Vrijwilligers aan het woord

Vrijwilligers zijn onmisbaar voor Dignis. Zij geven kleur aan het leven van onze bewoners en bezoekers en helpen ons méér mogelijk te maken. Een beetje extra zorg en aandacht, hulp bij activiteiten, waardevolle ontmoetingen. Vrijwilligers zijn belangrijk omdat wij geen

gesloten instelling willen zijn. Wij staan open voor de samenleving. Open voor de naasten van onze bewoners die ook bij ons hun bijdrage aan het welzijn van hun familielid of vriend/vriendin kunnen voortzetten en open voor vrijwilligers en andere partners die met ons mee willen doen. Vrijwilligers kunnen ons met hun kennis en ervaring die zij elders hebben opgedaan verrijken. Zij brengen, jong en oud, de samenleving bij ons naar binnen. Wij vinden het geweldig wanneer zij zelf initiatieven gaan ontplooien en ons op ideeën brengen die wij zelf niet hadden kunnen bedenken.

Voorwoord

Nienke Ybema

Dignis heeft de “eigen regie hoog in het vaandel staan. Niet alleen voor onze bewoners die hun vertrouwde leven zo goed mogelijk kunnen voortzetten bij ons. Maar ook voor onze vrijwilligers, stagiaires en medewerkers. Wij bieden hen de ruimte om initiatieven te

ontplooien, te streven naar een zinvolle bijdrage en goede kwaliteit van werk. Dat is meer dan alleen maar een taak uitvoeren. Zinvol wordt je bijdrage pas als je er iets van jezelf in kunt leggen. Dignis en vooral onze bewoners hebben ook onze vrijwilligers veel te bieden. Werken met onze bewoners is, zo merken wij steeds weer opnieuw, dankbaar werk. Het doet er toe. Daarnaast zijn de ontmoetingen dikwijls verrijkend en is er samen vaak zo veel plezier te beleven.

2

Verspreid over bijna 20 locaties werken er bij Dignis in de verpleging en verzorging zo’n 800 vrijwilligers. Hun bijdragen zijn zeer uiteenlopend. In dit boekje hebben wij de verhalen van een paar van hen verzameld. Opvallend is hun toewijding, hun variatie aan kennis en vaardigheden die zij inzetten. Ook zijn zij heel duidelijk over wat dit werk voor henzelf oplevert.

Kom eens langs om te kijken, te praten en te ervaren. Heel graag tot ziens bij Dignis!

Nienke YbemaDirecteur algemene zaken

Vrijwilliger worden?

Iedereen die het leuk vindt om voor en met ouderen te werken kan vrijwilliger worden bij Dignis. Voor jongeren kan vrijwilligerswerk bij Dignis

een oriëntatie op betaald werk zijn of een invulling van een maatschappelijke stage. Bij ouderen komt het vrijwilligerswerk na pensionering in beeld. Voor mensen met een betaalde baan kan vrijwilligerswerk bij Dignis een leuke en nuttige invulling van vrije tijd zijn.

Bij Dignis zijn dagelijks vele vrijwilligers actief. Zij leveren een belangrijke aanvulling op de basiszorg en hebben een toegevoegde waarde voor de kwaliteit van de woon- en leefomgeving van de bewoners. Vrijwilligers vervullen taken die anders nauwelijks of niet gedaan kunnen worden.

We zijn regelmatig op zoek naar nieuwe enthousiaste vrijwilligers. Wilt u graag een deel van uw tijd en energie inzetten? Dan kan dat bij ons op veel manieren. U kunt bijvoorbeeld denken aan:• begeleidenvancliëntenbij(ziekenhuis)bezoek,boodschappendoenof het uitoefenen van hun hobby• Meehelpeninhetrestaurant,GrandCaféofdehuiswinkel• Ondersteuningbiedenindehuiskamersvanhetverpleeghuis• Meehelpenindeinternetcafés• Helpenbijactiviteiten,zoalseenmuziekavond,eenuitstapjeofeen creatieve middag of bij het organiseren van deze bijeenkomsten.

Dit is slechts een selectie uit de mogelijkheden, die per locatie verschillend kunnen zijn. Er zijn zowel individuele als groepsactiviteiten. Samen zoeken we naar het werk dat bij u, uw interesse, achtergrond en ervaring past. Heeft u zelf een idee? Wij horen het graag van u.

Het vrijwilligerswerk kan zowel overdag, ’s avonds als in het weekend gedaan worden. Het aantal uren, dat u werkt is mede afhankelijk van uw voorkeur en de activiteit. Dit kan variëren van enkele uren per maand tot een aantal dagdelen per week.

Van vrijwilligers vragen we dat ze de visie van Dignis ondersteunen. U kunt goed luisteren en staat open voor anderen. U houdt ervan om contact met mensen te hebben. Daarnaast heeft u verantwoordelijkheidsgevoel en een flexibele instelling. Een specifieke vooropleiding is meestal niet nodig.Vrijwilligerswerk is welis waar vrijwillig, maar niet vrijblijvend We verwachten van u dat u zich aan de gemaakte afspraken houdt, want er wordt op u gerekend.

Vrijwilligers en hun werk nemen wij serieus.We sluiten een overeenkomst met u. We hebben een verzekering geregeld en er is een regeling voor onkostenvergoeding. U kunt rekenen op een goede begeleiding en deelnemen aan cursussen. Met uw collega’s kunt u ervaringen en kennis uitwisselen. Jaarlijks organiseren we een gezellige avond voor de vrijwilligers.

Als u belangstelling heeft voor vrijwilligerswerk bij Dignis of meer wilt weten, kunt u contact opnemen met één van de vrijwilligerscoördinatoren. Hun namen en adressen vindt u op het inlegvel in deze brochure.

