FEBRUA

RI 2013 - N

umm

er 3

NIEUWSFLITS

Talmalectoraat & Lectoraat iHumanWonen, Welzijn en Zorg op hoge leeftijd Welzijn Zorg Digitaal

CorneliahoeveIntegrale aanpak eenzaamheidDementia Care MappingHealthy Ageing: Ontwikkelen en VerbindenIWP Ouderen: Innoveren door lerenCongres ICCH, Montreal - CanadaBIT Game Serious (exer)GamePublicaties en bijdragen

CorneliahoeveAnnette Keuning

Dinsdag 12 november heeft het lectoraat tijdens het congres van het NPO de resultaten gepre-senteerd van een onderzoek naar ervaring met kleinschalig wonen. Dit is bijzonder omdat dit onderzoek niet vanuit het NPO gedaan is. De doelstelling van dit onderzoek is het beschrijven van de verwachtingen en de eval-uatie van kleinschalig wonen in Cornelia Hoeve vanuit de verschillende perspectieven: bewoners, mantelzorgers en organisatie. Het onderzoek bestond uit twee delen. Het eerste deel is vooral een beschrijvend onderzoek. Hierbij stonden vooral de verwachtingen centraal. Hierbij is gevraagd naar waarom bewoners, mantelzorgers en personeel hebben gekozen voor de Cornelia Hoeve en de verwachtingen ten aanzien van de visie. Het tweede deel betrof een evaluatief onderzoek met nadruk op de ervaring van het wonen. Uit het onderzoek blijkt dat bewon-ers, mantelzorg en personeel heel tevreden zijn over de sfeer, het welzijn van de bewoners, het contact met de familie en de bewegingsruimte binnen. Punten voor verbetering betreffen de activiteiten, bewegingsruimte buiten en de be-wegingsruimte buiten. Een van de aanbevelingen zal centraal staan in een vervolgonderzoek.

Van januari 2012 tot juni 2013 is in de gemeenten Franekeradeel, Harlingen, Skarsterlân, Smallinger-land en Opsterland de Integrale Aanpak Eenzaam-heid geïmplementeerd (een project in het kader van het Sociaal InvesteringsFonds). De aanpak bestond uit een reeks van interventies, waaronder scholing aan praktijkwerkers en de implementatie van een signaleringsinstrument. Het Talmalectoraat Wonen, Welzijn en Zorg op hoge leeftijd van NHL Hogeschool ontwikkelde de signaleringskaart (in samenwerking met Tim-paan Welzijn) en deed procesonderzoek naar de implementatie van de gehele Integrale Aanpak.

Onderzoek naar de Integrale Aanpak EenzaamheidJob van ‘t Veer

Link naar het project

Deze nieuwsflits is een gezamenlijk initiatief van de lectoraten van het Instituut Zorg en Welzijn van NHL Hogeschool. In deze derde editie houden we u op de hoogte van projecten die de lectoraten uitvoeren in samenwerking met studenten en het werkveld.

Dementia Care Mapping (DCM-VG)Evelyn Finnema

NHL Hogeschool, UMCG/RuG, DCM Nederland en zes Noordelijke zorgorganisaties gaan vanaf September 2013 tot September 2017 een door SIA RAAK gefinancierd onderzoek uitvoeren naar de toepasbaarheid, bruikbaarheid en het effect van Dementie Care Mapping (DCM) in de zorg voor ouderen met een verstandelijke beperking en dementie.

In 2012 heeft de NHL zes verschillende exper-tisegebieden opgenomen in het Strategisch Plan 2012-2015. Instituut Zorg en Welzijn is ver-bonden aan het expertisegebied Healthy Ageing. Op basis van het projectplan Healthy Ageing “Ontwikkelen en Verbinden” is er een plan van aanpak geschreven met als belangrijke projec-tresultaten:1. Een aanpassing van de curricula van Zorg en Welzijn2. Een minor Wonen, Welzijn en Zorg voor Ou-deren

Er is een “Standaard” voor Healthy Ageing ontwikkeld en beschreven. Hierin staan uitgang-spunten en begripsspecificaties beschreven die behoren bij het thema Healthy Ageing en het fungeert als referentiekader en als basis voor kennisopbouw, kennisdeling en kenniscirculatie. Met de Standaard worden de huidige curricula vergeleken om zo vast te stellen wat er m.b.t. Healthy Ageing al in het curriculum zit, wat nog aangevuld zou moeten worden en of de opbouw in jaren overeen komt met de wenselijke situatie.Daarnaast biedt de Standaard een theoretisch kader voor de invulling van de minor. De minor Wonen, Welzijn en Zorg voor ouderen is een vrije keuze minor en bevat een kennisleerlijn (e-learning module), een integrale leerlijn (interac-tieve cursus/werkgroep), een trainingsleerlijn en een onderzoeksleerlijn. Deze laatste is gekoppeld aan de lectoraten iHuman en aan het Talmalector-aat Wonen, Welzijn en Zorg op hoge leeftijd.

