NVD vrijwilligers Nieuwsbrief - dpa-storytelling.nl · NVD vrijwilligers Nieuwsbrief 02 juni 2013 3...

NVD vrijwilligers Nieuwsbrief 02 juni 2013

1

NVD vrijwilligers Nieuwsbrief

Beste mensen,

Als eerste wil ik iedereen bedanken voor de vele positieve reacties welke ik ontvangen heb

na mijn eerste uitgave gemaakt te hebben van deze Nieuwsbrief. Ik zal zeker proberen deze

lijn voortzetten maar ook zeker zo belangrijk is de actuele informatie welke jullie vanuit jullie

dierentuin mij toe laten komen. Dit maakt de Nieuwsbrief alleen maar interessant voor de

vele vrijwilligers in alle tuinen.

Een fotootje erbij maak het geheel leuker maar ook om te lezen en te zien. Wel zou ik willen

vragen om het bestand van deze Nieuwsbrief niet te groot laten worden de fotootjes in klein

formaat aan mij aan te leveren.

Ik zal deze uitgave zowel in Word als ook als PDF toesturen.

Ik wens jullie dan ook veel leesplezier van deze 2e Nieuwsbrief voor 2013

Jo Henrich

Vrijwilliger GaiaZoo Kerkrade


2

Ouwehands Dierenpark Rhenen

Kort nieuws uit Ouwehands Dierenpark Rhenen

Uit Howletts Wild Animal Park arriveerden half februari 6 mannelijke westelijke

laaglandgorilla’s. Het nieuwe gorillaverblijf ‘Gorilla Adventure’ werd op 28 maart geopend.

Bij de witte leeuwen zijn begin maart 2 jongen (1.1) geboren. De huidige leeuwengroep

bestaat uit jong volwassen dieren; drie vrouwen en een man. Voor moeder Bandhura is het

dan ook het eerste nest maar alles lijkt goed te gaan. Als alles goed blijft gaan mogen de

jongen na enkele weken naar buiten en zijn ze ook zichtbaar voor publiek.

Overige geboortes: 1.0 Zebra Equus burchellii (DNS), 7.5 Nederlandse landgeit Capra hircus

en 0.0.5 Raaf Corvus corax.

Overleden: In december is bruine beer Ronja uit Het Berenbos overleden. Ronja arriveerde

eind 2009 samen met haar partner Bruce en hun twee zonen in Het Berenbos. De

berenfamilie was aangetroffen in een circuswagen vol dieren op een industrieterrein in

Noordoost Spanje. Financiële problemen en gebrek aan geldige papieren bracht de

circuseigenaar ertoe de dieren onverzorgd achter te laten. De beren vonden een nieuw

tehuis in het opvangcentrum El Arca de Noé. De huisvesting en verzorging was echter onder

de maat. Een Nederlandse vrijwilliger in het opvangcentrum trok bij Alertis, Stichting voor

beer- en natuurbescherming, aan de bel. Op 23 december 2009 kwam de berenfamilie aan

in Het Berenbos.

De twee zonen van Ronja en Bruce, Pepe en Pedro, werden vrij snel naar berenparken in

Duitsland verhuisd. Beer Bruce genoot met volle teugen van zijn tijd in Het Berenbos. Hij was

vooral spelend met andere beren in de Berenbos-vijver te vinden. Bruce overleed door

natuurlijke oorzaken in de zomer van 2011. Met Beer Ronja verliep het allemaal minder

rooskleurig. Zij vertoonde zwaar afwijkend gedrag en heeft slechts een paar stappen in Het

Berenbos gezet. Ze trok zich terug in haar binnenverblijf en wilde niet naar buiten. Het was

duidelijk dat deze beer zware mentale beschadigingen had opgelopen als gevolg van haar

leven als circusbeer en in het veel te kleine hok in het opvangcentrum in Spanje. Het welzijn

van beer Ronja stond zwaar onder druk. Naar aanleiding hiervan is besloten beer Ronja aan

een volledig veterinair onderzoek te onderwerpen. Het onderzoek heeft uitgewezen dat

Ronja kampte met zware artrose in haar nekwervels. (Bron: Alertis) Dit heeft men doen

besluiten Ronja niet uit de narcose te laten ontwaken en vredig in te laten slapen.

Bij de Roodbuiktamarins is de fokvrouw aan een bacteriële darminfectie overleden. Haar

partner blijft achter met 9 kinderen uit de afgelopen 5 jaren. Het is nu afwachten hoe de

familie zich ontwikkeld.

Ontvangen: Uit Zoo Landau in der Pfalz hebben we een 1.o Emoe Dromaius

novaehollandiae gekregen, in ruil daarvoor ontvingen zij van ons een 0.1. Het bleek namelijk

dat wij in het bezit waren van 2 vrouwen i.p.v. een koppel door een foutje in het seksen door

niet nader te noemen collega-parken ☺.


3

De nieuwe man wilde weken niet eten en was dus een hele zorg voor de vogelverzorgers.

Het dier heeft vermoedelijk een hersenschudding opgelopen op z’n eerste dag buiten. Nu

gaat alles goed en eet hij voor twee. Wanneer hij voldoende aangesterkt is wordt hij

geïntroduceerd bij de vrouw.

Overig ontvangen: uit Beauval een 1.0 Gewone neushoornvogel Buceros rhinoceros

silvestris. Dit dier is nog jong en we hopen er in de toekomst een partner bij te vinden. Uit

Opel Zoo kwamen 3.2 Krooneend Netta rufina en 5.5 Kuifeend Aythya fuligula, uit Rheine

2.1.5 Inca stern Larosterna inca en uit Praag een rendierbok Rangifer tarandus.

Vertrokken: Nadat zijn zus Sesi al verhuisd was naar Zweden is nu ook het 2 jarige

ijsbeermannetje Siku verhuisd. Hij vergezelt nu de 22 jarige ijsberin Katinka (oorspronkelijk

uit Blijdorp) in La Fleche. Ook verhuisd zijn: 1.0 Yak Bos grunniens grunniens naar het

Deense Jyllands Park Zoo, 1.0 Rendier Rangifer tarandus naar een particulier en 0.2

Sneeuwuil Bubo scandiacus naar Dierenrijk.

