1

In dit nummer:

Wijzigingen in het projectteam

Stand van zaken lopende projecten

Introductie nieuwe projecten 2015

Permanente vrijstelling voor oefenen met optische en geluids-signalen op de openbare weg

Aftrap regionale voorlichtingscampagne voorrangsvoertuigen

Applicatie Incident Manager ANWB & Rijkswaterstaat

Scriptie Rik Blok: kansrijke oplossingen voor ongevallen met voorrangsvoertuigen

Nieuws van het KenniscentrumVoorrangsvoertuigen

maart 2015

Mede op basis van wensen uit het veld heeft het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) het initiatief genomen om het Kenniscentrum Voorrangsvoertuigen op te richten. Het doel van het kenniscentrum is om kennis op het gebied van voorrangsvoertuigen te verzamelen, ontsluiten en verspreiden. Het kenniscentrum wil als verbindende factor fungeren tussen de diverse organisaties op het gebied van voorrangsvoertuigen. Bij het kenniscentrum zijn onder andere Brandweer Nederland, Ambulancezorg Nederland, de Nationale Politie, ANWB, Rijkswaterstaat, de betrokken ministeries en de opleiders van de hulpdiensten zoals de Politieacademie, BOCAS, Academie voor Ambulancezorg en de rijopleiding van de Koninklijke Marechaussee nauw betrokken.

In deze nieuwsbrief vindt u het laatste nieuws, de activiteiten en de projecten van het kenniscentrum.

Wijzigingen in het projectteamEen ‘welkom’ en ‘afscheid’ in het projectteam van het Kenniscentrum Voorrangsvoertuigen. In februari is Bart Dierkx begonnen met zijn stage bij het Kenniscentrum. Tot 1 juli gaat de vierdejaars student Integrale Veiligheidskunde aan Saxion Hogeschool in Deventer zich bezighouden met het begeleiden van het project Richtinggevend Kader en met de ongevallenstatistiek van het jaar 2014.

Ook hebben we in februari afscheid genomen van Wouter van Rossum. Wouter werd gedurende het zwangerschapsverlof van Karin en vanwege capaciteitsgebrek tijdelijk ingehuurd vanuit zijn werkgever Zanders Consultancy. Het Kenniscentrum is nu weer op volle sterkte, toch zal Wouter wederom worden ingezet als de situatie daarom vraagt. Wij danken Wouter voor zijn inzet!

Bart Dierkx

2

Stand van zaken lopende projectenBinnen het Kenniscentrum worden samen met partners uit het veld projecten uitgevoerd. Hieronder leest u per project de stand van zaken.

Juridisch onderzoek Op dit moment worden de laatste aanpassingen verricht aan het juridisch rapport en de definitieve versie van de kennispublicatie. Het rapport gaat in op de juridische procedures waar een bestuurder van een voorrangsvoertuig mee te maken krijgt als hij of zij betrokken is geweest bij een ongeval. Ook wordt ingegaan op overwegingen van rechters uit jurisprudentie om wel of niet te veroordelen en bij het bepalen van de strafmaat. Ook de verantwoordelijkheid van werkgever versus werknemer komt aan de orde. Naar verwachting wordt het definitieve rapport medio april gepubliceerd.

Ongevallenstatistieken 2014Ook voor het jaar 2014 worden de gegevens van ongevallen met voorrangsvoertuigen verzameld en geanalyseerd. Begin 2015 is begonnen met de dataverzameling van de ongevallen met voorrangsvoertuigen tussen 1 januari 2014 en 31 december 2014. Er worden interviews gehouden met bestuurders en waar mogelijk zullen wederom politiegegevens worden gebruikt. Naar verwachting wordt het rapport voor de zomer van 2015 gepubliceerd.

Opstellen richtinggevend kaderBegin februari is het project Richtinggevend Kader Rijden met Optische en Geluidssignalen gestart. In dit project wordt gewerkt aan een gezamenlijk handelingskader voor de bestuurders van voorrangsvoertuigen. Hierdoor zijn er voor alle verschillende voorrangsvoertuigdisciplines afspraken over eenduidig rijgedrag, welke de basis vormen voor de rijopleidingen van de hulpdiensten. Het Kenniscentrum Voorrangsvoertuigen heeft in het gehele proces een faciliterende rol. In de eerste week van het project zijn zowel de leden van de projectgroep als de leden van de klankbordgroep bijeengekomen om zich te buigen over het richtinggevend kader voor het rijden met optische- en geluidssignalen.

