Nr. 22 - 24 juni (1,61 mb)

RESOURCENederlands laatste studentenarts...gaat met pensioen

p.18

Genen bepalen of dieet werkt

Aid shortens civil wars

Waarom is Wilders zo populair in Limburg?

Niet iedereen heeft even veel baat bij omegavetzuren | p.9 |

Government troops gain control faster | p.8 |

‘In zuiden bestaat sterke neiging om het vreemde en onzekerheid te mijden.’ | p.14 |

nr. 22 – 24 juni 2010 – 4e jaargangVoor studenten en medewerkers van Wageningen UR

RESOURCE — 24 juni 2010

2 >> advertentie

Het waterschap Velt en Vecht zorgt in Zuidoost-Drenthe en Noordoost-Overijssel voor bescherming tegen overstroming, wateroverlast en watertekort en voor schoner oppervlaktewater (inclusief de zuivering van rioolwater). Doelstelling van het waterschap is een betrouwbare en duurzame waterhuishouding door integraal beheer, waarbij op evenwichtige wijze rekening wordt gehouden met alle betrokken belangen. Een professionele organisatie met 190 medewerkers geeft hieraan uitvoering.

Per 1 januari 2010 hebben we de overgang gemaakt van een sectorenmodel naar een directiemodel met vijf eenheden. Bij de eenheid Waterzuivering en Waterbeheersing en de eenheid Bouwen en Beleid zijn we op zoek naar een:

Trainee m/v 32-37 uur per week voor de periode van twee jaar

- technoloog (vac.nr. 0169) - aankomend of assistent-projectleider (vac.nr. 0170)

De functie

In de functie van trainee word je opgeleid voor toekomstige posities binnen de waterschappen. In de periode van twee jaar kun je de nodige kennis en ervaring opdoen binnen het waterschap Velt en Vecht. Je wordt breed ingezet bij vraagstukken die spelen binnen en buiten de eenheden. De onderwerpen zullen afhangen van je eigen achtergrond en de actuele behoefte binnen hetwaterschap. Dit kan zijn deelname aan beleidsprojecten, onderzoek doen naar de optimalisatie van zuiveringen, het opstellen van rapportages, het verantwoordelijk zijn voor (deel)projecten bij renovaties en nieuwbouw van gemalen of waterinrichtingsprojecten.

Het profiel

Eén van de trainees zal als uitvalbasis werken binnen het cluster Zuivering. Daarvoor zoeken we iemand met een technologische achter-grond. We denken daarbij aan een academicus met een praktische inslag of een startende HBO’er. Als trainee technoloog ondersteun je de procesvoerders en technologen op de rioolwaterzuiveringsinstallaties en het slibbedrijf met het optimaliseren van processen.

De andere trainee krijgt een plek binnen het cluster Programma’s en projecten. We denken daarbij aan een startende HBO’er of een academicus met een praktische inslag. Als trainee aankomend of assistent-projectleider krijg je een ondersteunende, lerende, uitvoerende en soms leidende rol in de meer technische projecten. Als persoon heb je affiniteit met waterbeheer en het werken bij een waterschap.Je bent resultaatgericht, leergierig en pragmatisch.

Investeren in mensen

Velt en Vecht is een resultaatgestuurde organisatie, waarbij een coachende leiderschapsstijl, open communicatie en flexibiliteit belangrijke cultuurwaarden zijn. We beschouwen onze medewerkers als het belangrijkste bedrijfskapitaal. Door te investeren in de ontwikkeling van onze medewerkers vergroten we het prestatievermogen van de organisatie. We hebben daarom gekozen voor Investors in People als rode draad voor ons kwaliteitsdenken. Kortom, wij zijn een relatief jonge en lerende organisatie die oog heeft voor ontwikkelingsmogelijkheden van mensen!

Aanbod

Je krijgt de mogelijkheid om te werken in een proactieve organisatie met ruimte voor initiatief en persoonlijke ontwikkeling. Je voert in het kader van het traineeship diverse leeractiviteiten uit. Je krijgt de mogelijkheid om op basis van trainingen, leergangen of opleidingen je inzicht in het werk van -en het werken bij- het waterschap te vergroten. Het betreft traineefuncties van 32-37 uur per week. Als trainee zul je circa 20% van je tijd besteden aan opleiding en training. We bieden je een salaris en arbeidsvoorwaarden die passen bij een pas afgestudeerde HBO’er of WO’er.

Nadere informatie en reactie

Voor nadere informatie over de traineefunctie technoloog kun je contact opnemen met Jan Groener, manager van de eenheid Waterzuivering en Waterbeheersing, tel. (0524) 592122. Voor de traineefunctie voor aankomend projectleider kun je contact opnemen met Jan Hermen Kat, projectmanager bij de eenheid Bouwen en Beleid, tel. (0524) 592265. Je kunt een schriftelijke reactie vóór 5 juli richten aan het waterschap Velt en Vecht, t.a.v. cluster Hrm, Postbus 330, 7740 AH Coevorden (of digitaal naar [email protected]). Meer informatie over ons waterschap vind je op onze website (www.veltenvecht.nl).

Graag in het onderwerp van de e-mail of op de brief het vacaturenummer vermelden.

>>INHOUD

The full story?

resource.wur.nl/en

24 juni 2010 — RESOURCE

nr. 22 – 4e jaargang

LASTMet de komst van de raad van bestuur naar Atlas, is ESG eindelijk verlost van haar

dure gebouw. De witte kubus met diagonale rasters is eind 2006 opgeleverd, maar

bleek al snel veel te duur. De bodemkundigen, klimatologen en ecologen zijn nu ruim

behuisd in Atlas, Gaia en Lumen, maar directeur Kees Slingerland zat in zijn maag

met hoge kosten.

Zo probeert hij al jaren het bodeminstituut Isric naar een van de drie ESG-gebouwen

te krijgen. En vorig jaar nog liet Slingerland het bureau Centre for People & Buildings

onderzoeken of ESG van drie naar twee gebouwen kan. Het idee was om Atlas terug

te geven aan de raad van bestuur, om er de voedingsonderzoekers onder te brengen.

Nu komt de bestuurders met dé oplossing: namelijk zijzelf. Bestuur en staf gaan

naar de bovenste drie verdiepingen.

Bij Kees Slingerland valt nu een last van zijn schouders. Atlas krijgt er een bij. Hij

torst al eeuwen de wereld met zich mee en krijgt er nu ook nog ons bestuur bij.

Gaby van Caulil

EN VERDER

4 Nieuws & opinie

8 Wetenschap

11 Opinie

14 Kiezen

16 Beeld

bloot

18 Studentenarts

21 Duurzaamheid

22 MI

fusie VHL

24 Student

28 Puzzel, service, advertenties

32 Typical dutch

kussen

>> 24METALBAND LORD VOLTURE

Student David Marcelis: ‘Onze doel-

groep bestaat uit veertigers die de

seventies willen herbeleven.’

>> 10REFLECTIE VAN INFRAROOD

Hommels zien welke kievitsbloem

de meeste nectar heeft.

>> 12BIOLOGISCHE GEWASBESCHERMING

Joop van Lenteren is nog niet tevre-

den: ‘LNV heeft het laten zitten.’

SHIFTING THE BURDEN

With the ESG spread over

Atlas, Gaia and Lumen

buildings, accommoda-

tion costs have weighed

heavily on the mind of di-

rector Kees Slingerland

for some time. What a re-

lief that the board has

decided to move to the

top three floors of Atlas.

ESG can downsize and At-

las will bear not only the

world but also the man-

agement staff of Wage-

ningen UR on his shoul-

ders. Let’s hope the su-

perhuman god-bearer of

Greek mythology is up to

it.

ILLUSTRATIE COVER: SJOERD SIJSMA

The full story?

4 >> nieuws


ISRIC STAFF NOT HAPPY

ISRIC staff – now in temporary of-

fices – don’t seem happy with the

ESG’s offer of a wing of Gaia. The

building will be much more expen-

sive than their old one and staff

fear cost will be recovered through

staffing cuts.

MANAGEMENT COMES TO ATLAS

Wageningen UR’s head office is to

move to Atlas on the campus. The

main reason is to save on running

costs. The city council regrets the

move, but understands it. New

plans will be made for the Duiven-

daal compound, but won’t include

housing, catering or retail.

LIPDUBBING STUDENTS

More than 100 students lipdubbed

Kesha’s song Tik Tok for a video-

clip to go on universitylipdub.com.

This makes Wageningen the third

Dutch university to use lipdubbing

for hip publicity.

de beoogde verdiepingen in Atlas, maar die zullen naar Lumen en Gaia verhuizen. Volgens Simon Vink, woordvoerder van de raad van bestuur, is er binnen de norm van 8,5 m2 per werknemer, vol-doende plaats in die gebouwen. Door de komst van de circa hon-derdvijftig medewerkers van de concernstaf zullen de gebouwen op de Campus efficiënter benut worden, waardoor de huisvestings-kosten omlaag gaan. Ook is de ver-huizing een goede stap naar een duurzamere bedrijfsvoering. ‘We hoeven een heel gebouw minder te verwarmen, te verlichten en te be-heren’ , licht Vink toe.

LEVENDIGHEID

De Wageningse wethouder Michiel Uitdehaag vindt het spijtig maar begrijpelijk dat het bestuurscen-

trum naar de campus vertrekt. ‘In de ogen van veel Wageningers is dat jammer. Zij denken dat het be-stuurscentrum aanloop en leven-digheid toevoegt aan het centrum van de stad. Maar wij begrijpen de afweging die de raad van bestuur maakt. Het is niet aan ons om daar iets van te vinden.’ Volgens de wet-houder heeft het vertrek van het bestuurscentrum geen gevolgen voor het nieuwe bestemmingsplan dat in de maak is voor het hele ter-rein Duivendaal.

‘Wageningen UR heeft een jaar geleden gevraagd om een nieuw plan met een iets ruimere bestem-ming voor de panden. Ons college heeft het voornemen om daarmee in te stemmen, maar er komt geen woningbouw, detailhandel of ho-reca.’ HW, RK

De bovenste verdiepingen van Atlas.

BESTUUR VERLAAT DE BINNENSTAD

Het bestuurscentrum gaat verhui-

zen van de Costerweg in Wagen-

ingen naar de bovenste drie ver-

diepingen van het Atlas-gebouw,

aan de rand van de stad. Het

duurt nog zeker een jaar voordat

het bestuur en de concernstaf de

nieuwe werkplekken kunnen be-

trekken.

Financiële argumenten staan aan de basis van de verhuizing, waar-toe de raad van bestuur maandag besloot. Door de strengere eisen aan brandveiligheid en de noodza-kelijke renovatie van het dak is het relatief duur om het gebouw aan de Costerweg te blijven gebruiken. Verhuizing naar de campus is fi-nancieel en bedrijfsmatig aantrek-kelijk, aldus de raad van bestuur.

Momenteel zitten verschillende groepen onderzoekers van ESG op

ISRIC MOGELIJK NAAR GAIA

niet mee.

vierhonderd procent.

De Environmental Sciences Group (ESG) stelt voor om het bodemin-stituut Isric te huisvesten in het ge-bouw Gaia, op de campus in Wage-ningen. Het bodeminstituut zit nu in het Wisselgebouw, nadat de me-dewerkers vanwege brandveilig-heid uit hun onderkomen op Dui-vendaal werden geëvacueerd. De ondernemingsraad van ESG vocht deze uitzetting aan en de rechter heeft bepaald dat de medewerkers terug moeten naar Duivendaal, tenzij Wageningen UR andere ge-schikte huisvesting aanbiedt.

ESG biedt de medewerkers nu een vleugel in het Gaia-gebouw. Plek voor de bodemcollectie is daar op korte termijn niet. ESG wil een permanente oplossing realise-ren door een nieuwe entree te bou-wen tussen Gaia en Lumen. De bo-demcollectie zou dan in het be-drijfsgebouw achter Gaia komen en het museum in de kelder onder de entree.

De medewerkers van Isric wil-len liever terug naar Duivendaal, in afwachting van een permanente oplossing. Wat meespeelt is dat het instituut veel meer huur gaat betalen dan nu. De huisvestings-lasten zullen de komende jaren met zo’n vierhonderd procent stij-gen. De medewerkers vrezen be-zuinigingen op personeel om deze kostenstijging op te vangen. ESG heeft haar ondernemingsraad om advies gevraagd over het huisves-tingsplan. AS

FO

TO

: G

UY

AC

KE

RM

AN

S

nieuws << 5


STUDENTEN LIPDUBBEN TIK TOK

materiaal universiteit.

Ruim honderd studenten playback-ten deze week in Forum een video-clip bij elkaar op het nummer Tik Tok van Kesha. Hiermee heeft Wa-geningen Universiteit haar eigen lipdub.

dub.com. Wij pakken die hand-schoen op. Bovendien willen we aankomend studenten een kijkje in de keuken geven. We willen uit-stralen: wij zijn leuk.’

De opnames vonden plaats vol-gens een gedetailleerd draaiboek. Goossens: ‘Het resultaat lijkt alle-maal heel spontaan, maar het ligt precies vast wat iedereen, waar en op welk moment doet en in wat voor kleding.’ RK

Een lipdub is een in één take op-genomen muziekvideoclip waarin liefst zoveel mogelijk mensen een liedje playbacken. Werving en voor-lichting van de universiteit nam Nijmegenaar Rob Goossens in de arm om er eentje voor Wageningen te maken. Goossens heeft enige er-varing met het fenomeen: hij maakte ook de Nijmeegse lipdub.

Wageningen is na Rotterdam en Nijmegen de derde universiteit die

lipdubt. Goossens: ‘Eigenlijk is het in de universitaire wereld begon-nen als een aardigheidje. Maar universiteiten en bedrijven zien het steeds meer als een waardevol promotiemiddel.’

Wageningen gaat de lipdub niet als offi cieel promotiemiddel inzet-ten, zegt Suzanne Prak van Wurk-force. ‘Het is een soort uitdaging tussen universiteiten onderling. Al die fi lmpjes staan op universitylip-

LET NATURE TAKE ITS COURSE?

Joop Schaminee ponders the debate on

whether to feed the wild horses and cattle

in Dutch nature reserves or to let nature

take its course.

in brief

NEW DIRECTOR >> SSG’s Rien Komen moves

to VHL to manage educational quality and

operations from 1 September.

TOURISM BSc >> A joint Wageningen-

Breda tourism BSc starts in September.

THE MOST ENTERPRISING PROF >> in

Holland is Microbiology prof Willem de

Vos.

SECOND PRIZE >> Graduates Andries

Middag and Matthijs Timmermans won a

Science shop prize.

kort

>> VHL

Komen versterkt directieRien Komen wordt per 1 september direc-

teur Onderwijskwaliteit en bedrijfsvoering

bij Van Hall Larenstein. Zijn opdracht: VHL

uitbouwen tot één goedlopende hogeschool

binnen Wageningen UR. Komen is nu direc-

teur Bedrijfsvoering bij de Social Sciences

Group (SSG). Bij VHL wordt hij verantwoor-

delijk voor de bedrijfsvoering, voor de in-

houdelijke kwaliteit van het onderwijs en

voor onderwijsprocessen als roostering,

cijferregistratie en evaluaties. AB

>> ENTREPRENEURS

De Vos is het meest ondernemend Willem de Vos, hoogleraar Microbiologie,

is door Science Alliance uitgeroepen tot

meest ondernemende wetenschapper van

Nederland. De Vos heeft veel octrooien en

startende bedrijfjes op zijn naam staan.

