Nieuwsbrief Familieraad Jaargang 4 | nummer 1 | maart 2016

Familieraad als verbindende factor tussen cliënt, professional en familie Voor u ligt de nieuwsbrief van de Familieraad van GGZ Oost Brabant. De nieuwsbrief is de onmisbare schakel

tussen de familieleden van cliënten van GGZ Oost Brabant en de Familieraad, en is er ook voor medewerkers en

cliënten.

Inhoudsopgave nieuwsbrief 1. Voorzitter Jan van Sonsbeek, veelzijdig betrokken 2. Naastenparticipatie op de Eegelshoeve 3. Marieke Trenning, nieuwe secretaresse Familieraad 4. Oproep: wat vindt u van de crisisopvang? 5. ‘Jeannes Gang’, filmdocumentaire over mantelzorg 6. Psychose café Helmond 7. Participeren: Kantoorloos werken op Eikenheuvel 5/6 8. Welkom bij de Familieraad: versterking gezocht

schap hoog in het vaandel. Participatie 2.0: een pro-actieve methode waarin bestuur, medewer-kers en cliënten en hun naasten komen tot kwali-tatief betere, slagvaardige en gedragen besluit-vorming. Er wordt nadrukkelijk gekozen voor participatie van medewerkers, cliënten en hun naasten. Dat geeft medewerkers, cliënten fami-lie/naasten en externe stakeholders kans om serieus deel te nemen aan het formuleren van beleid. Het stimuleert persoonlijk leiderschap. Het gaat bij participatie om meedoen en mee-praten. Er is efficiëntie en kwaliteitswinst te halen door te werken in de triade van medewer-kers, cliënten en familie. Om deze processen goed te laten verlopen wordt er een knooppunt participatie en medezeggenschap ingericht. De ondersteuners van OR/CR/FR hebben een be-langrijke rol als vraagbaak/adviseur van de Raad van Bestuur (RvB). En adviesgremia hebben de regie op het proces van besluitvorming. De Familieraad gaat ook werken met aandacht-functionarissen per zorggroep. We kunnen daar-om nog meer familieleden gebruiken die zich in willen zetten voor de Familieraad. We zoeken met name in de regio Land van Cuijk.

(Foto: Jaak Schenk, Herman Mulder, Jan van Sonsbeek voorzitters van Ondernemingsraad, Cliëntenraad en Familieraad (vlnr). Zij slaan de handen ineen om meer af te gaan stemmen en in te zetten op resultaten op het gebied van mede-zeggenschap en participatie) Ontwikkelingen GGZ Oost Brabant: De Familieraad vindt het belangrijk dat op

elke afdeling een medewerker is die tijd en ruimte heeft om familiebeleid op de afdeling

1. Voorzitter Jan van Sonsbeek, veelzijdig betrokken

Jan van Sonsbeek is vanaf januari 2015 de voorzit-ter van de familieraad. Daarnaast is hij op allerlei andere terreinen actief. Jan stelt zich voor.

Ik ben Jan van Sonsbeek en zeven jaar lid van de Familieraad. Samen met Liesbeth heb ik drie zo-nen. Mijn hobby’s zijn zingen, line-dance en fiet-sen. Ik ben onder meer actief in de mantelzorg en ontwikkelingswerk. Toen in 2002 een van onze zonen psychische klachten kreeg, werden wij geconfronteerd met het voor ons een onbekend terrein van de GGZ. In 2004 zijn wij lid geworden van Ypsilon en vanaf 2005 bestuurslid bij Ypsilon Oss, dat ook in provin-ciaal verband werkt met Trialoog (de gezamenlij-ke psychische verenigingen in Noord-Brabant). Ypsilon Oss heeft contacten met de gemeente Oss, via S.C.P.O wat later de WMO groep zorg is geworden. De contacten met GGZ Oost Brabant verliepen via preventie medewerker Willem de Man en Michel Blekemolen. Vanaf 2009 verlopen de contacten van Ypsilon Oss-Uden-Veghel via de Familieraad. Er blijven grote veranderingen plaatsvinden bin-nen de GGZ, veranderingen die zowel negatief als positief kunnen uitpakken voor de cliënten en me-dewerkers! De zorgverzekeraar bepaalt de rode draad van bezuinigingen binnen de GGZ instellin-gen, die niet lijkt te stoppen voor komende jaren. Participatie en medezeggenschap In de meerjarenstrategie 2016 – 2020 van GGZ Oost Brabant staan participatie en medezeggen-

