Nieuwsbrief 2016 12 - LOMT · Uitdagende zaken komen op ons af en zullen dan ook bepalend zijn voor...

12
LOMT Nieuwsbrief Luchtvaart- en OorlogsMuseum Texel Nieuw-Zeelanders begraven op Texel Schreiner sleept met Harvards Kan een kraai vliegen? De staart van ‘El Lobo’ In de krant: De Mok anno 1925 Jaargang 14 - Nr. 2 December 2016

Transcript of Nieuwsbrief 2016 12 - LOMT · Uitdagende zaken komen op ons af en zullen dan ook bepalend zijn voor...

Page 1: Nieuwsbrief 2016 12 - LOMT · Uitdagende zaken komen op ons af en zullen dan ook bepalend zijn voor inhoud en uiterlijk van het museum de komende jaren. Er zal dan ook een beroep

LOMTNieuwsbrief

Luchtvaart- en OorlogsMuseum Texel

Nieuw-Zeelanders begraven op Texel

Schreiner sleept met Harvards

Kan een kraai vliegen?

De staart van ‘El Lobo’

In de krant: De Mok anno 1925

Jaargang 14 - Nr. 2December 2016

Page 2: Nieuwsbrief 2016 12 - LOMT · Uitdagende zaken komen op ons af en zullen dan ook bepalend zijn voor inhoud en uiterlijk van het museum de komende jaren. Er zal dan ook een beroep

Jaargang 14 - Nr. 2, december 2016

LOMT nieuwsbrief 2

UIT HET ARCHIEF

Page 3: Nieuwsbrief 2016 12 - LOMT · Uitdagende zaken komen op ons af en zullen dan ook bepalend zijn voor inhoud en uiterlijk van het museum de komende jaren. Er zal dan ook een beroep

Jaargang 14 - Nr. 2, december 2016

LOMT nieuwsbrief 3

Voorzitter:Ben Daalder

Secretaris:Bram van Dijk

Penningmeester:Jan Boon

Overige bestuursleden:Wim Metsan Nieuwenhuis

Nieuwsbrief Redactie:Bram van DijkBen GiezeJan Nieuwenhuis

GastredacteurHenk van Rooyen f.l.a.p.

Samenstelling/vormgeving:Jan Nieuwenhuis

Museum adres:Texel International AirportPostweg 1261795 JS De Cocksdorp

Tel. 0222-311689Internet: www.lomt.nlE-mail: [email protected]: LOMTexel

Bij het samenstellen van deze publicatie is de grootste zorg-besteed aan de juistheid van de opgenomen informatie.De samensteller/redacteuren en het Luchtvaart- enOorlogsMuseum Texel kunnen echter niet verantwoordelijkworden gehouden voor enige onjuist verstrekte informatievia deze nieuwsbrief.

INHOUDSOPGAVE

Nieuw-Zeelanders begraven op Texel 5

Schreiner sleept met Harvards 6

Kan een kraai vliegen? 8

De staart van ‘El Lobo’ 9

In de krant: De Mok anno 1925 10

Ontvangen Spullen 11

LOMT donateur worden 12

Voorpagina:Parachutisten springen uit de Antonov HA-ANI.[Fotograaf: Onbekend]

Page 4: Nieuwsbrief 2016 12 - LOMT · Uitdagende zaken komen op ons af en zullen dan ook bepalend zijn voor inhoud en uiterlijk van het museum de komende jaren. Er zal dan ook een beroep

Jaargang 14 - Nr. 2, december 2016

LOMT nieuwsbrief 4

Voorwoord

Met een woord van dank aan alle vrijwilligers , kijken wij terug op een geslaagd seizoen.De bezoekers aantallen lijken stabiel en ook dit jaar passeerden zo’n 12.000 bezoekersde kassa.Nog altijd zijn de bezoekers enthousiast over wat het LOMT heeft te bieden.Het museum heeft een scala aan historische zaken die de luchtvaart- en oorlogsgeschie-denis van Texel levend houden.Bestuur en vrijwilligers denken momenteel gezamenlijk na over de toekomst van hetmuseum. Actueel hierbij is de discussie over de Atlantikwall… Moet deze verdedigingsli-nie wel of niet onderdeel worden en kan het museum voldoen aan de vraag om de kern-locatie te worden van het project, als onderdeel van de Texelse oorlogsgeschiedenis.Uitdagende zaken komen op ons af en zullen dan ook bepalend zijn voor inhoud enuiterlijk van het museum de komende jaren. Er zal dan ook een beroep worden gedaanop inzet en creativiteit van bestuur en vrijwilligers om hier op verantwoorde wijze in-houd aan te geven.Kortom, het is een uitdagende opdracht waar wij voor staan, maar leuk om te doen, enom mee te maken…