3

Dignis biedt zorg aan meer dan 1000 bewoners in verzorgingshuizen, verpleeghuizen en kleinschalige woonvormen in de provincie Groningen en de kop van Noord Drenthe. Er worden diensten verleend aan circa 750 cliënten in de directe omgeving van Dignis locaties.

4 “Sommige bewoners lopen een vast

rondje tijdens de kerkdienst”

Henk is een echte stadjer. Voordat hij in Blauwbörgje aan de slag ging werkte hij jarenlang indehoreca,onderandereingerenommeerdezakenalsBommenBerendinGroningen.

Terloops vertelt hij nog even dat zijn huidige werkplek, het verpleeghuis Blauwbörgje, vernoemd is naar een boerderij die hier in de omgeving stond. In die boerderij kwamen de schilders van de bekende schilderskring De Ploeg bij elkaar. Onder het genot van een drankje werd er over hun werk gefilosofeerd. Eigenlijk was het een soort illegaal kroegje. Helemaal passend voor Henk: een verpleeghuis met de naam van een voormalige drinkgelegenheid.

Henk Kuiper

Blauwborgje

Vaste gewoonten

Henk is van alle markten thuis. Als er een lampje vervangen moet

worden doet hij dit ook even tussendoor. Zondags helpt hij bij de kerkdienst. “Eerst moeten we alle bewoners, die naar de dienst willen, ophalen. Dit gaat volgens een vast patroon waar niet vanaf wordt geweken.” Sinds enige tijd zit Henk tijdens de dienst bij een bewoner, die volgens een vast ritueel en met duidelijke instructies benaderd moet worden. Henk zegt: “Je moet niets in de manier van doen veranderen. Laatst was ik even met iets anders bezig. Weg was ze. Ik keek om en zag hoe ze net de organist een dikke smok had gegeven.” De meest bewoners voelen zich het beste bij vaste gewoonten. Van de verpleging krijgt Henk informatie over bepaalde

aandoeningen en de juiste bejegening. Daarnaast haalt hij z’n kennis van het internet. Samen met nog een andere vrijwilliger is Henk tijdens de kerkdienst aanwezig. “Sommige bewoners lopen een vast rondje tijdens de kerkdienst en gaan vervolgens weer rustig zitten. Niets aan de hand. Laatst hadden twee bewoners dikke bonje. Dat is niet leuk voor de anderen en het verstoort de dienst. Ik heb hierover afspraken met mijn collega-vrijwilliger. Via gebarentaal maken we aan elkaar duidelijk wie deze onrustige bewoners naar buiten gaat begeleiden. Je moet als voorganger goed met deze soms wat onrustige toestanden om kunnen gaan. Niet elk dominee gaat dit even gemakkelijk af.”

5

Hilda van der Velde

Mussengang

“Overal hangen schilderijen en mozaïeken”

Tijdens de verzorging van haar moeder en broer ontdekte ze aanleg te hebben voor de zorg. Na verschillende banen raakte ze ten gevolge van

de crisis zonder werk. Hilda dacht: “Wat moet ik de hele dag op die flat?” en meldde zich bij Dignis.

Bewust van hun ziekte

Hilda: “Mijn eerste bezoek aan de dagopvang voelde aan als een warm bad. Het ziet er zeer gezellig uit en het is ingericht met kleurige

meubelen. Overal hangen schilderijen en mozaïeken gemaakt door de bezoekers van het centrum. Voor mij was het een schok om geconfronteerd te worden met mensen van mijn leeftijd die dementeren en dus een deel van hun geheugen kwijt zijn. Toch kunnen ze goed met elkaar opschieten. Je merkt dat ze zichzelf in gesprekken vaak herhalen, inclusief de bijbehorende intonatie. Het is een ingrijpende ziekte vooral omdat het om mensen van middelbare leeftijd gaat. Ze zijn eigenlijk te jong voor deze ziekte.De bezoekers van de dagopvang zijn zich bewust van hun ziekte. Dikwijls heeft men nog een partner die werkt. Ze kunnen dit blijven doen met het geruststellende idee dat hun partner goede zorg krijgt. Partners en familie komen regelmatig op het centrum voor een praatje, informatie en ondersteuning. Over het verleden weten ze veel te vertellen. Omdat het veelal mensen van mijn leeftijd zijn kan ik daar op een natuurlijke manier over praten. Verder doe ik spelletjes met de bezoekers en stimuleer ze om creatief bezig te zijn. Af en toe komt er een muzikant die mooi gitaar kan spelen. Iedereen krijgt dan een ritme-instrument. Samen vormen we een orkest en zingt iedereen uit volle borst mee. Ik trek er ook op uit met de mensen. De Mussengang is wat dat betreft een ideale uitvalsbasis, je zit er midden in het centrum. Als ik samen met de mensen door de stad loop komen er veel herinneringen en verhalen naar boven. Vaak heel interessant. Ik leer er zelf veel van!”

“Ik voel me welkom en gezien”

Tineke Hollander

‘t Holthuys

6

Toen Tineke’s moeder alleen kwam te staan ging het steeds minder goed met haar. Ze raakte geïsoleerd en voelde zich niet goed. In `t Holthuys gaan wonen was voor haar een hele stap.

Na enige tijd voelde ze zich op haar gemak en begon weer op te leven. Sinds die tijd komt Tineke in het `t Holthuys en zag hoe goed de vrijwilligers en het personeel met de bewoners omgingen. Op het moment dat ze zelf uit het werk raakte kreeg ze de kans om iets anders te doen en ook iets terug te doen.

