ZORGANNONUMMER 142 - 1ZORG

AN

NON

U

Strijd op leven en dood

Vakbondsconsulentnodigt NU’91 uit

Samen in beweging

NU’91 MAGAZINE - Januari 2015 - 24e jaargang - Nr.142

SPV-er ondersteunt huisarts

ZORGANNONUMMER 142 - 2

6

8

15

Strijd opleven endood

16

NU’91in

Europa

NU’91 zet zich ook op Europees niveau in voor de belangen van Nederlandse verpleegkundigen en verzorgenden. NU’91 vertegenwoordigers doen verslag van diverse bijeenkomsten.

Inhoud

We wisselen miljoenen bac-teriën met elkaar uit, overal en altijd. Als bacteriën ziektes veroorzaken, kunnen antibiotica ingezet worden. Maar resistentie ligt op de loer.

SPV’erondersteunthuisarts

10

De praktijkondersteuner ggz biedt binnen de huisartsenpraktijk basiszorg bij niet-somatische klachten. Een poh-ggz legt uit wat de meerwaarde is van deze functie.

Vakbonds-consulentnodigt NU’91 uit

Margret Kortooms, vakbondsconsulent in het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven, organiseerde in oktober een werkbezoek van Monique Kempff aan het ziekenhuis.

Samen in beweging16De Sint Maartenskliniek viert dit jaar twee jubilea: het 20- jarig bestaan van het Pijnbehandelcentrum en het 10- jarig bestaan van de Acute Pijn Service. Wat is er bereikt?

ZORGANNONUMMER 142 - 3

Zorg anno NU is het verenigingsblad van Nieuwe Unie ‘91, beroepsorganisatie van deverpleging en verzorging. Hoofdredactie en eindredactie: Yvonne Sturkenboom

Redactie: Ruth Heiligers, Jos Kaldenhoven, Redactieadres: Bernadottelaan 11, Postbus 6001, 3503 PA Utrecht, Tel. 030 - 296 41 44, Fax. 030 - 296 39 04, communicatie@nu91.nl

Bladmanager: Yvonne Sturkenboom. Vormgeving en productie: Meneer E. / illustratie & vormgeving - Amsterdam www.flickr.com/eriksetalge,

Advertentie-exploitatie: NU’91, Utrecht, T 030-2964144, communicatie@nu91.nl. Uitgever NU’91, Utrecht, ISSN 0927 - 4774.

De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden brieven en artikelen in te korten en te redigeren. De in Zorg anno NU verkondigde standpunten of meningen zijn niet noodzakelijk de standpunten

en menigen van NU’91.

Hoofdkantoor NU’91 en regio’s: Postbus 6001, 3503 PA Utrecht. T 030-296 41 44, F 030-2963904, Groningen, Friesland, Drenthe: Richard Wisman, Overijssel, Gelderland:

Gorrit Smit, Utrecht, Flevoland: Ymke Hylkema Noord-Holland: Esther Tibbe, Limburg, Noord-Brabant: Peer Meesters, Zeeland, Zuid-Holland: Mark Froklage

Telefonische spreekuren Serviceloket NU’91: Maandag t/m donderdag van 9.00 - 17.00 uur en vrijdag van 9.00 - 13.00 uur. Tel. 030 - 296 41 44 of serviceloket@nu91.nl. Graag lidmaat-

schapnummer vermelden. Zowel voor beroepsinhoudelijke als juridische zaken. NU’91 online: www.nu91.nl

Opzegging van het NU’91 lidmaatschap kan halfjaarlijks. Dit dient schriftelijk te geschieden vóór 1 mei of vóór 1 november. Uw opzegging gaat respectievelijk per 1 juli of 1 januari in.

U ontvangt een schriftelijke bevestiging van uw opzegging. NU’91 ledenadministratie, Postbus 6001, 3503 PA Utrecht. Of kijk eerst even op www.blijfbetrokken.nl colo

fon

Voorzitter NU’91

Column

Het leukste van mijn werk bij NU’91 is het contact met leden. Helemaal bijzonder vind ik het wanneer dit plaats heeft op de werkplek. Ik ga dan ook altijd in op uitnodigingen voor een werkbezoek, zoals afgelopen november. Ofschoon ik veel te vroeg op de plaats van bestemming was - soms zit het mee in het verkeer - werd ik hartelijk ontvangen in het Catharina Ziekenhuis. Wat ik daar verder beleefde, beschrijft Margret Kortooms in deze Zorg anno NU. Ik heb er zelf al eerder een blog over geschreven, maar ben heel benieuwd hoe zij dit enorm interessante en leerzame bezoek aan ‘haar’ ziekenhuis heeft ervaren.In Dublin, waar ik was voor de bijeenkomst van de European Federation of Nurses Associations, had ik een ontmoeting met Saskia ten Hoopen, een van onze jeugdige leden. Zij was als vertegenwoordiger van NU’91 in Ierland voor de ENSA bij-eenkomst, waar jonge ambitieuze studenten verpleegkundemet elkaar spraken over de toekomst van hun opleiding en hun vak en over hoe zij hun ideeën op Europees politiek niveau kenbaar kunnen maken. Met dieren ben ik geen held; blaffende honden die ik achter mij aan krijg tijdens het hardlopen helpen daarbij niet. Ik loop liever een straatje om. Maar als ik het artikel lees over de risico’s op resistente bacteriën, besef ik dat je misschien veel banger moet zijn voor de beestjes die je niet ziet. NU’91 heeft een roerig jaar achter de rug. Er is immers op-nieuw veel gebeurd in de gezondheidszorg in Nederland. Twee niet afgesloten cao’s, ontslaggolven en de transitie in de langdurige zorg hebben ons meer dan bezig gehouden en dat zal voorlopig niet anders worden.Ik wens jullie allemaal een heel gezond en succesvol 2015. En ik hoop velen van jullie in dit nieuwe jaar (opnieuw) te ontmoeten.

Ontmoetingen

Monique Kempff

Voorzitter NU’91

Column

ZORGANNONUMMER 142 - 4

NUinhet Nieuws!

Met de slogan ‘Bedenk of het mag! Een pil voor

gedrag?’ lanceren Vilans en diverse organisaties

uit de langdurige zorg een project dat het ge-

bruik van psychofarmaca moet terugdringen.

Bij langdurig gebruik hebben psychofarmaca

namelijk een negatieve invloed op de kwaliteit

van leven van de cliënt en/of vormen een bedrei-

ging voor de gezondheid.

In de praktijk van de ouderenzorg en de zorg

voor mensen met een verstandelijke beperking

worden psychofarmaca veel ingezet om pro-

bleemgedrag te onderdrukken of als vrijheids-

beperking. Met dit project willen de betrokken

organisaties professionals bewust maken van

het oneigenlijk gebruik van gedragsmedicatie

bij mensen met dementie of een verstandelijke

beperking én van de alternatieven.

Uit wetenschappelijk onderzoek en uit ervarin-

gen in de praktijk blijkt dat oneigenlijk gebruik

van psychofarmaca op een verantwoorde manier

kan worden teruggedrongen, onder andere

door de inzet van alternatieve interventies als

dagbesteding, andere bejegening en gestructu-

reerde activiteiten.

vilans.nl > over vilans > nieuwsbericht

De Nederlandse Vereniging voor Laboranten Klinische Neurofysiologie (NVLKNF)

- met ongeveer 600 leden - heeft zich per 1 januari als 10de SBO bij NU’91 aange-

sloten. Klinische Neurofysiologie richt zich op het opsporen van stoornissen in het

functioneren van het centrale en perifere zenuwstelsel, de spieren en de bloedvoor-

ziening van de hersenen.

nvlknf.nl

Heb jij je goede voorne-

mens voor 2015 ook al

zien sneuvelen? Daarmee

ben je toegetreden tot die

grote club van welwillenden

die het (weer) niet is gelukt.