Ben Daalder (voorzitter LOMT)

Bunker type 612, omgebouwd tot 'snelbuffet', op het strand bij De Koog [Collectie: Historische Vereniging Texel]

Page 5: Nieuwsbrief 2016 12 - LOMT · Uitdagende zaken komen op ons af en zullen dan ook bepalend zijn voor inhoud en uiterlijk van het museum de komende jaren. Er zal dan ook een beroep

Jaargang 14 - Nr. 2, december 2016

LOMT nieuwsbrief 5

Nieuw-Zeelanders begraven op Texel

Bram van Dijk

Volgens de officiële informatie van de BritseOorlogsgravenstichting liggen er op Texel

acht Nieuw-Zeelanders begraven, waarvan eréén niet is geïdentificeerd.

De eerste Nieuw-Zeelan-der die bij Texel om-kwam was de 22-jarigeSgt Alan William Porte-ous Bird, piloot van deWellington X9630 ‘BL-J’,die in de nacht van16/17 juli 1941 in deWaddenzee is neerge-stort.Zijn lichaam spoelde aanop Texel op 22 oktober,zo’n 3 maanden na de

crash, en is op dezelfde dag begraven. Alankwam uit Timaru op het Zuidereiland (NZ).

Negen nachten later in de nacht van 25/26 juli isSgt George Wells, 23 jaar oud, de tweedeNieuw-Zeelander die bij Texel het leven liet toenzijn vliegtuig, de Whitley Z6624 ‘ZA-O’ ten wes-ten van De Koog in de Noordzee stortte. Op 18augustus spoelde zijn lichaam aan bij paal 25 enwerd de volgende dag begraven. George melddezich in 1939 samen met zijn oudere broer Char-

les aan voor dienst bijde RNZAF. Charleskwam op 29 juli 1942,dus ruim een jaar later,met een Short Stirlingom het leven bij Bremenen ligt in Becklingen(Duitsland) begraven.Hun ouders, die eenkruidenierswinkel run-den in Feilding, Noorder-eiland (NZ), verlorenhierbij hun beide zonen.

F/Sgt Hugh McLennan MacDonald, 22 jaar wastelegrafist/schutter aan boord van de WellingtonT2879 ‘LN-C’ die op 28 september met succesGenua in Italië had gebombardeerd. Het aan-treffen van drie slachtoffers uit dit toestel opTexel en in Harlingen was een mysterie, omdater niets bekend was over dit vliegtuig. Tijdenseen opgraving bij Landsmeer in 1995 door de

Aircraft Recovery Group uit Assendelft werd eenlege Wellington aangetroffen diep in de veenbo-dem. Bij nader onderzoek bleek dit het betref-fende toestel te zijn. Omdat na deze opgravingéén van de propellers in vaanstand stond ver-moed men dat het toestel motorschade had op-gelopen en niet meer genoeg brandstof had omde Noordzee over te steken. De bemanningheeft boven zee het toestel met de parachute

moeten verlaten en zijnverdronken want McDo-nald spoelde aan bij paal21 op Texel en tweeanderen bij Harlingen.Het vliegtuig zal in glij-vlucht naar beneden zijngegaan en terecht geko-men bij Landsmeer waarhet in 1995 werd opge-graven. Hugh MacDo-nald kwam Uit Fairly,Zuidereiland (NZ).

