Deze Nieuwsfl its 12 is een initiatief van Vereniging WoON en Meldpunt WoonKans

Deze keer: Versterken samenwerking woningcorporaties en zorgpartijen

bezig zijn. Daarnaast ook een aantal voorbeelden uit de praktijk van de samenwerking van woning-corporaties en zorgpartijen. Zo besteden we aandacht aan het Huurincassobeleid van WBO Wonen in Oldenzaal en aan het Woonplan Meldpunt WoonKans, dat ook overgenomen is door Beter Wonen in Almelo. Wie weet doen jullie ideeën op.

Een gezamenlijke nieuwsbrief van (z)Onderdak en van het Meldpunt WoonKans. Deze nieuwsbrief is een terugblik op de werkbijeenkomsten voor woningcorporaties, gemeenten en zorgpartijen met als thema Versterken van de lokale samen-werking rond (dreigend) dak- en thuislozen. We willen deze nieuwsbrief ook gebruiken om lezers te informeren over waar we dit jaar met (z)Onderdak en het Meldpunt WoonKans mee

(z)Onderdak(z)Onderdak is een project dat in 2008 gestart is door WoON, de vereniging van Twentse woningcorporaties. Tot begin 2012 was het vooral een project van de woningcorporaties. De aandacht ging in het bijzonder naar de invoering van vroegsignalering en tijdige interventie om huisuitzettingen te voorkomen. Het resultaat is dat het aantal huisuitzet-tingen in de periode 2008 tot en met 2011 is afgenomen van 344 naar 255 (-25%). Vanaf 2012 is de aandacht verbreed naar de samenwerking van woningcorporaties, zorgpartijen en gemeenten. Zo zijn er bijeenkomsten

gehouden voor de lokale zorgstructuur. Professionals op uitvoerend niveau van verschillende organisatie hebben hun lokale samenwerking rondom (dreigende) dak- en thuisloosheid geëvalueerd en verbeteracties afgesproken. Ook op regionaal niveau zijn de centrumgemeenten en enkele zorgpartijen in gesprek om te komen tot een meer sluitende aanpak. Gevoed door concrete praktijksituaties wordt gekeken naar een intensievere samenwerking met het oog op enerzijds meer instroom naar een passende woning en anderzijds tijdige interveniëren bij dreigende huisuitzetting door huurschulden en overlast.

Terugblik werkbijeenkomstenMet als thema “het versterken van de lokale samenwerking rondom (dreigend) dak-thuisloosheid” organiseerden de regionaal trekker (z)Onderdak, Andrea van Schie en de procesmanager van het Meldpunt WoonKans, Betsy Letteboer, bijeenkomsten voor uitvoerend medewerkers van woningcorporaties en hun directe samenwerkings-partners. In totaal waren er 130 professionals op de twee bijeenkomsten in maart voor de centrumgemeente Enschede en voor de centrumgemeente Almelo. Twee boeiende bijeenkomsten waarbij ontmoeten en samen

Meldpunt WoonKans en vervolg van de pilotMeldpunt WoonKans is een pilot voortgekomen uit het project (z)Onderdak en gestart in 2011. De centrum-gemeenten Enschede en Almelo en vereniging WoON zijn opdrachtgever van het Meldpunt, dat geldt ook voor (z)Onderdak. Vanaf de start zijn er 222 cases voorgelegd aan het meldpunt. Het Meldpunt heeft meerwaarde door de kennis op het gebied van wonen én zorg en het hebben van een regionaal netwerk. Gebleken is dat die combinatie voorziet in een behoefte. In 27% van de cases heeft het Meldpunt de rol van bemiddelaar tussen partijen en in bijna 30% de rol van adviseur op gebied van wonen dan wel zorg. In een beperkt aantal, veelal complexere, zaken (10%) stuurt of begeleidt het Meldpunt het traject van het begin tot het eind. Dit is als er in regio gezocht moet worden naar een oplossing. Zo is op verzoek 41 keer deelgenomen aan een MDO/instellingenoverleg. Voor het overige heeft het een informatie- en verwijsfunctie voor