Voor de projectgroep RGK hebben Brandweer Nederland, de Nationale Politie en Ambulancezorg Nederland ieder één inhoudelijk deskundige afgevaardigd, veelal een rijinstructeur. Daarnaast is namens de particuliere sector één opleider aanwezig, namelijk de grootste particuliere rijopleider. De projectgroep schrijft aan het document. Om iedereen de gelegenheid te geven mee te denken is er ook een klankbordgroep ingesteld. De klankbordgroep bestaat uit rijopleiders en andere deskundigen van opleidingsinstituten en hulpverleningsdisciplines. U kunt zich nog aanmelden voor het online discussiëren in de klankbordgroep. Interesse? Stuur een mail naar bart.dierkx@ifv.nl

Het streven is om het concept Richtinggevend Kader Rijden met Optische en Geluidssignalen voor de zomer van 2015 af te ronden.

BrancherichtlijnenVoor de afstemming van de brancherichtlijnen is gewerkt aan een gezamenlijke tekst, welke in de brancherichtlijnen van brandweer, politie, ambulance en defensie integraal kan worden opgenomen. Naast het gezamenlijke, algemene deel schrijft de branche zelf een branche specifiek deel. De tekst van het gezamenlijke deel van de brancherichtlijnen is in concept af. Op dit moment ligt het gezamenlijke gedeelte ter goedkeuring bij de verschillende branches.

WhitelistDoor Politie Nederland wordt op dit moment de laatste hand gelegd aan de AO (Administratieve Organisatie) waarmee het Openbaar Ministerie zijn toestemming kan verlenen tot de definitieve inrichting van de whitelist in de elektronische handhaving. Als onderdeel van deze AO zal een werkproces binnen de Brandweer en Ambulancezorg Nederland als bijlage zijn opgenomen. Deze werkwijze is op dit moment apart op papier gezet voor AZN en Brandweer

3

om ook vaststelling in de individuele kolom mogelijk te maken. De afgestemde inhoud komt voor 98% overeen en kan mogelijk worden samengevoegd. Voor de vlotte vaststelling bij de programmaraad Mens en Bedrijfsvoering van Brandweer Nederland en Dagelijks Bestuur van AZN is het traject al voorbereid.

Binnenkort komen de diensten weer bij elkaar om nadere afstemming van stukken en processen te bespreken zodat ook de concrete inrichting van de werkprocessen kunnen worden voorbereid.Uit de voorlopige planning kan opgemaakt worden dat mogelijk voor de zomer 2015 de whitelist procedure formeel zal worden ingericht voor Politie Nederland. Daarmee zou de tijdelijke inrichting verdwijnen. Mogelijk dat de implementatie van werkprocessen binnen de Brandweer en AZN goed aansluiten om de overgang van tijdelijk naar definitieve inrichting soepel te laten verlopen. De inrichting van deze procedure bij het CJIB (afhandeling van flitspalen en trajectcontrolesystemen) is nog onderwerp van gesprek.

Introductie nieuwe projecten 2015De komende periode houdt het Kenniscentrum zich bezig met de volgende projecten:

Ongevallenstatistieken 2015Het onderzoek naar de ongevallenstatistieken met voorrangsvoertuigen van 2014 zal naar verwachting voor de komende zomer worden afgerond. Maar we gaan door: ook voor het jaar 2015 worden gegevens van alle ongevallen met voorrangsvoertuigen die hebben plaatsgevonden verzameld en geanalyseerd. De dataverzameling voor het jaar 2015 is op dit moment al in volle gang.

