Onderwijs in de Onderwijs in de steigers.steigers.

Een uitwerking van de brainstormsessie door Peter te Riele

Juni 2009

OpbouwOpbouw

JaarprogrammaUitwerking van het rooster

◦ Week◦ Maandag, dinsdag, woensdag, donderdag, vrijdag

Inrichting schoolomgevingDocentenGroepssamenstellingDidactiekPortfolio

JaarprogrammaJaarprogramma

40 weken Elke lesdag van 8 tot 16 uur Geen huiswerk (wel mogelijkheden voor extra werk, mits

zinvol en wenselijk) Aan het begin van het jaar een kennismakingsweek in het

teken van groepsvorming 10 schoolmanifestaties (elke maand 1):

◦ Jaaropening◦ 4 sporttoernooien

Voetbal Volleybal Atletiek Zeskamp (ludieke activiteiten)

◦ 4 culturele happenings (in het teken van dans, muziek, drama, viering)

◦ Jaarsluiting

maandagmaandag

7.30 - 8.00 schoolontbijt 8.00 – 8.30 weekopening 8.30 – 9.15 rekenen/wiskunde/handel uitleg 9.15 – 11.30 blokuur: taken uitwerken (incl. pauze) 11.30 – 12.00 activiteit: zorg voor de omgeving 12.00 – 12.45 lunchpauze 12.45 – 13.15 Engels 13.15 – 14.30 blokuur: Wereldoriëntatie 14.30 – 14.45 pauze 14.45 – 15.45 gym/lichamelijke opvoeding 15.45 – 16.00 dagsluiting

dinsdagdinsdag

7.30 - 8.00 schoolontbijt 8.00 – 8.30 klassevergadering 8.30 – 9.15 rekenen/wiskunde/economie uitleg 9.15 – 11.30 blokuur: taken uitwerken (incl. pauze) 11.30 – 12.00 activiteit: leren leren, denken over denken 12.00 – 12.45 lunchpauze 12.45 – 13.15 Engels 13.15 – 14.30 blok: cursus / Wereldoriëntatie 14.30 – 14.45 pauze 14.45 – 15.45 muziek 15.45 – 16.00 dagsluiting

woensdagwoensdag

7.30 - 8.00 schoolontbijt 8.00 – 8.30 observatiekring 8.30 – 9.15 rekenen/wiskunde/administratie uitleg 9.15 – 11.30 blokuur: taken uitwerken (incl. pauze) 11.30 – 12.00 activiteit 12.00 – 12.45 lunchpauze 12.45 stagemiddag

◦ Maatschappelijke stage◦ Vrijwilligerswerk / community service◦ Beroepsstage◦ Oriëntatie op beroep en maatschappij◦ Uitwerken van opdrachten of projecten

16.00

donderdagdonderdag

7.30 - 8.00 schoolontbijt 8.00 – 8.30 nieuwskring 8.30 – 9.15 rekenen/wiskunde uitleg 9.15 – 11.30 blokuur: taken uitwerken (incl. pauze) 11.30 – 12.00 activiteit: zorg voor jezelf en de ander 12.00 – 12.45 lunchpauze 12.45 – 13.15 Engels 13.15 – 14.30 blokuur: cursus / Wereldoriëntatie 14.30 – 14.45 pauze 14.45 – 15.45 ICT/computer 15.45 – 16.00 dagsluiting

vrijdagvrijdag

7.30 - 8.00 schoolontbijt 8.00 – 8.30 spelkring/groepsactiviteit 8.30 – 9.15 rekenen/wiskunde uitleg 9.15 – 11.30 blokuur: taken uitwerken (incl. pauze) 11.30 – 12.00 vreedzame les 12.00 – 12.45 lunchpauze 12.45 – 13.45 filosoferen 13.45 – 14.00 pauze 14.30 - 16.00 weeksluiting

Inrichting schoolomgevingInrichting schoolomgeving

Inspirerende leeromgeving De directe schoolomgeving zijn inspiratiebron voor activiteiten:

natuur, beroepen en instanties in de buurt, de leefsituatie, materialen en gereedschappen die voor handen zijn.

Geen eigen tafels maar groepstafels Op termijn: interneteiland Geen vaste computers maar vooral laptops (bijv. de 100$-

computers) Eigen plek voor leerlingen: kantine/café/ontmoetingsplek Werkplekken Ateliers / specifiek ingerichte leeromgeving Tentoonstelling van eigen werk Prikborden, whiteborden, beamers, digitale camera’s Internetaansluitingen Leerlingen krijgen/dragen verantwoordelijkheid over

leeromgeving en kennen de weg en bijbehorend gedrag.

docentendocenten

Een docent geeft zoveel mogelijk alle vakken en onderdelen (zoals in het basisonderwijs in Nederland)

Elke groep krijgt les van een onderwijskoppel (groepen zijn daardoor iets groter)

Voordeel: ◦ van elkaar leren, elkaar scherp houden◦ Bij ziekte vangt de ander het gemakkelijk op◦ Verdeling van kennis

De docent heeft verschillende rollen. Naast instructeur vooral coach, begeleider.

