Gribfiles op de grens van land en water - Solotocht met Murphy... -Transat 650 - Langs de Schotse westkust - Praktijktest: laser 'vuurpijlen' -Tjalkenrace, spannende drijfpartij - Antwerp Race - En veel meer....

29 oktober 2009

nummer

43

foto

's: ©

Thi

erry

Mar

tinez

/Sea

&Co/

Ishar

es

4 BureaubladJe zilte scherm voor de komende vier weken.

6 ReflectieEen overpeinzing van de Zilt-bemanning.

8 Baaien en Bergen - Met een huurboot langs de Schotsewestkust.

18 Antwerp Race - Hollands - Vlaamse twisten op de

Westerschelde..

20 Laser 'vuurpijl' als reddingsmiddel. - Een praktijk-test op het Ijsselmeer.

26 Klaar om te wenden? Ree - zeilles nieuwe stijl.

30 Tjalkenrace - een spannende drijfpartij

38 Gelukkig hebben we de foto's nog - Ishares Cup

40 Halve waarheid of hele onzin? - Gribfiles op de grensvan land en water.

in d

eze Z

ilt...

Zilt

43/2009

2

46 New York - Bretagne - Atlantische oversteek met eenopen catamaran

48 Agenda

50 Zilte Zintuigen

54 Droomfinale - Zinderend slot van NK teamzeilen.

56 In de wind - Nieuws uit de zeilwereld.

60 Een wedstrijdje met Murphy - Solotocht van Vlis-singen naar Amsterdam.

68 Zilte Spullen - Nieuws van de handel.

76 Transat 650 - prachtig Hollands resultaat.

80 Zilte Wereld - over dromen en verwegzeilen.

Zilt43/2009

Voorpagina: de foto werd gemaakt door Thierry Martineztijdens de races om de Ishares Cup op het Amsterdamse IJ.

video

interview

meer info

mail

download

meer foto's

In veel artikelenkom je knoppentegen zoals hier-onder. Klik eropen Zilt wordtnog leuker...

3

foto

: © S

jors

van

der

Woe

rd Herinneringen aan een prachtige zeiltocht die eindigt in eenzwoele zomeravond. Nog een paar mijl naar de haven, een praatjemet de buren en een biertje in de kuip. Sjors van der Woerdmaakte de foto ergens voor de Belgische kust. Een beeld als dithoudt ons in de gure novembermaand op de been. Met een drukop de downloadknop kun ook jij een naderende winterdepressievoor zijn....

4

download

5

refl e

ctie

...

Zilt

43/2009

Jaloers'Wat de Alpen zijn voor skiënd Europa, dat kan de Deltazijn voor varende Europeanen', is een stelling uit hetvorig jaar verschenen rapport Terug naar de kust. Hetwas aanleiding voor de Hiswa Vereniging samen met deHogeschool Zeeland en de HBO voor toerisme in Breda(verenigd in het Kenniscentrum Kusttoerisme) om, zoalshet persbericht het noemt: 'de handen ineen te slaan.'En omdat zo'n project natuurlijk niet zonder een prach-tige allesverklarende noemer kan, noemden ze het:'Bemanning paraat voor Water Rijk' (!?)

De initiatiefnemers klopten aan bij een subsidiepro-gramma van provincie en rijk, met de - ook al weerintrigerende - naam: 'Pieken in de Delta'. En niet zondersucces, want er bleken wel tweehonderdnegentigdui-zend europieken beschikbaar om 'de Delta tot hétvaargebied van Europa te maken'. Dat is weliswaar60-duizend euro te weinig voor de realisatie van hethele project, maar gelukkig zeurt het persbericht daarniet over.

Als niet-kusttoeristische kennisdeskundigen kunnen wede vraag of de Zeeuwse Delta economisch en ecolo-gisch gebaat is bij varend massatoerisme niet beant-woorden. En onze mening als zeilers ontkomt natuurlijkniet helemaal aan het 'not in my backyard' principe.

Laten we ons daarom beperken tot iets waarvan wij weliets weten; het maken van producties die over varen gaan.

6

Zilt

43/2009

Centraal in het Deltaanse wervingsplan staat hetmaken van een 'Pistekaart'. Daarvoor is weliswaar'uitgebreid onderzoek' nodig, maar uiteindelijk moetdat leiden tot iets dat 'varende toeristen kunnengebruiken voor hun tocht door de Delta'. Navraagleerde dat het een combinatie wordt van vaar- entoeristische informatie en dat ook ondernemers deruimte krijgen om hun winkel, zwembad of speeltuinaan te prijzen.

Dat wij daar zelf niet echt op zitten te wachten, hoeftvoor de makers geen overweging te zijn. En dat er al eengratis Deltagids en uitstekende Knooppuntboekjes zijn,zal ongetwijfeld na uitgebreide research als irrelevant zijnbeoordeeld. Maar dat zo'n boekje, krant of folder op debegroting staat voor niet minder dan 90.000 euro, daarraken we toch een beetje van in de war.

Dat bedrag is ongeveer het twintigvoudige van wateen auteur na vele maanden werk ontvangt voor eengedegen vaarwijzer en minimaal het honderdvijftig-voudige dat een goed tijdschriftartikel oplevert.Met andere woorden: wij zijn hartstikke jaloers op dieanders zo 'zuunige' Zeeuwse alliantie.Of liever nog: doe ons ook eens zo'n potje…

7

Baaienenbergen

Zeilers die Schotland aandoen, beginnen hun tocht vaak aan deoostkust en bereiken vervolgens via het Caledonisch Kanaal dewestkust. Het vakantieschema dwingt ze daarna koers te zettennaar het zuiden. Koert van Eerten laat zich door dat probleem nietweerhouden en weet in een gewone vakantie het ruige noordwestenvan Schotland te verkennen. De oplossing: huren.

Met een huurboot langs de Schotse westkust

foto

: © K

oert

van

Eer

ten

8

TEKST EN FOTO'S KOERT VAN EERTEN

9

Veilige margesHet landschap is intimiderend. De Imray- enAdmiraltykaarten komen goed van pas. Nog meerplezier hebben we van twee plotters. We houdensteeds veilige marges aan, want de Reed's waar-schuwt: all positions should be assumed approxi-mate. Wij houden de koers op de kaart bij, enkunnen ook door peilingen precies volgen waarwe zitten. De eilanden zijn goed herkenbaar,maar kunnen ook zo verdwijnen achter een laag-hangende wolk. En omdat er veel eilanden zijn, ishet soms lastig het beeld van de kaart te vertalennaar de werkelijkheid. De magnetische variatiekan erg verschillen, er zijn zelfs eilanden diemagnetisch zijn en zo op de kaart staan vermeld!Wij werken op advies van een plaatselijke vissermet een variatie van 8 graden west.

'all positions should beassumed approximate...'

foto

: © K

oert

van

Eer

ten

10

De bootOnze huurboot is een Sigma 33, een echtezeilboot op leeftijd, maar goed uitgerust.Eigenaar Bob is visser en runt met zijnvrouw een bed & breakfast. Van binnen isde boot wat shabby, wat stoort omdat weveel aan boord zitten. Technisch is alles inorde en alle kaarten en pilots zijn aanboord, evenals de vereiste reddingsmidde-len. We missen wel onze eigen boot, omdatdaar alles op zit wat we in de loop van jarenhandig en prettig vinden. De Sigma zeiltechter als de rook, we tikken met gemak7 knopen aan. In de lochs zeilen wij met eenrif vanwege de valwinden. Een gewoontedie we overnemen van de locals.

11

Ankerplekken zijn er genoeg rond deCrowlin Islands maar wij vinden hetlastig een plek uit te zoeken waar jecomfortabel en veilig ligt. Lokale zei-lers vertellen dat de plekken die op dekaart of in de Reed's worden aange-geven, lang niet altijd geschikt zijn.Alles hangt af van de omstandighe-den, die snel kunnen veranderen.Daarom geven zij zelf de voorkeur aanmoorings.

Portree

Rona

S C H O T L A N D

LittleMinch

North Minch

SKYE

MULL

HE

BR

IDE

N

Soun

dof

Raas

ayIn

ner

Soun

d

In Portree op het eiland Skye liggen we aaneen mooring. De baai valt ver droog, ga dusniet te dicht onder de kust liggen. Heteiland is een verkenning waard, en metname het noorden. Daar heb je een prach-tig uitzicht op de Buiten-Hebriden.

illus

trat

ie: ©

Zilt

Mag

azin

e

12

Gairloch

Het is de moeite waard lochs helemaal binnen te varen,daar tref je ofwel moorings of ankerplekken aan, enhoe verder je vaart hoe rustiger je ligt. Gairloch is eenklein plaatsje met een visserbotensteiger achter eenhavenhoofd. Het gebied is onvoorstelbaar mooi. Maarals het regent is het meteen een eenzame en dreigendeplek waar wolken als klauwen over de bergen grijpenen als mist neervallen op het water.

Plockton

S C H O T L A N D

OBAN

Inverness

CALE

DONI

SCH

KANA

AL

Kyle of Loch Alsh ligt achter de brug die het eiland Skyeverbindt met het vaste land. Hoewel de kaarten flinkestroming aangeven onder de brug, vinden wij het meeval-len. Bij het verderop gelegen Kyle Rhea kan de noord-gaande stroming echter oplopen tot 9 knoop bij spring.Diezelfde stroming veroorzaakt flinke draaikolken enrafelingen in het oostelijk deel van de Loch Alsh.