Verkenning KAR-experiment (Korte Afstand Radio)Uit het onderzoek naar ongevallenstatistieken is gebleken dat het doorrijden van het voorrangsvoertuig vaak voorkomt in de statistieken. Eén van de mogelijke oplossingen is verkeerslichtbeïnvloeding door middel van Korte Afstand Radio’s. Hier is echter nooit een evaluatie naar gedaan. In de zomer van 2015 wordt daarom een begin gemaakt met de verkenning van de mogelijkheid tot het uitvoeren van een dergelijk onderzoek. Er wordt onderzocht of er locaties zijn binnen Nederland, waar experimenten kunnen worden gehouden met KAR waarbij op een verantwoorde manier effecten te meten zijn. Heeft u voor ons relevante informatie, stuur dan een email naar voorrangsvoertuigen@ifv.nl.

Certificering instructeursDe pilot ‘Oefenen op de openbare weg’ is succesvol afgerond. Naar aanleiding van de evaluatie van de pilot heeft het Ministerie van Infrastructuur en Milieu besloten om een permanente vrijstelling te verlenen. De vrijstelling is niet langer beperkt tot de organisaties die meededen aan de pilot. Onder voorwaarden mag een ieder die voldoet aan bepaalde kwaliteiten, rijopleidingen met optische en geluidssignalen op de openbare weg geven. De gedetailleerde uitwerking van deze certificering wordt in dit project uitgevoerd. De vragen wie certificeert, hoe lang het certificaat geldig is en of de rijinstructeur bijvoorbeeld een examen moet afleggen komen aan bod tijdens dit project.

Uiteraard zijn Brandweer Nederland, Ambulancezorg Nederland, de Nationale Politie en Defensie nauw betrokken bij het opstellen van de certificering. De voorwaarde van het Ministerie dat certificering open moet kunnen staan voor particuliere opleiders wordt daarbij uiteraard als uitgangspunt genomen.

4

Permanente vrijstelling voor oefenen met optische en geluidssignalen op de openbare wegHet Ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) heeft besloten om vanaf april 2013 vieropleidingsinstituten bij wijze van proef gedurende twee jaar een vrijstelling te verlenen voorhet oefenen op de openbare weg met optische en geluidssignalen. Het kenniscentrum heeft de evaluatie van deze pilot uitgevoerd en dit verbreed met onderzoek naar behoefte en draagvlak, en met een internationale vergelijking. Uit de evaluatie blijkt dat het oefenen op de openbare weg met optische en geluidssignalen bijdraagt aan de kwaliteit van de rijopleiding voor bestuurders van voorrangsvoertuigen zonder dat het de verkeersveiligheid in gevaar brengt.Naar aanleiding van de evaluatie heeft het Ministerie van IenM besloten om per 1 april 2015 een permanente vrijstelling te verlenen voor het oefenen op de openbare weg met optische en geluidssignalen. Deze vrijstelling geeft de bestuurders, die in opdracht van een hulpverleningsdienst rijonderricht in het besturen van een voorrangsvoertuig krijgen of geven, de bevoegdheid om optische en geluidssignalen te voeren voor trainingsdoeleinden. De volledige tekst is hier te lezen.

Aftrap regionale voorlichtingscampagne “Wat doe jij bij zwaailicht en sirene?”“Wat doe jij bij zwaailicht en sirene?” Die vraag staat centraal in de campagne over voorrangsvoertuigen die op 5 maart 2015 van start is gegaan. De campagne geeft informatie over hoe weggebruikers veilig kunnen reageren als er een voertuig nadert met zwaailicht en sirene. De campagne is opgezet door het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Oost-Nederland (ROVO) in samenwerking met het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) en de regionale veiligheidspartners in Oost-Nederland. De hoofdboodschap de van de campagne is: Blijf kalm en rustig wanneer een voorrangsvoertuig nadert.