gedegen uit te voeren. Het besluit van de Raad van Bestuur om na

2017 alle zorg op Coudewater te stoppen gaat voor grote veranderingen zorgen bij een aan-tal cliënten en ook medewerkers. De opge-zette projectorganisatie, met verschillende projectgroepen op de Vonder en LZW met het begeleiden van de bewoners en naasten, ver-dient alle lof. Maar desondanks geeft het toch prikkels en spanning bij een aantal bewoners. En tevens extra zorgen voor familie en naas-ten. Waar komen de cliënten straks te wo-nen? Is dit een wooncentrum met een conti-nue begeleiding of wordt het wonen in een wijk met ondersteuning vanuit het FACT team?

Gemeenten hebben in 2015 taken overgeno-men in het kader van de overheveling van de AWBZ naar de WMO. Dit betekent dat de ge-meenten verantwoordelijkheid dragen voor de gezondheid van kinderen en jeugdigen.

Door het stoppen van het Centrum Psychisch Herstel (CPH) komen een aantal cliënten met depressies, werk- en relatieproblemen in de moeilijkheden. Welke GGZ-instelling verleent nog zorg aan deze groep cliënten? Waar kun-nen zij zich aanmelden? We hopen dat cliënten daarover informatie kunnen vinden.

Zuivelproject in Tanzania Mijn vrijwilligerswerk bestaat ook uit ontwikke-lingswerk, voortkomend uit een groep boeren die een zuivelproject nastreven in Zuid-West Tanzania. Dit is gestart in 2001 waar wij met zes personen aan een kleinschalig melkfabriekje werken. Er wordt nu een melkfabriekje gebouwd in het plaatsje Vwawa in de regio Mbozi. Wij ondersteunen bij de verbetering van de voeding, de kwaliteit van de melk en de verhoging van de melkproductie. Het project ‘Van boer tot boer’ wordt onder-steund door ZLTO (Zuidelijke Land- en Tuin-bouworganisatie) en Agriterra. De groep heeft in totaal een zestal missies gebracht van ongeveer 10 dagen. In 2009 is de stichting ‘Kuungana’ op-gericht, wat samenwerking betekent. Bij de melkfabriek is de verbouwing bijna vol-tooid en worden komende drie maanden de melkverwerkingsapparatuur aangeleverd en ge-monteerd. Deze wordt in 2016 in bedrijf gesteld.

2. Naastenparticipatie op de Eegelshoeve

Sinds het begin van vorig jaar bestaat er op de Eegelshoeve, een afdeling voor ouderen in Someren, een klankbordgroep. Deze be-staat uit familieleden, bewoners en ver-pleegkundige Ellen May. Ellen heeft on-langs de training ‘familie als bondgenoot’ gevolgd en daarover het gevoel overgehou-den dat de afdeling op de goede weg is. Doel van de klankbordgroep is het om be-woners en hun naasten op een laagdrem-pelige manier te betrekken bij de afdeling. Zo organiseerde de klankbordgroep een familieavond en dit was het hoogtepunt van het afgelopen jaar.

Enkele reacties: Op zijn Brabants “Namens onze moeder die al zo'n 28 jaar afhankelijk is van zorg, zijn we actief binnen de klankbordgroep. We vinden het erg pret-tig om mee te kunnen denken met vragen of veranderingen die betrekking hebben op de bewoners van de Eegelshoeve.

nemen aan de klankbordgroep die nu een jaar bestaat. Ik streef al mijn hele leven om op te komen voor mensen met een beperking, hier-door sta je ook dichterbij overige bewoners en hun begeleiders. Ik vind vertrouwen onderling erg belangrijk. De familieavond dit jaar is georganiseerd door de klankbordgroep met als thema ‘Brabantse avond’. Meer dan 60 teamleden, bewoners en familie waren aanwezig. Als ik dan de bewoners zag meezingen uit volle borst en een grote glim-lach op hun gezicht dan denk je, hier doe je het voor! Vanuit de bewoners, familie en teamleden heb-ben we de nodige complimenten mogen ontvan-gen. De klankbordgroep wordt hechter en volgend jaar nemen wij de organisatie voor de familie-dag weer op ons. Wij gaan er voor.” (Bron: familie en klankbordgroepslid Franka)

