What's On?

Nieuws over uw pensioen bij IBM, mei 2020

‘Op de bok voel ik mij echt vrij!’

Joop Kaizer

VrijheidHet is een woord dat we best vaak gebruiken. Zeker nu. Want ik schrijf deze column terwijl we middenin de coronacrisis zitten. Onze vrijheid is door het virus behoorlijk ingeperkt. Maar wat is dat eigenlijk, vrijheid? Een manier om het te zeggen: de mogelijkheid om naar eigen wil te handelen. Zowel in je privéleven als op het werk. Altijd rekening houdend met anderen natuurlijk. Want de vrijheid van de een kan eindigen waar die van de ander begint. Op dit moment redt één beperking van onze vrijheid zelfs het leven van anderen.

Het is mei. Een maand waarin vrijheid elk jaar weer een extra lading krijgt. We staan op 4 mei stil bij de Nederlandse oorlogsslachtoffers; een dag later vieren we onze vrijheid. Nu wil het toeval dat ik op 4 mei ben geboren. Bovendien vierde één van mijn - inmiddels overleden - grootvaders zijn verjaardag op 5 mei.Herdenken en vieren vielen in mijn familie dus altijd al samen.Ook daarom is de eerste week van mei voor mij heel bijzonder.Ja, we vieren de vrijheid. Vrijheid waarvoor anderen de afgelopen80 jaar grote offers hebben gebracht. Die vrijheid is zeker niet vanzelfsprekend. Dat merken we op dit moment. Het coronavirus beperkt onze mogelijkheden, en dus onze vrijheid. We moeten vrijheid dus niet alleen vieren, maar ook beschermen. Onze eigen, persoonlijke vrijheid én de vrijheid van alle andere mensen. Het is een groot - en kwetsbaar - cadeau.

Bij het pensioenfonds werken we voor u allemaal. Dat kan alleenals iedereen een beetje (keuze)vrijheid inlevert. Want soms makenwij de keuzes voor u. Zo kunnen we risico’s delen en profiteren vanschaalvoordelen. Bijvoorbeeld als wij ons - lees: úw - vermogenbeleggen. Ons doel is natuurlijk dat u straks een goed pensioenheeft, waarmee u uw leven in kunt richten zoals u wilt. Hopelijk in goede gezondheid. En in alle vrijheid!

Wouter van Eechoud, directeur SPIN

I N H O U D

4 Joop Kaizer ging 8 jaar geleden met pensioen. Hij voelt zich vrij, ook in financieel opzicht. Dus hij kan nu al zijn vrije tijd besteden aan zijn grote passie: paarden.

8 Gaat u binnenkort met pensioen? Johan ook! Hij heeft er zelf veel zin in. Zijn vrouw Sophie denkt er het hare van. Kan vriendin Els haar bijstaan? Help!

10 Wat is vrijheid? En hoe bereikt u dat echte, vrije gevoel? Grote vragen, die niet heel makkelijk zijn te beantwoorden. Het heeft waarschijnlijk minder met geld te maken dan u denkt.

14 Pensioenpuzzel

15 Personalia/Colofon

16 Wie wil zich nou niet helemaal vrij voelen? Dat kan natuurlijk alleen als er geen financiële zorgen zijn. Maar hoe komt u zover? Hoe wordt u financieel vrij? We geven 5 tips.

32 What's On? mei 2020

‘ Op de bok voel ik mij echt vrij!’

Joop Kaizer over zijn passie voor paarden

Joop Kaizer kon in juni 2012 op z'n 62ste met pensioen. Inmiddels zijn we bijna 8 jaar verder. Jaren die voorbij zijn gevlogen, Joop heeft zich geen moment verveeld. Hij geniet elke dag van zijn vrijheid. Maar ook van de vaste patronen in zijn leven. ‘Het is heel belangrijk om een bepaald dagritme aan te houden.’ ▻

4 What's On? mei 2020 5

‘Ik voel mij financieel vrij. Daar heb je niet per se heel veel geld voor nodig’‘Ik heb meer dan 40 jaar gewerkt, vooral administratieve werkzaam-heden. Eerst 30 jaar bij ABN AMRO, en daarna 10 jaar bij IBM. Voor-dat ik bij de bank begon, was ik precies 6 jaar beroepsonderofficier. Veel verschillende pensioenen dus. Daar kon ik één pensioenpot van maken, maar een expert vertelde mij dat het beter was om het zo te laten. Dat is een goed advies gebleken. Het betekent wel dat ik elke maand 6 pensioenuitkeringen krijg!