Op 31 oktober 1941 werd het vliegtuig de Whit-ley Z9141 ‘MH-J’ door een nachtjager neerge-schoten en stortte neer op het wad achter deSchorren. De gehele bemanning kwam om,waaronder de 21-jarige Nieuw-Zeelander P/OStanley David Steel. Drie bemanningsleden(Barsby, Sature en Warburton) konden wordengeborgen en geïdentificeerd. De twee anderen(Knight en Steel) werden pas in 1951 tijdensbergingswerkzaamheden gevonden. Hij ligt nu,

met de gehele beman-ning van vijf, in DenBurg begraven. StanleySteel kwam uit Te Puke,Noordereiland (NZ).Onlangs is er door JanNieuwenhuis nog contactgeweest met een aange-trouwd familielid vanStanley Steel, die eenboek aan het schrijvenis over de genealogievan de familie.

Op 17 december 1942 werden kort na elkaartwee vliegtuigen neergeschoten aan de zuidkantvan Texel. De eerste, de Lancaster W4126 ‘KM-B’ werd om 18.47 door luchtafweer van de Duit-se Marine geraakt en stortte neer in De Westen.De tweede, de Short Stirling BF403 ‘HA-R’ dieom 19.15, vermoedelijk door hetzelfde geschut,werd geraakt, kwam tussen Texel en Den Helder

Page 6: Nieuwsbrief 2016 12 - LOMT · Uitdagende zaken komen op ons af en zullen dan ook bepalend zijn voor inhoud en uiterlijk van het museum de komende jaren. Er zal dan ook een beroep

Jaargang 14 - Nr. 2, december 2016

LOMT nieuwsbrief 6

in zee terecht. Op dezuidkant van de Horswerd het landingsgestelvan dit toestel gevon-den. De 29-jarige navi-gator Sgt StanleyHomes spoelde op 21december aan bij paal30 en werd een dag la-ter begraven. Hij wasafkomstig uit Whanga-rei, Noordereiland (NZ).

Op 16 maart 1943 werd de Mosquito DZ497‘XD-Q’ na een bombardementsvlucht op Pader-born neergehaald door luchtafweer van de Duit-se Marine, en stortte neer in De Geul op Texel.De beide inzittenden, waaronder piloot Peter

John Dickson McGeehan,kwamen om het leven.Peter McGeehan wasdrager van de Distin-guished Flying Medal(DFM), die hem wastoegekend doordat hijhad meegedaan aan deeerste dagaanval metMosquito's op Berlijn infebruari 1943.Hij kwam uit Auckland,Noordereiland (NZ).

Op 23 november 1943 vertrokken 383 vliegtui-gen naar Berlijn. Eén van de toestellen, de Lan-caster JA932 ‘MG-M’ met de Nieuw-Zeelandsepiloot F/Sgt George William Tindle was opgeste-gen vanaf de basis Oakington, en werd door eenDuitse nachtjager neergeschoten. Enkele ogen-blikken voor het toestel crashte verloor het tweemotoren die aan weerszijde van de dijk bij Ou-deschild terecht kwamen. De Lancaster gingrakelings langs de toren van de NH-kerk en

kwam op ca. 200 meterachter de kerk in hetveld terecht waarbij degehele bemanning vanzeven is omgekomen;Zij liggen allen in DenBurg begraven. GeorgeTindle was een halfbloedMaori die een vrouw,Myrtle Pearl en eendochtertje, Merilyn na-liet die hij nog nooit hadgezien. Zijn vader had

een boerderij in Manaia op de hellingen vanMount Egmont waar George ook opgroeide.Merilyn is later naar Brisbane Australië geëmi-greerd waarbij zij en haar echtgenoot in 2003zijn overleden. Er is nog contact geweest meteen zoon die in Mackay woonde, maar dit con-tact is ook verloren gegaan.

Schreiner sleept met HarvardsB

Ben Gieze

Eind jaren vijftig, begin jaren zestig, waren degele Harvards een bekende verschijning in

de lucht boven Texel. Ook hun geluid was ken-merkend; bij bepaalde toerentallen werd eenscheurend geknetter geproduceerd. Hier hunverhaal.

In de duinen ten zuiden van Den Helder was eenoefenrange van de Lua; de Luchtdoelartillerie.Als doel om op teschieten werd eenmanche (meestal“zak” genoemd)gebruikt die aaneen lange lijn dooreen vliegtuig werdvoortgetrokken.Eerst deed deluchtmacht dit zelf,doch vaak ver-scheen er op hetafgesproken tijdstip geen vliegtuig plus mancheboven de range.