professionals. Het Meldpunt is dus vooral “kennisbaak” en “integrale (regionale) verbinder” als het gaat om (multi)problematiek rondom het huisvesten van (dreigend) dak- en thuislozen. Bij het beoordelen van een cases checkt het meldpunt eerst of de informatie volledig is voor een goede beoordeling van de situatie en voor een zorgvuldige afweging als het gaat om wonen en woonkansen. De ervaring is dat er wat informatie betreft en de afweging die professionals maken rondom wonen nog wel het een en ander te verbeteren valt, zowel bij woningcorporaties als zorginstellingen. Om die reden is gekozen om dit jaar bij aanvragen meer aandacht te schenken aan het overdragen van kennis aan professionals en het stimuleren tot een meer integrale kijk op de betreffende situatie. Het Meldpunt WoonKans beoordeelt dus niet alleen inhoudelijk aanvragen maar is ook aanjager van het verbeteren van de ketensamenwerking op uitvoeringsniveau.

leren centraal stonden. In de opzet waren het werkbijeen-komsten. Verdeeld in groepen, gevormd door de lokale zorgstructuur, werd er gestoeid met het thema. De intro-ductiefi lm van de bijzondere reddingsactie van de paarden in Marrum maakte duidelijk wat beoogd werd: “Waar is de doelgroep echt mee geholpen”. Bundel de kennis van degenen die de doelgroep uit ervaring het beste kennen. Er is gewerkt met de methode van een groeps-mindmap. Het tafellaken was het schrijfvel en vanuit het

centrale thema werden onderwerpen benoemd die een relatie hebben met dit thema. Door met elkaar in gesprek te gaan over eigen ervaringen, wat gaat goed, wat zou verbeterd kunnen worden ontstonden er goede gesprekken en discussies. Deze werden vervolgens opgeschreven of getekend. Zo ontstond er een heel verhaal op één vel papier. Als het goed zijn afspraken voor verbeteracties die toen gemaakt zijn rond de tafelkleden ook opgepakt!

Een paar reacties van deelnemers aan de bijeenkomstenWaarom gaan we niet meer outreachend werken?De middag heb ik als zeer prettig ervaren. Wij zitten periodiek met ketenpartners bij elkaar. Elke keer is het nuttig want ieder heeft zo zijn eigen organisatiekaders waar vanuit gewerkt wordt. In deze bijeenkomst blijkt dan dat er hiaten zijn in werkwijzen/kaders waar de klant geen baat bij heeft. Eén belangrijk onderwerp dat in dat verband aan de orde kwam was outreachend werken. Iedereen ziet hiervan de meerwaarde, maar door kaders en gebrek aan fi nanciën gebeurt het nauwelijks. Tijdens de werkbijeenkomst werd ook duidelijk dat de samenwerking in Hengelo goed is, maar dat er ook nog veel te verbeteren valt. Het samen-brengen van procedures en werkwijzen van de verschillende partijen ten behoeve van de klant zal in ons periodiek overleg bekeken moeten worden. Hiermee kan een een-duidig Plan Van Aanpak voor de klant beter tot stand komen. De opening met de fi lm van de paarden van Marrum vond ik een goede illustratie van hoe samenwerken zou moeten. Door inbreng van ervaringskennis over de doelgroep,