Verslag lancering campagneOp 5 maart jl. was de aftrap van de campagne op de Risk Factory op de TRONED Safety Campus te Enschede. Ronald Pellewever, Sectorhoofd Brandveiligheid Brandweer Twente, startte met een introductiefilm van de campagne (zie www.zwaailichtensirene.nl). Vervolgens benadrukte Gerrit Jan Kok (Gedeputeerde Bereikbaarheid provincie Overijssel en voorzitter ROV Oost-Nederland) het belang van de samenwerking tussen ROVO, het IFV en de verschillende regionale veiligheidspartners in Oost-Nederland bij de ontwikkeling van de campagne. Ook benadrukte hij het belang van de campagne: “het veilig arriveren van een voorrangsvoertuig op de plaats incident, gaat niet altijd goed. Maak van de 0 een punt”. Met de campagne wil het ROV Oost-Nederland de weggebruiker bereiken en zijn of haar gedrag positief beïnvloeden wanneer een voorrangsvoertuig nadert. De weggebruiker moet actie ondernemen op een veilige manier: veilig voor de weggebruiker zelf, maar ook veilig voor de bestuurder van het voorrangsvoertuig. Op dit moment is de campagne “Wat doe jij bij zwaailicht en sirene” een pilot in Oost Nederland; Gerrit Jan Kok zou graag de campagne landelijk willen uitrollen als blijkt dat het een succes is.

“Tijdens mijn eerste spoedrit met zwaailicht en sirene werd ik aan m’n lot overgelaten, of zoals ze dat in Twente zeggen: ‘red oe d’r met!’. Nu is dat gelukkig anders”

Stephan Wevers, Commandant Brandweer Twente en voorzitter Raad van Brandweercommandanten, startte zijn presentatie met een korte introductie over de TRONED

5

Safety Campus. Vervolgens benadrukte hij het belang van de aandacht voor het onderwerp voor zowel de weggebruiker als de bestuurder van het voorrangsvoertuig. Stephan Wevers omschrijft zijn eerste ervaring met het rijden met zwaailicht en sirene: “de eerste keer ging als een flits voorbij: ik was tijdens de spoedrit druk bezig met communiceren, nadenken over het incident en met het verkeer in de stad. Ik had vooraf geen rijopleiding gehad en dus geen ervaring als bestuurder van een voorrangsvoertuig. Ik werd aan mijn lot overgelaten, of zoals ze dat in Twente zeggen: red oe d’r met!”. Nu is dat gelukkig anders. Stephan Wevers benadrukte het belang van het bijhouden van de vakbekwaamheid van bestuurders van voorrangsvoertuigen. Ook heldere communicatie richting de weggebruiker speelt volgens Stephan Wevers een belangrijke rol: “wees als bestuurder van een voorrangsvoertuig helder en duidelijk richting de weggebruiker, een ongeval kent namelijk alleen maar verliezers”.

Aansluitend op het verhaal van Stephan Wevers stond Ronald Pellewever nog even stil bij het verhaal van Maarten Smelt. Op 28 september 2013 reed Maarten Smelt als officier van dienst met prio 1 naar een schuurbrand. Onderweg kreeg hij een aanrijding met een andere auto (zie ook de nieuwsbrief van juli 2014).

Tot slot gaf Nancy Oberijé (onderzoeker bij het Instituut Fysieke Veiligheid) een toelichting gegeven over de achtergrond van de campagne “Wat doe jij bij zwaailicht en sirene”. Voorafgaand aan de campagne is er onderzoek geweest naar het gedrag van zowel bestuurders van voorrangsvoertuigen als het gedrag van de weggebruiker.

Verkennend onderzoekNa verkennend onderzoek in 2012 door het Instituut Fysieke Veiligheid in samenwerking met de ANWB, werd duidelijk dat de kennis van zowel de chauffeur van het voorrangsvoertuig als die van de weggebruiker matig was. Daarom is in 2012 besloten om het Kenniscentrum Voorrangsvoertuigen op te zetten met het doel om te werken aan een veilige, vlotte, voorspelbare en verantwoorde doorstroming van voorrangsvoertuigen in het verkeer. Het Kenniscentrum Voorrangsvoertuigen heeft vervolgens onderzoek gedaan naar de effecten van voorrangsvoertuigen op het rijgedrag van de weggebruiker, de effecten van Early Warning systemen en naar het effect van gedragsadviezen gegeven aan de weggebruiker. Uit verder onderzoek blijkt dat weggebruikers vaak onverwacht en ongewenst reageren wanneer zij in aanraking komen met een voorrangsvoertuig. Dit kan leiden tot gevaarlijke situaties en soms zelfs ongevallen. Uit enquêtes onder weggebruikers blijkt dat 90% van de ondervraagden behoefte heeft aan handelingsperspectieven.

