Sele

ctie

Blo

g 2

01

1

Onderzoeken Ontdekken Ontwikkelen

WAARDEGERICHT 2012 IN

VOORWOORD

Het afgelopen jaar ontstond het idee voor een Coachtrainblog. Zoals jullie waarschijnlijk wel weten en anders kom je er snel genoeg achter: wij geloven dat organisaties die aan de hand van hun kernwaarden handelen en communiceren, in staat zijn om goede, passende keuzes te maken. Dus is het niet verwonderlijk dat wij dit zelf ook veelvuldig toepassen...

Onze kernwaarden: Bij de oprichting van de Coachtrain hebben we een aantal kernwaarden vastgesteld die aansluiten bij onze wensen qua koers, beleving en bedrijfsvoering: Authenticiteit (echtheid, puur zijn), Deskundigheid (bekwaam, competent, ervaren), Open-minded (onbevooroordeeld), Betrokkenheid (oprecht geïnteresseerd), Betrouwbaarheid (respectvol, privacy garanderend, geloofwaardigheid), Plezier (humor, ontspanning, delen)!

Inmiddels is bekend dat we vanuit deze waarden onze bedrijfsblog wekelijks schrijven. We hebben de toegevoegde waarde voor onszelf en anderen inmiddels al mogen ervaren. Graag delen we als 'nieuwjaarspresentje' een aantal van onze blogs en hopen dat we je hiermee inspireren en uitdagen om 2012 nog meer vanuit jouw kernwaarden vorm en inhoud te geven!

Een waardevol 2012 gewenst! Andrew & Marijke -- De Coachtrain --

Waa

rom

? W

ann

eer

mag

het

? WAAROM?

WANNEER MAG HET?

Een vakgenoot vertelde ons dat voor hem de 'Waarom-vraag' heel essentieel is om te stellen, vooral bij organisatieveranderingen. Dit gaat namelijk terug naar de oorsprong, de kern en het verhaal van een bedrijf. We merkten op dat wanneer wij op zoek gaan naar de kern van organisaties wij ook veel vragen stellen die teruggrijpen naar de 'oorsprong':

Wie en/of wat zijn jullie eigenlijk? (identiteit) Wat is dan echt belangrijk voor jullie (kernwaarden) Waartoe zijn jullie hier op aard? (missie) Wat is dan echt belangrijk voor jullie (kernwaarden) Waar willen jullie naar toe? (visie) Hoe willen jullie dat gaan verwezenlijken (koers) Wat maakt dat jullie daar naar toe willen? Wat is de reden dat je dat op deze manier wilt doen? Welke keuzes zetten jullie daarbij centraal? Welke beweegredenen heb je daarbij? Wat was de aanleiding?

Wat blijkt: wij vragen vaak impliciet naar 'Waarom' maar gebruiken vaak andere woorden hiervoor ....Waarom eigenlijk?

Blijkbaar is het vragen van Waarom? niet altijd passend, plezierig om te stellen of te horen? Is dat nu iets typisch voor de 'Waarom-vraag'? We weten dat natuurlijk niet zeker, maar zeker is wel dat deze vraag allerlei emoties in het spectrum 'weerstand' kan opleveren.

Betekenisgeving is een van de zaken die een rol hierbij spelen, b.v.: Welke betekenis: geef ik de vraagsteller? geef ik aan de vraag? wil ik mijn antwoord geven?

1

Wij denken dat hier van alles over te beleven en te delen valt met elkaar.....

Eye-openers:

• Waarom-vragen kunnen uitlokking in zich hebben. Waarom-vragen komen vaak dicht bij de kern van iets waar je voor staat of gaat en hierdoor geeft het je soms het gevoel 'verantwoording' af te moeten leggen..

• Waarom vraag je soms om iets 'logisch' te maken en op het moment dat dit voor de ander ook 'logisch' is, is eerlijk antwoord geven meer 'logisch'..