Schreiner Aero Contractors bood in 1952 aan ditwerk over te nemen en garandeerde dat er altijdeen vliegtuig met manche op de afgesproken tijdzou zijn. Vliegveld Texel werd gekozen als thuis-basis voor de operatie. Het lag dicht bij de ran-ge, was groot genoeg en er was weinig anderverkeer wat de operatie kon belemmeren.

Niet alle vliegtuigen zijn geschikt voor dit sleep-werk, doch vanaf 1954 kwamen er enkele Spi-fires bij Schreiner in dienst die redelijk voldeden(zie artikel in LOMT nieuwsbrief nr.2 van 2010).Echter na een crash in 1957 werd het BvL (be-wijs van Luchtwaardigheid) van deze burgergeregistreerde machines ingetrokken. Er moestnaar een geschikte vervanger gezocht worden.De keuze viel daarbij op de North American

Page 7: Nieuwsbrief 2016 12 - LOMT · Uitdagende zaken komen op ons af en zullen dan ook bepalend zijn voor inhoud en uiterlijk van het museum de komende jaren. Er zal dan ook een beroep

Jaargang 14 - Nr. 2, december 2016

LOMT nieuwsbrief 7

AT-16ND Harvard, op dat moment volop in ge-bruik bij de Klu en MLD.

De Koninklijke Luchtmacht (KLu) ontving in dejaren 1946/48 zo'n 260 Harvards uit de voorra-den van de RAF en RCAF. Zij werden ingezet bijde VVO (Voortgezette Vlieg Opleiding) vanafGilze-Rijen. Enkele Harvards werden hierbij di-rect overgedragen aan de Marine LuchtvaartDienst (MLD) en het was één van deze Har-vards, de 12-3 (c/n 14A-1273), die in september1956 naar Ypenburg werd overgevlogen omvoorzien te worden van een sleephaak.Op 15 oktober 1956 werd deze kist ingeschre-ven als PH-NGR op naam van Schreiner & Co.,Den Haag onder vermelding dat de Harvard ei-gendom bleef van de Koninklijke Luchtmacht.Tezamen met de Spitfires gebruikte Schreinerdeze Harvard vanaf oktober 1956 tot en met juli1957.

Zomer 1957 werden de Spitfires en de MLD Har-vard vervangen door een viertal Klu Harvards.Deze werden ingeschreven als PH-NIA t/m PH-NID. Deze Harvards werden bij Aero Ypenburgvoor hun sleepwerk geschikt gemaakt. Vanmaandag tot en met vrijdag waren ze beschik-baar op Texel en in de weekends werden ze vooronderhoud naar Ypenburg overgevlogen. Wasgeen onderhoud nodig dan bleven ze op Texel.

De Harvards voldeden uitstekend en kenden integenstelling met de Spitfires weinig technischegebreken. Echter, op 17 augustus 1959, ginghet met de PH-NIB mis boven de range. Plotse-ling begon de motor hevig te trillen, watwees op onbalans in de propeller. PilootBen de Geus kon niets anders dan desleep loskoppelen enhet gas dicht trekken.Daar dit devibratie nietdeed stoppenbesloot hij een noodlan-ding te maken. Het mooistezou zijn op het strand te

landen, doch het was die dag mooi weer en hetstrand zat vol “badgasten”. Er zat niets andersop dan de machine dicht bij het strand in hetwater te zetten. De Geus kwam er zonder ver-wondingen vanaf, doch de Harvard was een “to-tal loss”. Uit onderzoek bleek dat van éénpropellerblad ongeveer 30 cm ontbrak. De oor-zaak van het afbreken van dit blad is niet ach-terhaald.

Door het weigeren van de remmen reed Jos deVries op 25 november 1957 met de PH-NIC desloot in. Daar het linker wiel als eerste van hettalud afreed, zwiepte de rechter vleugel net overde Landrover, waarvan de bestuurder zich inveiligheid had kunnenbrengen.

De Harvard PH-NIB op het strand[Collectie/Archief: Anefo - Fotograaf: Harry Pot]

Page 8: Nieuwsbrief 2016 12 - LOMT · Uitdagende zaken komen op ons af en zullen dan ook bepalend zijn voor inhoud en uiterlijk van het museum de komende jaren. Er zal dan ook een beroep

Jaargang 14 - Nr. 2, december 2016

LOMT nieuwsbrief 8

De Harvard botste nog wel met het rechter sta-bilo tegen de auto aan.