Plockton een dromerige baai, die je per bijbootgoed kunt verkennen. De zuidelijke steiger is voorbijboten, de noordelijke voor vissersboten. Daarkun je wel bunkeren, maar niet overnachten. In hetplaatselijke hotel kun je douchen. Er zijn veel visi-tors moorings. Buitenop voor grotere schepen enmeer naar binnen voor kleinere. De baai valtgedeeltelijk droog.

Inne

rSo

und

Kyle of Loch Alsh

13

Een rustige ligplaatsverandert in een oogwenkin een oncomfortabele plek...

GetijstromingDe getijstroming op open water valt meeen is in de Inner Sound te verwaarlozen.Tussen de eilanden en vooral bij de noord-zuid doorgangen staat er echter een flinkegetijdenstroom waar je niet makkelijktegenin komt. Bovendien moet je rekeninghouden met neveneffecten als draaikolkenen wind tegen stroom. De plaatselijke zei-lers doen er laconiek over en zijn meerbeducht voor het onbeschutte stuk zee tenwesten van Mull.

foto

: © K

oert

van

Eer

ten

14

Het weerDe marifoon heeft weinig bereik door de hoge bergen. DeBBC is daarom de beste bron voor weerberichten. Om diegoed te volgen kun je het beste het formulier uit de Reed'sbij de hand houden. Locale verschijnselen als plotselingemist, valwinden of door de bergen veranderende windrich-tingen kunnen voor onverwachte situaties zorgen. Demobiele telefoon biedt uitkomst. Via het GPRS-netwerk hebje altijd bereik en kun je zowel de buienradar zien, als deBBC lezen. Duur is het wel: bijna 200 euro blijkt later...De informatie is nog niet genoeg om een plan op te trekken.Het weer verandert voortdurend; het trekt snel dicht, klaarteven snel weer op en de wind wijzigt constant van richting.Een rustige ligplaats verandert in een oogwenk in eenoncomfortabele plek.Na verloop van tijd ontdekken we dat er een omslagpunt isvan noordelijke en zuidelijke winden. De bergen spelen eenrol in de locale verschijnselen: iets meer zuidelijk staat eenstevige wind in de richting van de dalen die op het zuidenliggen. Het omgekeerde is het geval bij noordelijke winden.

15

Sounds en lochsDe westkust van Schotland kun je in tweeëndelen: de streek ten zuiden van het eilandMull, waar iets meer voorzieningen zijn, enten noorden daarvan, rond de eilandenRaasay, Skye en de Hebriden. Deze strekenzijn van elkaar gescheiden door het Calado-nisch Kanaal en de smalle kyles, sounds enlochs tussen de eilanden. Dat zijn beschuttenoord-zuid doorgangen, maar je moet welletten op de windrichting versus de sterkegetijdenstroom: 8 knopen stroming is nietuitzonderlijk.

Het gebied is beschut voorzuidelijke en westelijkewinden, maar ligt opennaar het noorden.

foto

: © K

oert

van

Eer

ten

16

Ons vaargebiedWij kiezen voor het noorden. Vanuit het plaatsjePlockton verkennen we de Inner Sound, de LochKarrandon, Loch Alsh en de Sound of Raasay, metde eilanden Pabay, Longay, Scalpay en Eilean Mor.Het gebied is beschut voor zuidelijke en westelijkewinden, maar ligt open naar het noorden. Er zijntalloze lochs en baaien waar je soms achter eenmooring ligt, maar meestal ankert. Andere aanleg-mogelijkheden heb je nauwelijks. Je ligt er door-gaans goed beschut, maar de bergen kunnen vooronverwacht harde wind zorgen. Een bekendewindvanger is de baai van Portree, waar je achtereen mooring heel beschut ligt. Maar bij zuiden-winden fungeren de bergen als windtunnel enontstaat er snel een oncomfortabel zeetje bij vloed.

17

Een zaterdaglang verhuisde de strijd om de Westerschelde van vergaderzalen naar hetwater. Maar ook daar ging het er hard aan toe. Geholpen door een stevige zuidwesterscheurden ruim 200 jachten van de rede van Breskens en Terneuzen naar de finish inhartje Antwerpen. Het eerste over de finishlijn was de Volvo 60 Pleomax. Het team vanHarm Prins deed 4 uur en ruim 7 minuten over het traject Breskens-Antwerpen.

foto

's: ©

Lau

rens

Mor

el

18

Het parcoursrecord kwam niet in gevaar. Dat blijft in handen van Hans Bouscholte, diein 2006 met zijn Open 60 bijna een uur sneller was. Door de harde wind werden debemanningen flink op de proef gesteld. Vooral onder spinnaker werd de kleinste foutdirect afgestraft. Dat blijkt ook uit de spetterende foto's waarmee Zilt-fotograaf LaurensMorel thuiskwam. Klik op de knop om ze te bekijken. Z

meer foto's

Hollands-Vlaamse

Westerscheldeom detwisten

19

Van alle gevaren die een zeiler bedreigen, isoverboord vallen waarschijnlijk het grootste enmeest reële. Snel teruggevonden worden doorde achtergebleven bemanning of professioneleredders is lang niet vanzelfsprekend. Daarvooris een drenkeling veel te lastig te zien. Metenige regelmaat dienen zich voor dat probleemtechnische oplossingen aan. Tussen al diejonen, zendertjes en rooksignalen onderscheidtde Laser Flare zich vooral door zijn laagdrem-peligheid. Maar is zo’n laserstraal ook werkelijkeen oplossing?Zilt probeerde het uit…

Science FictionLaser ‘vuurpijlen’ in de praktijk

foto

's: ©

Ruu

d Ka

tten

berg

20

21

Dat het een paar jaar duurde voor de LaserFlare de reis van Alaska naar Europa maakte, isniet zo vreemd. Het moderne reddingslicht isprimair bedoeld voor avonturiers die deeenzaamheid van de ruige natuur opzoeken endaar is in ons continent nu eenmaal niet zoveelmeer van over. En al helemaal niet zonder GSMdekking.Aan de andere kant van de oceaan worden de'laserpijlen' steeds vaker ook door zeilersgekocht, sinds kort zijn ze ook in ons landverkrijgbaar. Wij waren benieuwd of zewerkelijk iets toevoegen aan de veiligheid, enstapten op de Alida, de KNRM reddingsbootvan Hindeloopen. Want ook schipper Rob Smiten zijn bemanning waren nieuwsgierig genoegom er een deel van hun wekelijksetrainingsavond aan te besteden.

HET WATER OPNadat Rob de procedure zorgvuldig heeftuitgelegd, gaan we het pikdonkere IJsselmeerop. Na een paar mijl stappen Johannes, Jan enJohan overboord alsof het warme zomerdag is.Elk gewapend met een handmarifoon en eenvan de Laser Flares. Op de overlevingspakkenvan de mannen flitsen reddingslichten. De driestrobes lijken aanvankelijk heel fel, maar al na0,3 mijl zijn ze bijna niet meer zichtbaar. Op eenhalve mijl doet zelfs niets meer vermoeden dater zo dichtbij drie drenkelingen in het waterliggen. En dat terwijl het windstil is, er geengolven zijn, het zicht vrijwel onbeperkt is en deflitslichten van professionele makelij zijn.

22

TECHNIEKAnders dan bij ‘gewone’ lichtbronnen wordt laserlicht niet verstrooid; opgrote afstand is de bundel nog net zo smal als bij de bron. Het gevolg isdat het licht onderweg maar heel weinig van zijn intensiteit verliest, maarook dat het richten op grote afstand erg lastig is. De Laser Flare gebruiktdaarom een speciale lens die de puntvormige lichtbron omzet in eendunne streep die breder wordt naarmate de afstand toeneemt.Op 3 meter is hij 20 centimeter breed, op 2 mijl zo'n 250 meter en op 10mijl bestrijkt hij ruim 1000 meter. Door de streep verticaal te houden, isde hoogte van de potentiële waarnemer minder kritisch. In hethorizontale vlak blijft de bundel echter onverminderd potlooddun. Omdat te ondervangen beweeg je de Laser Flare langzaam (5 graden perseconde) van links naar rechts rond de plek waar je je redders verwacht.

RESULTATENOp het water is het effect van het langzaam bewegen duidelijk te merken.Terwijl de Alida steeds verder van het drietal in het water wegvaart, blijvenhun felle lasersignalen ons moeiteloos bereiken. Niet als constant lichtmaar als felle flitsen, telkens als de bundel de boot raakt. Het licht lijkt noghet meest op dat van een flitsende fotocamera, maar dan zonder hetverblindende effect. Duidelijk is dat de groene laser de meest heldere is, aldoet ook de rode zijn werk goed. Op twee mijl zijn alle lasers noguitzonderlijk goed zichtbaar. Pas rond vier mijl wordt het lastiger om ze teonderscheiden van de verlichting op de kust, even verderop verdwijnen zedefinitief uit zicht. De waarnemers op de dijk staan hoger, en zien de lasernog wat langer.

