nieuwsbrief aan(ge)dacht nr. 13 mrt’ 2006 Jan Vanthomme aangedacht@skynet.be

1

ADHD Hype

Opmerkingen, suggesties kritieken of vragen …kan je kwijt op aangedacht@skynet.be

Op dit adres kan je in – of uitschrijven Agenda * woensdag 8 maart 2006 Behandeling van ADHD Dr. Jo Wieme Ipsoc Doorniksestnwg Kortrijk om 20 u €7/€5 abonnees org. ZitStil

* dinsdag 14 maart 2006 Informatieavond voor ouders en leerkrachten over ADHD-ADD-HS. door Peter Glorieux, om 19u30 inde Basisschool Moorsele Inschrijven bij: Oudercomité Basisschool Moorsele 056-425479

Beste lezer,

ADHD is in !!! Althans dit laat men al te graag

uitschijnen. Maar wie geconfronteerd wordt met

ADHD weet dat men daar niet mee te koop moet

lopen. Waarom ADHD?? Waarom geen autisme

??? Of liever waarom nu nog geen T-shirts met

autisme want stilaan wordt dit ook een “media”

gevoelig item.

Veel heeft te maken met de medicatie die soms

ten onrechte voorgeschreven wordt en met

diagnoses die veel te snel gemaakt worden. Toch

denk ik niet dat onze jongeren die echt werk

maken van een toekomst met ADHD daar zo

zouden mee te koop lopen.

We blijven echter herhalen dat ouders die vol

moed en doorzetting hun kind blijven steunen,

blijven graag zien, daar de vruchten zullen van

plukken. Je hebt niet alles in handen maar de

waarden die je doorgeeft en de liefde die ze

krijgen komt bij een crisis toch bovendrijven.

Veel succes in een hoopvolle toekomst en in een nieuwe lente. Jan De foto hiernaast is te zien in de catalogus van een Nederlands postorder bedrijf dat ook een vestiging in Vlaanderen heeft.

Inhoud Steeds meer diensten bieden hulp aan jongeren.

Maar wie kent die diensten? Wat is het verschil tussen een Largo en een CLB. Wat maakt de begeleiding van het JAC zo typisch en in wat verschilt dit van een opvoedingswinkel. Alle goed bedoelde initiatieven maakt het voor de ouders

aan dacht ge

Nieuwsbrief 13 Maart 2006

nieuwsbrief aan(ge)dacht nr. 13 mrt’ 2006 Jan Vanthomme aangedacht@skynet.be

2

*dinsdag 28 maart 2006 Workshop ADHD: “Van Snoepje tot Porsche …over belonen” org. ZitStil om 20 u CC Het Spoor Eilandstr 6 Harelbeke €5 / gratis voor abonnees inl. en inschrijven : www.zitstil.be *woensdag 29 maart 2006 Workshop ADHD: “Hoe straf moet straf? over negeren en straffen” org. ZitStil om 20 u CC De Valkaart A.Rodenbachstr. Oostkamp €5 / gratis voor abonnees inl. en inschrijven : www.zitstil.be *woensdag 19 april 2006 Workshop ADHD: “Hoe straf moet straf? over negeren en straffen” org. ZitStil om 20 u CC Het Spoor Eilandstr 6 Harelbeke €5 / gratis voor abonnees inl. en inschrijven : www.zitstil.be

van een kind met ADHD niet altijd makkelijker. Maar het hoeft niet fout te lopen. Dat bewezen drie diensten in Roeselare eind januari in een gezamenlijke info avond. We luisterden en lieten ons inspireren tot de eerste bijdrage.

Pesten!! Het blijft een aandachtspunt en een bron van wanhoop. Het slachtoffers staat machteloos en ouders hebben schuldgevoelens omdat ze het als laatste wisten. In het tweede artikel staan we hier even bij stil. Mocht je weet hebben van een studie rond ADHD en pesten laat het ons weten. Ben je op de hoogte van een pestplan op de school van je kind ? Zit dit in de afsprakennota verwerkt? Dit is een oproep om info of ervaringen door te geven!!!