Net als in een gewoon restaurant

T ineke: “Ik kon in `t Holthuys aan de gang en help nu samen met andere

vrijwilligers in de bediening van het restaurant. Net als in een gewoon restaurant neem ik de bediening van een aantal tafels voor mijn rekening. Eerst krijgt iedereen iets te drinken naar eigen keuze. Een glaasje wijn of wat ze maar willen. Er kan worden gekozen uit verschillende menu`s. Vervolgens wordt het eten door mij en het vaste personeel uitgeserveerd. Het is altijd erg gezellig in het restaurant. Doordat ik uit deze streek kom kennen veel mensen mij en hebben dan al gauw door “Oh dat is er een van die en die”. Ze weten al vrij snel aardig

wat van je en letten op je. Ze zeggen ook precies waar het op staat. Laatst had ik blauwe nagellak op. Zelf dacht ik dat het leuk bij mijn blouse stond. Ik kwam terug met de koffie. Onderzoekende blikken in mijn richting. “We hebben het er net even over, `t liekt niks!”, wijzend op mijn blauwe nagels.Ik vind het dankbaar werk en krijg er veel voor terug. Het vaste personeel is erg vriendelijk voor de vrijwilligers. Je hoort er echt bij, ik voel me welkom en gezien. Als de bewoners zijn uitgegeten gaan we altijd nog even bij elkaar zitten.”

Aly Boekhoudt

Erasmusheem

“Bij ziekte probeer ik contact op te nemen.”

In haar jonge jaren deed Aly administratief werk. Parttime werken was in die tijd nog niet mogelijk. Ze nam ontslag en had voorlopig haar handen

vol aan haar gezin. Uiteindelijk bleek ze geen type om de hele dag thuis te zitten. Vrijwilligerswerk gaf haar de mogelijkheid om haar organisatietalent uit te buiten.

Het is een wisselwerking.

Aly: “ De organisatie van het vrijwilligerswerk is hier in het Erasmusheem op een ander wijze georganiseerd dan in de andere woonvormen van

Dignis. Ik werk hier vanuit de Algemene Hulpdienst Haren. Een organisatie die hulp biedt op allerlei terreinen. Mijn taak hier in het Erasmusheem is het coördineren van koffie- en theeschenkers. Op dat vlak zijn hier 54 vrijwilligers actief. Daarnaast zijn er nog ongeveer 30 vrijwilligers die op een andere manier worden ingezet. Samen met de coördinator van de vrijwilligers van Dignis neem ik de vrijwilligers aan en rooster ze in. Bij uitval spring ik zelf in. Daardoor blijf ik ook contact houden met het uitvoerende werk en met de bewoners. Dat is iets wat ik belangrijk vind. De vrijwilligers die hier koffie en thee schenken gaan twee keer per dag bij de kamers langs om koffie en thee aan te bieden. Uniek voor de situatie hier in het Erasmusheem is dat de bewoners kunnen kiezen uit meerdere soorten koekjes. De samenstelling van de groep vrijwilligers is gevarieerd. Je hebt er mensen bij die dit werk naast hun baan doen en ook die al uit het werk zijn. Zowel mannen als vrouwen. Wat me is opgevallen dat sommige vrijwilligers direct meerdere dagdelen willen werken. Deze “te enthousiastelingen” houden het vaak niet zo lang vol. Door ervaring wijzer laat ik een nieuwe vrijwilliger meestal met één dagdeel beginnen. Meestal blijkt dat ook wel genoeg. Ik ken alle vrijwilligers, van wie ik het werk regel, goed. Ook weet ik het een en ander over hun persoonlijke omstandigheden en hou daar ook rekening mee. Bij ziekte probeer ik contact op te nemen over hoe het gaat. Ik voel me betrokken bij de vrijwilligers en zij zijn dat ook bij het leven hier in het Erasmusheem. Het is een wisselwerking.“

7

“Zelf doe ik ook mee in het gesprek.”

Ipie Zuidema

Bernlef

8

Ipie, zelf ook niet meer de jongste, was lange tijd betrokken bij de zorg van iemand uit haar omgeving. Deze vrouw, met wie ze een nauwe band kreeg, was blind. Ipie deed veel voor haar

en zij werd steeds afhankelijker van haar hulp. Toen het niet meer ging werd ze opgenomen in het Woonzorgcentrum Bernlef. “Ik bleef haar daar bezoeken en raakte betrokken bij het vrijwilligerswerk.”

Iedereen neemt bij toerbeurt iets lekkers mee

Ipie zorgt voor de koffie en een goede sfeer tijdens de gespreksgroep die

begeleid wordt door de geestelijk verzorger. Ze haalt mensen op of herinnert de bewoners eraan dat de groep weer bij elkaar komt. “De deelnemers zijn dikwijls al dik in de tachtig, dan gaat je geheugen wat minder goed werken,” zegt Ipie. “Het zijn vaak Bijbelse onderwerpen die in de gespreksgroep worden besproken. Na een paar vragen van de geestelijk verzorger komt het gesprek op gang. Zelf doe ik ook mee in het gesprek en zorg ervoor dat iedereen aan bod komt. Iedereen neemt bij toerbeurt iets lekkers bij de koffie mee. Ik help ook mee om het zanguurtje te verzorgen, de ene

keer gezellige liedjes van bijvoorbeeld Johnny Jordaan, de andere keer zijn het christelijke liederen”Ipie bezoekt eveneens een aantal ouderen individueel. “Als het even kan ga ik met ze naar buiten. Even ergens een kopje koffie drinken of genieten van de natuur in het park.”Door haar werk leert Ipie veel mensen kennen. Iets voor een ander doen geeft haar veel voldoening en levert haar ook veel op. Zelf was ze een tijdje geleden ook behoorlijk onthand. Ze brak haar polsen bij een val. “Je kunt niks meer. Je eigen broek aantrekken gaat zelfs niet meer. Ik heb toen thuiszorg gehad. Zelf heb ik mogen ervaren hoe fijn het is als je hulp krijgt.”