REIKWIJDTE EN HELDERHEIDDe theoretische reikwijdte van de Laser Flares is indrukwekkend. Bij eentest met de Brandaris bleek dat beide Laser Flares vanaf de Afslutidijk bijBreezandijk goed te zien waren op Terschelling (22 mijl).Toch is het vooral een maat voor de helderheid, zolang je niet op eenhelikopter of vliegtuig richt, wordt de reikwijdte altijd beperkt door zijnhoogte (zie kader).

23

Het licht is zo helder, dat het niet snel verward zal worden met denavigatieverlichting van schepen of boeien. Ook een sterke zaklantaarnkomt niet in buurt van het effect dat een Laser Flare heeft. Zelfs bijdaglicht zijn de lasers nog te gebruiken, voor de rode wordt dan eenbereik van 1 tot 3 mijl opgegeven, voor de groene 2 tot 4 mijl.

EVALUATIETerug in het KNRM-gebouw aan de haven, zijn de mannen en vrouwenbehoorlijk enthousiast. Verhalen over acties waarbij een Laser Flare heelnuttig kon zijn geweest, gaan over tafel. Daarin figureren opvallend veelsurfers die door hun zwarte pakken heel slecht opvallen tussen de golven.Maar ook een vergeefse zoektocht naar een overboord geslagen zeiler ditvoorjaar, staat nog altijd in het geheugen van de redders gegrift.“Natuurlijk lost zo'n Laser Flare niet alles op”, is de algemene overtuiging.Maar dat het iets is om bij je te dragen, daar zijn de redders het wel overeens. "En zeker ook voor ons zelf. Ze hebben je in no-time weer gevonden...".

RECHTLIJNIGDe kromming van de aarde bepaalt hoe ver we iets in de verte nog kunnen zienvoor het achter de horizon verdwijnt. Die afstand is over het algemeen veelkleiner dan je verwacht. Iemand op het strand ziet de horizon op een kleine3 mijl; wil hij verder kijken, dan moet hij hoger gaan staan. Met dat fenomeen

heeft ook de Laser Flare te maken; niet de kracht van de bundel, maar zijnhoogte boven het water bepaalt hoever het licht wordt opgemerkt.

Als we uitgaan van een drenkeling in het water en eenredder op het dek van een jacht of reddingsboot zal

de Laser Flare tot 4 mijl te zien zijn. Komt deredding uit de lucht dan geldt die

beperking natuurlijk niet.

24

UITVOERINGENFabrikant Greatland Lasers maakt drie uitvoeringen van het reddingslicht,allemaal van solide aluminium en waterdicht tot op 25 meter diepte. Denaam Laser Flare is gereserveerd voor de twee grootste modellen, metrespectievelijk een rode en een groene laser. De groene laser is niet alleende meest krachtige van de twee, maar produceert ook een duidelijkwaarneembare straal die het richten vergemakkelijkt. Helaas kost eengroene Laser Flare ruim twee keer zoveel als een rode. Van die laatstebestaat ook nog een kleinere uitvoering onder de naam Rescue LaserLight, met als enige verschil de geringere batterijcapaciteit. De levensduuris echter nog altijd 40 uur, dus dat lijkt niet het grootste probleem vaneen drenkeling.

CONCLUSIEDe Laser Flare vervangt geen andere reddingsmiddelen, maar voegt erzeker iets aan toe. Dat het je kans op redding aanzienlijk kan vergroten,staat voor ons vast. Voorwaarde is wel dat er naar je gezocht wordt, wantbij het alarmslaan speelt de Laser Flare geen rol. Zelfs als het licht wordtgezien, zal lang niet iedereen het dadelijk als een noodsignaal herkennen.En er zijn meer kanttekeningen mogelijk. Bijvoorbeeld dat de zaklantaarn-achtige uitvoering handig is, maar tevens verhult dat je precies moetweten hoe je het noodsignaal gebruikt. En dat ook, als je als drenkelingkrampachtig probeert je drijvende te houden. Als je die nuanceringennadelen noemt, dringt zich onmiddellijk de vraag op: ‘ten opzichte vanwat eigenlijk?’ Want alternatieven die gedurende lange tijd redders opvele mijlen afstand op je hachelijke positie kunnen attenderen zijn er niet.Als je daarbij ook nog eens de redelijke prijs en het feit dat je zelf debatterijen kunt vervangen in overweging neemt, blijven er maar weinigargumenten over om zo'n laser niet altijd in je broekzak te hebben. Voordat doel heeft de rode Laser Rescue Light onze voorkeur. De groene LaserFlare verdient een plek in het reddingsvlot of overlevingstas.

De Laser Flare is leverbaar vanaf 79 euro en wordtgeïmporteerd door Bomarine - www.bomarine.nl

Z

25

Bijna ongemerkt zijn de oliestaten aan de Persische Golf een flinke rol gaanspelen in het internationale zeilen. Zo won Team Oman de Ishares Cup en werdhet emiraat Ras Al Khaimah als nieuwe locatie voor de America's Cup gezien. Indat rijtje past ook deze Arabian 100 super trimaran van het Oman Sailing Team.

foto

: © L

loyd

Imag

es/O

man

Sai

l

26

Volgens de Omani's is de 103-voeter de eerste van wat ooit een eenheidsklassemoet worden. Het wie, wat of waarom van dat plan is echter nog erg onduide-lijk. Vooralsnog beschouwt Sail Oman de spectaculaire tri daarom als hetvlaggenschip van de Oman Sail Academy. En zeg nou zelf, zo'n Optimist heefttoch ook zo zijn beperkingen... Z

te wenden?Ree...

Klaar om

27

ADVERTENTIE

28

ADVERTENTIE

29

spannende drijfpartijTjalkenrace 2009

De jaarlijkse Tjalkenrace blijft verbazen. Niet in de laatste plaats omdat hijniet groeit. Als erfgenaam van de ooit opzienbarende Bolkoppenrace trektde wedstrijd nu al jaren hetzelfde aantal deelnemers, een ruim dozijn,terwijl er toch echt veel meer grote chartertjalken zijn. Waarom geengroei als van de Klipperrace? Zijn tjalkschippers gemiddeld gezapiger danklipperschippers? Mist de organisatie overtuigingskracht om meer tjalkennaar Medemblik te krijgen? Dit jaar ontbraken zelfs een paar trouwe en

foto

: © M

ichi

el S

chol

tes

30

spannende drijfpartij

snelle deelnemers als de Harmina van Matthijs Moed en de Horizon vanC. de Koning. Zij misten daardoor een weinig inspirerende prijsuitreiking.Jaar na jaar staan dezelfde namen bovenaan. Berucht zijn de perfectgetuigde Voorwaarts van Peter Glas en de skûtsjeachtige Overwinning vanJoost Martijn. Wie stoot ze van hun troon? Gelukkig heerst er felle strijdin de subtop tussen schepen als de Eendracht van Jaap en Cecile Eisenloef-fel, de Hollandia van Evelien Prins en de Fosta van Douwe Woelinga.

31

Overigens hebben de wegblijvers ongelijk. Blinkt de zaterdag nog uit invoorspelbaarheid - in de zwakke wind lopen Voorwaarts, Overwinning enHollandia naar de eerste plaatsen en halen onderweg de achterblijvers in- de zondag is zinderend spannend. Er staat hoegenaamd geen wind. Hetzuidelijke zuchtje schift steeds. Wie wel en wie geen wind vangt, is geheeltoevallig en de gebruikelijke orde is zoek, behalve dat Voorwaarts enOverwinning zich weer als eerste uit de chaos vrij zeilen. Sommige tjalken

Gespannen loert iedereen op een volgend vlaagje...fo

to: ©

Mic

hiel

Sch

olte

s

32

drijven pas tientallen minuten na het schot over de startlijn. Alsof jegeladen vrachtwagens van een parkeerplaats duwt. Ze ronden boeien inbijna roerloze processies. Af en toe drijven ze stuurloos rond. Vaarbomenhouden zeilen in de vorm. Bij gijpen in slow motion duwen trosjesbemanning de lamme gieken buitenboord. Regelmatig staan GPS'en langetijd op nul. Dan rimpelt het water hier... dan daar... Hier ligt elk schip stilboven zijn spiegelbeeld, een paar honderd meter verder glijden tegen-

33

standers weg op een zoet windje... tot ook dat inzakt en iedereen gespannenop een volgend vlaagje loert. Peter Glas is zo van streek dat hij op deverkeerde boei koerst en zo Joost Martijn aan de overwinning helpt. Specta-culair is de vervroegde finish. Een viertal subtoppers zeilt o zo langzaam overbakboord naar de lijn, op kruisende koers maakt een achtergebleven Een-dracht hoogte voor dezelfde slag. Eissenloeffel's Eendracht lijkt dit jaaronderin te gaan eindigen.

foto

: © M

ichi

el S

chol

tes

34

Maar dan krimpt het nauwelijks voelbare windje van zuidwest naar zuid, desubtoppers draaien noodgedwongen van de finish weg. Eisenloeffel heeft delijn ineens bijna bezeild. Hij gaat overstag boven zijn tegenstanders, heeftover bakboord voorrang, doet vijf minuten over zijn laatste overstag, waar-door zijn achtervolgers op elkaar drijven in zijn vuile wind. Eendracht tochnog vierde achter - hoe kan het anders - Overwinning,Voorwaarts en Hollandia. Z

boven zijn spiegelbeeld...Elk schip ligt stil

35

DE BESTEVAERS WORDEN EXLUSIEF GEBOUWD DOOR K&M YACHTBUILDERS.HET ONTWERP IS VAN GERARD DYSTRA & PARTNERS. K&M BOUWT OOKSTADTSHIP EN ANDERE ALUMINIUM ZEILJACHTEN TOT 100 VOET.