Dierenpark Amersfoort

65-jarig jubileum Dierenpark Amersfoort; opening nieuw verblijf Aldabra reuzen-

schildpadden

Op 22 mei jl. vierde Dierenpark Amersfoort het 65-jarig jubileum. Tijdens deze feestelijke dag

werd in het Dinobos een nieuw verblijf geopend. Hierdoor werd een lang gekoesterde wens

werkelijkheid. Dit verblijf biedt namelijk plaats aan 3 Aldabra reuzenschildpadden, een aantal

koereigers en Madagaskar wevervogels. Ook komen er binnenkort vliegende honden. De

schildpadden leven oorspronkelijk op de Seychellen en er heerst in het verblijf dan ook een

aangename tropische temperatuur.

De Aldabra schildpadden komen uit Wassenaar. Jan Louwman, directeur van het in 1985

gesloten Dierenpark Wassenaar verzorgt 6 van deze reuzen. Het leuke is dat Dierenpark

Wassenaar verbonden is met de geschiedenis van DPA. De heren Tertoolen en Knoester

hielden in de Tweede Wereldoorlog namelijk dierenpark Wassenaar draaiende. Hierdoor

kregen zij de smaak van het runnen van een

dierentuin goed te pakken. Na de oorlog gingen

zij daarom op zoek naar een locatie voor een

‘eigen’ dierentuin en kwamen zo in Amersfoort

terecht. De dochter van de heer Tertoolen,

Astrid Vis, was tot 1995 samen met haar

echtgenoot directeur van DPA.


4

Met de komst van de reuzenschildpadden kun je dus zeggen dat de cirkel weer rond is.

En wat is de rol van de vrijwilligers? De komst van deze nieuwe diersoorten biedt de

mogelijkheid onze kennis weer te vergroten en onze gasten hierover te vertellen. Deze

combi maakt ons werk zo ontzettend leuk.

Klim Alles-route over de hyena’s

In 2012 is het eerste gedeelte van onze Klim Alles-route geopend. Onze bezoekers, klein en

soms ook groot, worden via een spannend parcours over de verblijven van de volière vogels

en de bruine beren geleid. Ze klimmen, klauteren en glijden en kunnen op deze manier onze

dieren van heel dichtbij meemaken.

De reacties van onze bezoekers waren zo

enthousiast dat er nu ook een route bij het

‘roofdierlaantje’ wordt gebouwd. Aangezien we

onze hyena’s, Mo en Luwena, graag een

groter verblijf willen geven wordt de Klim Alles-

route hier aangelegd. De route past goed bij

onze dienst ‘roofdierlaan’. Tijdens deze dienst

richten we ons op onze grote katachtigen zoals

o.a. de Siberische- en witte tijgers, Perzische

panter en Afrikaanse leeuwen.

Jullie begrijpen vast dat we ons hebben

opgegeven om de route te mogen ‘testen’. We

moeten ons immers goed kunnen verplaatsen

in de beleving van onze gasten, niet?

Hebben jullie ook zin? De route wordt op 6 juli

geopend, jullie zijn van harte welkom.

Vadernacht in DPA

Toen vorig jaar werd geopperd met Vadernacht een aantal vaders met kinderen in het

Dinobos te laten overnachten was ik er van overtuigd dat hier geen animo voor zou bestaan.

Niets bleek minder waar, in 20 minuten tijd waren alle 75 plekken gereserveerd!

Ook dit jaar stond Vadernacht op het programma. Omdat we vorig jaar zoveel gasten

moesten teleurstellen werd het 2 nachten georganiseerd. Het Dinobos stond vol tenten, je

kunt je vast voorstellen wat een leuk gezicht dit was. De gasten arriveerden ’s middags,

zetten de tent op, genoten van de bbq en kregen een spannend avondprogramma

aangeboden. Na een nacht vol griezelige geluiden volgde de hereniging met de moeders en

genoot iedereen van een overheerlijk ontbijt.

Ik mocht samen met andere vrijwilligers

‘aantreden’ om de avond voor iedereen

onvergetelijk te maken. En wat was het een feest!

Helaas gooide een boosaardige professor roet in


5

het eten. Hij had in DPA gewerkt, was ontslagen en had op een vreselijke manier wraak

genomen.

Hij had de beveiliging gesaboteerd; om 22.00 uur zouden alle dierverblijven automatisch

worden geopend. Eigenlijk moesten we dus alle gasten naar huis sturen! Gelukkig wilden de

vaders en kinderen helpen bij het vinden van de code waarmee de beveiliging weer kon

worden geactiveerd. In groepen moesten we 5 opdrachten uitvoeren waarmee we de cijfers

bij elkaar sprokkelden. Dit leverde soms hilarische taferelen op. Natuurlijk slaagden we er in

alle opdrachten goed uit te voeren. Na nog een spannend verhaal bij het kampvuur op de

savanne en een lekker ijsje om bij te komen van de schrik gingen de vaders en kinderen

slapen.

Wie zou er harder gesnurkt hebben, de vaders of de Brachiosaurus?

Vrijwilligers DierenPark Amersfoort, koken en serveren bij Resto VanHarte

Bij Resto VanHarte is het altijd gezellig. Buurtgenoten ontmoeten elkaar tijdens een

gezonde, smakelijke en betaalbare maaltijd. Iedereen is welkom. Mensen met verschillende

leeftijden, culturen en religies, komen met elkaar aan de praat. Resto VanHarte biedt

kansen voor mensen die moeite hebben om contacten te leggen en 2 avonden per week een

gezond en lekker 3 gangen diner kunnen nuttigen. Net als Resto VanHarte is DierenPark

Amersfoort ook een organisatie die Maatschappelijk Verantwoord ondernemen hoog in het

vaandel heeft staan, dat was dan ook de reden dat de manager Amersfoort en Rotterdam

van Resto VanHarte contact met ons opnam om te kijken of er een leuke samenwerking kon

ontstaan en dat is gebeurd.

Op maandagavond 11 maart togen wij met een flinke groep vrijwilligers naar het buurthuis

waar Resto VanHarte zetelt en dekten daar de tafels. Een van de vrijwilligers die hier mee

belast was, had waarschijnlijk jaaaaaaaren in de horeca gewerkt, want we hebben een hele

hoop geleerd, prachtig papierentafelkleed werd perfect recht op de tafel “geplakt”, tevens

hebben we geleerd hoe ver het bord van de randje van de tafel moet, waar precies het

servetje moet liggen, hoe het bestek echt moet liggen, hoe ver van het bord en het randje

van de tafel en dan natuurlijk nog de glazen…… We hielpen met koken, serveerden uit en

aten heerlijk mee met de gasten en de vrijwilligers van Resto VanHarte.

