Een overzicht van de items in deze nieuwsbrief

Dag in dag uit… Enkele dagen geleden diplomeerden we, binnen de Groep Onderwijs & Vorming, weer honderden laatstejaarsstudenten tot leraar kleuter-, lager of secundair onderwijs. Een juist aantal is pas gekend na de definitieve examencommissies begin september, maar het zijn er toch weer veel… lees meer Een pluim voor… de bachelor-na-bacheloropleiding Zorgverbreding en remediërend leren (BAZO). Die kreeg begin mei een visitatiecommissie op bezoek. Tijdens de eerste mondelinge rapportering klonken positieve geluiden…. lees meer Staff Training... Kim Op de beeck en Tessa Schellens, lectoren uit de opleiding leraar kleuteronderwijs, trokken naar het Engelse Kingston-upon-Thames voor een Staff Training. Samen met Spaanse en Duitse collega's kregen ze de kans om meer te leren … lees meer Stoute schoenen … Begin maart trokken de studenten van het tweede jaar lerarenopleiding secundair onderwijs naar Antwerpen op VOET-enweek. Op een muzisch-creatieve manier probeerden ze de VakOverschrijdende EindTermen onder de knie te krijgen…. lees meer Filosofie als werktuig voor burgerschap, ook voor kleuters … Hoe kan filosoferen met kinderen en jongeren bijdragen tot het vormen van kritische burgers die een democratisch Europa in stand houden? Deze vraag vormde het uitgangspunt van een intensief programma (IP) dat voor het tweede jaar op rij (dit jaar in februari) plaatsvond in Louvain-la-Neuve en waaraan studenten BALKO participeerden… lees meer iPad in de klas … Nathan De Smet, student 3BALLO, werkte voor zijn scriptie met iPads in zijn stageklas. Hoe integreer je dit nieuw toestel in de klaspraktijk? Dat was het uitgangspunt… lees meer … Alle kleuters spelen met water … Studenten van 1BALKO speelden onder impuls van de docenten Kirsten Marit, Els Teunissen en Sarah Coorevits waterspelletjes met de kleuters van de Mechelse scholen De Puzzel, het Hof Van Nassau en Villa Zonnebloem in Mechelen. Even samen terugblikken? lees meer Lierke Plezierke … Vanessa Lauwerysen, student BALLOA is gefascineerd door de Zimmertoren in Lier. Ze maakte een educatief lespakket voor een bezoek aan de Zimmertoren in het kader van haar scriptie waarin de eindtermen WO Tijd aan bod komen. Ondertussen werd haar werk genomineerd voor de Zimmerprijs 2011 en mag ze haar werk op een academische zitting op 7 oktober voorstellen…. lees meer Doopsuiker voor LeON… Een nieuwe telg werd geboren binnen de groep Onderwijs & Vorming. LeON zag het levenslicht begin juni. Waarom en wanneer kan je op kraambezoek komen en waarvoor staat LeON? … lees meer

klik op dit pictogram om terug te keren naar het overzicht

Colofoon samenstelling en eindredactie: Marc Gorremans

verantwoordelijke uitgever: Piet Bloemen, directeur groep Onderwijs & vorming Lessius Mechelen – Zandpoortvest 60 B-2800 Mechelen - Alumni groep Onderwijs & vorming

© 2011 – alle rechten voorbehouden

zomer 2011 - jaargang 5 / nummer 3

Alumni – nieuwsbrief Lessius Mechelen I Groep Onderwijs & vorming

© 2011 – zomer – Lessius Mechelen I groep Onderwijs & vorming - AlumniOND 2

Dag in, dag uit Beste Alumni Enkele dagen geleden – einde juni - diplomeerden we, binnen de Groep Onderwijs & Vorming (vroeger: lerarenopleiding) een heel aantal laatstejaarsstudenten tot leraar kleuter-, lager of secundair onderwijs. Een juist aantal is pas gekend na de examencommissies, maar het zijn er toch weer enkele honderden. Dit doet ons steeds opnieuw herinneren aan de basistaak van onze opleidingen: studenten vormen en opleiden, die na hun bacheloropleiding in staat zijn om kinderen en jongeren te begeleiden en onderwijs te geven. Dag in, dag uit, jaar in, jaar uit. Bovendien willen we dat degenen die afstuderen, hun taak met een grote uitmuntendheid en met veel enthousiasme en vaardigheid kunnen uitvoeren. En we willen zeker ook, dat ze zich in al die komende jaren, waarin ze telkens weer nieuwe ervaringen opdoen en routine verwerven, voortdurend verder vormen en bijscholen.