WWW.KMY.NL+31(0) 515 233 000

'TRANQUILO'

ADVERTENTIE

36

ADVERTENTIE

37

Prachtig weer, voldoende wind, een deelnemersveld met alleen maar aan-sprekende namen en een heel bijzondere locatie. Dat waren de ingrediëntenvoor de wedstrijden om de Ishares Cup, die in hartje Amsterdam werdengehouden. Drie dagen lang stond het smalle vaarwater van de IJhavengarant voor spectaculaire wedstrijden, die in hoog werden afgewerkt.

Gelukkig hebben wede foto's nog...fo

to's:

© T

hier

ry M

artin

ez/S

ea&C

o/Ish

ares

38

Gratis te zien vanaf de kades met alleen maar vipplaatsen en voorzien vandeskundig commentaar. Dat maakt het extra verbazend dat maar zoweinig zeilhebbers naar de hoofdstad kwamen. En of ze volgend jaar eenherkansing krijgen valt nog maar te bezien. Belegger Ishares maakteonlangs bekend het catamarancircus niet langer te zullen sponsoren. Z

video

39

Halve waarheidHele onzinof

Gribfiles op de grens van land en waterWeersverwachtingen worden steeds nauwkeuriger, zo blijkt ookuit de jaarlijkse evaluatie door het Amerikaanse EnvironmentalModeling Center, een afdeling van het National Weather Service.De grafiek (rechts) laat zien wat in 2008 de gemiddelde fout-marge was van het GFS-model; dezelfde computersimulatie vande atmosfeer die de gratis gribfiles produceert. Vooral de cijfersvoor de een-, twee- en driedaagse prognoses zijn indrukwekkend.Maar ook een vierdaagse verwachting zat er het afgelopen jaargemiddeld maar zo’n 11 procent naast. Met andere woorden:prognoses die om 12 uur ’s middags 15 knopen uit het westenaangaven, pakten in de praktijk zo uit dat het tussen half 11 enhalf 2, tussen 13,4 en 16.7 knopen waaide. En dat de windrichtingvarieerde tussen 240 en 300 graden. Als je dat 96 uur eerder weette berekenen, zijn dat verbazend kleine marges.Maar hoe kan het dan, dat lang niet iedere zeiler die nauwkeurig-heid ook in de praktijk ervaart?fo

to's:

© S

jors

van

der

Woe

rd

40

100

90

80

70

60

50

400 1 2 3 4 5 6 7 8 9

dagen vooruit

perc

enta

ge

97%

89%

80%

70%

60%

50%

99%

42%

GFS prognoses 2008

94%Halve waarheidHele onzin

TEKST RUUD KATTENBERG

41

FIJNMAZIGHEIDVoor het antwoord op die vraag ontkomen we niet hele-maal aan de theorie van computermodellen. Om eenwereldomspannende prognose voor vele dagen vooruit tekunnen maken, wordt vier keer per dag een enormehoeveelheid data verwerkt. Zelfs de allerkrachtigste com-puters ter wereld moeten daar per keer ruim 5 uur aanrekenen.

Om die reden kan niet elke vierkante meter opaarde doorgerekend worden, maar is gekozenvoor een grid, in goed Nederlands: een rooster.De berekeningen worden beperkt tot de knoop-punten van het rooster.In het eerste decennium dat gribfiles publiekbeschikbaar waren, gold een rooster van 1x1graad als de maximaal haalbare middenweg tus-sen nauwkeurigheid en dataverwerking.Dat betekende dat er boven Nederland zo'n 20roosterpunten waren. Door het toenemen vancomputercapaciteit en de snelheid van de ver-bindingen zijn tegenwoordig gribfiles beschik-

baar die zijn gebaseerd op een rooster van 0,5 x 0,5 graad.Daardoor is het aantal roosterpunten boven ons landtoegenomen tot 80. Voor grootschalige prognoses entrends is daar uitstekend mee te werken. Maar ondanks hetaanzienlijk fijnmaziger worden van het net, glippen kleinevissen er nog altijd moeiteloos doorheen. Voor prognosesop de vierkante kilometer zouden de mazen van het netniet groter dan 0,1 x 0,1 graad mogen zijn.Een toenemend aantal commerciële weerbureaus biedt datsoort gribfiles ook al aan. Tegen betaling, voor kleinegebieden en nooit langer dan 3 dagen vooruit; elke halve-ring van het rooster betekent immers 4 keer zoveel data.

De roosterpunten in een0,5 graadsmodel

foto

's: ©

Sjo

rs v

an d

er W

oerd

42

Met andere woorden: als voor een rooster van 1 x 1 graadeen bestand van 100 kilobyte toereikend is, zal voor het-zelfde gebied maar dan in 0,1 x 0,1 graad zo’n 8000kilobyte (8 MB) nodig zijn.

ROOSTERPUNTENEen willekeurig gekozen zeiltocht laat zien hoezeer deresolutie van het rooster de nauwkeurigheid van gribprog-noses beïnvloedt. Bijvoorbeeldals we van IJmuiden naar Texelzeilen. In het halve graadsmo-del liggen voor de Noord-Hol-landse kust tweeroosterpunten op zo'n 30 mijlvan elkaar. Eén punt 10 mijl tenwesten van Den Helder, hetandere 3 mijl noordwest vanIJmuiden. De eerstvolgende, inoostelijke richting, liggenboven de Waddenzee en in debuurt van Purmerend. Het zijnwillekeurige plekken die hunstatus alleen maar ontlenenaan het gegeven dat ze toeval-lig op een van de knooppuntenvan het wereldomspannendenet van een halve bij een halvegraad liggen. Of die punten ook voor het locale weermeteorologisch relevant zijn, is geen overweging.Exact op de roosterpunten zal de windverwachting ermeestal maar een paar procent naast zitten. Voor dieplekken geldt immers de nauwkeurigheid van de grafiek

SoftwareNiet alle computerprogramma’s diegribfiles verwerken, bezondigen zichaan interpoleren. Weten of ze datdoen, is echter essentieel. Ook als dedocumentatie er niets over zegt, kunje het gemakkelijk zelf vaststellen. Alser bij inzoomen ook informatie wordtgetoond tussen de roosterpunten dieom de 30 of 60 mijl van elkaar liggen,wordt die door de software geïnterpo-leerd. Ook het programma zyGribwaar wij en vele zeilers enthousiastegebruikers van zijn, kan data interpo-leren. Gelukkig gaat het bij dat pro-gramma om een functie die je naareigen inzicht aan of uit kunt zetten.

43

(afb.). Over wat er tussen de roosterpunten gebeurt, verteltde statistiek helemaal niets. Logisch natuurlijk, want hetcomputermodel doet daar helemaal geen uitspraak over;de Noord-Hollandse kust is in gribfiles een witte vlek.Uitgerekend voor het gebied waar de overgang tussen landen water voor een eigen meteorologische dynamiek zorgt,ontbreekt gedetailleerde informatie.

VERLAKKERIJHoe anders is dat in sommige gribfileviewers. Ondanks dever uit elkaar liggende roosterpunten laten zij een enormehoeveelheid windveren zien. Bergen, Petten, Schoorl; voorelk plek is een gedetailleerde waarde beschikbaar. En hoemeer je inzoomt, hoe meer er verschijnen. Die ogenschijn-lijk onbegrensde nauwkeurigheid is pure verlakkerij. Bijgebrek aan echte input, worden de waarden tussen tweeroosterpunten eenvoudig geïnterpoleerd; een wiskundigeterm voor het middelen van getallen volgens een glijdendeschaal. Met andere woorden: als op een roosterpunt 10knopen wordt verwacht en op het naastliggende punt 20knopen, dan neem je aan dat het halverwege die twee 15knopen waait.Dat interpoleren is in de wiskunde een geaccepteerdemethodiek die de waarheid dicht kan benaderen. Maarnadrukkelijk alleen als aan een belangrijke conditie wordtvoldaan; de parameters moet zich lineair gedragen. En juistmet die voorwaarde ligt het in de meteorologie heelgecompliceerd. Dat weer zich rechtlijnig gedraagt, is bij hetmaken van een weersverwachting geen uitgangspunt, maarjuist de meest fundamentele vraag die beantwoord moetworden. Ongeacht of dat door een mens of een machinewordt gedaan.Witte vlekken invullen door absoluut niet-lineaire proces-sen te versimpelen tot lineaire is niets anders dan een

foto

's: ©

Sjo

rs v

an d

er W

oerd

44

goedkoop computertrucje waarvoor elke wetenschappe-lijke onderbouwing ontbreekt. Want op de grens van landen water gaat de overgang helemaal niet geleidelijk maarjuist abrupt omdat allerlei plaatselijke fenomenen als tem-peratuur- en hoogteverschillen hun invloed doen gelden.Elke meteoroloog weet dat zijn expertise juist in zo’ngebied optimaal wordt getest.