Onderzoek in het ontwikkelen van nieuwe tests voor het bepalen van ADHD blijven zeer belangrijk! In een laatste bladzijde geven we dan ook onze steun aan het onderzoek naar het op punt stellen van de TEA-CH-test. Wie daar wil aan meewerken neemt rechtstreeks contact op met de onderzoekers. kivdveld@vub.ac.be

Opvoeden In Een Verwenmaatschappij Marijke Bisschop - ISBN: 90-209-6181-0 - prijs:17,95 EUR - Uitgeverij Lannoo. Opvoeden is een ingewikkeld, vaak onvoorspelbaar gebeuren. Maar Marijke Bisschop kan daar op een duidelijke,

Enkele berichten • Stimulerende middelen onder vuur maar …

De Nationale Voedsel en Drug Administratie (FDA) stemde met 8 tegenover 7 leden voor een waarschuwing die aangeeft dat het gebruik van stimulerende middelen bij ADHD tot een verhoogde kans op hartproblemen zou kunnen leiden , bij sommige patiënten. Zo’n “Black Box” waarschuwing is een heel ernstige waarschuwing. Ze heeft als doel dokters en patiënten te informeren dat er een risico bestaat. Ze willen daarbij ook patiënten, die het niet echt nodig hebben, doen afzien van het gebruik van medicatie want er wordt teveel stimulerende medicatie voorgeschreven. (althans in de V.S.) Het is meteen een aanbeveling om vooraleer medicatie voor te schrijven toch het bloed en de hartslag te bepalen en dit regelmatig te controleren bijv. bij een hernieuwing van een voorschrift. Merken we op dat er geen bewijs geleverd werd dat die hartproblemen werkelijk als gevolg van de medicatie tot stand kwamen. Men zal er op aandringen om de bijsluiters voor Rilatine en Adderal (niet in België verkrijgbaar) duidelijker te maken. De deskundigen pleitten voor een duidelijke tekst. Het Nederlandse College ter Beoordeling van Geneesmiddelen ziet nog geen aanleiding tot paniek. De Nationale Voedsel en Drug administratie wil onderzoeken of er een verband bestaat tussen de 25 doden (waaronder 19 kinderen) en ADHD medicatie (waaronder Rilatine maar ook andere producten die in

nieuwsbrief aan(ge)dacht nr. 13 mrt’ 2006 Jan Vanthomme aangedacht@skynet.be

3

verfrissende en afwisselende wijze over schrijven. Dit boek vraagt om gelezen te worden door ouders, leerkrachten, opvoeders, therapeuten… De auteur biedt in een eerste deel een beeld van de gevaren die in onze huidige maatschappij oorzaak zijn van gedragsproblemen bij kinderen. Het tweede deel biedt handvaten om het anders aan te pakken. De rijke ervaring van de auteur vinden we terug in de voorbeelden die het boek stofferen. Meteen is duidelijk wat Marijke Bisschop bedoelt en wint het boek aan geloofwaardigheid. Een goed boek voor een breed publiek!

Vlaanderen niet verkrijgbaar zijn) tussen 1999 en 2003 . Je moet daarbij wel rekening houden dat in de V.S. per maand de dokters 1 miljoen voorschriften opmaken voor volwassenen en ongeveer 2 miljoen voor kinderen !!!. De Amerikaanse deskundigen zijn bezorgd over de bijwerkingen, zoals hartstilstanden en vergiftigingsverschijnselen. Van de Amerikaanse jongens van 10 jaar neemt ongeveer 10 procent een middel tegen ADHD. Het aantal volwassen gebruikers is recent fors gestegen. http://www.kovag.be/nieuw.htm

• Drugs legaliseren!!! Nooit!!!. Sommige politici lieten een tijdje terug met een zekere (misplaatste) trots weten dat zij ooit nog experimenteerden met softdrugs en dat dit uiteindelijk geen kwalijke gevolgen had!!!! Voor sommigen zijn dergelijke uitlatingen net het bewijs dat experimenteren niet zonder gevaar is anders ga je dergelijke onzin niet uiten!!!. Het kan uiteraard gewoon te maken hebben met een gebrek aan intelligentie!!! Peter Glorieux zet op zijn website het een en ander op een rijtje rond drugs. Het is de moeite om even een bezoek te brengen. Je hoeft vooraf niet te verwittigen want dit gaat door gewoon te klikken op volgende link! www.peterglorieux.be/

"De Don" In dit land van 16 miljoen mensen. Heeft iedereen zo zijn eigen wensen. Waar iedereen wil proberen, Maar waar je niemand mag beleren. In dit land van 16 miljoen wijzen, Vraag ik: wat willen we bewijzen? De joint, het stickie, maakte ons beroemd, Maar de nadelen worden niet genoemd. Refrein: Hier spreekt Donner van justi-tie Ik doe het samen met poli-tie. Schuif die dope maar aan de kant Want een addict Nederland Zijn zaken die ik liever niet-zie Van een blowtje word je duf, Dus steel de show nou niet zo suf. Ga die drugs niet badineren, Wees bereid om iets te leren! Reguleren is te duur, Gaan we van zoet toch weer naar zuur Met criminelen op de loer, Lijkt dat me niet de juiste tour.