Een vakjury verkoos De Vos uit een groep van

veertien kandidaten die door de rectoren van

de universiteiten waren aangedragen. AS

>> NIEUWE OPLEIDING

Bachelor Toerisme bij WU en NHTVWageningen Universiteit en de internationa-

le hogeschool NHTV in Breda beginnen van-

af september 2010 met een Engelstalige,

wetenschappelijke bacheloropleiding Toe-

risme. De eerste twee jaar volgen studenten

de bachelor in Breda, het derde jaar in Wa-

geningen. Wageningen brengt vooral kennis

vanuit de omgevingswetenschappen en aca-

demische verdieping in. Na de bachelor

kunnen studenten doorstromen naar de

master Leisure, Tourism and Environment in

Wageningen. AB

>> WETENSCHAPSWINKEL

Tweede prijs InterlandseTwee Wageningse afgestudeerden hebben

de tweede prijs, en daarmee 250 euro, ge-

wonnen bij de Interlandse Wetenshapswin-

kelprijs 2010. Andries Middag en Matthijs

Timmermans onderzochten de mogelijke

verbreding van de N340 in het Vechtdal. De

tweejaarlijkse prijs werd gewonnen door

Antwerpen, met een onderzoek naar voorle-

zen en leesplezier bij jonge kinderen. De

prijs werd uitgereikt op 17 juni, bij het 25

jarig bestaan van de Wageningse weten-

schapswinkel. NM

SCHAMINÉE <<OostvaardersplassenOp honderd meter afstand staan de dieren vredig te grazen. Even hoef ik niet te denken aan de discussie die de komende winter weer zal oplaaien: wel of niet bijvoeren. De aanhangers van wildernis en oerna-tuur beweren dat de natuur zijn gang moet gaan en dat het sterven van dieren daar nu eenmaal deel van uitmaakt, ook in tijden van nood. Daar tegenover de mensen die opkomen voor het individuele dier en het onverteerbaar vinden toe te kijken hoe honder-den dieren creperen.Ik vraag me af over welke natuur we het hier eigenlijk hebben. De oernatuur van de Oostvaardersplassen bestaat uit zeegras, zeewier en mosselen. En dan hoe-ven we niet eens zo ver terug te gaan, niet verder dan 1932, toen afsluiting van de Zuiderzee een feit werd.Nou goed, laten we verder teruggaan tot het land-schap van na de ijstijden, toen open of gesloten bos-sen (ook daarover verschillen de meningen) ons land bedekten. In het onlangs verschenen boekje Natuur als nooit tevoren wordt uiteengezet hoe dit landschap bevolkt werd door talloze megaherbivoren en even indrukwekkende carnivoren, die de aantallen gra-zers reguleerden. Het huidige arsenaal aan ‘grote grazers’ steekt hier wel heel schamel tegen af. En dan de mens: vanaf de laatste ijstijd is die in Eu-ropa aanwezig, meer dan 35 duizend jaar geleden en mogelijk al veel langer. Met bijlen, speren en vallen joeg hij op de dieren. Waarom die mens dan zo ver-krampt uit onze ‘nagenoeg natuurlijke landschappen’ verbannen? Willen we recht doen aan het wildernis-denken, dan is de keuze eigenlijk niet zo moeilijk: niet bijvoeren, geen kommervol creperen, maar beja-gen en daarna het vlees oppeuzelen. Joop Schaminée

6 >> nieuws


The full story?

MOVING TOWARDS MERGER

The board of Wageningen UR and

the employees’ councils at Van

Hall and Larenstein seem to be

edging closer to an agreement on

the full merger of the two institu-

tions. Sticking points are demands

to keep Animal Sciences at Leeu-

warden, to have a separate man-

agement board for Larenstein and

to hold on to the Velp estate.

Spokesman Simon Vink says the

estate is an asset, so there’s hope

there.

MISSING THE CHEESE

Joop Luten went to Tromsø in Nor-

way on a sabbatical in 2002 and

didn’t come back. But he is work-

ing with Wageningen UR on re-

search on the nutritional value of

farmed fish. Any plans to come

home? Not just now. He sometimes

misses the cheese and the sauer-

kraut though. And even the flat

polders.

Ook Larenstein heeft een eisen-pakket geformuleerd. Een voor-waarde van de MR Larenstein is dat de hogeschool een eigen colle-ge van bestuur krijgt. ‘Dat moet primair voor onze belangen opko-men’, aldus MR-voorzitter Dennis de Jager van Larenstein. ‘Dijkhui-zen heeft nu twee petten op. Behal-ve die van het college van bestuur van VHL, ook die van de raad van bestuur van Wageningen UR.’ Een andere eis, de garantie dat het landgoed in Velp in bezit blijft van de hogeschool, staat los van een fusie, vindt de raad van bestuur Woordvoerder Simon Vink: ‘Er ligt geen plan het landgoed af te sto-ten. Iedereen ziet dat het een nut-tig asset kan zijn. Maar je moet als hogeschool de kosten ervan wel kunnen dragen.’ Karin de Mik

Het meest actuele nieuws over

de fusie-onderhandelingen op

resource.wur.nl.

vast over Diermanagement.

van bestuur.

De raad van bestuur van Wagenin-gen UR en de medezeggenschapra-den van Van Hall en Larenstein lij-ken nader tot elkaar te komen. De partijen voeren besprekingen over een volledige fusie tot één hoge-school Van Hall Larenstein.

De medezeggenschapsraad (MR) van Van Hall in Leeuwarden houdt wel vast aan de eis om de op-leiding Diermanagement voor een aantal jaren exclusief in Leeuwar-den te houden. De MR van Laren-

stein wil een eigen college van be-stuur en de raad weigert boven-dien een concessie te doen over het landgoed in Velp.

Vorige week dinsdag spraken de raad van bestuur (RvB) van Wagen-ingen UR met vertegenwoordigers van beide medezeggenschapsra-den in Zwolle over een instellin-genfusie. Beide partijen spreken van positieve en constructieve be-sprekingen.

STAFDIENSTEN

Van Hall wil alleen instemmen met een instellingenfusie als aan 22 voorwaarden wordt voldaan. Over 18 voorwaarden werden de RvB en de MR van Van Hall het min of meer eens, zegt voorzitter

Hans Bezuijen van de MR van Van Hall. Een belangrijke voorwaarde, dat beide hogescholen een evenre-dige verdeling van stafdiensten krijgen, is gehonoreerd.

Aanvankelijk eiste de MR dat de opleiding Diermanagement tien jaar lang exclusief in de Friese hoofdstad zou blijven. Die eis is in-middels verlaagd naar vijf jaar. De raad van bestuur neemt geen maatregelen die de positie van de opleiding in Leeuwarden verzwak-ken, maar zich niet wil vastleggen.

Daarnaast wil de medezeggen-schap een eigen directeur voor de locatie Leeuwarden, die mede be-noemd wordt door een lid van de MR. Deze eis willen de Wagening-se bestuurders niet inwilligen.

Velpse studenten

doen practicum op

landgoed Larenstein.

BESTUUR EN MEDEZEGGENSCHAP ONDERHANDELEN OVER FUSIE VHL

FO

TO

: V

HL

ONTSLAGDREIGING

Opmerkelijk is punt 17 in het

eisenlijstje van de Friese mede-

zeggenschap. ‘Het CvB zegt toe

dat VHL niet een organisatie is

waar mensen met een tegen-

draadse mening door dreiging

en intimidatie worden aange-

pakt.’ Die claim is opgenomen

omdat twee medewerkers zijn

geïntimideerd.

Opleidingsdirecteur Hans Har-

dus heeft een spreekverbod

gekregen nadat hij niet enthou-

siast genoeg zou zijn over het

plan VHL Vooruit. Een medewer-

ker van Financiën is gedreigd

met ontslag omdat hij buiten

zijn leidinggevende om finan-

ciële cijfers heeft verspreid.

nieuws << 7


VLIEGTAKS VOOR WAGENINGEN UR

van duurzaamheid.

Wageningen UR gaat mogelijk vliegreizen van het per-soneel ‘belasten’ voor de vorming van een CO2-com-pensatiefonds. Met dat fonds worden eigen innovatie-ve, duurzame projecten betaald.

Het fonds is een van de nieuwigheidjes waarmee de instelling de bedrijfsvoering wil vergroenen. De raad van bestuur ging deze week akkoord met het Plan van Aanpak Duurzaamheid. In het plan staan een dertigtal actiepunten om de bedrijfsvoering duurzamer te ma-ken. Met het plan moet Wageningen UR een voorloper worden op het gebied van duurzaamheid.

Meest in het oog springend is het compensatie-fonds. Het potje wordt gevuld door een soort opslag op zakelijke buitenlandse vliegreizen. Hoe dat in zijn werk gaat, is nog niet duidelijk. De precieze opzet moet nader worden uitgewerkt door een zogeheten Task-force Duurzaamheid. Diezelfde taskforce moet ook de drijvende kracht worden achter alle duurzame vernieu-wingen. De club krijgt de komende twee jaar een ton om een en ander aan te jagen en op de rails te zetten.

KOFFIEBEKER

Het compensatiefonds is bedoeld om duurzaamheids-projecten op te zetten die niet binnen de gewone be-groting van de bedrijfsvoering vallen. Eén zo’n project is bijvoorbeeld het in beeld brengen van de hoeveel-heid eten die in de kantines wordt weggegooid. Een an-der initiatief is de ontwikkeling van een warmtevaste bioplastic koffiebeker door AFSG. Op het programma staan ook onderzoek naar de productie van compost en biogas uit gft-afval (op proefboerderij Nergena) en het commercieel maken van elektriciteit uit planten (Plant-e).

Tot de duurzame initiatieven horen verder proeven met het gebruik van composteerbare koffiebekers en het bevorderen van carpoolen, videoconferencing en treingebruik. Verder wordt een CO2-footprint van de ca-tering gemaakt. Duurzame inkoop krijgt niet alleen in de kantines maar in de hele organisatie veel aandacht. Wageningen UR wil voor 2014 volledig duurzaam inko-pen volgens de criteria van AgentschapNL.

Al die inspanningen moeten leiden tot een cultuuromslag bij personeel en studenten van Wageningen UR. Duurzaamheid moet volgens de Projectgroep Duurzaamheid, die het plan heeft opgesteld, ‘tot in de haarvaten van de organisatie’ doordringen. Roelof Kleis

Zie ook: p.21 ‘Duurzaamheid is geen moetje’

ILLU

ST

RA

TIE

: K

ITO

GOING GREEN

The sustainability taskforce wants green

thinking and behaviour to permeate Wage-

ningen UR. One of its proposals for green-

ing the organization is a ‘tax’ on air travel

by staff. The funds raised would be used for

green research, including projects such as

developing a bioplastic coffee cup for cof-

fee dispensers, measuring food waste in

the canteens, and researching how to

compost the contents of the green bins,

and how to generate electricity from

plants. Wageningen UR also aims for

100 percent sustainable purchasing by

2014.

‘IK MIS GERIJPTE KAAS EN

BOERENKOOL’

Hoe bent u in Noorwegen terecht gekomen?In 2002 ging ik voor een jaar op sabbatical naar Noor-wegen. Op basis van het onderzoek wat ik deed kreeg ik een baan aangeboden door Fiskeriforskning, een onderzoeksinstituut, dat later opging in Nofima. Wat is uw onderzoeksterrein? Ik onderzoek de rol van visvoer op sensorische en nu-tritionele kwaliteit van kweekvis. Wat moet je vissen voeren zodat de smaak goed is en er optimale gehal-ten aan voedingsstoffen in zitten? Zo zit seleen, be-langrijk voor de mens als onderdeel van een antioxi-dant, in royale mate in wilde vis, maar minder in kweekvis. Ik wil me richten op het mechanisme ach-ter het verrijken van kweekvis met seleen. Daarnaast hebben ook jodium en het aminozuur taurine mijn belangstelling. Met wie gaat u binnen Wageningen samenwerken?Ik wil vanuit de leerstoelgroep Productontwerpen en Kwaliteitskunde in Wageningen gaan samenwerken met aquacultuur, humane voeding, levensmiddelen-chemie, consument en sensorische wetenschappen. Overweegt u ooit terug te keren uit Noorwegen? Ik heb geen concrete plannen. Wel mis ik de Neder-landse gerijpte kaas en boerenkool en soms het vlak-ke polderlandschap. HW

Wie? Joop Luten

Wat? Benoemd tot buiten-

gewoon hoogleraar Seafood

Waar? Woont en werkt

in Tromsø, Noorwegen

Waarom? Zijn onderzoeks-

programma heeft een meer-

waarde voor Wageningen UR

The full story?


Ontwikkelingshulp zou militaire conflicten verergeren, stellen cri-tici. Hulpgeld dat in de zakken van corrupte politici verdwijnt, is voor rebellen een aantrekkelijk vooruit-zicht. ‘Maar er blijkt geen relatie tussen hulp en het ontstaan van burgeroorlogen. Meer hulp ver-groot juist de kans dat er een einde komt aan langdurige oorlogen’, zegt econome Eleonora Nillesen, die dinsdagmiddag 15 juni promo-veerde. ‘Tien procent meer hulp vermindert de kans dat de oorlog het volgend jaar voortduurt met acht procentpunten. Toch is dat niet noodzakelijkerwijs goed nieuws’, zegt Nillesen. Want de meest waarschijnlijke verklaring is dat de extra hulp aan landen leidt tot meer uitgaven aan het rege-ringsleger, waardoor die het con-flict sneller kunnen beslechten.

Nillesen deed modelstudies op ba-sis van macro-economische gege-vens van dertig Afrikaanse landen en onderzocht causale verbanden tussen hulp, bestuur en burgeroor-logen. De kwaliteit van bestuur mat ze met een subjectieve index, de International Country and Risk Guide (ICRG) die opgesteld wordt op basis van oordelen van interna-tionale experts. Naast macrostu-dies deed ze ook onderzoek op lo-kaal niveau. In Burundi keek ze naar de economische oorzaken en

Critics of development aid say it

stimulates conflict and corruption.

On the contrary, says economist

Eleonora Nillesen, who got her PhD

on 15 June. By her calculations, ten

percent more aid reduces the

chances of war by eight percent.

And she found that aid led to a

drop in corruption, perhaps be-

cause decently paid civil servants

don’t resort to bribery so readily.

A recent Wageningen study sug-

gests that genetic make-up affects

de gevolgen van de burgeroorlog, die in 2005 na dertien jaar werd be-eindigd.

Nillesen onderzocht bijvoor-beeld waarom boeren zich aanslui-ten bij een rebellenleger. Droogte, waardoor ze niet genoeg verdienen in de landbouw, bleek voor boeren een belangrijker reden om rebel te worden dan wraak. Oorlog bleek, nadat het conflict is beëindigd, po-sitieve gevolgen te hebben voor de lokale economie. In dorpen die het hardst getroffen werden door oor-log, bleken boeren na de oorlog va-ker handelsgewassen voor de markt te gaan verbouwen. Nille-sen: ‘Door de oorlog is de sociale cohesie in die dorpen groter ge-worden. Dat leidt mogelijk tot meer economische initiatieven.’

Nillesen onderzocht ook het idee dat hulp corruptie in de hand

werkt, wat critici van ontwikke-lingshulp stellen, zoals de Zambi-aanse econome Dambisa Moyo en de Nederlandse oud-politicus Arend Jan Boekestijn. Nilessen: ‘Mijn onderzoek laat echter zien dat hulpgeld een positief effect heeft op de kwaliteit van bestuur. Met name corruptie neemt tijde-lijk af door hulp. De impact is wel klein en na vijf jaar is er geen effect meer meetbaar. Aan de andere kant vind ik geen enkel empirisch bewijs voor het tegenovergestelde idee, namelijk dat corruptie erger wordt door hulp.’

Nillesen verklaart de positieve rela-tie tussen hulp en goed bestuur vooral uit de hogere salarissen die ambtenaren krijgen. ‘Daardoor zijn ambtenaren minder geneigd

FO

TO

: JU

LIE

N C

HA

TE

LIN

/ H

OL

LA

ND

SE

HO

OG

TE

whether people benefit from a

healthy diet. A team led by Prof.

Edith Feskens (Nutrition and meta-

bolic Syndrome) found that people

with one variant of the FADS gene

benefitted more from omega 3 and

6 fatty acids than those without it.

Nutrition research should take

om via andere kanalen zoals om-koperij aan geld te komen.’ Een aanvullende verklaring is dat hulp-behoevende overheden weten dat goed bestuur een voorwaarde is om ook in de toekomst hulp te krij-gen.

In een recent rapport over ont-wikkelingshulp concludeerde de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid juist dat dit soort relaties eigenlijk te complex zijn, om ze te kunnen meten en om er iets over te zeggen. Kan Nillesen dat dan wel? ‘Ik ben het met de WRR eens dat het ingewikkelde processen zijn. Ik wil ook niet te veel nadruk leggen op de precieze getallen, maar ik wil wel laten zien hoe de causale verbanden liggen.’

8 >> wetenschap


more account of such genetic differences,

says Prof. Feskens. The results are pub-

lished online in The American Journal of

Clinical Nutrition.

Fulltime housewives are now only found

among the super-rich or the strictly reli-

gious, says Economics lecturer Dr. Johan

Ophem. Nowadays, most people want to

use their talents on several fronts, and

modern technology makes that possible.

And the theory that children suffer? Rub-

bish, says Opdam. In the Netherlands,

anyway, where part-time work enables

parents to be there for the kids as well.

Studies naar gezonde voeding zouden re-kening moeten houden met de genetische aanleg van de proefpersonen. Dit stelt Edith Feskens, hoogleraar Voeding en Me-tabool Syndroom. Feskens en haar team onderzochten bij 3500 mensen de relatie tussen het cholesterolgehalte in het bloed en drie varianten van het FADS-gen - een gen betrokken bij het vetmetabolisme.

Die relatie kon niet worden aange-toond indien de proefpersonen weinig omega-3 en -6 vetzuren in hun dieet had-den. Maar bij een dieet rijk aan die vetzu-ren bleek er wel degelijk een verband te

bestaan: de proefpersonen met één bepaal-de variant van het FADS-gen bleken baat te hebben bij zo’n vetzuurrijk dieet; zij had-den een verlaagd cholesterol. Mensen met de andere varianten bleken ongevoelig te zijn voor het cholesterolverlagend effect van omega-3 en -6 vetzuren. Het dieet bepaalde dus of dit specifieke gen zijn invloed doet gelden. De resultaten zijn gepubliceerd in de online- editie van The American Journal of Clinical Nutrition.