Om de kwaliteit van onze opleidingen in stand te houden en te verbeteren, zetten we nu ook steeds meer energie in voor vormen van onderzoek en maatschappelijke dienstverlening. Onze docenten zijn het aan zichzelf en aan de studenten in opleiding verplicht, om onderzoeksvaardigheden te verwerven, toe te passen en te integreren in de leerlijnen van de diverse opleidingen. Op die wijze kunnen we, na een bacheloropleiding, garant staan voor een voldoende hoog niveau van excellentie. Europa en de Associatie vraagt niet minder dan dat we ons – méér dan vroeger het geval was – ook inlaten met onderzoek en dienstverlening, en dat we de resultaten daarvan ook valoriseren in diverse vormen van toepassing: artikels schrijven, voordrachten geven, sprekers voorzien voor nascholingen of studiedagen, medewerking geven aan projecten in scholen enzovoort. We willen er voor gaan: voor een verbeterde lerarenopleiding, die méér dan ooit rekening houdt met nieuwe werkmethodes, nieuwe leervormen, nieuwe studentenprofielen, nieuwe technieken, nieuwe onderzoeksmethodes, nieuwe omgevingen… Lessius Mechelen ligt in Mechelen, maar ook in een veel ruimere Europese omgeving; willen we niet verstikken onder de kerktoren, dan zullen we sowieso nieuwe uitdagingen moeten aangaan om onze lerarenopleiding een Europese glans te geven. De aanzet voor die nieuwe accenten is gegeven, we maken er ook in de komende jaren echt werk van. Piet Bloemen groepsdirecteur Lessius Mechelen I Onderwijs & Vorming [ piet.bloemen@mechelen/lessius.eu ]

© 2011 – zomer – Lessius Mechelen I groep Onderwijs & vorming - AlumniOND 3

Een pluim De bachelor-na-bacheloropleiding Zorgverbreding en remediërend leren (BAZO) van de groep Onderwijs & Vorming kreeg op 5, 6 en 7 mei 2011 een visitatiecfommissie over de vloer onder voorzitterschap van de heer Peter Verleg, onderwijsdeskundige uit Nederland. In 2005 werd deze voortgezette opleiding zorgverbreding en remediërend leren (toen VOZO genoemd) een bachelor-na-bacheloropleiding (BAZO). Tot 2013 kreeg de opleiding van de overheid een overgangsaccreditatie. In het voorjaar van 2012 wordt het definitieve, schriftelijke visitatierapport verwacht. Met dit rapport wordt de aanvraag tot accreditatie gedaan bij de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie. Zaterdagavond 7 mei kreeg de opleiding alvast een voorlopige, mondelinge rapportering van de eerste bevindingen van de commissie. Een overzichtje…

- De commissie dankt de hogeschool, de groep Onderwijs & Vorming en de opleiding voor de organisatie van de visitatie: de aanlevering van het zelfevaluatierapport, het digitale kwaliteitshandboek met documenten die de interne kwaliteitszorg van de opleiding voorstellen en de organisatie van de visitatiedagen. Ook de openhartigheid van alle gesprekspartners werd erg op prijs gesteld.

- De commissie ervaart Lessius als ‘een hogeschool in transitie’, wat een eigen dynamiek, zekerheden, onzekerheden en nieuwe kansen met zich meebrengt. Men wenst ons succes toe met de voortgang en afronding van deze veranderingsprocessen.

- De commissie waardeert de sterke beroepsrelevantie van de opleiding en het curriculum. Dankzij de bewuste keuze voor een deeltijdse opleiding voor studenten die reeds in het werkveld staan, wordt er een sterke verbinding gelegd tussen theorie en praktijk.

- BAZO mikt bewust op twee doelgroepen: niet alleen de zorgcoördinator, maar ook de klasleerkracht kan zich professionaliseren.

