ˆ˝˜ · 2018. 1. 15. · binnenstad en je snapt meteen de vele toeristische prijzen en de...
Transcript of ˆ˝˜ · 2018. 1. 15. · binnenstad en je snapt meteen de vele toeristische prijzen en de...
1
STADSG I DS
NEDERLA
NDS
VISIT GENTINFOKANTOOR
Sint-Veerleplein 5 – 9000 Gent+32 9 266 56 60www.visitgent.be – [email protected]/gentfan Twitter (@visitgent)
OPEN
9u30 > 16u30 {15/10 > 14/03}9u30 > 18u30 {15/03 > 14/10}
V.U. Paul Teerlinck, stadssecretaris. Stadhuis - Botermarkt 1 - 9000 Gent
VRAAG OOK NAAR ONS
SEIZOENSMAGAZINE IN
HET INFOKANTOOR VAN
VISIT GENT, IN JE HOTEL
OF IN DE TOERISTISCHE
ATTRACTIES
32
WATERSPORTBAAN
LEIE
LE
IE
LE
IE
LIEVE
L
EIE
LEIE
LEIE
COUPURE
CO
UP
UR
E
KAN
AA
L GEN
T-OO
STEND
E
KANAAL GENT-OOSTENDE
VERBINDINGSKANAAL
HA
ND
ELS
DO
K
L‘ESCAUT
SC
HE
LDE
SCHELD
E
LEIE
LE
IE
SCHELD
E
SCHELDE
L
EIE
KETELVAART
SC
HE
LD
E
SC
HE
LD
E
SC
HE
LDE
SC
HE
LD
E
SCHELDE
DO
CK
SU
D
1
1
4
4
A
B
E
D
C
F
28
34
35
18
25
24
23
27
9
14 14
12
13
11
10
78
2 3
14
5+6
15
31 32
36
30
33
4337
38
39
47
40
41
42A
44
46
45
48
22
26
17
16
21
42
20
19
A
1
2
3
4
5
6
7
8
B C D E F
BEREIKBAAR
MET TRAM 1
20BEREIKBAAR MET BUS 5
42B
HISTORISCH CENTRUM
2
3
4
35
131459151516161717181819
1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ST.-BAAFSKATHEDRAALLAM GODSNTGENTACHTERSIKKELBELFORTKLOKKE ROELANDDE MAAGD VAN MICHAËL BORREMANSSTADSHALSTADHUISWERREGARENSTRAATJEMETSELAARSHUIS
INFOKANTOOR FIETSVERHUUR TREINSTATION
TRAMWWW.DELIJN.BE
TRAM 1 GENT FLANDERS EXPO - EVERGEM/WONDELGEM TRAM 4 GENT UZ - MOSCOU STADSWANDELING HISTORISCH CENTRUM
HOP ON HOP OFF WATERTRAMDE BOOTJES VAN GENT-REDERIJ DEWAELE & BOAT IN GENTELKE ZA+ZO VAN 1/4 T.E.M. 1/11
AANLEGLOCATIES VERTREKUREN
GRAVENSTEEN 11U +12U30 + 14U + 15U30 + 17U + 18U30
GRASLEI-KORENLEI 11U10 + 12U40 + 14U10 + 15U40 + 17U10
MUSEUMSITE 11U30 + 13U + 14U30 + 16U + 17U30
ST.-PIETERSABDIJ 11U50 + 13U20 + 14U50 + 16U20 + 17U50
ST.-BAAFSKATHEDR. 12U05 + 13U35 + 15U05 + 16U35 + 18U05
SHOPPING VELDSTR. 12U15 + 13U45 + 15U15 + 16U45 + 18U15
B DC E F
29
34
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
ST.-NIKLAASKERKST.-MICHIELSBRUG - ZICHT OP DE DRIE TORENSST.-MICHIELSKERKGRASLEI & KORENLEIHET PANDDESIGN MUSEUM GENTGRAVENSTEENLIEVEKAAI & ST.-ANTONIUSKAAIPRINSENHOFMUSEUM DR. GUISLAINGROOT VLEESHUIS
1920
202224242526272729
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
42B
OUDE VISMIJNHUIS VAN ALIJNPATERSHOLCAERMERSKLOOSTERMIATVRIJDAGMARKTPORTUS GANDAST.-BAAFSABDIJGEERAARD DE DUIVELSTEENMUSEUM ARNOLD VANDER HAEGHENHOTEL D’HANE-STEENHUYSEKLEIN BEGIJNHOF ONZE LIEVEVROUW TER HOYENGROOT BEGIJNHOF ST.-ELISABETHOUD BEGIJNHOF ST.-ELISABETHOUD JUSTITIEPALEISOPERA GENTDE WERELD VAN KINA: DE TUIN
293031323334363738393941
4141424247
HISTORISCH CENTRUM
STATIONDAMPOORT
33
54
We nodigen je uit om door deze gids te grasduinen en onze stad wat beter te leren kennen. In het Historisch Centrum - de ‘Kuip’, kijk op het plannetje vooraan - vind je o.a. het Gravensteen, de St.-Baafskathedraal met haar Lam Gods, de Gras– en Korenlei en onze drie torens, maar even goed de moderne architectuur van de Stadshal en de street art van het graffittistraatje. De stadswandeling door het Historisch Centrum schenkt je een perfecte cocktail van wat onze stad je te bieden heeft. Je kunt er zowel overdag als ’s avonds van genieten, en de tocht is op kindermaat.
Op het plan achteraan zie je het Kunstenkwartier, waarbinnen de artistieke musts op een boogscheut van elkaar liggen. Je leert er o.a. de gerenommeerde Gentse musea kennen, de sociale geschiedenis van de Vooruit en het verhaal van de Boekentoren. Op p. 65 vind je trouwens ook alle info over onze CityCard CCG : die combineert toegang tot de meeste sites en musea met het vervoer dat je daarbij nodig hebt, en dat alles voor een prikje!
Wil je het liever nóg meer up to date, nóg meer info? Combineer deze gids dan met ons up-to-date seizoensmagazine voor de meest actuele agenda: we nemen je mee op een tocht langs lekkere restaurantjes, vegetarische tentjes en unieke
cafeetjes, naar feesten en festivals, door het groen en over het water.
Gent is geen stad van façades en trekpleisters. Het zijn immers onze eigenzinnige inwoners die Gent authentiek en levendig houden en midden die indrukwekkende verzameling bezienswaardigheden wonen. De Gentenaar is per definitie een sociaal dier, een Bourgondiër, een dwarsligger. Gelukkig maar!
We willen je dus ook de kleinere en minder bekende pareltjes tonen: let op de tips en de weetjes . We vertellen je over het ecologische engagement van Gent (o.a. het Lichtplan, het autoluwe centrum) en over het progressieve en sociale karakter van onze stad. En gezinnen met kinderen kunnen zich baseren op activiteiten met het symbool .
Geniet van Gent en tot binnenkort: we weten immers nu al zeker dat je terugkomt!
Annelies Storms, Schepen van Cultuur, Toerisme en Evenementen
BESTE BEZOEKER CCG
TIPS
WEETJES
ZIE COÖRDINATEN STADSPLAN[A1]
KINDVRIENDELIJK
CITYCARD GENT
GENT IN VERVOERING
TE VOET
Als je volop wil genieten van Gent kun je kiezen hoe je je wil verplaatsen. De afstanden binnen de ‘kuip’ - het historische centrum - zijn niet zo groot, de stad laat zich makkelijk zien.
De stad te voet bezoeken is perfect haalbaar. Binnen wandelafstand vind je in het centrum een ongelooflijke schat aan bezienswaardigheden. De stad heeft trouwens het grootste autoluwe voetgangersgebied van Europa. Loop straat in en straat uit tussen de mensen en beleef Gent op wandeltempo.
PER FIETS
Gent beleven van op de fiets is een absolute aanrader: de stad is gek op de tweewieler en de liefde is wederzijds. Als je zelf geen fiets hebt, kun je die gewoon huren aan de beide treinstations en in het centrum (zie kaart).
CCG
MET HET OPENBAAR VERVOER
Ook met het openbaar vervoer is de stad gemakkelijk te bereiken, bussen en trams brengen je van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat op je bestemming. Aan het St-Pietersstation, op de Korenmarkt en aan ‘Gent-Zuid’ (het Woodrow Wilsonplein) vind je een Lijnwinkel waar je tickets kunt kopen. Tramlijnen 1 en 4 brengen je van de ene naar de andere kant van Gent, dwars door het centrum.
MET DE
‘HOP ON HOP OFF’ WATERTRAM
Gent wordt kriskras doorkruist door water en dan is de ‘hop on hop off’ watertram de ideale manier om de stad vanuit een uniek perspectief te zien. Er zijn zes waterhaltes waar je in het weekend, van 1 april tot en met 1 november, aan boord kunt stappen.
PER TAXI
Op strategische plekken verspreid over de stad vind je standplaatsen waar je de taxi kunt nemen. Een rit van het St-Pietersstation naar de Korenmarkt kost minstens 12 euro.
CCG
CCG
76
D W A R S L I G G E R SSTAD VAN
Anno 630, het jaar waarin de missiebisschop St.-Amandus de samenvloeiing (het Latijnse Ganda of het Keltische Gand) van de Schelde en de Leie uitkiest om er zijn St.-Baafsabdij [29] op te richten: de stad Gent ziet het levenslicht. Wat volgt, is de rijke geschiedenis van een trotse en rebelse stad, die tot op vandaag wereldwijd een bijzondere aantrekkingskracht heeft. Waar cultuur een feest is en waar feesten cultuur is.
In de middeleeuwen groeit het eigenzinnige Gent uit tot één van de belangrijkste steden van het toenmalige West-Europa. De moerassige gronden zijn niet geschikt voor de traditionele landbouw, maar wel voor de schapenteelt. Dankzij de wol-handel wordt Gent zó groot dat het enkel Parijs moet laten voorgaan.
De kooplieden regeren het land en tot de 14de eeuw is de welstand van Gent in handen van een kleine 40 rijke families van kooplieden. Die verkiezen de Franse koning boven de Graaf van Vlaanderen, zeer tegen de zin van de koppige
ambachten en gilden, die steeds meer rechten en privileges opeisen. Lakenhandelaar Jacob van Artevelde (de ‘wijze’ man) [27] leidt de opstand van de Gentenaars tegen de Franse overheerser, die de stad verbiedt om handel te drijven met de Engelse wevers. Van Artevelde slaagt in zijn opzet, maar wordt enkele jaren later thuis door zijn eigen stadsgenoten vermoord tijdens rellen tussen de gilden onderling.
Er komen moeilijke tijden voor Vlaanderen en ook Gent raakt zijn koppositie in Europa kwijt. Maar de Gentenaars blijven rebelleren, tegen eenieder die hen wil onderwerpen, zelfs als dat hun eigen Keizer Karel V (° 1500) is: omdat ze zijn belastingen niet willen betalen, komt de keizer zelf naar zijn geboortestad om er orde op zaken te stellen (1540). Gent verliest alle rechten en privileges. Klokke Roeland [5], die de Gentse onafhankelijkheid symboliseert, wordt uit het Belfort [4] gehaald en de St.-Baafsabdij [29] en de stadspoorten worden afgebroken. De straf is zwaar, de vernedering nog groter: tientallen notabelen van de stad moeten
HISTORISCH
GENT BEGELEID
Ga je liever niet alleen op pad? Boek
een wandeling, boottocht of koetsritje
met een professionele gids.
GIDSEN GENTSE GIDSEN+32 9 233 07 72 (info) - www.gentsegidsen.be
VIZIT+32 9 233 76 89 - www.vizit.be
GANDANTE+32 9 375 31 61 - www.gandante.be
BOOTTOCHTENBOAT IN GENTDE BOOTJES VAN GENT-REDERIJ DEWAELE+32 478 63 36 30 / +32 9 228 62 63www.boatingent.be / www.debootjesvangent.be
GENT WATERTOERIST / REDERIJ DE GENTENAER+32 9 269 08 69 (ma-vr, 9-17u)+32 473 48 10 36 (za-zo, 9-17u)www.gent-watertoerist.bewww.rederijdegentenaer.be
VIADAGIO VZW+32 9 225 07 86 - www.viadagio.be
BENELUX REDERIJ+32 9 225 15 05 - www.benelux-rederij.com
KOETSENStandplaats: Stadshal+32 475 82 16 20 - www.koetsenvangent.be
CCG
CCG
26
27
7
1 12
14
4
4
98
met een galgenstrop rond hun nek, blootsvoets en in boetekleed, letterlijk op de knieën voor de keizer.
Gent buigt maar kraakt nooit: ‘de Stroppendragers’ wordt een geuzennaam en de stedelingen blijven hardnekkig tegen hun vorsten en overheersers ingaan. In de 16de eeuw richten calvinistische opstandelingen de Gentse Republiek op en in diezelfde periode wordt een eerste Gentse Universiteit opgericht. De stad raakt in haar geschiedenis verschillende keren haar haven kwijt,
de levensader die haar met de zee verbindt: eerst door verzanding en later (hoe kan het ook anders) als represaille tegen haar opstandige karakter. Maar telkens slaagt Gent erin zijn contact met de zee te herwinnen, door kanalen te graven of nieuwe allianties te sluiten.
Eind 18de eeuw, als de industriële revolutie uit Engeland komt overgewaaid, is het dat sluwe lef dat van Gent de eerste geïndustrialiseerde stad in Europa (‘het Manchester van het Europese vasteland’) maakt. Ondernemer Lieven Bauwens
smokkelt een Engelse spinmachine in onderdelen de stad binnen en staat daarmee aan de basis van de industriële revolutie in Europa. Gent eist zijn plaats tussen de grote spelers terug op, maar blijft een stad van dwarsliggers: uit protest tegen de armzalige omstandigheden waarin de arbeiders in de 19de eeuw wonen en werken, worden in Gent de eerste moderne vakbonden en socialistische bewegingen opgericht, met de Vooruit [38] als kloppend hart. De Wereldtentoonstelling van 1913 geeft het Gentse stadszicht een facelift. Expo 1913 toont de buitenwereld moderniteit en een passioneel geloof
in de vooruitgang. Gent is ambitieus, zijn Expo moet die van Brussel en Antwerpen doen vergeten: gebouwen worden gerenoveerd, het nieuwe St.-Pietersstation wordt gebouwd, pleinen worden (her)aangelegd. Door de beide wereldoorlogen en de Depressie valt de opmars stil en Gent kreunt onder het eindoffensief van de geallieerden. Kreunt maar recht de rug, zoals het zijn status betaamt: met de Boekentoren [39] heeft het er een vierde toren bij en in de tweede helft van de 20ste eeuw ontwikkelt Gent zich verder tot de compacte, authentieke stad zoals je die vandaag bezoekt.
24
9
8
20
11
‘Het historische hart van Vlaanderen’, ‘een stad van alle tijden’, ‘het middeleeuwse Manhattan’ en ‘Europa’s best bewaarde geheim’: de koosnaampjes die Gent in de loop der tijden verzamelde, zijn even kleurrijk als de stad zelf. Wandel door de Gentse binnenstad en je snapt meteen de vele toeristische prijzen en de internationale lof. Nergens anders flits je zo snel van de 14de naar de 21ste eeuw (en terug!), zonder ook maar even het gevoel te
ACTUEEL
hebben dat er iets niet klopt.