Het is bekend dat onverzadigde vetzuren zoals omega-3 en -6 vetzuren gezond zijn voor harten bloedvaten. Deze vetzuren ko-men onder meer voor in vis en plantaardige olie en hebben een cholesterolverlagend ef-fect. ‘Toch lijkt goede voeding niet altijd te werken en zijn onderzoeksresultaten soms wat tegenstrijdig’, zegt Feskens. ‘Dit komt waarschijnlijk doordat onderzoekers nog te weinig rekening houden met de genetische gevoeligheid van de proefpersonen.’

De invloed van het FADS-gen op het choles-terolverlagend effect van omega-3 en -6 vet-zuren betekent niet dat sommige mensen de vis maar moeten laten staan. ‘Het is nog te vroeg om voedingsaanbevelingen te doen, we willen geen fatalisme kweken’, zegt Feskens. ‘Sommige mensen zijn meer gebaat bij goede voeding dan andere, maar je hebt altijd kansen, ook al zijn je genen misschien niet optimaal.’

In het geval van de varianten in het FADS-gen moeten de resultaten gerelati-veerd worden, vindt Feskens. ‘We hebben heel veel genen die een rol spelen in het vet-metabolisme’, legt de hoogleraar uit. ‘Men-sen die niet de goede FADS-variant hebben. bezitten mogelijk andere genen die zorgen voor een cholesterolverlagend effect van on-verzadigde vetzuren.’

FO

TO

: IS

TO

CK

‘De echte huisvrouw is een uitstervende soort. Dat komt doordat het opleidingsniveau van vrouwen is gestegen. Rond 1900 mochten rijke vrouwen thuis-blijven om het huishouden te leiden; arbeidersvrou-wen waren daar jaloers op. Tegenwoordig kunnen ook alleen de rijken zich een huisvrouw of -man ver-oorloven.Bij jonge starters zie je bijvoorbeeld dat er twee in-komens nodig zijn om een hypotheek te krijgen. Daarnaast zijn de consumptie-eisen toegenomen. Een auto is bijna standaard, maar die kost ook wat. ‘Er zijn de afgelopen honderd jaar veel apparaten bij gekomen die het huishouden makkelijker maken. De wasmachine is heel belangrijk geweest om het wasproces te stroomlijnen. Bij menig huishouden was het vroeger maandag wasdag, maar sinds de komst van de wasmachine zijn we wel veel vaker kle-ren gaan wassen. Vroeger was het normaal om een onderbroek meerdere dagen aan te houden, maar nu vinden de veel mensen dat vies. De levensstan-daard is zeker toegenomen, maar de druk is ook ho-ger geworden. ‘Wat vroeger een luxe was, is nu een noodzaak, een standaard. Bijna alle huishoudens hebben een was-machine; de meeste een afwasmachine en een mag-netron. De enige groepen waarin nog wel huisvrou-wen voorkomen, zijn streng religieuze groepen christenen en islamieten. Het beeld bestaat dat kin-deren moeilijker worden omdat ze minder aan-dacht krijgen, maar dat is onzin. Nederland is kam-pioen parttime werken, waardoor ouders toch vaak thuis zijn als de kinderen er zijn. Bovendien heeft de komst van internet een enorme invloed gehad op het huishouden. Via internet kun je je boodschap-pen doen, budgetteren via het Nibud en steeds op de hoogte blijven van de schoolresultaten van je kin-deren. We kúnnen nu het huishouden combineren met betaald werken. Vroeger was het een voorrecht om thuis te kunnen blijven. Nu is het een verdienste om je capaciteiten op allerlei terreinen te kunnen benutten.’

wetenschap << 9


Dorpsbewoners in Ethiopië hebben bij voorkeur kippen met vlees op de botten, die veel eieren leggen en lo-kale parasieten trotseren. Promo-vendus Nigussie Mullu is een fokke-rijprogramma gestart om deze kip te selecteren.

Kippen spelen een grote rol in de voedselvoorziening in de meeste Ethiopische dorpen. Ze zijn boven-dien vaak de enige inkomensbron voor de vrouwen, aldus Nigussie, on-derzoeker bij het Ethiopian Institute of Agricultural Research en promo-vendus bij Fokkerij en genetica.

De Ethiopische regering heeft ge-probeerd de situatie te verbeteren door hoogproductieve rassen van el-ders te importeren, maar dat werd geen succes. De moderne rassen wa-ren niet aangepast aan de lokale om-standigheden. Daarom neemt de Wageningse promovendus de lokale ziektedruk en de voorkeuren van de dorpsbewoners als uitgangspunt van zijn fokkerijprogramma. Hij in-terviewde kleinschalige kippenhou-ders in alle delen van Ethiopië en be-spreekt hun voorkeuren in het laat-ste nummer van Tropical Animal Health and Production.

‘De dorpsbewoners willen geen gespecialiseerde vleeskippen of leg-hennen, ze willen een kip voor beide doeleinden’, vertelt Nigussie. Hij heeft DNA-analyses gedaan om de genetische diversiteit te bepalen en de genen voor een goede ei- en vlees-productie bij de kippen te bepalen.Zijn selectieprogramma om een kip met deze eigenschappen te selecte-ren zal nog zo’n vijf jaar duren. AS

Hommel-koninginnen vinden in een veld vol kievitsbloemen feil-loos hun weg naar de bloem met de meeste nectar. Ze zien boven-dien of er nog wel nectar is, of een ander ze niet is voor geweest. ‘En er staat echt geen kruisje op de buitenkant’, grapt onderzoeker Al-bert Corporaal van Alterra. Hij is bezig met een proefschrift over de kievitsbloem in het veranderende rivierenlandschap.

Corporaal ontrafelde hoe hom-mels dat flikken. Alleen opvallende kievitsbloemen krijgen een bezoek-je. En dat opvallen vindt plaats in het ultraviolet en infrarood, net buiten het voor ons zichtbare licht-spectrum.

‘De mate van reflectie is infor-matief voor de hommel’, legt hij uit. ‘Hoe intenser de buitenkant van de bloem infrarood weer-kaatst, hoe interessanter die is voor de hommel. De hommel ziet dat als een helder wit object in een verder grijze massa. Die hel-derheid zegt haar: je moet bij mij zijn.’

En dat is niet alles. Het blokjespa-troon op de bloemblaadjes beves-tigt die boodschap als de hommel dichterbij komt. De hommel ziet waar ze zijn moet. ‘Landingsinfor-matie’, noemt Corporaal dat. Aan het uiteinde van elk bloemblad zit een soort haakje dat fungeert als landingsplaats. De hommel klampt zich eraan vast en slingert haar logge lijf naar binnen. Daar wijst weerkaatst ultraviolet licht als ‘een soort bouwlamp’ de weg naar de nectar.

Hommelbezoek is volgens Cor-poraal letterlijk van levensbelang voor kievitsbloemen. Hommels zorgen voor bevruchting én een langere levensduur. ‘Bevruchte bloemen leven wel een maand lan-ger bovengronds. Door die be-vruchting krijgt de plant bescher-ming tegen levensbedreigende schimmelinfecties. Die zouden an-ders de zaadzetting verhinderen.’

De hommel heeft geen weet van die ingewikkelde en door co-evolu-tie ontstane relatie. Maar die rela-tie is wel debet aan de teloorgang van de kievitsbloem. Er zijn name-lijk steeds minder hommels in ons land. Dat komt volgens Corporaal onder meer door het verkeer. ‘Dat is iets van de laatste jaren. Druk bereden wegen eisen een hoge tol. En minder hommels betekent minder bevruchting en dus min-der kievitsbloemen die de schim-mels overleven.’

The full story?

The queen bumble bee knows ex-

actly which flower to home in on,

in a field full of Snake’s head fritil-

laries. ‘And it’s not marked with a

cross’, says researcher Albert Cor-

poraal, who has figured out how

the bumble bee does it during his

PhD research on the fritillary. Ul-

traviolet and infrared rays outside

the spectrum that humans can see

give the bee key ‘landing informa-

tion’. Pollination by bumble bees

is vital to the flowers, which are

suffering from the decline in the

bumble bee population.

Rural Ethiopians want meaty white

or red chickens that are good

layers, says Wageningen PhD

researcher Nigussie Mullu in the

latest Tropical Animal Health and

Production. He aims to breed these

ideal chickens for Ethiopia.

10 >> wetenschapF

OT

O:

MA

RJE

L N

EE

FJE

S

24 juni 2010 — RESOURCE24 juni 2010 — RESOURCE

colofonResource is het magazine en de dagelijkse

website voor studenten en medewerkers

van Wageningen UR. Resource magazine

verschijnt tweewekelijks op donderdag.

Een abonnement op het magazine kost €58

(buitenland €131,50) per academisch jaar.

Opzeggen een maand voor het eind van de

lopende abonnementsperiode (1 augustus).

Akkermaalsbos 12, 6708 WB Wageningen.

Postbus 409, 6700 AK Wageningen

Gebouw 116 (bode 31). T 0317 484020.

Website resource.wur.nl. ISSN 1389-7756

Thea Kuijpers, [email protected]

tel 0317 484020

[email protected], 0317 482997



onderwijs, VHL) 0317 481725,

[email protected]

schappen, economie)





Karin Flapper, Stijn van Gils, Alice van

Ginkel, ir. Yvonne de Hilster, Christoph

Janzing, Carolien Lute, Karin de Mik, Tom

Rijntjes, ir. Astrid Smit, ir. Joris Tielens

Clare McGregor, Keen-Mun Poon,

Clare Wilkinson

Guy Ackermans, Bart de Gouw, ANP,

Hoge Noorden, Nationale Beeldbank

Esther Brouwer, Sebastiaan Donders,

Miesjel van Gerwen, Guido de Groot,

Karel Hulsteijn, Yvonne Kroese,

Annemarie Roos, Henk van Ruitenbeek

Nies & Partners bno Nijmegen

www.onstuimig.nl

Extern, Bureau van Vliet, T 023-5714745,

[email protected]

Intern (gereduceerd tarief), Hans Weggen,

T 0317-485272, [email protected]

Viola Peulen, Corporate communicatie

Wageningen UR

Resource wordt gedrukt op papier uit

verantwoord beheerde bossen.

Ga naar resource.wur.nl.

De discussie op resource.wur.nl ging

voornamelijk over taalfouten en het toe-

passen van studentenonderzoek.

Tom Rijntjes, op zijn Resource-weblog:

Soms, heel soms krijgen studenten de

geest, willen meer doen dan de opdracht

voorschrijft en leveren een compleet en

praktisch product af. (…) Daar blijft het

bij. (…) Zou het niet mooi zijn als alle

uitmuntende onderzoeken door een com-

missie worden beoordeeld, waarop er bij

hoge potentie de handvatten worden

aangereikt om het onderzoek daadwer-

kelijk toe te passen?

Diana: Goed stuk met helder idee! Ik ervoer die anti-

climax ook nadat mijn Bachelorthesis was beoordeeld

met een 9. Einde verhaal. Jammer.

Sommige studenten lijken die prikkel ook echt nodig

te hebben. Hoeft niet veel te zijn, maar net de por in

de zij, kan et em al doen. Ontdek je meteen waarom je

voor jezelf studeert en niet voor je docent of ouders.

Christian: Heldere analyse en ook wel een beetje her-

kenbaar. Maar ik denk dat het ook wel een beetje bij

de docenten ligt. Want een docent kan ook voorstellen

om een bepaald onderzoekje van studenten voor te

dragen voor een symposium of zoiets dergelijks. Stu-

denten hebben geen weet wat voor dingen mogelijk

zijn.

Marcel Zwietering: Natuurlijk letten de meeste docen-

ten wel op, en gebruiken resultaten voor posters,

publicaties, etc. En als dat een onderdeel van de

publicatie is worden de studenten in het dankwoord

genoemd, en als het een belangrijk onderdeel is van

de publicatie als auteur. Ook dragen wij vaak studen-

ten voor voor prijzen.

Tom Rijntjes: Is dat zo? Daar heb ik nog nooit wat van

gehoord. Voor de motivatie van de studenten is vooral

de perceptie van hoe ermee om wordt gegaan belang-

rijk. Als dat publiceren mogelijk is dan is het zinnig

om die mogelijkheid goed over te brengen en dat

gebeurt nu nog niet.

Amrish Baidjoe: @Tom, gebeurt idd wel. Scriptieprij-

zen zijn er ook. Publicaties en vermelding als co-

auteur komt ook voor wellicht niet in de BSc.-thesis

maar in de MSc.-fase gebeurt het volgens mij aardig

vaak.

Michèle Gimbrère: Ander iniatief: vanaf dit jaar wordt

er jaarlijks landelijk een conferentie georganiseerd

waarin goede voorbeelden van undergraduate research

= bacheloronderzoek door studenten kunnen worden

gepresenteerd. Dit jaar is de confe-

rentie in oktober in Leiden.

Velpse docenten mogen nu een

stickertje met de tekst ‘Dit is onder

de taalmaat’ plakken op verslagen

vol fouten. Wie de melding krijgt

moet zijn werk overdoen.

JH: Knulligheid en schoolsheid ten

top. Als het vol fouten staat,

beoordeel je het werk gewoon met

een 3 toch? Waarom daar nou weer

quasi-grappige stickertjes voor

nodig zijn…

Maartje: VHL is een HogeSCHOOL…en we willen graag

onze studenten wat leren. Een onvoldoende geven is

te makkelijk. De taalverloedering slaat toe in dit land

en daar willen we graag wat aan doen.

Scholier: Nu het organisatorisch nog mogelijk maken

dat er wat geleerd kan worden op niveau.

Tom: Het gebruik van het woord taalmaat vind ik

onder de taalmaat.

kan het in elk geval niet vinden in de van Dale….

Paultje: Erg kinderachtig.. Er staan trouwens ook veel

fouten in de readers.

Taalpurist: Helemaal niet kinderachtig. Mensen die

opgeleid worden tot leidinggevenden en academici

mogen best taal- en spellingvaardig zijn.

Tom Rijntjes: Sommige producten zijn ronduit tergend

om doorheen te worstelen en dat komt alleen maar

door laksheid van ‘ja kom op zeg je weet nog wat ik

bedoel of niet soms’-studenten die het niet eens pro-

beren. Als die groep het belang in gaat zien van goed

Nederlands is waarschijnlijk het doel van de beden-

kers bereikt. Daar is niets kinderachtigs aan.

Drex: Ik kan me voorstellen dat docenten zich nog wel

eens door zo’n gedrocht heen geworsteld hebben met

het idee dat kromme zinnen en slechte spelling niet

bij de beoordelingscriteria van hun vak horen. Dat is

zo, en daarom is slecht taalgebruik ook geen reden

voor een onvoldoende. Het is wel een reden te weige-

ren een beoordeling te geven. Zeker kromme gramma-

tica, maar in mindere mate ook slechte spelling, kost

veel extra tijd en docenten hebben wel wat beters te

doen.

ILLU

ST

RA

TIE

: E

ST

HE

R B

RO

UW

ER

post << 11

RESOURCE — 27 augustus 2009

12 >> achtergrond


‘We warenTRENDSETTERS’Joop van Lenteren, wereldautoriteit in de biologische gewasbescherming, hield half juni zijn afscheidscollege als hoogleraar Entomologie. Hij is kritisch over de aanpak van het pesticidengebruik in de landbouw. ‘Het ministerie van LNV heeft het laten zitten.’

tekst: Albert Sikkema / foto: Bart de Gouw

Honderden biologische be-

strijders zorgen voor duur-

zame onderdrukking van

165 plagen in de wereld.

De meest bekende is het

uit Australië geïmporteer-

de lieveheersbeestje, dat

al 120 jaar de citroenteelt

in Californië en vijftig an-

dere landen vrijwaart van

de schadelijke schildluis.

‘Dat lieveheersbeestje le-

vert permanente bescher-

ming, daar hoef je niets

meer aan te doen’, aldus

van Lenteren. Hij schat de

waarde van deze klassieke

biologische bestrijding op

enkele miljarden euro’s

per jaar. ‘Als je alle na-

tuurlijke vijanden van

plaaginsecten doodspuit,

heb je 400 miljard per

jaar aan pesticiden nodig’

400 MILJARD

‘We moeten extra inzetten op biologische bestrijders in de vollegrondstuinbouw, fruitteelt en akkerbouw. Het probleem is dat de gewassen daar couveusekind-

jes zijn, die kunnen niet zomaar zonder bestrijdingsmid-delen. Daarvoor is nieuw fundamenteel onderzoek nodig, een combinatie van plantenveredeling en biologische plaagbestrijding, om robuuste gewassen te ontwikkelen en de plaagdruk te verminderen. Dat onderzoek waren we van plan te doen, maar we hebben er onvoldoende finan-ciering voor gevonden. Het ministerie van LNV heeft het laten zitten door de reductie van pesticiden niet wettelijk te regelen, maar te kiezen voor een convenant waarin de pesticidenlobby en de conservatieve boerenlobby afspra-ken mochten maken.’