• Waarom? vragen aan jezelf helpt je om inzicht te krijgen over bepaalde specifieke patronen van jezelf • De lading van waarom-vragen is vrij krachtig en raakt daarmee vaak aan 'overtuigingen en

geloofsvragen' van jezelf of anderen .. • Antwoord geven op waarom-vragen over een ander of zaken waarbij je jezelf niet betrokken voelt,

worden als minder bedreigend ervaren....(je hebt hier nog geen beperkende of confronterende overtuigingen van jezelf aan gekoppeld en voelt je hier dus minder snel op 'aangevallen')

• Antwoord geven op waarom-vragen over iets 'wat van ons allen is' (waarom speelt het Nederlands elftal de laatste tijd niet goed?) is voor veel mensen gemakkelijker (door eens lekker ongezouten je mening te geven ), dan op vragen die alleen jou aangaan (en waarin je je dus sneller uitgedaagd voelt om je eigen denken, voelen en overtuigingen ter discussie te moeten stellen)

WAAROM?

WANNEER MAG HET?

De uitdaging bij deze blog: Hoe ga jij om met Waarom-vragen? Wat valt je op? Wat kun je hiermee? 2

Stel jij jezelf weleens de vraag of jij manipulatief bent in je beïnvloeding of dat je je weleens gemanipuleerd voelt door iemand? En hoe weet je dat dan, wanneer word je je hier van bewust....?

Manipulatie heeft een negatieve lading; iemand laat in de beleving van de ander geen of weinig eigen keuzeruimte. Het gaat van prikkelen, naar uitdagen.... naar grensoverschrijdend..... en het rare is dat over het algemeen, (buiten het psychisch/medisch spectrum om). Dit proces van manipuleren en gemanipuleerd worden vindt voor een heel groot gedeelte onbewust plaats en ook vaak onbedoeld....

We komen het in bijna elke organisatie tegen.... en iedereen herkent dit ook in meer of mindere mate in een aantal zakelijke of privérelaties.....

Voor sommigen wellicht vreemd om er zo over te denken, maar heel vaak speelt je eigen perceptie/beleving en vooral de wijze hoe je hierop reageert de grootste rol.

Er zijn een aantal kernthema's die hierbij kunnen spelen:

Behoefte aan aandacht Macht versus onmacht Geraakt worden Belangen Strategieën Grenzen herkennen en erkennen

HOE MANIPULATIEF BEN JIJ?

3

Als je op internet kijkt en ook als je over dit onderwerp met elkaar praat kun je zoveel kanten op.....

Iedereen heeft wel ervaringsverhalen: een ander kan jou bijvoorbeeld verwijten dat je manipuleert terwijl jij dit helemaal niet zo bedoelt; of je ervaart dat je gemanipuleerd wordt, maar de ander vindt gewoon dat hij gelijk heeft en dat hij je gewoon aan het overtuigen is op grond van de enige juiste feiten.....

Er zijn zoveel soorten, maten van manipulatie en dit is ook nog eens zo persoonlijk. Manipuleren kan met een zogenaamde positieve lading, bv 'pleasen', vanuit het beste met de ander voor hebben, of vanuit zgn negatieve lading, bv 'valse macht', als jij me niet begrijpt dan.... Wij kunnen voor ons zelf alleen maar concluderen dat bewust manipuleren niet past bij onze waardegerichte principes.... Ieder mens heeft volgens ons namelijk recht op zijn of haar eigen waarden, keuzemogelijkheden en persoonlijke grenzen.

Vanuit je waarden kom je wel je uitdagingen bij dit thema tegen....

Voor ons betekent dat..... eerst 'in alle openheid en rust' (vaak werkt dat zelfs het beste gewoon in stilte) onszelf die vragen stellen die er toe doen. Vervolgens verdiepen we in wat belangrijk is in het contact met de ander. Als we hierin oprecht naar onszelf luisteren/kijken komen we onze eigen uitdagingen tegen en kunnen we onszelf en anderen misschien prikkelen, uitnodigen, of op 'spelende wijze' uitdagen om tot interessante inzichten of 'grensverleggend' gedrag te komen.......

HOE MANIPULATIEF BEN JIJ?