Nog meer stekkies onder licht Dus die achterdeur blijft dicht! Lijkt het beleid soms wat verward, Nou in deze ben ik hard...

Refrein: Hier spreekt Donner van justi-tie Ik doe het samen met poli-tie. Schuif die dope maar aan de kant Want een addict Nederland Zijn zaken die ik liever niet-zie Je ziet die rotzooi overal bloeien Eigen teelt loopt uit hand En de bajes blijft maar groeien Dankzij deze hennep plant Slechts een paar worden rijk, De rest ziet zo bleek als een … Dus die zolders moeten leeg, ’t zou niet goed zijn als ik zweeg

Alt. refrein Hier spreekt Donner van Justitie, Ik doe het samen met politie. Ja, de drugs gaan van de straat, Er komt actie na gepraat. Blowers, neem daarvan notitie!

Tekst van een rapnummer die de Nederlandse Minister van Justitie op zijn website plaatste.

nieuwsbrief aan(ge)dacht nr. 13 mrt’ 2006 Jan Vanthomme aangedacht@skynet.be

4

Op 24 januari volgden we een info en praatavond voor ouders met opgroeiende jongeren. De titel luidde: “Zijn het de apenjaren …? “

Deze avond was een gezamenlijk initiatief van het JAC1 het CLB van het vrije net en het gemeenschapsonderwijs en PAK. Na een theoretische inleiding waarbij een gevalsbespreking de rode draad vormde werd in groepjes op een aantal situaties dieper ingegaan. In het eerste deel kregen inzicht hoe vanuit het standpunt van de jongere gedrag zich voordoet en zich verder ontwikkelt. Hoe ouders beïnvloed worden in hun opvoeden, kregen we daarna te horen. Tenslotte gaf een CLB medewerker aan hoe de context (de relatie omgeving jongere) het gedrag van jongeren en ouders bepaalt. Het werd een geslaagde avond die zeker navolging vraagt. Voor ouders, met jongeren die wat meer opvoedingsproblemen stellen, was het wellicht een te vrijblijvend infomoment . Zo werd er weinig over middelenmisbruik gepraat. Nu was deze avond niet bedoeld voor ouders van jongeren met ADHD zodat wij de organisatoren niets kunnen verwijten. Het gesprek achteraf was (althans in mijn groep) een positieve beleving. Ouders stelden vast dat dé oplossing of de leidraad bij opvoeden niet bestaat en dat je met een dosis gezond verstand heel wat aankunt.

Waarom en hoe een jongere zich gedraagt is van verschillende zaken afhankelijk. We geven hier enkele opmerkingen weer.

Vanuit het standpunt van de jongeren. Ouders stellen eisen aan hun zoon/dochter maar ook vrienden doen dit. En dit strookt niet

altijd met wat school of de ouders zien. Een jongere die sociaal vaardig is kan zich vlot aanpassen aan de verschillende situaties. Zo weet hij/zij hoe zich te gedragen tov de leerkracht of tegenover zijn ouders. Bij zijn vrienden zal hij/zij ander gedrag vertonen. Vaak zien we bij ADHD kinderen dat zij daar moeite mee hebben. Ze vinden dat ze zijn wie ze zijn en “men” moet hen maar aanvaarden. Soms speelt hun impulsiviteit een rol en reageren zij tegenover een leerkracht als tegenover hun vriend. En dit is niet altijd gepast! Ze weten het dan meestal wel maar kunnen zich zo moeilijk inhouden.