Financieel zit ik op dit moment prima. Dat geeft een fijn gevoel, een gevoel van vrijheid. Ik voel mij financieel vrij, zonder dat ik extreem rijk ben. Maar volgend jaar ga ik er wel op achteruit. Toen ik met pen-sioen ging, koos ik er namelijk voor om de eerste 10 jaar een hogere pensioenuitkering te krijgen. Dat hogere pensioen wordt volgend jaar omgezet naar een lager pensioen. Jammer, maar het komt natuurlijk niet als een verrassing.

Het hele idee was: de eerste jaren van je pensionering ben je nog fit en mobiel. Dus ga je nog wel op reis, en daar heb je geld voor nodig. Wel een logische gedachte. Alleen blijven mensen tegenwoordig langer fit en mobiel dan vroeger. Dat geldt ook voor mij. Toch heb ik geen spijt van mijn keuze hoor. Mijn IBM-pensioen is sowieso maar een klein deel van mijn totale pensioen. Het meeste pensioen krijg ik van ABN AMRO.’

‘Ik heb 2 paarden, maar het zijn geen hele dure’‘Ook met dat lagere IBM-pensioen heb ik straks trouwens niks te kla-gen. Hoeveel geld heb je nodig? Dat hangt natuurlijk heel erg van je eigen situatie af. Wat wil je? En wat kun je nog? Is lezen of klaverjas-sen je grootste hobby? Dan heb je niet zo heel veel geld nodig. Ik heb een wat duurdere hobby: paarden. Ik heb er 2. Maar het zijn geen hele dure paarden.

Ik kocht mijn eerste paard toen ik nog werkte. Mijn vrouw Lia had al een paard, en ging elke dag naar de manage. Op een gegeven moment stond daar een paard te koop waarmee je met een koets of menkar kon rijden. Een groot, wit paard: Leandros. Lia zei: “Zullen we dat paard kopen? Dan kun je ook meedoen!” Ik heb dat paard nog steeds; het is inmiddels 27 jaar oud.

Ik begon dus met het paard voor de wagen. Toen ik met pensioen ging, veranderde dat. Ik zit nu ook regelmatig óp het paard. En er is een tweede paard bijgekomen. Whoopi van 12 jaar oud. Mijn vrouw heeft haar eigen paard, dus in totaal hebben we er 3.’

‘Ik doe nu meer fysiek werk dan ooit!’‘Die 3 paarden staan natuurlijk op stal. Ik ben daar 3 ochtenden in de week: maandag, woensdag en vrijdag. Voor mijn eigen paarden, maar ook om allerlei klusjes voor de manege te doen. Ik krijg er geen geld voor, maar gratis lessen. Ik begin altijd om 9 uur met het buiten zetten van de paarden. Dat dagritme vind ik heel prettig. Sinds ik met pensioen ben, doe ik trouwens veel meer fysiek werk dan eerst. Hart-stikke leuk. En je blijft er nog fit bij ook!

DENK OP TIJD AAN UW PENSIOEN!Joop heeft het dus allemaal goed geregeld. En u? Heeft u enig idee hoeveel pensioen u later krijgt. En nog belangrijker: is dat genoeg om te leven zoals u wilt? Of is het verstandig om nu al extra geld voor uw pensioen te reserveren?

Stel dat soort vragen niet vlak vóórdat u met pensioen gaat. Want: hoe eerder u bezig bent met uw pensioen, hoe beter dat is voor later. En kijk ook alvast wat u straks met al die nieuwe vrije tijd gaat doen!