Een ander incident betrof een aanrijding van éénder Harvards met de Jeep van Schreiner (ziefoto hieronder). Tijdens het taxiën is het zichtnaar voren heel slecht zodat de Jeep niet werdgezien. Deze kon zich blijkbaar niet snel genoeguit de voeten maken, zodat de Harvard met zijnpropeller in aanraking kwam met het frame vanhet dak van de Landrover. Gelukkig raakte nie-mand gewond.

De eerste Harvard die na zijn civiele dienst weerterugkeerde naar de Klu was de PH-NID in janu-ari 1960, in augustus van datzelfde jaar gevolgddoor de PH-NIA. Deze beide Harvards zouden

groot onderhoud moeten hebben, maar het wasgoedkoper ze te slopen en Schreiner twee ande-re machines te laten gebruiken. Dit werden PH-NIE en de PH-NIF welke beiden op 25 januari1960 werden ingeschreven en in gebruik geno-men. Ze werden in augustus van dat jaar ge-volgd door de PH-NIZ. De Harvards waren toteind 1964 nog op Texel actief. Dat jaar werdener al twee uit de sterkte afgevoerd, wat mogelijkwas, daar het sleepwerk al gedeeltelijk werdovergenomen door onbemande radiografischbestuurde vliegtuigjes. Uiteindelijk gingen ookdeze laatste vier Harvards weer terug naar deKLu waar ze werden gesloopt.

Bronnen: Luchtvaartarchief Herman Dekker, LOMT

Kan een kraai vliegen?

Henk van Rooyen f.l.a.p.

We schrijven ergens in de jaren ’90 van devorige eeuw. Regelmatig strijkt, een uurtje

voordat we gaan sluiten, de PH-TOC of de PH-TOL neer op het Texelse biljartlaken.Het is Durk Venema, die de rondvluchten opAmeland verzorgt. Na een drukke vliegdag opAmeland als toetje een Waddenvluchtje naar“het Gouden Boltje”, zoals de Texelaars hun ei-land liefkozend noemen, soms mét en soms zon-der passagiers. Een uitsmijtertje in hetrestaurant en dan weer terug naar dat andereWaddeneiland. Heel vaak is er ook een heel bij-zondere passagier mee: Sietze. Je zult het nietgeloven, maar Sietze is een kraai, die op zijnschouder zit als Durk richting de toren loopt,dan wegfladdert en een plaatsje zoekt op onzehangar. Wanneer Durk afgerekend heeft en netvoor achten weer richting de kist loopt, fluit hijeven en nestelt Sietze zich weer op zijn schou-der. Een heel aparte gewaarwording.

Na ruim 20 jaar ben ik de ins and outs van hetbeestje vergeten en probeer ik contact met Durk

De onfortuinlijke Harvard PH-NIC in de sloot.[Collectie/archief: Herman Dekker].

Op de motorkap zit Jos de Vries, in het middenstaat Ben de Geus en rechts Jaap van Lenten.

Registratie Type C/n Verkregen van Datum Vertrokken naar Datum PH-NIA N.A. AT-16ND Harvard 14-255 Klu ex B-151 19/08/1957 Klu B-151 30/08/1960 PH-NIB N.A. AT-16ND Harvard 14-724 Klu ex B-187 24/07/1957 Afgeschreven bij

ongeval Den Helder17/08/1959

PH-NIC N.A. AT-16ND Harvard 14-730 Klu ex B-186 02/08/1957 Klu 02/03/1964 PH-NID N.A. AT-16ND Harvard 14A-807 Klu ex B-179 30/07/1957 Klu B-179 22/01/1960 PH-NIE N.A. AT-16ND Harvard 14A-1273 Klu ex B-61 25/01/1960 Klu B-61 27/01/1965 PH-NIF N.A. AT-16ND Harvard 14A-1365 Klu ex B-15 25/01/1960 Klu 02/04/1964 PH-NIZ N.A. AT-16ND Harvard 14A-1368 Klu ex B-16 11/08/1960 Klu 23/12/1964

Page 9: Nieuwsbrief 2016 12 - LOMT · Uitdagende zaken komen op ons af en zullen dan ook bepalend zijn voor inhoud en uiterlijk van het museum de komende jaren. Er zal dan ook een beroep

Jaargang 14 - Nr. 2, december 2016

LOMT nieuwsbrief 9

te zoeken. Totaal geen probleem, hij doet nogsteeds de rondvluchten op Ameland! En hij mailtmij de volgende informatie: “Ik vond zelfs nogeen fotootje van Sietze op Texel. Sietze was denaam die havenmeester Martin Meinders hemhad gegeven. Ik had hem zelf uit het nest ge-haald en opgevoed.