Wij als familie willen dat je moeder, vader, of welk familielid dan ook, die woonachtig is in een zorgin-stelling, het gevoel krijgen geboden wordt dat hij of zij in een huis woont wat als een thuis aanvoelt. We proberen mee te denken, ideeën aan te dragen die het wonen met zorg, zo aangenaam mogelijk maakt. En daar is ruimte voor in de klankbord-groep. Als familie kun je ook helpen met eventuele toe-lichting naar contactpersonen over je familielid. Het is heel belangrijk om te kijken naar de sterke kanten en talenten van een persoon met zorg. Zo krijgt hij of zij meer zelfvertrouwen.” “Ook hadden vorig jaar een leuke, gezellige fami-lieavond. Als klankbordgroep regelden we zaken als: muziek, aankleding ‘op z’n Brabants’, en heb-ben we geholpen met koffie, thee en een hapje. Dat was leuk om te doen. Er hing een prettige sfeer en we kregen vele enthousiaste en dankbare reac-ties van de bewoners. Dat geeft een extra boost, want daar doe je het voor!” (Bron: familieleden Nicole en Karin) Laagdrempelig “Als woonbegeleider merk ik dat er tijdens de ver-gaderingen van de klankbordgroep een gemoedelij-ke sfeer is onderling. De familieavond vond ik erg geslaagd vanwege de laagdrempeligheid. Ook is het fijn voor de familie dat ze inbreng hebben dit zorgt ervoor dat iedereen open is naar elkaar. Je kunt de verschillende gebeurtenissen bespreken en leren van de familie dat vind ik ook een plus punt en an-dersom. Ik vind het fijn en belangrijk om vooral de band tussen familie, cliënten en collega’s te verbe-teren.” (Bron: woonbegeleider Ghislaine) Een glimlach “Mijn zus woont inmiddels zo’n twee jaar op de Eegelshoeve. Ik vind het een uitdaging om deel te

3. Marieke Trenning secretaresse Familieraad Omdat contracten van een tijdelijk duur niet vanzelfsprekend verlengd worden, is Franny Brands per februari 2016 gestopt als secretaresse van de familieraad. Jammer, omdat de Familieraad erg tevreden was over haar inzet. Franny, bedankt! Marieke Trenning heeft de taken van Franny nu overgenomen, naast haar werkzaamheden voor de Medische staf en de Cliëntenraad. Marieke wensen we uiteraard veel succes en werkplezier.

Debora Korporaal, onderzoekster LPGGZ

4. OPROEP: Wat vindt u van de crisisopvang?

Heeft u, of iemand in uw directe omgeving, weleens gebruik gemaakt van crisisopvang of van preventieve voorzieningen? Deel uw ervaringen en help de crisiszorg te verbeteren. Wat heeft u meegemaakt, wat was positief en wat zou u willen veranderen? Vertel ons wat u zou willen verbeteren en welke goede voorbeelden u heeft meegemaakt. Wat heeft u of uw naaste weer op weg geholpen en wat kan helpen om een crisis te voorkomen of uit te stellen? Uw ervaringen dragen bij aan een betere hulpverlening. Doe mee Wilt u uw ervaringen met de crisiszorg en mogelijkheden voor preventie met ons delen tijdens een gesprek? Stuur dan een mail naar meldjezorg@platformggz.nl In dit onderzoek geeft het Landelijk Platform GGZ organisaties inzicht in wat cliënten en naasten belangrijk vinden, zodat zij daar rekening mee kunnen houden. Wanneer u vragen hebt over het onderzoek dan beantwoord ik die graag. Ik ben bereikbaar via mail: meldjezorg@platformggz.nl of via de telefoon (06 16 137 807). U kunt zich daar ook aanmelden om mee te doen. Meedoen is geheel vrijwillig.

5 . Documentaire Jeannes Gang laat zien wat opname voor familie betekent

Opgenomen zus In de documentaire Jeannes gang vertelt Rinel van Venrooij over wat het voor haar betekent heeft om op te groeien met twee zussen die met een psychiatrische aandoening zijn opgenomen. Meer dan veertig jaar lang gaat ze met een gemiddelde van twee à drie keer per week naar locatie Coudewater om haar zussen te bezoeken. Vanaf het begin zijn de ritten er naartoe vervuld van hoop: de hoop dat ze beter worden. Als haar laatste zus Jeanne, naar wie de documentaire is genoemd, is overleden blikt Rinel terug op de weg die ze zelf gegaan is en beseft ze dat ze veel offers heeft gebracht. Eindelijk heeft ze de ruimte en de tijd om dingen voor zichzelf te doen. Rinel vertelt haar levensverhaal aan de