doorzettingsvermogen en samenwerking kun je veel voor elkaar krijgen. – Nick Baas, Wijkconsulent Welbions ( Hengelo).Iedereen ervaart dezelfde problemen, dus kunnen we ze ook samen oplossen.Ik heb er veel aan gehad. Voor mij is de ondersteuning van het Meldpunt WoonKans van belang vanwege het gebrek aan woningen voor de meest kwetsbare groep mensen die onze maatschappij kent. Het was fi jn te ervaren dat meerdere organisaties tegen de zelfde problemen aanlopen. Dat geeft een goede start voor samen werken aan verbe-teren. Er ontstond een prettige samenwerking daardoor kunnen we de gemeente Almelo onze problemen voorleggen, op hoop voor beter. En een uitbreiding naar meerdere gemeentes. – Mirjam Brinks, Psychiatrisch verpleegkundige ARBE dienstverlening.Meer gebruik maken van elkaars deskundigheidMet enkele collega’s heb ik deelgenomen aan deze werkbijeenkomst. De verscheidenheid aan deelnemers (woningcorporaties, gemeenten, maatschappelijk werk en diverse hulpverlenende instanties) vond ik heel positief. We weten allen van het bestaan van de verschillende organisaties, maar op een dergelijk dag valt op dat we elkaars expertise slechts minimaal gebruiken bij lastige situaties. De wijze waarop wij tijdens de werkbijeenkomst met elkaar aan het werk zijn geweest, het invullen van een mindmap, heeft er in mijn optiek aan bijgedragen dat we een beter beeld hebben van elkaars mogelijkheden. Uiteindelijk moeten we het toch samen doen. Een bevesti-ging dat deze middag geslaagd is blijkt wel uit het feit dat al tijdens deze werkbijeenkomst concrete afspraken tussen partijen zijn gemaakt. Ik hoop alleen dat het niet bij deze middag blijft, maar dat partijen elkaar ook in de toekomst zullen blijven opzoeken. – Johan Hofhuis, Hoofd Administratie Woningstichting Tubbergen.

Verbeterpunten lokale samenwerkingEen greep uit de voorstellen die we op meerdere tafellakens gezien hebben: • Versterken van de ketensamenwerking op uitvoerend

niveau: kennis hebben van elkaars taken en de grenzen van wat vanuit de organisatiekaders wel en niet kan, weten wie doet wat in welke organisatie, bij voorkeur vaste contactpersonen.

• Benutten van het wijkgericht werken en wijknetwerken voor preventie, signalering en tijdig ingrijpen en voor het ontwikkelen van buurtvangnetten.

• Regie: duidelijkheid over wat verwacht mag worden van de procesmanager; inzicht hebben in wederzijdse verwachtingen van woningcorporaties, zorginstellingen en gemeenten, deze uitspreken en afstemmen.

• Eigen verantwoordelijkheid is niet voor iedereen wenselijk/ mogelijk. Vrijwilligheid betekent niet vrijblijvendheid. Soms ook durven kiezen voor drang en dwang.

• Realiseren dat je onderdeel bent van een keten met een eigen verantwoordelijkheid ten opzicht van de cliënt en een gedeelde verantwoordelijkheid. Elkaar informeren, op de hoogte houden, tijdig afstemmen en vooral ook terugkoppelen en successen delen.

• Meer aandacht voor maatwerk rondom wonen. De kennis van wonen vergroten bij de zorgpartijen om meer begrip te krijgen voor wat nodig voor de toeleiding naar wonen vanuit het gezichtspunt van de woningcorporaties.

• Privacy, ja! Maar ga er ook vanuit dat je elkaar kunt vertrouwen.

• Voor een goede doorstroming zijn er meer woningen nodig voor jongeren, ex-gedetineerden, psychiatrische patiënten. De meest kwetsbare mensen zijn aangewezen op huisjesmelkers. Daarnaast is er ook behoefte aan woningen van het concept Skaeve Huse.

• Convenanten, leuk! Maar dan?