- In 2008 startte de opleiding met een keuzetraject voor leerlingbegeleiding in het secundair onderwijs. Gezien ook het werkveld secundair onderwijs nog heel wat groeikansen heeft en zoekt op vlak van leerlingbegeleiding, wordt dit opleidingsinitiatief erg gewaardeerd. De commissie nodigt het opleidingsteam dan ook uit om de specifieke focus op zorgverbreding in het secundair onderwijs verder uit te bouwen.

- Een intensieve, gesystematiseerde samenwerking tussen initiële opleidingen en bachelor na bachelor is een uitdaging, alsook de aandacht voor de internationale component in de opleiding.

- De medewerkers van BAZO worden loyaal, bevlogen, gepassioneerd, deskundig, ‘vasthoudend zonder eigenwijs te zijn’, genoemd. De commissie bewondert de wijze waarop BAZO het gemanaged krijgt om met weinig vaste omkadering het team van (gast-)lectoren zo enthousiast en betrokken te krijgen.

- Zowel studenten als afgestudeerden zijn enthousiast. Ze zijn niet alleen een beter vakman geworden, maar ook in hun persoonlijke groei hebben ze winst geboekt dankzij de opleiding.

- Tot slot sprak de commissie met vertegenwoordigers uit het werkveld. Ook zij uitten hun tevreden over de opleiding en wensen daarom ook een meer structurele samenwerking met de opleiding. Bovendien vraagt de commissie waarom er ten aanzien van directies en klasleerkrachten niet meer PR gevoerd wordt rondom een product dat goed is en gewaardeerd wordt door de beroepspraktijk.

Deze banaba-opleiding ervaren wij binnen onze Groep Onderwijs en Vorming al vele jaren als een heus ‘paradepaardje’, omdat de know-how die hier is opgebouwd en de daaruit voortvloeiende tevredenheid van vele afgestudeerden erg groot is. De visitatie heeft eens te meer het belang, de waarde en de hoge kwaliteit van de opleiding duidelijk gemaakt. Meer info over de opleiding krijg je van Sofie Yserbyt, opleidingsverantwoordelijke [ sofie.yserbyt@mechelen.lessius.eu ]. In september start deze opleiding opnieuw. Info op www.lessius.eu

© 2011 – zomer – Lessius Mechelen I groep Onderwijs & vorming - AlumniOND 4

Staff training in Kingston-upon-Thames Kim Op de beeck en Tessa Schellens, lectoren uit de opleiding Leraar Kleuteronderwijs, trokken van 16 tot 20 mei naar het Engelse Kingston-upon-Thames voor een Staff Training. Samen met Spaanse en Duitse collega's kregen ze de kans om meer te leren over het Engelse onderwijssysteem in 'Early Years'.

Naast de lezingen op Kingston University, stonden ook een drietal bezoeken aan 'settings' op het programma. Het stimuleren van het buitenspel, de free-flow tussen buiten en binnen, de sterke integratie van het onder-wijs-, gezondheids- en sociaal netwerk, zijn slechts enkele van de positieve observaties in deze ' children's settings'. Tussendoor werd ook een vleugje cultuur opgesnoven in Hampton Court en Londen Het delen van 'good practices', het warme, open onthaal door het Engelse Early Years team, het interessante programma van deze Staff Training, maakten van deze week een interessante en leerrijke ervaring.

Stoute schoenen Van 1 tot 4 maart 2011 trokken de studenten van het tweede jaar lerarenopleiding secundair onderwijs naar Antwerpen op VOET-enweek. Doel van deze vierdaagse is om op een muzisch-creatieve manier de VakOverschrijdende EindTermen onder de knie te krijgen, met als ultieme doel “De ervaring opdoen van te leren langs ongewone wegen en de smaak te pakken krijgen om het opnieuw te beleven.”

