Omega-3- en -6-vetzuren bij de behandeling van kinderen en jongeren met ADHDJonas Deldaele

Inhoud Achtergrond Methode Resultaten o Omega-3- en -6-vetzuren en de ontwikkeling van de herseneno Tekort aan essentiële vetzuren bij kinderen met ADHDo Werkingsmodellen voor omega-3- en -6-vetzuren bij ADHD

• Neurotransmittermodel• Model op basis van klinische symptomen bij ADHD

o Voedingssupplementen als behandeling van ADHD Conclusie

Achtergrond begrip ADHD:

Engels: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders-> Aandachtstekortstoornis met hyperacticiteit neuropsychiatrische stoornis bij kinderen, jongeren en

volwassenen

Huidige medicamenteuze therapie = gebruik van psychostimulantiaResultaat: ¾ van kinderen met ADHD met deze medicatie vertoont verbetering op gedragskenmerken

Alternatieve behandelvorm = rol van voeding in etiologie en behandeling Omega-3- en -6-vetzuren of meervoudig onverzadigde

langeketenvetzuren spelen belangerijke funtionele en stucturele rol in de hersenen

Methode

Zoektocht naar artikelen in Medline-database: Zoektermeno Fatty acidso Omega-3 and omega-6 fatty acidso Attention-dificit hyperactivity disorder

Enkel engelstalige artikelen geselecteerd op basis van relevantie

Resultaten: Inhoud Omega-3- en -6-vetzuren en de ontwikkeling van de hersenen Tekort aan essentiële vetzuren bij kinderen met ADHD? Werkingsmodellen voor omega-3- en -6-vetzuren bij ADHDo Neurotransmittermodelo Model op basis van klinische symptomen bij ADHD

Voedingssupplementen als behandeling van ADHD (onderzoeksresultaten)

Resultaten:Omega-3- en -6-vetzuren en de ontwikkeling van de hersenen Omega-3- en -6-vetzuren = essentiële vetzuren Het lichaam kan ze niet aanmaken en worden

uit voeding opgenomen Enkele voorbeelden:

Omega-6-vetzuren:- Maïsolie- Zonnebloemolie- Noten- Soja- Meervoedig onverzadigde margarinesOmega-3-vetzuren:- Olie van weekdieren die in koud water leven zoals: makreel, sardienen, anjovis, zalm- Vlaszaad

Resultaten:Omega-3- en -6-vetzuren en de ontwikkeling van de hersenen• Essentiële vetzuren• Hieruit worden meevoudig onverzadigde langeketenvetzuren aangemaakt in

het lichaam• Vier meervoudig onverzadigde langeketenvetzuren belangerijke functionele

en structurele rol in hersenen:Omega-6-vetzuren

• Dihomogammalinoleenzuur (DGLA)• Arachidonzuur (AA)

Omega-3-vetzuren• Eicosapentaeenzuur (EPA)• Docosahexaeenzuur (DHA)AA en DHA zijn belangrijk voor de structuur van neuronale celmembranen.DGLA en EPA hebben vooral een functionele rol als voorlopers van eicosanoïde hormonen zoals prostanoïden en leukotriënen.

• Dierenstudies• Studies tonen aan dat neuronale intefriteit en functioneren permantent

onderbroken kan worden door tekort aan langeketenvetzuren

Voor extra uitleg klik op de woorden

Resultaten:Tekort aan essentiële vetzuren bij kinderen met ADHD?Wetenschappelijke onderzoeken

kinderen met ADHD vs controle groep: Colquhoun en Bunday (1981):

Resultaat = Symptomen bij kinderen met ADHD toegeschreven aan een definciëntie van vrije vetzuren, sterk dorstgevoel, polyurie, droge huid en droog haar

Mitchell (1987): Resultaat = significant lager niveau docosahexaeenzuur, dihomogammalinoleenzuur

en arachidon zuur bij kinderen met ADHD Stevens ( 1995):