De uitdaging bij deze blog: als je oprecht reflecteert over jouw manier van beïnvloeden, wanneer neigt het dan naar manipulatie?

4

Wij inspireren graag mensen om zichzelf te observeren in het contact met anderen:

Wil je de ander overtuigen vanuit wat jij denkt, vindt en voelt? Wat doe je als een ander jou probeert te overtuigen vanuit wat hij/zij denkt, vindt en voelt? Hoe kom je tot gezamenlijkheid? Heb je weleens synergie ervaren (dat alles samenvalt en 1+1 veel meer is dan 2)? Wat was jouw aandeel hierin? Wat was jullie resultaat en hoe voelde dat voor je? Ervoer je concurrentie met de ander(en)? Was er sprake van waardering voor elkaar? Hoe kun je vaker synergie met anderen creëren?

Onze ervaring is, dat als je met dit soort observaties van jezelf en je omgeving aan de slag gaat, er steeds meer informatie beschikbaar komt om erbij te betrekken en je nog meer enthousiast, geïnspireerd, maar misschien ook wel verward kunt raken.... Want: waarom willen we eigenlijk veranderen of meer inzicht hebben? Willen alle mensen wel meer inzicht in zichzelf hebben? En vanuit welke motivatie dan?

Je zou een verschil kunnen maken tussen mensen die redeneren vanuit een FIXED MINDSET en mensen met een GROEI MINDSET.

WAAROM FEEDBACK?

5

De FIXED MINDSET heeft twee kanten: je kunt denken dat het er niet in zit en dat je ergens geen aanleg voor hebt óf je kunt geloven dat het er wel in zit en dat je talent ergens voor hebt. Mensen met een fixed mindset redeneren vanuit het twee alternatieven denken: je hebt het of je hebt het niet..... dit gaat richting het zgn 'nature-denken' (ALLES IS AANGEBOREN....) Feedback vanuit deze mindset zal meestal niet van harte geaccepteerd worden..... misschien herken je het wel: "zo ben ik nu eenmaal", "had je kunnen weten toen je met mij deze relatie/samenwerking aanging", "volgens mij ligt het meer aan jou, want jij doet altijd zo", etc.....

Met een GROEI MINDSET ziet de wereld er anders uit: Je gelooft dat je ergens echt beter in kunt worden door het creëren van meer inzicht, door te oefenen, te leren van fouten, het aangaan van nieuwe uitdagingen..... Feedback levert in dit perspectief altijd iets op: "dank je, ik ga er zeker iets mee doen", "het voelt wat verwarrend voor me, maar hier kan ik van groeien"..... etc..... deze redenatie gaat meer richting ; 'nurture-denken' (ALLES IS AANGELEERD)

Je merkt het al aan de manier waarop we het beschrijven. wij willen hier nuances bij aanbrengen. wij vermoeden dat de manier waarop je omgaat met feedback of de manier waarop je feedback kunt hebben van een ander, iets zegt over de mindset van dat moment bij je (FIXED of GROEI of.....MIXED?) en dat je van daaruit vanuit de meest logische manier voor jezelf omgaat met feedback, zowel in het geven als ontvangen.

WAAROM FEEDBACK?

De uitdaging bij deze blog: Wat herken je hiervan over jezelf, wat zegt dat en wat kun je hiermee? 6

Alles van waarde is of maakt je 'weerloos', mailde iemand ons. Zo'n zinnetje blijft dan hangen en geeft ons aanleiding om hierover verder te filosoferen.

Maar we kunnen er wel wat mee 'alles van waarde is weerloos'. Als iets echt heel belangrijk voor je is kun je dit niet ontlopen; het raakt je of je wilt of niet en komt tot uitdrukking in één of meerdere specifieke 'levenswaarden'.

De weerloosheid ervaren we dan als het niet kunnen onttrekken aan je kwetsbaarheid hierin. Of je nu negatief of positief geraakt wordt in een waarde je kunt het niet negeren, het doet wat met je. Als je b.v. 'oprechtheid' heel belangrijk vindt, zul je merken dat dit meteen een soort van criterium voor je wordt in de beoordeling van jezelf en anderen. Daar kun je niet omheen, je bent hier als het ware 'weerloos' in.