Na de 1e gang waren wij aan de beurt om een leuk verhaal te vertellen over ons prachtige

Park. We vertelden uiteraard iets over onze dieren, wat zij eten en hoe zij dat doen en met

als klap op de vuurpijl hadden we natuurlijk een verse olifantendrol mee genomen. Gelukkig

stinken deze helemaal niet en zijn die ook niet vies (het zijn tenslotte geen vleeseters). Je

begrijpt hilariteit alom, daarna weer verder met een heerlijk hoofdgerecht en een nog

lekkerder toetje. Kopje koffie en daarna afruimen, en toen konden we met elkaar terugkijken

op een hele mooie, gezellige en nuttige avond.

Wat een prachtige organisatie, alleen de manager en de kok zijn betaalde krachten, de rest

zijn vrijwilligers van allerlei nationaliteiten, die willen oefenen met Nederlands, contacten op

doen, of gewoon heel graag andere mensen helpen en een gezellig avond willen hebben.

Zeker een aanrader voor de vrijwilligers van Blijdorp, om contact op te nemen met de

manager, die niet alleen in Amersfoort de leiding heeft maar ook in Rotterdam, het is

ontzettend leuk!!


6

Burgers’ Zoo

Een beetje nieuws uit Burgers’ Zoo

Gorillatweeling: Op 13 juni - wie kan het zijn ontgaan, bij dit persrespons – is er een

gorillatweeling geboren in Burgers’ Zoo. Moeder en de twee jongen maken het goed. Dit is

de eerste gorilla-tweeling-geboorte in Europa bij die beide jongen levend ter wereld kwamen

en de moeder de jongen zelf verzorgt.

Nog meer jongen: Er zijn ook jongen bij de tijgers, bij de wrattenzwijnen, de flamingo’s,

rendieren, steppezebra’s, gnoes en er is nog een kleine gorilla geboren begin april.

Zomeravondopenstellingen: Op zes zaterdagavonden in juli en augustus (data zie Burgers’

website) zijn weer speciale avondopenstellingen. Het thema dit jaar is ‘jong en oud’. Op deze

avonden is het park geopend tot 21 uur, en er zijn allerlei rondleidingen (zolang er plek is,

aanmelden op de dag zelf vanaf 15.30 uur) en info-tafels. Vrijwilligers van NVD-tuinen krijgen

met hun studiekaart ook bij deze avonden vrije toegang, dus heb je zin: kom langs!

Modebiënnale. Modestad Arnhem viert t/m 21 juli weer de Modebiënnale. Thema is dit jaar

‘Fetishism in Fashion’. Een van de locaties van dit mode-event is… Burgers’ Zoo! Vlak bij de

Bush staat een tent waar dagbezoekers gratis een kijkje kunnen nemen bij een

tentoonstelling met speciale ontwerpen van nieuw kunstbont.

Artis

De mooiste Artis-kinderverhalen ter ere van 175-jarig bestaan verzameld en

gebundeld

Speciaal voor het 175-jarig bestaan van Artis zijn de mooiste Artis-kinderverhalen en

kinderversjes verzameld en gebundeld in het boek Hoera, we gaan naar Artis!. Artis

presenteerde dit boek op 13 maart in het Vogelhuis waar Gerda Havertong het eerste

exemplaar in ontvangst nam. Gerda Havertong las haar favoriete Artis-verhalen voor aan

een schoolklas. De kinderen zaten met open mond te luisteren op de zitzakken die speciaal

voor hen in het Vogelhuis waren neergelegd.

Prinses Margriet opent Artis in bloei

Op woensdagmiddag 27 maart opende Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet ‘Artis in

bloei’. Dit deed zij door de Tulipa Natura Artis Magistra te dopen ter gelegenheid van het

175-jarig bestaan van Artis. Om dit te vieren staat Artis het hele jaar extra in bloei, waardoor

Artis de meest kleurrijke, fleurige en geurige bloementuin van Nederland is.


7

Dit is het geschenk dat Artis aan haar bezoekers geeft. Want waar bloemen zijn, ontstaat

een gevoel van feestelijkheid, van iets bijzonders. Artis is dit jaar een kleurenparade van

176.875 bloemen en 36.000 planten, allemaal geplant door groenschoolstudenten. Tussen

de meer dan 80 tulpensoorten die Artis dit jaar rijk is, bloeit ook de unieke Artis-tulp die

speciaal voor het jubileum gekweekt is.

Komodovaranen na 74 jaar weer in Artis

9 april was een bijzondere dag voor Artis. Voor het eerst in 74 jaar zijn er weer

komodovaranen in het Reptielenhuis. In Artis leefden tussen 1926 en 1939 komodovaranen.

Hiermee was Artis in 1926 de eerste dierentuin ter wereld met deze diersoort. De net in Artis

gearriveerde komodovaranen zijn in 2011 geboren. Ze zijn ieder ongeveer één meter lang en

kunnen uitgroeien tot drie meter. Het is nog onduidelijk of het mannetjes of vrouwtjes zijn. De

dieren zijn nog te jong om het geslacht van te kunnen bepalen.

Jubileumboek Ik hou van Artis met mooiste verhalen over 175 jaar Artis

Artis bestaat dit jaar 175 jaar. Speciaal hiervoor heeft Artis in samenwerking met Uitgeverij

Rubinstein het jubileumboek Ik hou van Artis gemaakt. Dit boek is geschreven door Nienke

Denekamp en gouden griffel-winnaar Jan Paul Schutten. Het boek geeft de lezer een kijkje

achter de schermen van Artis. Persoonlijke verhalen van dierverzorgers, dierenartsen en

vrijwilligers komen voorbij. Maar ook persoonlijke herinneringen van vele Artis-bezoekers,

waaronder Monique van de Ven, Aart Staartjes en André Kuipers staan erin.

Mooiste dierengedichten uit de wereldliteratuur

Speciaal voor haar 175-jarig bestaan presenteert Artis in samenwerking met uitgeverij Nieuw

Amsterdam het Artisbestiarium. Het Artisbestiarium gaat niet over fabeldieren, maar over

echte dieren, dieren die ook in Artis leven. Artis is in haar 175-jarige geschiedenis een van

de meest geliefde en inspirerende plekken geworden waar men dieren kan bewonderen en

observeren. De gedichten in dit bestiarium kunnen daarom het beste gelezen worden in

Artis, bij de dieren zelf. De kracht van de poëtische observatie en verbeelding kan helpen

inzicht te krijgen in wat dieren voor ons betekenen.