SCHOKKENDDe conclusie van dit alles is nogalschokkend. Afhankelijk van de gribvie-wer en zijn uitsnede kan een kaart metingetekende gribfiles zomaar voor 90%uit niet meteorologisch onderbouwdeinformatie bestaan. Terwijl de indrukwordt gewekt dat die kaart aan detailwint, is juist het tegenovergestelde hetgeval.Feitelijk is dat nog maar een aspect vaneen veel complexer probleem. Wantongeacht of je gribviewer wel of nieteen schijnoplossing aandraagt, in geenenkel geval vertelt hij je wat de werke-lijke windcondities zijn die je onder dekust kunt verwachten. Gribfiles zijn dusniet het eindproduct dat hun digitaleuitkomsten suggereert. Dat maakt zeechter niet minder waardevol, want het blijven belangrijkebouwstenen voor een betrouwbare eigen weersverwach-ting. Heel vaak, zoals op open zee en geen enkel landbinnen 100 mijl, kunnen ze het hele bouwwerk dragen. Inandere gevallen zul je zelf extra stenen en het cementmoeten vinden. Meer daarover in een volgende aflevering…

IJmuiden

Den Helder

Aan vier roosterpunten heeft degribviewer genoeg om er 105windveren bij te fantaseren. Alleende windinformatie op de 4 kruisjesis meteorologisch onderbouwd.

Z

45

De Fransen Benoît Lequin en Pierre-Yves Moreau zeilden in 2007 in ruim 11 dagen vanSenegal naar de Carieb. Op zich niets bijzonders maar wel als je dat met een opencatamaran doet. En nog opmerkelijker is het als je daarna niet concludeert dat hetgekkenwerk was, maar een nog veel moeilijker traject uitkiest voor een volgend record.Voor de route over de Atlantische Oceaan terug naar thuishaven l'Orient viel de keuze

foto

: © w

ww

.oce

an-e

xpre

ss.o

rg

46

voor de startplaats op New York. Voor het duo kon vertrekken, moest Benoit eerst nogeven met Banque Populair naar de overkant. Gelukkig duurde dat maar 4 dagen. Methun eigen F20 cat waren de twee Fransen 18 dagen en bijna 19 uur onderweg. Dat deprestatie alle voorpagina's in Frankrijk haalde, komt vooral Benoit Lequin goed uit.Zijn volgende doel is om in 2012 aan de start van de Vendée Globe te komen. Z

Prettig gestoordNew York - Bretagne met een

open catamaran

47

November 200931 okt-1 nov. Sailor meet sailor, Colijnsplaat. www.wsvnb.nl

31 okt-1 nov. IJsberen Race, Bergse Voorplas Rotterdam, www.wv-aegir.nl

1 november Winterwedstrijd 2, Enkhuizen, www.wv-almere.nl

1 november IJspegel serie, Scheveningen, www.ijspegel.com

2-7 november Slag in de Rondte, 5-daagse. Wad. Platbodems www.lizier.net

7 november Goofies Winterserie, Colijnsplaat, www.wsvnb.nl

7-8 november Waddenrace, Platbodems. Waddenzee. www.waddenrace.nl

8 november Winterwedstrijd, Markermeer, scherpe jachten. www.flevomare.nl

8 november Laser 6 Uren, De Nieuwe Meer. www.wvdekoenen.nl

15 november Winterwedstrijd, Braassem, www.braassemermeer.nl

15 november Winterwedstrijd 3, Enkhuizen, www.wv-almere.nl

15 november IJspegel serie, Scheveningen, www.ijspegel.com

15 november Winterwedstrijd 2, Hoorn, scherpe jachten. www.wsvhoorn.nl

48

22 november Winterwedstrijd, Markermeer, scherpe jachten. www.flevomare.nl

22 november Start ARC, Las Palmas, www.worldcruising.com/arc

27-29 nov. Berenburg Cup, Langweerder Wielen, zeilschool kampioenschappen. www.berenburgcup.nl

29 november Coldhanded Cup, Lelystad. www.coldhanded.com

29 november Winterwedstrijd 4, Enkhuizen, www.wv-almere.nl

29 november IJspegel serie, Scheveningen, www.ijspegel.com

28-29 nov. De Boterletter, Kralingse Plas, www.rzv.nl

BEURZEN6-8 november Klassieke Schepenbeurs, Enkhuizen. www.klassieke-schepenbeurs.nl

7-8 november Maritieme Lifestyle dagen, Jachthaven de Batterij, Willemstad. www.tiptopsailing.nl

17-19 nov. METS vakbeurs, Rai, Amsterdam. www. rai.nl

5-13 dec. Salon Nautique, Parijs, www.salonautiqueparis.com

Evenement opgeven? Mail naar agenda@ziltmagazine.nl

49

ReflectiesKunstschilder Steve White raakte tijdens een zeilvakantie inde Middellandse Zee geïnspireerd door de grillige weer-spiegelingen in het water. Rechte masten kregen in dereflecties bijna abstracte vormen. Eenmaal thuis lieten dezebeelden hem niet meer los. Het resulteerde in een reeksschilderijen van water met een weerkaatsing van boten,masten, steigers of grachtenpanden. De serie 'Reflections'groeit nog elke maand. Sommige schilderijen zijn ook tekoop als grote print op canvas. www.stevewhite.nlaf

beel

ding

: © S

teve

Whi

te

50

ZINTUIGEN

51

ADVERTENTIE

52

Weerkaarten interpreterenGribfiles gebruiken

RouteringSoftware en apparatuur aan boord

Deze winter organiseren Zilt magazine en Nimos Meteo Trainingweer een aantal weercursussen en workshops voor zeilers...

Meteocursussenvoor zeilers

iltZ magazine voor zeilers

K L I K V O O R M E E R I N F O R M A T I E

ADVERTENTIE

53

foto

's: ©

Lau

rens

Mor

el/M

orel

stud

io.n

l

De Rotterdamse Maashaven was opnieuw het decor van het Nederlands kampi-oenschap Teamzeilen voor clubs. Er werd gezeild in MaxFuns 25. Het evenementis in 2005 van de grond getild door de Stichting World Port Sail en wordt verzeildin MaxFuns 25. In een spannende Best of five finaleserie tussen de Braassem ende RZV bracht pas de vijfde wedstrijd de beslissing. Uiteindelijk besliste Braasem

54

de slotrace en daarmee het kampioenschap in zijn voordeel. Om alle verenigin-gen in Nederland een eerlijke kans te geven worden er met ingang van komendjaar voorrondes georganiseerd op verschillende locaties in Nederland. De finalevolgt dan op 16 en 17 oktober 2010 in Rotterdam. www.worldportsail.nlMeer foto's van Laurens Morel vind je onder de knop...

meer foto's

ClubkampioenTeamzeilen

Braassem

55

Nieuwe TD, grotere kernploegHet Watersportverbond heeft Hans Bouscholte aan-gesteld als technisch directeur. De nieuwe gezag-voerder heeft als belangrijkste taak de topzeilersnaar de Spelen van de 2012 te loodsen. De TD geeftleiding aan klassecoaches, momenteel zeven man.De zeilbond breidt de kernploeg flink uit. Zo is desuccesvolle matchraceploeg omarmd, bestaande uitAnnemiek Bes, Renee Groeneveld, Mijke Lievens,Mandy Mulder en Brechtje van der Werf. Hun coachwordt Maurice Paardenkooper. Klaartje Zuiderbaan,die het team naar de zilveren medaille op het EKcoachte, blijft de talenten begeleiden.De 470-klasse telt vier teams: Lisa Westerhof/LobkeBerkhout en Margriet Fokkema en Marieke Jon-gens en Sven en Kalle Coster en StevenLeFevre/Steven Krol. Ze worden getraind door JaccoKoops, Dick Coster en Daniel Smith.In de Laser Radiaal is Marit Bouwmeester kernploeg-lid, met Mark Littlejohn als coach. De Laser-mannen,Mark de Haas, Roelof Bouwmeester en Gijs Pelt,staan onder de hoede van voormalig bondscoachJaap Zielhuis.Dorian van Rijsselberge is voorlopig de enige kern-ploegsurfer. Aaron McIntosh is zijn coach.Opvallende afwezige is Finn-crack Pieter Jan Postma.Hij besloot eerder dit jaar zijn eigen plan te trekkenen bereidt zich zelfstandig voor op toernooien. Eenaanpak die Tornado-zeiler Mitch Booth in de vorigeolympiade ook hanteerde.

Foto: de matchracenvrouwen zijn na een sterkseizoen opgenomen in de kernploeg.