Met het Scoutel als uitvalsbasis verkenden de studenten de vele gezichten van Antwerpen. Via museumblinddates, diverse workshops, het aanbod van Stadsklassen Antwerpen en bezoekjes aan de kunstcampus De Singel en het Justitiepaleis verruimden ze hun blik op ‘de stad’. Ook de avonden werden goed gevuld met muzische activiteiten. Zo kregen de studenten de opdracht oudtestamentische verhalen te dramatiseren als voorbereiding op ‘Hérodiade’. Deze voorstelling was een “operadoop” voor de meesten en een ontdekking voor sommigen. De medewerker van Stadsklassen Antwerpen dook maar wat graag mee in het VOET-bad met de studenten en de pedagogen! Via drama, spelvorm en reflectie op de activiteiten werd de theorie tastbaar. De laatste avond daagden we onze studenten uit om hun beste ‘voetjes’ voor te zetten op een dansavond. Als synthese stelden ze hun groep en de stad Antwerpen muzisch voor. De muurtjes tussen de verschillende onderwijsvakken werden weer wat meer gesloopt. Het was een leuke en leerrijke ervaring waarin we elkaar op een totaal andere manier hebben leren kennen!

© 2011 – zomer – Lessius Mechelen I groep Onderwijs & vorming - AlumniOND 5

Filosofie als werktuig voor burgerschap 'Filosofie is dat vakgebied waarop je een hoop stof doet opwaaien en vervolgens klaagt over het feit dat je niets kunt zien.' (Gottfried Wilhelm Leibniz) Hoe kan filosoferen met kinderen en jongeren bijdragen tot het vormen van kritische burgers die een democratisch Europa in stand houden? Deze vraag vormde het uitgangspunt van een intensief programma (IP) dat voor het tweede jaar op rij plaatsvond in Louvain-la-Neuve (februari 2011). Tien dagen verdiepten een twintigtal studenten en docenten van lerarenopleidingen uit heel Europa zich in filosofische vraagstukken en technieken. Twee weken lang werden theorieën uitgeklaard, meningen uitgesproken, veranderd en in praktijk toegepast in de klas. De Lessius Mechelen vlag werd deze editie verdedigd door Daniëlla Dirven (studente 2 Balko) en Piet Tutenel (Lector godsdienst, Balko).

Theoretische colleges (Lipman, Tötzi,…) werden afgewisseld met praktische sessies, filosofische discussierondes en culturele uitstappen. Deze editie van het IP stond kunst centraal; of anders gesteld: “hoe daagt kunst de filosofie uit?”. Aan de hand van workshops werd gezocht naar manieren hoe kinderen en jongeren tussen 3 en 15 jaar kunnen leren filosoferen met behulp van verschillende kunstvormen (schilderkunst, drama, poëzie…). Elke werkdag werd gezellig afgesloten met een culturele avond waarop studenten hun thuisland met behulp van drank, eten, muziek en dans leerden kennen aan de anderen. Op het einde van de tweede week werden de filosofische (ver)dwalingen en reizen van de studenten aan de test onderworpen: de studenten kregen de kans filosoferen met kinderen in de praktijk toe te passen met ‘echte’ kinderen. Sommigen met knikkende knieën, anderen vol vertrouwen gingen ze die donderdagochtend de klassen van de

internationale school in Louvain-la-Neuve binnen. Filosoferen met kinderen, in een vreemde taal en met kinderen die je niet kent…. Vanzelfsprekend is iets anders, maar alle studenten maakten er een boeiende en geslaagde dag van. Wil je zelf ook meer te weten komen over filosoferen met kinderen, surf dan zeker naar de website van dit intensief programma! http://www.citphilip.be/

iPad in de klas Als scriptie onderwerp koos ik het werken rond iPad-integratie in het basisonderwijs. In aanloop van de toepassing binnen de zelfstandige stage werkte ik op drie vlakken. Allereerst onderzocht ik de theoretische zijde van iPad-integratie. Daarnaast ontwierp ik 20 stappenplannen bij applicaties, als voorbereiding op de zelfstandige stage. Ten slotte ontwierp ik een blog. Met deze blog wou ik dit onderwerp doen leven door gesprekstof te bieden via actuele artikels en video’s rond dit onderwerp die werden gepost. Ook werd een enquête opgenomen op de blog. Zo werd een heel ruim publiek binnen het onderwijs bevraagd rond iPad integratie. Een ander luik van de blog werd de digitale weergave van mijn ervaringen binnen de zelfstandige stage. ICT–atelier vzw (www.ictatelier.be) bezorgde mij vijf weken tien iPad’s, waardoor ik met mijn vijfde leerjaar in de zelfstandige stage kon experimenteren.