De meeste goede voornemens hebben

betrekking op een gezonder leven: stop-

pen met roken, meer bewegen, minder

drinken en minder of bewuster eten. Maar ook relaxter in het leven staan en

beter omgaan met geld scoren hoog.

Januari is verreweg de belangrijkste maand voor zowel afslankclubs als

sportscholen. In de tabaksbranche zie je het omgekeerde patroon: in

december stijgt de sigarettenverkoop naar recordhoogten, om in januari

een dieptepunt te bereiken. Helaas blijkt slechts één van de acht mensen

die besluiten te stoppen met roken het vol te houden. Het voornemen kilo’s

te verliezen blijkt nog moeilijker uitvoerbaar: liefst 95 procent weegt al snel

weer evenveel of zelfs meer dan begin januari.

Maar het goede nieuws is dat je altijd een hernieuwde poging kunt doen,

en daarvoor hoef je echt niet te wachten tot 1 januari 2016.

Bedenk of het mag!

Veel goedevoornemenshouden nog geen week stand

Welkom

ZORGANNONUMMER 142 - 5

NU in het Nieuws

Instructiefilmpjes van GoedGebruik

Vernieuwd interventie overzichtgezondheids- vaardigheden

In twee nieuwe instructiefilmpjes kun je zien hoe de gemotoriseerde tillift werkt en

hoe kanteling of wisselligging met een draaibed werkt. Deze hulpmiddelen vermin-

deren de fysieke belasting van zorgverleners en vergroten de zelfredzaamheid van

cliënten (en mantelzorgers). Vilans en LOCOmotion hebben de filmpjes gemaakt

als partners van het Zorg voor Beter-project GoedGebruik. Je vindt ze - samen met

andere instructiefilmpjes - op de website.

Wil je je kennis over het gebruik van bijvoorbeeld de gemotoriseerde tillift

testen? Ga dan naar free-learning.nl en doe de module Manoeuvreren met tilliften;

met leerzame vragen, up-to-date feedback, leuke plaatjes en instructieve films.

goedgebruik.nl > instructiefilmpjes

Mensen die moeite hebben met lezen,

rekenen en schrijven, hebben vaak

beperkte gezondheidsvaardigheden.

Goede begeleiding helpt hen om beter om te gaan

met hun ziekte of beperking. Zorgverleners kunnen

een belangrijke rol vervullen in het begeleiden van

laaggeletterden en het bevorderen van hun gezond-

heidsvaardigheden.

De nieuwe versie van het interventie-overzicht ge-

zondheidsvaardigheden is verrijkt met zes nieuwe

tools en voorzien van een doorklikbare inhouds-

opgave. Hierdoor vind je gemakkelijker je weg naar

de 62 tools. Er zijn schriftelijke en digitale tools,

filmpjes, websites, posters en voorlichtingsmateria-

len. De hulpmiddelen zijn geordend naar generieke

en ziekte specifieke tools. In de laatste categorie vind

je tools voor diabetes, copd en cvrm.

kennispleinchronischezorg.nl > thema’s >

gezondheidsvaardigheden

Eén beroepscode voor verpleegkundigen en

verzorgenden

Vroeger waren het er vier, vanaf nu is er één: de be-

roepscode voor verpleegkundigen en verzorgenden.

Dit is het resultaat van een unieke samenwerking

tussen een zevental organisaties, waaronder NU’91.

De officiële presentatie van de nieuwe beroepscode

vond 8 januari plaats tijdens het symposium

De sleutel tot een goede beroepsuitoefening.

De beroepscode kan verpleegkundigen en verzor-

genden helpen op momenten dat zij in hun werk

met een dilemma geconfronteerd worden.

nu’91 > downloads

Verwijs vaker naar inloophuis

Tijdig signaleren, onderkennen en bespreekbaar maken van de impact

van kanker voorkomt vaak verdere ontwrichting van het leven van de

patiënt en diens naasten. Inloophuizen bieden in alle ziektefasen een

waardevolle aanvulling op medische en palliatieve zorg. Helaas blijkt

uit onderzoek van branche-organisatie IPSO (Inloophuizen en Psycho-

Oncologische centra) dat zorgverleners hun patiënten slechts sporadisch

informeren over de inloophuizen voor (ex-)kankerpatiënten.

Verpleegkundigen verwijzen hun patiënten weliswaar vaker door dan

artsen, maar ruim driekwart van de deelnemers aan het onderzoek

geeft aan dat met hen helemaal niet is gesproken over psychosociale

ondersteuning. Nederland telt 88 bij IPSO aangesloten inloophuizen

voor (ex-)patiënten en hun naasten of nabestaanden. Hier kunnen

zij - zonder afspraak of kosten - terecht voor voorlichting en advies,

lotgenotencontact en voor creatieve en ontspannende activiteiten.

ipso.nl

ZORGANNONUMMER 142 - 6

We zijn goed op weg Het Europees ENS4care project

ligt op koers. Tijdens de tweede live bijeenkomst in oktober

in Dublin zijn belangrijke knopen doorgehakt.

NU’91 is betrokken bij de richtlijn voor preventie. Tijdens de

vorige bijeenkomst is de keuze gemaakt aan de slag te gaan

met de tool Heartage. Deze tool geeft in een aantal stappen

weer wat de echte leeftijd van je hart is en op welke aspecten

van je leven verbetering mogelijk is. De tool is voor iedereen

toegankelijk en door iedereen te gebruiken. De richtlijn die

daar nu aan gekoppeld zal worden is voor professionals als

verpleegkundigen en verzorgenden. Al zes miljoen mensen

hebben op heartage.eu hun hartleeftijd getest. Met behulp

van de richtlijn die nu in ontwikkeling is, kan de zorgprofes-

sional aan de hand van deze test samen met de patiënt risi-

co’s en eventuele aanpassingen in de levensstijl bespreken.

Vertegenwoordigers van een aantal oost Europese landen

hebben tijdens deze bijeenkomst uitgelegd wat het rende-

ment zou kunnen als de verschillende richtlijnen in hun land

geïmplementeerd zouden worden. Zij zien het als een steun

in de rug om tegen betrokken ministeries te kunnen zeggen

dat Europees wetenschappelijk onderzoek heeft bewezen

dat de richtlijnen daadwerkelijk kunnen bijdragen aan het

verbeteren van de zorg.

Ook tijdens deze bijeenkomst bleek maar weer eens dat

Nederland in een bevoorrechte positie zit en dat belangrijke

zaken echt beter lijken te zijn geregeld.

in EuropaOok na vele onderhandelingsrondes ligt er zowel voor de GGZ als voor Ziekenhuizen nog steeds geen nieuwe cao. Omdat de

partijen er met praten alleen niet uitkomen, hebben de betrokken werknemersorganisaties besloten actie te ondernemen. Sinds 5 november loopt de digitale actie Laat jezelf zien voor een goede cao GGZ! Medewerkers in de ggz worden opgeroepen hun stem te laten horen door een selfie met Ik wil een goede cao op Facebook te plaatsen: facebook.com /GGZeengoedecao Op 5 december organiseerde NU’91 de eerste ‘live’ actie bij werkgeversorganisatie GGZ Nederland. Aan de hand van een Sinterklaasgedicht werd gepleit voor het heropenen van de onderhandelingen voor een nieuwe cao. En overhandigde cao-onderhandelaar Jacqueline den Engelsman een lege zak en een roe aan Dineke Moerman van GGZ Nederland. Om de druk op de werkgevers in de ziekenhuizen op te voeren, is vorige maand een digitale kerstkaartenactie gehouden. NU’91 kan acties organiseren en faciliteren, maar voor het actievoeren hebben we ook jou nodig. Houd nu91.nl/cao/nieuws in de gaten voor het actieoverzicht. Heb je zelf een leuk actie-idee, dan horen we dat graag via jouwcao@nu91.nl. Wij blijven ons inzetten voor jouw arbeidsvoorwaarden!