CampagnemateriaalDe campagne heeft een praktisch informerende insteek. De applicatie van iLearnmobile is onderdeel van de campagne. In deze applicatie wordt de weggebruiker geconfronteerd met een voorrangsvoertuig in het verkeer op verschillende locaties. Vervolgens kan de weggebruiker een drietal mogelijkheden kiezen. De gebruiker krijgt punten bij correct handelen. Bij foutief handelen, krijgt men een juiste instructie om het voorrangsvoertuig zo veilig mogelijk te laten passeren.

Het IFV heeft het pakket samen met de ROV Oost-Nederland ontwikkeld en is vrij te gebruiken. Professionals kunnen op de website www.zwaailichtensirene.nl/voor-professionals campagne-pakketten, filmpjes, verkeerssituaties en flyers downloaden om het vervolgens te gebruiken bij bijvoorbeeld rijopleidingen of voorlichtingsactiviteiten.

Meer informatie? Kijk op www.zwaailichtensirene.nl of download de applicatie voor Apple.

6

Applicatie Incident Manager ANWB & RijkswaterstaatVorig jaar werd de applicatie Incident Manager gelanceerd door Rijkswaterstaat en de ANWB. De applicatie is bedoeld als hulpmiddel voor hulpverleners voor het treffen van de eerste veiligheidsmaatregelen bij een verkeersincident. Bart Dierkx, stagiair van het kenniscentrum, ging in gesprek met Eeltje Hoekstra, Programmamanager Incident Management Rijkswaterstaat, over de applicatie Incident Manager.

De applicatie Incident Manager is sinds medio 2014 te downloaden voor zowel Apple, Android en BlackBerry. Het is een initiatief van Rijkswaterstaat in samenwerking met de ANWB, de ambulancediensten, de politie, de brandweer, het onderliggend wegennetwerk en de bergingssector. De applicatie is onderdeel van een groter geheel: het Incident Management. Incident Management staat voor een geheel aan daadkrachtige maatregelen om de weg na een incident zo spoedig en veilig mogelijk vrij te maken. Het doel van de applicatie is om het kennisniveau van de richtlijnen op peil te houden. De doelstelling van de richtlijn is tweeledig volgens Eeltje Hoekstra. “Het zo spoedig mogelijk verhelpen van verstoringen in het verkeer (ongevallen en/of incidenten) door middel van een uniforme en gecoördineerde aanpak. Hierdoor kan men snel en adequaat handelen, werken de hulpverleners veilig en zijn ze weer snel inzetbaar voor mogelijke nieuwe opdrachten.” Daarnaast wordt er ook gekeken of de hulpverlener de kennis heeft en weet hoe hij of zij deze kennis vervolgens moet toepassen.

De applicatie is uitgebracht ter ondersteuning van het Incident Management. “Met de applicatie kunnen hulpverleners laagdrempelig en snel checken hoe te handelen bij een incident: dit is de situatie, dit is het incident en ik moet deze maatregel toepassen. De applicatie kan gezien worden als hulpmiddel bij een incident”, aldus Eeltje Hoekstra.

Door de gebruiksvriendelijke opbouw van de applicatie kan de gebruiker snel bij de juiste maatregel uitkomen. ”De applicatie is zo opgebouwd dat de gebruiker binnen drie stappen bij de juiste maatregel uitkomt. De gebruiker kan in het startscherm tussen verschillende verkeersincidenten kiezen, vervolgens worden een aantal situaties geschetst waaruit de gebruiker vervolgens moet kiezen. Tot slot komt de gebruiker uit bij de eindmaatregel die de gebruiker in die situatie dient te volgen.” De applicatie geeft kort en bondig uitleg over het positioneren van het voertuig, gebruik van zwaailichten en flitsers en het plaatsen van de kegel op weg. In sommige gevallen kan de gebruiker extra tabbladen openen zoals signalering, gevaarlijke stoffen, hulpverlening bij elektronische en hybride voertuigen, hoe te parkeren en tot slot het beveiligen met een motorfiets. Ter verduidelijking van de verschillende situaties is het ook mogelijk om een filmpje af te spelen.De applicatie is bedoeld voor zowel de wettelijke hulpverleners, de wegbeheerders en de private hulpverleners zoals bergers, werknemers van de ANWB en andere pechhulpverleners van bijvoorbeeld de BOVAG en de VACO. Er is tot op heden nog geen gebruikersonderzoek geweest naar de ervaringen van de gebruikers van de applicatie. Wel hoort Eeltje Hoekstra positieve verhalen over de applicatie: “Gebruikers vinden de applicatie een handig hulpmiddel. Je moet