Nieuw plein voor Amsterdam

Artis bestaat dit jaar 175 jaar. Tijdens het jubileumjaar gaat Artis door met haar grote

vernieuwings- en transformatieproces. Op 17 juni is het officiële startsein gegeven voor een

belangrijk moment in de vernieuwingen van Artis, de realisatie van een groen, openbaar

Artisplein én de herbestemming en restauratie van de daaraan gelegen rijksmonumenten de

Ledenlokalen en het Groote Museum.

Olifantje Mumba twee jaar

Olifantje Mumba werd dinsdag 18 juni twee jaar. Om dit te vieren kreeg zij die middag een

grote groentetaart. Bezoekers konden de olifantenverzorgers helpen de taart te maken, in

het olifantenverblijf. Artis viert dit jaar haar 175e verjaardag en vraagt een cadeau. Artis wil

graag een nieuw olifantenverblijf.


8

Het nieuwe buitenverblijf voor de olifanten moet op een deel van het huidige parkeerterrein

van Artis komen. Voor zo’n uitbreiding is veel geld nodig. En daar heeft Artis als goed doel

alle hulp bij nodig. Op artis.nl/olifanten vind je een overzicht van hoe je Artis kan helpen het

nieuwe olifantenverblijf te realiseren. Met een groter olifantenverblijf kan Artis meer ruimte

bieden aan Mumba en haar moeder en zus én kan de kudde uitbreiden met een bul, een

mannetje. Dit is zeer wenselijk voor het fokprogramma voor de bedreigde Aziatische olifant.

Zoo Parc Overloon

Babyboom in Zoo Parc Overloon!

Doodhoofdaapjes, pelikanen, rendieren en nog veel meer dieren geboren in Zoo

Parc Overloon

In Zoo Parc Overloon heeft afgelopen weken bij onder andere de kroeskoppelikanen,

doodshoofdapen en de rendieren gezinsuitbreiding plaatsgevonden. Een ware babyboom in

het Noord-Brabantse dierenpark, want naast de genoemde soorten zijn er ook Indische

antilopen, streepkopganzen, knobbelzwanen en Bennetts’ wallabies geboren. Alle jongen

maken het uitstekend en zijn al goed gewend in hun groep. Het kroost is al te zien voor het

publiek.

Grijsgroene doodshoofdaapjes

De grijsgroene doodshoofdaapjes, die bij veel mensen bekend zijn van de televisieserie Pipi

Langkous, hebben voor de tweede keer sinds ze in Zoo Parc Overloon zijn gekomen voor

nageslacht gezorgd. Drie weken geleden werd het eerste jong geboren en afgelopen week

kwam het tweede jong ter wereld. Het geslacht van de twee aapjes is nog niet bekend; dit

wordt bepaald als ze wat ouder zijn. Met de twee pasgeboren doodshoofdapen gaat het erg

goed. Vanaf de eerste dag gaan de kleintjes al mee op de rug van hun moeder naar buiten.

De doodshoofdaapjes worden alleen door hun moeder grootgebracht; de vader bemoeit zich

niet met de opvoeding.

Aziatische Maidan

Voor het tweede jaar op rij hebben de kroeskoppelikanen van Zoo Parc Overloon voor

gezinsuitbreiding gezorgd. Vorig jaar werden vijf pelikanen geboren en dit jaar zijn er vier

eieren uitgebroed. De kuikens zijn de eerste kritieke weken prima doorgekomen. De jongen

zijn bijna drie weken oud en zitten al goed in de donsveren.


9

Wanneer hun verenpak wat dikker wordt, zullen ze van hun vader en moeder deze zomer

zwemles krijgen op de Aziatische Maidan. Met de geboorte van de vier kuikens wordt een

belangrijke bijdrage geleverd aan het internationale fokprogramma. Op de Aziatische Maidan

is nog meer jong leven te bewonderen. Maar liefst elf Indische antilopen zijn de afgelopen

weken ter wereld gekomen. Ook de streepkopganzen hebben niet stil gezeten, zeven jonge

gansjes zwemmen in het heerlijke koele water van de Maidan rond.

Meer jonge dieren

Ook de pasgeboren rendierkalfjes maken het prima, ze voelen zich al helemaal thuis in de

kudde. Vlak na de geboorte stonden ze wat onzeker en wankel op hun pootjes maar al snel

volgden ze hun moeder in looppas. Rendierjongen worden met een zwarte vacht geboren en

krijgen een lichtbruine kleur wanneer ze volwassen zijn. Eerder dit jaar werden al een

ringstaartmaki, twee rode reuzenkangoeroes en vier Ouessant schapen geboren. Al het

opgroeiende kroost is deze zomer te bewonderen in Zoo Parc Overloon!

Avifauna

Kleinste vogelsoort nu te zien in Vogelpark Avifauna

Vogelpark Avifauna heeft er een paar bijzondere bewoners bij. Sinds begin april is de

witneksaffier, een kolibriesoort

met een gewicht van 3,5 gram

en lengte van 8 centimeter in

het vogelpark te zien. De

witneksaffier is de kleinste

vogelsoort die momenteel in de

Europese dierentuinen te zien

is. In de Europese dierentuinen

is de laatste 10 jaar nergens

anders een vogeltjes van dit

formaat te zien geweest.

Witneksaffier op ware grootte


10

In Avifauna waren al eerder kolibries te zien, maar nog nooit was de soort zo klein als deze

witneksaffieren. Op de educatieve borden heeft het park een kijkerstip gezet om bezoekers

te helpen bij het spotten van het vogeltje. Kolibries moeten elke 6 minuten eten en als

bezoekers naar het drinkflesje blijven kijken zien ze de vogel daarom gegarandeerd!

Kolibries zijn kampioenen onder de vogels. Het zijn de kleinste vogels van de wereld, maar

met grootse prestaties! Zo zijn zij de enige vogelsoort die voor- én achteruit kunnen vliegen

en daarnaast ook stil kunnen hangen in de lucht. Per minuut slaat de kolibrie wel meer dan

4000 keer met zijn vleugels. Dat komt neer op 70 tot 80 keer per seconde! Door het hoge

energieverbruik moeten kolibries vaak eten. Ze bezoeken wel 2000 bloemen per dag om

voldoende voeding binnen te krijgen. Verder leggen ze relatief de zwaarste eieren in

vergelijking met hun gewicht, hebben relatief de grootste vliegspieren en zijn er bij sommige

kolibriesoorten vliegsnelheden van bijna 100 kilometer per uur gemeten.