NU in het Nieuws

blik Terugop2014

Lid zijn van NU’91 betekent dat je verzekerd

bent van professionele belangenbehartiging van

zowel de collectieve als van jouw individuele arbeids-

en beroepsvoorwaarden.

In het afgelopen, roerige jaar hebben we onder andere

sociale plannen en cao’s afgesloten, in individuele zaken

leden ondersteund, heel veel telefoontjes van leden

naar aanleiding van uiteenlopende onderwerpen be-

antwoord, de pers te woord gestaan, in politiek

Den Haag kritische vragen gesteld en commentaar

geleverd op (voorgenomen) besluiten en interessante

workshops en events georganiseerd.

Kijk voor een compleet jaaroverzicht van activiteiten

en behaalde resultaten in 2014 op nu91.nl/leden

!Acties GGZ en Ziekenhuizen

ZORGANNONUMMER 142 - 7ZORGANNONUMMER 141 - 7

Europe here we come De 101ste bijeenkomst van de

European Federation of Nursing in Dublin - waar NU’91 onder

andere deelnam aan het workforce commitee - kwamen op-

nieuw de vier categorieën van verpleegkundige zorg aan de

orde. Al direct kwam de discussie op de healthcare assistents.

Aangezien deze categorie zorgmedewerkers geen verpleeg-

kundige opleiding heeft, is de vraag of die dan wel moet

worden opgenomen in de verpleegkundige matrix.

Vertegenwoordigers van de landen waar deze professionals

actief zijn, vinden van wel omdat zij immers bijdragen aan

de dagelijkse zorg voor patiënten en cliënten.

Het blijft een enorm discussiepunt, onder meer omdat de

verschillen in vereiste opleiding binnen Europa zo groot zijn.

Zelfs binnen een land - bijvoorbeeld Engeland - kunnen de

functie-eisen sterk uiteen lopen. Dat maakt eens te meer

duidelijk hoe moeilijk het is te komen tot een eenduidige

matrix die voor alle landen werkbaar en herkenbaar is.

Tijdens de bijeenkomst is afgesproken om de komende tijd

na te gaan hoeveel professionals er werkzaam zijn als health-

care assistent, general care nurse, specialist nurse en advan-

ced nurse practioner. Aan de hand van deze cijfers zal worden

besloten of de healthcare assistent in de matrix zal worden

behouden.

Waarom is het van belang dat de EFN zich met dit soort

vraagstukken bezighoudt en dat NU’91 hierbij betrokken is?

Het grootste belang is dat we op die manier zelf de regie

behouden. Het is beter dat wij vanuit de beroepsgroep de

standaarden bepalen dan dat het vanuit de EU voor ons ge-

daan wordt. Dan zouden we voor voldongen feiten kunnen

komen te staan, die slecht aansluiten bij de werkelijkheid.

‘United, we’ll survive’ Eind oktober was ik in Dublin

om als afgevaardigde van NU’91deel te nemen aan de

Annual General Meeting (AGM) van de European Nursing

Student Association (ENSA), een netwerk dat de samenwer-

king tussen studenten verpleegkunde in Europe moet be-

vorderen. De ENSA wil ook graag invloed uitoefenen op

Europese politieke beslissingen die betrekking hebben op

verpleegkundige opleidingen. Daarvoor worden diverse poli-

tieke statements geformuleerd.

Mijn inzet tijdens deze algemene vergadering was de bespro-

ken statements - opgesteld door het bestuur van de ENSA-

beter aan te laten sluiten bij de Nederlandse situatie en

acceptabel te maken voor alle Nederlandse studenten ver-

pleegkunde, zowel mbo als hbo. Bijvoorbeeld het statement

dat iedere verpleegkundige bachelor (universiteit of applied

sciences) opgeleid moet zijn. Dat zou betekenen dat de ver-

pleegkunde opleiding op mbo-niveau buiten de ENSA gaat

vallen. Als Nederlandse afgevaardigde kon ik daarmee niet

akkoord gaan en stemde tegen. Op basis van de Nederlandse

argumentatie sloten verschillende landen zich daarbij aan.

Na de voorgestelde aanpassingen waardoor ook mbo-ver-

pleegkunde opleidingen binnen boord blijven, werd het

statement door alle landen geac cepteerd.

Alle statements liggen opnieuw bij het ENSA bestuur en

zullen binnenkort op de website ensanetwork.eu worden

gepubliceerd.

Als student heb je meer in-

vloed dan je denkt. Kijk voor

meer informatie op de web-

sites van NU’91 en ENSA of

stuur een email naar:

stenhoopen@outlook.com

NU in het Nieuws - Internationaal

Tekst: Esther de Vries, (ENS4care en EFN) Saskia ten Hoopen (ENSA)

ZORGANNONUMMER 142 - 8

Tekst:Ruth Heiligers

Achtergrond

In 1928 ontdekte de Schotse arts Alexander Fleming bij toeval een bacteriedodende schimmel toen

deze per ongeluk op een van zijn bacterieculturen terecht kwam. Jaren van experimenteren volgden

en dit leidde uiteindelijk tot het eerste antibioticum, de penicilline. Het betekende een doorbraak in

de bestrijding van ziekteverwekkende bacteriën. Dit wondermiddel - zoals het al gauw werd genoemd -

bleek zeer effectief en was voor veel patiënten levensreddend.

Later zijn er door onderzoek van andere schimmels en bacteriën diverse andere antibiotica ontdekt

en ontwikkeld. Sommige zijn werkzaam tegen een specifieke groep bacteriën (smalspectrum), andere

zijn te gebruiken tegen een grote verscheidenheid aan bacteriën (breedspectrum) .

• Resistentie Bacteriën kunnen echter resistent worden, waardoor ze minder of helemaal niet

meer reageren op antibiotica. Dat is bijvoorbeeld mogelijk als enkele bacteriën binnen een populatie

van bacteriën al ongevoelig zijn voor een bepaald antibioticum. Dat kan miljoenen jaren geleden zijn

vastgelegd in de genen om zich te kunnen beschermen tegen de antibiotica die omringende micro-

organismen uitscheidden. Deze sterke bacteriën overleven en kunnen zich ongestoord vermenigvul-

digen. Op den duur zal een hele populatie immuun worden voor die antibiotica. Resistentie kan ook

ontstaan doordat bacteriën de juiste eigenschappen verwerven om ongevoelig te worden voor een

bepaald antibioticum. Bacteriën delen zich snel en kunnen zich dus ook snel aanpassen. Penicilline

maakt bijvoorbeeld de celwand - de behuizing van de bacterie - zwak of stuk. Deze bedreiging dwingt

de overgebleven bacteriën er alles aan te doen de celwand zodanig aan te passen dat ze niet langer

gevoelig zijn voor de aanval van de penicilline.

Echt zorgelijk wordt het als een schadelijke bacterie voor meerdere antibiotica ongevoelig wordt.

