1. Hoe zien de Verenigde Staten eruit?

Wolkenkrabbers 5 De Amerikaanse schoolbus 6 Wat eten Amerikanen? 6 Amerikaanse sporten 6 Opdracht 1 Hoe zien de Verenigde Staten er uit? 7

2. De ontdekking van Amerika

Oversteek vanuit Siberië 9 De eerste Europeanen in Noord-Amerika 9 Columbus 9 De eerste kaart 11 Ontdekkingsreizigers 12 Voedsel aan boord 12 De Amerikaanse droom 12 Opdracht 2 De ontdekking van Amerika 13

3. Indianen

Bizons 17 Indianenoorlogen 18 Inspiratie en vereniging 18 Het nieuwe leefgebied van de indianen 18 Verdragen 19 Indianenstammen 19 De indianen van nu 20 Veren 21 Woningen 21 Opdracht 3 Indianen 23

4. Geografie en natuur

Diomedeseilanden 25 Continent in één land 26 Nationale parken 26 Klimaat 27 Orkanen en tornado’s 27 Steden 28 Alaska en Hawaï 33 Opdracht 4 Geografie en natuur 35

Inhoud

Index

4

Inhoud 5. Van kolonie tot supermacht

De koloniale tijd (1607-1763) 37 De strijd om onafhankelijkheid (1763-1789) 37 Groei van de jonge natie (1789-1849) 37 Burgeroorlog (1849-1865) 38 Opkomende wereldmacht (1865-1918) 39 Isolationisme (1918-1941) 40 Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog (1941-1964) 40 Vietnamoorlog (1964-1980) 40 Supermacht (1980-1988) 40 Hedendaags Amerika (1988-heden) 40 Amerikaanse symbolen 41 Opdracht 5 Van kolonie tot supermacht 42

6. De invloed van de Verenigde Staten in Nederland

Nederlandse emigranten 45 Lopende band 45 Nieuwe producten 46 Zelfbediening 46 Amerikaanse auto’s 46 Muziek 46 Technologie 47 Sterkste economische macht 47 De Amerikaanse levensstijl 48 Opdracht 6 De invloed van de Verenigde Staten in Nederland 49

7. Ik wil meer!

Meer lezen? 51 Meer zien? 53 Meer doen? 54 Meer spelen? 55 En... lekker geleerd? 56

5

In de Verenigde Staten ziet alles er net even iets anders uit dan in Nederland. Vaak is het allemaal wat groter, zoals de grote Amerikaanse auto’s die er rijden. Toch zien we veel herkenbare dingen in de Verenigde Staten. Lijkt Nederland op de Verenigde Staten of lijken de Verenigde Staten op Ne-derland? In Nederland kennen we de uitdrukking: ‘de waarheid ligt vaak in het midden’. In dit geval is dat ook zo. In dit werkboek zien we Amerikaanse invloeden terug in Nederland. Aan de andere kant gaan we ontdekken hoe Nederlanders, en andere Europeanen, invloeden hebben meege-nomen naar de Verenigde Staten. Op de Nederlandse televisie worden veel Amerikaanse films, televisieseries en -programma’s uitgezonden. Hierdoor weten we hoe het leven in de Verenigde Staten eruit ziet.

Als we aan de Verenigde Staten denken, komen er verschillende beelden bij ons op. Zoals het Vrij-heidsbeeld, het Witte Huis, grote winkelcentra, de prachtige landschappen en eindeloze snelwe-gen. Ook denken we aan de enorme wolkenkrabbers en de Amerikaanse schoolbus.

1. Hoe zien de Verenigde Staten eruit?

Wolkenkrabbers in Chicago

•Wolkenkrabbers

Steden zien er anders uit dan in Nederland. De Verenigde Staten staan bekend om de gigantische wolkenkrabbers die tot bijna in de wolken reiken. Een wolkenkrabber is een bijzonder hoog gebouw dat gebruikt wordt om in te wonen of in te werken.

Deze gebouwen bepalen de skyline van de stad. Het voordeel van een wolkenkrabber is dat er veel mensen in kunnen wonen en werken. Daarom zijn wolkenkrabbers te vinden in de grote Amerikaanse steden.

Veel Amerikaanse kinderen gaan met de schoolbus naar school. Dit soort bussen hebben een opvallend uiterlijk, zodat ze zich goed onderscheiden van gewone bussen. Dit is veilig voor alle kinderen die met deze bus naar school worden ge-bracht.

•DeAmerikaanse schoolbus

Super Bowl World Series NBA Championship

•WatetenAmerikanen?

Er zijn veel verschillende eetgelegenheden, van eetcafés tot restaurants, Amerikaans en buitenlands, van goedkoop tot heel chic. Mas-saal aanwezig zijn fastfood restaurants. Op het platteland is er veel minder keuze. Hier vinden we de traditionele familierestaurants, met ste-vige Amerikaanse gerechten met vaak enorme porties.