Wij waren onafscheidelijk en Sietze ging vrijwil-lig met elke rondvlucht mee en soms ook meenaar andere vliegvelden. Toen hij wat ouderwerd haalde hij soms wel wat vervelende stre-ken uit, zoals op het terras wijnglazen omgooienof in een bord patat landen.Ook pikte hij mensen in de enkels of schoenenwaardoor hij niet bij iedereen populair was.Toen ik een keer terugkwam van een dag Schip-hol was Sietze er niet meer. Ik had het vermoe-den dat de toenmalige vrijwillige assistenthavenmeester hem had ‘vermoord’, omdat zijnvrouw erg bang voor Sietze was. Vandaar dat ikdaarna ook niet meer een andere Sietze hebgehad.”

‘De staart van El Lobo’

Bram van Dijk

Op 20 december 1943 vertrokken ervan diverse bases in Engeland 546Amerikaanse bommenwerpers, metals doel het bombarderen van dehaveninstallaties van Bremen.Vanaf de basis Wembling in Norfolknam de 392 Bomb Group deel aande operatie met 22 bommenwerpersvan het type Consolidated B-24 'Li-berator'. Eén van de toestellen wasde B-24 42-7510 met de naam 'ElLobo' (392BG/579BS) welke werdgevlogen door 1st Lieutenant JohnPeyton.

Ongeveer 45 minuten voordat het doel bereiktzou worden vloog de bommenwerperformatieover de Waddeneilanden. Het was bewolkt weeren het was eigenlijk de bedoeling geweest omten noorden van de eilanden te blijven.Boven Texel sloeg voor de bemanning van de 'ElLobo' het noodlot toe. Terwijl het toestel dooreen wolkenband vloog werd plotseling een stukvan de staart en de koepel van de staartschutterweggeslagen. Tot ontzetting van de twee boord-schutters die zich achter in de romp bevondenwas de staartkoepel geheel verdwenen, inclusiefde onfortuinlijke staartschutter Donald D.Pippitt. Wat was er precies gebeurd?

In een artikel, geschreven door Hans Nauta inSGLO-Bulletin nr. 283 van januari 2007, staateen uitgebreid artikel over het voorval.Hier volgt een korte samenvatting…

Om 11.33 vloog de formatie op 24.000 voet bo-ven Texel en werd de B24 42-7494 'BumbsAway' die 1000 voet hoger vloog dan de 'ElLobo' getroffen door een flakgranaat in motor nr4, die vervolgens van de vleugel losscheurde.Het vliegtuig was niet meer onder controle tehouden, dook naar beneden en een botsing metde lager vliegende toestellen was niet meer tevermijden. Eén van de motoren slaat in het kiel-vlak van de andere B24 wat de 'El Lobo' moetzijn geweest. De B24 'Bumbs Away' wordt noggezien ten oosten van Texel op 5000 metermaar er wordt van het toestel en de bemanningverder niets meer vernomen en het toestelwordt nog altijd vermist.

Page 10: Nieuwsbrief 2016 12 - LOMT · Uitdagende zaken komen op ons af en zullen dan ook bepalend zijn voor inhoud en uiterlijk van het museum de komende jaren. Er zal dan ook een beroep

Jaargang 14 - Nr. 2, december 2016

LOMT nieuwsbrief 10

Nu circuleren er al geruime tijd ‘geruchten’ opTexel rond over een losse mitrailleurkoepel diezou zijn gevonden op het eiland in de oorlog;Dit verhaal maakt iets meer duidelijk waar ditvandaan komt.