Het water van de Leie en de Schelde die Gent zo groot maakten, wordt ook vandaag nog omarmd. Daar waar in de middeleeuwen aan de Gras- en Korenlei de binnenschepen geladen en gelost werden, geniet je vandaag van de gezellige drukte en de vele terrasjes. Je meert zelf je boot aan in het hart van de stad, Portus Ganda [28]. 48
10
HISTORISCHCENTRUM
12
GENT LINKT ZIJN RIJKE VERLEDEN PROBLEEMLOOS AAN DE TOEKOMST EN BLIJFT EIGENZINNIGE KEUZES MAKEN
AAN JOU OM DIE MET DEZE GIDS IN DE HAND TE ONTDEKKEN!
Gent heeft met meer dan 70.000 studenten de grootste studentenpopulatie van België. Zij zorgen mee voor een bruisend stadsleven en extra dynamiek. En midden het studentenleven in het historische centrum renoveren de universiteit en de hogescholen gebouwen als het Pand [15] en de Boekentoren [39], of bouwen ze nieuwe campussen als de Kantienberg en het ‘Ufo’.
Ook vandaag blijft de Stroppen-drager een rebelse provocateur, met een hart voor de liefde en de kunst. Gent groeide uit tot een internationaal gerenommeerd cultuurcentrum, met perspectieven die voortdurend vernieuwen en uitbreiden. De stad biedt een fantastische infrastructuur en koestert een prachtig erfgoed, van muziektenten tot openbare podia, van een rijk cafécircuit tot prestigieuze, eeuwenoude kunstencentra en concertzalen. Gent is de thuisbasis van tientallen grote en kleine festivals in alle disciplines, van de Gentse Feesten en het Film Fest Gent tot het Gent Jazz Festival, de World Soundtrack Awards en Gent Festival van Vlaanderen. Niet voor niets erkent UNESCO Gent als ‘Creative City of Music’.
Het Citadelpark, dat werd aangelegd voor Expo 1913, huisvest nu het wereldberoemde Stedelijk Museum voor Actuele Kunst (S.M.A.K. [46]), het Museum voor Schone Kunsten (MSK) [45] en het International Convention Center Ghent (ICC).
In het Museum over Industrie, Arbeid en Textiel (MIAT) [26] vind je een beroemde spinmachine, de Mule Jenny. Het Stadsmuseum Gent (STAM) [48], gevestigd in een 13de-eeuws hospitaalgebouw, brengt de geschiedenis van Gent tot leven en het Design museum Gent geeft functionele vormgeving een forum. Als pionier in Europa stapt Gent al in 1827 over op gasverlichting en is de stad in 2011 even baanbrekend met haar eerste Lichtfestival.
Honger gekregen van al dat moois, maar je komt niet alleen voor de historische Gentse waterzooi, de ‘neuzekes’ of de Tierenteyn-mosterd? Je treft het, want
Gent is de veggiehoofdstad van Europa (volgens de Gentenaars van de wereld natuurlijk) en zijn jonge rock-’n-roll chefs maken furore binnen de internationale foodscene.
4
14 15
ST.-BAAFSKATHEDRAALSINT-BAAFSPLEIN1/4>31/10: MA>ZA: 8U30>18U / ZO: 10U>18U1/11>31/3: MA>ZA: 8U30>17U / ZO: 10U>17UGESLOTEN: 1/1
Deze kathedraal, de oudste parochiekerk van Gent, is gebouwd op de plaats van een eerste kerk uit de 10de eeuw en een romaanse kerk uit de 12de eeuw, gewijd aan Sint-Jan de Doper. De kathedraal draagt de tegendraadse geschiedenis van Gent letterlijk in zich: in de crypte is de romaanse middenbeuk nog steeds te bezichtigen.
In de 15de eeuw werd beslist om het romaanse bouwwerk te vervangen door een grotere, gotische kerk, waarvan de bouw voltooid was in 1559. In 1540 werd de kerk zetel van het Sint-Baafskapittel en meteen werd Sint-Bavo de patroonheilige. In 1559 werd de kerk bovendien kathedraal van het toen opgerichte bisdom Gent. De kathedraal heeft een rijke geschiedenis, het is binnenin dan ook kunstschatten tellen: het barokke hoogaltaar in gevlamd marmer, de rococopreekstoel in marmer en eikenhout, een Rubens, de Calvarietriptiek van Justus van Gent, de praalgraven van de Gentse bisschoppen en natuurlijk het wereldberoemde Lam Gods (p. 59). De toren wordt gerestaureerd (2013-2018), maar de kathedraal blijft toegankelijk voor bezoekers die willen genieten van de pracht en praal, de concerten en de tentoonstellingen.
1
LAM GODSLees alles over het Lam Gods vanaf pagina 59.
1
CCG
NTGENTSINT-BAAFSPLEIN 17DI>VR: 10U>18U / ZA: 14U>18UGESLOTEN: ZO+MA
De Koninklijke Nederlandse Schouwburg (KNS) op het statige Sint-Baafsplein is de thuisbasis van NTGent, het Gentse stadstheater met internationale uitstraling.De KNS – genesteld in de oksel tussen kathedraal, belfort en stadhuis – ademt traditie. Begin 20ste eeuw telde Gent drie grote cultuurhuizen: de KNS, de Vooruit [38] en de Opera Gent [37]. De schouwburg op het Sint-Baafsplein was toen dé place to be voor de kunstminnende bourgeoisie.
NEEM EEN KIJKJE IN DE FOYER VAN
DE SCHOUWBURG EN PROBEER EEN PLEKJE
TE BEMACHTIGEN OP HET BUITENTERRAS OP
DE EERSTE VERDIEPING. GENIET ER VAN HET
UITZICHT OVER HET ST.-BAAFSPLEIN: DE PLEK
ADEMT GESCHIEDENIS EN IS VANAF VALAVOND
BOVENDIEN PRACHTIG VERLICHT.
2
1
ACHTERSIKKELBIEZEKAPELSTRAAT
Een kleine parel, deze oase van rust middenin het toeristische epicentrum van Gent, vlak naast het St.-Baafsplein. De naam van het pleintje verwijst naar de oorspronkelijke eigenaar, de steenrijke Vander Zickelen. De hoge, ronde toren (14de-15de
eeuw) is afgewerkt met een achthoekige ‘belvedère’ (uitzichtpaviljoen) in renaissancestijl en heeft een eenvoudigere tweelingtoren in baksteen. Op het pleintje zie je nog steeds één van de vijf toenmalige Gentse waterputten in privébezit, wat de rijkdom van de familie Vander Zickelen nog extra in de verf zet.
OP ZOMERSE DAGEN BEGELEIDEN
FLARDEN VAN NOTENBALKEN JE BEZOEK, WANT
SINDS BEGIN 20STE EEUW HUIST HIER HET MUZIEK-
CONSERVATORIUM.
3
2
1
1716
BELFORTSINT-BAAFSPLEINMA>ZO: 10U>18UGESLOTEN: 1/1+25/12+26/12+31/12
De belforten in Vlaanderen en Frankrijk waren de ultieme toonbeelden van vrijheid en macht, van de stedelijke welvaart. Hier vond je, als veiligste plek in de stad, vaak het stadsarchief, de stadskluizen en soms ook de gevangenis. Het Gentse Belfort (UNESCO Werelderfgoed) staat symbool voor de onafhankelijkheid van de stad en draagt trots de stormklok [5] die de burgers moet beschermen. Een bezoek tot boven (met de trap of lift vanaf de eerste verdieping) is de moeite waard, voor de indrukwekkende beiaard én het uitzicht. Op de top van de 14de-eeuwse basis van het Gentse Belfort prijkt de trotse ‘Draak van Gent’, symbool van de stad.
OP DE VOORGEVEL VAN HET
KLEINE BIJGEBOUW VAN HET BELFORT ZIE JE ‘DE
MAMMELOKKER’: DE LEGENDE WIL DAT EEN TOT
DE HONGERDOOD VEROORDEELDE GEVANGENE DE
CIPIERS MISLEIDDE, DOORDAT HIJ DAGELIJKS DE
MOEDERMELK VAN ZIJN DOCHTER DRONK, OF AAN
HAAR ‘MAMME’ (BORST) ‘LOKTE’ (ZOOG).
Tegen het Belfort leunt de Gentse lakenhal, waarvan de bouw startte in 1425, maar die uiteindelijk pas zijn definitieve vorm kreeg in 1907. Deze lakenhallen herinneren aan de nijverheid en economische welvaart van de middeleeuwse steden.
4
CCG
KLOKKE ROELAND
‘Klokke Roeland’ is de naam van de stormklokken die sinds de 14de eeuw in het Gentse Belfort [4] hangen. De eerste grote klok werd in 1659 omgesmolten tot een beiaard van 40 nieuwe klokken. De grootste daarvan behield de naam ‘Klokke Roeland’, maar toen het klokkenspel in 1914 overschakelde op elektriciteit ontstond een grote scheur in de klok. Ze verhuisde naar het plein naast het Belfort en werd in 2002 hersteld. Bij de aanleg van het vernieuwde plein en de stadshal [7] kreeg de klok een nieuwe ‘stoel’, een behuizing naast de St.-Niklaaskerk [11] .
5 DE MAAGD VAN MICHAËL BORREMANS
Op de betonnen ‘stoel’ van Klokke Roeland [5] prijkt sinds 2014 het fresco ‘De Maagd’ van Michaël Borremans, een portret van een jonge vrouw. Uit haar ogen komen priemende lichtstralen.
Borremans is een internationaal gerenommeerde topkunstenaar uit Gent. Hij toont dikwijls 18de-eeuwse schildertechnieken, maar voegt er steevast een eigentijdse context aan toe, net zoals hier bij ‘De Maagd’.
6
STADSHALPOELJEMARKT
De stadshal (2012) is een grote, open luifelconstructie in de schaduw van het Belfort [4], het stadhuis [8] en de St.-Niklaaskerk [11]. Het gebouw maakt deel uit van een groter stedenbouwkundig project van het Gentse architectenbureau Robbrecht & Daem – Marie-José Van Hee.
Het vooruitstrevende ontwerp heeft een opval-lende dakstructuur die 40 meter overspant en 1.600 raampjes telt. En ook nu toonde de stad zich van haar koppigste kant. Eenmaal het markante gebouw er stond, sloten de bewoners het in hun hart, al kreeg het de spottende bijnaam ‘de schaapstal’. De Gentse stadshal won al de Prijs voor Belgische Architectuur en de Jo Crepain Award en was finalist voor de Mies van der Rohe Award van de Europese Unie.
GA ONDER DE HAL STAAN EN GENIET
VAN HET LICHTSPEL, HET GELUID EN HET UITZICHT.
AAN DE ZIJKANT VAN HET GEBOUW ZIE JE NOG
TWEE LAGERE VERDIEPINGEN LANGS HET PARK!
7
BIJZONDER AAN DE LAKENHAL VAN
GENT IS DAT DE ZOLDERVERDIEPING AL SINDS
1613 DE OEFENRUIMTE IS VAN DE SCHERMERS
VAN DE ST.-MICHIELSGILDE.
7
1918
METSELAARSHUISSINT-NIKLAASSTRAAT 2
Tegenover de St.-Niklaaskerk [11] vind je het enige echte Metselaarshuis. Enig en echt, omdat men aan de Graslei [14] een kopie van het verloren gewaande huis maakte voor de Wereldtentoonstelling van 1913. In 1976 werd achter een voorzetgevel de originele gevel ontdekt en werd het Metselaarshuis in zijn oorspronkelijke glorie hersteld. Op de trapgevel zie je zes dansers die als windhanen meedansen op de wind, beelden van de Gentse zanger en stadsbeeldhouwer Walter De Buck (1934-2014).
EIND 20STE EEUW KREEG HET METSE-
LAARSHUIS EEN CONTRASTERENDE ZIJGEVEL
MET GROTE METAAL- EN GLASPARTIJEN. OVER
DIE INGREEP WAS VEEL COMMOTIE IN GENT,
BEPAAL DUS GERUST ZELF OF HET EEN ZEGEN OF
EEN VLOEK IS.
10 ST.-NIKLAASKERK CATALONIËSTRAATDI>ZO: 10U>17U & MA: 14U>17U
Deze parel uit begin 12de eeuw kijkt uit over de Korenmarkt en kreeg St.-Nicolaas, beschermheer van de kooplieden en zeelieden, als patroonheilige. Die brachten immers de centen samen om dit indrukwekkende voorbeeld van de ‘Scheldegotiek’ op te trekken. De pracht en praal van het gebouw zetten de rijkdom en macht van de handelaars in de verf.
De centrale vieringtoren is uniek. Hij fungeert als natuurlijke ‘lantaarn,’ omdat het licht rechtstreeks de dwarsbeuk binnenvalt.
11
GENT IS ONDERTUSSEN
UITGEGROEID TOT EEN GRAFFITI-
VRIENDELIJKE STAD, MET HEEL
WAT WERKEN VAN O.A. ROA EN
BUÉ THE WARRIOR. GEBETEN? DAN
ZIJN ER BEGELEIDE ROUTES LANGS
TIENTALLEN WERKEN.
STADHUISBOTERMARKT 1
Dit schizofrene gebouw bestaat uit twee delen en dat is er letterlijk aan te zien. De kant van de Hoogpoort toont de flamboyante laatgotische stijl van begin 16de eeuw. In de gevelnissen zie je de Graven van Vlaanderen, al zijn die pas in de vroege jaren 1900 toegevoegd. Achter deze gevel schuilen niet minder dan 51 zalen, waaronder de Trouwkapel, waar de Gentenaars elkaar hun jawoord geven. Menig bruidje droomde al weg bij de prachtige romantische glasramen of verdwaalde in het doolhof aan gangen en kamers in het gebouw.
In de jongere renaissancevleugel (1559-1618) zie je Dorische, Ionische en Korinthische driekwartzuilen en pilasters, geïnspireerd op de Italiaanse renaissancepalazzi.
8 WERREGARENSTRAATJEWERREGARENSTRAAT
Ontstaan als een tijdelijk project tijdens de Gentse Feesten in 1995, vormt dit graffitisteegje al jaren een dynamisch schetsboek, een wandeling doorheen de street art van het moment en vooral een vrijhaven voor de vele Gentse graffitikunstenaars. De tags en pieces veranderen dagelijks en soms krijgt het volledige straatje een egale make-over, om daarna weer als maagdelijk canvas te dienen voor nieuwe pareltjes. In deze gedoogzone geldt de enige regel van de spuitbus: respecteer de werken die beter zijn dan de jouwe!