Al naar gelang door wie, door wat en misschien ook nog wel wanneer je hierin geraakt wordt, roept het gevoelens bij je op. Dit merk je b.v. door pijn, verdriet, ontroering, boosheid, moeheid als je in negatieve zin geraakt wordt in deze waarde (dus als je geen oprechtheid in het contact kunt geven of je het niet merkt in het contact met een ander). Als deze waarde daarentegen gevoed wordt ervaar je juist de energie die vrijkomt (de kick, vreugde, inspiratie, het enthousiasme als je 'oprecht' contact met jezelf en/of anderen ervaart).

ALLES VAN WAARDE IS WEERLOOS

7

Daarnaast zien we de term 'weerloos' ook in het gaan voor wat je belangrijk vindt. Daar ben je als het ware ook weerloos in. We hebben het gevoel dat steeds meer mensen merken dat niet gaan voor wat je echt belangrijk vindt je leven minder betekenis geeft. Je ontkomt er dus op de een of andere manier vaak niet aan om uiteindelijk toch te kiezen voor wat echt belangrijk voor je is!

En uiteraard kom je hierbij in je leven en loopbaan dilemma's tegen, want je gaat niet voor één levenswaarde en bepaalde waarden kunnen botsen met elkaar in een specifieke situatie. Dat maakt het leven interessant zullen we maar zeggen, maar soms ook knap lastig.....

Blijft wat ons betreft overeind dat het leven en werken met 'waarden' je de mogelijkheid geeft om, met behoud van ieders fundamentele eigenwaarde (dus voor ieder van ons de vrijheid van denken, voelen en er gewoon mogen zijn), in contact te komen, te reflecteren, sparren en die keuzes te maken die er echt toe doe.... op welk gebied dan ook.

ALLES VAN WAARDE IS WEERLOOS

De uitdaging bij deze blog: in welke waarde voel jij je 'weerloos' en welke dilemma's kom je hierin tegen? 8

We maken allemaal wel aan 'integriteit' rakende voorvallen mee. Best lastig.... of het nu binnen verenigingen, organisaties of bedrijven is, al dan niet met goede of kwade bedoelingen, we moeten er iets mee..... toch? Wie is of zijn er verantwoordelijk voor het aankaarten van dit probleem en vanuit welke insteek en via welke weg (e-mail, live, individueel of groepsgericht,.....) doe je dat dan? Wat zou jij doen als je leidinggevende bent en er gebeuren zaken waarbij integriteitkwesties een rol spelen?

Reageren met sancties? Een directiesecretaresse, pakt twee halve broodjes met kaas van de vergadertafel van haar leidinggevende. Een medewerker merkt het tekort aan broodjes op en maakte er melding van. De secretaresse vertelt haar baas dat ze honger had. Omdat er toch altijd broodjes overblijven na een lunchvergadering dacht ze ervan te kunnen eten. Niet dus! Ze wordt op staande voet ontslagen!

Bij een kledingzaak blijkt er een tekort in kas te zijn van 2000 euro. Er werken 10 medewerkers in de zaak en de directeur van de winkelketen beslist om van elke medewerker 200 euro in te houden op hun verkoopbonus. Dus een sanctie voor iedereen!

Interessant is om te weten waarop deze leidinggevenden hun sanctie hebben gebaseerd (waarden/normen/regels?)

INTEGRITEIT

9

Reageren met 'integriteitbeleid'? Veel organisaties zijn druk bezig met het ontwikkelen van een eigen integriteitbeleid. Er wordt meestal onderscheid gemaakt tussen twee soorten integriteit: a: Ordinaire fraude, gewoon de boel flessen; b: Vervagende normen, verschuivende grenzen;

Vaak hangen aan 'integriteitbeleving' een aantal cultuurwaarden vast, waarbij een norm ontstaat voor acceptabel en onacceptabel gedrag.