Joop van Lenteren, die op 10 juni zijn afscheidscollege gaf als hoogleraar Entomologie, blijft pleitbezorger van de biologische gewasbescherming en criticus van het landbouwbeleid. Toen hij insecten ging bestuderen in de jaren zeventig, waren dat impopulaire beestjes die je met gif moest bestrijden. Dat ze ook een nuttige rol konden spelen bij de bestrijding van plagen in de landen tuin-bouw, was nog nauwelijks bekend. Van Lenteren zette het onderzoek naar biologische gewasbescherming op de kaart.

SCHADELIJKE LUIS

Andere pioniers van de biologische plaagbestrijding de-den vooral toegepast onderzoek: insecten verzamelen in de natuur, uittesten of die de schadelijke luis gingen op-eten en daarna loslaten in het gebied waar die luis veel voorkomt. Nuttig, maar niet goed genoeg, vond Van Len-teren. ‘Het was trial and error. Er zijn wel honderd natuur-

lijke vijanden die een plaaginsect aanvallen. Hoe selecteer je de beste en hoe weet je dat die insecten onderscheid maken tussen goede en slechte prooien?’ Van Lenteren vond dat er fundamenteel onderzoek nodig was om tot doorbraken te komen. Als hoogleraar Entomologie in Wa-geningen, vanaf 1983, voegde hij de daad bij het woord.

Via een serie experimenten toonde hij aan dat insecten heel specifiek hun prooi kunnen bepalen en kunnen leren van eerdere ervaringen. Hij ontdekte ook dat geurstoffen van de prooi de jager op het spoor brengen. Zijn medewer-ker Marcel Dicke ontdekte dat planten natuurlijke vijan-den met lokstoffen aantrekken zodra ze worden aangeval-len door een plaaginsect. ‘We snappen nu hoe een para-siet een gastheer vangt en hoe hij weet dat hij de goede gastheer te pakken heeft’, verklaarde hij bij zijn afscheid.

INDUSTRIE

Zijn onderzoek leidde tot criteria waar een goede bestrij-der van bijvoorbeeld bladluis, rupsen, spintmijt, trips en witte vlieg aan moet voldoen. De biologische bestrijder moet specifiek zijn, een grote plaagdodingscapaciteit hebben, snel nieuwe plagen kunnen opsporen, daar toe-slaan waar de plaag het ergst is, geen negatieve gevolgen hebben voor andere nuttige beestjes en snel vermeerderd kunnen worden door de bedrijven die de biologische be-strijders op de markt brengen. ‘Diverse landen gebruiken nu deze risico-analyse’, aldus Van Lenteren.

Karel Bolckmans, R&D-directeur van Koppert, reikte Van Lenteren bij zijn afscheid een Life Time Achievement Award uit. Koppert, gevestigd in Berkel en Rodenrijs, is marktleider in de wereld van biologische bestrijders.

‘Van Lenteren is een wereldautoriteit op het gebied van biologische gewasbescherming met insecten’, zegt Bolck-

achtergrond << 13


was van de biologische bestrijding in de wereld. ‘Dat kwam door de goede samenwerking tussen onderzoek, tuinbouw en industrie. Toen komkommerteler Jan Kop-pert ons bedrijf oprichtte in 1967, werkte hij al samen met het proefstation voor de tuinbouw in Naaldwijk aan de in-zet van roofmijten. Wageningen UR Glastuinbouw in Bleiswijk levert nog steeds een sterke bijdrage, maar we zien met lede ogen dat het onderzoek aan biologische be-strijders bij Entomologie op de achtergrond raakt’, stelt hij.

PRESENTEERBLAADJE

Van Lenteren is het hier niet mee eens. ‘Koppert wil graag natuurlijke bestrijders op een presenteerblaadje aange-reikt krijgen, maar het bedrijf heeft twintig onderzoekers in dienst om nieuwe bestrijders te zoeken. Wij zijn er voor fundamenteel onderzoek en de ontwikkeling van metho-den. In de kassen is biologische gewasbescherming nu de norm. De tuinders zijn heel progressief, die omarmen het verminderen van gif.’

Positief is ook, meent Van Lenteren, dat de supermark-ten zich intensief met het gebruik van pesticiden in de landbouw bemoeien. ‘Die eisen residuvrij voedsel en be-ginnen geïntegreerde gewasbescherming voor te schrij-ven.’

Hij is optimistisch over de toekomst. De Europese Unie zal 750 van de duizend in gebruik zijnde pesticiden van de markt nemen. ‘Over twintig jaar is een derde deel van de gewasbescherming biologisch’, voorspelt hij. ‘Nog een derde deel gaan we realiseren door resistentie tegen pla-gen in te bouwen in de waardplant. Dan resteert nog een derde deel voor andere slimme methoden, waaronder een beetje selectieve chemische bestrijding.’

Joop van Lenteren: ‘We snappen nu hoe een parasiet een gastheer vangt.’

mans. ‘Dat komt door zijn onderzoek, waardoor we de ecologie en biologie van natuurlijke vijanden beter begrij-pen. Maar hij heeft ook de wetenschap en industrie bij el-kaar gebracht en de bedrijven ervan overtuigd dat we moesten samenwerken. Ten derde heeft hij zich eind jaren negentig hard gemaakt voor een environmental risk assessment voor biologische bestrijders: nagaan of een ge-introduceerd beestje het ecosysteem aantast. Dat begre-pen de bedrijven eerst niet, maar Van Lenteren heeft er-voor gezorgd dat de nieuwe wetgeving redelijk bleef, op basis van ecologisch onderzoek. Hij is kritisch, maar altijd met de beste bedoelingen. Hij promoot overal de biologi-sche bestrijding, in plaats van het gebruik van gif, zoals Joop het altijd noemt.’

Van Lenteren zelf is niet te spreken over de lobbykracht van de biologische gewasbeschermingsector. ‘We zijn niet agressief genoeg om ons werk te verdedigen. Die 250 mil-joen aan marktwaarde zijn peanuts ten opzichte van de 30 miljard euro die jaarlijks wordt uitgegeven aan pestici-

den. De pesticidenindustrie heeft een krachtige lobby te-gen biologische gewasbescherming, omdat je geen paten-ten op biologische bestrijders kunt aanvragen en er min-der mee kunt verdienen.’ Van Lenteren ziet de gevolgen: ‘Het pesticidengebruik in Nederland neemt weer toe. We waren trendsetters, maar sinds 2003 geeft het ministerie van LNV geen steun meer aan biologische gewasbescher-ming. Heel teleurstellend.’

Bolckmans beaamt dat Nederland ‘het epicentrum’

VAN LENTEREN’S

PARTING SHOT

Ladybirds and other nat-

ural enemies of plant

pests can save us billions

of dollars, said outgoing

Professor of Entomology

Joop van Lenteren in his

farewell lecture. He has

been researching natural

pest control since the

1970s and his achieve-

ments (for which he was

presented with a ‘Life-

time Achievement

Award’) include a set of

criteria for selecting in-

sects for use in crop pro-

tection, which are now

widely applied. But his

farewell message was:

there’s a long way to go.

The organic plant protec-

tion lobby has not been

aggressive enough, and

current Dutch policy on

pesticides has lost Hol-

land its trendsetting po-

sition and is causing in-

creased use of ‘poison’,

as Van Lenteren calls

chemical pesticides. On

the plus side, the EU is

taking 75 percent of

these pesticides off the

market, horticulturalists

are using insects, and su-

permarkets are demand-

ing residue-free food.

The full story?

resource.wur.nl/en

‘We zijn niet agressief genoeg om ons werk te verdedigen’

14 >> achtergrond


FO

TO

: G

ER

AR

D V

EE

RL

ING

‘Het zuiden heeft een Waarom kozen zoveel Nederlanders, vooral die in het zuiden, voor Geert Wilders? Sociaal wetenschapper Gert Jan Hofstede zoekt de verklaring niet op het niveau van het individu maar van de groep.

tekst: Astrid Smit

Wat velen vreesden en anderen hoopten, is uit-gekomen. Geert Wilders met zijn Partij voor de Vrijheid (PVV) behaalde op 9 juni een enorme verkiezingswinst. Anderhalf miljoen

Nederlanders kozen voor een partij die de koran wil ver-bieden, de ‘massa-immigratie’ wil stoppen en die Europa ziet als bedreiging. Hoe is het zover gekomen? En waarom kiest vooral het zuiden van Nederland – in tachtig procent van de Limburgse gemeenten was de PVV nummer 1 - voor deze man? De afgelopen weken kwamen de media met al-lerlei verklaringen. De Nederlander, vooral die in het zui-den, is verongelijkt. Hij voelt zich bedreigd door de econo-mische crisis, het verhogen van de pensioenleeftijd en door migranten die de kaas van het brood zouden eten.

De Wageningse sociaal wetenschapper Gert Jan Hof-stede zoekt de verklaring echter niet zozeer op het niveau van het individu, maar op het niveau van de groep. Vol-gens hem handelen we allemaal vanuit de zogenoemde moral circle, de groep waarbij we ons thuis voelen en diepe gevoelens hebben (zie kader). Wij zullen altijd proberen om deze moral circle in stand te houden, want die biedt veiligheid, aldus de medewerker van Logistics, Decision & Information Sciences. We zijn dan ook voortdurend bezig met het vaststellen van de grenzen van de groep, vooral als er gevaar dreigt.

‘Op de golven van de angst – economische crisis, poli-tieke moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh – bepa-len we nu opnieuw de grenzen van de groep der Nederlan-ders’, aldus Hofstede. ‘Wie hoort daar wel en niet bij? Sommige partijen zoals D66 en GroenLinks zeggen: wij behoren tot de Europeanen. PvdA en SP: alle mensen die in Nederland wonen, horen erbij. En de PVV: je familie moet hier geboren en getogen zijn.’

SUBCULTUUR

Dat het zuiden de voorkeur geeft aan de definitie van de PVV kan Hofstede goed plaatsen vanuit de daar aanwezige subcultuur. ‘In het zuiden hebben de mensen een sterke neiging om het vreemde en de onzekerheid te mijden’, zegt Hofstede. ‘Nu het CDA bij hen in onmin is geraakt, gaan ze op zoek naar een andere partij die zekerheid biedt.

Gert Jan Hofstede treedt in

de voetsporen van zijn va-

der, Geert Hofstede. Deze

sociaal-psycholoog werd

in de jaren tachtig bekend

met het boek Culture’s Con-

sequences, later gepopu-

lariseerd onder de titels

Cultures and Organizations:

Software of the mind en Al-

lemaal andersdenkenden.

In deze boeken ontvouwt

Hofstede de theorie dat

nationale culturen te ken-

merken zijn met een aan-

tal vaste parameters, zoals

de mate van ongelijkheid

die de bevolking accep-

teert tussen leider en

groep, de mate van angst

voor het onbekende of de

visie op ‘slechte’ mensen.

Deze parameters – die in

elk land weer anders zijn

ingesteld – draagt iedere

generatie onbewust over

op de volgende. Gert Jan

Hofstede, van huis uit bio-

loog, voegt een nieuwe di-

mensie aan de theorie van

zijn vader toe. Hij stelt dat

de groep, de moral circle,

een belangrijke drijvende

kracht is binnen een cul-

tuur. De mens is een soci-

aal dier en onder meer zo

succesvol omdat hij goed

in een groep kan samen-

werken, het resultaat van

een evolutieproces van

miljoenen jaren. Hij han-

delt vanuit de normen en

waarden van de groep en

probeert die groep in

stand te houden. In tijden

van angst wordt de grens

van de groep opnieuw be-

paald en meestal nauwer

getrokken.

VADER EN ZOON


achtergrond << 15

En dat is de PVV. Die beloofde immers niet te morrelen aan de AOW, de WW-duur én die partij wijst de vreemde-lingen de deur.’

Een ander aspect van de zuidelijke subcultuur is de ac-ceptatie van een autocratische leider. Hofstede: ‘Dat zie je terug in de katholieke kerk en in de politiek. Hofstede ci-teert een vrouw uit het Limburgse dorpje St. Willebrord die in een Volkskrant-reportage zegt. ‘Geert is een verleng-stuk van Pim. Het zal niet allemaal kloppen wat Geert ver-telt, maar het is wel waar.’ Leiders worden al gauw ‘hel-den’, waar men bijna klakkeloos achteraan loopt. Hofste-de: ‘Daarom denk ik dat PVV-kiezers het zullen pikken dat Wilders de leeftijdsgrens van de AOW heeft laten vallen, als hij maar krachtig genoeg blijft overkomen.’

ROMEINSE TIJD

Volgens Hofstede stamt de subcultuur in het zuiden uit de Romeinse tijd, waarin het bestuur op grote afstand regeer-de over zijn onderdanen. Vergezocht? ‘Nee’, zegt Hofste-de. ‘Iedere cultuur heeft een lange geschiedenis. De grens van het Romeinse Rijk en latere rijken, liep langs de grote rivieren. Dat leidde in het zuiden tot een andere cultuur dan in het noorden.’

sterke papa nodig’

De subcultuur in het noorden, die nooit was onderwor-pen aan een groot rijk, is bijna het tegenovergestelde van aard, aldus Hofstede. Daar is men minder gericht op ze-kerheid, vindt men sneller dat vreemden erbij horen en hecht men aan een egalitaire samenleving. ‘Je ziet dan

ook dat de PvdA (egalitair) en de VVD (individuele vrij-heid) hier de meeste stemmen halen.’

Het is het dus niet zo gek dat de PVV zo’n grote aan-hang krijgt in het zuiden, aldus Hofstede. ‘Als je verstand hebt van cultuur en groepsgedrag zijn een heleboel ont-wikkelingen in de samenleving te duiden.’ Zo durft hij te voorspellen dat het stemgedrag in het zuiden blijft flip-floppen zolang er geen sterke leider in Nederland opstaat. Wilders probeert die rol te vervullen, maar als hij daarin faalt – die kans is aanzienlijk met zoveel angry men in zijn partij – moet een nieuwe held verschijnen. Hofstede: ‘Het zuiden heeft gewoon een sterke papa nodig.’

‘In het zuiden bestaat een sterke neiging om het vreemde en de onzekerheid te mijden’

BIG DADDY WILDERS?

Voters in the southern

Netherlands are looking

for a strong father figure,

says social scientist Gert-

Jan Hofstede. He offers

this explanation in re-

sponse to the widely

shared bafflement at the

way many southern vot-

ers backed Geert

Wilders’ anti-Islamic

‘Freedom Party’ in the

election of 9 June. Hofst-

ede says human beings

are driven by identity

with a group that forms

our ‘moral circle’. Such

groups close ranks when

they feel threatened – by

economic recession, for

example. He also says

the culture of the largely

Catholic southern Neth-

erlands is one that espe-

cially dislikes change,

seeks security and has a

history of accepting au-

thoritarian leadership –

from Roman emperors to

the Pope. The big ques-

tion now is whether

Wilders can follow in the

footsteps of emperors

and popes. Hofstede

reckons the search for a

strong leader is not over

yet.

The full story?

resource.wur.nl/en

Geert Wilders na zijn verkiezingsoverwinning op 9 juni.

FO

TO

: A

NP


16 >> beeld


beeld << 17

KIPPENVEL VOOR HET MILIEU

Geen regenjas te zien, wel kippenvel, want de fietsers

waren zo bloot mogelijk voor de ludieke milieuactie

van Happy JMA. De deelnemers van de World Naked

Bike Ride fietsten zaterdag 19 juni van Wageningen

naar Arnhem. Ondank het weer en voetbal op de tv

trokken ze veel bekijks – en fototoestellen – bij hun

vertrekpunt op de Markt. CL / Foto: Guy Ackermans

BRAVING THE COLD

There were no raincoats but plenty of goose

pimples to be seen when the Happy JMA eco-activists

launched their protest on Saturday 19 June. The World

Naked Bike Ride set off for Arnhem from Wageningen

market – and drew quite a crowd, in spite of the weath-

er and the football on TV.

RESOURCE — 27 augustus 2009

18 >> achtergrond


achtergrond << 19


koeien te maken. Sommigen kwamen op klompen naar mijn spreekuur.

‘Toentertijd waren er meer vrijbuiters, tegen het anar-chistische aan. Nu zijn de studenten wat conventioneler. Ze gaan ook serieuzer met de eisen van de studie om. De tweefasestructuur is ingevoerd, de studieduur is beperkt en de studiefinanciering aan striktere voorwaarden ge-bonden. Dat heeft goede kanten; het eeuwige studenten-bestaan is helemaal niet zo vrolijk. Maar ik zie nu wel meer studenten met een enorme ambitie, die te hoge ei-sen aan zichzelf stellen.’