7

het zien als plus naast de reguliere opleiding. Met deze applicatie proberen wij de opleiders van de verschillende diensten te faciliteren, het vervangt de interne opleidingen echter niet, het is een aanvulling”.

Nieuwsgierig geworden naar de applicatie Incident Manager? Download de app gratis in de App Store, via Google Play of Blackberry app world.

Scriptie Rik Blok: Kansrijke oplossingen voor ongevallen met voorrangsvoertuigenIn zijn rapportage Kansrijke oplossingen voor ongevallen met voorrangsvoertuigen: “aankomen is een keuze” heeft Rik Blok vijf kansrijke oplossingen geschetst om (veelvoorkomende) ongevallen met voorrangsvoertuigen te reduceren en te voorkomen.

Oplossing 1: Preventiebeleid, veiligheidscultuur en integrale aanpakUit het onderzoek komt naar voren dat zowel politie, brandweer of ambulance geen (recent) landelijk preventiebeleid kennen. De ongevallen met voorrangsvoertuigen worden niet optimaal geregistreerd. Dit kan erop wijzen dat de veiligheidscultuur of het veiligheidsklimaat binnen de verschillende disciplines vatbaar is voor verbeteringen. Een verbeterde integrale aanpak richt zich op uitwisseling van kennis en vaardigheden tussen de verschillende disciplines. Daarmee kan worden voorkomen dat ‘het wiel opnieuw wordt uitgevonden’.

Oplossing 2: Prioriteitsaanvraag op geregelde kruispuntenDe meeste onderzochte ongevallen ontstonden wanneer het voorrangsvoertuig door rood en de weggebruiker door groen reed. Bij veel van deze ongevallen was er sprake van zichtbelemmering en had het voorrangsvoertuig een snelheid die boven de brancherichtlijn lag. De oplossing voor ongevallen waarbij een voorrangsvoertuig door rood rijdt, is tamelijk eenvoudig en doeltreffend: zorgen dat het voorrangsvoertuig door groen rijdt. Hiervoor zou geïnvesteerd moeten worden in een prioriteitsaanvraag bij verkeersregelingsinstallaties. Hoewel er inmiddels behoorlijk veel hulpverleningsdiensten met KAR werken, zijn de effecten op rijtijdwinst en ongevalreductie nog nooit objectief onderzocht.

Oplossing 3: Early warning systemenUit de ongevallenanalyse behorend bij de scriptie (Blok, 2015) blijkt dat bij 77% van de ongevallen waarbij het voorrangsvoertuig door rood reed, het voorrangsvoertuig niet gezien of gehoord werd. Op basis van deze percentages lijkt de invoering van een Early Warning systeem een groot potentieel te hebben. Echter de technische uitvoering van deze systemen en de dekkingsgraad onder weggebruikers vormen knelpunten.

8

Oplossing 4: Accident Data Recorder en Journey Data RecorderOp basis van ervaringscijfers van diverse politiekorpsen in Europa (waaronder Rotterdam-Rijnmond) is het aannemelijk dat het gebruik van een Accident Data Recorder (ADR) resulteert in een reductie van circa 25% in schadelast en circa 25% in het aantal ongevallen. Echter blijkt uit literatuur dat de effecten van een ADR een beperkte werkingsduur kennen en gedurende de jaren zullen afnemen, tenzij er over het gebruik gecommuniceerd wordt en het management er aandacht aan schenkt.