Ik heb nu een heel ander leven. En toch is de overgang van werken naar pensioen heel vloeiend gegaan. Ik was ineens thuis, maar ik had gelukkig genoeg te doen. De eerste weken heb ik veel schilderwerk in huis gedaan, iets wat nodig moest gebeuren. Maar ook daarna heb ik nooit gedacht: hoe kom ik mijn dagen door? Dankzij de paar-den. Maar ik lees ook graag historische boeken, bijvoorbeeld over de Tachtigjarige Oorlog.’

‘Ik ben altijd thuis als mijn vrouw van haar werk komt’‘Mijn vrouw werkt nog fulltime, dus ik help een beetje mee in het huishouden. Daar moet ik niet over opscheppen, het blijft beperkt tot was opvouwen en strijken. De rest doet mijn vrouw liever zelf. We hebben nog een duidelijk afspraak: ik zorg ervoor dat ik thuis ben als zij van haar werk komt.

Maar verder ga ik graag mijn eigen weg. Elke maandagmiddag maak ik samen met een aantal mannen van mijn leeftijd een rit met paard en wagen. Dan praten we op de bok over van alles en nog wat, met na afloop een borreltje.’

‘Ik heb eerder te weinig dan te veel tijd!’‘Ik let ook heel goed op mijn voeding. Daar ben ik een paar jaar gele-den serieus mee begonnen nadat bleek dat mijn bloeddruk te hoog was. Ik eet veel groene groenten, fruit en amandelen. En zorg dat ik niet te veel alcohol drink.

Ik ben blij dat ik eerder te weinig dan te veel tijd heb. Ik ben altijd in voor iets nieuws. Het volgende dat ik graag wil doen is een paardrij-vakantie in Frankrijk. Dat lijkt mij echt geweldig!’ ◅

6 What's On? mei 2020 7

Ik denk dat míjn leven juist een stuk minder leuk wordt. Eerlijk gezegd zit ik helemaal niet te wachten op een nieuw leven. Mijn huidige leven bevalt mij prima. Ik werk 3 dagen per week als receptioniste in een ziekenhuis. Niet te moeilijk werk, in tegenstelling tot Johan ben ik nooit zo’n carrièretijger geweest. De rest van de tijd kan ik lekker afspreken met mijn vriendinnen. Of rustig thuis een boek lezen. Ik zeg: niets aan veranderen. Maar goed, daar denkt hij dus anders over.

Gelukkig heeft mijn vriendin Els dit al eenpaar jaar geleden meegemaakt. Zij heeft hetgoed aangepakt, door gelijk duidelijke af- spraken met haar Onno te maken. Want Els zaghet net als ik niet zitten om haar hele leven om te gooien. “Zoek jij maar een hobby. En denk gelijk een beetje beter aan je gezondheid!”

Dat zei Els dus tegen Onno. Vorige week liep Onno z’n eerste halve marathon, volgens Els nog in een behoorlijke tijd ook. Vóórdat hij met pensioen ging was-ie te lui om z’n veters vast te maken. En moet je ‘m nu zien gaan.

Laten we eerst maar eens kijken of we straks genoeg geld hebben voor al die ‘leuke dingen’ die Johan van plan is. Want anders moet hij misschien toch bijklussen. Nou ja, heeft hij in ieder geval iets te doen.

Ik hoop sowieso dat ik Johan een beetje in de actiestand krijg. Hij kijkt graag naar wieler-wedstrijden, dus fietsen is misschien wel iets voor hem. Of hardlopen. Als hij maar iets gaat doen. Met wat motivatie van Onno moet het lukken. Ik ga Els gelijk even bellen en uitnodi-gen voor een etentje!’ ◅

‘ Help, mijn man gaat met pensioen!’