Die ambitie leidt dan tot stress?‘Je hebt een bepaalde spanning nodig om een prestatie te leveren. Maar als de druk op de ketel te hoog is, ontwikke-len studenten vaak concentratieproblemen, rsi, ver-moeidheid of andere lichamelijk klachten. Alles gaat steeds moeizamer, ze raken gefrustreerd en de klachten verergeren. Vaak moet je ze echt overtuigen, even stil te gaan staan. Ze willen toch doorgaan, maar dan werken ze zichzelf de vernieling in.

Studenten moeten nog ontdekken wie ze zijn. Vaak hebben ze een volkomen onrealistisch zelfbeeld. Om hun

klachten te verdrijven, moeten ze de realiteit leren zien. Maar dat onbesuisde en stronteigenwijze, dat vind ik wel leuk.’

U bent dus ook een soort therapeut? Bij zuiver lichamelijke klachten verwijs ik door naar de huisarts. Om psychosomatische klachten beter te herken-nen en behandelen, heb ik in mijn beginjaren in Wagen-

Help, de DOKTER verdwijnt! Al dertig jaar staat de Wageningse studentenarts André Godkewitsch (64) studenten bij met studieproblemen, stress, een muisarm, of met vragen over anticonceptie of leven in de tropen. Hij is de laatste studentenarts in Nederland. Volgend jaar gaat Godkewitsch met pensioen.

tekst: Alexandra Branderhorst / foto: Manon Bruininga

‘Ik wilde geen pleisters plakken, maar oorzaken opsporen’

Waarom bent u arts geworden?‘Ik wilde iets betekenen voor anderen. Mijn vader heeft één of twee jaar geneeskunde gestudeerd, voor hij in 1919 als Russische jood met zijn ouders Kiev moest ontvluch-ten vanwege de Russische revolutie. Later heeft hij in Ber-lijn een bestaan opgebouwd als ontwerper en kunstenaar en trouwde hij mijn moeder, die ook uit Rusland was ge-vlucht. Toen het nationaal-socialisme in Duitsland op-kwam, zijn ze in 1933, met vooruitziende blik, naar Neder-land vertrokken. In 1942 moesten mijn ouders en mijn net geboren oudere broertje onderduiken. Wonder bo-ven wonder brachten ze het er levend vanaf, maar die geschiedenis drukte een stempel op het gezin; mijn va-der was niet de allervrolijkste persoon. Daardoor is waarschijn lijk mijn behoefte ontstaan om anderen te hel-pen, nood te lenigen. Mijn oudere broer is psycholoog ge-worden.’

Na uw studie hebt u eerst een periode als huisarts gewerkt. Vanwaar de overstap naar studentenarts?‘In die tijd, de jaren zeventig, schreven huisartsen hun pa-tiënten vaak nog enorme hoeveelheden valium en librium voor. Ik beschouw de lichamelijke klacht als een signaal, meestal is dat niet los te zien van iemands psychische ge-steldheid. Maar als huisarts heb je geen tijd om daar naar te kijken. Toen ik in 1980 de vacature zag voor studenten-arts in Wageningen, waarin om een huisarts werd ge-vraagd met belangstelling voor spanningsklachten, viel alles op zijn plek. Ik wilde geen pleisters plakken, maar oorzaken opsporen.’

Zijn de studenten veranderd in die dertig jaar?‘In mijn begintijd waren studenten idealistisch en wilden veel. Het was de tijd van de democratisering en geitenha-ren sokken. Hoewel er toen ook studenten in jasje-dasje waren. En Wageningen had natuurlijk met landbouw en

20 >> achtergrond


een nier- of immuunziekte het niet in zijn hoofd om naar onherbergzame gebieden te reizen, nu wel. Studenten hebben vaak weinig ervaring en grote ideeën. Wij probe-ren ze helderheid te geven over de risico’s en we leggen bijvoorbeeld uit dat ze toch echt profylaxe tegen malaria moeten slikken, omdat je aan malaria kunt overlijden. Als universiteit wil je graag dat ze gezond terugkomen.’

Zijn er studenten die niet gezond terugkomen?‘Bovenaan in het lijstje van risico’s staan verkeersongeval-len. Verder komen mensen vaak terug met infecties en pa-rasieten, zoals decimeters lange wormen. Die zijn meest-al makkelijk te behandelen, maar ze kunnen ernstige ge-volgen hebben. Uit controles bij terugkomst komt veel naar boven; dat is bijna dagelijks werk voor ons. Ook krij-gen studenten vaak een post-stagedip. Het is een intensie-ve tijd, je verandert en je komt terug met ervaringen die je niet kunt delen. Mensen hebben dan moeite om hier weer, huppetee, alles snel op te pakken.’

Als u met pensioen gaat, verdwijnt de laatste studentenarts in Nederland. Wat vindt u daarvan?Eerst, lachend: ‘Ja, ik ben de laatste der Mohikanen.’ Dan vervolgt hij serieus: ‘Jaren geleden is bij andere universi-teiten de trend gezet. Dankzij het tropenwerk heeft de functie lang kunnen voortbestaan in Wageningen. Stu-dentenartsenwerk behoort niet tot de kerntaken, wordt nu gezegd. Maar dat is geen inhoudelijke afweging; men kijkt alleen naar het kostenplaatje.

‘Studeren is een vorm van werk. Zoals medewerkers een bedrijfsarts nodig hebben geldt dat ook voor studen-ten. Ik verdedig het motto “wat de rug is voor de bouwvak-ker is het concentratievermogen voor de student”. Ziekte, of dat nu lichamelijk of psychisch is, tast direct dat con-centratievermogen aan, waarmee een vicieuze cirkel in gang wordt gezet. Een snelle aanpak is dan geboden. De studentenarts biedt een laagdrempelige plek voor studen-ten met een combinatie van lichamelijke en geestelijke klachten die de studie belemmeren. Dan heb je meer no-dig dan de tien minuten die de huisarts ervoor heeft.’

ingen een psychotherapie-opleiding gedaan. Er zijn be-hoorlijk wat studenten met depressieve perioden. Een groot deel laat dat niet aan de buitenwereld zien. Als dui-delijk wordt dat de klachten niet te wijten zijn aan bloed-armoede en met een pilletje kunnen worden verholpen, vloeien er weleens tranen hier in de spreekkamer. Dit is vaak de eerste en enige plek waar de emoties op tafel ko-men. In een paar gesprekken kunnen we dan uitzoeken wat er speelt.

Zeker bij deze jonge mensen is het goed mogelijk om snel resultaat te boeken met een aantal gesprekken en door bijvoorbeeld ontspanningstechnieken in te zetten.’

U hebt bij de universiteit ook op de bres gestaan voor cursussen meditatie en yoga.‘Als chronisch overbelaste huisarts had ik een serene buurman die aan zen-meditatie deed. Dat bleek een ma-nier om beter te leren omgaan met dat kippenhok in je hoofd, waar de gedachten maar rond blijven razen. Je leert, door jezelf te observeren, gerichter en bewuster te le-ven, zonder je te laten afleiden door allerlei gedachten, angsten en zorgen. Aan zen heb ik ontzettend veel gehad; het brengt je bij je kern. Uit mijn eigen ervaringen heb ik bruikbare elementen gehaald. Op de universiteit zijn we enkele jaren geleden cursussen Tai Chi, meditatie en yoga gestart voor studenten en medewerkers, onder meer om rsi te voorkomen. Die cursussen lopen ongelofelijk goed.’

Ongeveer 15 procent van de buitenlandse studenten brengt een bezoek aan de studentenarts. Hebben die dezelfde problemen als Nederlandse studenten?‘Voor een deel wel. Buitenlandse studenten werken vaak ongelofelijk hard en studeren elke dag tot ’s avonds laat. Ze zijn bang voor gezichtsverlies als ze falen. En als ze sla-gen betekent dat een gigantische boost in hun carrière. Er hangt zo veel vanaf. Daarnaast hebben sommigen moeite met het klimaat of missen, nog sterker dan Nederlandse studenten, hun vangnet. Soms spelen er ook ernstige me-dische kwesties. In ontwikkelingslanden loop je makkelij-ker ernstige ziektes op en de gezondheidszorg is daar vaak veel slechter dan hier.’

Daarnaast verleent u ook zorg aan mensen die naar de tropen gaan. Wat is daarin veranderd?‘De reizen zijn nu extremer, soms zijn het bijna expedi-ties, met alle risico’s van dien. Vroeger haalde iemand met

Godkewitsch, geportretteerd voor het Wagenings Hogeschool- resp. Universiteitsblad in 1982, 1990, 1995 en 2003

‘Dat onbesuisde en stronteigenwijze, dat vind ik wel leuk’

LAST OF THE

UNI DOCTORS

The last university doc-

tor in the Netherlands is

retiring. André Godke-

witsch (64) has treated

Wageningen students for

thirty years for every-

thing from mouse arm to

stress, and has advised

them on issues from how

to improve their concen-

tration to what jabs they

needed before an over-

seas trip. Driven by the

wish to help people, he

was particularly interest-

ed in stress-related ill-

ness – so this job was

just right for him. Stu-

dent life has many

stresses, he explains,

and he is a firm believer

in the value of relaxation

techniques such as yoga

and meditation, having

benefitted hugely from

Zen himself. The last of a

line? Yes, and for finan-

cial reasons, sadly. Stu-

dents need a specialist

doctor, says Godke-

witsch: ‘The ability to

concentrate is as impor-

tant to the student as his

back is to a builder’.

The full story?

resource.wur.nl/en

In 2009 bezochten 679 studenten één

of meerdere keren de studentenarts.

Dat is 13 procent van de studentenpo-

pulatie van Wageningen Universiteit.

De redenen voor een consult:

studie - 539 keer

afstudeerregeling - 342 keer

overige - 341 keer

stressgerelateerde klachten - 292 keer

therapeutische gesprekken - 247 keer

tropenverblijf - 137 keer

OP CONSULT

FO

TO

’S:

RE

IN H

EIJ

EN

GU

Y A

CK

ER

MA

NS


achtergrond << 21

FO

TO

: G

UY

AC

KE

RM

AN

S

Wageningen UR wil voorop lopen als het gaat om de

duurzaamheid van de bedrijfsvoering. Een actieplan

met ruim dertig initiatieven is het resultaat. Tijs

Breukink, lid van de raad van bestuur, licht toe.

Blikvanger in het plan is een onderzoek naar een CO2-compensatiefonds voor zakelijk vliegverkeer. Met het geld worden innovatieve duurzame onderzoeksprojecten binnen Wageningen UR betaald. Leidt dat tot een opslag per gevlogen kilometer?‘Dat kan, maar zover zijn we nog niet. We moeten eerst helder hebben wat die CO2-effecten zijn en hoe we die wil-len compenseren: deels of helemaal, en per individuele reis of organisatiebreed. Dat moet allemaal nog worden uitgewerkt.’

Hoe meer vlieguren, hoe meer geld voor groene projecten. Is dat wel de juiste prikkel om vliegen te ontmoedigen? ‘Op zich is de constatering terecht dat fondsvorming niet per se intrinsieke prikkels geeft om vliegen te ontmoedi-gen. Maar medewerkers gaan niet extra vliegen, omdat daardoor het fonds groter wordt. Overigens is een van de projecten het opschalen van video-conferencing. Daar-mee voorkom je vervoersbewegingen. Bovendien: het fonds is geen doel op zich, (glimlacht) het is meer een soort aflaat.’

Tot de actiepunten horen ook carpoolen, de invoering van composteerbare koffiebekers en het stimuleren van fiets- en treingebruik. Is dat voorop lopen?‘Wij willen met de duurzaamheid van A naar B toe. Wij lo-pen nu niet op alle gebieden voorop. Dat klopt. Met som-mige voorbeelden zitten we meer in de middengroep.’

Welke maatregelen leveren qua duurzaamheid het meest op?‘Inkoop en de concentratie van gebouwen. Zeker drie-kwart van alles wat wij inkopen voldoet aan de criteria van duurzaam inkopen van AgentschapNL. Wij zitten wat dat

‘DUURZAAMHEID IS GEEN MOETJE’ betreft in de kopgroep. We gaan bovendien per 1 januari komend jaar organisatiebreed over op groene stroom. Daarnaast noem ik het strategisch nieuwbouwplan. Het ruimtebeslag in Wageningen neemt daardoor met onge-veer 37 procent af. Dat heeft een enorm effect op gebruik van gas en elektra. We zien nu al dat het gasgebruik aan het teruglopen is.’

Wageningen UR wil qua duurzaamheid in de kopgroep zitten. Maar onderzoek naar groene daken laten we op het nieuwe dak van het NIOO doen. Waarom kan dat niet op een eigen dak?‘Het NIOO is innovatief, wij lopen voorop. Dat is een ambi-tieniveau lager. Wij maken een iets andere keuze. Ik zeg niet dat zij onverantwoorde risico’s nemen, dat kan ik niet beoordelen. Maar in onze bedrijfsvoering kun je je niet permitteren om aardwarmte uit de bodem te halen op een diepte die nog niet eerder in onze bedrijfsmatige setting is vertoond. Wij willen voorop lopen, maar wel binnen rand-voorwaarden. Wij gaan uit van proven technology. Wij vin-den dat de continuïteit van de bedrijfsvoering heel be-langrijk is, en dat staat soms op gespannen voet met inno-vatief duurzaam zijn.’

Duurzaamheid moet in de haarvaten van de organisatie doordringen en het management moet het goede voor-beeld geven. Wat doet u zelf?‘Als bestuur staan wij hier volledig achter en daar gedra-gen we ons ook naar. Het is geen moetje, het is een gedra-gen besluit. Dit is niet voor de bühne: kijk eens hoe goed we het doen. Dit willen we echt internaliseren.

Ik draag het beleid graag uit, dat vind ik leuk en belang-rijk om te doen. Dat is de communicatieve rol. Daarnaast zijn er de besluiten die je neemt. Bijvoorbeeld om de con-cernstaf en de raad van bestuur naar de campus te verhui-zen. Dat heeft onder meer met duurzaamheid te maken. Het is goedkoper en duurzamer om in te huizen bij ESG op de campus. Dan kan in het oude gebouw de energie-kraan dicht.’ Roelof Kleis

SUSTAINABILITY

ACTION PLAN

Wageningen UR has

drawn up a 30-point ac-

tion plan to spearhead

its drive to set an exam-

ple as a sustainable in-

stitution. Board member

Tijs Breukink explains

the key points. The most

eye-catching idea is a

CO2 compensation fund

for business flights, with

the money going into

green projects. More to

salve the conscience

than to solve the prob-

lem, perhaps, since it

won’t reduce the number

of flights. Then there will

be a push for more car-

pooling and public trans-

port use. And biodegrad-

able coffee cups. Not

headline-grabbing stuff,

admittedly. The biggest

contribution to sustaina-

bility can be made on the

purchasing front – mak-

ing sure only sustainable

products are bought –

and use of space. Moving

the administration in

with the ESG will help

there. The pioneering

role doesn’t extend to

trying new technologies

though – that will be left

to the NIOO.

The full story?

resource.wur.nl/en

Tijs Breukink:

‘Het CO2-compensatie-

fonds is geen doel op

zich; het is meer een

soort aflaat.’

VHL-FUSIE

Herma Nieuwenhuisdocent agrarische bedrijfskunde bij VHL Leeuwarden (Van

Hall)

‘Ik wist lang niet wat ik van een fusie vond. Tot ik Aalt Dijk-huizen zag, die hier onlangs het personeel toesprak. Zoals hij zich manifesteerde, stuitte me tegen de borst. Ik dacht: iemand die zo manipuleert, wil ik niet als opperhoofd. Ik ben nu tegen een fusie, tenzij er aan voorwaarden wordt voldaan. Zo wil ik niet dat dingen voor ons in Leeuwarden duurder worden en ook moeten we hier ondersteunend personeel houden, zoals roostermakers en mensen voor de cijferadministratie. Samenwerken met Wageningen is wel belangrijk. Friesland is een veeteeltgebied en Wagen-ingen heeft op dat gebied we-reldwijd een grote naam. Lectoren van ons doen nu al veel met Wageningen. Dus het is goed dat VHL met Wa-geningen UR verbonden is. Maar onze school moet abso-luut in de regio blijven. Veel

mensen hier zijn toch bang dat

VHL uit Leeuwarden verdwijnt

als de opleiding Diermanage-

ment ook in het centraler gele-

gen Velp of Wageningen komt. Dan dalen hier de studentenaantallen. Die angst is reëel.’