Bij heterogene samenstelling heeft de docent een leerling 2 jaar waardoor de kennis over de leerling beter en effectiever gebruikt kan worden voor een optimaal leerproces. Bijkomend voordeel is dat de cultuur van de groep bewaard blijft en er een vliegende start gemaakt kan worden.

groepssamenstellinggroepssamenstelling

Heterogene groeperingsvormTweejarige opleiding, maar eerstejaars en

tweedejaars zitten door elkaarEerste jaar: basis

◦Talentonderzoek en -ontwikkelingTweede jaar: specialiseren

◦Talenten benutten

didactiekdidactiek

Vanuit allerlei hoeken zijn didactische invloeden zichtbaar: Takenwerk (Dalton) Samenwerkend leren (coöperatief leren) Spencer Kagan Meervoudige intelligentie: matchen, stretchen, vieren (Howard

Gardner) Community based (Anastasia onderwijs) Voorbereide leeromgeving (Montessori) Familygrouping, ritmisch weekplan (Jenaplan) Drukwerkplaats, verslagboeken (Freinet) Democratisch burgerschap, conflicthantering (Vreedzame School) TPR bij het leren van een taal (Total Physical Respons, Elena de

Ru) Werken met portfolio (‘t nieuwe leren) Inzet computer, internet, beamer (KlasseTV)

PortfolioPortfolio

Er wordt niet gewerkt met een competitieve beoordelingssysteem

Leerlingen werken aan een portfolio, ze verzamelen bewijzen van hun kennis, vaardigheden en ervaringen. Daarmee laten ze hun competenties zien en met behulp van gesprekken daarover krijgen ze ook inzicht in hun eigen ontwikkeling.

ScholingScholing

Maatjeswerk, in tweetallen zoveel mogelijk de groepen lesgeven met het principe sr-jr of gezel-meester.

Het doorgeven van kennis en wederzijds leren.

De bedoeling is ook dat leerlingen van elkaar leren, oud-leerlingen zijn potentiële leermeesters.

Inrichting omgevingInrichting omgeving

Liever een natuurlijke wildernis dan een Engelse tuin.

En + en kan natuurlijk ookGebruik maken van de elementen

uit de natuur

internetsiteinternetsite

Linkjes naar filmpjesLinkjes naar nuttige sitesForumPortfolio

White board en beamersWhite board en beamers

Brainstorm attributenHoeden van De BonoWerkplaatsAtelierBakovenKeuken

Multi-functionele tafelsMulti-functionele tafels

Doordachte inrichting van klaslokalen

HuiswerkvrijHuiswerkvrij

Geen huiswerk, wel veel dagen op school.Wel inspirerende opdrachten die thuis of

in thuisomgeving uitgevoerd kunnen worden.

Naschoolse activiteitenNaschoolse activiteiten

SportMuziekBeeldende vormingBioscoopVormen van entertainmentInternetcafé Bibliotheek

GereedschappenGereedschappen

Mp3DictafoonWitte muurEigen plek voor leerlingenVast lokaalDigitale cameraGeen tralies, maar rolluik

Ruige natuurtuinRuige natuurtuin

Geuren, kleuren, bloemenKlim- en klauterWater en steenZand aarde kleiNatuurlijk en botanischInsecten dierenHoogten en laagtenMedicijnen en voedsel

Zelfstandig werkenZelfstandig werken

Zelf (ver)werkenZelfstandig werkenZelfstandig lerenZelfverantwoordelijk leren

Cursorische activiteitenCursorische activiteiten

10-vingerstypenICT-vaardighedenMuzikale vaardighedenTechnische tekeningen lezen en makenPlattegronden lezen en maken Journalistieke vaardigheden

BioscoopBioscoop

Dvd verzameling in Engels en andere talen

Gandhi, Cry Freedom, Little Buddha, A world apart, etc.

Dialoog-tafelsDialoog-tafels

GesprekstechniekenAlternatieve overlegmanieren

Uitrusting voor docent (en leerling?)Uitrusting voor docent (en leerling?)

Eigen laptopBeamerEen cursus/opleidingDvd/cdromExterne harde schijf

internetaansluitinginternetaansluiting

Een aansluiting via internet biedt belangrijke mogelijkheden tot allerlei bronnen zoals wikipedia, youtube, sites

Daarnaast zijn er ineens communicatiemogelijkheden met derde partijen, leeftijdsgenoten of collega’s op afstand

Werk van leerlingen aan de muurWerk van leerlingen aan de muur

Presenteren van prestaties