‘Mijn man Johan gaat volgende maand met pensioen. Hij heeft dan 37 jaar gewerkt, de laatste 22 jaar bij IBM Nederland. Stoppen met werken, Johan is er zelf heel blij mee. “Hebben we eindelijk meer tijd om samen leuke dingen te doen. Het grote genieten gaat binnenkort beginnen, Sophie!” Dat hoor ik hem nu al ruim een jaar zeggen. Ja, hij verheugt zich enorm op zijn “nieuwe leven”. Want zo noemt hij de tijd na zijn pensionering. Dat nieuwe leven wordt blijkbaar veel leuker dan daarvoor. Althans, dat denkt hij.

UIT HET LEVEN GEGREPEN?

Dit is een verzonnen verhaal. We hebben een beetje overdreven. En het is ook best wel behoorlijk stereotype. Sophie, Johan, Els en Onno bestaan natuurlijk niet echt. Of wel?

8 What's On? mei 2020 9

Wat is vrijheid? En hoe bereikt u dat échte vrije gevoel? Grote vragen, die niet heel makkelijk zijn te beantwoorden. Wat we wel weten: het heeft waarschijnlijk minder met geld te maken dan u misschien denkt. Ook mensen met (heel) weinig geld kunnen zich vrij voelen. Hoe kan dat?

Dat heeft volgens Ruut Veenhoven (directeur World Database of Happiness) onder andere te maken met hoe iemand naar zichzelf kijkt. Iemand met een hoge zelfwaardering kan beter ( juiste) keuzes maken. En zelf keuzes maken is essentieel voor dat fijne, vrije gevoel. Logisch: als u keuzes maakt, bepaalt u wat er gebeurt. Zowel privé als op de werkvloer. Hier drie voorbeelden van mensen die weten wat zij willen.

Op zoek naar de ultieme vrijheid Ik voel mij vrij, omdat ik …

zelf keuzes maak over mijn werkplek en –tijden

Sommige mensen denken dat hun pensionering de ultieme vrijheid gaat bieden. Ze kijken er echt naar uit. Lekker veel vrije tijd, en dus vrijheid! Helaas weten we dat dat vrijheidsgevoel in de praktijk soms best tegenvalt.

Veel vrije tijd geeft dus niet altijd een gevoel van vrijheid. Juist een vaste dagindeling met zijn eigen ritme kan bevrijdend zijn. Als er maar vol-doende ruimte is voor flexibiliteit. Bijvoorbeeld de mogelijkheid om af en toe thuis te werken. Ik

maak er normaal gesproken weinig gebruik van, maar ik weet dat het altijd kan als het een keer beter uitkomt. Alleen de mogelijkheid om thuis te werken is al genoeg om mij een gevoel van vrij-heid te geven.

Ik krijg ook een gevoel van vrijheid doordat ik zelf mijn agenda bepaal. Als het enigszins mogelijk is, maak ik mijn afspraken zelf. Zo word ik niet - of in iedere geval minder - geleefd door de klok en de agenda van anderen.

1110 What's On? mei 2020

Ik voel mij vrij, omdat ik …zo duurzaam mogelijk leef

Ik voel mij vrij, omdat ik …bewust kies voor minder spullen

TINY HOUSE: WONEN OP MAXIMAAL 50 M²

Het idee van het ‘hele kleine huis’ is uit de Verenigde Staten komen overwaaien. In eerste instantie was de beweging vooral gericht op goedkoper wonen. Maar voor veel bewoners van tiny houses is een duurzame en milieubewuste manier van leven inmiddels een belangrijkere reden. Dat komt goed uit. Want hoewel een tiny house in het algemeen goedkoper is dan een ‘gewoon’ huis, kunnen ze best prijzig zijn. Is het iets voor u? Een tiny house is maximaal 50m². Dat zijn waarschijnlijk veel minder vierkante meters dan u nu tot uw beschikking heeft. Bedenk dus eerst goed of dit écht iets voor u is!

In onze wereld van overvloed is (bijna) alles altijd voor ons beschikbaar. Dat zou toch een prettig - en vrij - gevoel moeten geven. Toch is dat lang niet bij iedereen het geval. Alles kunnen kopen en bezitten wat je wilt geeft geen vrijheid.

Dat heb ik zelf ook gemerkt. Ik had op een gegeven moment enorm veel spullen om mij heen verzameld. Ik zag door de bomen het bos niet meer. Ik voelde mij echt opgesloten. In een vol huis.