9
KIJK TIJDENS JE WANDELING DOOR DIT
STRAATJE OOK EENS OVER DE LAGE MUURTJES VAN
HET HOF VAN RYHOVE: DE PRACHTIGE BINNENTUIN
WERD AANGELEGD VOLGENS DE 16DE-EEUWSE OOR-
SPRONKELIJKE PLANNEN. DE VIER DELEN VAN DE
TUIN STELLEN DE VIER SEIZOENEN VOOR. 11
9
2120
ST.-MICHIELSBRUG ZICHT OP DE DRIE TORENSSINT-MICHIELSHELLING
Een selfiemoment! In welke richting je ook kijkt, je ziet vanop deze brug over de Leie enkel postkaartuitzichten: de Gras- en de Korenlei met de vernieuwde vismijn [22] en het Gravensteen [17] in de verte, de St.-Michielskerk [13], de achterkant van het Pand [15] en natuurlijk de beroemde torenrij, die je enkel vanop deze plek in één uniek beeld kunt vatten. Vroeger lag hier een platte draaibrug, maar begin 20ste eeuw werd die vervangen door de stenen boogbrug. Midden op de boog staat een mooie centrale lantaarn met een bronzen St.-Michielsbeeld.
ST.-MICHIELSKERKSINT-MICHIELSPLEIN 1/4>30/9: MA>ZA: 14U>17U1/10>31/10: ZA: 14U>17UGESLOTEN: ZO+1/11>31/03+1/10>31/10: ZO>VR
De bouw van deze laatgotische kerk startte in 1440, maar werd merkwaardig genoeg pas in 1825 afgerond. Een ontwerp uit 1662 plande een 134 meter hoge toren (ter vergelijking: die van de St.-Baafskathedraal [1] meet slechts 89 meter), maar wegens geldgebrek werd dat ambitieuze plan nooit uitgevoerd. Wat een monument van de zegepraal met majestueuze spits had moeten worden, strandde op een schamele 24 meter en een plat dak. Op zich een gelukkige samenloop van omstandigheden, want later ontdekte men grote problemen met de grondstabiliteit van de kerk: een groter gewicht kon de locatie wellicht nooit dragen, tenzij Gent zijn eigen versie van de toren van Pisa wilde.
12
13
VERGAAP JE ZEKER EENS AAN ‘CHRISTUS
AAN HET KRUIS’ (1628-1630), EEN SCHILDERIJ VAN
OUDE MEESTER ANTOON VAN DYCK.
11 14
DE ST.-MICHIELSBRUG IS
TEGENWOORDIG QUASI VOLLEDIG VERKEERS-
VRIJ, DUS JE KUNT ER RUSTIG DE TIJD
NEMEN OM JE EIGEN ANSICHTKAART TE
MAKEN. JE ZIET ER DE ST.-NIKLAASKERK
[11], HET BELFORT [4] VAN GENT EN DE
ST.-BAAFSKATHEDRAAL [1] BROEDERLIJK OP
ÉÉN LIJN STAAN.
DE BROUWERSGILDE,
VOORNAAMSTE SPONSOR VAN DE KERK, BOOD DE
OPSTANDELINGEN TIJDENS DE BEELDENSTORMEN
GRATIS BIER AAN, IN DE HOOP HEN AF TE
LEIDEN VAN HET VANDALENWERK EN ZO HET
INTERIEUR VAN DE KERK TE REDDEN.
12
2322
GRASLEI & KORENLEIHet kloppend hart van de historische Gentse binnenstad. Vanaf de 11de eeuw groeiden de handelsactiviteiten langs deze kades en werd dit de haven van de stad. Gent had in die dagen een graanstapelrecht: alle invoer van graan in het Graafschap Vlaanderen liep via deze binnenhaven. Zo moest elke passant een kwart van zijn graanlading als heffing aan de stad schenken en werden de Gras- en Korenlei samen met de Korenmarkt het centrum van de graanhandel in Vlaanderen. Je vindt enkele prachtige historische panden aan beide leien: het Korenstapelhuis, oorspronkelijk uit 1200 en met de oudste trapgevel ter wereld (Graslei 11), het Tolhuisje uit 1682 (Graslei 12) en het oude postkantoor, gebouwd tussen 1898 en 1909 (Korenmarkt 16).
Leuk detail: op beide kades vind je de zogenaamde Schippershuizen. Het Gildehuis der Vrije Schippers uit 1531 (Graslei 14) behoorde toe aan de schippers die voor eigen zaak voeren en vrij over de Leie, de Schelde en de Lieve in de Gentse binnenstad mochten varen. Aan de overkant op de Korenlei zie je het Gildehuis der Onvrije Schippers: die werkten in loondienst en waren verplicht hun vracht aan de rand van de stad over te laden op ‘vrije’ schepen, die wél een vrijgeleide hadden. Let op de ankers en dolfijnen in de gevel en op het gouden schip dat als windhaan dient. Beide leien zijn zeker een bezoekje waard. Je bent vast niet de enige die daar zo over denkt: met een bonte mix van Gentenaars, studenten en toeristen kan het er een gezellige drukte worden. Als je geen plekje meer vindt op één van de vele terrasjes, ga je gewoon aan de rand van het water zitten genieten.
14 WANDEL ER ZEKER ’S AVONDS EENS ROND: GENT TOONT ZICH HIER
ALS LICHTSTAD EN HEEFT MET DE VELE LANTAARNS EEN FEEËRIEK TAFEREEL
GECREËERD, ROMANTIEK TEN TOP. GENIET VAN DE WEERSPIEGELING VAN DE
GEBOUWEN IN DE RIVIER, VOEL JE BESCHERMD DOOR DE SCHADUW VAN DE ST.-
MICHIELSKERK [13] EN DE ST.-NIKLAASKERK [11] DIE DE BEIDE LOSKADES
FLANKEREN EN WAAN JE VOOR EVEN TERUG IN DE MIDDELEEUWEN.
ALS JE GOED KIJKT, ZIE JE DAT DIE GEVELS SOMS ERG NAAR VOOR ‘LEUNEN’.
GEEN GRONDVERZAKKING, MAAR BEWUST ZO GEBOUWD ZODAT DE GRAANZAKKEN WAT
MAKKELIJKER AAN DE VOORKANT VAN DE STAPELHUIZEN NAAR BOVEN GETAKELD KONDEN
WORDEN. BIJ ENKELE HUIZEN ZIE JE NOG STEEDS DE KATROL HANGEN IN DE SPITS VAN
DE TRAPGEVEL, ALSOF ZE KLAAR ZIJN OM EEN NIEUW VRACHTJE TE DRAGEN.
16
2524
HET PANDONDERBERGEN 1
Dit cultuur- en congrescentrum is sinds 1963 eigendom van de Universiteit Gent en werd prachtig gerestaureerd. Daarmee is de cirkel rond, want in de 16de eeuw zag in dit klooster de eerste Gentse theologische universiteit het levenslicht. Het voormalige hospitaal (1201) kwam in handen van de Dominicanen, een orde die in steden ging prediken en zieltjes winnen, vandaar hun roepnaam ‘predikheren’. Gentenaars laten zich echter niet graag knechten en waren de preken beu. Dit klooster werd zo één van de eerste slachtoffers tijdens de beeldenstormen. In de 19de eeuw werd het Pand een ‘huurkazerne’: zowat elke vierkante meter werd verhuurd aan studenten, artiesten en Gentse clochards. Uit die tijd dateert ook de bijnaam ‘vlooienpaleis’.
GENIET VAN DE ACADEMISCHE
STILTE IN DE MOOIE BINNENTUIN VAN HET
COMPLEX. OP AANVRAAG KUN JE DE COLLECTIES
BINNEN BEZOEKEN.
15 DESIGN MUSEUM GENTJAN BREYDELSTRAAT 5MA+DI+DO+VR: 9U30>17U30 & ZA>ZO+ FEESTDAGEN EN SCHOOLVAKANTIES: 10U>18UGESLOTEN: WO+1/1+25/12+31/12
De indrukwekkende 18de-eeuwse stadsresidentie in rococostijl werd in 1922 aangekocht door de Stad Gent, die er haar design museum in onderbracht. Achter de prachtige gevel schuilt een historisch authentiek interieur, met daarachter een moderne, open vleugel.
De tijdelijke exposities vormen een aanvulling op de prachtige permanente collectie, die van art nouveau tot de hedendaagse designstromingen loopt.
DE BOODSCHAP ‘DE POT OP’,
NAAST DE TOILETVLEUGEL IN DE VORM VAN
EEN WC-ROL, HEEFT EEN DUBBELE BODEM:
HET MUSEUM KREEG VAN DE STAD IMMERS
GEEN BOUWVERGUNNING VOOR EEN EXTRA
GEBOUW EN MAAKTE ER TOEN MAAR LETTERLIJK
EEN MONUMENTAAL KUNSTWERK VAN. DAT
WERD WEL VERGUND…
16
CCG
GRAVENSTEENSINT-VEERLEPLEIN 11 1/11>31/3: MA>ZO: 9U>17U1/4>31/10: MA>ZO: 10U>18UGESLOTEN: 1/1+24/12+25/12+31/12
Het Gravensteen is zowat de enige overgebleven middeleeuwse burcht in Vlaanderen met een vrijwel intact verdedigingssysteem. Zijn geschiedenis gaat terug tot de Romeinse bezetting, toen er op de zandbank in de Leie al een eerste nederzetting was. Na een korte doortocht van plunderende Vikings bouwden de Graven van Vlaanderen de houten constructies in de middeleeuwen om tot een donjon (woontoren) met een volledige stenen omheining, compleet met 24 torens. Het imposante gebouw diende met zijn militaire architectuur duidelijk als een symbool van de grafelijke macht in het woelige Gent. Het vormde een tegenwicht tegen de hoge stenen huizen van de rijke patriciërs aan de overkant van de Leie.
17
CCG
In de late 18de eeuw werd het Gravensteen verkocht aan particulieren en uiteindelijk omgebouwd tot een industrieel complex. In 1807 werd in de donjon een katoenspinnerij ondergebracht en dienden de bijgebouwen als povere huisvesting voor een vijftigtal arbeidersgezinnen. Dit soort omvorming van een groot complex is kenmerkend voor de eerste industriële ontwikkeling in Gent: zo verging
17
IN 1949 WERD HET GRAVENSTEEN BEZET
DOOR EEN GROTE GROEP GENTSE STUDENTEN DIE ‘DE
SLAG OM HET GRAVENSTEEN’ HADDEN BELEGD OM TE
PROTESTEREN TEGEN DE STIJGING VAN DE BIERPRIJS
EN HET FEIT DAT DE POLITIE HAAR WITTE HELMEN ZOU
VERVANGEN DOOR BLAUWE KEPIES. ZO ZOUDEN DE
AGENTEN MOEILIJKER TE ONDERSCHEIDEN ZIJN VAN
POSTBODES EN TAXICHAUFFEURS. DE STUDENTENGRAP
VERLIEP VREEDZAAM EN HET GRAVENSTEEN
WERD BIJ VALAVOND GROOTMOEDIG AAN DE
STADSDIENSTEN TERUGGESCHONKEN
2726
GA EENS MIDDEN OP DEZE
MERKWAARDIGE BRUG STAAN EN GENIET VAN
EEN PRACHTIG ZICHT OP HET RABOT EN HET
AUGUSTIJNENKLOOSTER.
het bijvoorbeeld ook het Prinsenhof [19] . Na het vertrek van bedrijf en arbeiders was het volledig vervallen Gravensteen klaar voor de sloop. Voor de Gentenaars stond het kasteel ondertussen symbool voor machtsmisbruik, feodale onderdrukking, gruwelijke foltermethodes en onverdraagzame inquisitie. In de aanloop naar Expo 1913 kwam het complex terug in overheidshanden en groeide het na verschillende restauratiefases uit tot een toeristische trekpleister. Je vindt er tegenwoordig het Gerechtsmuseum, met een unieke verzameling dwang- en foltertuigen en het Wapenmuseum.
PRINSENHOFIn de 14de eeuw was het Gravensteen [17] niet langer geschikt als woning voor de Graaf van Vlaanderen, die verhuisde naar het ‘Hof ten Walle’. Daar werd in 1500 Keizer Karel V geboren en vanaf toen werd Ten Walle het ‘Prinsenhof’ genoemd.
De residentie raakte in de 17de eeuw in verval en werd uiteindelijk verkocht. In de late 18de eeuw onderging het Prinsenhof hetzelfde lot als het Gravensteen: op de ruïnes verrees een suikerraffinaderij en een zeepziederij, nog later een katoenstoomspinnerij. Eind 19de eeuw restte van het luisterrijke complex enkel nog de ‘Donkere Poort’.
De hele buurt rond het Prinsenhof ademt de erfenis van Keizer Karel, die voor de Gentenaars een bijzondere plaats in hun geschiedenis inneemt. Het was deze keizer die door het verzet van de Gentse burgers tegen zijn maatregelen naar zijn geboortestad terugkwam. Hij ontving het stadsbestuur enkele keren in het Prinsenhof en legde de stad in 1540 de ‘Concessio Carolina’ op, die hun vrijheden stevig beperkte. Tientallen Gentse notabelen werden in een boetekleed letterlijk op de knieën gedwongen, met een strop om de hals. Zeventien van hen werden onthoofd, één verbrand.
19
Vandaag is de Gentenaar trots op zijn geuzennaam ‘Stroppendrager’, maar dat was toen wel even anders.
VAN HET PRINSENHOF OVERLEEFDE
ENKEL DE ‘DONKERE POORT’. DIE ZOU ZO GENOEMD
WORDEN OMDAT ZE IN DE 19DE EEUW ERG
VERVUILD WAS DOOR DE FABRIEKEN.
MUSEUM DR. GUISLAINJOZEF GUISLAINSTRAAT 43DI>VR: 9U>17U & ZA>ZO: 13U>17UGESLOTEN: MA+1/1+24/12+25/12+31/12
Een museum in het oudste krankzinnigengesticht van België uit 1857: het was de visionaire Gentse arts Guislain die als één van de allereersten geesteszieken als patiënten zag, met recht op een menswaardige behandeling.
De schaamte over de manier waarop we in het verleden zijn omgegaan met psychiatrische patiënten vormde in 1986 de kiem om in het museum net die geschiedenis te ontsluiten. Op die manier wil het ook de vele vooroordelen doorbreken die nog steeds definiëren wat ’normaal’ en wat ‘gek’ is. Het verstilde en harmonieuze complex ademt als het ware fysiek de uitgangspunten van de pionier Guislain.
Naast de permanente collectie heeft het museum een unieke, internationale collectie ‘outsiderkunst’ of ‘art brut’. Ook de tijdelijke tentoonstellingen zijn altijd weer top.
20
CCG
18
LIEVEKAAI & ST.-ANTONIUSKAAIHet Lievekanaal werd in de 13de eeuw gegraven om een rechtstreekse verbinding met het Zwin en de zee te verkrijgen. Nadat de haven in onbruik raakte
18
werd de kom midden 19de eeuw opgevuld, waardoor de huidige brede kaai ontstond. Nu is de Lievekaai een typisch straatbeeld waar de laatste 200 jaar weinig aan veranderde: in de straat staan prachtige herenhuizen en treuren de wilgen in alle rust. Ook aan de St.-Antoniuskaai waan je je aan de gedempte achterkant van de drukte. Langs deze straat zie je onder andere het Hof van St.-Antonius (17de eeuw), thuisbasis van de prestigieuze gilde van de haakbusschieters en kanonniers. De schutterssymbolen staan nog steeds overal op de gevel uitgespreid.