© 2011 – zomer – Lessius Mechelen I groep Onderwijs & vorming - AlumniOND 6

De eerste week testte ik hoe de iPad een meerwaarde kon zijn voor de leerkracht. In de daaropvolgende weken gingen de leerlingen, individueel, in duo of in groep, aan de slag met de iPad binnen verschillende vakken.

Een mooi voorbeeld van iPad integratie is een muzisch ‘mini’ project. De leerlingen vertrokken vanuit een museum waarin ze een kunstwerk kozen. Door brainstormen kwamen ze tot een allesomvattend woord bij het kunstwerk. Dan werd het tijd om rond dat woord te gaan creëren. Zonder het op voorhand te weten hadden de leerlingen reeds de prenten ontworpen voor hun prentenboek, nu kwam de tijd om een verhaal te maken. De leerlingen gingen in groep aan de slag ontwerpen met de ‘Storybuddy’ applicatie en zo ontstonden prachtige prentenboeken.

Terugkijkend op mijn onderzoek heb ik geleerd dat de iPad :

• betrokkenheids verhogend werkt • een leermiddel is met heel veel mogelijkheden tot zinvolle aanvulling binnen het onderwijs • een leerkracht kan ondersteunen waardoor hij zijn focus meer kan leggen op het lesgeven • niet enkel een mentaliteitsverandering vraagt maar ook een samenwerking tussen

hogescholen, uitgeverijen en scholen om de integratie zinvol over te brengen Voor meer info, kijk even op http://www.ipad-in-onderwijs.blogspot.com/ Nathan De Smet, student 3BALLO

Educatief pakket voor de Zimmertoren

Van zodra ik de opdracht voor de scriptie kreeg, wist ik onmiddellijk dat ik ‘iets’ rond de Zimmertoren wou uitwerken in het kader van WO-Tijd. Al van kindsbeen ben ik gefascineerd door deze toren met al zijn klokjes. Ik was dan ook verheugd te vernemen dat meneer d’Haens, voorzitter van het Zimmertorencomité, zich volledig in mijn idee kon vinden en mij veel informatie kon verschaffen. Door mijn vele bezoekjes aan de toren en door mezelf te verdiepen in de materie had ik snel een idee over hoe mijn project uit te werken. Dit heb ik dan voorgelegd aan mevrouw Kristin Vermeulen die samen met mij nogmaals de Zimmertoren bezocht om een realistisch beeld te kunnen krijgen van mijn plannen. Ze gaf mij feedback en daarna ben ik aan de slag gegaan met

de uitwerking van mijn pakket. Het doel van mijn educatief pakket is om kinderen om een levendige en interactieve manier iets bij te brengen over tijd, aarde en heelal. De persoon Louis Zimmer en zijn verwezenlijkingen geven hierbij een extra stimulans en wekken verwondering en ontzag op bij de kinderen. Door zowel doe- als denkoefeningen raken de kinderen vertrouwd met tijd en heelal. Om het pakket in de praktijk uit te testen heb ik juf An Van Dessel uitgenodigd. Zij is leerkracht in de basisschool Heilige Familie te Lier. Nadat zij het hele

© 2011 – zomer – Lessius Mechelen I groep Onderwijs & vorming - AlumniOND 7

pakket bekeken had, heeft ze met haar vijfde leerjaar een bezoek gebracht aan de Zimmertoren. Door de feedback van juf An en van haar leerlingen kon ik dan enkele opdrachten aanpassen en mijn scriptie afronden. Het educatief pakket kan je bekijken op http://www.zimmertoren.be/nl/educatief-pakket/ Vanessa Lauwerysen, student BALLOA

Alle kleuters spelen met water Dat spelen in de watertafel een boeiende hoekverrijking kan zijn konden de eerstejaarsstudenten ervaren toen ze in drie Mechelse scholen met de kleuters aan de slag gingen. De studenten zorgden voor een doorschuifsysteem met twaalf waterspelletjes en brachten het nodige materiaal mee, bedachten leuke stimulerende tussenkomsten en namen de begeleiding op zich.