Ook de vorkstaartbosnimf, een andere kolibriesoort, heeft zijn intrede gemaakt in het

kolibriehuisje. Deze kleurrijke vogel is iets groter dan de witneksaffier. In november 2012 zijn

beide Surinaamse vogelsoorten via Schiphol het land binnengesmokkeld, waar ze door de

douane in beslag zijn genomen. Aangezien Vogelpark Avifauna vogels opvangt die in beslag

zijn genomen, werden ook deze twee bijzondere soorten aan haar expertise toevertrouwd.

Avifauna Zomeravond: Avifauna blijft wakker!

Op vrijdag 23 augustus is er weer een zomeravond in

Vogelpark Avifauna. De zomeravond wordt net als

voorgaande jaren georganiseerd in samenwerking

met Rotary club Alphen aan den Rijn. Om geld op te

halen voor het goede doel worden er allemaal extra

activiteiten georganiseerd. Het thema van dit jaar is

arenden. Het avondprogramma is nog niet geheel

bekend, maar zoals voorgaande jaren zal er ook dit

jaar weer een kraampjesmarkt zijn. Vogelpark

Avifauna is deze avond open tot 22.00 uur. Vanaf 18.00 uur betaalt de bezoeker € 3,50 p.p.

entree en dat wordt gedoneerd aan het goede doel.

Edward’s dag

Op 2 mei jl. heeft Avifauna een Edward’s dag

georganiseerd. Deze dag stond helemaal in het

teken van de Edward’s fazant, een vogel die in

het wild met uitsterven wordt bedreigd. Naar

schatting zijn er nog maar enkele tientallen

exemplaren in het wild. Daarom is er aandacht

gevraagd voor deze soort. Alle Edward’s van

Nederland mochten op deze dag gratis naar het

vogelpark komen.


11

Er waren allerlei

leuke activiteiten

zoals de

rondleiding

‘Ontmoet

Edward’,

schminken,

knutselen en

nog veel meer.

De actiedag

werd

georganiseerd in samenwerking met de NVD. Het geld dat op deze dag is opgehaald is naar

de Southeast Asia Campagne van EAZA gegaan.

Dierenpark Emmen

Dierenpark Emmen bouwt Animal Experience In het Afrikahuis is hard gewerkt aan de bouw van een compleet nieuwe attractie in het park. In die nieuwe Animal Experience ontdek je de dieren letterlijk door een andere bril, een 3D-bril. Wandelend door een wereld vol 3D-effecten, kleuren, geuren en geluiden beleef je actief een verscheidenheid aan werelden met dieren. Je dwaalt door een bloementuin met vlinders, door grotten en mangrovebossen en zelfs in een onderwaterwereld. Wandelend in je eigen tempo beleef je zoveel, dat de tijd even stil lijkt te staan. De spannende tocht is voor jong en oud even boeiend. De dierenwereld, zoals je die nog nooit hebt ervaren, de nieuwe Animal Experience, werd op 27 april in Dierenpark Emmen geopend. Op onze website vind je een filmpje van de opening: http://www.dierenparkemmen.nl/dierenpark-emmen/ animal-experience


12

Vier leeuwtjes geboren

Begin april heeft leeuwin Tia vier gezonde leeuwenwelpjes ter wereld gebracht; 3 vrouwtjes

en 1 mannetje. Het viertal is achter de schermen van het leeuwenverblijf van Dierenpark

Emmen geboren. De roofdierenverzorgers hadden daar een ruimte ingericht, waar ze

afgescheiden van Zulu en Brandy kon bevallen. De verzorgers laten Tia en haar jongen

zoveel mogelijk met rust, maar kunnen via de live stream alles goed volgen. Regelmatig

drinken de levendige welpjes bij Tia, die zich in alle opzichten als een zorgzame moeder

gedraagt.

Aan de abonnementshouders van het park is gevraagd namen voor de welpjes op te sturen.

Uit de vele duizenden inzendingen zijn de namen Timba, Dalila, Aïsha en Lula gekozen.

Begin juni maakten de welpjes voor het eerst kennis met hun vader Zulu. Terwijl ze al samen

met hun moeder en tante door het buitenverblijf liepen, mocht ook Zulu naar buiten. Hij liep

vrijwel direct naar de welpjes, maar moeder Tia bleef steeds tussen hem en zijn kinderen in

staan. Even later kreeg Zulu toch de gelegenheid aan een welpje te snuffelen en dat verliep

zonder problemen, al begon de kleine wel tegen zijn vader te blazen. Toen op een gegeven

moment de rust helemaal weergekeerd was, stormde Zulu toch nog een keer met veel

geweld op de leeuwinnen en welpjes af, maar dat was vooral om te laten weten dat hij de

baas is. Vervolgens ging hij van de zon liggen genieten en dat deden de welpjes toen ook.

De hele troep leeuwen is nu dagelijks in hun buitenverblijf te zien voor de gasten van het

park.

Kick Off Bouw van het Belevenspark. Op 31 mei gaf Dierenpark Emmen op

feestelijke wijze een impressie van het

nieuwe Belevenspark. De Commissaris van

de Koning, dhr. J. Tichelaar, de

Burgemeester van Emmen, dhr. C. Bijl en

Frankwin van Beers, Directeur van

Dierenpark Emmen waren aanwezig bij

deze Kick Off.


13

Het planten van de eerste boom was het officiële deel van de start van de bouw. Een

oorkonde werd als bewijs, ondertekend door de eerder genoemde heren, begraven in de

wortels van de boom. De genodigden krijgen de gelegenheid per jeep het terrein te

verkennen om een indruk te krijgen van de grootte en inhoud van de drie klimaatzones: de

Wereld van Hete Droogte, Vochtige Warmte en IJzige Koude.

Staks zullen olifanten een 18.000m² groot overdekte jungle krijgen, kunnen kinderen in een

Afrikaans dorp goud gaan zoeken en zullen ijsberen en pelsrobben een ijzig onderkomen

krijgen. Samen met de Wereld van de Ontmoeting en een schitterend nieuw theater zullen

de drie klimaatwerelden in de toekomst beeldbepalend zijn voor het centrum van Emmen.