In de steden bevinden zich uitstekende restau-rants van alle keukens ter wereld. De mensen die vroeger naar de Verenigde Staten kwamen om te wonen en te werken, stelden nieuwe gerechten voor aan de Amerikanen. De Ameri-kaanse keuken is hierdoor sterk beïnvloed. Het aantal buitenlandse restaurants is zeer uitge-breid, zo zijn er Italiaanse, Franse, Spaanse, Duitse, Russische, Engelse, Griekse, Marokkaan-se, Chinese, Indiase en Japanse restaurants.

•Amerikaansesporten

Sport speelt een buitengewone rol. Amerikaan-se sporten zijn spannend en hard. Bij belang-rijke wedstrijden van het American Football (een soort rugby) zitten 40 miljoen Amerika-nen voor de televisie. Honkbal (in het Engels: baseball), ijshockey en basketbal zijn de andere

grote en populaire sporten in de Verenigde Sta-ten. Bekende basketbalclubs zijn de Chicago Bulls en de Los Angeles Lakers. De Super Bowl, de World Series en het NBA Championship zijn ware sportgebeurtenissen en worden door miljoenen mensen bekeken.

6

Opdracht1HoeziendeVerenigdeStateneruit?

a) De Amerikaanse keuken is heel divers. Hoe kan het dat er veel buitenlandse restaurants in de Ver-enigde Staten zijn te vinden?

b) Hoge gebouwen die tot bijna in de wolken reiken. In Chicago is de allereerste wolkenkrabber ge-bouwd. Chicago is een stad die aan de rand van een enorm meer ligt. Teken de skyline van een Ame-rikaanse stad, gezien vanaf het water. Een skyline geeft aan hoe je vanaf een afstand tegen een stad aan kijkt.

Mijn stad heet:

7

c) Vraag familie, vriendjes, leerkrachten en andere kinderen wat ze kunnen vertellen over de Verenigde Staten. Schrijf van de verhalen de steekwoorden op. Bedenk samen welke steekwoorden jullie gaan opschrijven. Een steekwoord geeft in één woord de hoofdzaak weer van datgene dat anderen hebben verteld.

Verbind vervolgens de steekwoorden die met elkaar te maken hebben, zodat een groot web ontstaat. Gebruik hiervoor verschillende kleuren. Op deze manier ontstaat een duidelijk overzicht van de Verenigde Staten.

8

Verenigde staten

9

2. De ontdekking van Amerika

•OversteekvanuitSiberië

De eerste mensen trokken Noord-Amerika binnen over de Beringstraat. De Beringstraat is het stuk zee dat Alaska en Siberië van elkaar scheidt. Gedurende de ijstijd viel deze zeestraat droog en waren mensen in staat om vanuit Siberië naar Noord-Amerika te gaan. Het water in de Beringstraat zakte in die tijd 90 meter waardoor een 1600 kilometer breed grasland ontstond. Het huidige Ca-nada was bedekt met gletsjers die verhinderden dat de eerste mensen dieper landinwaarts trok-ken. De gletsjers begonnen te smelten en de Beringstraat vulde zich weer met zeewater. De weg naar de rest van het Amerikaanse continent lag nu open.

De ontdekking van Vinland

Volgens onderzoekers zijn de Noormannen in het jaar 1000 voor het eerst in Noord-Amerika geweest. Deze mensen uit Scandinavië kwamen hier toevallig uit. Tijdens hun reis naar Groenland raakten ze uit koers en bereikten ze Noord-Amerika, dat ze Vinland noem-den. Historici zijn het niet met elkaar eens waar Vinland precies ligt. Tijdens opgravingen in Noord-Amerika kwamen onderzoekers er later achter dat de Noorman-nen in Newfoundland zijn geweest. Er werden voorwer-pen en typische Scandinavische huizen gevonden. De ontdekkingsreiziger Leif Eriksson wordt beschouwd als de eerste Europeaan die in Noord-Amerika aankwam. Dit gebeurde circa 500 jaar voordat Columbus Amerika ontdekte.

•Columbus

Christoffel Columbus is de beroemdste Italiaanse ontdekkingsreiziger. Columbus wilde een nieuwe handelsroute naar Indië ontdekken. Uit Indië haalden de Europeanen edelstenen, tapijten, zijde en specerijen. Omdat in 1453 de Turken Constantinopel (Istanbul) hadden veroverd, konden de Europeanen niet meer over land naar Azië reizen. Portugal bedacht een zuidelijke route naar Indië, langs Kaap de Goede Hoop bij Afrika. Columbus wilde een andere route proberen. In die tijd hadden geleerden net bewezen dat de wereld rond was. Columbus dacht ‘als ik over zee naar het westen vaar, kom ik ook bij Indië’.

•DeeersteEuropeanen inNoord-Amerika