Na een eerste onwennige kennismaking met de grote groep studenten, druppelden de kleutertjes hand in hand met een student over de speelplaats naar de verschillende spelletjes. Sommige kleuters verkozen toch de vertrouwde hand van hun juf en keken afwachtend toe hoe hun klasgenoten met de bootjes, penselen, trechters,... aan de slag gingen. Beetje bij beetje kwamen de meeste kleuters helemaal tot ontdekkend spelen en kwamen de eerste natte mouwen en broeken tevoorschijn. Voor onze studenten was dit een zeer leerrijke ervaring om

het vertrouwen te winnen en zich verstaanbaar te maken. Maar vertellen, uitbeelden en zelf meespelen verricht wonderen. Ze ondervonden daarnaast dat kleuters ook nieuwe verrijkingen binnen het aanbod konden aanbrengen. De kleuters experimenteerden, ontdekten en kwamen veel te weten, …

Doopsuiker voor LeON? Sinds mensenheugnis organiseren de lerarenopleidingen van Mechelen en Waver nascholingen voor leerkrachten. Vroeger gebeurde dat onder de noemer PCM (Pedagogisch Centrum Mechelen), nadien werd alles ingekapseld in de ‘Posthogeschoolvorming van het departement Lerarenopleiding’. Maatschappelijke dienstverlening en onderzoek zijn ondertussen ook decretaal verweven met de opdrachten van de hogeschool en dus ook van de groep Onderwijs & Vorming. Sinds begin juni werd daarom LeON boven de doopvont gehouden. LeON is het nieuwe kenniscentrum Onderwijs van Lessius en is ingebed in de werking van de groep Onderwijs & Vorming van Lessius Mechelen. LeON coördineert en organiseert nascholings-activiteiten voor leraren, postgraduaten en andere vervolgopleidingen voor afgestudeerden uit de lerarenopleidingen. Daarnaast organiseert, stimuleert en coördineert LeON activiteiten in het kader van de

© 2011 – zomer – Lessius Mechelen I groep Onderwijs & vorming - AlumniOND 8

maatschappelijke dienstverlening van de groep Onderwijs & Vorming en is het betrokken bij algemene vormingsactiviteiten en onderzoeksprojecten. Kortom … alle nascholingsactiviteiten die we vroeger programmeerden onder de noemer ‘posthogeschoolvorming’ kan je nu terugvinden via www.lessius.eu/leon. Meer dan drieduizend scholen ontvingen de voorbije weken een zending met affiches waarop ons nascholingsaanbod voor het volgend school duidelijk vermeld werd. Ook op de website www.lessius.eu/leon kan je alle informatie terugvinden. Indien jij nog een plekje aan de muur van het personeelslokaal van jouw school vrij hebt en ons aanbod wil afficheren, stuur dan een mailtje naar leen.hoste@mechelen.lessius.eu met je adresgegevens en we sturen jou meteen onze affiches op (zo lang de voorraad strekt). Duidelijk je adres vermelden en voor welk niveau (basisonderwijs of secundair onderwijs) je informatie wenst. Tijdens het academiejaar 2011-2012 bieden wij diverse vervolgopleidingen aan. Je hebt de keuze uit:

• Banaba Zorgverbreding en Remediërend Leren (60 studiepunten) afstudeertrajecten: kleuterschool / lagere school / secundair onderwijs startdatum: zaterdag 17 september 2011 contactpersoon: sofie.yserbyt@mechelen.lessius.eu

• Postgraduaat Muzikale vorming van jonge kinderen (20 studiepunten) startdatum: zaterdag 24 september 2011 contactpersoon: koen.mertens@mechelen.lessius.eu

• Postgraduaat Godsdienstmentor basisonderwijs (20 studiepunten) startdatum: woensdag 12 oktober 2011 contact via pg.ov@lessus.eu

• Postgraduaat Mentoring & Coaching – Mentor in aanvangsbegeleiding (20 studiepunten) startdatum: maandag 16 januari 2012 contact via pg.ov@lessus.eu

Actuele informatie over deze opleidingen, inclusief het opleidingsprogramma, kan je terugvinden op http://mechelen.lessius.eu. Tijdens de infodag van zaterdag 10 september 2011 van 10 tot 13 uur staan we je graag te woord. Maar ook voordien ben je welkom voor een informeel gesprek. Neem gerust contact met ons op per mail en maak een afspraak. De hogeschool sluit wel even de deuren wegens de zomervakantie. Vanaf 16 augustus zijn we volop terug te bereiken.