De staartschutter van het toestel, S/Sgt DonaldD. Pippitt (service no. 20724992) uit Kansas,USA, overleefde de val in de staartkoepel niet...Zijn lichaam werd gevonden in een duinvalleigenaamd 'Moesvlakje' ter hoogte van paal 14 inde duinen bij Westerslag. Door zijn identificatie-plaatje kon hij worden geïdentificeerd en werdhij de volgende dag begraven in Den Burg.In het grafregister van de gemeente (in bezitvan de auteur) staat overigens dat het lijk vanDonald D. Pippitt was aangespoeld bij Wester-slag (dus niet in de duinen) en geborgen is doorde Duitse Wehrmacht, en begraven in Den Burgop Rij 6, Graf 140. Op 7 december 1945 is hetstoffelijke overschot van Pippitt overgebrachtnaar Margraten waar hij ligt begraven in Vak H,Rij 4, Graf 3.

Bronnen: Archief auteur, Hans Nauta, Blad Mergraote

In de krant: De Mok anno 1925

Jan Nieuwenhuis

Een kort overzicht van enkele krantenberichtenuit 1925 met betrekking tot het marinevlieg-kamp De Mok. De artikelen zijn integraal over-genomen uit de genoemde kranten zondercorrectie op de Nederlandse taal.

De vermiste Italiaansche vliegboot terecht

Wij vernemen, dat de onlangs vermiste Italiaan-sche vliegboot hedenmorgen tegen half negenop de reede van Texel voor het vliegkamp DeMok is aangekomen. Het vliegtuig had gister-middag omstreeks half vier nabij Ameland we-gens een motordefect een noodlanding moetenmaken. Het was daarop door de sleepboot„Waddenzee" van het eiland Ameland in denloop Van den avond naar het eiland gesleept,waar het tegen half elf aankwam. Daar werd devliegboot gerepareerd en hedenmorgen te kwartvoor acht werd de tocht voortgezet. Omstreeksdienzelfden tijd waren van het vliegkamp DeMok drie Nederlandsche watervliegtuigen ver-trokken om de vermiste vliegboot op te sporen.Zij kwamen haar spoedig tegen en keerden methaar naar de Mok terug. Het schijnt dat de Itali-aansche vliegboot even Voor het bereiken vanDe Mok opnieuw een defect aan den motor heeftgekregen. De vliegboot kon het vliegkamp nietbereiken en maakte op de reede van Texel eennoodlanding. Een motorboot van De Mok is on-middellijk met technisch personeel naar liet ge-daalde vliegtuig vertrokken en zal de vliegbootter reparatie naar het vliegkamp De Mok sleep-en. Na reparatie zullen de beide Italiaanschevliegbooten in den loop van den dag naar hetvliegkamp Schellingwoude te Amsterdam ver-trekken.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant (30 oktober 1925)

Opm. Het is niet duidelijk om wat voor typevliegboot het hier gaat maar zo’n 6 jaar eerder,in 1919, zijn er al eens eerder Italiaanse vlieg-boten op De Mok geweest zoals op bovenstaan-de foto is te zien. Het gaat hier om tweeItaliaanse Società Anonima Nieuport-Macchi’sM.7, die ter gelegenheid van de ELTA (EersteLuchtverkeer Tentoonstelling Amsterdam) naarNederland waren overgevlogen.

Page 11: Nieuwsbrief 2016 12 - LOMT · Uitdagende zaken komen op ons af en zullen dan ook bepalend zijn voor inhoud en uiterlijk van het museum de komende jaren. Er zal dan ook een beroep

Jaargang 14 - Nr. 2, december 2016

LOMT nieuwsbrief 11

Noodlanding in de Zuiderzee

Gisterenmorgen 9.45 uur zijn van de Mok opTexel vertrokken, voor een rondreis boven deZuiderzee, twee watervliegtuigen De "W 60",bemand met de luitenants Adrieanse en Gestel,en de "W 56" met den luitenant ter zee Van Lieren sergeant Maj. Laatstgenoemd vliegtuig moestbij Lemmer in zee een noodlanding doen, we-gens defect aan het olie-reservoir. Omstreeks 11uur zeilden beide vliegetuigen behouden deLemster haven binnen. Men zou trachten de"W 56" daar te herstellen.