56

INdeWIND

foto

's: ©

Wat

ersp

ortv

erbo

nd/M

ick

Ande

rson

57

Voorvechter van zeilen zonder opsmuk'Eens zullen alle blijvertjes een Drascombe willen hebben; hun onverkoopbarecomfortcontainers in horizonvervuilende marina’s zullen worden verwerkt inkunstriffen tegen de zeespiegelrijzing. Less is more, alles komt goed.'Was getekend: Hans - 'Smis' – Vandersmissen. Het is de slotzin van zijnbetoog op de Drascombe-site. Het typeert de schrijver. Op 12 oktoberoverleed hij, nog maar 58 jaar oud, aan een hartaanval. Daarmee mist dezeilerij een markant figuur met een uitgesproken mening. Een voorvechtervan het eerlijke zeilen zonder opsmuk. Sedert de jaren zeventig schreef hijdaarover en snedig taalgebruik was zijn handelsmerk. Het woord comfort-container komt op zijn conto.Zijn eigen Drascombe Longboat Pride of the Fleet stond dikwijls centraal inzijn verhalen. Motoren was hem een gruwel, liever nam hij de 'essenhoutenjachtriempjes' ter hand om te roeien. Vandersmissen heeft tientallenboeken op zijn naam staan en was betrokken bij tal van activiteiten, zoalshet Zeehistorisch Paviljoen op de Hiswa, de Dorestad en Radbout Raid en destichting Natuurlijk Varen. We zullen Smis missen.

58

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i e

ZILTE KLIKS

Marine Communication Specialists

Het meest overtuigendealternatief voor echt teak OCEAN PEOPLE

Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij

Uw schenking helpt levens redden>Mensen redden Mensen>>>

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deNoordkaper 22-31

NAZHARLINGEN

Wedstrijdje met MurphySolo van Vlissingen naar Amsterdam

Of hij een boot wilde terug zeilen, was de vraag. Een heusedelivery, van Vlissingen naar Amsterdam. Michiel Scholteszei 'ja'. De kans om weer eens solo te zeilen. Maar: Murphydreigt mee te gaan...

foto

: © S

jors

van

der

Woe

rd

60

TEKST FOTO'S

Wedstrijdje met Murphy

61

Ik ben in de greep van een prettige opwinding. Straks alleennaar zee, met deze onbekende boot, Circle of Life, eenMariholm IF. Geen ander overleg dan met mezelf. Alle windgebruiken of het teveel ontwijken en pareren? Kan ik hetnog? Het is lang geleden dat ik op zee alleen zeilde. Zeilenin een wereld waar eenvoudige regels gelden van zelfbe-schikking en een onverschillige natuur. Ik verlang naar dieeenvoud.

VERLIJEREN IN DE BUITENHAVENEen ronkend buitenboordmotortje duwt ons naar de zee-sluis. Even later liggen we in de Buitenhaven, net voorbij deveercatsteiger. Bij de mast sjor ik het zeil omhoog, sleetjevoor sleetje in het mastprofiel. De boot blijft halve windliggen en verlijert zoetjes naar lagerwal. Het lummelbeslagmet halstalie wil met geen geweld omhoog. Zo krijg iknooit spanning op het voorlijk. Dit is klote! Oeps, evenafvallen voor die uitvarende sleepboot... weer sjorren... Delummel geeft geen krimp. Nu is de lagerwal wel ergdichtbij. Naar het achterdekje, gas geven, het motortjepruttelt onwillig... onder water schijnen de vrolijke kleurenvan een plastic zak. Murphy kijkt grijnzend over mijnschouder mee...Een oranje RIB van de Reddingsbrigade Vlissingen mettwee man in overlevingspakken vaart langs.“Moeilijkheden?”“Nog niet, maar als jullie me naar die palen kunnen slepen,lig ik niet in de weg bij het optuigen.”Harry en Jimmy: aardige jongens.

62

JERRYCANS EN BESTEKUren te laat voor het tij heb ik alles op orde. Buiten depieren van de Buitenhaven legt Circle zich op een oor. Vanbakboord nadert een zeeschip. Overstag voor zijn koerslijn.Circle valt vol over stuurboord. Een paar doffe bonzen enoorverdovend geraas. Twee waterjerrycans schuiven overde vloer tussen de inhoud van de besteklade die door eenopengevallen kastdeurtje is gelanceerd. 2-0 voor Murphy.Geen tijd om er nu iets aan te doen. Het restje eb trekt onslangs de kop van de Koopmanshaven naar de stadsmuur.Overstag. Klapperende zeilen, gekletter vanovergaand bestek, bons-bons. We deinen ach-ter het zeeschip langs. Ik vier de grootschoot,ga naar binnen, klem een jerrycan onder detreeplank, neem de tweede mee naar buitenen stop die in de bakboord bakskist. 2-1.Buiten blijkt Circle met een gevierde groot-schoot redelijk koersvast, dat geeft me tijd.Overstag. In Vlissingen denken ze dat er eenglasbak wordt geleegd. Nu een lange slag naar de Sardijn-geul. Opnieuw glip ik naar binnen, graai bestek bijeen enberg het met la en al in een kastje dat wel dicht blijft.Sportieve wedstrijd: 2-2.

GAMEN VOOR GEVORDERDEN...Circle kruist in de laatste zonnestralen door de Sardijngeul,scheert langs de koppen van de golfbrekers. Dan naar debranding op het Bankje van Zoutelande tot het sissenharder klinkt dan het kloppen van mijn hart.

We deinenachter

het zeeschiplangs...

63

Water springt er schuimend op alsof het de bodem nietverdraagt. Wildernis.In het oosten knippert het waarschuwingslicht op de ver-keerstoren van Vlissingen: 'scheepvaart door de Sardijn-

geul'. Je hebt hier niet alleen met de natuurwat te stellen. Daar komen ze, eerst twee,dan drie. Ook van zee komen schepen. Ikschat afstanden en slagen. Terwijl de nachtvalt, de zee afvlakt en de wind inzakt, beginteen ernstig spel tussen een dozijn blindereuzen en een slim bootje. Ik stuur Circletussen hun rompen, ontwijk boegen, draaibij, ga rond en knijp mijn neus dicht in hun

uitgebraakte rook. Gamen voor gevorderden... Dan is hetOostgat leeg.Tevreden hang ik op de vloed bij een blinde groene ton.Ergens op een radarpost schudt een waarnemer zijn hoofd.

MURPHY OP ACHTERSTANDAls we op de vloed niks meer winnen, kruipen we bovende ondiepte tussen Oostgat en Deurloo waar de stroomvertraagt. Zal ik ankeren? Ach, het zeilt... Murphy staatinmiddels op achterstand.Om middernacht zijn Noorderhoofd en Westkapelle einde-lijk in lijn. Zes uur gekruist. Achter ons lopen schepen naarhet Steendiep. Voor ons, boven de Rassen, is de wereldzwart. In die duisternis kan ik eindelijk van het roer, eenmok koffie maken op het spiritusstel. Met een lijntje op dehelmstok knikkebolt Circle min of meer noord. In de kajuitga ik na hoe ik me voel… Blij en sterk.

Een ernstig speltussen een dozijnblinde reuzen eneen slim bootje

foto

: © S

jors

van

der

Woe

rd

64

LANGS DE MAASMONDEen nacht van blaktes en regen. Soms is zelfs dit lichtescheepje niet lopend te houden. Dan weer waait hetaarzelend uit het westen en hoop ik hartstochtelijk opmeer. Mijn goede stemming vervalt tot taai willen.Tegen de ochtend pinkelen de westkardinalen van deTweede Maasvlakte aan stuurboord. Weer te laat, destroom draait tegen en kruipend moet je niet voor deMaasmond langs. Met tegenzin kantel ik de motor neer eneenmaal op gang schiet het redelijk op: ruim 4 knoop.Links een processie van stoomlichten en groene ogen,rechts de lichtzee van Europoort, linksachter tientallenankerlichten van schepen op de ankerplaats. Ik draai demotor in dobberstand en meld me: “Maasmond, dit iszeiljacht Circle...”Het antwoord van Maasmond is nauwelijks verstaanbaar,het speakertje in de hoorn is stuk:“Stand by... kanaal... uit...”Murphy? Dan maar geen begeleiding, zelf doen.

65

SCHATTEN, PEILEN, EEN GAT KIEZENVol open die gashendel, goed kijken, schatten, peilen, eengat kiezen en zo nodig voorstrooms terug. Daar nog eengrote, die gaat voorlangs... en dan nog een knots ... Ik sla

een bocht als een brommer... pats,pats op zijn hekgolf! Waar is devolgende? Vol ongeloof staar iknaar zee. Leeg. Geen boordlicht tezien. Iemand heeft het verkeer stil-gezet. En het motortje houdt vol,

4.4 knoop. Nog steeds geen schip. We gaan door delichtenlijn. De groene MN1 komt in zicht. De Indusbank N.Ineens loopt het achter ons weer vol schepen: binnenlo-pers, uitvaarders, een onafgebroken rij. Maar niets nadertons. Circle vindt dat het past bij deze tocht.Ik vind het een wonder.

DOT VAN EEN ZEEBOOTSchemerlicht breekt aarzelend door de wolken. Vlaagjestrekken donkere strepen. Ik sjor de motor uit het water endraai mijn Marieholm bij. Eieren bakken, kaas smelten opbrood en soep warmen voor straks. Koffie tegen de slaap.Dan voort op een aantrekkende wind die de boot tegenzijn rompsnelheid drukt. Regelmatig wil Circle vleugelsuitslaan en vliegen. Ze surft mee op kammen alsof ze platen breed is. Dwars door het ankergebied voor Schevenin-gen waar een dozijn zeeschepen wacht op betere tijden.Circle vaart droog. Ik stuur haar met een hand. Wat een dotvan een zeeboot!