Theo de Witdocent Kust- en Zeemanagement bij VHL Leeuwarden (Van

Hall)

‘Zoals het nu gaat. moet je niet fuseren. De top is het al niet eens; de directeuren maken onderling ruzie. Dus ik zeg: nu even niet. Twee locaties prima, maar je moet wel

ZEGEN OF RAMP?

op elke locatie een eigen on-derwijsdirecteur hebben. Nu is dat niet zo en dat kost een hoop geld en ergernis. Als je iemand hier nodig hebt, zit-ie in Velp en andersom. Het

optreden van Aalt Dijkhuizen

viel hier niet goed. Hij kwam

over als een straatvechter die

goed opgeleide mensen wel

even zou vertellen ‘hoe of

wat’. Dat kwam nogal bedrei-gend over. Samenwerken is prima. Een voordeel is bijvoorbeeld dat we, sinds we on-der Wageningen UR vallen, nu bij alle wetenschappelijke literatuur kunnen. Onze bachelors van Kust- en Zeema-nagement kunnen nu binnen twee jaar doorstromen naar de universiteit. Dat moet je verder uitbouwen, ook voor Diermanagement en landbouw. Dat was beloofd bij de be-stuurlijke fusie, maar is niet gebeurd. Als Dijkhuizen dat voorbeeld tijdens de bijeenkomst had genoemd, had hij harten kunnen winnen.’

Jacques Molmansmajorcoördinator Food

Innovation Management bij

VHL Wageningen (Larenstein)

‘Ik was onvoorstelbaar ver-baasd: na jaren VHL is er nog nog steeds geen officiële fu-sie. Ik ben voor de fusie, ik zie

alleen maar voordelen. Zo ben ik erg blij met het feit dat we binnen het gebouw van Life

De raad van bestuur van Wageningen UR wil dat het Leeuwardse Van Hall Instituut en het Gelderse Larenstein na de zomer helemaal zijn gefuseerd. De medezeggenschapsraden van de hogescholen verbinden aan die fusie een waslijst met voorwaarden. Wat vinden de werknemers?

tekst: Stijn van Gils, Carolien Lute en Karin de Mik


22 >> M.I.

Sciences mogen zitten. De faciliteiten zijn geweldig. Food Technology hoort ook in de City of Life Sciences en het cen-trum van Food Valley. De WUR neemt mondiaal een voor-aanstaande plek in. En ik ben blij dat wij daar als VHL Wa-geningen aan mee mogen doen. Het is nog niet op alle ge-bieden tot samenwerking met de universiteit gekomen, maar daar zal ook wel beleid op komen als we officieel sa-men zijn.’

Eddy Hesselinkmajorcoördinator Plattelandsvernieuwing bij VHL

Wageningen (Larenstein)

‘Ik ben voor de fusie, maar dan

zonder Leeuwarden. Dan kan Larenstein fuseren met Wa-geningen UR. Dat vereist be-stuurlijke moed, maar het ge-beurt tegenwoordig vaker dat fusies worden ontbonden. Leeuwarden werkt veel sa-men met de Noordelijke ho-gescholen, intensiever dan met Larenstein en met Wage-ningen UR. De bestuurlijke fusie met Leeuwarden is door de grote fysieke afstand onpraktisch en kostenverho-gend gebleken en heeft daarom niet veel opgebracht. Nog een groot nadeel van de fusie: Leeuwarden heeft een aan-tal dezelfde opleidingen als Larenstein in Wageningen, en voor deze zogenoemde niet-unieke opleidingen moet één van de twee locaties na de fusie de licentie inleveren. Dat impliceert alweer een soort reorganisatie van het onder-wijs. Dit geeft veel onrust en kan nadelig uitpakken voor bepaalde studierichtingen. ’

Dries HielkemaTuin- en landschapsinrichting bij VHL Velp (Larenstein)

‘Fuseren met Leeuwarden heeft volgens mij geen zin; de afstand Velp-Leeuwarden is te groot. Eigenlijk hebben we niets met elkaar. Officieel hebben we bijvoorbeeld één on-derwijsbureau, maar feitelijk zijn dat drie bureaus met één leidinggevende die op en neer reist. Zonde van de tijd. ‘Ik zie helemaal niets in één college van bestuur voor zo-wel VHL als Wageningen UR, zoals we nu ook al hebben. We zien dat Dijkhuizen moet

onderhandelen met Dijkhui-

zen over de kosten van dien-

sten die we bij Wageningen UR

afnemen. Toevallig vallen die onderhandelingen wel altijd slecht voor ons uit.’

Tilly Versteeghreceptionist bij VHL Velp (Larenstein)

‘Onder voorwaarden ben ik voor, want we komen er toch niet onderuit. Samenwerking met Wageningen UR is ook wel goed voor de naamsbekendheid. Harde voorwaarden aan de fusie zijn belangrijk, het landgoed moet absoluut blijven. Ik ben erg bang dat

we onze locatie op den duur

gaan verliezen. Langzaam

voert Wageningen UR de kos-

ten op, tot we ineens te duur

zijn. Zo denk ik erover, want de diensten uit Wageningen zijn erg prijzig en je moet voor van alles iemand inhu-ren. Waar blijft dat gevoel van samen iets opbouwen? Ik zou liever zien dat VHL Wa-geningen naar Velp verhuist, dan zijn we tenminste één sterke locatie. Naar ons wordt nauwelijks geluisterd. Wij wilden bijvoor-beeld twee telefooncentrales bij de ingang, maar we maakten geen schijn van kans. Als we straks ook nog mee moeten doen met EBS wordt het alleen maar erger. Het bezoek van Aalt Dijkhuizen heeft me negatiever gemaakt. Hij gaf echt zo’n beeld van: jullie hebben niets te zeggen. We zijn juist zo’n leuke hogeschool, met een eigen identi-teit.’

Harry van Rosmalendocent Land- en watermanagement bij VHL Velp

(Larenstein)

Ik heb mijn twijfels. Inhoudelijk hebben we weinig met een fusie te winnen. Ik werk met veel hogescholen samen, maar met Van Hall komt samenwerking nauwelijks van de grond. Met het oog op de

schaal kan ik me een fusie wel

voorstellen, maar waarom zoe-

ken we die in Leeuwarden en

niet bij Hogeschool Arnhem

Nijmegen, aan de overkant

van de snelweg? Bovendien halen we diensten vooral uit Wageningen en die relatie staat hier officieel buiten. De fusie wordt nu wel aangegre-pen om onze relatie met Wa-geningen UR recht te zetten. Ik vind de ict-voorzieningen bijvoorbeeld goed, maar er zijn nadelen. Op de open dag hadden we een paar compu-ters nodig. Dat deed onze eigen ict er vroeger even bij. Nu moet er een mannetje uit Wageningen komen, à 71 euro per uur. Ik vind dat wij als hogeschool minder aan Wagen-ingen moeten gaan betalen. We maken immers ook min-der gebruik van specialistische software dan onderzoe-kers doen. Ook krijgen we minder bekostigd. Wij kunnen nu niet investeren in ons landgoed of menselijk kapitaal. Die zijn beide van belang voor ons onderwijs.’

VHL MERGER: FOR OR

AGAINST?

The Wageningen UR

board wants to finalize

the merger of Van Hall in

Leeuwarden and Laren-

stein in Gelderland. What

do staff think? Resource

took a sample of opin-

ions.

Herma Niewenhuis (Leeu-

warden): against (unless

conditions are met). She

doesn’t like Aalt Dijkhui-

zen’s leadership style

and she’s afraid Leeu-

warden will be edged

out. Theo de Wit (Leeu-

warden): against, for

now at least. He wasn’t

charmed by Aalt either.

Jacques Molman (Wage-

ningen): for. He loves the

facilities at the Forum.

Eddy Hesselink (Wage-

ningen): for, but without

Leeuwarden: too much

overlap in courses. Dries

Hielkema (Velp): against.

The institutions are too

far apart. Tilly Versteegh:

for (with provisos). Asso-

ciation with Wageningen

is good for the institute’s

reputation, but she

wouldn’t want to move.

Harry van Rosmalen

(Velp): more against than

for. He sees a case for

upscaling, but why not

merge with a nearby in-

stitute? And being part of

Wageningen UR is prov-

ing costly for Velp.

Four-three against, then.

The full story?

resource.wur.nl/en


M.I. << 23

FO

TO

:VO

LTU

RE

24 >> student


Bos en natuur in metalsfeer

Zie je de wereld dan zo grauw en somber? ‘Nee hoor, het is meer levensbe-schouwend. Mensen willen de we-reld altijd controleren. Dat doen we met religie, maar ook in weten-schappelijke modellen. Ik probeer met mijn muziek vragen te stellen zonder ze te beantwoorden. Wat mogen we de aarde aandoen?’

Dat klinkt typisch Wagenings. ‘Mijn bachelor bos- en natuurbe-heer heeft zeker een rol gespeeld in sommige teksten. Wageningers met een beetje interesse in metal moeten zeker het nummer Time will tell beluisteren. Dat kan gratis via www.myspace.com/lordvoltu-re.’ Stijn van Gils

Na drie jaar repeteren, is de eerste cd van Lord Volture af. ‘Het is

metal in een traditioneel jasje’, vertelt bandleider David Marcelis.

Met zijn muziek mikt de student Geo-Information Science onder

anderen op veertigplussers. ‘Veel Wageningers vinden deze stijl niet

zo interessant.’

Gaten zoeken in de markt Studenten van VHL-Wageningen

bedachten bedrijfjes voor het

vak entrepreneurship. In Forum

presenteerden ze hun plannen.

Verkleed als aardbeien - ‘de kos-tuums hadden we nog van carna-val’ - promoten studenten hun on-derneming. Eerste- en tweedejaars VHL bemannen zaterdag 12 juni meer dan dertig kraampjes, waar ze hun bedrijfsplannen aan de man brengen.

De pratende aardbeien zijn van de Veggie Van, een busje dat groente en fruit van locale boeren aan consumenten en restaurants levert, vertelt Thomas van Rossum, tweedejaars Regional Develop-ment and Innovation. Het idee zou levensvatbaar zijn, bleek uit een pi-lot van de studenten. ‘Veel mensen en restaurants zouden niet alleen groente en fruit, maar ook eieren en vlees willen afnemen.’ De Ra-bobank, waarmee de studenten

een fictieve lening sloten, zag wel wat in het plan. ‘Maar dan zouden we groter moeten beginnen, met-een met vier busjes.’ Volgens Tho-mas is uitvoering te tijdrovend.

Een ander ‘gat in de markt’ is het stage- en arbeidsbemidde-lingsbureau in de paardenbranche Eqruit. ‘Uit onderzoek blijkt dat er bij maneges, pensions- en han-delsstallen veel vacatures zijn voor instructeurs, ruiters en staljongens. Die bedrijven hebben vaak zoveel

werk dat ze alleen kunnen overle-ven door studenten in te zetten’, vertelt Karlijn Corbran, tweede-jaars Equine, Leisure and Sports.

Bemiddelingsbureau Eqruit wordt echt opgericht. ‘Zoiets be-staat nog niet in de branche’, ver-klaart Karlijn. Twee van de zes stu-denten uit haar groepje gaan er-mee verder, een Nederlandse en een Duitse. ‘We willen ook in Duitsland aan de slag, daar is het meeste werk te vinden. AB

Tevreden over de cd-presentatie? ‘Zeker, we hebben meer dan drie jaar aan dit project gewerkt, dat mocht niet met een sissertje aflo-pen. De opkomst bij de presentatie in Boxtel was volgens verwachting en we kregen enthousiaste res-pons. Onder de bezoekers waren bekenden, maar ook nieuwe men-sen. We hebben ruim honderd be-zoekers gezien en tachtig cd’s ver-kocht.’

Hoe verliep die voorbereiding? ‘Ik heb eerder in andere bands ge-speeld. Mijn ervaring leert dat cen-trale leiding noodzakelijk is. Ieder-een wacht op elkaar. In Lord Voltu-re heb ik zelf de leiding genomen. Wekelijks kwamen we met vier, vijf man bij elkaar om te repeteren. Daar gaat veel tijd in zitten; het laatste half jaar heb ik zeker drie dagen per week aan Lord Volture besteed.’

En dan realiseer je een oplage van vijfhonderd cd’s? Dat is ook niet veel. ‘We hebben een selecte doelgroep. Die bestaat uit langharige fans van black metal tot mensen waarvan je

echt niet ziet dat ze van onze mu-ziek houden. Die doelgroep probe-ren we wereldwijd aan te spreken, dus we verwachten het merendeel via downloads te verkopen. We dromen ervan over een paar jaar op Wacken Open Air te staan. Dat is het grootste festival op metalge-bied ter wereld. Iemand anders wil een wereldreis maken, dit is mijn droom.’

In Wageningen ben je natuurlijk al wereldberoemd.‘Niet bepaald; in een kleine ge-meente als Wageningen is er op dit gebied weinig te doen. Onze groot-ste doelgroep bestaat eigenlijk uit mensen van rond de veertig die de-ze muziek uit de seventies willen herbeleven.’

Wat bezielt jullie om muziek voor veertigers te maken? ‘Dit genre is erg dynamisch, grauw en donker; dat vind ik mooi. De cd-titel Beast of Thunder slaat op on-ze angst voor het onbekende. Door de geschiedenis heen zijn veel denkbeelden ontstaan doordat mensen bang waren en niet wisten wat ze zagen.’

Lord Volture, vooraan bandleider David Marcelis.

STUDENT MET INTERESSE IN MEDIA?

De redactieraad van Resource

zoekt studentleden. Ben jij

geïnteresseerd in media en in

Resource in het bijzonder? In de

verhouding tussen wetenschap

en studentenleven, in de span-

ning tussen journalistiek en

organisatiebelangen, in de link

tussen magazine en site?

Stap dan in de redactieraad van

Resource.

Resource brengt – in het maga-

zine en op de website – nieuws,

achtergrond en opinie voor stu-

denten en medewerkers van

Wageningen UR. De redactieraad

toetst het inhoudelijke redactie-

beleid, dat is vastgelegd in het

redactiestatuut.

De redactieraad komt drie keer

per jaar bijeen. De raad bestaat

uit vier personeelsleden, drie

studentleden en twee journalis-

ten van buiten Wageningen UR.

De redactieraad heeft nu plaats

voor studentafgevaardigden van

Van Hall Larenstein en Wagenin-

gen Universiteit. Heb je interes-

se of wil je meer info? Neem dan

contact op met hoofdredacteur

Gaby van Caulil, gaby.vancau-

[email protected], 0371-482997


student << 25

LORD VOLTURE’S FIRST CD

A Wageningen metal band

has released its first CD:

Beast of Thunder. Band

leader Geo-information

student David Marcelis

has injected some typical

Wageningen questions in-

to the songs about what

we are doing to the earth.

Sample the album at www.

myspace.com/lordvolture

GAPS IN THE MARKET

Two VHL students dressed

up as strawberries to

draw attention to the

‘Veggie Van’ that sells lo-

cal fruit and vegetables

door-to-door. Just one of

the companies thought up

by VHL Wageningen stu-

dents of entrepreneurship

this year. Some ideas re-

ally get off the ground,

like Eqruit, a job centre

for the horsey world.

OUT-OF-THE-BOX PLANNING

First year students of

Landscape Architecture

and Spatial Planning

(WU) presented their

planning ideas for the vil-

lage of Petten last week.

Provincial officials were

impressed both by their

innovative thinking –

with ideas like moving

the town square – and

their practical advice.

STICKERED

A first year student at VHL

Velp was put out when he

found a ‘below standard’

sticker on his assignment

because of sloppy spell-

ing. What seemed to an-

noy him most was that it

was just a piece of paper

glued on. Come on teach-

ers: if you’re going to ex-

pose bad spellers, do it

with a proper sticker!

The full story?

resource.wur.nl/en

Plannen voor PettenEerstejaars van de opleiding

Landschapsarchitectuur en Ruim-

telijke Planning (WU) presen-

teerden in de tweede week van

juni toekomstvisies voor het

kustdorp Petten. Die zetten de

provincie aan het denken.

In opdracht van de provincie Noord-Holland en de gemeente Zijpe hebben 45 studenten twee weken lang gepraat met de inwo-ners, ondernemers, schooljeugd en toeristen in het dorp, om te in-ventariseren wat die willen veran-deren of behouden. Vervolgens ontwikkelden ze vier visies op het dorp: Groen en Gezond, Petten Outdoor, Duurzame Energie en Re-gionale Schaal.

Gerda Dinkelman, bij het pro-ject betrokken vanuit de provincie Noord-Holland, is aangenaam ver-rast door de gepresenteerde toe-komstvisies: ‘De studenten pre-senteerden een aantal radicale ideeën. In de visie Groen en Ge-zond stellen ze voor het dorpsplein te verplaatsen. Als de bereikbaar-heid van het dorpsplein niet te ver-beteren is, waarom dan niet het plein verplaatsen? Het is mis-schien niet realistisch, maar het zet je wel aan het denken’, zegt Dinkelman.