Jilling Wekema en Harry de Vries

Jilling heeft veertig jaar in diverse functies bij de KPN gewerkt. Sinds een aantal jaren zit hij in de VUT. Via zijn echtgenote die op de

Hamrikheem werkt hoorde hij van de mogelijkheid om chauffeur op een bus te worden. Na een proeve van bekwaamheid onder leiding van een ANWB instructeur kreeg hij het certificaat om personen te vervoeren en ging hij aan de slag.

9

Buschauffeurs

Praten met handen en voeten.Jilling:”Soms ben je wel even bezig voordat iedereen in de bus zit. Als er

rolstoelen meegaan moeten er stoelen uit de bus worden gehaald om ruimte te maken. Daarna moeten de rolstoelen op een speciale manier worden vastgemaakt. Dan kan de rit beginnen. We rijden langs mooie toeristische routes. Het is net een beetje zoals de mensen vroeger op zondagmiddag een eindje gingen rijden. Kleine achterafweggetjes, daar doe je de mensen een plezier mee. Of een eind langs de Waddenkust. Ik rijd veel voor de Dagopvang van dove ouderen van het Hamrikheem. Doordat ik veel voor deze groep rijd heb ik echt een band met deze mensen. Op mijn manier praat ik met ze met handen en voeten. Ook let ik erop dat ik goed articuleer als ik spreek, zodat liplezen mogelijk is. Onder elkaar hebben ze contact via de gebarentaal. Ik kan goed met ze communiceren, ook over wat er onderweg te zien valt. Laatst gingen we naar het Veenmuseum in Bargercompas. Ik wist absoluut niet hoe ik daar moest komen. Een van de mensen, die uit die streek afkomstig was, ging naast mezittenenweesmezonderaarzelingdegoedeweg.GeenkaartofTomTomnodig. Dit werk geeft me veel plezier en voldoening. Als ik eerder had geweten dat ik hier zoveel aardigheid aan zou hebben, had ik er vast mijn beroep van gemaakt.”

Harry’s beroep was vrachtwagenchauffeur. Voor dit werk werd hij afgekeurd. Vervolgens werkte hij ruim twintig jaar op de dierenambulance. Toen er een

plek vrij kwam als chauffeur op de bus van Blauwbörgje greep hij die kans aan.

“In de bus is het vaak een gezellige boel.”Harry: Vanuit een centraal punt krijg ik aanvragen voor ritjes van de

vestigingen van Dignis, hier in de stad en omstreken. Ik kan in totaal acht mensen vervoeren. Zeven bewoners en een begeleider. In de bus is het vaak een gezellige boel, er worden liedjes gezongen en ik laat ook wel muziek horen die ze leuk vinden. Wat de mensen bijzonder vinden is om naar plekken of buurten te gaan waar ze gewoond of gewerkt hebben. Als ik naar die plek uit hun verleden toe rijd komen de herinneringen boven. Tijden de ritjes gaat er letterlijk een wereld voor ze open. Veel mensen komen er anders ook bijna niet meer uit.”

Jilling links. Harry rechts: Twee van de meer dan tien chauffeurs die bij Dignis met de bus rijden.

10 “Met de bal of ballonnen naar elkaar gooien geeft

altijd veel plezier”

Hennie heeft in de thuiszorg gewerkt en was actief in de mantelzorg in eigen kring. Deze ervaring komt goed van pas op de Wiekslag, waar ze al jaren een vertrouwd gezicht is. Ze is

van alle markten thuis. Bewegen, helpen bij de maaltijden, inhaken en meezingen en andere activiteiten. Hennie is op veel terreinen inzetbaar.

Hennie Gritten

De Omloop

Een acht met je voeten draaien

Hennie: “Wat ik heel leuk vind is om de mensen weer in beweging te

krijgen. Zittend gymnastiek gaat heel goed. We doen eerst een soortement warming-up. De spieren moeten een beetje warm worden gemaakt. Zwaaien met de armen. We gaan alle lichaamsdelen bij langs. Even een acht met je voet draaien is goed voor de enkels. Met de bal of met ballonnen naar elkaar gooien geeft altijd veel plezier. Iedereen wordt er enthousiast van. Tijdens de oefeningen doen we ook

geheugenspelletjes. Namen raden en het beroepenalfabet. Door deze oefeningen en de speelse manier van werken blijven de ouderen langer fit. Ze krijgen een betere conditie en blijven langer mobiel. Als je ouderen op deze manier activeert hebben ze ook sneller contact met de andere ouderen. Door samen actief te zijn staan ze ook meer voor elkaar open. We sluiten het bewegen af door elkaar allemaal even een hand te geven en er in te knijpen waardoor je de ander beter ervaart.”

Aaf Brandts

De Wieken

“Men komt er voor een praatje en de laatste nieuwtjes te horen.”

Samen met haar man runde Aaf een veebedrijf op het Hoge Land in Groningen.Doorgebrekaanopvolgingendezwaartevanhetwerkzijn

ze gestopt. Een oude wens ging in vervulling: “Wonen in Noord Drenthe”. Mooie omgeving en een goede uitvalsbasis voor fietstochten. Vijftien jaar geleden werd Aaf gevraagd om vrijwilligerswerk te gaan doen.