Murphy is definitiefverslagen. Met eenklinkende score.

foto

: © S

jors

van

der

Woe

rd

66

REVENTien mijl voor IJmuiden denk ik voor het eerst aan reven.Twee mijl verder weet ik dat het moet. Voor de pierenloopt de noordgaande stroom nu op zijn hardst, dan zeil iker liever niet op haren en snaren.Lijn op de helmstok. Aangeklikt naar de mast... De smeer-reep laat zich doorzetten, maar zit niet ver genoeg naarachteren op de giek, het zeil blijft een broodzak. Geërgerdterug naar de kuip. Een halve steek op de grootschoot.Hangend over de giek de smeerreep uitscheren, onderlijkdoorzetten, een steekbout improviseren, reefkous op degiek sjorren. Na een kwartiertje zit het rif op zijn plaats.

VEILIG GELANDDe verandering is onthutsend. De boot is gekortwiekt engetemd. Zo zeilen we beheerst door de sissende krullersvoor IJmuiden. Door de stuivende chaos tussen de meet-paal en de Zuidpier.Door de stervende deining tot in de beschutting van deHaringhaven waar de motor de zeilen aflost en ons naar desluizen duwt. Murphy is definitief verslagen. Met eenklinkende score.Op het Noordzeekanaal zoeken mijn indrukken een plaats.Circle is veilig geland. Ervaring en geluk wogen zwaarderdan fouten en gevaar. Waarom doe ik dit graag? Waaromsolo? Omdat ik het kan. Omdat ik het te lang niet hadgedaan. Ik heb iets wezenlijks hersteld. Z

67

Dual band zichtbaarheidActieve radarreflectors voor de watersport werkten tot voor kortalleen op de x-band. Alle schepen van meer dan 3000 ton zijn bij wetverplicht om beide radartypen (X-band en S-band) te voeren. Op openzee schijnt op de brug van grote schepen echter bij voorkeur deS-band te worden gebruikt, omdat deze minder storing geeft in zwaarweer of in regenachtige condities. De nieuwe Sea-me Dual Bandreageert op radarpulsen op zowel de X- als de S-band. In de standbymodus wacht de Sea-me op een radarsignaal. Wanneer een signaalwordt ontvangen reageert de Sea-me en zendt het radarsignaal ver-sterkt terug. Als er geen verdere signalen worden ontvangen, schakelthet apparaat terug naar de standby modus. Het maximale bereik van deSea-me is 30 zeemijl, afhankelijk van de plaatsing van de antenne. Voor€ 898 heb je met deze actieve reflector geen zorgen meer of die Grieksetankerkapitein in de mist wel op de juiste band zit. www.robwink.nl

Watersport in WillemstadOp 7 en 8 november a.s. organiserenalle nautische bedrijven in Willemstadde Maritieme Lifestyle dagen. Hetdoel is om zoveel mogelijk mensen telaten zien wat Willemstad te biedenheeft op het gebied van de watersport.Alle deelnemende bedrijven zijngevestigd in het project Havenfrontaan jachthaven de Batterij. Bezoekerskunnen van 11.00 tot 17.00 uur nieuwe en gebruikte schepen bezichti-gen, zich laten informeren over zeilles, jachtverhuur, zeilvakanties en denieuwste watersportartikelen. Bij de demonstraties van de zeilschoolkunnen mensen mee het water op. www.tiptopsailing.nl

68

ZILTESPULLEN

Eerste Contest 57CS in aanbouwTijdens de afgelopen natte Hiswa trokken de strakke lijnen van de 62voeter uit Medenblik veel aandacht. De moderne boot geeft duidelijk derichting aan waar de werf met de nieuwe modellen naartoe wil.Dat resulteerde in veel belangstelling voor de nu in aanbouw zijndeContest 57CS, het nieuwste ontwerp in de Contest-reeks. De 57-voeter zal

op de Hiswa te water 2010 zijn première beleven. De romp en het flushdek zijn inmiddels gebouwd en het lichte en ruime interieur moet eindkomende zomer klaar zijn. De 57CS is ontworpen door Georg Nissen, hetinterieurconcept is van de hand van Birgit Schnaase. Het ontwerp van denieuwe Contest is erop gericht dat twee opvarenden het schip vanuit dekuip makkelijk kunnen zeilen.Wie niet wachten kan tot volgende zomer, kan ook op Boot Düsseldorfterecht. De werf toont daar de Contest 50 CS, een kleinere versie van denieuwe 57 voeter, aan het publiek. www.contestyachts.com

69

foto

's: ©

Eef

Will

ems

70

ZILTESPULLEN

Nadat Tooluka vele jaren eenvaste verschijning was in de wate-ren rond Antarctica en KaapHoorn heeft Eef Willems nu haarvizier gericht op Groenland.

Het mooie weer, 24 uur daglicht,de overweldigende hoeveelhe-den ijs, de gastvrije bevolkingmet haar rijke geschiedenis en deeindeloze wandelmogelijkhedenmaken Groenland tot een gewel-dig gebied om te verkennen,vindt Eef.Tussen juni en september 2010biedt zij verschillende reizen aan.Ook is het mogelijk als opstapperde oversteken van Nederlandnaar Groenland of terug mee temaken. In overleg is de Toolukaook beschikbaar voor reizen naarandere gebieden op hoge noor-delijke breedte.

Wil je meer informatie of op dehoogte blijven van Eef´s plan-nen en dialezingen kijk dan op:www.tooluka.nl of stuur een mailnaar: info@tooluka.nl

Met Tooluka naarGroenland

71

Groter, breder, snellerCatamaranbouwer Nacra heefteen nieuw vlaggenschip: de F20Carbon. Peter Vink, hoofdResearch & Development, is trotsop het resultaat van zijn team:'De cat is groter, breder en snel-ler dan welke boot ook in zijnsegment. Deze catamaran is ookprima te zeilen door de plaatse-lijke clubracer.' Diverse onderde-

len van de succesvolle F18 Infusion worden ook gebruikt op de nieuweF20 Carbon, zoals het roersysteem, het mast profiel en de beams.Morelli & Melvin tekenden de rompen, voor de zwaarden is catamaran-goeroe Niels Bunkenburg verantwoordelijk en de de zeilen zijn vanPerformance Sails. Aan de eerste F20 Carbon ging een 18 maandendurend testprogramma vooraf. De eerste boten zullen begin 2010geleverd kunnen worden. De verwachte advies verkoopprijs is € 23.500.www.nacraeurope.com

Oproep voor vrouwenteamAlexandra Peek zeilde vorig jaar mee met deHeineken Regatta op Sint Maarten. Ze heeftde smaak te pakken en wil dit jaar aan dezeCaribische regatta meedoen met een ladies-team. Een deel van het team is ingevuld, maarze is nog op zoek naar naar een paar leuke,gezellige en serieuze zeilsters om de beman-ning compleet te maken. Meiden (14+) die zin hebben in een zonnigeeerste week in maart 2010 kunnen een mailtje sturen naaralexandra_peek@hotmail.com

72

ZILTESPULLEN

36 voet speedboatIn het persbericht bij de introductie van hun nieuwste model is J-boatsniet bescheiden. De J/111 is 'designed to be the best performing, easiest-to-sail boat of its size on the market.' De boot is bedoeld voor dagzeilen,racen en af en toe een weekend-cruise. Duidelijk is dat bij deze 36 voetersnelheid voorop staat. In Nederland moeten we er misschien nog even

aan wennen om een boot van ruim 11 meter een dagzeiler te noemen,maar Amerikanen hebben daar blijkbaar geen moeite mee. De eerstetekeningen van dit sportieve model zien er veelbelovend uit. Meer dantwee zeilers zijn er volgens de ontwerpers niet nodig om alles uit dezesportboat te halen, hoewel de grote kuip makkelijk plaats biedt aan eenbemanning van zes. J-baas Jeff Johnstone vat het krachtig samen: ' TheJ/111 is all about more speed, fewer crew and more fun.'Prijzen van deze snelle zeiler zijn nog niet bekend.www.jboats.nl

73

Leidraad voor huurdersDe Dominicus Chartergids wereldwijd kan veelvragen beantwoorden die opkomen bij hetvoorbereiden van een vaarvakantie op eenhuurboot. Samensteller Ben Brunet de Roche-brune geeft van alle populaire zeilgebieden inNederland en daarbuiten de weer- en waterka-rakteristieken. Ieder chartergebied stelt speci-fieke eisen aan schip en bemanning. Ook is debelangrijkste informatie opgenomen over desamenstelling van de verhuurvloten, inclusiefeen volledige lijst van nautische gidsen voor hetbetreffende vaargebied, en wordt het exploite-ren van een charterjacht kritisch tegen het licht gehouden. Een uitvoerigeopsomming van tips en trucs moet de chartergast behoeden voor verras-singen. Chartergids wereldwijd Uitgeverij Dominicus - ISBN 978 90 2574552 3 - prijs € 18,95

13e Beurs Klassieke SchepenDe dertiende Beurs Klassieke Schepenis op 6,7 en 8 november in Enkhuizen.Het thema is: klassieke schepen naarde toekomst. Er is aandacht vooropleidingen, kennisoverdracht, orga-nisaties, varen en ambachten voor endoor jongeren. Meer dan honderdschepen zijn te zien en te koop op debeurs en in de haven. Openingstijden:van 10-18 uur. De beurs is naast het

NS-station Enkhuizen op de Gependam. Kom je met de auto, volg dan deborden naar de gratis parkeerplaats. Toegangsprijs 10 euro. Jongeren tot23 jaar 3,50 euro. www. klassieke-schepen.nl

74

Strakke SalonaDe Salona 44 is de nieuwe grote zus van de 34, 37 en 42.Dubbele stuurwielen, flush dekluiken, onderdeks grootschootsysteem,verzonken grootschootoverloop en onderdekse rolinstallatie maken deSalona 44 tot een moderne verschijning op het water. De bouw van rompen dek in vacuüm-injectie epoxy vinilester met E-glass rovings en airexschuim als sandwich materiaal moet een lichte en sterke romp opleveren.De boot is ook uitgerust met het beproefde RVS frame als basis van deconstructie. Volgens importeur Bach Yachting zal de Salona door zijnzeilplan in combinatie met de hoge stabiliteit competitief zijn in zowel IRCals ORC regatta's.