Mocht dat op grote schaal gebeuren dan zullen ziektes die onder controle leken - zoals bijvoorbeeld

tuberculose - de kop weer op kunnen steken. Maar ook ziektes als malaria en hepatitis kunnen mo-

Door aanpassing kan een bacterie resistent worden voor de ‘wapens’ van het antibioticum

trijd op leven endood

We wisselen miljoenen bacteriën met elkaar uit, overal en altijd. Slechts een klein deel daarvan is schadelijk. Als het menselijk (of dierlijk) afweer-

systeem te zwak is om zelf een aanval van schade-lijk bacteriën af te slaan, moet soms antibiotica

- wat tegen leven betekent - worden ingezet.

S

ZORGANNONUMMER 142 - 9

neer er sprake is van multiresistente bacteriën. Dat betekent

dus een enorme investering voor een middel waar in principe

weinig vraag naar zal zijn.

Veelvuldig gebruik van antibiotica versnelt het proces van

resistentie. In vergelijking met andere Europese landen valt

het menselijk gebruik van antibiotica in ons land nog mee.

Dat komt omdat in Nederland antibiotica alleen op recept

verkrijgbaar is en we er in toenemende mate van doordron-

gen zijn dat resistentie een gevaar vormt. In de veehouderij

wordt echter nog wel overvloedig gebruik gemaakt van anti-

biotica. Via urine en mest komen die weer op het land terecht

waardoor bacteriën de kans geboden wordt resistentie op

te bouwen. De resistente bacteriën kunnen vervolgens door

de mens worden opgepikt.

Niet alleen veelvuldig gebruik versnelt het proces van resi-

stentie, ook het niet afmaken van een voorgeschreven kuur

draagt daaraan bij. Veel mensen hebben de neiging te stop-

pen met een antibioticakuur als de klachten verdwenen zijn.

Maar je beter voelen, wil nog niet zeggen dat alle bacteriën

verdwenen zijn. Het zijn juist de sterkste die overleven en zo

de mogelijkheid krijgen resistent te worden.

Achtergrond

Onderzoek

Aan de Rijksuniversiteit Groningen wordt onderzoek gedaan naar een

antibioticum dat tijdelijk geactiveerd kan worden door het gebruik van

ultraviolet licht. Onderzoekers koppelden een lichtgevoelige ‘schakelaar’

aan het antibioticum, die de werking van het middel blokkeert.

Door de schakelaar met licht te beschijnen, wordt het antibioticum

geactiveerd om de infectie te bestrijden, maar zal voor het grootste

deel weer inactief zijn tegen de tijd dat het in het riool terechtkomt.

Met deze slimme vondst kan dus voorkomen worden dat nog werk-

zame antibiotica in het milieu belanden, waardoor bacteriën de kans

krijgen resistentie te ontwikkelen.

De mogelijkheid om de activiteit van een antibioticum waar en wanneer

je maar wilt te controleren, biedt allerlei andere opties. Een antibioti-

cum zou bijvoorbeeld pas geactiveerd kunnen worden op die plek in

het lichaam waar dat nodig is. Nuttige darmbacteriën blijven zo be-

houden.

De weg echter van het idee naar een werkend geneesmiddel is nog

lang. Het kan nog wel tien jaar duren, denken de onderzoekers.

Maar als het werkelijk lukt, kan het een belangrijke stap zijn in het

gerichter toepassen van antibiotica, en in de strijd tegen resistentie.

Bronnen: wetenschap.nl; kennislink.nl

gelijk niet meer effectief bestreden worden. We zouden zelfs

aan een eenvoudige blaasontsteking kunnen overlijden.

MRSA (Meticilline Resistente Staphylococcus aureus) is een

voorbeeld van een bacterie die resistent is voor de meest

gangbare antibiotica, waardoor hij moeilijk bestreden kan

worden. Besmetting met deze multiresistente bacterie is

vooral gevaarlijk voor mensen met een ernstig verminderde

weerstand. Voor ziekenhuizen en verpleeghuizen vormt de

bacterie dus een grote bedreiging.

Het goede nieuws is dat resistentie ook weer zou kunnen ver-

dwijnen. Volgens de laatste ideeën zijn resistentiegenen niet

nuttig als er geen antibioticum in de buurt is. De resistente

bacteriën zullen het dan verliezen van hun ‘gevoelige’ soort-

genoten, waardoor de verworven resistentie op termijn weer

verdwijnt.

• Spaarzaam gebruik Dat we zuinig moeten zijn op

de werkzame antibiotica zal duidelijk zijn. Het ontdekken en

ontwikkelen van nieuwe middelen kost veel tijd en geld.

De relatief eenvoudig te vinden antibiotica zijn inmiddels wel

ontdekt. Nieuwe middelen ontwikkelen is behalve duur ook

weinig interessant voor de farmaceutische industrie. Het gaat

namelijk om antibiotica die slechts ingezet zal worden wan-

Veelvuldig gebruik van antibiotica versnelt het proces van resistentie

ZORGANNONUMMER 142 - 10

Interview

SPV-er ondersteunt huisartsSinds 1 januari 2014 spreken we niet meer van de

eerste - en tweedelijns geestelijke gezondheidszorg,

maar wordt de geneeskundige ggz aangeboden

op drie niveaus: huisartsenzorg met praktijkonder-

steuning ggz, generalistische basis ggz en

gespecialiseerde ggz.

Praktijkondersteuner ggz biedt basiszorg bij niet-somatische klachten

ZORGANNONUMMER 142 - 11

Lees verder op pagina 12

Interview

De huisartsenzorg vervult een cruciale rol in de keten van de ggz.

De zorg is dichtbij en laagdrempelig. De huisarts kan zich daarbij laten

ondersteunen door een praktijkondersteuner ggz (poh-ggz). De huisarts

en poh-ggz hebben de taak patiënten met psychische problematiek te

herkennen, zo mogelijk te behandelen en waar nodig te verwijzen naar

de generalistische basis-ggz als het gaat om een kortdurende behandeling

of een langere behandeling met lage intensiteit.

Patiënten met acute, ernstige en complexe psychiatrische problematiek

worden verwezen naar de specialistische ggz. Patiënten zonder (vermoe-

den van) een DSM-stoornis kunnen in de huisartsenpraktijk worden

behandeld.

Jan Seeleman is sinds 1992 sociaal-psychiatrisch verpleegkundige.

Vanuit GGZ Centraal, waar hij onder meer in de crisisdienst werkt, is hij

gedetacheerd als poh-ggz in gezondheidscentrum De Molenwiek in

Almere Buiten.

• Kun je een indruk geven van de cliënten/patiënten die jij zoal ziet? ‘Almere Buiten is een gedeelte van Almere waar de

bewoners het relatief moeilijk hebben. Er wonen vrij veel mensen met

lage inkomens, het percentage allochtonen van niet-westerse afkomst

bedraagt ongeveer 30%.

Er zijn veel cliënten met werk gerelateerde problemen, of ze hebben

juist problemen omdat ze geen werk hebben. Ik zie regelmatig mensen

met depressies, trauma’s, een paniek- of angststoornis of suïcidale ge-

dachten. Maar ook mensen die eenzaam zijn of te veel alcohol of andere

middelen gebruiken. Tekenend is dat een deel van mijn cliënten ook

regelmatig aanklopt bij het loket van de sociaal raadslieden dat zich in

ons gezondheidscentrum bevindt.’

‘Vooral voor de doktersassistenten vormen de patiënten uit de wijk een

moeilijke groep. De patiënten zijn snel geneigd een beroep te doen op

professionele hulp. Ze komen om de haverklap met klachten, op een tijd

die hun uitkomt. Ze kunnen zich daarbij erg eisend opstellen. Afspraken

worden regelmatig niet nagekomen en adviezen niet opgevolgd.’