Een paar jaar geleden was daar ineens Marie Kon-do, de Japanse opruimgoeroe die een kunst heeft gemaakt van het ontspullen. Haar motto: gooi een voorwerp weg als het je niet blij maakt. Bewaar iets alleen als je er wél blij van wordt. Haar boek Opge-ruimd! uit 2015 was voor mij echt een openbaring.Volgens Kondo geeft een huis zonder overbodige rommel de bewoners een beter gevoel, meer rust en overzicht. Dat herken ik zeker. Ik maakt continu een bewuste keuze: wil ik dit echt bewaren? Of kan ik dit beter verkopen, weggeven of weggooien? Dat laatste natuurlijk alleen als ik er echt niemand anders blij mee kan maken.

Een paar jaar geleden maakte ik mij behoorlijk veel zorgen over de toekomst. En dan vooral hoe mijn generatie de aarde achterlaat voor de volgende generaties.

Dat was allemaal goed bedoeld, maar mijn getob hielp natuurlijk niks. Een vriend stelde mij geluk-kig een hele duidelijke vraag: “Hoe kun je je eigen leven veranderen, zodat je kinderen straks in een betere wereld leven?” Dat was precies de vraag die ik nodig had.Ik was altijd al milieubewust en duurzaam bezig. Maar sinds die vraag maak ik bij bijna alles wat ik doe een bewuste keuze: is dit de meest duur-zame oplossing die ik kan bedenken? Dus niet doen wat je altijd al deed, want dat is voor mij juist het tegenovergestelde van vrijheid. Nu doe ik wat mij zelf het beste lijkt, vanuit een bepaalde overtuiging. Dat voelt veel vrijer.

Wat duurzaamheid precies betekent? Best lastig om daar een antwoord op te geven. Vraag het aan 10 mensen en je krijgt waarschijnlijk 10 verschillende antwoorden. Voor mij betekent het dat ik met mijn manier van leven rekening houdt met de gevolgen voor de toekomst. Dat kan bijvoorbeeld door:• zo min mogelijk afval te produceren en afval zoveel mogelijk te scheiden• minder water en energie te verbruiken• lokaal geproduceerde producten te eten en drinken• overbodige spullen weg te geven of te verkopen

Dit zijn zomaar wat voorbeelden, waarvan sommige ook nog geld opleveren. Ik zeg niet dat iedereen dit allemaal moet doen. Ik vind het veel belangrijker dat mensen bewuste keuzes maken. Zo zorg je voor je eigen gevoel van vrijheid. En een betere toekomst voor onze planeet!

Ik heb al een paar mensen aangestoken in mijn vrien-denkring. Een vriendin van mij is al verder; zij woont sinds vorige maand in een tiny house (zie kader). Hier-door kan zij sowieso minder spullen kwijt. En ze ver-bruikt nog veel minder energie ook. Dat levert ook weer geld op. Dus dat is ook wel iets voor mij!

Maak de puzzel op p.14

en win het boek van Marie Kondo!

12 What's On? mei 2020 13

COLOFON

What’s On? is het magazine van Stichting Pensioenfonds IBM Nederland. Alle (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden ontvangen de What’s On? tweemaal per jaar.

Tekst: Hanny Broere (SPIN, afdeling communicatie) en Jeroen van de BeekOntwerp: Neon – Ellen van Diek, AmsterdamIllustratie: Robert VulkersFotografie: Pieter Magielsen/NFP (foto’s Wouter van Eechoud), Julia Kuzenkov p.2, Ton Kastermans Fotografie cover, p.4, 6 en 7, Richard Brocken p.12, Marlies Wessels p.13, overige foto’s Pexels.Druk: Marne drukkers, Leens

Voor reacties op deze uitgave: redactie@spin.nl of 020-347 2757Voor vragen over uw pensioen(regeling): spin@tkppensioen.nl of 050-582 7997.