Naast gewaagde ideeën gaven de studenten ook praktische advie-zen. ‘Ze hebben laten zien wat de

gemeente op korte termijn kan doen’, aldus Dinkelman. ‘Er zijn al lang allerlei plannen voor het dorp. De bewoners vinden dat er nu ook eens wat moet gebeuren. Kleine zichtbare veranderingen die laten zien dat de gemeente bezig is met de leefbaarheid van het dorp.’

Aanleiding voor het project was de Hondsbossche en Pettemer Zee-wering bij Petten, een zwakke schakel in de zeewering. ‘Tegelijk met de versteviging van de dijk wil de provincie een impuls geven aan de regio, die te kampen heeft met vergrijzing en krimp’, zegt docent en begeleider Raoul Beunen. ‘Wij hebben uitgezocht wat die impuls kan zijn.’

DURFSPORTCENTRUM

Dinkelman vindt het idee van een durfsportcentrum goed gevonden. ‘De bewoners van Petten zitten niet op massatoerisme aan de kust te wachten. Ze willen rustige toe-risten die voor de natuur komen.’ Ook de toekomstvisie Duurzame Energie, waarbij de studenten een link leggen tussen biomassa, land-bouw en het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) in Pet-ten, viel in de smaak bij de presen-tatie.

De gemeente en de onderne-mers in het dorp willen graag dat de studenten de visies verder uit-werken. CL

‘HET IS NIET EENS EEN STICKER’

Hoe heet je?Lacht gespannen, kijkt boos naar degenen die hem erbij hebben gelapt. ‘Nee, ik wil echt anoniem blijven, straks lezen mijn docenten dit nog.’Dus je schaamt je?‘Nee joh, maar ik had het gewoon niet verwacht. Normaal ben ik heel goed in spelling, ik had alleen weinig tijd. Ik wist niet eens dat dit be-stond.’Was de sticker terecht?‘Nee.’Ook niet een beetje?‘Oké, ik heb wel veel fouten gemaakt, maar sommige docenten maken er ook veel. Ik vind dit geen stimulans om beter mijn best te doen.’In Amsterdam werkt een soortgelijk initiatief anders prima.‘Daar misschien, dit is gewoon gemakzucht van docenten. Het is niet eens een echte sticker. Kijk, ze hebben een papiertje uitgeprint en dat met Pritt vastgeplakt. Belachelijk toch?’ SvG

Wie? Eerstejaars student

aan VHL Velp

Wat? Kreeg een

‘dit-is-onder-de-taalmaatsticker’

Waarom? Zinnen consequent

met ‘en’ beginnen, dt-missers

en nog wat slordigheden.

STIJN <<

door Arianne van LeeuwenCAMPUS CULINAIR

FO

TO

: B

AR

T D

E G

OU

W

26 >> student


STREPTOKOKKENBORSTELTJE Groentjes op de werkvloer worden vaak op pad gestuurd voor een fop-

boodschap. Een plintenladdertje, een steriele fl atus of een bloeiende

ameretia. Op meldpunttaal.nl vind je een verzameling. Laboranten op het

oude CDI in Lelystad moesten op zoek naar een streptokokkenborsteltje.

Dus denk na als je een blik aromaatvrije benzeen moet halen.

KIP < KATTENVOERWakker Dier heeft gelijk: kip is écht goedkoper dan kattenvoer. Dat

beweert de groep in een reclamespot. De reclamecodecommissie contro-

leerde de bewering. Wakker Dier impliceert in het Agrarisch Dagblad dat

mensen inferieur vlees eten, en huisdieren juist het beste. Graag nodigen

wij Wakker Dier uit voor een culinair avondje met smaaktests.

Het frisse Forum: 8 Ik ben: in het Forum, het hart van de Wageningse campus. Een in-drukwekkend gebouw met maar liefst 20 duizend m2 oppervlakte, 80 zalen, 5.500 m2 bibliotheek en diverse winkels, maar kan je er cu-linair gezien goed op krachten ko-men na al dat wetenschappelijk verantwoorde gepraat? Ik eet: een bamisoepje om de spijs-vertering op gang te helpen, een driedubbele bruine boterham – ge-zond voor de gemoedsrust – en een schaaltje gemengde rauwkost voor nog wat extra gemoedsrust, aange-zien mijn toetje uit dikke goudgele frieten bestaat. De geest is sterk, maar het lichaam is zwak, gelukkig maar. Ik proef: prima brood, prima soep, prima salade maar spectaculaire frieten. Goudgeel van buiten, zacht en luchtig van binnen, daar kan menig frietbakkende medelander

een puntje aan zuigen. Dat je hoogstwaarschijnlijk genept wordt met gefrituurde aardappelpuree-staafjes maakt me niet zoveel uit.Ik word: vrolijk van de Forum-kan-tine, à la Rob Geus van de Smaak-politie. Als je als oude garde de an-tieke WUR-gebouwen gewend bent, is de moderne, frisse kantine in het imponerende gebouw een verademing. Eindelijk het gevoel van een beetje luxe. Ik vind: het jammer dat het Forum niet voorziet in de behoefte aan (betaalbare) warme maaltijden. Vooral buitenlandse studenten blijven massaal weg. Thuis eten of uit een kofferbak is nu eenmaal altijd goedkoper. Als Hollander heb ik genoeg aan een goede bo-terham en wat mayo bij m’n friet. Bij het Forum zit ik helemaal goed, een 8.

BeroepsallergieNog een paar dagen. Even één klein presentatietje afronden en mijn hbo zit erop. Welbeschouwd heeft mijn leven er nog nooit zo overzichtelijk uit gezien: ik moet samen met mijn afstudeerge-note twintig minuutjes volpraten (dat is tien minuten per per-soon) en vervolgens nog wat vragen beantwoorden. Menig werk-nemer zou er voor tekenen, voor zo’n lage werkdruk, en ik denk zelfs dat collega-studenten jaloers zijn. Maar ik ontspan niet; ik baal. Ineens vind ik allemaal lullige fout-jes in het afstudeerrapport. ‘In deze tabel geeft dit en dit weerge-geven’, dat soort heel erge dingen. Ik zie mijn onderwerp ook al niet meer zitten, ik baal van mijn presentatie, ik baal van mijn af-studeergenote en ik baal van mijzelf. Ik ben, geloof ik, een beetje allergisch geworden voor mijn vakgebied. Ooit studeerde ik bos- en natuurbeheer omdat ik de buitenwereld zo mooi vond. Die tijd lijkt sinds enkele weken geheel voorbij. Ik heb een hekel gekregen aan al die natuurtypen en hun strikte re-geltjes, die elk jaar met alle winden van subsidieverleners mee-waaien. Sinds vorige week kan ik niet eens meer, zonder ergernis, naar natuurdocumentaires kijken. Jemig, wat zijn die fi lms saai en langdradig. En dat lyrische gedoe, hou toch op. Alsof moeder natuur net is overleden en er nu verteld moet worden hoe goed ze wel niet was. Allemaal onzin; natuur is helemaal niet lief. Ze is een verzamelnaam voor enge ziektes, vieze beesten en andere on-geplande verschijnselen. Hoe heb ik ooit een studie in die rich-ting kunnen bedenken? Voor natuur is geen oh-wat-liefgeroep nodig en die oubollige muziek op de achtergrond komt ook mijn neus uit. En wanneer mijn beroepsallergie zich nou alleen tijdens werk-uren zou manifesteren, dan was het allemaal nog best te over-zien. Acht uur per dag met hangende schouders aan een nade-rende afstudeerpresentatie denken, vind ik nog wel leefbaar. Maar nee, vierentwintig uur per dag komen fl arden uit mijn op-leiding naar boven. Met ‘Oh, heb ik dit detail wel vermeld’ word ik midden in de nacht wakker. Na twee minuten ‘ik blijf gewoon liggen’, spring ik mijn bed uit om de eventuele fout op te kunnen merken. Nee, het afstuderen is één groot drama.Oh, nog een paar dagen, daarna zal ik wel heimwee naar deze tijd krijgen. Stijn van Gils

student << 27


LUCHTJESlome tijgers in dierentuinen kun je eenvoudig aansporen tot wat meer

actie. De truc is: Obsession for Men. Tijgers, jaguars en panterachtigen

zijn gemiddeld elf minuten in de ban van het luchtje van Calvin Klein. Dat

heeft de curator van de Bronx Zoo ontdekt. Ze schijnen zelfs kopjes te

geven. Try this at home! FINALS BLUES

Stijn is losing sleep over

the last hurdle on his de-

gree course: his fi nal pre-

sentation. He chose For-

est and Nature Manage-

ment because he loves

nature but just now he is

sick to death of ‘nature’

types and he doesn’t care

if he never sees another

nature documentary in

his life. He’s looking for-

ward to looking back on

his student days – fondly,

no doubt.

CAMPUSCUISINE: FORUM

The forum is fabulous,

says Arianne, but what

about the food? She went

to fi nd out. She had soup,

a club sandwich, a salad

and fries. The verdict?

Soup, sandwich and

salad: good. Fries: fabu-

lous! Pity the forum

doesn’t cater for the

tastes of international

students, but this was a

good Dutch lunch. And

top marks for the trendy

décor. Grade: 8.

IN SEARCH OF WATER

Jaïrus Brandsma, student

of international water

management at VHL Velp,

did his fi rst internship in

Kitui in Kenya, research-

ing sand storage dams in

riverbeds. It was a won-

derful feeling to help lo-

cate a nearby water

source for people who

had been walking two

hours to fi nd water. Jaïrus

is convinced develop-

ment aid can help. And

his heart is in it, for sure.

‘In developing countries I

can make a diff erence’,

he says.

The full story?

resource.wur.nl/en

Wie? Jaïrus Brandsma, student international

watermanagement VHL Velp

Wat? Verkenning van een hydrologisch systeem

Waar? Kenia

Waarom? In ontwikkelingslanden kun je het

verschil maken

‘Sorry dat ik gisteren niet opnam, ik zit in Malawi en mijn telefoon deed het niet. Ik werk bij voorkeur in het buitenland. Daar kun je tenminste echt wat voor mensen betekenen. In Nederland zijn er ook leuke projecten, maar daar is alles al uitgevonden. Hier in ontwikkelingslanden kan ik het verschil maken. ‘Mijn vorige stage deed ik in Kenia, tussen Nairoibi en de kust. Samen met een medestudent heb ik daar de werking onderzocht van sandstorage-dammen in het Kituigebied, kleine dammetjes in de rivierbedding. Met die kennis kunnen we de drinkwatervoorziening verbeteren. Samen met buddy’s – medestudenten van een lokale school – verkenden wij het hydrologi-sche systeem. Wij leerden hen wat watermanagement is en zij hielpen ons met de taal. Onze buddy’s heetten Benjamin en Dennis. Ze hadden ook een Keniaanse naam, maar die kan ik nog steeds niet uitspreken. ‘We zaten in een droog terrein, waar we een watersys-teem inventariseerden. Op verschillende punten

boorden we naar water. We kwamen erachter dat mensen twee uur per dag wandelden naar een ver-droogde put, terwijl vlakbij het dorp grondwater aan-wezig was. Het is geweldig om mensen zo te kunnen helpen. Ik weet nog dat we aan een put waren begon-nen. Een dag later kwamen we terug en zagen we de bevolking met beitels en schoppen in de weer. Ze waren zo gelukkig met hun nieuwe bron, heel het dorp leefde op. De mensen gingen hun water zelfs verkopen waardoor iedereen welvarender werd. Het is geweldig om dat te zien. Ik ben ervan overtuigd dat ontwikkelingshulp echt kan werken. ‘De Kenianen zijn heel erg aardig, maar soms een tikkeltje onderdanig. Stroom was op rantsoen. Om de paar dagen konden we stroom gebruiken om bij-voorbeeld te internetten, maar soms lag dan precies het internet eruit. ‘Er wordt wel eens geroepen dat Kenia onveilig is. De voormalige eigenaar van het huis waar wij in sliepen, schijnt vermoord te zijn omdat hij toevallig rijk was. Zelf heb ik me geen moment angstig gevoeld. Ach, ik ben wel lang, mensen kunnen mij niet snel intimide-ren. Hier in Malawi hebben ze een avondklok, maar daar houd ik me niet aan. Maar, ik hang op. Ik ben aan het bellen in een auto en ik weet niet of dat hier wel mag.’ Stijn van Gils

OP ZOEK NAAR NIEUWE WATERPUTTEN

>> HET ECHTE WERK

Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.

Meld je aan op www.mastersinleiden.nl

Ontdek de masterspecialisatie Statistical Science for the Life and Behavioural Sciences in Leiden.Mastervoorlichting: 30 juniTijd: 15.00-17.00 uurPlaats: LUMC, Gebouw 2, zaal T-0-22

28 >> service


Already completed the Employee Monitor?On June 14 you’ve received the Employee Monitor 2010 by email.

Complete the questionnaire now. You’ve got till June 28 (5pm).

The more reactions, the clearer various issues will become.

With the results we can collectively improve the quality of our work.

Curious what has been done with the results from the Employee Monitor 2008? Visit: Intranet > People > Well-being & Health > Employee monitor

2010

service << 29


mededelingen

Mededelingen van en voor studen-

ten en medewerkers. Lever maxi-

maal 75 woorden aan op donder-

dag voor verschijning via

[email protected], met als onder-

werp ‘Mededeling’.

Student Council 2010/2011;

election result

On 2 June 2010, the results of the

SC election have been determined

and announced. The 12 seats will

be divided as follows: PSF 3 seats

and VeSte 9 seats.

The following candidates have

been elected as members of the

Student Council 2010/2011:

Ewoud Nijhof, Jing Xiao and Niels

Zondervan for PSF, and Erwin

Hofman, Martijn Kuller, Airen Lugt,

Lise Albers, Luuk Brinkman, Li Yi,

Frederieke Muijs, Sofie Terwel and

Rob van de Ven for VeSte.

Integrand Wageningen

Per september 2010 zoeken wij

bestuursleden die een jaar lang

parttime in een enthousiast team

Hokjesdenken

Het was geen ‘labdancelobby’ en ook geen ‘landbouwnimby’. De goede

oplossing was landbouwlobby.

De moeilijkste omschrijving was ‘Speelde zich met kussens af in het

Forum’, een omschrijving voor flashmob.

Goed ingestuurd door: Hoevestein 1E, Cees Niemeijer, Dijkgraaf dertiena,

Sexy Chickies, Chantal Polman, Peter en een Wallie, Willem Menkveld,

Asserpark 6A, Leerstoelgroep Nematologie, Renée & Susan van der Salm,

Ditje van der Vossen, Conny van Soest-Tiggelman, Mariëtte Broers,

Hannele Pompe en Gosse Schraa, en Willem de Visser.

Horizontaal

1 Wijdt het succes van 41 horizontaal in Limburg aan de heersende

cultuur 8 __ van Lenteren, pionier biologische bestrijding 12 Wenst

Martin Scholten over de intensieve veehouderij 14 Gevat (2+3)

16 __ Godkewitsch, wordt niet opgevolgd 18 Stroomt door Schotland

19 Cijfers en balletjes 20 ‘__ __ __ __rend hard’ 21 Eigen vervoer 23 Gele-

gen aan de andere kant 30 Plus 31 Golden __ring 32 Woont in een

gemeenschap zonder gemeenschap 33 Wordt vaak ongezien gehoord

35 Indonesisch weefsel 39 Geldt sinds 2002 40 Portugese drankstad

41 Ging van 9 naar 24 43 Onbeduidend 44 Nieuwe opleiding die in

september start

Verticaal

2 Leeghoofd 3 Club van Rinnooy Kan 4 Japanse beurs 5 Tante van Jör-

gen 6 Palmvrucht 7 London __ (reuzenrad) 8 Daar tekenden Churchill,

Roosevelt en Stalin in 1945 9 Borger-__, Drenthe 10 Krijgen mensen die

onregelmatig werken 11 Hoofddeksels waarop eerstejaars hun toekomst-

visies gaven 13 Penn of Connery 15 Keith __, drummer van de Who

16 Door vocht loslaten 17 Wordt steeds vaker als 20 Duurt door ontwik-

klingshulp vaak korter, concludeert Eleonora Nillesen 22 Verbeterde ver-

sie 25 Zeer grondige hekel aan werken 26 Opslagplaats 27 Fannie __,

werd gered door Obama 28 Brengt T.S. en Ness bij elkaar 29 Stelletje

agenten 34 Houdt men gewoontes in 36 Zendt thans ongewoon veel

detectives uit 37 Insect dat in Duitsland wordt bejubeld 38 Groeten uit

Italië 42 Voormiddag

Mail je oplossing voor donderdag naar [email protected]

willen werken. Waar je je vooral

mee bezig houdt is het bemiddelen

tussen studenten en bedrijven

voor stages en afstudeeropdrach-

ten. We zijn een landelijke organi-

satie, en je doet veel contacten op

met mensen uit andere Nederland-

se universiteitssteden. Geef je op!