Voertuigtelematica systemen zoals een Journey Data Recorder (JDR) geven de mogelijkheid om bestuurders op basis van objectieve gegevens feedback te geven op hun rijstijl. Uit wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat het geven van feedback aan chauffeurs op basis van objectieve ritgegevens de werking van een JDR kan versterken. Vanuit de educatie wordt het gebruik van een voertuigtelematica systeem met feedback aangemoedigd, omdat het de kans biedt om in een vroegtijdig stadium inzicht te krijgen in het rijgedrag van hulpverleners. Op basis van objectieve metingen kan worden vastgesteld wie er baat heeft bij extra rijonderricht. In de huidige organisatievormen ontstaat die urgentie eigenlijk pas nadat er een ongeval heeft plaatsgevonden of als er klachten zijn omtrent het rijgedrag. ADR en JDR hebben invloed op alle ongevallen met hulpverleningsvoertuigen en daarmee ook op ongevallen tijdens het gebruikmaken van optische en geluidssignalen.

Oplossing 5: Aanpassen rijopleidingenDoor aandacht te schenken aan de werking van moderne verkeersregelinstallaties tijdens de rijopleiding en de gevaren van passeren van kruispunten tijdens rood licht aan te duiden, zou het begrip onder bestuurders van voorrangsvoertuigen vergroot kunnen worden. De erkenning van het probleem en de borging van de kennis na een dergelijke instructie zijn hierbij aandachtspunten. Ook het oefenen van door rood rijden met optische- en geluidssignalen op de openbare weg kan bijdragen aan een veiliger gedrag. Dit leidt immers tot een significante verbetering van de rijvaardigheid. De rijopleiders hebben hier ook goede ervaringen mee.

Om de zichtbaarheid van voorrangsvoertuigen te verbeteren, zonder dat er gebruik wordt gemaakt van een Early Warning systeem, kan er gebruik worden gemaakt van de methodiek T.O.N. (Tegengesteld Opvallend Naderen). Deze methode kan tijdens de rijopleiding worden aangeleerd aan bestuurders van voorrangsvoertuigen. Deze methodiek wordt door de rijopleiding van de Politie Midden-Nederland als positief beoordeeld, maar objectieve resultaten ontbreken tot op heden.

Het gebrek aan informatie over de hoeveelheid en eigenschappen van ongevallen met voorrangsvoertuigen lijkt objectieve bijsturing van het preventiebeleid in de weg te staan.

Evaluatie en monitoringUit de ongevallenanalyse (Blok, 2015) blijkt dat de totale omvang van het aantal (geregistreerde) ongevallen met voorrangsvoertuigen niet viel vast te stellen. Hierdoor is de daadwerkelijke omvang van ‘het probleem’ niet duidelijk. Doordat de eigenschappen van de ongevallen niet inzichtelijk waren, ontbrak inzicht om te sturen op het gedrag dat ook daadwerkelijk in ongevallen resulteerde. Het gebrek aan informatie over de hoeveelheid en eigenschappen van ongevallen met voorrangsvoertuigen lijkt objectieve bijsturing van het preventiebeleid in de weg te staan. Door het gebruik van voertuigtelematica zou ook op het gebied van evaluatie en monitoring kunnen bijdragen aan bruikbare informatie.

Wilt u de gehele scriptie lezen? Kijk dan op Infopunt Veiligheid voor beide documenten:1) Oplossingen voor ongevallen met voorrangsvoertuigen 2) Eigenschappen van ongevallen met voorrangsvoertuigen

9

ContactgegevensHebt u vragen over voorrangsvoertuigen, opmerkingen of suggesties? Neem dan contact met ons op, e-mail voorrangsvoertuigen@ifv.nl of telefoon 0900 235 112 112 (lokaal tarief). Meer informatie over het kenniscentrum, het IFV-onderzoeksprogramma of de onderzoeksresultaten vindt u op www.kenniscentrumvoorrangsvoertuigen.nl

Het kenniscentrum is ook te volgen op Twitter, @IFV_Voorrang

Afmelden voor de nieuwsbriefWilt u de nieuwsbrief niet meer ontvangen, meldt u zich dan af via voorrangsvoertuigen@ifv.nl.