• Op welke manieren kun jij de huisartsen ondersteunen? Mijn aanwezigheid in het centrum maakt het voor de huisartsen moge-

lijk snel iets te bespreken. Bijvoorbeeld of een bepaalde patiënt direct naar

de specialistische ggz verwezen moet worden of dat het beter is eerst

een afspraak bij mij te maken. Ook komen praktijkondersteuners soma-

tiek wel eens naar me toe met vragen, bijvoorbeeld over hoe te handelen

bij een patiënt met borderline. Maar cliënten komen - conform het

landelijke beleid - alleen via de huisarts bij mij terecht.

Ik kan huisartsen ook helpen om de echte hulpvraag van patiënten te

achterhalen. Zij zien regelmatig patiënten met min of meer vage klachten.

Deze mensen komen op het spreekuur, terwijl er medisch gezien geen

reden voor is. In Almere Buiten is daar onderzoek naar gedaan. Daaruit

kwam naar voren dat een groep van zo’n 1500 patiënten jaarlijks tien

keer of vaker zonder medische noodzaak naar de huisarts gaat. Bij deze

patiënten kun je ook vaak veel doen op het vlak van welzijn. Dat is

breder dan lichamelijke en geestelijke gezondheid. Maar gezondheid

speelt wel een heel voorname rol in ieders leven. Daar moet je zeker niet

aan voorbij gaan.

De zorgpaden voor veel voorkomende

psychische problemen (angst, depressie,

problematisch alcoholgebruik) in de

huisartsenpraktijk en

de generalistische basis ggz zijn geactualiseerd

en in overeenstemming gebracht met de

nieuwe regelgeving.

De zorgpaden geven bouwstenen voor goede

zorg door huisarts, poh-ggz en psychologen en

zijn gebaseerd op de bestaande evidentie.

Elk zorgpad beschrijft per stap - signaleren,

diagnose, behandelinterventies, nazorg/

terugvalpreventie - de activiteiten, en geeft

vuistregels voor de uitvoering en suggesties

voor vragenlijsten en behandelinterventies.

Een zorgpad geeft - eenmaal uitgewerkt -

antwoord op de vraag wie-doet-wat-wanneer-

en-waarom als reactie op de zorgvraag van

een patiënt.

Samenwerkingsverbanden en zorggroepen

in de eerste lijn kunnen de beschrijvingen

gebruiken voor de optimalisatie van het

zorgproces, en voor afstemming van de zorg

tussen de huisartsenzorg en de generalistische

basis ggz, en met de gespecialiseerde ggz.

De zorgpaden per aandoening en een

schema waarin de verschillende interventies

als bouwstenen zijn geïntegreerd, zijn te

downloaden via eerstelijnsggz.nl.

Zorgpaden vernieuwd

Tekst:Sietsche van Gunst

ZORGANNONUMMER 142 - 12

Interview

• Wat kun jij voor deze patiënten betekenen? ‘Een luisterend oor bieden, heel basic en

toch zo belangrijk. Ik help cliënten om de problemen helder te krijgen en te achterhalen welke invloed

die op hen hebben. Ik probeer te begrijpen waar het om gaat en meestal lukt me dat. Ik geef adviezen,

tips en huiswerkopdrachten. Zo nodig breng ik de cliënt in contact met maatschappelijk werk, sociale

raadslieden of met anderen die praktische ondersteuning kunnen bieden. In een aantal gevallen adviseer

ik de huisarts de cliënt te verwijzen naar de generalistische basis-ggz of naar de specialistische ggz.

Cliënten waarderen het enorm dat ze gerichte en ruime aandacht krijgen. Ik begeleid bijvoorbeeld een

vrouw die pas haar man verloren heeft. Ze liep al een tijdje bij maatschappelijk werk, maar voelde

zich daar niet begrepen. Vanuit die optiek kwam ze ook bij mij. ‘Je snapt het toch niet’, kreeg ik al bij

voorbaat te horen. Gaandeweg stelde ze zich opener op. Er kwamen emoties los en geleidelijk kon de

verwerking starten.

Een ander voorbeeld is een man - pas ontslagen - die zich suf solliciteerde maar geen nieuwe baan kon

vinden. Ik heb hem kunnen helpen met het ontwikkelen van een nieuwe structuur in zijn leven, aan de

hand van een duidelijk dag- en weekschema waarin geplande activiteiten ingedeeld zijn naar de be-

schikbare tijd. Hij zag in dat hij weer tijd had voor zijn oude hobby; hij is weer gaan schilderen. Zo vond

hij beetje bij beetje een nieuw levensdoel. Hij bleek veel steun te hebben aan onze gesprekken. Veel

cliënten vinden het fijn dat ze met dit soort moeilijke zaken niet ergens anders naar toe hoeven voor

begeleiding, maar gewoon in hun eigen huisartsenpraktijk kunnen blijven.’

‘De cliënten die ik in het gezondheidscentrum begeleid, hebben vaak meer veerkracht en herstellen

sneller dan de cliënten die ik zie in de tweede lijn. Daar is de problematiek complexer en langduriger en

soms komt de cliënt nooit meer uit de psychiatrische problematiek. Die diversiteit in cliënten maakt mijn

werk boeiend, maar is vooral ook nuttig omdat het me scherp houdt. Het kost veel energie om mijn

werk op de verschillende plekken goed op orde te houden, maar ik put er ook weer nieuwe energie

uit. Mijn ruime ervaring in de tweede lijn - mede in de crisisdienst - neem ik mee naar de cliënten die ik

begeleid in de eerste lijn. Ik ervaar dat als een enorme meerwaarde.’

• Verwijs jij - zoals gedetacheerde poh’s ggz soms verplicht zijn - alleen naar je eigen organisatie? ‘Nee. Ik ken de wegen binnen mijn eigen organisatie uiteraard goed. Maar als ik cliënten

met complexe problematiek naar de specialistische ggz verwijs, vraag ik altijd aan de cliënt waar hij /zij

heen zou willen. Meestal geef ik een aantal opties mee en adviseer om zich eerst te oriënteren. De cliënt

kan dan zelf een keuze maken en dat bevordert de zelfredzaamheid.

Cliënten geven overigens soms heel duidelijk aan dat ze niet naar de generalistische basis-ggz of de

specialistische ggz willen. Afhankelijk van de problematiek, de ernst en eventuele gevaren (bijvoorbeeld

suïcidaliteit) is het soms mogelijk dat de behandeling toch in de huisartsenpraktijk wordt voortgezet.

Vooropgesteld dat er goede afspraken met de cliënt te maken zijn en de huisarts ermee instemt.’

• Hoe kijk jij naar het transitieproces in de zorg? Ik zie dat er in Almere bij het opzetten van

sociale wijkteams in het kader van het transitieproces, zeer veel aandacht uitgaat naar welzijnswerk en

naar de inzet van vrijwilligers. Dat is vanuit politiek-financieel oogpunt goed te begrijpen. Maar het

gaat wel voorbij aan het feit dat er een grote groep burgers is die echt hulp nodig heeft om zich

staande te kunnen houden; professionele hulp, ook vanuit de ggz. Dit onderwerp heb ik regelmatig

naar voren gebracht in het overleg over het opzetten van sociale wijkteams in Almere Buiten. Bij de

laatste bijeenkomst vóór de zomervakantie gaf men tot mijn verrassing aan dat de poh-ggz - als schakel

tussen de huisarts en het welzijnswerk - een prominente rol moet krijgen in dit proces. Ik zie dit als een

belangrijke stap voorwaarts om het transitieproces op verantwoorde wijze te laten plaatsvinden, en

niet te veel de nadruk te leggen op het belang van eigen kracht van de burger en de inzet van sociale

netwerken van mensen.’