Vertalen vanuit waarden? Uit onze praktijkervaringen kunnen wij aangeven dat wanneer een organisatie of team 'integriteit' kiest als kernwaarde, wij hier altijd op doorvragen. Niet zelden blijkt 'integriteit' heel persoonlijk en concreet beleefd te worden, omdat men dit bijna automatisch koppelt aan gedragsregels. Maar bij doorvragen hoe 'integriteit' als waarde ingezet kan worden ontstaat er al snel discussie, juist omdat die gekoppelde gedragsregels vooral refereren aan ieders eigen 'geweten'. Het gaat vooral om een soort basisgevoel, wat moeilijk te definiëren is (maar wel erg belangrijk blijkt voor het behoud van je eigenwaarde). Het gesprek met elkaar aangaan over welke waarden samenkomen in ieders integriteitbesef binnen zaken op strategie, structuur en cultuurniveau, kan veel inzicht geven in de gewenste omgang met elkaar.

10

INTEGRITEIT

Uitdaging bij deze blog: Welke waarde voedt het meest jouw geweten als het om het begrip 'integriteit' gaat?

Op deze vraag komen we bijna elke 'heidag' uit wanneer we met een directie of managementteam aan het sparren zijn. Uiteraard starten we bij het begin: Waar staat jullie bedrijf/organisatie/afdeling voor? Wat is jullie missie? Hoe gaat het met jullie over 1, 5, 10 jaar? Wat is jullie visie?

Maar dan komt de vertaalslag.... als je weet waar je met je bedrijf voor staat en gaat, hoe vertaal je dat in je koers, hoe breng je dat tot uitdrukking in je strategische keuzes? Wij pleiten er dan altijd voor om de dialoog met elkaar aan te gaan over de waarden die je voorop wilt stellen hierbij.

Best confronterend in deze tijd als je het met elkaar moet hebben over de vraag: gaan we uiteindelijk voor 'winst' of voor 'continuïteit' van het bedrijf. "Dat is toch het zelfde" wordt vaak geconcludeerd.... Maar als je goed nadenkt, is of hoeft dat zeker niet altijd zo te zijn. Wat wel grappig is: veel mensen aan de top lijken zich tegenwoordig te schamen om voor 'winst' als kernwaarde te gaan....

Maar ons gaat het vooral om: 'Ergens voor gaan!' Als jij voor winst wilt gaan, ga je voor winst.... Het is alleen de vraag of dat je waarde is of je doel.... en of dat doel dan je persoonlijke doel is.... of je gezamenlijke bedrijfsdoel.....?

Wat zijn je intenties met je bedrijf.... daar gaat het bij dit soort strategische doelen en bijpassende waarden volgens ons om....!

WINST OF CONTINUITEIT?

11

Deze dialoog, welke vaak start met de waarde 'winst' en niet zelden eindigt met de waarde 'continuïteit' levert uiteindelijk wel een criterium op waarmee je je koers bepaalt.

Uiteraard komt hier vaak nog een andere waarde bij die meer iets zegt over het karakter van het bedrijf (zoals duurzaamheid, innovatie, marktleiderschap, kwaliteit) die men overeind wil houden, waaruit de 'ziel' van het bedrijf spreekt.

Door op deze manier 'kleur' te bekennen, kunnen bedrijven bij strategische keuzes nagaan: levert deze mogelijkheid/dit idee/concept ons 'winst/continuïteit' op (al naar gelang welke waarde is gekozen op dit vlak) en kunnen we daarnaast onze karakteristieke waarde overeind houden?

Uiteraard komen er bij de vertaling naar de rest van de organisatie nog andere kernwaarden bij die van belang zijn om heel eenduidig de gewenste bedrijfsvoering, samenwerking en communicatie te verhelderen.

Maar vooral bij MT vergaderingen scheelt het echt heel veel als de communicatie rondom strategische bedrijfskeuzes gemaakt worden aan de hand van duidelijke kernwaarden.

Als je dan toch de hei op gaat..... ga dan vooral deze dialoog met elkaar aan.... en zorg dat je de waarden die je gekozen hebt ook daadwerkelijk vanuit een gezamenlijk committment constant meeneemt in je communicatie hierover met elkaar!

