De schapenhoeders in het helaal

JongerenwerkingDe Kometen

Schapershond

Een stap terug in de geschiedenis:

Geocentrisch model

Heliocentrisch model (Kopernicus)

Zon → Mercurius → Venus → Aarde → Mars → Jupiter → Saturnus

De 6 gekende planeten

Eise Eisinga

tussen 1774 en 1781 bouwt hij een planetarium in zijn huiskamer

Model met de actuele stand van de 6 planeten

Mercurius: 88 dagen over een omloop

Venus: 224 dagen

Aarde: een jaar

Mars: 1,88 jaar

Jupiter: bijna 12 jaar

Saturnus: meer dan 29 jaar

Eise Eisinga

Wat een prachtig planetarium!

Eise heeft er 7 jaar aan gebouwd...

Maar in 1781 heeft Eise een gigantisch probleem:

Het zonnestalsel werd in één klap dubbel zo groot!

Uranus

William Herschel 1781

Toevallige ontdekking (dacht eerst aan een komeet)

Uranus

Het zonnestelsel had nu 7 Planeten en was dubbel zo groot als eerst gedacht!

Uranus beantwoordt aan de wet van Titius-Bode

Zouden er andere planeten zijn???

Met de ontdekking van Uranus werd de wet van Titius - Bode voor het eerst serieus genomen!

Wat van Titius - Bode

18e eeuw: Johan Daniel Titius ontdekt een wetmatigheid in de afstanden van de planeten tot de zon:

Wat van Titius - Bode

n= 0, 3, 6, 12, 24, 48, 96, … neem telkens het dubbel

(n+4) : 10 = in AE de afstand tot de zon

1. Mercurius: n=1 (1+4)/10= 0,4 (0,387 AE)

2.Venus: n=2 (3+4)/10= 0,7 (0,723AE)

3.Aarde: n=3 (6+4)/10 = 0,1 (1 AE)

4.Mars: n= 4 (12+4)/10= 1,6 (1,524AE)

5....

Wat van Titius - Bode

Bode publiceert deze « wet »

Maar: er is een groot PROBLEEM:

→ tussen Mars en Jupiter ontbreekt een planeet!!

n=5 (24+4)/10= 2,8 AE: er is geen planeet!!

Onbekende planeet

De ontbrekende planeet moest wel heel klein zijn

Zeer grote zoektocht in de dierenriem

Indeling in 24 zones die men systematisch afspeurde

24 europese astronomen: Himmelpolizei

Ceres

Op 1 januari 1801: Piazzi ontdekt Ceres

Precies op 2,77 EA (voorspelling T-B: 2,7)

Maar de dwergplaneet verdween uit het zicht en werd pas in december teruggevonden.

Ons zonnenstelsel had nu 8 planeten!

Pallas: 9e planeet!

Olbers (ander lid van de Himmelpolizei) ontdekte een tweede planeet tussen Mars en Jupiter!

Waren Ceres en Pallas brokstukken van een grotere planeet?

Juno: 1804 (10e planeet)

Vesta: 1807 (11e planeet)

Degradatie van Ceres, Pallas Juno en Vesta tot planetoïden.

1900: ongeveer 40 planetoïden!

De planetoïdengordel

Er klopt nog steeds iets niet!

Uranus: baanafwijking!Was Uranus door een komeet geraakt?

Is er in het helaal en soort « luchtweerstand?

Of: Is er nog een andere planeet na Uranus?

De schrijftafelplaneet

1843: Adams en Le Verrier berekenen beiden de positie van de nieuwe planeet.

- Adams: was slechtziend en had geen telescoop...

-Le Verrier: mocht de telescoop van de Parijse sterrenwacht niet gebruiken voor 'hypothetische ' zoekacties.

Le Verrier schrijft een Brief aan Galle van de Berlijnse sterrenwacht.

Neptunus

1846: ontdekt door Galle enkele uur na ontvangst van de Brief van Le Verrier op 1° van de voorspelling van Adams en Le Verrier.

'triomf van de theorie'

Omlooptijd van 165 jaar.

Baanafwijking pas waarneembaar in de 20e eeuw!

Er klopt nog steeds iets niet!

Baanafwijking van Uranus kan maar gedeeltelijk verklaard worden door Neptunus.

Neptunus heeft ook een baanafwijking!

Er moet dus een andere planeet zijn!

Planet X

1905: Percivall Lowell gaat op zoek naar 'planet x'

Nieuwe techniek: fotografie!

Men vergelijkt fotografische platen en zoekt een 'ster' die verplaatst is. Helaas geen success voor Lowell!

Planeet X

Clyde Tombaugh: maakte 100den lichtplaten

Ontdekte

2900 nieuwe sterrenstelsels

3969 planetoïden

1800 veranderlijke sterren

1930: klein lichtstipje dat heen- en weer springt op 2 platen met foto's van de Tweelingen.

Planeet X zal later Pluto noemen.

PlutoOP 50AE is er in de Kuipergordel een zeer grote

eisbrok (Eris) die groter is dan Pluto

Pluto degradeert in 2004 tot dwergplaneet...

De schapenhoeder waakt...

Vb: Saturnus

Saturnusmanen in de ringen houden de ringen op hun plaats:

Het laatste woord...

Is nog niet gezegd....

Op 50 AE stoppen de ijsbrokken in de Kuipergordel zeer plots (Kuiper Cliff)

Op 100 tot 170 AE: zou er een negende planeet zijn ?