Jongeren willen bij een groep horen. Dit is belangrijk want de groep bepaalt in sterk mate hun zelfbeeld. Maar om in een groep te functioneren moet je reeds over een zeker zelfvertrouwen beschikken. Als de jongere met zijn/haar waarde in de groep bevestiging krijgt, zich gewaardeerd voelt, versterkt dit zijn zelfwaarde en gaat hij/zij de groep appreciëren. Er ontstaat een sneeuwbal effect. Maar het kan ook in negatieve zin. Als men zich onzeker voelt, niet bevestigd wordt, versterkt de groep dit gevoel. Jongeren gaan zich dan vaak op een krampachtige wijze in de groep bewegen in relatie met hun leeftijdsgenoten! Bij jongeren met ADHD komt het frequent voor dat zij zo in hun impulsief gedrag gestimuleerd worden vanuit de aandacht die ze krijgen wanneer ze in de kijker lopen. Dit in de kijker lopen is helaas niet altijd positief. Heel dikwijls heeft het betrekking met opvallend gedrag , durven , uitdagen enz. …

1 JAC Jongeren Advies Centrum, CLB Centrum voor Leerling Begeleiding, PAK Psychologische Adviesdienst voor Kinderen (en jongeren tot 15)

nieuwsbrief aan(ge)dacht nr. 13 mrt’ 2006 Jan Vanthomme aangedacht@skynet.be

5

Een negatief zelfbeeld is ook afhankelijk van de opmerkingen die de omgeving maakt . Het verschil tussen opmerkingen over het gedrag of op de persoon vervaagt soms. Dit evolueert van “Je doet ambetant! “ naar “Je bent ambetant!”. De geschiedenis van een ADHD kind leert ons dat dergelijke evolutie zich helaas meestal al voordoet voor de puberteit. Heel wat kidneren met ADHD krijgen bakken kritiek op hun persoon en niet op hun gedrag. Stilaan dringt bij hen zelf ook binnen dat zij “vervelend”, “stout”, “lastig” …zijn.

Is het niet opvallend dat de maatschappij altijd straft en niet beloond !!! Waarom krijg ik geen premie omdat ik mij aan de snelheid hou? Mag ik geen extraatje omdat ik mijn gewicht beheers? …

Jongeren met een negatief zelfbeeld hebben een aantal kenmerken: o Jongeren dien denken dat niemand hen aardig vindt , vermijden contacten of

nemen gedrag over (om erbij te horen). o Ze weten niet wat er van hen verwacht wordt. Ze weten niet wat gepast is.

Bijgevolg reageren ze niet of juist te fel! o Sommige zijn erg terughoudend. Ze zijn verlegen en stellen zeich passief op.

Contacten zijn voor hen niet meer leuk. Dit is niet hetzelfde als introvert; want de jongere bezit een gevoeld van onmacht.

o Vanuit een negatief zelfbeeld wordt ook wel agressief gereageerd. De jongere kenmerkt zich door ontvlambaar gedrag. Het zijn vaak pesters maar eigenlijk hebben ze een grote mond maar een klein hartje. De kritiek die ze vaak krijgen doet hen nog feller reageren. Ze voelen kritiek als een aanval aan. Meestal zien de tieners de fout niet bij henzelf. Die jongeren gaan kritiek personaliseren. En kritiek op hun gedrag zien ze als kritiek op hun persoon! Gevolg is ofwel agressie ofwel faalangst!!! Het is voor zo’n jongeren moeilijk om daar uit te geraken. Ze stellen steeds hetzelfde gedrag en zitten vast in een bepaald patroon. Ze bezitten weinig variatie in hun gedrag. Achter hun houding beweegt zich een negatief denkpatroon. Bijvoorbeeld : Denken te weten wat anderen over hen denken. “ De leerkrachten kunnen

mij niet luchten!” Zwart/wit denkers: zeker bij jongeren met ADHD komt dit voor. Ze

denken en voelen vaak met een “te” ervoor. Overgeneraliseren bepaalde meningen. Bijv. “Ik ben niet goed in

wiskunde-> ik ben dom!” Rampzalige dingen verwachten. “Het zal wel nooit lukken”. “Er zal weer

niemand naar mijn feestje komen …”

nieuwsbrief aan(ge)dacht nr. 13 mrt’ 2006 Jan Vanthomme aangedacht@skynet.be

6

Vanuit het standpunt van de ouders. De ouders hebben een aantal taken die typisch voor ouders zijn!!