FSC®, het internationale keurmerk voor verantwoord bosbeheer. ©1996 Forest Stewardship Council A.C. Deze What’s On is zo milieuvriendelijk mogelijk tot stand gekomen. Gedrukt met biologische inkt op duurzaam vervaardigd papier. De folie is biologisch afbreekbaar. Onze drukkerij is FSC®-gecertificeerd onder certificaatnummer FSC-C012661.

De heer T.B.G.J. Janss 84 jaar, 27 november 2019

De heer L.C. Kip 73 jaar, 27 november 2019

De heer H.J. Huusken 73 jaar, 3 december 2019

De heer L. Brown 72 jaar, 5 december 2019

De heer F.G.M. Lang 72 jaar, 5 december 2019

De heer W. Bogers 79 jaar, 5 december 2019

De heer C.T. Sijthoff 70 jaar, 6 december 2019

Mevrouw J. Wimmers 82 jaar, 6 december 2019

De heer G.J. Wessels 80 jaar, 10 december 2019

De heer W.D.J. de Joode 66 jaar, 10 december 2019

De heer C. de Groot 90 jaar, 19 december 2019

De heer J. Boelens 74 jaar, 19 december 2019

De heer C.H.M. Deursen 84 jaar, 20 december 2019

De heer M. Noordzij 84 jaar, 20 december 2019

De heer C. Bos 81 jaar, 22 december 2019

De heer P.G. Middelbeek 92 jaar, 23 december 2019

De heer E.W. Kaleveld 68 jaar, 23 december 2019

De heer W. de Vries 78 jaar, 1 oktober 2019

De heer E.H. Belga 75 jaar, 3 oktober 2019

Mevrouw A.C. Heskes 93 jaar, 5 oktober 2019

De heer T.B.M. Verhoeven 78 jaar, 7 oktober 2019

De heer J.J. Rappoldt 72 jaar, 9 oktober 2019

Mevrouw E.E. Smit 89 jaar, 12 oktober 2019

De heer P.J. van der Noord 68 jaar, 16 oktober 2019

De heer B. Holsbergen 50 jaar, 17 oktober 2019

De heer H.W.P. van Nistelrooij 76 jaar, 19 oktober 2019

De heer H. Spiegelaar 76 jaar, 27 oktober 2019

De heer T.H. Borsboom 84 jaar, 3 november 2019

De heer L. Dutrieux 85 jaar, 7 november 2019

De heer P. Meijndershagen 73 jaar, 11 november 2019

De heer H.H. Janse 74 jaar, 12 november 2019

Mevrouw W.C.J. Ploeg 89 jaar, 13 november 2019

Mevrouw L.C. Dijstelbergen 64 jaar, 14 november 2019

De heer J.L. van der Ven 82 jaar, 16 november 2019

De heer F.J.D. Ludérus 92 jaar, 24 november 2019

OV E R L E D E NWHATS TO P U ZZ L E !

Zoek de woorden die hiernaast staan en kras ze door. De letters die overblijven vormen een zin.Zin gevonden? Mail uw oplossing dan naar: redactie@spin.nl.

Dan maakt u kans op het boek Opgeruimd! van Marie Kondo!