Zolang mogelijk thuis blijven?

A af:“De zangmiddag vind ik een fijne activiteit. Je ziet de mensen genieten. Vanmiddag nog. Ik klopte bij een meneer aan, die hier pas

geleden is komen wonen en vroeg of hij zin had om mee te doen. Eerst reageerde hij een beetje afhoudend. Uiteindelijk ging hij toch mee om te zingen. Hij had echt een leuke middag! Ouderen blijven tegenwoordig zo lang mogelijk thuis, dat klinkt mooi. Vaak zie je daar wel veel eenzaamheid en passiviteit. In een Woonzorgcentrum wordt daarentegen veel afleiding geboden.” Iets doen of ondernemen met de bewoners geeft Aaf een dankbaar gevoel. Als ze samen met hen een leuke activiteit heeft gehad, is haar dag weer goed. Net als alle vrijwilligers heeft Aaf ook een vaste bewoner die ze regelmatig bezoekt voor een babbel of die ze mee naar buiten neemt de natuur in. De kinderen van deze bewoner stellen de zorg en aandacht op prijs.Aaf: “Hier hebben ze meer contact met andere mensen en afleiding waar men naar uit kan kijken. Het winkeltje waar ikw ook in sta is echt een trefput voor de mensen. Het is een beetje zoals bij de kruidenier vroeger. Men komt er voor een praatje en om de laatste nieuwtjes te horen. Ze kunnen hun verhaal kwijt en vinden er een luisterend oor. Het meest verkochte artikel is toiletpapier en verder een biertje, wijn en natuurlijk een flesje advocaat.”

11

Locaties

• Woonzorgcentrum ’t HolthuysWepel 29468 HG AnnenTelefoon (0592) 53 09 99

• Woonzorgcentrum De WiekenSchoollaan 209761 AB EeldeTelefoon (050) 309 98 88

• Verpleeghuis De DuinsteeSchoollaan 229761 AB EeldeTelefoon (050) 309 91 11

• ’t BlauwbörgjeZonnelaan 89742 BL GroningenTelefoon (050) 547 49 40

• BernlefAntaresstraat 459742 LB GroningenTelefoon (050) 575 22 22

• MussengangMussengang 179711 RP GroningenTelefoon (050) 313 05 97

• HamrikheemSoendastraat 1809715 SX GroningenTelefoon (050) 577 56 60

• MuldershofMolukkenstraat 2009715 NZ GroningenTelefoon (050) 547 22 50

• HeymanscentrumHenri Dunantlaan 209728 HD GroningenTelefoon (050) 521 49 99

12

• VeldspaatflatVeldspaatstraat 3689743 XV GroningenTelefoon (050) 574 51 00

• OosterparkheemMerelstraat 1009713 VX GroningenTelefoon (050) 313 06 07

• De DiamantArduinlaan 29743 TG GroningenTelefoon (050) 556 16 00

• Da CostaDa Costastraat 69721 RC GroningenTelefoon (050) 521 81 81

• ErasmusheemErasmuslaan 239752 PE HarenTelefoon (050) 534 48 00

• Gabriëlflat- Beschermd wonenGabriëlstraat 18 en 209744 KC Hoogkerk

• Woonzorgcentrum De WiekslagGrootveenweg 599331 KB NorgTelefoon (0592) 61 21 43

• Verpleegunit De OmloopGrootveenweg 57-a9331 KB NorgTelefoon (0592) 24 52 00

• Verpleeghuis De EnkLocatie Dignis Zuidlaren, E 212, De Enk9471 KW ZuidlarenTelefoon (050) 409 77 77

13

“Leven met beperkingen is niet gemakkelijk.”

Dina Heerlijn

Da Costa

14

Dina is pas buiten de deur gaan werken nadat haar man was overleden. Als je kinderen had bleef je thuis. Dat was in haar tijd nu eenmaal zo. Ze heeft veel in de huishouding bij ouderen

gewerkt. Mooi werk vond ze dat.

De buren komen een kopje koffie drinken

Dina: “Wat wonen de mensen hier geweldig! Het is zo gezellig en warm

ingericht! Dat was mijn gedachte toen ik hier voor de eerste keer binnenkwam. De mensen die hier wonen verdienen dit en hebben er hard genoeg voor moetenwerken.HethuisDaCostaisgevestigd middenin een gewone buurt. Het wordt bewoond door een aantal licht dementerende ouderen. Er worden boodschappen gedaan in de buurt zelf. Ook komen de buren wel eens een kopje koffie drinken en als er iets te doen is in de straat doen ze mee. De buurtvergadering wordt ook bezocht. Deze ouderen vormen een soort familie met elkaar. Ze doen zoveel mogelijk dingen samen in en vanuit een sfeervol huis.

Er worden hier allerlei leuke dingen met de mensen gedaan. Laatst was er een soort verwendag. Voetmassage, nagels lakken en allerlei andere verwendingen. Heel leuk.Zelf doe ik hier allerlei klussen. Ik haal de wasmachine leeg, schenk koffie in, ga met de bewoners wandelen en zorg voor gezelligheid. Af en toe een beetje plagen, een geintje uithalen moet ook kunnen. In het gesprek help ik de bewoners een beetje op gang. Verhalen over vroeger kunnen ze nog goed vertellen. Als de bewoners steeds hetzelfde vertellen, ga ik ze niet corrigeren. Leven met beperkingen is niet gemakkelijk. Ik ga er zoveel mogelijk op een speelse manier positief mee om.”