• Ouders trekken grenzen • Ouders geven zakgeld • Ouders stimuleren • Ouders maken afspraken • Ouders passen zich aan als hun zoon/dochter van onderwijs richting verandert. • Ouders reageren op hun kinderen

Ouders doen dit niet zomaar. Dit heeft te maken met waarden die ze niet zomaar opgeven. Dit heeft te maken met het verantwoorden van keuzes. Opvoeden gebeurt vanuit een kader dat elk van de ouders heeft. Een kader dat opgebouwd is uit ervaringen vanuit hun eigen opvoeding. Ze kunnen daarbij hun eigen opvoeding volgen of zich er juist tegen afzetten. Wat denken de ouders over hun kind? Hoe voelen ze zich? (zijn ze onzeker? Of hebben ze vertrouwen!) Wat zijn de verwachtingen naar de jongere toe? Zijn ze tevreden met de huidige punten, de hobby’s van zoon lief enz. …Hoe kennen ze hun kind! Weten ze met wie hij/zij optrekt ? Hoe is hun temperament ? Zijn ze zelf vrij impulsief ! Maar het kader wordt ook beïnvloedt door hun eigen sociale omgeving: werk, buren …en media! In het opvoeden hanteren we een kapstok. • Betrokkenheid: Tonen de ouders interesse voor hun jongere. Gaan ze met voldoende zorg

om. Kan de jongere zijn verhaal kwijt bij zijn ouders? • Bekrachtigen: Ouders moeten het positieve bij hun kind bevestigen. Zeggen we voldoende

aan onze kinderen dat ze goed bezig zijn?! • Overzicht en toezicht houden: met welke vrienden gaat de jongere om. Waar gaat hij

naartoe. Wanneer moet hij/zij thuis zijn? Let wel je hoeft ze niet uit te vragen. Maar af en toe wat bijvragen kan toch heel wat info opleveren. Hier is het maken van afspraken belangrijk. En vak moeten er compromissen gesloten worden. Moeten we water bij de wijn doen; onze eisen afzwakken. Maar wees consequent!

• Disciplineren: Dit heeft te maken met grenzen trekken. Ook met afspraken maken. Stel niet teveel prioriteiten. Wanneer het voor de jongere duidelijk is aan wat hij/zij zich moet houden zorgt dit voor zekerheid.

• Problemen oplossen: o Je kan gerust aangeven dat je het ook niet altijd weet! o Problemen kunnen complex zijn en kunnen niet altijd zomaar opgelost worden. o We mogen ook mislukken : dat is menselijk. o Bij het oplossen is samen zoeken meer aangewezen dan zomaar een oplossing

opdringen. o Zeer belangrijk is begrip opbrengen voor het denken van een ander.

• Communiceren: Laat de jongere zijn verhaal doen. Verwoordt ook jouw gevoelens. • Eénheid – congruentie in de aanpak: Als ouders staan we langs dezelfde kant. De neuzen

in dezelfde richting. Is dit niet het geval, dan liggen verwarring en verleiding op de loer. Maar pas op voor de valkuilen. • Zwart/wit denken. • Rampzalig denken • Overgeneraliseren : het is “nooit” … of het is “altijd” … • Gevolgen trekken vanuit het weten wat de ander denkt!! • Eén manier van opvoeden. Het is zo en niet anders !! • Alleen maar het negatieve zien en het streven van de jongere naar autonomie niet zien.

nieuwsbrief aan(ge)dacht nr. 13 mrt’ 2006 Jan Vanthomme aangedacht@skynet.be

7

Jongeren groeien op in vele omgevingen. Opvoeden zit vol tegenstellingen. We moeten onze kinderen behoeden en anderzijds ze ook loslaten. Kinderen eisen vrijheid ze willen onafhankelijkheid en dat willen we hen ook wel geven maar anderzijds zijn de jongeren economisch afhankelijk. In het opvoeden is de tijd van het grote gelijk voorbij. Jongeren vragen naar het waarom. Ze willen discussiëren Het huishouden wijzigde de laatste decennia van een bevelhuishouden naar een onderhandelingshuishouden. Bij gevolg gaat het meer om uitleggen en dan opleggen.

Een oude gezegde spreekt als volgt:”Je hebt een dorp nodig om een kind groot te brengen”. Kinderen groeien niet alleen op in het gezin. Je hebt de opvang de (schoon) ouders, de stief- vader of moeder bij gescheiden ouders. En telkens weer moet de jongere zich aanpassen. Zijn kennissen kring legt beslag op hem/haar. Opgroeiende jongeren hebben meerdere “thuisen” Een verbreding van het milieu noemt men positief in de opvoeding als dit zorgt voor:

• Veiligheid • Persoonlijke competentie ontwikkeling (kennis) • Sociale competentieontwikkeling (kennis in het omgaan met anderen) • Overdracht van waarden en normen.