• BELEGGEN• EXTRA• GELD• KEUZES• PREMIE• PARTNER• REIZEN• DNB• REGELING• WONEN• PASSIE• TINY• OFFERS

• TIJD• FINANCIEEL• GENOEG• DC• ONTSPULLEN• PAARDEN• FLEXIBILITEIT• HELP• LATER• MILIEUBEWUST• INKOMEN• HOOG• LEUK

• SAMEN• PLANEET• WIJNTJE• VRIJHEID• IBM• SPIN• COLOFON• AFM• OPGERUIMD• TAAL• TAK• RECHTS

• WOORDZOEKER• DUURZAAM• INLEG• WHATSON• PC• PENSIOENPOT• WERKEN• DB• KONDO• BOK• ENERGIE• LINKS

I E P R E M I E M B I W H A T S O N

T J L P K G T S U W E B U E I L I M

A O L E E F L E X I B I L I T E I T

K E F L G D U U R Z A A M G E L N I

H H D U D G S P E N S I O E N P O T

E O O T J D E A N E L L U P S T N O

N O F R I C R N K O N D O N E N O W

E G F A T T N P C R V R I J H E I D

R Y E K X E S G E P E C O L O F O N

G N R E D E N O I A E I W E R K E N

I I S R L E U K S R J T Z R E T A L

E T A S K N I L S T T E K E T B O K

E A S T H C E R A N N E E N N A G H

P N E M O K N I P E J N U E A D A E

D M I U R E G P O R I A Z M F D N L

R E G E L I N G E F W L E A M T B B

R E K E O Z D R O O W P S S S P I N

B L E E I C N A N I F K G E N O E G

1514 What's On? mei 2020

5 tips voor financiële vrijheid

Verkoop wat u niet écht nodig heeft

Heeft u alle spullen die u de afgelopen jaren heeft aangeschaft (nog) echt nodig? Waarschijnlijk niet! Kijk wat weg kan. Of zelfs weg moet, omdat u klei-ner gaat wonen. U kunt overbodige spullen natuur-lijk weggeven, bijvoorbeeld aan uw (klein)kinde-ren. Maar u bezit misschien ook waardevolle spullen waar u nog goed geld voor kunt krijgen. Geld dat u direct kunt gebruiken om uw hypotheek versneld af te lossen, zodat u later meer geld overhoudt. Ook al duurt het misschien nog 30 jaar voordat het zover is!

Weet hoe hoog uw inkomen wordtAls u eenmaal weet hoeveel geld u (ongeveer) nodig heeft, kunt u kijken of er later genoeg geld bij u binnenkomt. Dus hoe hoog uw inkomen na uw pensionering is. U krijgt dan natuurlijk pensioen van SPIN, en misschien ook al AOW van de overheid. Heeft u nog andere inkomsten? Zet uw verwachte inkomsten op een rijtje. Is het niet genoeg? Kijk dan of u nu al iets kunt doen om uw latere inkomen te laten stijgen. Los alvast een deel af van uw hypotheek, kies voor een lijfrente. Of ga banksparen. Vanaf half mei heeft u ook de mogelijkheid om extra in te leggen bij SPIN. Er zijn genoeg mogelijkheden.

2

Doe het samen! Misschien moet u op een andere manier gaan leven als u financieel vrij wilt worden. Als u een partner heeft, kan dat alleen als u er samen voor gaat. Het heeft natuurlijk geen zin als uw partner het geld dat u bespaart vervolgens weer uitgeeft. Dus bespreek met uw partner waarom u financieel vrij wilt worden, en hoe u dat wilt bereiken. Financiële vrijheid moet echt een gezamenlijk doel zijn.

5

4

Geef uw geld bewust uitGeeft u makkelijk geld uit? Of denkt u over iedere (grote) aankoop eerst goed na? In dat laatste geval bent u al op de goede weg: u heeft waarschijnlijk zelden spijt van uw uitgaven. Maar als het geld uit uw zak-ken vliegt, is het wellicht verstandig om uw gedrag te veranderen. Is het echt nodig om twee keer per maand uit eten te gaan? Of kan dat ook wel iets minder vaak? Dat kan u veel geld besparen!

31 Weet u hoeveel geld u straks

nodig heeftZonder inzicht geen financiële vrijheid. U moet eerst voor uzelf bepalen hoeveel geld u na uw pensionering nodig heeft. Als u met pensioen gaat, verandert er veel in uw leven. Ook finan-cieel: voor sommige dingen heeft u straks minder geld nodig. Zo betaalt u minder premies en belas-ting. Maar sommige uitgaven gaan misschien omhoog. U bent als gepensioneerde waarschijn-lijk vaker thuis, dus zullen uw energiekosten hoger zijn. Zet uw verwachte uitgaven daarom voor uzelf op een rijtje. Dat doet u bijvoorbeeld met het Geldplan Pensioen van het Nibud: nibud.nl/consumenten/geldplan-pensioen.

16 What's On? mei 2020