December 2013 zal een rapport opgeleverd worden waarin de curriculumvergelijking zijn beschreven, voorzien van een sterkte/zwaktean-alyse m.b.t. het aanbod van Healthy Ageing.Tevens zal de studiehandleiding voor de minor Wonen, Welzijn en Zorg voor Ouderen worden opgeleverd. De minor kan vanaf september 2014 gevolgd worden.

Healthy Ageing: Ontwikkelen en Verbinden Petra Huizenga-de Jong

Link naar het project

Link artikel Friesch Dagblad

IWP Welzijn en Zorg Ouderen: Innoveren door lerenVera Heijne

In de InnovatieWerkPlaats “Welzijn en Zorg Ouderen: Innoveren door leren” werken ZuidOost-Zorg, VMBO Burgemeester Harmsmaschool Gorredijk en VHS Singelland Drachten, ROC Friesland College en NHL Hogeschool samen aan de ontwikkeling van een multidisciplinaire en multilevel learning community binnen zorgorgan-isatie ZuidOostZorg. Hierbij wordt gewerkt met een buddysysteem waarin de studenten van het HBO de buddyrol kunnen vervullen ten opzichte van cursisten van het MBO en cursisten van het MBO leerlingen van het VMBO coachen. De focus ligt op het realiseren van excellente zorg van- uit de behoefte van oudere cliënten, kennis en vaardigheden van huidige en toekomstige pro-fessionals en de actuele visie gericht op redzame, mondige ouderen en de rol van professionals hierbij. Looptijd van project: 1 juni 2013 tot 1 januari 2017.

Dit najaar werd in Montreal de internationale conferentie (ICCH2013) over communicatie in de gezondheidszorg gehouden. Als onderzoeker aan het lectoraat heb ik een presentatie gegeven over de totstandkoming van Lable Care. Lable Care is een tool om gezamenlijk met cliënten en/of familieleden afspraken te maken over de dagelijkse zorgverlening in de langdurige intra-murale ouderenzorg. Het digitale instrument is zo ontworpen dat de cliënt meer zelf de regie kan nemen bij het vormgeven van wensen en behoeften in de zorgverlening. Uiteraard vraagt dit ook om een andere houding van zorgpro-fessionals. Ik doe in een vierjarig programma promotieonderzoek naar attitudes en gedrag van zorgprofessionals en cliënten/familieleden bij de overstap van een papieren zorgleefplan naar het digitale instrument Lable Care. Het komen tot gedeelde besluitvorming staat hierbij centraal.Glen Elwyn, dé internationale goeroe op het gebied van gedeelde besluitvorming was op de conferentie direct na mijn presentatie gepland. Met als effect: een propvolle zaal! Een enorm leermoment voor mij als promovendus was dat Glen Elwyn letterlijk zijn proefschrift van zo’n 10 jaar geleden de zaal in gooide met de woorden: “Jeetje, wat was ik toen naïef he”. Hij presen-teerde een nieuw “Talk-model”, wat veel eenvou-diger was dan zijn voorgaande modellen. Toen dacht ik, ja, in zo’n dynamische wereld is onder-zoek nooit af!

Een leermoment bij de ICCH, Montreal - Canada Kim Kuipers

Link naar het project

BIT Game – Serious (exer)Game voor ou-derenBoudewijn Dijkstra

De NHL hogeschool levert een bijdrage aan het landelijke RAAK-MKB project Balance-IT, de Hogeschool van Amsterdam is daarvan penvoerder. Balance-IT (samenstelling balans en ICT) gaat over het voorkomen van vallen met behulp van slimme technologie. In de Balance-IT projectgroep werken de NHL instituten Zorg & Welzijn en Techniek samen met de bedrijven AVICS, V3 Company en Jeroen Hoek–Japanologie. Het pilot project voor Noord Nederland heeft de naam BIT Game gekregen (Balance (IT) In Trees). Vanuit het lectoraat iHuman wordt de BIT Game pilot gecoördineerd.

De BIT Game is een digitaal spel waarbij het doel is een boom te laten groeien. De speler zorgt voor groei van de boom door op te staan uit een stoel. Iedere keer zitten-staan levert een ‘groeispurt’ van de boom op. De boom kan er heel verschillend uitzien per spel, de ontwerpers hebben meerdere thema-bomen uitgewerkt. De speler kan vooraf het aantal keren zitten-staan als doel invoeren. Ondertussen houdt het spel ook bij welke bewegingen de speler maakt, deze informatie wordt later weer aan de speler gepresenteerd.

De BIT Game is gebaseerd op de Japanse serious exergame (beweegspel met serieuze doelstelling) Rehabilium. Dit spel is gemaakt om ouderen te helpen makkelijker, sneller en leuker te revalideren [zie kader]. Het spel richt zich op het trainen van het onderlichaam, vooral de bovenbenen.

Vanuit het eerdere NHL onderzoeksproject Healthy Ageing through Serious Gaming (HASeGa – www.hasega.nl) is een structurele samenwerk-ing opgezet met de Kyushu University, Fukuoka-Japan. Deze Japanse universiteit heeft samen met zorgprofessionals van het Nagao Hospital aan het spel gewerkt en er praktijkgeri-cht onderzoek mee uitgevoerd.