familiecontacten nauwelijks nog sprake kan zijn, ook dat is een onmiskenbare realiteit. Ruim 60 uur maakt de documentairemaakster opnames op de Vonder die uiteindelijk resulteert in een documentaire met een duur van 40 minuten. GGZ Oost Brabant in gesprek met naasten Documentairemaakster Tanja Nabben, een buitenstaander mag van GGZ Oost Brabant de zorgpraktijk bekijken. Ook om vanuit het oogpunt van transparantie de buitenwereld te laten zien hoe de zorg er binnen uitziet en te tonen wat het voor familie en naasten betekent. Niet voor niets prijst de GGZ Oost Brabant zichzelf aan als een organisatie die ‘de zorg biedt zoals je die je naasten gunt’. Dat vertrouwen is in deze documentaire niet beschaamd. De volgende stap naar de transparantie is om aan de hand van deze documentaire met familieleden en naasten in gesprek te gaan. Deze gesprekken riepen inmiddels al boeiende informatie op met betrekking tot hoe de zorg er nu, maar ook in de toekomst uit gaat zien en wat er van familieleden en naasten verwacht wordt en wat er voor een zorginstelling daarin te doen staat. De documentaire was al te zien te Coudewater, Helmond, Veghel, Oss, Boxmeer, Helmond en op 29 maart op Huize Padua Boekel. Op www.ggzoostbrabant.nl is meer informatie over deze indrukwekkende documentaire te vinden. Een DVD van de documentaire is overigens te bestellen bij de documentairemaakster tanjanabben@gmail.com.

(Bron: Henk van de Goor Medewerker Levensoriëntatie, zingeving en

waardevolle zorg)

documentairemaakster Tanja Nabben. Die besluit om er een film van te maken. Ze maakt opnames op ‘gang geel’ van De Vonder op Coudewater in de maanden voor en na Jeannes overlijden. Geleefde psychiatrie We zien in de documentaire niet alleen Rinel en haar zus Jeanne, we maken ook kennis met de familieleden van andere cliënten. Zo ontmoeten we een dochter die trouw haar moeder bezoekt en een echtgenoot wiens vrouw opgenomen is. We maken ook kennis met één van de vertegenwoordigers van het team dat, zo zegt Rinel, haar gewicht in goud waard is. De documentaire geeft een beeld van de psychiatrie zoals die geleefd wordt. Dat dat geen leven zonder zorgen is, mag duidelijk zijn; dat het leven er, ondanks alle transitieperikelen in de zorg, gewoon doorgaat eveneens. De documentairemaakster heeft geen indringster willen zijn, geen pottenkijkster, maar meer een aandachtig observator van de dingen van de dag en juist daarin schuilt de kracht van dit ‘zorgportret’. Familiebetrokkenheid De aanwezigheid en betrokkenheid van familieleden en naasten is lang niet altijd een vanzelfsprekendheid geweest in de psychiatrie, iets wat in de zorg van nu nauwelijks nog voor te stellen is. Familieleden die veel aan de bel trokken werden vaak als ‘lastig’ ervaren. Daarmee werd in de zorg ook een belangrijke bondgenoot genegeerd. Hulpverleners wisselen, maar familie blijft. De documentaire Jeannes gang laat zien dat niet alleen het leven van cliënten getekend is, maar dat van de familieleden en naasten evenzeer. Voor, tijdens en na de behandeling worden vaak al grote offers gebracht. Soms echter zijn relaties zo beschadigd dat er van

en elkaar helpen. Een ontmoetingsplaats voor cliënten, naasten en hulpverleners. Wij verwachten dat deelname aan het Psychose Café u helpt om de zorg en de begeleiding van uw zieke familielid goed te doen en daarbij samen overeind te blijven. Deze steun in de rug helpt u verder. De doelgroepen van het Psychose Café zijn familie en naastbetrokkenen, cliënten en hulpverleners. Steeds meer streeft men er in de geestelijke gezondheidszorg naar om deze groepen met elkaar te verbinden. Om deze triadische wijze van samenwerken positief te beïnvloeden kan het Psychose Café een concrete bijdrage leveren. Juist hier worden in informele setting en sfeer nieuwe contacten gelegd en bestaande verstevigd. Het Psychose Café bevordert de onderlinge relaties tussen familie en behandelaars en verpleegkundigen. Daar waar in het verleden de familie buiten de deur werd gehouden wordt er nu in een uitnodigende sfeer een bondgenootschap gekweekt. Dat komt allemaal uiteindelijke ten goede aan de

cliënt.