Stuur een mailtje, bel of loop eens

binnen op ons kantoor.

LAWICKSE ALLEE 13, TEL. 0317-422421,

[email protected].

Nieuw MAK programma

Per september 2010 verandert het

MSc-programma Management of

Agro-ecological Knowledge and So-

cial Change (MAK) van naam. De

nieuwe naam is MSc Development

and Rural Innovation (MDR). Met

de nieuwe naam hopen we duide-

lijker te kunnen communiceren

waar deze goed gewaardeerde,

unieke opleiding voor staat en be-

ter herkenbaar te zijn voor toekom-

stige studenten. De inhoud van het

programma blijft hetzelfde. Voor

meer informatie over de opleiding

zie www.mdr.wur.nl of e-mail naar

[email protected].

Medewerkermonitor al ingevuld?Op 14 juni heb je de Medewerkermonitor 2010 via de mail gekregen.

Vul hem nu in! Je hebt tot 28 juni 17.00 uur de tijd.

Hoe meer reacties, hoe duidelijker zaken zichtbaar worden.

Zo kunnen we met elkaar gericht aan de slag om de kwaliteit

van het werk te verbeteren.

Kijk op intranet wat er met de resultaten van de Mederkermonitor 2008 is gedaan:Intranet > people > welzijn&gezondheid > medewerkermonitor

2010

30 >> service


WSO is looking for board members!

Interested in looking after stu-

dents’ rights and interest for one

year? In helping students and

trying to improve students’ life?

Then you should become a WSO

board member! For 2010/2011, we

already have some very enthousi-

astic board members, but we are

still looking for a few more to have

a full board, both Dutch and inter-

national students are welcome. We

prefer full time board members,

but if you want to do it part time,

there might be possibilities. If you

are interested, please contact us!

E-MAIL [email protected] FOR MORE INFORMATION.

agenda

Zaterdag 26 juni

Bergpop festival

Stichting Popcultuur Wageningen

presenteert Bergpop 2010. Vanaf

16.00 uur wordt traditiegetrouw

het einde van het collegejaar en

het begin van de zomer ingeluid op

twee podia op het Conventplein.

Om 23.00 kun je voor de afterpar-

ty terecht bij JV Unitas in Het Gat.

WWW.POPCULTUUR-WAGENINGEN.NL

in memoriam

Jan Roos

Wageningen is geschokt dat Jan

Roos zo abrupt uit het leven is

weggenomen. Maandagmiddag 14

juni werd hij in Ede door een auto

geschept. Hij was op slag dood.

Jan, 24 jaar en student Milieukun-

de, begon in 2004 aan de oplei-

ding Bodem, Water, Atmosfeer. Na

een jaar stapte hij over, omdat hij

de mens in het verhaal miste. Bij

Milieukunde leek hij zijn draai al

snel gevonden te hebben. Hij had

het naar zijn zin en was altijd be-

reid om te helpen. Vol enthousias-

me heeft hij menige toekomstige

student zijn persoonlijke verhaal

verteld over motivatie, keuzes en

ambities. ‘Die weet zijn zaakjes

uitstekend te verkopen’ was de

mening van Pim Brascamp, direc-

teur van het onderwijsinstituut,

die Jan een keer had meegemaakt

tijdens een voorlichtingsdag en

zeer onder de indruk was geraakt

van de overtuigingskracht waar-

mee Jan de aandacht van de aan-

wezigen kon vasthouden. Elk jaar

werd Jans verhaal wat langer, tot-

dat hij besloot dat het tijd werd

voor een nieuwe voorlichter, om-

dat hij zich er, als formeel vijfde-

jaars bachelorstudent, toch wat

ongemakkelijk onder begon te voe-

len. Hij ging naar Wenen om extra

technologische vakken te volgen

om nog meer te begrijpen van de

milieutechnologie, waar hij zich in

zijn studie mee bezighield. En-

thousiast geworden tijdens het vak

Didactiek en Communicatie, onder-

brak Jan begin dit jaar zijn studie

om wiskundeles te gaan geven op

het VMBO van de Regionale Scho-

lengemeenschap Pantarijn in Wa-

geningen. Hij vond het geweldig

om te doen en zijn enthousiasme

en talent om kennis over te dragen

bleven ook bij het Pantarijn niet

onopgemerkt. Hij had een aange-

boren talent om docent te worden.

Niet alleen via zijn studie toonde

Jan zich een zeer betrokken, geta-

lenteerd en innemend mens. Velen

kennen hem als hardloper, fanatiek

lid van de studentenatletiekvereni-

ging Tartlétos. In zijn zwarte shirt

met twee rode strepen was hij

vaak vooraan te zien tijdens hard-

loopwedstrijden, Veluwelopen en

Batavierenraces. Maar Jan deed

meer. Met zijn bestuurs- en com-

missiewerk, niet alleen bij Tartlé-

tos, maar ook bij SSR-W en Ibex,

was hij de motor achter veel initia-

tieven en deed hij volop mee aan

de realisatie daarvan. Het was Jan

die Rector Magnificus Martin Kropff

een aantal keren heeft overgehaald

om met een studententeam mee te

lopen in de Batavierenrace en de

Veluweloop. Jan was de informele

leider van de studententeams die

het woord nam als dat nodig was

en zorgde voor een teamgeest.

Waar Jan was, was energie voel-

baar. Niet altijd even geordend,

maar dat compenseerde hij met ge-

mak met zijn warme persoonlijk-

heid en aanstekelijk enthousiasme.

Zijn bachelorprogramma was op

een haar na klaar. Zijn laatste ver-

slagje voor microbiologie had hij

net afgemaakt, maar nog niet op-

gestuurd. In september wilde hij

de studie weer oppakken. Hij had

de lerarenopleiding wis- en schei-

kunde al aan zijn verlanglijstje

toegevoegd. Het mag niet zo zijn.

Wij wensen Jans vriendin Esther,

zijn ouders, broers en zus, verdere

familie en zijn vele vrienden veel

kracht, liefde en geduld om dit

enorme verlies te dragen. Dat zij

allen gesterkt mogen worden door

het besef dat Jan voor altijd een

warme plek zal hebben in het hart

van velen.

Namens de opleiding Milieukunde

en Wageningen Universiteit,

Marjo Lexmond, Theo Lexmond,

Martin Kropff

Jan Roos

Jan Roos, talentvol, fanatiek atleet

van Tartlétos is op maandag 14

juni op tragische wijze om het le-

ven gekomen. Wie aan Jan dacht,

dacht aan Tartlétos en vice versa.

Jan was Tartlétos. Zowel op spor-

tief als bestuurlijk vlak was zijn

bijdrage groot en van belangrijke

waarde voor de vereniging. Hij was

de aanjager die vele wakkerende

vlammetjes brandend wist te hou-

den. Met z’n energieke inbreng, z’n

vrolijke voorkomen en z’n verma-

kelijke grappen bracht hij evenzeer

leven in de brouwerij.

De jongeman had het talent om z’n

liefde en lust voor de atletiek over

te brengen op velen. Hoewel atle-

tiek toch voornamelijk een indivi-

duele aangelegenheid is, was er

binnen Tartlétos sprake van een

hechte groep atleten, die mede

door Jan’s inzet en opofferingen

bereid waren tot uiterste inspan-

ningen. Dit leverde de afgelopen

jaren mooie en genoeglijke presta-

ties op, onder andere bij de Bata-

vierenrace.

Jan was immer meelevend en goed

op de hoogte van interesses en be-

zigheden van andere leden binnen

de vereniging, maar ook daarbui-

ten. Het leverde hem een ontzag-

wekkend grote vriendenkring op.

Zo veel contacten dat menig man

er tureluurs van werd. Ook hijzelf,

want zo nu en dan maakte de cha-

oot zich meester over hem. Dit le-

verde weleens wonderlijk kolderie-

ke situaties op, die buitengewoon

prikkelend werkten op de lachspie-

ren. Als atleet was Jan een fervent

3000m steepleloper en crosser.

Deze uitputtende en vermakelijke,

maar soms ook rommelige discipli-

nes pasten goed bij zijn karakter.

De dood van Jan ontneemt ons van

een buitengewoon sociaal en goed-

aardig persoon. Op dit moment,

maar ook de komende tijd rest ons

niets anders dan te denken aan de

goede herinneringen, die Jan bij

ons heeft losgemaakt.

Tartlétos zal je nooit vergeten!

Jan Roos

Jan was betrokken, oprecht geïnte-

resseerd, altijd in voor een grapje

en vol levenslust. Als huisgenoten

hebben we mogen genieten van

zijn creatieve kookkunsten en van

zijn gezellige chaos. Lieve Jan, we

zullen je missen.

Huize de Bezetting

Jan Roos

Met droefenis hebben wij kennis

genomen van het overlijden van

Jan Roos. Jan was van 2005 tot

2009 een actief en betrokken lid

van SSR-W. Ons medeleven gaat

uit naar zijn vriendin, de familie

en de vrienden van Jan. Wij wen-

sen hen sterkte bij het verwerken

van dit verlies.

Het bestuur 2009-2010 ‘Machia-

velli’ der SSR-W.

Emma Sendalo

Emma Sendalo MSc., a Tanzanian

student who studied Animal Sci-

ence at Wageningen University

from Sept. 2007 till August 2009,

passed away Wednesday 2nd of

June due to cancer. Emma was a

hard working, warm and friendly

woman. With a kind word and

smile for everybody she followed

her courses and graduated in

September 2009. Her MSc thesis

service << 31

Wageningen UR zoekt:

Medewerker ContractmanagementWageningen UR, Wageningen; vacaturenummer: AFSG-F&C-0000

Food technologist / Microbiologist and Biotechnologist/Microbiologist (two Tenure Track positions)

Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: AFSG-FHM-0001

JuristAFSG (Staffuncties), Wageningen; vacaturenummer: AFSG-DIR-0003

Assistent ControllerASG (Staffuncties) Wageningen; vacaturenummer: ASG-STAF-0000

Assistant ProfessorWageningen University, Wageningen; vacaturenummer: ESG CWK-0049

Postdoc MeteorologieWageningen University, Wageningen; vacaturenummer: ESG CWK-0050

Wetenschappelijk onderzoeker Biologie van honingbijenPlant Research International, Wageningen; vacaturenummer: PSG-BIOINT-0000

Secretaris onderzoeksschool Experimental Plant SciencesWageningen University, Wageningen; vacaturenummer: PSG-EPS-0000

Microbiologist, Microbial EcologistWageningen University, Wageningen; vacaturenummer: PSG-FYTO-0002

Onderzoeker Ketenmodellering en VoedselveiligheidRikilt, Wageningen; vacaturenummer: RIKILT-NFA0000

Management AssistantRikilt, Wageningen; vacaturenummer: RIKILT-R&C0002

Post-doc/ Junior Scientist nanotoxicology and bioinformaticsRikilt, Wageningen; vacaturenummer: RIKILT-TE0002

Assistant Professor Risk Communication (Tenure Track)Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: SSG-COM-0004

Master Thesis and PhD Thesis Award

Did you write your PhD thesis or a Master thesis in 2009

Irregural Opening Hours during Summer 2010

Forum Opening HoursMonday to Friday from 8 am - 11 pmSaturday from 10 am - 5 pmSunday from 10 am - 5 pm

The Building The Library Monday to Friday from 8 am - 10 pmSaturday from 10 am - 5 pmSunday from 10 am - 3 pmDuring working hours, the building is open to the public.

After working hours, entrance is only possible with a WUR card.

Date Monday to Friday Saturday and Sunday

The Building 5 July to 9 August 8 am - 8 pm closed

The Library 5 July to 6 September 8.30 am - 5.30 pm closed

Student Desk 5 July to 9 August 12 pm - 2 pm closed

WURshop 5 July to 16 August closed closed

Language Services10 July to 23 August 9 am - 1 pm

closed16 August closed

Grand Café 10 July to 23 August 12 pm - 1.30 pm closed

Restaurant 10 July to 23 August closed closed

described at the changes that Tan-

zanian pastoralists have to deal

with as a result of modern agri-

cultural and population policies in

Tanzania. Her heart was with the

gender specific roles of the female

pastoralists. It was a pleasure to

work with Emma and we will miss

her. We would like to express our

condolences to her family, her

friends and colleagues.

Animal Production Systems Group,

Rural Sociology Group,

Education Team Animal Sciences.

Hans den Hertog

Zaterdag 15 mei jl. kregen we het

onverwachte bericht dat onze col-

lega Hans den Hertog was overle-

den, 57 jaar oud. Hans was al lang

ziek en we wisten dat zijn toestand

slecht was, maar toch hadden we

nog niet op een afscheid gerekend.

Hans kwam op 1 april 1979 in

dienst bij de Landbouwhogeschool

als administratief ambtenaar, eerst

bij de afdeling Onderwijs, Weten-

schap en Planning en later bij de

stafafdeling Onderwijs en Onder-

zoek. Hij heeft in de afgelopen 31

jaar meerdere functies binnen

deze afdelingen vervuld. Zijn start

was bij de sectie examenregistra-

tie. Daarna is hij overgegaan naar

de studentenbalie en in de laatste

jaren was Hans betrokken bij de

sectie studentenadministratie.

Vanaf juni 1992 is Hans regelmatig

ziek geweest. Hij had ernstige

nierproblemen en onderging ruim

tien jaar geleden een niertrans-

plantatie. Ondanks medische com-

plicaties heeft hij steeds gepro-

beerd om te blijven doorwerken.

Regelmatig dachten collega’s

“Hans wat doe je hier toch, je bent

te ziek om te werken”, maar dan

was hij er toch. Dat tekent zijn gro-

te betrokkenheid bij het werk en

de afdeling. Ook eind vorig jaar,

toen hij met ernstige complicaties

in het ziekenhuis lag, was hij plan-

nen aan het maken om weer aan

het werk te gaan. We herinneren

ons Hans als een collega met een

bijzonder dienstverlenende instel-

ling, zowel naar de student toe als

ten opzichte van collega’s van de

eigen afdeling en de andere afde-

lingen. Hans was een zeer aimabe-

le man met een open houding te-

genover iedereen. Hij sprak open-

hartig over zijn ziektes en over de

consequenties daarvan in zijn

werk en in zijn privéleven.

Een terugkeer naar het werk zat er

niet meer in. We moeten nu voor-

goed afscheid nemen van Hans. Hij

zal in onze herinnering blijven als

een kundig collega met wie het

prettig samenwerken was.

Jos van Kroonenburg,

Hoofd Studenten Service Centrum


>>TYPICAL DUTCH

Kissing customsI am a female PhD student from China. Having lived in Wageningen for nearly eight months, I can

say that I like living and studying here, I love the good natural environment, organic foods and

friendly Dutch people. But I still cannot get used to the general social custom of kissing.

Around ten days ago it was a workmate’s birthday and he brought in some cakes to share his hap-

piness with all the group members at coff ee time. I like this kind of celebration: it gives a good

chance to talk or share feelings with other people, which can also contribute to building up a har-

monious working environment. But before we ate the cake, my supervisor told me that I should

give a kiss to the man whose birthday it was. I was a little bit surprised and felt so shy because

Chinese people seldom kiss in public. What should I do? ‘While in Rome, do as Romans do’: yes, I

should kiss. But after that I blushed for around 5 minutes. I also remember my fi rst two kisses in

the Netherlands. I kissed the secretary of our group and my supervisor on the fi rst working day

after the New Year. It was really an awkward time for a Chinese girl because I did not know how

many times I should kiss and which side of the cheek I should kiss fi rst.

In China, people shake hands in formal situations and if they are good friends, maybe hug each

other. Parents kiss their young children, but not adults. It is a totally diff erent social culture.

Living abroad is a good chance to experience and understand other social customs. Now I think

I know a little bit about the kissing custom in the Netherlands. If you are good friends, you

should kiss three times, which is diff erent from other countries such as Germany, where you kiss

twice. Xiangdan Meng, PhD Rural Sociology Group

Do you have a nice anecdote about your experience of going Dutch? Send it in! Describe an encounter

with Dutch culture in detail and comment on it briefl y. 300 words max. Send it to [email protected]

and earn fi fty euro and Dutch candy.

KUSSEN

Chinese mensen kussen

zelden in het openbaar.

Als ze goede vrienden

zijn omhelzen ze elkaar.

Nederlanders zijn vrien-

delijk, maar ik kan niet

echt wennen aan de ge-

woonte om mensen te

kussen. Bij de verjaar-

dagstaart van een colle-

ga werd mij gevraagd de

jarige een kus te geven

voordat we de taart gin-

gen eten. Verrast en een

beetje verlegen heb ik

hem gezoend, maar ik

bleef nog minuten lang

blozen. Nu denk ik dat ik

weet hoe het in Neder-

land werkt: goede vrien-

den kus je drie keer.

Nr. 22 - 24 juni (1,61 mb)

Documents

Transcript of Nr. 22 - 24 juni (1,61 mb)