Stichting Vrienden Safaripark Beekse

Bergen en Dierenrijk

Adoptieplan en Businessclub De Stichting werft op verschillende manieren fondsen om de natuurbeschermingsprojecten te ondersteunen. Onlangs is besloten om de Businessclub samen te voegen met het adoptieplan en deze te verdelen in drie categorieën. De verdeling hiervan is als volgt: Vrienden Goud – Adoptie van € 600 tot € 2000 per jaar Vrienden Zilver – Adoptie van € 250 tot € 600 per jaar Vrienden Brons – Adoptie van € 75 tot € 250 per jaar Alle categorieën krijgen de maandelijkse nieuwsmails en een uitnodiging voor de jaarlijkse adoptiedag. Deze is op 6 oktober 2013 in Safaripark Beekse Bergen en in Dierenrijk. Een impressie van de adoptiedagen van vorig jaar kunt u hier terugvinden. Vrienden Zilver en Vrienden Goud zullen daarnaast uitgenodigd worden voor andere activiteiten. Zie hiervoor het schema op onze website.

Afscheid

Zondag 21 april was een speciale dag voor de

vrijwilligers van Dierenrijk. Deze dag was niet

alleen bijzonder vanwege het jaarlijks uitstapje,

maar stond tevens in het teken van de

afscheidnemende coördinatrice Carin Jansen.

Gedurende 5,5 jaar wist zij met veel

enthousiasme en gedrevenheid de

vrijwilligerskar op de rails te houden, waarbij zij

vele taken op haar schouders nam. Met veel

bewondering en respect werd Carin bedankt

voor haar betrokkenheid.


14

Animal Event Seminar

Tijdens Animal Event van 3 t/m 5 mei, het grootste dierenevenement van Nederland, was

onze Stichting zeer actief. De vrijwilligers van het Safaripark en Dierenrijk, bemanden een

grote stand samen met De Neushoornstichting en de Stichting Painted Dog Conservation.

De neushoorns waren eerder dit jaar door onze Stichting uitgeroepen tot ‘project van het

jaar’, en tijdens een korte ceremonie werd liefst € 10.000 overhandigd. De

Neushoornstichting ontving een cheque van € 2.500 en Save The Rhino kreeg € 7.500.

Geld, dat bijeen gebracht is door onze vrijwilligers en Vrienden.

Op zondagmorgen werd een seminar georganiseerd over de neushoorn, dat door ruim 70

vrijwilligers en vrienden bezocht werd. Er waren interessante lezingen van Jeroen Reinierse,

voorzitter van De Neushoornstichting, en Susie Offord, deputy director van Save The Rhino.

Ook onze eigen mensen Lars Versteege en Jacques Kaandorp verzorgden een bijdrage.

Vrijwel alle aspecten kwamen langs: de geschiedenis van conservatie van de neushoorns,

diverse projecten in Afrika en Azië, de bestrijding van de stroperij, het Europese

stamboekbeleid en de fokkerij van de neushoorns, waarin het Safaripark internationaal

toonaangevend is.

Na het seminar werden enkele gasten mee het park ingenomen voor een ritje langs onze

prachtige groep neushoorns, terwijl de vrijwilligers en vrienden van onze Stichting zich

vergaapten aan de enorme veelzijdigheid en de drukte op Animal Event. Namens beide

neushoorn organisaties brengen wij hierbij nogmaals de grote dank over aan alle vrijwilligers

en Vrienden van de Stichting Safaripark Beekse Bergen en Dierenrijk voor de geweldige

ontvangst en het prachtige bedrag dat bestemd werd voor de ondersteuning van deze unieke

diersoort.

Loterij Safaripark en Dierenrijk

Zaterdag 18 mei en zondag 19 mei was er een

loterij in het Safaripark. De vrijwilligers hebben

een heleboel loten verkocht en de opbrengst is

dan ook gigantisch. Er is in twee dagen tijd voor

maar liefst € 1.063,50 aan loten verkocht!! De

prijzen werden door de winnaars blij ontvangen.

Het waren dan ook heel mooie prijzen o.a.

beeldjes van olifanten, bekers met afbeeldingen

van leeuwen erop, handdoeken, tafelkleedjes

met servetten en dit jaar zelfs een adoptiedier!

Natuurlijk werd er ook meteen door de

vrijwilligers voorlichting gegeven over de Stichting en de projecten die we ondersteunen.

Op 1e en 2e Pinksterdag (19 en 20 mei) heeft de Stichting een loterij gehouden in Dierenrijk.

Er waren verschillende prijzen te winnen met als hoofdprijzen een jaarabonnement voor

Dierenrijk en een adoptie van een berberaap voor 1 jaar. Beide dagen hebben we

verschillende gezinnen blij kunnen maken met de hoofdprijzen. De beide adopties van een

berberaap en beide jaarabonnementen zijn gewonnen! De opbrengst van de loterij deze

twee dagen is € 597,65!


15

In totaal is er dus € 1661,15 opgehaald dit weekend. Dit geweldige bedrag komt ten goede

aan de verschillende natuurbeschermingsprojecten van de Stichting. We willen dan ook

iedereen bedanken die heeft bijgedragen aan dit geweldige resultaat!

Gouden Vrienden VIP avond

Vrijdag 14 juni jl. werd in Safaripark Beekse Bergen de VIP avond voor de Gouden Vrienden

van onze Stichting gehouden. Het doel was om een gezellige familieavond te combineren

met het -voor sommige mensen- nog uitzoeken van een adoptiedier en een kijkje bij deze

dieren. Na de ontvangst door onze voorzitter, Joep Bartels, werden de gasten begeleid naar

de safariboot. Het weer was grandioos, de dieren lieten zich vanaf het water goed zien en de

uitleg over wat er te zien was door de curator en door de dierenarts was bijzonder leerzaam.

Hierna wandelde men in 3 groepen langs de diverse adoptiedieren terug naar het restaurant.

Daar stond een heerlijke barbecue klaar en waren er vrijwilligers van de adoptieadministratie

aanwezig om eventuele vragen te beantwoorden over de adopties en om nieuwe adopties af

te sluiten. Al met al een leerzame, gezellige en vruchtbare avond. Bijzonder was ook, dat we

het park deze avond voor ons alleen hadden. De volgende activiteit voor de Gouden

Vrienden zal zijn op 1 september 2013.