ZILTESPULLEN

Lengte o.a. :13,50 m Breedte : 4,19 mDiepgang : 2,10 m Gewicht : 9.000 kgZeiloppervl. : 118.7m2 Ontwerper: J&J DesignPrijs : € 256.000 www.salonayachts.nl

75

MINIZondag 25 oktober finishte Robert Rosen Jacobson in het Brazili-aanse Bahia. Na 22 dagen, 2 uur, 34 minuten en 45 secondenkwam hij als 22e in de Serie-klasse over de lijn. Waarmee hij opde 17e plaats in het eindklassement eindigde. De FransmanThomas Ruyant won het overallklassement van de Proto's. Fran-cisco Lobato uit Portugal werd winnaar van Serieboten.

'Een jaar ouder geworden'

Rob Rosen Jacobsonvolbrengt Transat 650

Zondag 25 oktober finishteRobert Rosen Jacobson in hetBraziliaanse Bahia. Na 22dagen, 2 uur, 34 minuten en 45seconden kwam hij als 22e in deSerie-klasse over de lijn. Waar-mee hij op de 17e plaats in heteindklassement eindigde. DeFransman Thomas Ruyant wonhet overallklassement van deProto's. Francisco Lobato uitPortugal werd winnaar vande Serieboten.

video

76

video

Transat 6,50

foto

: © P

ierr

ick

Gare

nne/

Tran

sat 6

50

77

foto

: © P

ierr

ick

Gare

nne/

Tran

sat 6

50

78

Doel bereiktRosen Jacobsonkwam vermoeidmaar voldaan aan inBahia, ruim drieweken na de startvan de tweedeetappe op Madeira.De 3100 mijl dwarsdoor de Doldrumswas hem zichtbaarniet in de koude kle-ren gaan zitten. “In deze race ben ik een jaar ouder geworden,” vatte hijzijn Mini-avontuur kernachtig samen. Niettemin heeft hij zijn doel dubbelen dwars bereikt. De Transat uitvaren is hem gelukt en voor de raceschatte hij in dat hij bij de eerste helft van het deelnemersveld koneindigen. Ook dat is hem gelukt. Zijn goede klassering in het eindklasse-ment dankt hij vooral aan de spectaculaire 10e plek in de eerste etappe.Rosen Jacobson is de vijfde Nederlander die de Transat 650 volbrengt. NaSander Bakker, Jelmer Bouw, Koen van Es en Lucas Schröder.

ZoekactieOp de valreep was het Braziliaanse Bahia in rep en roer. De organisatie vande Transat 650 zette een zoekactie op touw naar de Fransman AlexandreScrizzi. Die was niet naar de finish gezeild, maar bleef zuidwaarts varen.Een verkenningsvliegtuig lokaliseerde de boot, maar zag geen teken vanleven. Later vond een Braziliaans marineschip de zeiler, die in goedegezondheid verkeerde. Zijn gps had het begeven en de Scrizzi verkeerdein de veronderstelling dat hij 400 mijl noordelijker zat... Onder begeleidingvoer de Fransman naar Bahia.

foto

: © P

ierr

ick

Gare

nne/

Tran

sat 6

50

Z

79

foto

: © b

eman

ning

Dra

mm

er

80

Cook’s Bay, MooreaOp het moment dat wij bezig zijnmet anti-vries en winterstallingkomen dit soort foto's op deredactie hard aan. Emmy en HansHuis in 't Veld stuurden dezeplaat van hun Drammer, vooranker in Cook’s Bay, Frans Polyne-sië. Emmy: "Het is hier rustigerdan de populaire Opunohu baai.Bij het opkomen van de zon is deweelderige begroeiing op de gril-lige hellingen prachtig belicht.Ananasplantages, palmen enbananen zorgen voor vele schak-eringen groen."

ZILTEWERELD

81

Parttime de wereld rondEmmy en Hans Huis in 't Veld verdelen hun tijd over verblijf op hunContest 50CS en hun huis in Nederland. Hans gaat terug naar het beginvan hun reis: "In de zomervakantie van 2007 voeren we de Drammer indrie weken naar Lanzarote. Tijdens een lange kerstvakantie zeilden wenaar Martinique. In april 2008 stopten we met fulltime werken enbezochten we 20 eilanden in de Carieb."

Emmy en Hans lieten de boot voor het hurricane-seizoen achter in Trinidad en vlogen weer voordrie maanden naar Nederland, voor zedoorzeilden naar Panama. Voor de kanaalpassageboekten ze nog een retour Schiphol. Begin januarizeilden ze naar de indrukwekkende Galapagoseilanden en weer terug naar Ecuador, waar deboot vijf weken op de kant ging voor het vol-gende bezoek aan Nederland.

In april maakten ze met Drammer de 3700 mijl lange oversteek van dePacific naar Tahiti. Hans: "De eilanden van Frans Polynesië vormen eengeweldig zeilgebied, maar in verband met het cycloonseizoen in de zuidwestPacific moet je tussen november en april wel een veilige plek vinden."

De parttime zeilers vlogen onlangs weer de halve aardbol rond en zijn nuop hun thuisbasis. Emmy: "Het voordeel om het zo te doen, is dat wecontact houden met kinderen, kleinkinderen en vrienden. Bovendien kanHans nog parttime klussen doen in Nederland. We pakken zo de goedevaarseizoenen en genieten volop van het varen en de vele mooie eilanden.We laten de boot steeds achter in een bewaakte marina. In Tahiti ver-wachten we van januari tot maart een hoge vochtigheid. Daarom hebbenwe 25 vochtvreters neergezet. Bij terugkomst is de boot meestal weer snelvaarklaar. Deze manier van varen bevalt ons prima. De helft van de tijd aanboord en de helft in Nederland. We genieten van beide en zetten allebeide knop makkelijk om." Z

82

Zilte WereldkaartAnkerplaats voor thuisblijvers, dromers en zeilers onderweg.

Door internet lijken zeilers onderweg nooit meer ver van huis. Viaeen website laten veel vertrekkers ons meegenieten van hun reis.De krakerige collect call waarin 20 jaar geleden eens per maand hetthuisfront gerust werd gesteld heeft plaats gemaakt voor dagelijkseupdates van online logboeken. Van baai naar baai varen we met dezeilers mee.

ZILTEWERELD

Op www.ziltewereld.nl volgen we op dit moment maar liefst 140boten. De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgi-sche langeafstandszeilers laat in een oogopslag zien waar onzelandgenoten voor anker liggen. Met een muisklik ga je door naarde website van de vertrekkers om de laatste logboekbijdragente lezen en de jaloersmakende foto's te zien.

83

bem

anni

ng

Aan de kajuittafelOnze manier van werken is even onconventioneel als Zilt zelf.Verwacht ons daarom niet in een spectaculair kantoor. We zijnhet liefst aan boord, op het water of onderweg naar een goedverhaal.De redactievergadering houden we aan wisselende kajuit- enkeukentafels en verder zijn we uitgerust met e-mail, chat enSkype.De beste manier om ons te bereiken, is een e-mail te sturen aan:redactie@ziltmagazine.nl

De inhoud van Zilt Magazine mag op geen enkele wijze worden overgenomenzonder schriftelijke toestemming van de makers. Bij overtreding geldt het tarief datdaarvoor door de Nederlandse Vereniging van Journalisten is vastgesteld.De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor fouten in deze publicatie.

De bemanning van Zilt Magazine bestaat uit:

RuudKattenberg

Sjorsvan der Woerd

HenkHuizinga

JimmyLengkeek

LaurensMorel

Zilt

HansMartens

43/2009

Laurensvan Zijp

PieterNijdeken

Robertvan der Weerdt

en veleopstappers

MichielScholtes

84

Zilt Zoekt Zeilers Abonneer je nu en ontvang gratis:- elke week het zeilersweerbericht- elke maand Zilt Magazine

Surf naar www.ziltmagazine.nlen vul je e-mailadres in

of klik hier om Zilt naar een zeilvriend te sturen

foto

: © S

jors

van

der

Woe

rd

85