Het projectteam heeft met de BIT Game het Japanse spel Nederlands gemaakt en heeft een ingebouwde beweegtest daaraan toegevoegd. De beweging in het spel komt namelijk over-een met de 30-seconden sta-op-test die in de zorg wordt gebruikt als één van de tests om het risico op vallen mee in te schatten. Vallen is een groot zorgprobleem in Nederland met jaarlijks duizenden mensen die een val meemaken en miljoenen aan directe zorgkosten die daaruit voortvloeien.

De BIT Game geeft (de oudere) speler de mogelijkheid om op een leuke manier een beweegoefening te doen en daarmee tegelijk-ertijd ook inzicht te krijgen in de verbetering/verslechtering van het eigen risico op vallen. Een aantal spelgegevens wordt geanalyseerd en via een interactieve webpagina inzichtelijk gemaakt voor de speler en eventueel mantelzorgers/zorg-professionals. Een serious exergame voor het monitoren van valrisico dus.

Studenten van de NHL opleiding HBO-Ver-pleegkunde hebben praktijkgericht onderzoek uitgevoerd bij de zorginstelling Erasmushiem in Leeuwarden. Daarbij hebben ze onder andere in kaart gebracht hoe oudere spelers het spel ervaren en welke randvoorwaarden bij het veilig en effectief inzetten van het spel van belang zijn.

Het BIT Game pilot project is eind november afgerond, het prototype zal nu bij verschillende zorginstellingen in Nederland worden uitgepro-beerd om verdere praktijkervaringen mee op te doen.

Vogt M. eHealth kan een heel mooi hulpmiddel zijn om de zorg te versterken. In: BelangStelling. Leeuwarden: Zorgbelang Fryslân, zomer 2013: 11-13.Kok W. Een slim samenspel tussen mens en techniek; dat is de kunst. In: Perspectief. PCOB, oktober 2013: 34-35Berendsen E. Gelukkig ouder worden met een game. In: Xpers. NHL Hogeschool, november 2013: 8-11.

Ate Dijkstra Publicaties n.a.v. interviews

Publicaties en bijdrages aan congressen

Bijdrage aan congressenDijkstra A. Educate healthcare professionals in transfer and lifting techniques through serious ex-er-gaming. Conference Work, Well-being and Wealth: Active Ageing at Work, 26-28 August 2013, Hotel Crowne Plaza, Helsinki, Finland.Dijkstra A. De spelende mens: nooit te oud om te gamen. Zorgcongres Zelfmanagement en e-health in de zorg. Zorgbelang Fryslân. 1 november 2013, De Harmonie, Leeuwarden, NL.

Publicaties iHuman:Pastink I, Dijkstra B.H., Dijkstra A. Oudere burger zelfstandig in bed. Geron 2012, 12(4), 57-60.Terlouw G, Dijkstra B.H., Dijkstra A. Actief gezond oud worden met beweeg games. Geron 2013, 13(1), 48-50.Marta Muszalik, Kornelia Kedziora-Kornatowska, Halina Zielinska-Wieczkowska, Tomasz Kornatowski, Ate Dijkstra. The global risk of pressure ulcers among elderly patients – initial diagnosis. Folia Medica Copernicana 2013, 1(1), 31-36.Dijkstra A, Dijkstra B, Kuipers DA. Educate healthcare professionals in transfer and lifting techniques through serious exer-gaming. Work, Well-being and Wealth: Active Ageing at Work, 26-28 August 2013, Helsinki; Scandinavian Journal of Work, Environment & Health 2013, conference abstracts, 18.

Kuipers, D.A., Wartena, B.O., Dijkstra, A., Prins J.T. & Pierie, J.P.E.N. (2013) Design for Transfer. Meaningful Play through Metaphorical Re-contextualisation. SGDA 2013, LNCS 8101. Pp. 239-246. 2013., Spring-er-Verlag Berlin Heidelberg 2013.Wartena, B.O., Kuipers, D.A., Drost, J. & van ’t Veer, J. (2013) Mobile Adaptive Therapeutic Tool In psycho-Education (M.A.T.T.I.E.). Design principles for a persussive application tailor-made for adolescents with a mild intellectual disability. Proceedings of ISAGA 2013.

Derek Kuipers Publicaties

-

-

-

-

-

-_

-

-

-

-

- 31 oktober 2013. Congres Online Hulp (COH) 2013

Bijdrage aan congressen

Link naar congres

Link naar presentatie

- 2013. Games for Health Europe

Link naar congres

Voor vragen en opmerkingen over deze nieuws-flits kunt u terecht bij Elles Kooy op telefoon-nummer 058 251 2166 en e-mail: lectoraatzw@nhl.nl.

Wilt u de volgende nieuwsflits niet ontvangen, dan kunt u zich afmelden op bovenstaande e-mail.

NHL Hogeschool. Vergroot je perspectief.