De Brug der Keizerlijke Geneugten werd in het Keizer Kareljaar 2000 over de Lieve gebouwd, met beelden van Walter De Buck (1934-2014, Gentse beeldhouwer en kleinkunstenaar), die verwijzen naar verschil-lende legendes over het leven van Karel V.
OUDE VISMIJNSINT-VEERLEPLEIN 5
In 1689 kreeg de vismijn haar definitieve plaats aan het St.-Veerleplein, inclusief de vaste openluchtstallen en het monumentale poortgebouw (in het hoekje van het plein). In de beelden op de gevel van de poort herken je zeegod Neptunus, die de wacht houdt boven de rivieren de Schelde (man) en de Leie (vrouw).
Het neogotische hoofdgebouw kende in de vorige eeuw verschillende vreemde bestemmingen (o.a. een bandencentrale, een carwash en een bowlingzaal) maar kreeg recent een grondige renovatie. Nu huist er o.a. een brasserie en heeft het infokantoor van de Dienst Toerisme van de Stad Gent er onderdak. De glazen zijkant van het gebouw kijkt uit over de Lieve en de Leie en heeft zicht op het Groot Vleeshuis [21].
22GROOT VLEESHUISGROENTENMARKT 7 DI>ZO: 10U>18U / GESLOTEN: MA
Om de kwaliteit van het verkochte vlees te kunnen controleren, had elke middeleeuwse stad een vleeshuis, waar de vleesverkoop gecentraliseerd werd. De Gentse versie is een prachtige, overdekte markthal met gildehuis uit de 15de eeuw. Vanaf het einde van de 19de eeuw mocht vlees ook thuis en particulier verkocht worden en raakte het Vleeshuis in onbruik.
In de imposante middeleeuwse overdekte vlees-markt is vandaag een centrum voor streek-producten gevestigd: een ideale uitvalsbasis om de regionale keuken te ontdekken, van aperitief tot dessert. Let op het unieke houten dakgebinte binnenin, waar je je kunt vergapen aan honderden Gandahammen die er te drogen hangen.
21
2928
AAN DE VLEESHUIZEN WERDEN
STEEVAST ‘PENSENHUISJES’ GEBOUWD WAAR
DE MINDERWAARDIGE INGEWANDEN, PENSEN
EN VLEESAFVAL VERKOCHT WERDEN, APART
VAN HET ‘GOEDE’ VLEES.
VLAK NAAST HET VLEESHUIS
VIND JE HET ‘GALGENHUISJE’, EEN VOORMALIG
PENSENHUISJE EN VANDAAG HET KLE INSTE
CAFEETJE VAN GENT.
21
22
23
3130
HUIS VAN ALIJNKRAANLEI 65 MA+DI+DO+VR: 9U>17U & ZA>ZO+FEESTDAGEN EN SCHOOLVAKANTIES: 10U>18U GESLOTEN: WO+1/1+24/12+25/12+31/12
23
CCG
Dit museum, dat het dagdagelijkse leven van de 20ste-eeuwse gewone sterveling belicht, werd opgezet in het voormalige ‘Kinderen van Alijnhospitaal’. Dit enige bewaarde Gentse godshuis was een liefdadigheidsinstelling waar armen, zieken en ouderen werden verzorgd. Het Huis van Alijn ontstond uit het Museum voor Volkskunde, dat in
PATERSHOLHARINGSTEEG
Deze oude wijk in de schaduw van het Gravensteen [17] heeft een stratenpatroon van nauwe steegjes en kronkelende wegjes dat teruggaat tot de
24
2000 een ware metamorfose onderging en ironisch genoeg alle oubolligheid van zich afschudde: nu huist er een levendig en dynamisch museum.
Je kunt er even de stad én de tijd ontvluchten en van het begin van de 20ste eeuw langzaam voorbij de wereldoorlogen tot in de jaren ‘80 wandelen. Elke kamer vertelt haar eigen typische verhaal.
NAGENIETEN DOE JE IN DE
MOOIE BINNENTUIN, IN EEN AL EVEN TYPISCH
VOLKSCAFÉ. EEN AANRADER!
middeleeuwen. Het imago van de buurt veranderde samen met de omliggende functies: oorspronkelijk een militair eigendom van de Graven van
24
==
32 33
CAERMERSKLOOSTERVROUWEBROERSSTRAAT 6DI>ZO: 10U>17UGESLOTEN: MA+1/1+24/12+25/12+31/12
Het Caermersklooster is een voormalig klooster in het hart van het Patershol [24]. Vanaf 1272 groeide de site gestaag met een kerk, twee kloosterpanden, een sacristie, een gastenverblijf, een infirmerie en natuurlijk een brouwerij: we zijn tenslotte in België.
Na de Franse Revolutie kwam het klooster in privéhanden, later werd het door de lokale overheden gerestaureerd. Vandaag biedt het onderdak aan een prachtige tentoonstellingsruimte en een idyllische woonkern.
ONDER HET BEHANG VAN DE
KLOOSTERWONING VOND MEN EEN GROTE
MUURSCHILDERING, DAAR NOG EENS ONDER
DE RESTEN VAN EEN LAATGOTISCH FRESCO DAT
WAARSCHIJNLIJK TIJDENS DE BEELDENSTORM
BESCHADIGD RAAKTE.
TIJDENS DE RESTAURATIE
VAN HET LAM GODS (VANAF PAGINA 59) KRIJG
JE IN HET CAERMERSKLOOSTER EEN CONSTANTE
UPDATE OVER DE VORDERINGEN VAN DE
WERKEN AAN HET SCHILDERIJ.
25
CCG
Vlaanderen, na de passage van de paters (13de eeuw) een woonkern voor magistraten en advocaten toen het Gravensteen de Raad van Vlaanderen huisvestte (eind 15de eeuw). Het Patershol bleef een gegoede buurt toen er zich vervolgens ambachtslui en kooplieden vestigden, maar in de 19de eeuw, toen de buurt een arbeiderswijk werd, werden de herenwoningen opgedeeld tot beluiken (kleine arbeiderswoningen). Na de stadsvlucht van de industrie raakten de huisjes in verval en kreeg de wijk een slechte reputatie. In de jaren 1970 kon je hier nog voor een prikje een huis kopen, maar sindsdien is het Patershol volledig gerehabiliteerd: het is nu een hippe en charmante buurt met veel charmante restaurantjes. Bij een avondwandeling in de straatjes ruik je er niet alleen een mix van verschillende keukens, je ontmoet er ook een brede diversiteit aan mensen. De oude huisjes zijn opgewaardeerd en er wonen nu zo’n 500 gezinnen in de autoluwe straatjes.
DE NU GROTENDEELS OVER-
WELFDE PLOTERSGRACHT, DIE MIDDEN DOOR DE
WIJK LOOPT, GAF DIE HAAR BIJZONDERE NAAM:
HET PUNT WAAR DE GRACHT ONDER EEN POORT
IN HET DOMEIN VAN HET CENTRALE KLOOSTER
VERDWIJNT, WERD DOOR DE BEWONERS HET
‘PATERS-HOL’ GENOEMD.
MIATMINNEMEERS 9 MA+DI+DO+VR: 9U>17U & ZA>ZO+FEESTDAGEN EN SCHOOLVAKANTIES: 10U>18UGESLOTEN: WO+1/1+25/12+31/12
Op het einde van de 18de eeuw was Gent als belangrijk textielcentrum al de uitvalsbasis voor de eerste industriële revolutie op het vasteland. Vanaf de jaren 1970 ging dat industriële verleden echter in een ijltempo verloren aan sloop en schroot. Gelukkig ontstond tegelijk het idee om die erfenis te vrijwaren: een museum waarin de symbolen van de Industriële Revolutie een plaats zouden krijgen.
Het MIAT, of ‘Museum over Industrie, Arbeid en Textiel’, is gevestigd in een oude katoenspinnerij en geeft een uniek beeld van de ingrijpende technologische veranderingen die onze West-Europese samenleving de voorbije 250 jaar onderging. Het gebouw is al een belevenis op zich, maar in de exposities ontdek je bovendien alles over industrie, arbeid en textiel.
KLIM TOT DE HOOGSTE VERDIEPING
VAN HET DOORZICHTIGE GEBOUW EN GENIET
VAN EEN PRACHTIG UITZICHT OVER DE STAD.
ONDER JE ZIE JE HOE HET INDUSTRIËLE PAND
EEN FACELIFT HEEFT GEKREGEN.
26
CCG
HET MIAT HEEFT EEN ORIGINELE ‘MULE
JENNY’, EEN VOOR ZIJN TIJD TECHNOLOGISCH HOOG-
STAAND SPINTOESTEL DAT WERD UITGEVONDEN IN
HET VERENIGD KONINKRIJK EN NIET GEËXPORTEERD
MOCHT WORDEN. DE GENTSE ONDERNEMER LIEVEN
BAUWENS SMOKKELDE ONDERDEEL PER ONDERDEEL
TOCH EEN ‘JENNY’ OVER HET KANAAL EN BRACHT ZO
DE INDUSTRIËLE REVOLUTIE NAAR HET VASTELAND. ZO
KREEG GENT ZIJN BIJNAAM ‘MANCHESTER VAN
HET EUROPESE VASTELAND’.
3534
VRIJDAGMARKTDit roemruchte plein heeft altijd een vooraan-staande rol in de Gentse geschiedenis gespeeld. De goede en kwade bladzijden worden er gekleurd sinds 1199, toen de wekelijkse markt al moest wijken voor plechtige ontvangsten, feesten en vieringen, maar even goed voor terechtstellingen, opstanden en bloedbaden.
DE VRIJDAGMARKT WAS OOK HET
TONEEL VOOR DAT ANDERE VOLKSFEEST: DE
TERECHTSTELLING! DE LAATSTE ONTHOOFDING,
VAN EEN ZEKERE VAN BUTSEL, DATEERT
VAN 1822. HIJ STIERF ONDER HET MES
VAN DE GUILLOTINE, NADAT EERST AL ZIJN
RECHTERHAND WAS AFGEHAKT.
Kijk eens naar het hoekhuis aan de kant van de Kammerstraat, het Toreken. Dit gebouw (14de eeuw) is het oudste en meest originele van de Vrijdagmarkt en geeft een goed beeld van het plein in die woelige middeleeuwen. Aan het Toreken hangen vandaag nog steeds de marktklok die de start van de markt aankondigde en een ring die diende als schandpaal en waaraan afgekeurde lakens werden gehangen. In het gebouw is ook het Poëziecentrum van Gent gevestigd. Van hieruit begint de poeziëroute.
27
GROOT KANONGROOTKANONPLEIN
Deze smeedijzeren mastodont weegt 12.500 kg en stamt uit 1431. Door de originele ossenrode kleur werd het kanon ook wel ‘Grooten Rooden Duyvele’ genoemd, maar in de volksmond staat het kanon bekend als ‘Dulle Griet’ (boze vrouw).
ONS HUISEind 19de eeuw ontstond in het arbeidersmilieu van Gent de socialistische mutualiteit, één van de eerste ziekenbonden. Het symbolische gebouw (1894) beslaat ‘Ons Huis’ (het partijcentrum) en ‘Bond Moyson’ (toen de magazijnen van de coöperatieve vereniging). Net als de Vooruit [38]is dit complex een uitdagende vinger richting de burgerij en toont het dat Gent ook in zijn recentere geschiedenis zijn weerbarstige karakter alle eer aandoet.
NEEM EEN OGENBLIK DE
TIJD OM DE FRAAIE SCULPTUREN IN DE GEVEL
VAN ONS HUIS TE BEKIJKEN.
27
BELGISCH STRIPICOON NERO
VROEG ZICH OOIT AF OF “JACOB STAAT TE
VOELEN WANNEER HET GAAT REGENEN” EN
HET LIJKT SOMS OF HIJ EEN FOUTE GROET UIT
HET VERLEDEN BRENGT, MAAR DE REALITEIT IS
DAT JACOB RICHTING ZIJN OUDE BONDGENOOT
ENGELAND WIJST (ZIE VERDER).
ONTDEK DE VELE RESTAURANTJES
EN TERRASJES DIE DE VRIJDAGMARKT OMRINGEN
OF DE KLEINE BOETIEKJES DIE JE IN DE STEEG-
JES ROND HET PLEIN VINDT.
STANDBEELD JACOB VAN ARTEVELDEOndernemer en staatsman (1290-1345), vooral bekend als Gents opstandelingenleider. Hij slaagde erin de boycot van de Engelse wolinvoer ongedaan te maken en groeide uit tot een heuse stadsheld. Niet voor niets wordt Gent ‘de Arteveldestad’ genoemd. Van Artevelde zorgde ook dat Edward III op de Vrijdagmarkt [27] tot koning van Frankrijk werd uitgeroepen. Later werd hij op de binnenplaats van zijn huis aan de Kalandeberg door de deken van de rijke wevers vermoord.
3736
PORTUS GANDAVEERMANPLEIN 2
De stad Gent ontstond ooit op de samenvloeiing (of Ganda) van de Leie en de Schelde en precies daar ligt nu de plezierhaven Portus Ganda. Het is een ‘passantenhaven’, waardoor je zelfs in het hoogseizoen een plaatsje kunt bemachtigen om aan te meren en meteen aan wal te gaan. Portus Ganda ligt op wandelafstand van het bruisende Gentse centrum.
28 ST.-BAAFSABDIJVOORHOUTKAAI 43 1/04>31/10 VR>ZO: 14U>18UGESLOTEN: MA>DO
Oorspronkelijk opgericht door St.-Amandus, werd deze abdij in de 9de eeuw omgedoopt tot de St.-Baafsabdij. De abdij kende in de 11de eeuw haar glorieperiode. In concurrentie met de vlakbij gelegen St.-Pietersabdij [41] groeide ze uit tot een domein met onder andere een abdijkerk waarvan de ‘oudste muur van Gent’ nog steeds overeind staat. Macharius, een pelgrim die er stierf aan de pest, verleende zijn naam aan de buurt die rond de toenmalige kerk en abdij was ontstaan. In 1540, als vergelding na de Gentse opstand, beval Karel V de prachtige abdijkerk af te breken en ook het omliggende dorp deelde letterlijk in de klappen. In dat keiharde vonnis (de ‘Concessio Carolina’) werd opgenomen dat op de plaats van de abdij een Spaanse dwangburcht zou komen, wat de nederlaag totaal maakte.
Vandaag is de vorm van de oorspronkelijke romaanse kerk nagebouwd met groene heesters. Zo krijg je toch nog een idee van de grandeur die de site ooit uitstraalde.
DE BUREN VAN DE ABDIJ, EEN BONTE
GROEP BUURTBEWONERS, STELLEN DE SITE IN
DE ZOMER OPEN OP ZONDAG, ORGANISEREN ER
CONCERTEN EN BEMANNEN DE GEMOEDELIJKE
‘HERBERG MACHARIUS’.