WINST OF CONTINUITEIT?

12 Uitdaging bij deze blog: Als het er echt om gaat, waar ga jij dan voor?

Deze tijd staat in het teken van een omwenteling in denken....

Oude overtuigingen - normen- gevestigde orden, ze blijken opeens niet 'heilig' meer.....

Het 2 alternatieven denken: link/rechts, voor/tegen, goed/fout, gelijk/ongelijk, ik/jij, zij/wij.... het levert ons niet op wat we graag willen.

Stephen R. Covey pleit voor een 3de alternatief benaderwijze. Hierbij streef je in alle situaties naar synergie (zowel in waar je gezamenlijk naar streeft, dus het vaststellen van een koers, alsook in hoe je hierover met elkaar communiceert, je verbindt en hoe je uiteindelijk op een meer creatieve en wellicht innovatieve manier samen nieuwe oplossingen bedenkt).... prachtig....

Maar wanneer zijn mensen bereid om hiermee aan de slag te gaan? 1. Als je al langer hebt ontdekt (of als gave hebt meegekregen?) dat het denken en doen vanuit vaste

hokjes/beoordelingscriteria niet jouw manier is en het voor jou logisch is om vanuit 'openheid' en oprechte interesse in contact te staan met je omgeving. Synergie lijkt het beste tot recht te komen als je in contact bent vanuit een gezamenlijke focus. Hierbij ben je bereid om 'los te laten' en 'open-minded' er samen voor te gaan!

SYNERGIE

13

2. Als je door iemand anders uitgenodigd of uitgedaagd wordt om eens bewust naar je eigen inbreng of elkaars inbreng te kijken. Of als je door een ervaring, een boek, een lezing door een charismatische persoon, een film, een gesprek tot een soort bewustwording inzicht over synergie komt.

Als je eenmaal hebt ontdekt hoe het kan zijn om met anderen vanuit synergie in contact te zijn, hebben wij gemerkt dat dat voor veel mensen een geweldige ervaring is. Die verbondenheid wil je dan ook graag met anderen ervaren c.q. creëren en dit daagt vaak uit tot verder onderzoek en nieuwe keuzes.

3. Wanneer je naar een training 3de alternatief denken, handelen en communiceren gaat? Je leert nieuwe vaardigheden aan om tot synergie te komen met je omgeving....

Uiteraard is dit ook mogelijk, maar wat ons betreft schuilt daar (zonder er echt over te willen oordelen) wel een risico in, afhankelijk van de intentie waarmee iemand hieraan deelneemt. Wanneer je namelijk niet vanuit je kernwaarden verlangt naar dit 'synergie-effect'; wanneer je alleen deze 'truc' wil inzetten..... tja..... wat dan..... alles beter dan niets?..... We weten het niet.....

SYNERGIE

Uitdaging bij deze blog: zelf nog vaker 'synergie-effect' ervaren? Wat ga je hiervoor meer of minder doen? 14

Wij zijn erg blij en ook trots op de wijze waarop steeds meer mensen binnen organisaties de Waarde van Waardegericht Ondernemen, Communiceren en Organiseren erkennen en toepassen. We beleven veel plezier in de samenwerking met medewerkers, managementteams, directieleden en steeds vaker hele organisaties, die hun ontdekkingstocht op dit vlak met ons samen inhoud en vorm willen geven. Met dit boekje willen we graag aangeven dat heel het leven (zowel binnen als buiten jouw gebaande wegen), nieuwe mogelijkheden en oplossingen bieden op het gebied van persoonlijke ontwikkeling en communicatie.

Een inspirerend jaar gewenst!

Andrew van der Veen & Marijke Scheenloop -- De Coachtrain --

Adres: Gorlooplaan 6, 5583 GN Waalre Website: www.decoachtrain.nl Blog: www.decoachtrain.nl/Blog E-mail: info@decoachtrain.nl Telefoon: Andrew (06-44289764) Marijke (06-33031450)

NAWOORD

15