Bron: De Tijd - Godsdienstig-staatkundig dagblad (16 september 1925)

Uit nood onderbroken reis

Gisternamiddag daalde bij den Pollendam voorde Harlinger haven een watervliegtuig van bij-zonderen bouw. Het bleek, dat de daling uitnood geschiedde. Men had gebrek aan benzine.Het vliegtuig kwam van Kopenhagen en moestnaar het vliegterrein De Mok op Texel, vanwaarhet morgen zal vliegen naar Engeland, het landzijner bestemming. Het moet door de Engelscheregeering aangekocht zijn.Na gevraagde hulp daalden spoedig vier machi-nes uit De Mok, die elk een deel van hun benzi-nevoorraad afstonden, waarna allen vertrokken.Bij een kalme zee en heerlijken zonneschijnwerd het schouwspel op de pieren een aan dekust door duizenden gadegeslagen.

Bron: Leeuwarder courant (18 september 1925)

Opm. Het is onbekend wat voor type vliegtuigdit is geweest, dus mocht iemand een idee heb-ben, mail de redactie dan even.

Ontvangen spullen

Juli:• M.H van Boven, Dordrecht - Verrekijker• Jack Betsema, Oudeschild - Seinpistool• G.Bieleman, Waarder - KLM spelletjes

Augustus:• Ria Teeuw-Luitjes, Woudrichem - Enkele foto's vliegveld 1937• Theo Witte, Oosterend - Diverse boeken; Fokker overall• Jan-Tinus Vlaming, Oosterend - Diverse lucht vaartboeken• Gelein Jansen, Den Burg - Boekje '50 jaar Luchtmacht'• J. Lute, Alkmaar - 4 Kalenders van Fokker• Gerard Roeper, De Cocksdorp - Driftmeter en radio ontvanger/zender.

September:• C.G. de Vries, Velsen - 3 klokjes, bougie- vliegtuigjes, boeken, foto's en spullen KLM• S. Dros, Den Burg - Kranten 1945 etc. van mevr. Schellinger-Zegel.• H.C Prins, Den Burg - Beschilderde granaat huls.

Oktober:• Mevr Mulder, Schagen - Stamkaart & Bonnen en 4 boekjes.• C.P. Koopman, Den Helder - Bij De Koog ge vonden etensblik van een Georgier.

November:• Erven Eef Breen - Oorlogsboeken• Ben Gieze, Den Burg - Envelop 1e K.L.M. Su per Constellation Vlucht 1954• Fam Meijer, Amstelveen- Spoelenrecorder 1955, scheerapparaat en Microfoon.

Opm. Mochten we iemand onbedoeld zijn vergeten, geef ditdan even door aan de redactie zodat we er melding van kun-nen maken in de nieuwsbrief van juli 2017.

__________________________

Van Berkel WA “W 56” op helling van De Mok

Page 12: Nieuwsbrief 2016 12 - LOMT · Uitdagende zaken komen op ons af en zullen dan ook bepalend zijn voor inhoud en uiterlijk van het museum de komende jaren. Er zal dan ook een beroep

Jaargang 14 - Nr. 2, december 2016

LOMT nieuwsbrief 12

Ondergetekende

Naam: ......................................................................................................

Adres: ......................................................................................................

Postcode: .....................… Woonplaats: ....................................................

Telefoon: ..................................................

E-mail: ...................................................................................................…

wil graag de activiteiten van het Luchtvaart- en Oorlogsmuseum Texel (LOMT) ondersteunen met eenjaarlijkse donatie van:

€ ................ (minimum bedrag 15.-)

en verzoekt hem/haar daarvoor jaarlijks een herinnering te sturen.

...................................... (datum)

De donateur

• Steunt de activiteiten van het museum en stelt de (onbetaalde) vrijwilligers in staat de collectie instand te houden, verder uit te breiden, te archiveren en te verbeteren.

• Heeft doorlopend gratis toegang tot het museum

• Ontvangt twee keer per jaar, in de maanden juni en december, de museum nieuwsbrief

• Wordt tweemaandelijks (januari, maart, mei, juli, september, november) middels e-mail op dehoogte gehouden van activiteiten en nieuwe aanwinsten in het museum

Formulier opsturen naar:

Luchtvaart- en Oorlogsmuseum Texel, Postweg 126, 1795 JS De Cocksdorp

LOMTDonateur worden