29
DE RIVIERARM NEDERSCHELDE
VERDWEEN ONDER GEWELVEN OM PLAATS
TE RUIMEN VOOR BETON EN KONING AUTO,
MAAR WORDT NU TERUG ZICHTBAAR GEMAAKT.
ZO KRIJGT GENT ZIJN KARAKTER VAN
WATERSTAD TERUG: AAN DE WATERKANT KUN
JE HEERLIJK MIJMEREN.
DE JACHTHAVEN LIGT LANGS HET
VAN EYCK-ZWEMBAD (1886), HET OUDSTE
OVERDEKTE ZWEMBAD IN VLAANDEREN IN
EEN PRACHTIG GERENOVEERD GEBOUW MET
ART-DECO-INRICHTING. GA ER EEN BAANTJE
TREKKEN, LET OP HET GLAZEN PLAFOND EN
BEZOEK OOK EENS DE OORSPRONKELIJKE BADEN,
DIE NOG STEEDS GEBRUIKT WORDEN.
29
28
3938
GEERAARD DE DUIVELSTEENGERAARD DE DUIVELSTRAAT 1
Dit voormalig gotische steen (het stenen huis van een edelman) uit de 13de eeuw is genoemd naar ridder Geeraard Vilain, bijgenaamd Geeraard de Duivel. Hij kreeg zijn bijnaam door zijn uiterlijk: hij had erg donker haar en een donkere huid. Zijn status valt af te lezen uit het feit dat Geeraard en zijn echtgenote in de crypte van de St.-Baafskathedraal [1] werden begraven.
Het gebouw deed in de loop der eeuwen dienst als ridderverblijf, wapenarsenaal, klooster, school, bisschoppelijk seminarie, krankzinnigengesticht en gevangenis. In 1830 werd er zelfs een
30
brandweerkazerne ingericht. Op het einde van de 19de eeuw werd het aangekocht door de Belgische overheid, die er een vleugel bijbouwde en er tot voor kort haar archief in onderbracht.
DE VIERKANTE DONJON OP DE
HOEK VAN HET GEBOUW WIJST EROP DAT
HET GEERAARD DE DUIVELSTEEN, GENESTELD
LANGS DE SCHELDE EN DE WALGRACHT DIE
HET TOENMALIGE GENT OMSLOOT, DIENDE
ALS VERDEDIGING TEGEN INVALLEN EN ALS
BESCHERMING VAN DE TOENMALIGE BINNEN-
HAVEN, NU PORTUS GANDA [28].
IN 1815 LOGEERDE WELLINGTON IN DIT
PAND, OMDAT HIJ VAN HIERUIT LODEWIJK XVIII IN DE
GATEN KON HOUDEN: DE UIT FRANKRIJK VERDREVEN
KONING WAS TE GAST IN HOTEL D’HANE-STEENHUYSE,
AAN DE OVERKANT VAN DE VELDSTRAAT.
DE BINNENTUIN KREEG EEN MODERNE
INDELING EN IS TOEGANKELIJK VOOR HET PU-
BLIEK. IN HET VOORMALIGE PAKHUIS ZIT NU DE
CULTUURDIENST VAN DE STAD GENT.
HOTEL D’HANE-STEENHUYSEVELDSTRAAT 55
Dit imposante ‘hotel’ (stadswoonhuis) heeft een complexe voorgevel in rijke rococostijl. Doorheen de geschiedenis mocht het verschillende grote namen ontvangen, maar de meest beruchte was toch de Franse koning Louis XVIII. Die ‘regeerde’ van hieruit tijdens zijn ballingschap, vergezeld van een uitgebreide hofhouding. Zijn liederlijke levensstijl was in die dagen berucht in het Gentse.
Het stadspaleis werd samengesteld uit verschillende oude herenhuizen, wat nog steeds te zien is aan de vooruitspringende gevel en de asymmetrisch gelegen hoofdingang. Binnenin zijn onder andere het 18de- en 19de-eeuwse interieur en de houten mozaïekvloer de moeite van een bezoek waard. Ook de Italiaanse balzaal die over twee verdiepingen loopt, is indrukwekkend.
32
CCG
MUSEUM ARNOLD VANDER HAEGHEN VELDSTRAAT 82
Een prachtig gerenoveerd patriciërshuis uit de 18de
eeuw. Patriciër in kwestie was Judocus Clemmen, één van de eerste textielbaronnen van Gent, die het half afgewerkte ‘hotel’ (de oude benaming voor een stadswoonhuis) als woning aankocht. Hij liet het gebouw opsmukken met overdadige ornamenten in rococo en classicistische stijl, zoals je nu nog steeds aan de gevel kunt zien: een pompeus fronton, uitgehouwen draperieën onder de vensters en beeldhouwwerk boven de balkondeuren.
Achter de woning, langs de Leie, liet Clemmen een pakhuis bouwen waarin hij later een katoendrukkerij onderbracht. Geen slecht idee: de Veldstraat was ook toen al een drukke handelsstraat en de toelevering van grondstoffen kon per boot achteraan het huis.
Later werd het pand eigendom van de drukkersfamilie Vander Haeghen, die het uiteindelijk aan de Stad Gent naliet, vandaar de huidige naam. In het huidige museum is vooral het Chinese Salon met een intacte originele wandbekleding in Chinese zijde een blikvanger, net als de gereconstrueerde werkkamer van Maurice Maeterlinck, de eerste en enige Belgische Nobelprijswinnaar Literatuur.
31
CCG
[31] EN [32] ZIJN ENKEL TE BEZOEKEN VIA EEN RONDLEIDING: ELKE VRIJDAG EN ZATERDAG
OM 14U30, VERZAMELEN IN HET POORTGEBOUW VAN HET MUSEUM A. VANDER HAEGHEN 30
4140
BEGIJNEN
Begijntjes waren alleenstaande vrouwen die samen als een katholieke gemeen-
schap in een ‘begijnhof’ woonden. Het succes van die begijnengroepen ontstond
doordat heel wat vrouwen weduwe werden (na ettelijke oorlogen) en uit nood-
zaak samen huisden. Ze dankten hun naam aan hun patroonheilige St.-Begga,
maar legden geen geestelijke geloften af, uitgezonderd die van de kuisheid. Net
daarom werden kwezels en oude vrijsters ook wel spottend ‘begijntjes’ genoemd.
Door hun relatief onafhankelijke status werden ze doorheen de jaren vervolgd
als ketters of heksen. Aan het einde van de 18de eeuw kwamen ze enkel nog in de
Nederlanden voor. De laatste Gentse begijn stierf in 2008, net geen 100 jaar oud.
De begijnhoven in Vlaanderen en Nederland zijn steevast oases van rust en stilte,
waar je nog steeds elk moment een begijntje prevelend voor haar deur verwacht.
In Gent werden twee van de drie begijnhoven opgenomen op de werelderfgoed-
lijst van de UNESCO [33] en [34].
KLEIN BEGIJNHOF ONZE LIEVE VROUW TER HOYENLANGE VIOLETTESTRAAT 235MA>ZO: 06U30>21U30
De gevel aan de straatkant van het Klein Begijnhof aan de Lange Violettestraat laat niet vermoeden dat daarachter een kerk, een honderdtal woningen en een weide (het vroegere kerkhof) liggen. Het werd al in 1234 opgericht door de Gravin van Vlaanderen, na het Oud Begijnhof St.-Elisabeth. Vandaag wonen er burgers en wordt de voormalige infirmerie gebruikt voor tentoonstellingen en kunstenateliers.
33 OUD BEGIJNHOF ST.-ELISABETHBEGIJNHOFDRIES
Dit open begijnhof (het is niet langer ommuurd zoals beide andere) groeide in de 13de eeuw uit tot wat je een begijnhofstad kunt noemen, met een kerk, het huis van de ‘grootjuffer’, een infirmerie, een kapel, meer dan honderd begijnenhuizen, een bleekweide (grasvlakte om linnen te bleken) en een boomgaard. In 1873 - weggedrukt na de Franse Revolutie, de verdere secularisering van de binnenstad en de toenemende industrialisering - verhuisden de bewoners naar hun nieuwe begijnhof in St.-Amandsberg.
35
GROOT BEGIJNHOFST.-ELISABETHGROOT BEGIJNHOF 67 MA>ZO: 06U30>21U30
Tussen 1873 en 1874 gebouwd in een vrij hallucinante operatie: in minder dan twee jaar werden door 18 aannemers en 600 arbeiders in totaal 80 huizen, 14 conventen, een ‘groothuis’, een infirmerie, een kapel en een kerk opgetrokken. Het is vandaag een uitzonderlijk groot begijnhof, net buiten de stad in de deelgemeente St.-Amandsberg. Ook hier ervaar je de verstilde rust middenin de drukte.
34 VANDAAG STAAT OUD BEGIJNHOF
ST.-ELISABETH BEKEND ALS ‘HOLY CORNER’. IN
DE BUURT ZIJN NAMELIJK VIER VERSCHILLENDE
KERKEN GEVESTIGD: DE ROOMS-KATHOLIEKE
ST.-ELISABETHKERK (DE VROEGERE BEGIJNEN-
KERK), DE ORTHODOXE KERK VAN DE HEILIGE
APOSTEL ANDREAS (VOORAL RUSSISCHE
GELOVIGEN), DE PROTESTANTSE RABOTKERK (OP
DE VROEGERE BLEEKWEIDEN) EN DE ANGLI-
CAANSE SAINT JOHN’S CHURCH.
35
KUNSTENKWARTIER
42
OPERA GENTSCHOUWBURGSTRAAT 3
Rijke Gentse industriëlen gaven in de eerste helft van de 19de eeuw de aanzet tot de bouw van een nieuwe, luxueuze opera. Die moest het uithangbord worden voor hun net verworven rijkdom en het gebouw is dan ook royaal bedeeld met een weelderig interieur. In de prachtige, hoefijzervormige spektakelzaal was ‘zien’ net zo belangrijk als ‘gezien worden’. De indrukwekkende kroonluchter is een attractie op zich, net als de drie aansluitende salons, samen 90 meter lang.Behalve voor opera kun je er ook terecht voor recitals, concerten en lunchvoorstellingen.
37
OUD JUSTITIEPALEISKOOPHANDELSPLEIN
Dit majestueuze neoclassicistische gebouw kwam in de 19de eeuw op de plaats van het toenmalige Recollettenklooster, dat werd afgebroken. Toen het stadhuis nog als rechtszaal diende en de zittingen die van het gemeentebestuur regelmatig stoorden met hun kabaal, werd beslist aan het Recollettenplein een volledig nieuw gerechtsgebouw te bouwen.
Na een brand in 1926, die twee dagen duurde en de volledige inboedel in de as legde, werd het gebouw grondig gerenoveerd. Nu buiten de stad een nieuw justitiepaleis opgetrokken is, huisvest het oude gebouw vandaag enkel nog het Hof van Beroep.
TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
WERD HET JUSTITIEPALEIS BEZET DOOR HET
DUITSE LEGER EN GEBRUIKT ALS ARSENAAL EN
WERKPLAATS. OP DE ZIJGEVEL AAN DE KANT
VAN DE SCHOUWBURGSTRAAT ZIE JE BOVEN HET
GROTE RAAM NOG STEEDS HET OVERSCHILDERDE
OPSCHRIFT ‘ETAPPENINSPEKTION’.
36 AAN DE ZIJKANT VAN HET PALEIS LIGT
MEESTAL DE ‘GENTSE BARGE’, EEN RECONSTRUCTIE
VAN EEN 18DE-EEUWS HISTORISCH SCHIP EN
EEN ORIGINEEL TEWERKSTELLINGSPROJECT, DAT
ERFGOED KOPPELT AAN DE CREATIE VAN JOBS EN
LEERPROJECTEN. DE BARGE WAS EEN HOUTEN
TREKSCHUIT DIE PENDELDE TUSSEN GENT EN BRUGGE
EN WERD GEROEMD OM HAAR REISCOMFORT EN
LUXUEUZE INRICHTING.
48
36
44 45
KUNSTENCENTRUM VOORUITSINT-PIETERSNIEUWSTRAAT 23
Om het lot van de werkende klasse te verbeteren, ontstonden in de tweede helft van de 19de eeuw overal in Europa arbeidersbewegingen. De Gentse ‘Samenwerkende Maatschappij Vooruit’ was een typevoorbeeld en werd in 1880 als één van de eerste in België opgericht. 300 arbeiders vormden samen het startkapitaal door elk 0,5 frank te sparen. Rond 1913 telde de CV Vooruit al meer dan 10.000 leden.
Net als bij Ons Huis op de Vrijdagmarkt [27] wilde de Vooruit de gevestigde orde een doorn in het oog zijn en is het gebouw zo opgevat dat zowel de voor- als de achterkant duidelijk zichtbaar zijn in het stadsbeeld. Aan de voorkant geeft het prachtige art-decocafé uit op de centrale kruising van de toen prestigieuze Bagattenstraat en St.-Pietersnieuwstraat, aan de achterkant op het toenmalige Zuidstation.
38 BOEKENTORENROZIER 9
Deze ‘vierde toren’ is het symbool van Gent als universiteitsstad. Het gebouw is 64 meter hoog en telt 24 verdiepingen, waarvan 4 ondergronds. Het is een modernistisch meesterwerk van de befaamde Belgische architect Henry van de Velde (1863-1957), met een monotone betonnen buitengevel en een prachtige belvedère.
De bouw van deze bibliotheek startte in 1936 en raakte eigenlijk nooit echt volledig af: een wereldoorlog, financiële problemen en nieuwe ontwerpen doorkruisten haar geschiedenis. Gelukkig raakte de toren wel afgewerkt, waardoor de Boekentoren op het hoogste punt van Gent nog steeds over de rebelse stad uitkijkt.
De bibliotheek huisvest meer dan drie miljoen boeken (goed voor 46 km papier), die tijdelijk verhuisden voor een groot renovatieproject dat de Boekentoren in haar oorspronkelijke glorie moet herstellen.
39
HET RUIME CAFÉ, EEN POPULAIRE
ONTMOETINGSPLAATS, KREEG NOG EEN
BUITENBROERTJE MET EEN PRACHTIG
GROENTERRAS AAN DE ZIJGEVEL. VAN HIERUIT HEB
JE EEN MOOI ZICHT OP DE ‘GORDIJNGEVEL’ VAN DE
VOORMALIGE REDACTIE VAN ‘DAGBLAD VOORUIT’,
HET GEBOUW AAN DE OVERKANT DAT ’S NACHTS
MOOI VERLICHT WORDT.
VAN DE VELDE (TOEN AL 70) ONTWIERP
NIET ALLEEN HET GEBOUW, MAAR OOK DE
VOLLEDIGE INRICHTING, VAN VLOERPATRONEN
TOT STOELEN EN ZELFS DEURKLINKEN. DE
CLIMAX IS DE BELVEDÈRE, INGERICHT MET
MATERIALEN DIE EXCLUSIEF UIT BELGIË OF ZIJN
TOENMALIGE KOLONIE CONGO KOMEN.