Het volgende Psychose Café: ben er bij! 21 april Thema: ‘Wat is psychose nu

eigenlijk en kun je het voorkomen?’

Aanvang: 19.00 uur. Inloop vanaf 18.30 uur. Locatie: ‘t Warant, Wesselmanlaan 25a, Helmond. In verband met de catering is het fijn als u zich vooraf aan­meldt via

ypsilon-helmond@hotmail.com

(Op foto: Werkgroep Psychose Café)

6. Psychose Cafe

Met het Psychose Café biedt Ypsilon in Helmond een nieuwe vorm van voorlichting en ontmoeting voor iedereen die betrokken is bij iemand met een

kwetsbaarheid voor psychose.

De bijeenkomsten, georganiseerd volgens de formule van het Alzheimer- en Autismecafé, gaan over hoe je samen kunt werken als cliënt en mantelzorger aan herstel. Herstellen kan immers alleen met steun van de directe omgeving. De hervormingen in de zorg gaan hier vanuit. Van de eigen kracht van de cliënt en van de mogelijkheden van zijn netwerk, waaronder de mantelzorgers. Maar hoe doe je dat? Hoe pak je dat samen aan? Hoe hou

je het gezellig?

De bedoeling van de bijeenkomsten zijn: familieleden en naasten, maar ook cliënten en hulpverleners met elkaar in contact brengen, de drempel(vrees) voor het gebouw Warant verlagen en die ingang net zo normaal toegankelijk maken als bij het Elkerliek ziekenhuis. Luisteren, ontmoeten en informatie delen én verschaffen over thema’s waar men behoefte aan heeft. Dit alles in een warme omgeving met vriendelijke en gastvrije uitstraling. In een serie bijeenkomsten worden (ook ervarings)deskundigen geïnterviewd over steeds een ander thema, waar de bezoekers actief bij worden betrokken. De interviews leveren gespreksstof en tips op. Doel van de bijeenkomsten zijn: luisteren en kennis opdoen, praten met ervaren mantelzorgers

7. Participeren bij het project kantoorloos werken

Walli Hartgers, lid van de Familieraad heeft zich het afgelopen jaar met hart en ziel ingezet binnen de projectgroep Kantoorloos werken. Ze is hiervoor benaderd door teamleider Henri Raaijmakers. Met haar ervaring als familielid en ervaring als verpleegkundige heeft Walli een waardevolle bijdrage geleverd aan het tot stand komen van deze nieuwe manier van hulpverlenen op Eikenheuvel 5/6 op Huize Padua. Een project dat navolging verdient.

(Op Foto: De voordelen van kantoorloos werken op afdelingen)

Donatie voor Psychose Café Ypsilon

Ellen van Berlo en Jos Pieters (rechts op foto) mochten in december 2015 namens Ypsilon Hel-mond een donatie van 5000 euro van Rotary Hel-

mond in ontvangst nemen.

Ypsilon is een landelijke vereniging met 6000 familieleden en naasten van mensen met een verhoogde kwetsbaarheid voor psychose. Ypsilon steunt, adviseert en vertegenwoordigt deze fa-milieleden en naasten. Dat doet zij al meer dan

30 jaar.

De regio Helmond houdt zich bezig met maande-lijkse contactavonden (lotgenotencontact), indi-viduele gesprekken met familieleden en organi-

seert jaarlijks twee tot drie thema-avonden.

Meer info op www.ypsilon.org

Colofon

Redactie: Chris de Haas, adviserend ondersteuner

Familieraad

Eindredactie en opmaak: Communicatie

Heeft u ideeën of nieuwswaardigheden voor de

nieuwsbrief?

Geef het door aan de Familieraad via

familieraad@ggzoostbrabant.nl

Aanmelden

U kunt zich aanmelden voor de nieuwsbrief van

de Familieraad via

familieraad@ggzoostbrabant.nl (verschijnt 2x per

jaar)

8. Welkom bij de Familieraad: versterking gezocht

GGZ Oost Brabant is georganiseerd op basis van regio’s. De Familieraad kan nog enige versterking gebruiken. Vooral in de regio Land van Cuijk zoeken we een of twee belangstellenden die het leuk vinden om beleidsmatig mee te denken. Belangstellenden krijgen een vrijblijvend kennismakingsgesprek, ondersteuning en tijd om zich in te werken. Mocht u belangstelling hebben om mee te praten over beleid en inhoud van zorg, neem dan gerust contact met ons op.