Harold Koldijk

De Wiekslag

Harold werkte in de zorg voor verstandelijk gehandicapten. Door omstandigheden raakte hij zijn baan kwijt. Via een reïntegratietraject

van de gemeente werkt hij nu in de Wiekstee, het dagcentrum van de Omloop. Daar kan hij zijn ervaring in het werken met mensen goed gebruiken.

Bij behoeftes aansluiten

Harold: “Het werken met ouderen vind ik heel prettig, het is niet zo hectisch. De mensen zijn meestal rustig. Zelf ben ik heel geduldig. Dat

sluit goed aan. De ouderen vertellen veel verhalen over vroeger, dat heeft mijn interesse. In de Wiekstee komen mensen die wat meer aandacht nodig hebben. Ouderen uit de buurt die nog zelfstandig wonen bezoeken het dagcentrum ook. We proberen ze te verleiden om deel te nemen aan verschillende bezigheden. Dat kan van alles zijn, een potje dammen, puzzelen, een cake bakken of creatief bezig zijn, een praatje maken of even wandelen hier in de mooie omgeving van Norg.We sluiten aan bij waar ze zelf behoefte en aardigheid aan hebben. Soms is dat even zoeken. Meestal vinden we wel een bezigheid die hun interesse heeft. Bij mooi weer kunnen we hier heerlijk buiten zitten op het terras. Lekker in het zonnetje kijken wie er langs komt.”

“Soms is het even zoeken”

15

Gabriel

16 “Kleuren en vormen kunnen van alles

bij mensen oproepen”

Klaas werd gevraagd om de bezoekers van de dagopvang te verleiden om te gaan schilderen. Vol enthousiasme vertelt hij er over. Al weer een tijd geleden kon hij met de VUT. Hij was

verkoper in een gerenommeerde modezaak. Daar heeft hij veel van geleerd en mensenkennis opgedaan. Als kind tekende hij al. In de loop van zijn leven is het altijd zijn hobby gebleven. Hij is bij diverse mensen op les geweest. Thuis maakt hij kleurige en vrolijke schilderijen. Het schilderen geeft hem - en ook degenen die er naar kijken - nog steeds erg veel voldoening.

Klaas Staghouwer

Lekker bezig zijn.

Klaas: “Met schilderen geef je weer kleur aan het leven van oudere mensen. We zitten in een groepje bij elkaar. Er wordt op echt doek gewerkt, voornamelijk met

acrylverf. Het is voor de meesten ook hun eerste ervaring om op canvas te werken. Acrylverf kun je gemakkelijk verwerken en is lekker snel droog. Ik sta er versteld van wat mensen kunnen. De een maakt een dorpsgezicht terwijl de ander de laatste hand legt aan een kleurige bloemenpracht. Het gaat bijna vanzelf. Hier en daar geef ik wat aanwijzigen. Soms is het meer kletsen dan schilderen. We hebben vaak heel leuke gesprekken met elkaar, ook wel naar aanleiding van het schilderen. Kleuren en vormen kunnen van alles bij de mensen oproepen. Er wordt in een kleine groep gewerkt zodat iedereen maximale aandacht krijgt. Niet iedereen wil in de groep zitten er is ook de mogelijkheid om rustig en zonder al te veel afleiding in een hoekje te werken. Voor veel deelnemers is schilderen echt een uitlaatklep. Het is een manier om je te uiten. En men krijgt vaak positieve reacties uit de omgeving.”

Fokke en Wil Nijdam

De vader van Fokke werd indertijd opgenomen in de Duinstee. Volgens Fokke was hij erg vergeetachtig. Behalve de verhalen van vroeger, die

kon hij goed vertellen. Fokke zegt. “Mijn vader kon goed met de zustertjes overweg. Hij had vaak dikke pret met ze en maakte veel grapjes.” Fokke en zijn vrouw Wil zijn samen verbonden aan de Duinstee.

Op pad met de duofiets

Fokke: “In die tijd kwamen we veel in de Duinstee en ontstond er een goed contact en zo pakte ik allerlei klusjes aan: De bomen toppen, het terras

schoonmaken en de bankjes opknappen. Ook was ik regelmatig op pad met mijn vader op de duofiets. Een mooie manier om met hem op stap te zijn. Na het overlijden van mijn vader bleven we komen.” Wil Nijdam is minstens zo enthousiast als haar echtgenoot. Zij vertelt dat ze erg veel plezier beleeft aan het koken samen met bewoners of een uitje met de rolstoelbus.

Herinneringen komen boven

Wil en Fokke zijn niet alleen actief binnen de Duinstee. Ze zijn ook verbonden als vrijwilligers aan Het Klompenmuseum in Eelde. Samen

met andere vrijwilligers zorgen ze er voor dat het museum blijft draaien.Wil zegt: “Sommige mensen denken dat het klompenmuseum een oubollig gebeuren is, waar de geur van armoede van vroeger hangt. Dat is beslist niet waar. Het is een zeer levendig museum. Er wordt wel eens gezegd: de Nederlandse klompen zijn wereldberoemd, behalve in Nederland. Men kan hier zien hoe klompen worden gemaakt. Ook hebben we elk jaar een nieuwe tentoonstelling. We zijn hier in het museum bewoners van de Duinstee in groepjes rond gaan leiden. Het Klompenmuseum ligt op loopafstand van De Duinstee. Deze excursies bleken een groot succes. Veel ouderen vertellen dat ze vroeger ook op klompen rond hadden gelopen. Spontaan komen er dan allerlei herinneringen boven aan de hand van het geëxposeerde. ”

De Duinstee

“Na het overlijden van mijn vader bleven we komen.