Na het failliet van de coöperatieve bank van de Vooruit tijdens de depressie van 1934 en de bezetting door de nazi’s, ging het snel bergaf. Toen begin jaren 1980 een collectief vrijwilligers het ‘Kunstencentrum Vooruit’ oprichtte om het gebouw te redden, was het prachtige pand letterlijk een duiventil geworden. Maar de feniks herrees uit zijn as: vandaag is het Kunstencentrum het kloppend hart van het Gentse culturele leven, met dans, theater, performance, literatuur en een flinke portie rock-‘n-roll.
38
VLAKBIJ DE VOORUIT, TEGENOVER
DE KUIPERSKAAI, BOUWT MEN VOLOP AAN DE
KROOK, EEN BRUISEND KNOOPPUNT VAN KENNIS,
CULTUUR EN ECONOMIE. HET COMPLEX OMVAT
EEN NIEUWBOUW EN HET WINTERCIRCUS,
DAT BINNENKORT GERENOVEERD WORDT.
DE KROOK BIEDT ONDER MEER ONDERDAK
AAN DE GLOEDNIEUWE STADSBIBLIOTHEEK
EN EEN POP- EN ROCKZAAL.
39
BOVENOP DE TOREN WERD EEN
WATERRESERVOIR VOORZIEN, WAAROP DE
DUITSE BEZETTER EEN LUCHTAFWEERGESCHUT
MONTEERDE. TOEN ZE DAT BIJ DE BEVRIJDING
ONKLAAR WILDEN MAKEN, ONDERSCHATTEN ZE
DE SPRINGSTOFLADING EN SIJPELDE NADIEN
WATER IN DE TOREN NOG VOOR DIE
OPGELEVERD WAS.
4746
O.-L.-V. ST.-PIETERSKERKSINT-PIETERSPLEIN 9
De eerste St.-Pieterskerk was een romaans gebouw uit de 12de-13de eeuw, dat in de 17de eeuw werd omgebouwd tot de barokke kerk zoals je die nu kunt bezoeken. Vlakbij lag ook de Onze Lieve Vrouwkerk, die de Franse Revolutie niet overleefde. Sindsdien heet deze parochie ‘Onze-Lieve-Vrouw Sint-Pieters’. In de kerk zie je prachtige beeldhouwwerken en houtsneden en heel wat schilderijen uit de 17de en 18de eeuw.
LET OP HET ST.-PIETERSPLEIN EENS OP
DE APOTHEEK (HUISNUMMER 26). HET GEBOUW
(19DE EEUW) WERD DOOR DE SAMENWERKENDE
MAATSCHAPPIJ VOORUIT IN 1923 INGERICHT. HET
ART-DECO-INTERIEUR IS NOG STEEDS INTACT,
INCLUSIEF DE ORIGINELE GLAS-IN-LOODRAMEN.
40
DE WERELD VAN KINA:HET HUISSINT-PIETERSPLEIN 14MA>VR: 9U>17U & ZO+FEESTDAGEN: 14U>17U30GESLOTEN: ZA+1/1+2/1+25/12+26/12
Een uniek fossiel van een prehistorisch reptiel, een prachtige dioramazaal met inheemse vogels en een maquette van Gent in de 16de eeuw, mèt klank- en lichtspel. Het Huis is een museum waar je kinderen en jijzelf van de ene verrassing in de andere vallen.
DE WERELD VAN KINA:DE TUINBEROUW 55MA>VR: 9U>17U & ZO+FEESTDAGEN: 14U>17U30GESLOTEN: ZA+1/1+2/1+25/12+26/12
Deze locatie met educatieve tuin ligt niet op wandelafstand van het huis, maar is vanaf het Sint-Pietersplein bereikbaar met bus 5 (halte Tolhuislaan).
42A
CCG
ST.-PIETERSABDIJ EN TUINSINT-PIETERSPLEIN 9 DI>ZO: 10U>18UGESLOTEN: MA+1/1+24/12+25/12+31/12
Deze Benedictijnenabdij werd in de 7de eeuw gesticht door St.-Amandus, die daarmee ook aan de doopvont van de stad Gent zelf stond. In de 14de en 15de eeuw groeide ze uit tot een heus abdijdorp, met hoeven, tuinen, woningen en landerijen. De abdij dankte haar welvaart aan de privileges die ze had bedongen en aan de belastingen die ze mocht innen op haar gronden. Die liepen door tot aan de Gentse binnenhaven.
41
CCG
DE DIGITALE MONNIK “ALISON”
GEEFT JE EEN VIRTUELE RONDLEIDING DOOR
DE ABDIJ.
De Beeldenstorm sloeg zwaar toe en uiteindelijk werd eind 18de eeuw de laatste monnik verdreven. Vandaag vinden in de Sint-Pietersabdij elk jaar prestigieuze tentoonstellingen met internationale uitstraling plaats.
LOOP EENS BINNEN IN DE
ACHTERGELEGEN ABDIJTUIN. IN DEZE GROENE
OASE, WAAR OOIT MONNIKEN PREVELDEN EN
GANZENVEREN KRASTEN, STUDEREN TIJDENS
DE ZOMERMAANDEN GENTSE STUDENTEN. OP DE
HELLING NAAR DE SCHELDE ACHTER DE ABDIJ
VERBOUWDEN DE MONNIKEN AL DRUIVEN EN
OOK NU NOG STAAN ER WIJNRANKEN.
ZEBRASTRAATDit project kwam in 1906 tot stand toen de toenmalige stedelijke dierentuin plaats moest ruimen voor arbeiderswoningen. Sinds de jaren 2000 biedt het wooncomplex naast sociaal-culturele activiteiten ook een forum aan jonge kunstenaars.
Opvallend aan de site zijn de vele kunstwerken: de knalgele mazenstructuur op het dak en sluier aan de achtergevel (beide van Nick Ervinck), de spiegelgevel en de reuzennagel op het binnenplein.
44
GLAZEN STRAATJEDe Pieter Vanderdoncktdoorgang? Geen enkele Gentenaar kan je de juiste weg wijzen. Maar vraag je naar het ‘Glazen Straatje’ en ze kennen het allemaal, ook al willen ze dat natuurlijk niet altijd toegeven. De beroemde of beruchte doorgang mag dan sinds 1830 wel het hart van de raamprostitutie in Gent zijn, ze is met haar glazen dak een beschermde bezienswaardigheid: altijd een goed excuus om er je ogen de kost te geven!
42A
43
42B
CCG
41
4948
MSKCITADELPARK, FERNAND SCRIBEDREEF 1DI>VR: 9U30>17U30 & ZA>ZO+FEESTDAGENEN SCHOOLVAKANTIES: 10U>18UGESLOTEN: MA+1/1+02/1+25/12+26/12
De kracht van het Museum voor Schone Kunsten (MSK) is de verscheidenheid van zijn collectie, wat best opmerkelijk is. Eind 18de eeuw stond Gent immers onder Frans bestuur en werden heel wat stedelijke kunstschatten in beslag genomen. Een deel daarvan
45
CCG
S.M.A.K.CITADELPARK, JAN HOETPLEIN 1DI>VR: 9U30>17U30 & ZA>ZO+FEESTDAGEN EN SCHOOLVAKANTIES: 10U>18UGESLOTEN: MA+1/1+25/12+31/12
Het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst, kortweg S.M.A.K., werd opgericht in 1999 en ligt tegenover het MSK [45] in een voormalig casinogebouw.
46
CCG
zou nu nog in het Louvre te zien zijn. Gent bleef echter niet bij de pakken zitten en legde gestaag een brede kunstcollectie aan, waarvoor het jaren naar een goede locatie zocht. Die kwam er in dit gebouw van architect Van Rysselberghe in het Citadelpark, een kunsttempel met een fantastisch ruimtegevoel en veel lichtinval.
Na een kaalslag tijdens de Tweede Wereldoorlog en aanpassingen midden 20ste eeuw werd het MSK als één van de oudste musea van België recent volledig en drastisch gerenoveerd. De collectie, die loopt van Jeroen Bosch over Rubens tot Magritte, is nooit beter tentoongesteld dan vandaag en beslaat
Onder de bezielende leiding van conservator en kunstpaus Jan Hoet kreeg de voormalige ‘afdeling Actuele Kunst’ van het MSK haar eigen museum. De vaste collectie bezit nationale en internationale topwerken van kunstenaars uit de Cobra, popart, minimal art, conceptuele kunst en arte povera, die ondertussen tot de wereldtop behoren.
een enorme verscheidenheid aan schilderijen, beelden, tekeningen, etsen en wandtapijten van de middeleeuwen tot de 20ste eeuw.
Een auditorium, een bibliotheek, een kinderatelier en een café annex restaurant maken het MSK tot een eigentijds multifunctioneel complex, waar je heerlijke uren kunt doorbrengen, omringd door schoonheid.
LET EENS OP DE SCULPTUUR VAN JAN
FABRE OP HET DAK: HET LICHAAM VAN ‘DE MAN
DIE DE WOLKEN MEET’ IS GEMODELLEERD NAAR
DAT VAN FABRE ZELF, TERWIJL HET GEZICHT
DAT VAN ZIJN OVERLEDEN BROER IS.
BEKOMEN VAN DE VELE INDRUKKEN
DOE JE IN HET MUSEUMRESTAURANT MUB’ART
VAN HET MSK, OF MET EEN WANDELING DOOR
HET CITADELPARK.
4645
5150
MUZIEKCENTRUMDE BIJLOKE GENT
JOZEF KLUYSKENSSTRAAT 2
47
Het Stadsmuseum Gent, of STAM, vertelt op de Bijlokesite het verhaal van Gent, van de middeleeuwen tot vandaag. Blikvangers van het museum zijn de luchtfoto van Gent (300 m2 groot!) waarop de bezoekers kunnen rondlopen en de multimediale toepassing waarmee ze Gent in detail en over vier eeuwen heen kunnen bekijken. ‘Zichten op Gent’ toont een zicht op de stad in 1534, plattegronden uit 1614 en 1912 en een actuele luchtfoto.
ZOALS OP VELE ANDERE HISTORISCHE
GENTSE SITES VIND JE OOK HIER NAAST DE
INDRUKWEKKENDE PANDEN GROENE STILLE
PLEKJES, PARKEN EN TUINEN WAAR JE VOLLEDIG
TOT RUST KUNT KOMEN.
In 1228 zegenden de zusters van het Mariahospitaal hier een nieuw ziekenhuis met een zaal voor 40 bedden in. De zieken lagen er trouwens met meer dan één persoon in hetzelfde bed, gedeelde smart... Na de Franse Revolutie werd de Bijlokesite achtereenvolgens een burgerhospitaal, een medische faculteit en ten slotte een muziekcentrum met internationale faam.
De voormalige ziekenzaal, met haar prachtige sporenkap (balkendak), is nu een concertzaal waar musici verliefd worden op de unieke akoestiek. Je komt er om te luisteren, maar ook te kijken. Het gehele complex is je bezoek meer dan waard: een perfecte symbiose tussen gebouwen uit de middeleeuwen, de 17de en de 19de eeuw, nu verbonden door een 21ste-eeuwse passerelle.
Opnieuw voel je hier de digitale toekomst tegen een historische achtergrond. Verleden, heden en toekomst van de stad worden er helder en boeiend voorgesteld, van middeleeuwse metropool tot stad van kennis en cultuur. Het STAM verrast met inhoud én presentatie: in een onvergetelijke reis door de tijd ontdek je wat Gent nu precies tot Gent maakt.
STAMGODSHUIZENLAAN 2MA+DI+DO+VR: 9U>17U & ZA>ZO+FEESTDAGEN EN SCHOOLVAKANTIES: 10U>18UGESLOTEN: WO+1/1+24/12+25/12+31/12
48
CCG
IN 2013 WERD HET STAM
GENOMINEERD VOOR DE EUROPEAN MUSEUM
OF THE YEAR AWARD.
47
48
51 2 4 6
3
NIET TE MISSEN
5352
De Gentse musea kunnen zelfs de meest kieskeurige klant bekoren. Op een steenworp van elkaar lonken ze om jouw aandacht. Het S.M.A.K. [46] , het MSK [45], het Huis van Alijn [23] het Design museum Gent [16], het MIAT [26], het Dr. Guislain Museum [20], ... de lijst lijkt eindeloos. Maar stuk voor stuk de moeite meer dan waard.
CCG “GENT IS EEN VAN EUROPA’S PARELTJES – KLEIN EN GEZELLIG, MA AR TEGELIJK OOK GROOT EN DYNAMISCH”
Lonely Planet
‘Het Manhattan van de Middeleeuwen’ samengevat in een uniek gekaderd beeld, dat vind je op de statige St.-Michielshelling [12]. Dit is de enige plek waar je de drie historische torens van de stad netjes op een rij kunt zien. Een skyline uit een ver verleden middenin een bruisende stad.
De Graven van Vlaanderen zetten met hun Gravensteen [17], even de puntjes op de i. De imposante burcht toont aan de wereld wie de rijkste is en aan de Gentenaar wie de machtigste is. Historisch haantjesgedrag dat vandaag nog nazindert.
CCG Als de zon gaat slapen, wordt een ander Gent wakker. Gebouwen, straten en pleinen krijgen een nieuw gezicht en baden in het licht. Een revolutionair lichtplan laat je een stralende stad zien, trots op haar pracht en praal.
“GENT ZIET ER MISSCHIEN UIT ALS EEN MIDDELEEUWSE VESTING, TOCH BRUIST DE STAD, DANK ZIJ DE LEVENDIGE ALTERNATIEVE MUZIEK-SCENE, HEUS TOPDESIGN EN BA ANBREKENDE DUUR ZAME PROJECTEN” The Guardian
Het Lam Gods [1] van de gebroeders Van Eyck is een orgelpunt van de Europese schilderkunst, het beste wat de Vlaamse primitieven ooit creëerden. Voeg daar nog het turbulente levensverhaal van dit meesterwerk aan toe en ‘Het Lam’ wordt vanzelf mythisch.
CCG
Overal waar je kijkt zoekt het water haar weg door deze stad. Laat je in vervoering brengen door de weerspiegeling van de geschiedenis in de Leie en de Schelde. Sta stil bij de oevers en kuier langs de kaaien. Geniet van het wereldberoemde havenzicht in het kloppende hart van de stad.
12
17
1 16 38
5554 55
TIERENTEYN-VERLENTGROENTENMARKT 3 [C2]
SINDS 1790 EEN FAMILIEBEDRIJF IN MOSTERD,
PICKLES, KRUIDEN EN SPECERIJEN. HET WINKEL-
INTERIEUR AAN DE GROENTENMARKT ‘ADEMT’ DIE
EEUWENOUDE TRADITIE. DE BESTE MOSTERD TER
WERELD ENKEL HIER TE KOOP.
DREUPELKOT GROENTENMARKT 12 [C2]
VAN MEER DAN 200 JENEVERS STOOKT
EIGENAAR POL ER EEN 50-TAL ZELF. GENOEG
VAN DE KOKOS-, CACTUS- OF CACAOVARIANTEN?
PROBEER DAN ZEKER EENS ZIJN LEGENDARISCHE
VANILLEJENEVER.