NOOT: Dit artikel verscheen eerder in Tijdschrift voor Praktijkondersteuning (nr. 5 - oktober 2014)

onder de titel ‘Poh-ggz: Een luisterend oor bieden is heel basic’.

‘Ik kan

huisartsen

ook helpen

om de echte

hulpvraag

van

patiënten

te

achterhalen’

ZORGANNONUMMER 142 - 13

‘Ik kan

huisartsen

ook helpen

om de echte

hulpvraag

van

patiënten

te

achterhalen’

De ledenraad van NU’91 is per direct op zoek naar drie nieuwe leden. Lid zijn van de ledenraad - het hoogste orgaan van onze vereniging - geeft je de moge-

lijkheid mee te denken en mee te praten over het beleid van jouw beroepsorganisatie.

Gezien de huidige samenstelling van de ledenraad zijn wij met name op zoek naar men-

sen die werkzaam zijn in de sector GGz, VVT of algemene ziekenhuizen. Maar ook als

je werkzaam bent in een van de andere sectoren in de zorg, nodigen we je van harte

uit te reageren.

Kandidaten voor deze vrijwilligersfunctie moeten minimaal vier keer per jaar beschikbaar

zijn voor vergaderingen met het bestuur en voor thema- en studiedagen.

Ben je (leerling)verpleegkundige/verzorgende of in een andere functie - vanaf opleidings-

niveau 3 - werkzaam in het primaire proces van de zorg, of ben je verplegingsweten-

schapper, ga dan naar onze website nu91.nl voor het volledige functieprofiel. Voor meer

informatie kun je contact opnemen met Janny Kuperus, lid ledenraad. Zij is bereikbaar

via het directiesecretariaat.

Denk je als lid van de ledenraad een bijdrage te kunnen leveren aan het beleid van NU’91,

dan nodigen we je van harte uit je motivatie en CV vóór 31 januari te mailen naar:

directiesecretariaat@nu91.nl

NU’91 is per direct op zoek naar een plaatsvervangend lid voor de Pensioenraad. Heb jij altijd al mee willen koken bij een van de grootste pensioenfondsen

van Nederland? Dan is dit je kans.

De Pensioenraad komt negen keer per jaar bij elkaar - inclusief twee opleidingsdagen -

en heeft als taak mee te denken met het bestuur van de Pensioenfonds Zorg en Welzijn

(PFZW). PFZW is verantwoordelijk voor het pensioenbeleid en het pensioenvermogen van

ruim twee miljoen (oud-)werknemers in de sector zorg en welzijn. Ook is het eindverant-

woordelijk voor een deugdelijke uitvoering van de pensioenregeling. Voor die uitvoering

is een contract gesloten met PGGM.

Als je lid bent van NU’91, affiniteit hebt met pensioenzaken en met vermogensbeheer,

en je wilt daar binnen de Pensioenraad graag over mee praten, ga dan naar onze website

nu91.nl voor het volledige profiel.

Je kunt je sollicitatiebrief tot 31 januari mailen naar Esther de Vries, secretaris NU’91:

e.devries@nu91.nl

Kijkje in de keuken van

pensioen-beheer

Kom onze ledenraad versterken

INTERNE VACATURES

?... ...

!

ZORGANNONUMMER 142 - 14

Puzzel

Horizontaal: 1 vechtsport 6 verborgen 12 paars 13 lekkernij 15 priem 17 woonschip 19 pl. in Gelderland 20 gebouw in Amsterdam 22 blijkens de akten 23 dans 25 de lezer heil 26 grote bijl 27 maand 28 profeet 29 Frans lidwoord 31 als onder 32 slee 34 water in Friesland 35 inwonend 38 naaldboom 41 lidwoord 42 ik 43 rangtelwoord 46 strekking 49 reeds 50 voegwoord 51 en volgende 52 trekdier 54 vernis 55 handelsvoorwerp 57 een zekere 58 voorzetsel 59 beddengoed 60 dat is 61 gravin van Holland 63 voordat 64 drinkbakje 66 Spaanse titel 67 klankbekken 69 vervoermiddel 71 hefgewicht 72 droevig.

Verticaal: 2 indien 3 Romanum Imperium 4 op de wijze van 5 vleesgerecht 7 dwergstaat 8 gesloten 9 landbouwwerktuig 10 grappenmaker 11 cijfer 14 zienswijze 16 livreiknecht 18 vuurmond 19 vlak 21 niets uitgezonderd 24 heden 30 krachtig 33 intiem 36 ontkenning 37 pl. in Flevoland 39 snelle loop 40 kilte 43 groot hert 44 danig 45 eenjarig dier 46 sein 47 linie 48 soort koek 49 anders gezegd 53 rivier in Frankrijk 56 ego 62 Turks bevelhebber 63 takje 65 voorgevel 66 fraaie kleding 68 oosterlengte 70 voorzetsel.

Our referenceArticleQuantityColor of imprintPrint size

date 28.11 .20141657434-1MO8256-06105pms Procces Magenta (P1)6,5 x 8 mm / 20 x 8 mm

PLEASE NOTE:

1:1

w/w

Option A Option B

uz elzp Mail de oplossing van de puzzel vóór 1 februari 2014 naar puzzel@nu91.nl Vermeld je naam en adres. Ook niet-leden kunnen meedoen.

Inzenders van de juiste oplossing maken kans op een van de tien verpleegkundige klokjes.

ZORGANNONUMMER 142 - 15

Kaderleden

Sinds ik - psychiatrisch verpleeg-

kundige op de Paaz in het

Catharina Ziekenhuis - ook NU’91

vakbondsconsulent ben, merk ik

soms dat alleen al het woordje

vakbond mensen met wie ik praat voorzichtiger maakt en

terughoudend in het delen van informatie. Dat is soms lastig,

maar vooral jammer.

Ik had al diverse malen contact gezocht met de HR-afdeling

binnen ons ziekenhuis om te vertellen over mijn taken als

vakbondsconsulent, en over NU’91. Ik merkte wel dat dit zin

had. Uiteindelijk willen we hetzelfde als onze werkgever: dat

werknemers met plezier en passie kunnen werken. Pas dan

kan de kwaliteit van het werk hoog zijn.

Maar ik wilde graag meer doen om het niet zo positieve beeld

dat sommigen kennelijk hebben van de vakbond bij te stellen.

Tijdens overleg met mijn werkbegeleidster ontstond het idee

om Monique Kempff, voorzitter van NU’91, uit te nodigen

voor een informeel bezoekje aan ons ziekenhuis en een ont-

moeting met vertegenwoordigers van de Raad van Bestuur.

Met als doel NU’91 beter op de kaart te zetten en om nog

eens uit te leggen waar de beroepsorganisatie voor staat.

Ik was erg blij dat ik voor dit initiatief alle medewerking kreeg,

zowel van NU’91 als vanuit het Catharina Ziekenhuis. Om

Monique ook wat van het ziekenhuis te kunnen laten zien ben

ik eerst gaan uitzoeken waar we - zonder al te veel hinder

voor patiënten en collega’s - een kijkje zouden kunnen nemen.

De keuze viel op de poli Longfunctie en - op verzoek van

Monique - de poli Psychiatrie. Na wat telefoontjes over en weer

en de goedkeuring van de HR-afdeling voor het plan, was het

geregeld.