17

18

Fokko, Lammie, Jo en Nies zijn alle vier zeventig-plus. Rond hun zestigste zijn ze als vrijwilliger gestart in Oosterparkheem. Op een ontspannen manier gaan ze met elkaar om, af en toe een

beetje kibbelen, elkaar voor de gek houden en plagen hoort daar bij. Ze maken deel uit van een club van ongeveer negen vrijwilligers. Met zijn allen zorgen ze voor een plezierig woonklimaat waar gezelligheid voorop staat.

Laat de balletjes maar rollen.

Fokko Bakker, Lammie Hagendoorn, Nies Klemens en Jo Bakker

Oosterparkheem

Volgens Fokko Bakker wonen er in het Oosterparkheem gewone arbeidersmensen. Ouderen die vroeger in de Oosterparkwijk en de Indische buurt woonden en nu

hier hun plekje hebben gevonden. Fokke; “Samen met de andere vrijwilligers organiseren we de Bingo. Dat is hier in huis een belangrijke activiteit die door velen wordt bezocht. Bingo is goed voor de concentratie. Je moet blijven opletten, goed luisteren en op je formulier blijven kijken. We doen een aantal spelrondes. Laat de balletjes maar rollen. De deelnemers aan de Bingo kunnen leuke prijzen winnen, een fles advocaat, droge worst en er gaan ook altijd wel een paar troostprijsjes uit. We doen de Bingo met veel plezier en de stemming zit er ook vaak wel in. Als het te warm is wil het niet. We hebben het spel eenkeermet35gradenCelsiusdoorlatengaan,datwasniettedoen”.

Veel sausjes en een frisdrankje erbij.

Lammie Hagendoorn: “Ik verzorg de frituur. Als er tijdens de Bingo twee rondes achter de rug zijn is het tijd voor een bitterballetje, een kroket of een patatje. Men

is er gek op. We bezorgen de bestellingen aan tafel. Ze zitten dan te smullen! Buiten de Bingo om is er een keer per maand een frietuurtje. Ruim voor aanvang van dit uurtje zitten ze al klaar en vragen me al op tijd wanneer ik ga beginnen.Het is altijd een succes en zeer dankbaar werk om dit frietuurtje te verzorgen. Veel sausjes en een frisdrankje erbij. Heerlijk toch!”

Fokko Bakker

Lammie Hagendoorn

Oosterparkheem

Ruzie wordt snel vergeten.

Nies Klemens: “Koffie schenken in de recreatieruimte is een van mijn taken. Daarnaast verkoop ik de zogenaamde strippenkaarten. Deze

kaarten kunnen de bewoners gebruiken voor de verschillende activiteiten, zoals bijvoorbeeld de Bingo. De omgang met de mensen hier is over het algemeen heel gemoedelijk. Sommigen zijn echter behoorlijk scherp van de tongriem gesneden. Als er iemand op een lege stoel naast hem of haar wil gaan zitten, kan het gebeuren dat er snibbig wordt gezegd, “niet op die stoel gaan zitten, daar zit mijn vriendin”, Soms lijken ze de grootste ruzie te hebben. De volgende keer zijn ze het al weer vergeten. Voordeel van het ouder worden: ook dat soort dingen vergeet je sneller.”

Kwestie van vertrouwen.

Jo Bakker:”Twee keer in de week sta ik in de winkel. Het is een winkel voor de kleine boodschappen: Noodboodschappen. Er wordt veel gebruik

gemaakt van de winkel. Daardoor heb ik ook veel contacten met de mensen hier. Slechtziende mensen vragen je om het geld uit hun portemonnee te halen. Dat is een kwestie van vertrouwen. De voorraad op peil houden en kijken wat er nodig is doen we met elkaar. Ik heb wel eens gehoord dat dit het best lopende winkeltje is van Dignis.”

Nies Klemens en Jo Bakker

19

“Ervaring die later van pas komt”

Mattheus Lahraui

Heymanscentrum

20

Mattheus heeft in zijn jonge leven al veel gedaan. Hij werkte in winkels, de horeca en een jaar in Amerika. Binnenkort begint hij aan een studie voor maatschappelijk werker. Hij doet

alvast enige ervaring op in het werken met mensen. In het Heymanscentrum schenkt hij koffie en serveert hij maaltijden.

Ik zou het iedereen aanraden

Mattheus: “Ik doe hier van alles. Ouderen die in een rolstoel zitten

haal ik van hun kamer zodat ze hier in het restaurant kunnen eten. De maaltijden bezorg ik aan tafel. Zo nodig snij ik het vlees voor en maak een potje open, als dat niet gaat. Af en toe maak ik een gezellig babbeltje. Het is leuk om met ouderen om te gaan. Ze hebben de tijd, minder stress en veel levenservaring, waar ik veel van leer.Ik zou het iedereen aanraden. Je doet iets voor niets zonder er iets voor terug te hoeven. Van de ouderen krijg ik veel

leuke reacties over wat ik voor ze doe. Als ik met anderen praat over het feit dat ik dit werk doe, krijg ik weleens verbaasde reacties. Ze kunnen niet zo goed begrijpen dat een jonge jongen, zoals ik, met oudere mensen werkt. Doordat ik nog jong ben sta ik voor van alles open. Als je ouder wordt heb je vaak last van vastliggende patronen. De ervaring die ik nu opdoe komt me later van pas als ik verder ga studeren. Als het werken erop zit eten we met zijn allen nog even een hapje.”

Tia Ebbinge

De Enk

“Heb ik jou niet eerder gezien?”

Tia Ebbinge wilde altijd al met mensen werken. Jaren deed ze administratief werk. Toen ze werkloos werd, zag ze haar kans schoon

en reageerde op een advertentie waarin vrijwilligers werden gevraagd voor verpleeghuis De Enk in Zuidlaren. Een mooie kans om uit te proberen of werken met mensen iets voor haar zou zijn. Al snel kon ze beginnen als vrijwilliger in één van de woningen voor dementerende ouderen.