HUIS TEMMERMAN KRAANLEI 79 [C2]
PRACHTIGE BAROKKE GEVEL MET DE WERKEN
VAN BARMHARTIGHEID, MET DAARACHTER EEN
SCHAT AAN AMBACHTELIJK SNOEPGOED EN
OUDERWETSE KOEKJES.
DULLE GRIET VRIJDAGMARKT 50 [C2]
BRUINE KROEG WAAR KEIZER KAREL ZIJN
HEKSENDOCHTER (OF ‘DULLE GRIET’) VERSTOPT
ZOU HEBBEN. PROEF ZEKER HET MAX-BIER: ALS
ONDERPAND VOOR HET VOETLOZE KOETSIERSGLAS
MET HOUTEN STANDAARD MOET JE EERST ÉÉN
VAN JE EIGEN SCHOENEN AFGEVEN.
GENT S E S P E C I A L ITE ITE N
ROOMERVLIERBLOESEMDRANKJE (CA. 15%)
IN EEN SIERLIJK, BOLVORMIG FLESJE,
WAARIN JE DE BLOEMBLAADJES ZIET
WERVELEN.
GRUUTSTADSBROUWERIJ GRUUT
REMBERT DODOENSDREEF [D2]
EIGENZINNIGE TELG VAN BIERLAND BELGIË,
MET GRUUT (KRUIDEN) IN PLAATS VAN HOP.
IN HET CAFÉ STAAT OOK DE BROUWERIJ!
WATERZOOIHARTIGE MAALTIJDSOEP MET KIP OF VIS,
GROENTEN, ROOM EN AARDAPPELEN. HET
LIEVELINGSKOSTJE VAN KEIZER KAREL!
MASTELLENRONDE KANEELBROODJES MET EEN DEUKJE
MIDDENIN. DE ‘GESTREKEN’ VERSIE WORDT
OVERLANGS DOORGESNEDEN EN BESMEERD
MET BOTER EN BRUINE SUIKER. EEN STRIJK-
IJZER EROVER EN WE ETEN GESTREKEN
MASTELLEN!
WAFELSGOUDENLEEUWPLEIN 3 [C3], NAAST POELJEMARKT
BIJ MAX, DE UITVINDERS VAN DE BRUSSELSE WAFEL, BAKKEN ZE AL
ZES GENERATIES LANG WAFELS VOLGENS HET FAMILIERECEPT. HET
INTERIEUR VAN ‘ETABLISSEMENT MAX’ BEVAT PRACHTIGE ELEMENTEN
VAN HET ORIGINELE RONDREIZENDE EETHUIS.
CUBERDONSKEGELVORMIGE SNOEPJES MET EEN SMEUÏGE FRAMBOZENVULLING.
DOOR HUN TYPISCHE VORM OOK WEL ‘NEUZEKES’ GENOEMD.
KROKANT VAN BUITEN, ZACHT VAN BINNEN… EEN BEETJE ZOALS
DE GENTENAAR ZELF!
VEGGIE HOOFDSTAD VAN EUROPAGENT IS DE GEBOORTESTAD VAN DE ‘WEKELIJKSE VEGGIEDAG’
OP DONDERDAG EN TELT HET GROOTSTE AANTAL VEGETARISCHE
RESTAURANTS PER INWONER. DAT MAAKT DE ARTEVELDESTAD DE
TROTSE VEGGIEHOOFDSTAD VAN EUROPA!
54
574656
SHOPPENIn deze tien winkelbuurten kunnen
je shopping-voelsprieten op volle
toeren werken.
LANGEMUNTVELDSTRAAT [C2-C4]
VAN OUDSHER DÉ WINKELSTRATEN VAN GENT
MET VESTIGINGEN VAN GROTE EN KLEINE
WINKELKETENS.
ONDERBERGEN [B3-B4]
EEN AANGENAME EN STIJLVOLLE WINKELSTRAAT,
EVENWIJDIG MET DE VELDSTRAAT.
BENNESTEEGSINT-NIKLAASSTRAAT [C3]
MODE VOOR IEDEREEN, MAAR VOORAL VOOR
KINDEREN, IN DEZE STRATEN IN DE SCHADUW
VAN DE VELDSTRAAT.
VOLDERSSTRAAT HOORNSTRAAT [C3]
DE BREEDSTE DWARSSTRAAT VAN DE VELDSTRAAT,
MET VOEDINGSPECIAALZAKEN EN MODE.
HENEGOUWENSTRAAT [D3-D4]
GELEGEN IN HET VERLENGDE VAN DE VOLDERSSTRAAT
IS LUXE DE GROOTSTE GEMENE DELER.
KALANDEBERG – KOESTRAATMAGELEINSTRAAT [C3-D4]
WINKELWANDELEN LANGS VOORAL BELGISCHE
MODE VOOR JONG EN OUDER.
SINT-PIETERSNIEUWSTRAAT KORTEDAGSTEEGWALPOORTSTRAAT [D4-D6]
HOOFDZAKELIJK MODE, CASUAL CHIC VOOR
IEDEREEN, SOMS IN PRESTIGIEUZE LOCATIES.
MARKTEN In (aanloop naar) het weekend heeft
de Gentse binnenstad heel wat
markten voor je in petto.
BLOEMENMARKTZONDAGOCHTEND
KOUTER [C4]
BOEKENMARKTZONDAGOCHTEND
AJUINLEI [B4-C4]
TYPISCHE, LOKALE MARKTVRIJDAGOCHTEND
VRIJDAGMARKT [C2-D2]
BROCANTE ST.-JACOBSVRIJDAG-, ZATERDAG- & ZONDAGOCHTEND
SINT-JACOBS [D2]
GROENTEN- EN AMBACHTENMARKTBIOLOGISCHE GROENTEN > VRIJDAG
AMBACHTENMARKT > ZATERDAG EN ZONDAG
GROENTENMARKT [C2]
57
Gent is ook een heerlijke shopping-
stad, met het grootste winkel-wandel-
gebied van België en een veelzijdig
markt- en winkelaanbod. En dat alles
op een steenworp van elkaar.
VLAANDERENSTRAAT – ZUIDBRABANTDAM [D4-E5]
STIJLVOLLE DAMES- EN HERENMODE ALOM EN
ORIGINELE INTERIEURZAKEN.
JAN BREYDELSTRAAT BURGSTRAAT [B2]
LIEFHEBBERS VAN CURIOSA, KUNST EN ANTIEK
KOMEN HIER BESLIST AAN HUN TREKKEN.
BAUDELOSTRAAT – OUDBURGSERPENTSTRAAT [C2-D2]
IN DE ONMIDDELLIJKE BUURT VAN DE VRIJDAGMARKT
VESTIGDEN ZICH EEN SCHAT AAN WINKELTJES.
VRAAG OOK NAAR ONS
SEIZOENSMAGAZINE IN
HET INFOKANTOOR VAN
VISIT GENT, IN JE HOTEL
OF IN DE TOERISTISCHE
ATTRACTIES
5958
‘De Aanbidding van het Lam Gods’
wordt wereldwijd erkend als een
artistiek hoogtepunt, één van de
meest invloedrijke schilderijen ooit
gemaakt. Het polyptiek (veelluik),
een opdracht van ‘voorschepen‘
(burgemeester) en kerkmeester Joos
Vijd voor schilder Hubert van Eyck,
was bedoeld als altaarstuk voor zijn
kapel in de toenmalige St.-Janskerk,
nu St.-Baafskathedraal. In totaal tonen
20 panelen een bijbelse evocatie en
onder andere ook een portret van Vijd
en zijn echtgenote Elisabeth Borluut.
1
“DE AANBIDDING VAN HET LAM GODS IS WELLICHT HET MEEST INVLOEDRIJKE SCHILDERIJ OOIT GEMAAKT, EN HET IS OOK NOG EENS HET VAAKST GESTOLEN KUNSTWERK ALLER TIJDEN”
Noah Charney
Het monumentale werk (4,4m op 3,4m) werd geschilderd op eikenhouten panelen die bedekt zijn met een flinterdunne krijtlaag, waarna de figuren zijn aangebracht in ettelijke laagjes olieverf. De combinatie van het miniatuurwerk en de lichtdoorlatende verf zorgen voor een extra
dimensie: er lijkt een innerlijke gloed van het schilderij uit te gaan. Het Lam Gods is bovendien een opeenvolging van microscopische details en bevat verschillende ‘rekenkundige’ en symbolische perspectieven.
GENT JAZZ FESTIVALMAINSTREAM EN AVANT-GARDE, FREESTYLE EN
FUSION: BEGIN JULI VINDEN ALLE JAZZGENRES
ELKAAR IN HET UNIEKE KADER VAN DE BIJLOKESITE
[47]. GROTE NAMEN JAMMEN ER TUSSEN
AANSTORMEND TALENT. EEN MUST VOOR ELKE
RECHTGEAARDE JAZZLIEFHEBBER.
GENTSE FEESTENELK JAAR IN DE TWEEDE HELFT VAN JULI NEEMT DE
FEESTBURGEMEESTER DE STAD OVER EN VORMT GENT
EEN ZINNENPRIKKELEND VOLKSFEEST MET GRATIS
STRAATTHEATER, TENTOONSTELLINGEN, CIRCUSACTS,
COMEDY, CONCERTEN EN FEESTTENTEN. TIEN DAGEN
LANG VIND JE HIER HET GROOTSTE CULTURELE
OPENLUCHTFESTIVAL VAN EUROPA EN MAAK JE
KENNIS MET HET UNIEKE TEGENDRAADSE KARAKTER
VAN DEZE STAD. NIET TE MISSEN!
FILM FEST GENTINTERNATIONAAL GERENOMMEERD FILMFESTIVAL
DAT DE SPOTLIGHT OP DE FILMMUZIEK ZET: JAARLIJKS
WORDEN ER DE WORLD SOUNDTRACK AWARDS
UITGEREIKT. MET MEER DAN 200 FILMS IN COMPETITIE
EN RUIM 120.000 BEZOEKERS UITGEGROEID TOT ÉÉN
VAN DE MEEST PRESTIGIEUZE FILMFESTIVALS VAN
EUROPA.
GENT FESTIVAL VAN VLAANDERENMUZIEKFESTIVAL DAT GENT DRIE WEKEN LANG DOET
DANSEN OP KLASSIEK, JAZZ EN WERELDMUZIEK.
‘ODEGAND’ PALMT HET OPENINGSWEEKEND IN
EN DOMPELT DE STAD ONDER IN EEN FEEËRIEK
CULTUURSPEKTAKEL LANGS HET WATER VAN HAAR
RIVIEREN EN KANALEN.
LOTTO Z6SDAAGSE VLAANDEREN-GENT IN HET KUIPKE IN HET CITADELPARK WORDT ELK
JAAR GESCHIEDENIS GESCHREVEN: TEAMS VAN
TWEE PISTERENNERS STRIJDEN ER OP DE HOUTEN
PISTE VAN DE ARENA OM DE EEUWIGE ROEM. EEN
SPORTSPEKTAKEL MET ZOVEEL KARAKTER PAST
PERFECT IN GENT.
JA ARLIJKSE EVENEMENTEN
L AM GODS
CCG
Gent bruist met veel branie. Stel zelf
je culturele cocktail samen en ontdek
Gent als UNESCO ‘Creative City of
Music’, als mekka voor filmliefhebbers,
of als bakermat voor straattheater.
Deze stad beweegt en verrast je steeds
opnieuw.
58
DE STOUTMOEDIGE DIEFTEOP DE OCHTEND VAN 11 APRIL 1934 WORDT GENT MET EEN KATER
WAKKER: TIJDENS DE NACHT ZIJN TWEE PANELEN VAN HET
LAM GODS UIT DE KATHEDRAAL GESTOLEN: ‘DE RECHTVAARDIGE
RECHTERS’ EN ‘JOHANNES DE DOPER’. DEZE ‘STOUTMOEDIGE
DIEFTE’ GROEIT UIT TOT ÉÉN VAN DE MEEST TOT DE VERBEELDING
SPREKENDE KUNSTROVEN VAN DE 20STE EEUW EN IS TOT OP
VANDAAG ONOPGELOST.
IN DE DAGEN DIE OP DE DIEFSTAL VOLGEN ONTVANGT HET
GENTSE BISDOM VERSCHILLENDE BRIEVEN WAARIN EEN LOSGELD
WORDT GEËIST. ‘JOHANNES DE DOPER’ WORDT TERUGGEGEVEN
OM DE EISEN KRACHT BIJ TE ZETTEN, MAAR ER VOLGT GEEN
OVERDRACHT, NOCH VAN LOSGELD, NOCH VAN HET TWEEDE
PANEEL.
HOOFDVERDACHTE IS EEN ZEKERE ARSÈNE GOEDERTIER,
WISSELAGENT UIT DENDERMONDE EN KOSTER VAN DE KERK VAN
WETTEREN: IN ZIJN NALATENSCHAP WORDEN ONTWERPEN VAN
DE DREIGBRIEVEN GEVONDEN EN DE TYPEMACHINE WAAROP DIE
WERDEN GESCHREVEN. ALLEEN HEEFT DE MAN NOOIT KUNNEN
VERTELLEN WAAR DE ‘RECHTVAARDIGE RECHTERS’ ZIJN: HIJ
STIERF TWEE MAANDEN NA DE LAATSTE BRIEF DIE HET BISDOM
ONTVANGT.
IN DE 80 JAAR DIE VOLGEN DUIKEN OVERAL IN GENT, MAAR OOK VER
DAARBUITEN MOGELIJKE VINDPLAATSEN VAN HET LAATSTE PANEEL
OP. OFFICIËLE SPEURDERS EN AMATEURDETECTIVES ONTRAFELEN
HET MYSTERIE IMMERS OP EVEN VEEL VERSCHILLENDE MANIEREN,
MAAR ZONDER RESULTAAT: NOG STEEDS BLIJFT DE VINDPLAATS
ONBEKEND. EN DAARMEE BLIJFT OOK DE VOEDINGSBODEM
BESTAAN VOOR ALLERLEI THEORIEËN EN SCENARIO’S: VAN
DE BETROKKENHEID VAN EEN ADELLIJKE FAMILIE OF DE
BANKENSECTOR, OVER EEN LIST VAN DE NAZI’S, TOT EEN SOLO-ACT
VAN EEN KRANKZINNIGE KOSTER: DE SAGA DUURT VOORT.
6160
1500
1600
1700
1800
1900
2000
DE ZIJPANELEN WORDEN
IN BERLIJN OVERLANGS
DOORGEZAAGD,
ZODAT VOOR- EN
ACHTERKANT TEGELIJK
TENTOONGESTELD
KUNNEN WORDEN.
2012-2019
19861945
NOVEMBER 1945
1920 1934
193219141432
1566
1816
1822
1861
1894
1578
1794
DE ULTIEME RESTAURATIE
VAN HET LAM GODS START
EN ZAL IN TOTAAL 7 JAAR
DUREN.
HET LAM GODS WORDT ONTHULD
IN DE ST.-JANSKERK (DE LATERE
ST.-BAAFSKATHEDRAAL).