Elk opvoedingsmilieu biedt kansen om de jongeren op hun verantwoordelijkheid te wijzen. Dit is een leerproces voor zowel ouders als jongere. Gelukkig spreekt men niet meer van “generatieconflict”. Maar hoe dan ook zijn er verschillen. Ook tussen jongens en meisjes zijn er verschillen . Men spreekt van een meisjes en jongens cultuur. Belangrijk voor jongeren is de groep. Ze leren er elkaar en zichzelf beter kennen. Uit onderzoek blijkt dat jongeren vriendschappen als belangrijkste factor voor geluk vinden. Onderzoek uit 2004 bij jongeren uit het middelbaar onderwijs liet zien dat jongeren best tevreden zijn met hun ouders. Ze kunnen met hun problemen bij hen. De ouders maken voldoende tijd en geven hen voldoende vrijheid. Op pagina 20 van “Opvoeden in een verwenmaatschappij” 2 lezen we:”Al met al hebben de jongeren het meeste profijt van en behoefte aan:

• Meer begrip, meer tijd • Een luisterend oor • Ervoor gaan zitten • Niet altijd in hun plaats denken, henzelf laten en leren denken • Een iets strengere aanpak • Duidelijke regels stellen en er consequent naar handelen • Respect,discipline • Respect voor het gegeven woord • Meedenken over de huisregels • Zelf zaken laten ervaren en ervan leren. “

2 Boek van Marijke Bisschop , zie boekbespreking in dit nummer.

nieuwsbrief aan(ge)dacht nr. 13 mrt’ 2006 Jan Vanthomme aangedacht@skynet.be

8

Pesten In de week van 20 tot 27 februari liep voor het eerst de Vlaamse week tegen pesten! Ik weet niet of jouw kind , jongere wat info kreeg? Veel aandacht ging er niet naar toe vond ik. Toch hoor je geregeld iets over pesten. Zo hoorden we enkele weken terug alarmerende berichten over “cyberpesten”. Dergelijke manier van pesten is erg! Want de pestkop kan anoniem blijven. Misschien werkt dit ook wel tegen hem want een pestkop vraagt “aandacht” en anoniem loop je niet in de kijker. Het blijft hoe dan ook kwetsend wanneer een bewerkte foto met jouw gezicht heel MSN rondloopt. Op die manier zijn er kinderen, jongeren die het huis niet meer uitdurven!. Je kan heden ten dage nog moeilijk “chatten” verbieden. Vaak vormt dit “chatten“ een belangrijk onderdeel binnen de vriendenkring waarmee allerlei afspraken gemaakt worden. Cyberpesten betekent nu ook weer niet dat op school niet meer “gewoon” gepest wordt. Nee, vaak gaan die zaken samen. De kans op cyberpesten ligt natuurlijk hoger in het middelbaar onderwijs dan bij het basisonderwijs. Wat met ons ADHD kind? Is de kans op pesten daar groter? Ik denk het wel maar ik weet niet of dit al ooit wetenschappelijk werd uitgeklaard. Uit ervaring weet ik dat een ADHD kind ook wel pestkop kan zijn. Het is uitermate belangrijk van rekening te houden met het type ADHD en de co-morbiditeit 3. Zeker bij het zgn. ADD type (de overwegend onoplettende vorm van ADHD) komt pesten wel eens meer voor. Soms zijn die kinderen in de begin jaren van de lagere school wat minder weerbaar. En als je daarbij denkt aan een angststoornis die ADD vaak vergezelt dan stijgt de kans om gepest worden. Die kinderen die zich anders gedragen riskeren buitengesloten te worden. Bij het impulsief-hyperactieve kind zorgt het gebrek aan zelfcontrole dat zo’n kind makkelijk op stang gejaagd wordt. Waar een ander kind de tijd neemt om even te kijken of de leerkracht het niet ziet, loopt het kind met ADHD vast iedere keer in de kijker. Op de duur zijn er vooroordelen en wordt het kind onheus behandeld. De houding van de leerkracht is hierbij zeer belangrijk. Reageert hij/zij op feiten of zijn reacties van medeleerlingen al voldoende om tegen het kind met ADHD op te treden!. Maar hoe reageer je nu het best op en klacht van pesten!!!. Om te beginnen neem de klacht ernstig. Het kan dat je kind plagen verwart met pesten maar ga uit van de feiten. Vraag wat er gebeurt. En volg dit op.Luisteren • Het onderscheid tussen plagen en pesten zit hem onder meer in de frequentie. Hoe vaak gebeurt

het plagen/pesten? Plagen gebeurt af en toe eens; eerder toevallig en is eerder onschuldig. Wanneer kinderen elkaar plagen doen ze dit met gelijke wapens. Plagen kan in beide richtingen. Wie geplaagd wordt kan terug plagen. De gevolgen van plagen blijven ook niet hangen en zijn vlug vergeten.