Op 7 november stond allereerst het bezoek aan de poli Psy-

chiatrie gepland. Monique wilde dit graag omdat ik op deze

afdeling werk en omdat ook haar roots in de psychiatrie lig-

gen. Dat maakte de rondleiding extra leuk. Met afdelings-

manager Arna Govers spraken we uitgebreid over de psychia-

trie van vroeger en nu. Ook op de poli longgeneeskunde

stond afdelingsmanager Paul

Jaegers klaar om ons te ont-

vangen en rond te leiden. Wat

Monique en mij opviel was de

positieve en trotse houding die

de managers uitstraalden met betrekking tot hun afdeling.

Dat was goed om te zien. Na de rondleidingen stond een

informele lunch op de agenda waar ook NU’91 belangenbe-

hartiger Peer Meesters bij aansloot.

Het daarop volgende gesprek met vertegenwoordigers van

de RvB en HR vond ik het spannendst; nergens voor nodig

bleek achteraf. We werden heel hartelijk ontvangen en na het

voorstelrondje kreeg ik de gelegenheid te vertellen waarom

ik dit als vakbondsconsulent georganiseerd had. Monique

gaf uitleg over waar NU’91zich allemaal mee bezig houdt en

Peer ging met name in op zijn ervaringen met het Catharina

Ziekenhuis.

Ook hier vond ik de sfeer heel open en ontspannen. Paul

Boomkamp, lid van de RvB, vertelde enthousiast over de ont-

wikkelingen die het ziekenhuis ondergaat en hoe men hierbij

steeds probeert in te spelen op de kernwaarden van het

Catharina Ziekenhuis: gastvrij, aanspreekbaar en gedreven.

De missie van het ziekenhuis Samen dienstbaar en vernieuw-

end in de beste specialistische zorg en opleidingen, is iets

waar men zich actief en met trots voor inzet.

Het was voor mij een leuke dag met veel nieuwe ervaringen,

die ik zeker ook mee zal nemen in mijn werk als vakbonds-

consulent. Wat me vooral is bijgebleven, is dat op alle plekken

waar we die dag geweest zijn de kernwaarden van het zie-

kenhuis ook echt zichtbaar en merkbaar waren. Men was

gastvrij, erg aanspreekbaar en echt gedreven. Dat heeft mij

het vertrouwen gegeven dat de open manier van communi-

ceren die volgens mij zo belangrijk is om dingen voor elkaar

te krijgen, echt haalbaar is. Ook als het gaat om zaken die

ik als vakbondsconsulent onder de aandacht wil brengen.

Mijn instelling is dat door open met elkaar te communiceren we gezamenlijk een heel eind kunnen komen. Daar heb je echter wel ieders

medewerking voor nodig.

Vakbonds-consulent nodigt NU’91 uit

Op werkbezoek inCatharina Ziekenhuis

Eindhoven

Tekst:Marget Kortooms

Monique Kempff en afdelingsmanager Arna Govers

ZORGANNONUMMER 142 - 16

Van de werkvloer

Carla Ceulemans was ruim 20 jaar IC-verpleegkundige en werkt nu al weer bijna

10 jaar als pijnverpleegkundige in de postoperatieve pijnbestrijding. Theo van de

Looij, coördinator neuromodulatie, werkt sinds 1985 voor de Sint Maartenskliniek.

Samen kijken zij terug op het ontstaan van het specialisme pijnbestrijding binnen

de Sint Maartenskliniek. En zij kijken vooruit naar het congres ‘Pijnbehandeling:

samen in beweging’ op 18 april 2015 dat zij samen met hun collega’s in Nijmegen

organiseren.

Tot 1995 maakte de kliniek gebruik van de maatschap van anesthesiologen van

het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) en het RadboudUMC in Nijmegen.

Daarna kwamen er twee anesthesiologen in dienst bij de Sint Maartenskliniek.

De enorme groei aan patiënten bood hen de mogelijkheid een eigen pijnbehan-

delingsafdeling op te zetten. ‘Onze orthopeden voerden steeds meer operaties

uit, waardoor we eenvoudigweg veel meer vraag kregen naar pijnbestrijding’,

aldus Theo van de Looij.

• Acute Pijn Service Carla Ceulemans: ‘De pijnbestrijding na operaties

stond toen nog echt in de kinderschoenen. In die tijd was het in veel ziekenhuizen

nog zo dat patiënten moesten leren omgaan met pijnklachten na een operatie.

‘Pijn hoort er nu eenmaal bij’, was de veelgehoorde opvatting. Uit onderzoek

bleek echter dat veel pijnklachten na een operatie kunnen leiden tot chronische

pijn. Bovendien werd duidelijk dat de patiënt door een betere pijnbehandeling

veel sneller herstelt. Daarom wilden we onze patiënten bij acute pijn iets kunnen

bieden en dat werd de Acute Pijn Service (APS-team). Dit nieuwe werkveld was

natuurlijk ook voor ons als verpleegkundigen een hele leuke uitdaging.’

Volgens Ceulemans werd de APS echt zichtbaar rond 2005: ‘We kwamen met

In de Sint Maartenskliniek

worden in 2015 twee

jubilea gevierd:

het 20-jarig bestaan van het

Pijnbehandelcentrum

en het 10-jarige bestaan van

de Acute Pijn Service (APS).

In het pijnbehandelcentrum

worden sinds 1995

patiënten met chronische pijn

behandeld.

Het betreft voornamelijk pijn

die verband houdt met het

bewegingsapparaat.

Tekst: Communicatieafdeling St. Maartenkliniek

Samen in beweging

Het team van het Pijnbehandelcentrum

boven Carla Ceulemans en Theo van de Looij

ZORGANNONUMMER 142 - 17

speciale voorlichtingsfolders, pijnprotocollen en begonnen

met een regulier multidisciplinair pijnoverleg. We hebben

veel geïnvesteerd in voorlichting en educatie voor zowel col-

lega’s als patiënten.’ Uiteindelijk werd - met de landelijke

invoering van prestatie indicatoren pijn (2005) - officieel

formatie gecreëerd voor het APS-team. Als de pijn bij een

patiënt na de operatie niet voldoende kan worden bestre-

den, dan komt het gespecialiseerde team direct in actie. Het

APS-team kan onder andere de pijnbestrijding aanpassen en

in overleg met de anesthesioloog overgaan tot andere be-

handelmethodes. Ceulemans: ‘Met dit team zijn we heel

laagdrempelig bereikbaar voor zowel patiënten als verpleeg-

kundigen. We zijn als het ware de schakel tussen de anesthe-

sioloog enerzijds, en de patiënt, verpleegkundige en arts op

de afdeling anderzijds.’

• Voorloper Al snel ontwikkelde de anesthesieafdeling

van de Sint Maartenskliniek zich tot landelijk voorloper en

specialist op het gebied van bijzondere anesthesietechnie-

ken, zoals katheters bij een plexus (netwerk van zenuwen of

bloedvaten, red.).

’In 2003 werd binnen de zorg een landelijk onderzoek opge-

start naar vermijdbare complicaties, waaronder ernstige pijn.

Een belangrijke conclusie van dit onderzoek was dat bij 1/3

van alle patiënten geen actie werd ondernomen, terwijl dat

op basis van de pijnscore en het postoperatieve pijnprotocol

wel had moeten gebeuren. Daarnaast bleek dat in meer dan

de helft van de gevallen de documentatie van de pijnscore

en het morfinegebruik onvoldoende was. ‘Binnen onze af-

deling hadden we dit al ingevoerd, we kregen in het begin

zelfs een telefoontje van onze Maartensapotheek toen zij

signaleerden dat er ineens zoveel morfine werd gebruikt.