Picobende Dierenrijk

Zaterdag 15 juni hebben een aantal jongens en

meisjes weer deelgenomen aan de Picobende onder

leiding van vrijwilligers van onze Stichting. Dit keer

was het thema voedselverrijking. Zij hebben van

alles geleerd over de verschillende diëten van de

diverse diersoorten en een kijkje genomen in de

keuken. Daarna was het tijd om aan de slag gaan en

hebben ze in een soort juten zakje allerlei lekkers

voor de wasberen gedaan. Dit mochten zij zelf

geven. Daarna ging men nog bezig met verrijking bij

de lynxen, door het maken van geursporen. En als laatste werden er cadeautjes gemaakt

voor de leeuwen, die 8 juli hun verjaardagsfeestje vieren. Het was voor iedereen een

geslaagde dag.

Dierennieuws Er zijn in beide parken dieren geboren en verhuisd naar andere Europese dierentuinen. Een paar hoogtepunten zijn: � De komst van de Okapi’s naar Safaripark Beekse Bergen.

Inmiddels zijn er 3.0 okapi’s in het park. Deze zijn allen geadopteerd!

� De aankomst en introductie van 1.0 bruine beer Tosho in Dierenrijk. Tosho leefde al negen jaar alleen in een ouderwetse berenkuil in Bulgarije. Na een paar weken in quarantaine gezeten te hebben, is Tosho inmiddels geïntroduceerd bij de vrouwen en de wolven in het gebied.

� Een groep stokstaarten is vanuit Safaripark Beekse Bergen verhuist naar Dierenrijk en hebben daar een splinternieuw


16

verblijf gekregen, zie foto. De groep die bij het Safaripark achter de schermen zat, zit nu in het verblijf langs de wandelsafari.

� De jonge ijsbeertjes in Dierenrijk, Noordje & Pixel, groeien als kool. Op 24 maart vond het kraamfeest plaats. Hierbij was ook een cameraploeg van het jeugdjournaal aanwezig.

� In Dierenrijk zijn nu ook Chinese muntjaks te zien. De rode panda’s hebben nu gezelschap gekregen.

� In het Safaripark kan je op de giraffevlakte de twee geboren jongen (1.1) Rothschildgiraffes van dit jaar vinden.

� De in december 2012 geboren breedlipneushoorn Bruno werd succesvol geopereerd aan staar.

� De in 2012 door de Stichting aangeboden broedwand voor de kaalkopibissen in Dierenrijk was een succes. Er zijn diverse jongen te vinden in de nesten op de wand. Een mooi resultaat voor het fokprogramma van deze bedreigde diersoort.

Stichting Apenheul

Basis Onderwijs in Apenheul:

Sinds het begin van dit seizoen hebben wij 3 leskisten in het park. De leskisten hebben

allemaal een thema; Leskist gedrag en communicatie, leskist mensapen en een leskist

zoötechniek/voeding/huisvesting.

Deze leskisten zijn onderdeel van het programma dat wij aanbieden voor het basisonderwijs,

de avontuurlijke rondleiding. De kisten kunnen ook gebruikt worden bij de “gewone”

rondleidingen in het park. Door onze gidsen wordt het werken met de leskisten zeer positief

ontvangen, ook de kinderen van de basisscholen vinden heel erg leuk om te ontdekken wat

er in de kisten zit en hierover te leren.

Activiteiten gidsen

Twee van onze gidsen hebben woensdagmiddag 12 juni een bijdrage geleverd aan het

Zabuki kinder café Deventer www.zabuki.nl . Dit is een stichting gedragen door 8

vrijwilligers en biedt elke maand een wetenschappelijk programma aan kinderen tussen7-12

jaar op woensdagmiddag, met als doel kinderen enthousiasmeren voor de wetenschap (in de

breedste zin van het woord). En dat lukt!


17

Het onderwerp van deze middag was “waarom ziet een dier er zo uit, zoals hij eruit ziet'.

Wij hebben ervoor gekozen om Amos onze orang-oetan man in het zonnetje te zetten voor

dit thema. Amos is van jonge man zonder wangplaten uitgegroeid tot een mooie man met

wangplaten. De gidsen hebben een presentatie gegeven over de orang-oetans. Hierna

hadden de kinderen de mogelijkheid om bij onze informatiestand nog meer te weten te

komen over orang-oetans. Het was een erg leuke middag!

In de meivakantie hebben we weer een succesvolle activiteit gehad waarmee we ruim

€2000,00 hebben opgehaald voor de South East Asia Campagne. De activiteit bestond uit 2

infotafels, één van de infotafels was de douane tafel met “foute” souvenirs met als

boodschap; zo moet het niet! De tweede infotafel was de tafel met “oplossingen”, wat kan

men doen om de bedreigingen in de natuurgebieden tegen te gaan. Aan de derde tafel kon

men voor €1,00 een button (laten) maken. Het plaatje van de button was een dier uit Azië en

mochten de kinderen zelf uit kiezen. De zomervakantie activiteiten staan nu voor de deur. De

activiteiten zullen plaats vinden in het orang-oetan gebied. Het thema van deze activiteit is

de orang-oetan. Bij dit thema staan de ontwikkeling van Amos (onze wangplatenman) en met

moederschap en opvoeding centraal. Wij zullen met deze activiteiten geld proberen op te

halen voor ANF (Apenheul Natuurbehoud Fons).

Apenheul en natuurbehoud

Het ANF zal dit jaar volop belicht worden in Apenheul. Wij zullen zeker ook het succes delen

met ons publiek wat wij bereikt hebben met ons koffieproject in Peru. Het Apenheul

Natuurbehoudfonds heeft een grote prestatie geleverd in Noordoost-Peru. Samen met de

lokale bevolking hebben we een stuk kwetsbaar nevelwoud van 46.000(!) ha weten te

beschermen! En er is een grote kans dat het gebied nog verder uitbreidt!

Apenheul en duurzaamheid

In het winterseizoen werden op de dienstparkeerplaats twee nieuwe carports gebouwd met

daarop een zonnestroom-installatie. Voor de bouw van het dak op de dienstparkeerplaats is

€ 500.000 subsidie van het rijk beschikbaar gesteld. De 416 zonnepanelen zorgen ervoor dat

het naastgelegen Apenheulse kantoorpand en bedrijven-congreslocatie ‘de St@art’ volledig

van eigen energie kan worden voorzien. Het duurzaam ondernemen van Apenheul is tevens

beloond met de Golden Green Key.