Woonplan Meldpunt WoonKansBelangrijk voor de doelgroep dak- en thuislozen is een passende woonplek. Een passende woonplek sluit aan op de mogelijkheden en beperkingen van de aanvrager. Indien die passende woonplek bij een woningcorporatie is, dan geldt voor het Meldpunt WoonKans (en voor de woningcorporatie) dat de voorwaarden op alle leefgebieden goed moeten zijn geregeld. Die voorwaarden worden vast-gelegd in een woonplan of plan van aanpak. Hierin wordt omschreven wat nodig is om te komen tot een kansrijke, goede, langdurende en zelfstandige woonsituatie. Meldpunt WoonKans heeft een woonplan ontwikkeld. Dit is een (hulp)middel ter ondersteuning van het plan van aanpak en kan als extra bijlage (voorwaarden) worden toegevoegd bij de huurovereenkomst. Alle leefgebieden

zijn hierin meegenomen. Bewoning van deze doelgroep is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Daarom worden verantwoordelijkheden van huurder, woningcorporatie en zorgpartij, evaluaties, beloningen en sancties ook in het plan van aanpak vastgelegd. Het realiseren van de nood-zakelijke voorwaarden is altijd maatwerk en afhankelijk van de woningzoekende en de (woon) omgeving. Beter Wonen Almelo heeft het voorbeeld Woonplan van het Meldpunt WoonKans gebruikt voor hun Woonplan gerelateerd aan hun nieuwe kansbeleid. Beide woonplannen zijn beschikbaar voor andere organisaties en te vinden op www.woontwente.nl (projecten, Meldpunt WoonKans). Voor vragen of opmerkingen neem gerust contact op met Meldpunt WoonKans.

Huurincassobeleid van woningcorporatiesWoningcorporaties hanteren een huurincassobeleid. Doel is het voorkomen en beperken van huurachterstanden bij klanten. Door vroegtijdig het ontstaan van schulden te onderkennen en met de huurder in gesprek te gaan, worden situaties met problematische schulden voorkomen en kan er adequate hulpverlening worden geboden. Hiermee kan worden bereikt dat huisuitzetting niet nodig is. In deze nieuwsbrief wordt aandacht besteed aan het huurincassoproces van WBO Wonen in Oldenzaal, een voorbeeld hoe een woningcorporatie door samenwerking met een zorgpartij, in dit geval Humanitas, probeert huisuitzettingen te voorkomen. Het huurincassoproces ziet er als volgt uit. Dagelijks worden de betalingen van de huur gecontroleerd. Als een

huurder niet (volledig) heeft betaald is er een procedure om zo snel mogelijk met de huurder in contact te komen. Als binnen drie weken nog geen contact is geweest, ondanks een herinneringsbrief (week 1), aanmaning (week 2) of poging tot telefonisch contact (week 3), volgt een laatste aanmaning en uitnodiging voor een gesprek. Levert dit geen bevredigend resultaat op, dan legt WBO samen met Humanitas een huisbezoek af. Door er vaart achter te zetten gebeurt dit al een maand na de vervaldatum van de huurbetaling. Dit is ook in het belang van de huurder, de huurschuld loopt niet onnodig op. De woning-corporatie heeft de ervaring dat als er niet gereageerd wordt, er vaak meer aan de hand is. Daarom schakelt WBO een zorgpartij als Humanitas in om gezamenlijk met de huurder te bekijken wat deze nodig heeft om zijn schulden- of woonsituatie weer op orde te krijgen. Gezocht wordt naar een voor de betreffende huurder goede aanpak, eventueel verhuizen naar een meer passende woonsituatie. Bij het hele huurincassoproces zijn meerdere interne afdelingen betrokken en ook andere externe partijen. Pas als deze acties niet hebben geleid tot betaling door de huurder en/of er geen regeling met de huurder kan worden getroffen wordt de vordering overgedragen aan de deurwaarder.

(z)OnderdakDeze actie is onderdeel van (z)Onderdak, het dak- en thuislozen-project van Vereniging WoON. Vereniging WoON spant zich in om dakloosheid te voorkomen. Dit is een grote uitdaging. Daarom voeren wij samen met alle leden van WoON acht acties uit. De acties variëren van het vroegtijdig signaleren tot zorg na huis-uitzetting en het in beeld brengen van de doelgroep tot het

bouwen van beschermde woonvoorzieningen. Vereniging WoON is het samenwerkingsverband van alle 17 woning-corporaties in Oost-Nederland.

www.woontwente.nl