We hebben natuurlijk direct duidelijk uitgelegd waarom dat

zo was en dat het gebruik binnen onze protocollen was ge-

borgd’, aldus Ceulemans.

Theo van de Looij: ‘Sinds eind 2004 hebben we ons ook

toegelegd op de behandeling met neuromodulatie.

Neuromodulatie is een pijnbehandeling waarbij de zenuw-

banen in het ruggenmerg met elektrische pulsen worden

beïnvloed. Deze behandeling is het laatste station in de

chronische pijnbehandeling. Met een implantaat kun je de

chronische pijnsignalen vervangen door een tintelend gevoel,

wat veel van de pijnklachten bij de patiënt kan wegnemen.

Sommige patiënten geven zelfs aan dat zij dankzij die behan-

deling hun leven weer hebben teruggekregen .

• Expertise Terugkijkend op de geschiedenis van de

pijnbehandeling binnen de Sint Maartenskliniek zijn Theo en

Carla vooral trots. ‘Het heeft zo’n enorme vlucht genomen;

in de eerste jaren begonnen we met 300 patiënten per jaar

en tien jaar later werden er al 3000 mensen per jaar behan-

deld. De ligduur is enorm verminderd, mede dankzij de ver-

beterde postoperatieve pijnbehandeling. In het verleden lag

men bijvoorbeeld drie weken op de afdeling na een operatie

voor een knieprothese. Nu staat men dezelfde dag al naast

het bed en kun je na twee à drie dagen naar huis. En op

sommige gebieden zijn we een landelijke expert geworden,

zoals bij de pijnbehandeling van de rug en de onderste extre–

miteiten. We zijn ook Center of Excellence voor perifere

zenuwblokkades. Daarnaast heeft de komst van een verpleeg-

kundig specialist anesthesiologie in 2010 onze afdeling nog

meer body gegeven’, aldus Carla en Theo.

Carla en Theo: ‘Wat wij mooi vinden is dat iedereen door de

jaren heen veel alerter is geworden op pijn. Zowel de patiënt

die direct aangeeft waar hij/zij last van heeft, als de artsen

en verpleegkundigen die bij de behandeling zijn betrokken.’

‘We blijven ook nauw betrokken bij scholingen en voorlich-

tingsbijeenkomsten, zowel binnen ons ziekenhuis als daar-

buiten. Dat is een van de redenen dat we ons jubileumjaar

2015 willen aangrijpen om een speciaal congres over pijnbe-

handeling te organiseren. In diverse workshops worden alle

facetten van pijnbehandeling belicht: van locoregionale

anesthesie (plaatselijke verdoving) tot RealHealth, een speciale

training die mensen leert omgaan met hun chronische pijn

als er geen medische behandeling meer mogelijk is.’

Het congres Pijnbehandeling: samen in

beweging vindt plaats op 18 april 2015 en is bedoeld

voor (gespecialiseerd) verpleegkundigen, verpleegkun-

dig specialisten, physician assistants, anesthesiemede-

werkers en andere geïnteresseerden.

Tijdens dit congres komen specialisten aan het woord

over de verschillende aspecten van behandeling van

pijn binnen de unieke expertise van de Sint Maartens-

kliniek. Professionals en ervaringsdeskundigen gaan

in de parallelsessies in op specifieke onderwerpen,

waarbij u de mogelijkheid heeft zich op uw eigen

doelgroep te richten. Meer informatie:

maartenskliniek.nl/maartensacademie

ongresCVan de werkvloer

ZORGANNONUMMER 142 - 18

Wij hopen je te ontmoeten op 2 of 3 december

Bijscholing

wissner-bosserhoff Nederland B.V. Amstelwijckweg 2 | 3316 BB Dordrecht | Tel.: +31 (0)78-652 18 50 | Fax: +31 (0)78-652 18 55 | e-mail: sales@wi-bo.eu | www.wi-bo.com

MET PLEZIER

eleganza 2VERPLEGEN

INNOVATIEVE MOBILISATIE | FLEXIBEL GEBRUIKSGEMAK SMART SECURITY PAKKET | GOEDE VERRIJDBAARHEID

wibo_NL_AD_2014-11_eleganza2_215x285+3mm.indd 1 12.11.14 10:33

ZORGANNONUMMER 142 - 19

Boeken

is de digitale nieuwsbrief van NU’91. Hierin vind je het laatste nieuws over

NU’91 en over de ontwikkelingen binnen de zorg. Wil jij ook NUfo ontvangen?

Ga dan naar www.nu91.nl en log in via Mijn NU’91 en pas Mijn gegevens aan. NUfoIkben

Geef het ons op tijd door wanneer je van adres verandert of van werkgever. Vul de nieuwe gegevens in en stuur de bon -zonder postzegel - naar:

NU’91 Ledenadministratie Antwoordnummer 9331 3500 ZC UtrechtJe kunt de wijzigingen natuurlijk ook per email doorgeven: ledenadministratie@nu91.nl

NU lidnaam

lidnr.

email

Nieuw adres adres

postcode woonplaats

tel. nr.

oude postcode rekeningnr.

Nieuwe werkgever

naam instelling

adres

postcode plaats

ingangsdatum

email werk

Wij hopen je te ontmoeten op 2 of 3 decemberwissner-bosserhoff Nederland B.V. Amstelwijckweg 2 | 3316 BB Dordrecht | Tel.: +31 (0)78-652 18 50 | Fax: +31 (0)78-652 18 55 | e-mail: sales@wi-bo.eu | www.wi-bo.com

MET PLEZIER

eleganza 2VERPLEGEN

INNOVATIEVE MOBILISATIE | FLEXIBEL GEBRUIKSGEMAK SMART SECURITY PAKKET | GOEDE VERRIJDBAARHEID

wibo_NL_AD_2014-11_eleganza2_215x285+3mm.indd 1 12.11.14 10:33

Hoe versterk je het gevoel van eigenwaarde bij

bewoners? Hoe ga je om met gevoelens van

machteloosheid? Maar ook: wat betekent het voor

jou om zorg te dragen voor mensen die langzaam

aftakelen en uiteindelijk overlijden?

Verzorgenden in het verpleeghuis hebben (of ne-

men) vaak te weinig tijd om hierbij stil te staan,

terwijl ze dagelijks met dit soort zaken worden

geconfronteerd.

Het boekje Getekend leven, stilstaan bij de praktijk

van de zorg in het verpleeghuis nodigt verzorgen-

den uit zo af en toe de tijd te nemen voor reflectie

op hun werk. Het boekje kan individueel maar ook

samen met collega’s gebruikt worden in bijvoorbeeld gesprekken of workshops. Het boekje is geschreven door huma-

nistisch raadsvrouw Marieke Vis en geïllustreerd door verzorgende Truus Hofstra. Elk thema wordt kort ingeleid en is

voorzien van vragen en opdrachten.

Getekend leven is te bestellen via Metcompassie.nl - prijs: € 9.50

werkt voor DE ZORG www.nu91.nl

Samen staan we sterker!

Dat is ook mijn mening en

daarom wil ik mijn collega

graag lid maken van NU’91.

Kijk op nu91.nl/maak-je-collega-lid/ Je collega kan gebruik maken van de kennismakingsaanbieding, waarbij

de eerste drie maanden van het NU’91 lidmaatschap gratis zijn.

En jij ontvangt als dank een VVV bon van €7,50.

NU’91 heeft een speciale aanbieding

voor nieuwe leden.