Dieren nieuws

Naast de nodige geboortes die we hebben gehad hebben we ook nieuwe bewoners van

Apenheul.

Bij de bonobo’s is er een nieuw vrouwtje de groep komen versterken. Het vrouwtje Besede

(7 jaar) komt uit Zoo Köln. Ze komt in Apenheul een bekende tegen, want Bolombo komt ook

uit de Keulse dierentuin. De introductie is in volle gang.

Bij de gorilla’s lopen sinds dit seizoen ook L’Hoestmeerkatten op het eiland.

Op de eilanden van de orang-oetans hangen sinds kort ‘voersystemen’. Ze zijn bruin, rond

en hebben spijltjes. De orang-oetans moeten daardoor wat moeite doen om hun voedsel

eruit te kunnen peuteren. Ze zijn er al lekker druk mee geweest en het stimuleert ze meteen


18

om wat meer te gaan klimmen op de eilanden. Ook de puzzelboxen zijn een mooie verrijking

voor de orang-oetans.

GaiaZOO

GaiaZOO wint ANWB Award ‘Leukste Uitje

van Nederland’

Na twee jaar lang de titel ‘Leukste Uitje van

Limburg’ trots te dragen, mocht GaiaZOO op 25

maart de ANWB Award ‘Leukste Uitje van

Nederland’ in ontvangst nemen. Een nieuwe

mijlpaal in het achtjarig bestaan van GaiaZOO.

Ruim 70.000 ANWB-leden hebben hun stem

uitgebracht. Graag bedanken we iedereen van

harte die op GaiaZOO heeft gestemd!

Bijzonder Limburgs kloostervarken in GaiaZOO

Op het Limburgse boerenerf van GaiaZOO arriveerden onlangs vier biggen van het Limburgs

Kloostervarken, ook wel het Livar varken genoemd. Het Livar varken is een sterk,

bontgekleurd scharrelvarken,

waarvan de oorsprong ligt op het

eeuwenoude klooster van abdij

Lilbosch in Echt. In de kloostertuin

en andere scharrelboerderijen in

Limburg kan het varken zijn

natuurlijk gedrag volop uitoefenen.

Sinds kort kun je deze bijzondere

varkens dus ook in GaiaZOO rond

zien scharrelen.

De Livar varkens in GaiaZOO

blijven eigendom van de Livar stichting. Als de biggen volgroeid zijn, zullen ze bijdragen aan

de productie van verantwoord Livar scharrelvlees, waarna in GaiaZOO weer nieuwe biggen

te zien zullen zijn. En dat is voor een dierentuin op zijn minst bijzonder te noemen. Voor een

moderne dierentuin als GaiaZOO is educatie een van de belangrijkste taken. Dit betreft niet

alleen educatie over exotische dieren en natuurbehoud, maar ook over onze eigen

leefomgeving en leefwijze. GaiaZOO vindt het dan ook belangrijk om haar (jeugdige)

bezoekers iets te leren over de herkomst van ons voedsel.


19

Varkens worden sinds mensenheugenis gehouden voor het vlees. Vroeger had elke boer of

elk gezin enkele varkens, die rond het huis scharrelden en die men voor eigen consumptie

slachtte. Tegenwoordig worden de meeste vleesvarkens in grote stallen, in grote aantallen

bij elkaar gehouden. Ze zien tijdens hun korte leven vaak nauwelijks daglicht, wat vanuit het

oogpunt van dierenwelzijn niet wenselijk is. Varkens scharrelen van nature immers rond,

wroeten in de grond op zoek naar voedsel en rollen in de modder om hun huid te

beschermen tegen zonnebrand en insectenbeten. De stichting van het Livar varken vindt het

belangrijk dat dit Limburgse kloostervarken weer haar natuurlijk gedrag kan vertonen en een

stressloos bestaan leidt. Naast het scharrelen in de modder of ruime strostallen, draagt de

vegetarische voeding van Limburgse bodem daar aan bij. Niet minder belangrijk is de korte

reisafstand van de boerderij tot het kleine, ambachtelijke slachthuis (maximaal anderhalf

uur). Zo wordt de reisstress voor de varkens zoveel mogelijk beperkt. Het vlees van het Livar

varken is mede dankzij deze levenswijze bijzonder en natuurlijk zacht van smaak.

Door het houden van Livar varkens, en het open en eerlijk communiceren over hun leefwijze,

hoopt GaiaZOO haar bezoekers te laten zien waar ons vlees nu eigenlijk vandaan komt - en

belangrijker nog; dat het ook anders kan, en dat intensieve veeteelt zeker niet de enige

manier is om vlees te produceren.

Proficiat!

Op 13 april slaagden zeven nieuwe GaiaZOO-vrijwilligers voor hun examen. Een mooie

bekroning van hun harde werk; het volgen van een intensieve cursus en daarnaast nog vele

uren thuisstudie, meelopen en oefenen met ervaren vrijwilligers. Hiermee komt het totaal

aantal (educatieve) vrijwilligers in GaiaZOO op 60. De kersverse vrijwilligers zullen o.a. de

mobiele EducatieKar, de educatieve ruimte ‘het KraaienNest’ en de EAZA Campagne stand

gaan bemensen en tevens verscheidene teambuildingsactiviteiten gaan begeleiden. Wij

wensen hen veel succes en plezier in GaiaZOO!

Europese otters geboren

Eind mei kwamen in GaiaZOO twee Europese

otters ter wereld. Een bijzondere primeur, want

hoewel de Europese otter al sinds de opening in

2005 deel uitmaakt van de diercollectie, is het de

eerste keer dat deze diersoort zich succesvol

voortplant in GaiaZOO. Maar nu werd het geduld

van de dierverzorgers dan toch eindelijk beloond

met de geboorte van twee jongen. De inmiddels vijf

weken oude jongen maken het goed en moeder

otter toont haar kroost al regelmatig buiten aan het

publiek.

NVD vrijwilligers Nieuwsbrief - dpa-storytelling.nl · NVD vrijwilligers Nieuwsbrief 02 juni 2013 3...

Documents

Transcript of NVD vrijwilligers Nieuwsbrief - dpa-storytelling.nl · NVD vrijwilligers Nieuwsbrief 02 juni 2013 3...