De traantjes komen al gauw

Tia: “Samen met de bewoners verzorg ik een warme maaltijd. Eerst boodschappen doen in de winkel van De Enk. Dan de maaltijd bereiden.

Het is bijzonder wat de bewoners nog kunnen. De een kan boontjes punten, terwijl de ander een specialist is in het aardappels schillen en de tafel dekken. Ik ben heel enthousiast over mijn werk en ik krijg veel respons van de bewoners. Op de een andere manier geven ze blijk van herkenning en laten merken: heb ik jou niet eerder gezien? Het is belangrijk om een band met hen op te bouwen. Ik heb me ook verdiept in de achtergronden van dementie om het gedrag beter te begrijpen en er vanuit de visie op belevingsgerichte zorg mee om te kunnen gaan. Vanuit De Enk zijn er ook een aantal voorlichtingsavonden, speciaal voor vrijwilligers, georganiseerd om meer inzicht te krijgen in de ziekte dementie. Mijn lievelingsavond is de muziekavond, die plaatsvindt op een vast tijdstip in de prachtige recreatieruimte van De Enk. Deze avond wordt bezocht door een vaste club liefhebbers van klassieke muziek. We projecteren dvd’s op een groot doek en laten de muziek via een goede geluidsinstallatie weergeven. De mensen beleven de muziek heel intens. Meestal staat er iets populair-klassieks op het programma, bijvoorbeeld André Rieu of de muziek van Il Divo. Je ziet de mensen tijdens de muziek helemaal opleven. Ze neuriën mee of zitten genietend heen een weer ter wiegen. Een mevrouw moet op een gegeven moment altijd huilen. Ze kondigt dit aan. Ik geef haar dan alvast een zakdoekje en dan komen de traantjes al gauw. Zelf geniet ik altijd heel erg van deze avond en ik word er zelf ook erg blij van.”

21

“Je moet de mensen in hun waarde laten”

Siep van der Zwaag

Heymanscentrum

22

Siep heeft een organisatorische taak. Hij coördineert de werkzaamheden van een aantal ziekenhuisbegeleiders van het Heymanscentrum. Zij begeleiden bewoners die een bezoek

aan het ziekenhuis moeten brengen.Een groot deel van zijn leven heeft hij op het postkantoor gewerkt. Door de reorganisatie van de post, raakte hij - zoals zo velen - zijn baan kwijt.

Veel geduld hebben

Siep:“Het coördineren van een groepje vrijwilligers is mijn hoofdtaak.

De verschillende afdelingen laten me via de mail of de telefoon horen welke bewoners een afspraak hebben in het ziekenhuis. Op basis van de verschillende aanvragen maak ik een rooster. Dit rooster mail ik vervolgens naar de ziekenhuisbegeleiders. Soms moet ik wat improviseren als aanvragen te laat binnenkomen.Familieleden hebben niet altijd tijd om mee te gaan. Daarom voorziet deze mogelijkheid in een behoefte.

Soms ga ik ook mee als begeleider in de vakantieperiode als er veel familie afwezig is. Voor de ziekenbegeleiding moet je veel geduld hebben. Het is vaak wachten. Op de taxi en in het ziekenhuis moetjeopjebeurtwachten.Gedurendehet ziekenhuisbezoek laat ik de mensen zoveel mogelijk alles zelf doen: bij de afsprakenbalie en het betalen van de taxi. Je moet de mensen in hun waarde laten. Als mensen door hun ziekte minder zijn gaan functioneren neem ik die dingen van ze over.”

Sonja Simons

Veldspaat

Sonja komt uit Den Haag en was onder andere werkzaam als directiesecretaresse. Ze kookt nu samen met oudere Indische

Nederlanders, die de afdeling Dagverzorging van het Woonzorgcentrum De Veldspaat bezoeken.

Ze voelen zich meer thuis bij mensen met dezelfde achtergrond

Sonja: “De bezoekersgroep voor Indische Nederlanders is hier in de Veldspaat opgezet, omdat er grote behoefte aan bleek te zijn. Binnen

deze groep was het de gewoonte dat ouderen bij hun kinderen in gingen wonen. Het was een gesloten cultuur waar de mensen hun eigen problemen oplosten. Maar ook de levensstijl van Indische Nederlanders veranderde. Ouderen kwamen meer alleen te staan en vereenzaamden. Deze mensen zijn niet zo driest als de Nederlanders. Ze zijn bescheidener en zullen niet zo snel met hun mening klaar staan. Hulp vragen vinden ze moeilijk en ze voelen zich meer thuis bij mensen met een zelfde achtergrond. We zijn klein begonnen met deze dagopvang in een aparte huiskamer die in hun sfeer is ingericht met schilderijen en allerlei snuisterijen. Het koken neemt hierbij een belangrijke plaats in.`s Morgens gaan we het menu maken enboodschappendoen.Daarnalekkerkoken,Gado-gado,Babiketjap,noem maar op. Twee mensen koken beurtelings voor zo`n elf bezoekers. Het aantal bezoekers is inmiddels aardig gegroeid. We koken gevarieerd en houden de nieuwe recepten in een schriftje bij. We eten tussen de middag. Dat blijkt ook gezonder voor ouderen te zijn. Als er een Pasar Malam in de buurt is gaan we er heen. En als er een feestje hier in de Veldspaat is dragen we soms traditionele kledij.”

“Ingericht met schilderijen en snuisterijen.”

23

Tekst en foto’s: Anne Helmus