• Bij pesten gaat het om ernstige feiten die zich voortdurend voordoen of toch vrij regelmatig plaatsvinden en waarbij de één macht uitoefent op de ander. Daarbij wordt de pester meestal geholpen door anderen al of niet actief.

Laat je niet vangen aan het pestgedrag! Het is niet omdat je zoon of dochter heelhuids en zonder kleerscheuren thuis komt dat er geen sprake van pesten kan zijn. Pesten is niet altijd lichamelijk. De wonden die psychologisch pesten teweeg brengt zijn vaak dieper. Door iedereen uitgesloten worden, (ook je vrienden) vermeden worden is pijnlijk. Langzamerhand gaan de kinderen twijfelen aan zichzelf. Ze voelen zich waardeloos en heel vaak doen er zich depressieve symptomen voor (onder meer lichamelijke klachten, lusteloosheid of prikkelbaarheid …) Maar als ouder weet je niet altijd dat je kind gepest wordt. Of beter gezegd: het kind zegt het niet – uit angst of omdat eerder signalen niet ernstig genomen werden. Wees alert (opmerkzaam ) voor veranderingen in het gedrag van de kinderen. Alarmsignalen zijn soms : verminderde eetlust, inslaapproblemen, eczeem, te laat komen op school, daling van de schoolresultaten…. Kinderen zullen misschien in het begin ontkennen dat hij/zij gepest wordt maar trap niet in die val. Je kan niet iemand helpen die het zelf niet wil maar laat de deur open. Neem de tijd! .

3 Is het samen voorkomen van een andere problematiek naast ADHD dit kan bijvoorbeeld en leerstoornis of een gedragsstoornis zijn. Die ADHD is dan geen oorzaak van de andere problematiek!.

nieuwsbrief aan(ge)dacht nr. 13 mrt’ 2006 Jan Vanthomme aangedacht@skynet.be

9

Hoe reageren als je kind gepest wordt? Neem contact met de klastitularis of de zorgcoördinator. Men zal in eerste instantie nagaan of men in klas , op de speelplaats of over de middag iets kan opmerken. 4 Wat er verder gebeurt hangt af van de kwaliteiten van het schoolteam. Beschikken zij over een pestactieplan of reageren ze ontwijkend , verdoezelen of minimaliseren ze de feiten ….? Krijgt men bij de klassenleerkracht of zorgcoördinator geen gehoor, spreek dan met de directie. Vang je hier ook bot contacteer dan het CLB. En wanneer het echt te gortig wordt, blijven nog het schoolbestuur en de inspectie. Soms kan een oudervereniging of de schoolraad (bijv. de geleding ouders) het probleem van pesten (zonder persoonlijk te worden) op de agenda plaatsen. Pesten aanpakken moet kaderen in een respectvolle school. Een Gentse leefschool stelde een project “Verbondenheid” op waarmee ze trouwens een prijs wonnen. Eén van de zaken die de school organiseerde was een “schoolmeeting”. Je kan het las een leerlingenraad beschouwen waarbij iedere klas een afgevaardigde stuurt. Hier worden allerlei zaken besproken of kunnen er voorstellen, klachten geuit worden. Naast zo’n schoolmeeting poogde men vooral de “verveling” weg te houden van de speelplaats. “Verveling” werkt pestgedrag in de hand. Men had daarom een spel-o-theek opgericht waarbij kinderen over de middag gebruik konden van maken. Indien pesten zich voordoet is de “No Blame” aanpak vooral in de hoogste graad van de lagere school aan te bevelen. Op een infoavond over pesten had Josy Claes volgende suggesties voor het schoolteam: • Trek de partijen uit mekaar door de pester te verplaatsen. Verplaats je de gepeste dan gaat de

pester triomferen! • Bevorder de communicatie

o Maak duidelijk dat bedreigen niet kan. o Neem het slachtoffer ernstig o Organiseer een meldpunt voor pesten (melden ≠ klikken) o Motiveer de slachtoffers om zich kenbaar te maken o Laat u niet verleiden tot discussies over het waarom van het pesten.