DE POLYPTIEK ONTSNAPT
AAN DE BEELDENSTORM,
VERBORGEN IN DE KERKTOREN.
TIJDENS DE CALVINISTISCHE
REPUBLIEK VERHUIST HET
MEESTERWERK NAAR HET
STADHUIS.
FRANSE REVOLUTIONAIREN
ONTVOEREN DE
MIDDENPANELEN NAAR PARIJS.
ZE KEREN PAS IN 1815 TERUG
NAAR GENT.
DE ZIJPANELEN WORDEN
VERKOCHT AAN EEN
BRUSSELSE ANTIQUAIR EN
KOMEN UITEINDELIJK IN
BERLIJN TERECHT.
HET LAM GODS OVERLEEFT
NIPT EEN BRAND IN DE
KATHEDRAAL, HET CENTRALE
PANEEL LOOPT SCHADE OP
DOOR DRUPPELS GESMOLTEN
LOOD.
DE PANELEN ‘ADAM EN EVA’
VERHUIZEN NAAR HET MUSEUM
VOOR SCHONE KUNSTEN IN
BRUSSEL.
DE RESTERENDE PANELEN WORDEN
VERBORGEN IN HET PATERSHOL. DE
DUITSE BEZETTER KRIJGT TE HOREN
DAT ZE NAAR LONDEN WERDEN
OVERGEBRACHT.
OPNIEUW ONTVREEMDEN DE
DUITSERS HET MEESTERWERK, DAT
UITEINDELIJK VERPAKT IN HOUTEN
KISTEN IN EEN OOSTENRIJKSE
ZOUTMIJN BELANDT.
‘THE MONUMENTS MEN’ REDDEN
HET LAM GODS VAN VERNIETIGING,
DE GEALLIEERDEN BRENGEN HET
TERUG NAAR GENT.
HET LAM GODS WORDT ALS EEN KONING ONTHAALD IN DE STAD.
UITZINNIGE GENTENAARS VORMEN EEN EREHAAG EN ZWAAIEN MET
VLAGGETJES. GENTSE FEESTEN IN NOVEMBER
GROOT FEEST IN GENT
VOOR 500 JAAR LAM GODS
DE ST.-BAAFSKATHEDRAAL
GEEFT HET RETABEL IN DE
VILLAKAPEL EEN NIEUWE
BEVEILIGDE EXPOSITIERUIMTE.
1940
‘DE STOUTMOEDIGE DIEFTE’: TWEE PANELEN WORDEN
GESTOLEN, ‘DE RECHTVAARDIGE RECHTERS’ BLIJVEN TOT
VANDAAG VERMIST.
DUITSLAND GEEFT GENT
DE ZIJPANELEN TERUG
ALS ONDERDEEL VAN DE
HERSTELBETALINGEN IN HET
VERDRAG VAN VERSAILLES.
DOOR DE TIJD
© WWW.LUKASWEB.BE
6362
DE GEBROEDERS VAN EYCKHUBERT VAN EYCK BEGON HET LAM GODS EN SCHILDERDE
HET LEEUWENDEEL VAN HET ALTAARSTUK, MAAR KON HET
NOOIT AFWERKEN. ZIJN JONGERE BROER JAN, DIPLOMAAT IN
DIENST VAN FILIPS DE GOEDE MAAR BIJ LEVEN AL ERKEND ALS
ABSOLUTE MEESTER IN DE SCHILDERKUNST, ZOU HET MAGISTRALE
WERK ENKELE JAREN NA DE DOOD VAN HUBERT AFGEWERKT
HEBBEN. ‘ZOU’, WANT DE JUISTE TOEDRACHT IS NIET MEER
TE ACHTERHALEN: KEIZER KAREL LIET DE ARCHIEVEN VAN DE
SCHILDERGILDE IMMERS VERNIETIGEN, WAARNA DE SPECULATIES
STARTTEN. ZO ZOUDEN NOG EEN BROER EN OOK EEN ZUS VAN DE
BEIDE VAN EYCKS MEE GESCHILDERD HEBBEN. HET KWATRIJN
(GEDICHT IN VIER REGELS, HIER ALS HANDTEKENING) OP HET
WERK ZELF VERMELDT ENKEL HUBERT EN JAN.
OP HET RECHTSE ZIJPANEEL STAAT DE TEKST DIE
MARIA DEBITEERT ONDERSTEBOVEN VOOR DE GEWONE
STERVELING, MAAR LEESBAAR VOOR GOD.
IN 1861 WERD EEN KOPIE VAN
DE PANELEN ‘ADAM EN EVA’
GESCHILDERD, WAAROP ZE EEN
BEREVEL DRAGEN. (TE ZIEN IN DE
INGANG VAN DE KATHEDRAAL [1])
BIJ EEN BEZOEK VAN ‘KEIZER-
KOSTER’ JOZEF II AAN GENT
(1781) WAREN DE PANELEN AL
EENS VERWIJDERD OMDAT ZE
AANSTOOTGEVEND ZOUDEN ZIJN.
HET DUURDE 6 MAANDEN OM
DE ‘RECHTVAARDIGE RECHTERS’
NA TE SCHILDEREN. ÉÉN VAN DE
RECHTERS KREEG DAARBIJ HET
GEZICHT VAN DE BELGISCHE
KONING LEOPOLD III. DE KOPIE
WAS AL NA 60 JAAR AAN
RESTAURATIE TOE EN WAS TOEN
IN EEN VEEL SLECHTERE STAAT
DAN DE EEUWENOUDE ORIGINELE
PANELEN.
NA DE BRAND VAN 1822 WERD DE
SCHADE AAN HET CENTRALE PANEEL
HERSTELD. DAARBIJ WERD HET
LAM GODS ZELF OVERSCHILDERD,
MAAR BLEVEN ENKELE DETAILS VAN
HET ORIGINEEL TOCH ZICHTBAAR.
DAARDOOR LIJKT HET LAM GODS NU
VIER OREN TE HEBBEN.
OP HET ZIJPANEEL MET HET
PORTRET VAN VIJD IS EEN
RAAM AFGEBEELD, WAARDOOR
JE IN DETAIL DE GENTSE
KORTEDAGSTEEG KUNT ZIEN.
HET PORTRET VAN OPDRACHT-
GEVER VIJD IS NIET ECHT VLEIEND:
HET IS ZO GEDETAILLEERD DAT JE
VETBOLLETJES IN ZIJN GEZICHT
KUNT ZIEN EN DAT HIJ ERG
SLECHT GESCHOREN WAS DIE DAG.
DE VRUCHT IN DE DEVOTE HANDEN VAN EVA IS NIET DE
BEKENDE BIJBELSE APPEL, MAAR EEN ONDERTUSSEN
BIJZONDER ZELDZAME CITRUSVRUCHT (‘POMUM ADAMI’).
ONDERZOEK NAAR DE MONDEN VAN DE ENGELEN HEEFT
UITGEWEZEN DAT ZE MEERSTEMMING ZINGEN. WELK
LIED ZE ZINGEN KON NIET ACHTERHAALD WORDEN…
EEN VAN HEN DRAAGT EEN SAFFIER WAARIN BIJNA
MICROSCOPISCH DE WEERSPIEGELING VAN EEN GOTISCH
RAAM VAN DE KATHEDRAAL GESCHILDERD WERD.
IN DE SKYLINE OP HET CENTRALE
PANEEL ZIJN DE DRIE GENTSE TORENS
TE ZIEN.
DE MUREN VAN DE KOOI IN HET
MSK WAAR HET LAM GODS WORDT
GERESTAUREERD ZIJN GRIJS GE-
SCHILDERD, ZODAT DE KLEUREN
VAN HET RETABEL OP GEEN ENKELE
MANIER BEÏNVLOED WORDEN.
IN DETAIL
6564
RESTAURATIEHoewel het Lam Gods in het verleden al enkele keren hersteld is, werd tussen 2012 en 2019 een ingrijpende restauratie gepland. Het retabel doorstond in zijn bewogen geschiedenis o.a. verhuizingen, schommelende temperaturen en vocht, drieste zaagwerken en schade door brand. Het kreeg bovendien heel wat bijkomende vernislagen, die ondertussen vergeeld en gebarsten zijn: eens die verwijderd zijn, komen de oorspronkelijke kleuren in hun volle glorie terug tot hun recht.
Voor dit restauratieproject werd een team van acht internationale specialisten in Vlaamse Primitieven samengesteld, die de werken in goede banen leiden.
Het verhaal van het Lam Gods wordt op vier plaatsen in Gent verteld:
St.-Baafskathedraal 1
De ‘heimat’ van het Lam Gods stelt tijdens de restauratie nog steeds de panelen tentoon waar niet op locatie aan gewerkt wordt. Ondertussen is de zoektocht naar de beste plaats om het retabel opnieuw in de kathedraal te tonen, volop bezig.
MSK 45
In het Museum voor Schone Kunsten werd speciaal voor het Lam Gods een geluidsdichte en kogelvrije ruimte gebouwd, waar de restaurateurs op week-dagen live aan het werk te zien zijn. Je ziet hen met minuscule borsteltjes de vernislagen en latere toevoegingen weghalen en met penselen retouches aanbrengen.
Caermersklooster 25 Het middeleeuwse klooster toont in verschillende tentoonstellingen telkens een ander aspect van het meesterwerk: de voorbereidingen op de restauratie, de oorspronkelijke schetsen die met infrarood en röntgen werden ontdekt, de herkomst van de houten panelen, het bijbelse beeld dat het schilderij vertelt enz.
STAM 48
Het Stadsmuseum zoomt in op de zoektocht naar het verdwenen paneel ‘De Rechtvaardige Rechters’. Smullen van complottheorieën en hypotheses!
45
CITYCARD GENT
MEER DAN €20BESPAREN
MEETINGENT & OOST-VL A ANDEREN
Gent leent zich ook uitstekend als locatie voor vergaderingen, grote internationale congressen, incentives, opleidingen of personeelsfeesten. MeetinGent & Oost-Vlaanderen, het congresbureau
voor Gent en Oost-Vlaanderen, zoekt mee naar geschikte venues, hotels en een concrete invulling van het sociale eventprogramma.
Info MeetinGent & Oost-Vlaanderen: +32 (0)9 266 56 52 • [email protected]/nl/
GENT ALL IN
• GEGIDSTE BOOTTOCHT
• OPENBAAR VERVOER
• HUUR VAN EEN FIETS (1 DAG)
• GEBRUIK VAN DE HOP ON HOP OFF
WATERTRAM (1 DAG, INDIEN BESCHIKBAAR)
EXTR A VOORDEELMET DE CITYCARD KUN JE
OOK HET VERHAAL VAN HET
LAM GODS IN DETAIL VOLGEN
OP MAAR LIEFST VIER
PLAATSEN, INCLUSIEF DE
DRIE RESTAURATIELOCATIES.
GENT ALL IN48U: €30
72U: €35
WWW.VISITGENT.BEBELEEF GENT
TEN VOLLE!
INBEGREPEN IN DE CITYCARD GENT:TOEGANG TOT ALLE TOPATTRACTIES, MONUMENTEN
EN MUSEA (EN HUN VOLLEDIGE AANBOD)
6766
WATERSPORTBAAN
LEIE
LE
IE
LE
IE
LIEVE
L
EIE
LEIE
LEIE
COUPURE
CO
UP
UR
E
KAN
AA
L GEN
T-OO
STEND
E
KANAAL GENT-OOSTENDE
VERBINDINGSKANAAL
HA
ND
ELS
DO
K
L‘ESCAUT
SC
HE
LDE
SCHELD
E
LEIE
LE
IE
SCHELD
E
SCHELDE
L
EIE
KETELVAART
SC
HE
LD
E
SC
HE
LD
E
SC
HE
LDE
SC
HE
LD
E
SCHELDE
DO
CK
SU
D
1
1
4
4
A
B
E
D
C
F
28
34
35
18
25
24
23
27
9
14 14
12
13
11
10
78
2 3
14
5+6
15
31 32
36
30
33
4337
38
39
47
40
41
42A
44
46
45
48
22
26
17
16
21
42
20
19
A
1
2
3
4
5
6
7
8
B C D E F
KUNSTENKWARTIER
WATERSPORTBAAN
LEIE
LE
IE
LE
IE
LIEVE
LE
IE
LEIE
LEIE
COU
PURE
CO
UP
UR
E
KA
NA
AL
KANAAL GENT-OOSTENDE
VERBINDINGSKANAAL
HA
ND
ELS
DO
K
L‘ESCAU
T
SC
HE
LD
E
SCH
ELDE
LEIE
LE
IE
SCHELD
E
SCHELDE
L
EIE
KETELVAART
SC
HE
LD
E
SC
HE
LD
E
SC
HE
LDE
SC
HE
LD
E
SCHELDE
DO
CK
SU
D
1
1
4
4
A
B
E
D
C
F
28
34
35
18
25
24
23
27
9
14 14
12
13
11
10
78
2 3
14
5+6
15
31 32
36
30
33
4337
38
39
47
40
41
42
44
46
45
48
29
22
26
17
16
21
42
20
A
1
2
3
4
5
6
7
8
B C D E F
B DA C E KUNSTENKWARTIERKUNSTENCENTRUM VOORUITBOEKENTORENO.-L.-V. ST.-PIETERSKERKST.-PIETERSABDIJ EN TUINDE WERELD VAN KINA: HET HUIS GLAZEN STRAATJEZEBRASTRAATMSKS.M.A.K.MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE GENTSTAM
434445464647474748495051
38
39
40
41
42A
43
44
45
46
47
48
F
HOP ON HOP OFF WATERTRAMDE BOOTJES VAN GENT-REDERIJ DEWAELE & BOAT IN GENTELKE ZA+ZO VAN 1/4 T.E.M. 1/11
GRAVENSTEEN 11U +12U30 + 14U + 15U30 + 17U + 18U30
GRASLEI-KORENLEI 11U10 + 12U40 + 14U10 + 15U40 + 17U10
MUSEUMSITE 11U30 + 13U + 14U30 + 16U + 17U30
ST.-PIETERSABDIJ 11U50 + 13U20 + 14U50 + 16U20 + 17U50
ST.-BAAFSKATHEDR. 12U05 + 13U35 + 15U05 + 16U35 + 18U05
SHOPPING VELDSTR. 12U15 + 13U45 + 15U15 + 16U45 + 18U15
AANLEGLOCATIES VERTREKUREN
FIETSVERHUUR TREINSTATION
TRAMWWW.DELIJN.BE
TRAM 1 GENT FLANDERS EXPO - EVERGEM/WONDELGEM TRAM 4 GENT UZ - MOSCOU
8
7
5
G
STATION GENT- SINT-PIETERS
68
STADSG I DS
NEDERLA
NDS
VISIT GENTINFOKANTOOR
Sint-Veerleplein 5 – 9000 Gent+32 9 266 56 60www.visitgent.be – [email protected]/gentfan Twitter (@visitgent)
OPEN
9u30 > 16u30 {15/10 > 14/03}9u30 > 18u30 {15/03 > 14/10}
V.U. Paul Teerlinck, stadssecretaris. Stadhuis - Botermarkt 1 - 9000 Gent