Resultaat = hoeveelheid vrije vetzuren in lipiden van plasma en rode bloedcellen significant lager bij kindereen met ADHD

Antalis (2006): Resultaat = significant lagere concentratie omega-3-vetzuren in plasma en rode

bloedcellen bij kinderen met ADHD Andere recente studie bij Frans-Canadese populatie:

Resultaat = geen tekorten

Resultaten:Tekort aan essentiële vetzuren bij kinderen met ADHD? Hypothesen over mogelijk tekort aan vrije vetzuren bij

kinderen met ADHD1. Een tekort aan vrije vetzuren in hun dieet2. Een probleem met omzetting van essentiële vetzuren naar

meervoudig onverzadigde vetzuren3. Verhoogd metabolisme van vrije vetzuren dood non-

enzymatische mechanismen zoals verhoogde oxidatieve belasting door een overproductie van vrije radicalen

Resultaten:Werkingsmodellen voor omega-3- en -6-vetzuren bij ADHD

Neurotransmittermodelwetenschappelijk onderzoek:Kallsbeek (1988) Verbanden zoeken tussen deficiënties van eesentiëlen vetzurenen dopaminemetabolisme-> dierexperimentele vaststelling: deficiënties van DHA gedurende perinatale periode samen voorkomen met significante tekorten in dopamineconcentraties in de frontale cortex

Delion (1994)Chronische deficiëntie van meervoudig onverzadigde langeketenvetzuren samen komt met verminderd endogeen dopamine en verminderde D₂ -receptorbinding in de frontale cortex.

Richardson en puri (2000)Omega-3- en -6-vetzuren spelen rol in neuronale celmembranen en dus ook in het faciliteren van transmissie van signalen tussen neuronale cellen

Model op basis van klinische symptomen bij ADHDWetenschappelijk onderzoek:Richardson en PuriToeschrijven van verhoogd voorkomen van slaapproblemen aan een tekort aan meervoudig onverzadigde langeketenvetzurenKoppelen van chronische gezondheidsproblemen aan rol van meervoudig onverzadigde langeketenvetzuren in immuniteit

Resultaten:Voedingssupplementen als behandeling van ADHD (onderzoeksresultaten)

Wetenschappelijk onderzoek:Aman (1987) - effect van Efamol Resultaat = Geen verbeteringen

Arnold (1989) - effect van placebo, dexamfetamine en EfamolResultaat = Efamol niet effectief is

Voigt (2001) - effect van docosahecaeenzuur gedurende 4 maandenResultaat = Geen vermindering van de symptomen van ADHD

Richardson en Puri (2002) - effect van meervoudig onverzadigde langeketenvetzurenResultaat = Verminderde aandachts- en concentratieproblemen bij kinderen met leerstoornissen

Richardson en Montgomery (2005) - effect omega-3- en -6-vetzurenResultaat = Omega-3- en -6-vetzuren niet effectief voor motorische vaardigheden maar wel significante verbeteringen voor ADHD-gerelateerde symptomen

Sinn en Bryan (2007) - effect van meervoudig onverzadigde langeketenvetzurenResultaat = significtante verbetering bij concentratieproblemen en hyperactiviteit

Sorgi (2007) - effect hoge dosis EPA en DHA Resultaat = verbeteringen in ADHD-gerelateerde sympromen

Johnson (2009) - effect omega-3- en -6-vetzurenResultaat = verbetering in ADHD-kernsymptomen

Besluit : Het toedienen van meervoudig onverzadigde langeketenvetzuren en omega-3- en -6-vetzuren heeft positieve effecten op symptomen bij kinderen met ADHD

Conclusie

Aanwijzingen voor een theoretische rationale voor een mogelijke werkzaamheid van ADHD maar er loop nog steeds onderzoek naar. Wordt voorlopig niet voldaan aan de criteria om deze behandeling als evidence-based te kunnen aanraden