Pesten kan niet, mag niet, ongeacht de oorzaak! • Stel een anti-pest verdrag op met de klas/ school. Als men pesten een halt wil toeroepen is het noodzakelijk van ook de pestkop hulp te bieden. Een pestkop brengt zijn eigen ontwikkeling in gevaar. Achter het uitdagende handelen schuilt dikwijls een zwakke persoonlijkheid. Kinderen die affectief verwaarloosd werden bezitten te weinig vaardigheden en zelfwaarde om in relatie te treden. Het ontbreken aan inlevingsvermogen, het egocentrisch in de wereld staan, vormen soms de voedingsbodem waarop pesten zich kan ontwikkelen. Om die reden moeten de ouders van de pestkop evenzeer in het verhaal betrokken worden. Soms zijn die een uitlokkende factor maar anderzijds kunnen zij ook verrast zijn door het gedrag van hun kind. Samen werken aan een betere omgang is daarom aangewezen. Pesten aanpakken vraagt een unieke benadering van het probleem. Men kan een structuur, een handelingsplan hanteren maar het eigene van iedere pestsituatie mag niet over het hoofd gezien worden. Tenslotte moet men met de interventie de “middengroep” bereiken omdat in een assertieve , respectvolle middengroep de krachten schuilen die niet alleen pesten kunnen afremmen maar tevens een garantie vormen voor een zorgzame kas. “Ik wil van iemand , niemand maken om zelf iemand te zijn. “verklaring van een pestkop.

4 Het is soms eigenaardig wanneer je aan een leerkracht vraagt hoe het met één van zijn leerlingen gaat op de speelplaats, dat hij daar geen antwoord op weet, omdat hij/zij geen toezicht houdt. Ik weet wel , administratief hebben de scholen , de leerkrachten het niet onder de markt. Regelmatig worden toetsen afgenomen al of niet met een leerlingvolgsysteem. Externe diensten sturen vragenlijsten op … Maar over het gedrag op de speelplaats wordt geen inventaris gemaakt. Nochtans valt het leerling-gedrag tijdens de speeltijd ook onder de bevoegdheid van de school! Misschien moet men dit opnemen binnen de preventie en remediëring van de socio-emotionele ontwikkeling. Sommige scholen bepalen regelmatig een sociogram van de klas (wie is populair en wie niet). Verschuivingen binnen zo’n sociogram zijn soms veel betekend.

nieuwsbrief aan(ge)dacht nr. 13 mrt’ 2006 Jan Vanthomme aangedacht@skynet.be

10

Onderzoek Geachte Heer, Geachte Mevrouw, Aan de VUB loopt er momenteel o.l.v. prof. C. Andries en in samenwerking met Dr. M. Schittekatte van de Ugent, een onderzoekslijn rond de ‘Test of Everyday Attention for Children’(TEA-Ch). Deze onderzoekslijn wordt gesteund vanuit de Adviesraad wetenschappelijk onderzoek van SIG. De TEA-Ch lijkt een beloftevol instrument voor de hulpverleners, toch zijn er nog heel wat lacunes in het onderzoek naar de bruikbaarheid van deze test. Het opzet van dit onderzoek is o.m. de verschillende aandachtssystemen in kaart te brengen. Op die manier willen we nagaan of bij kinderen met AD(H)D bepaalde, specifieke aandachtssystemen meer verstoord zijn dan andere. Een antwoord op deze vraag zal ontegensprekelijk bijdragen tot een beter inzicht in de problematiek van deze kinderen. Concreet zullen de testresultaten van ongeveer 50 jongens met AD(H)D (diagnose maximaal twee jaar geleden gesteld) tussen zes en twaalf jaar oud worden vergeleken met de testresultaten van kinderen zonder AD(H)D. De afname van de TEA-Ch gebeurt individueel en neemt ongeveer een uur in beslag. De testafnames zullen plaatsvinden in de periode tussen einde februari en begin juni. Om voldoende kinderen te kunnen bereiken, zouden wij graag een beroep doen op uw hulp. Indien u bereid bent om deel te nemen aan dit onderzoek, gelieve dan Te mailen naar Kim Van der velde, VUB Faculteit Psychologie. Pleinlaan 2C, 3 verdieping, 1050 Brussel. kivdveld@vub.ac.be . Alvast van harte bedankt voor uw interesse. - Hopend op een positieve samenwerking en met vriendelijke groeten, Prof. Dr. C. Andries Dr. M. Schittekatte Kim Van der velde