Nieuwe zekerheden

NIEUWE ZEKERHEDEN

Jan Tuerlinckx

Christophe Verhelst

Topics

2

I. Inleiding

II. Werking en problemen van de zekerheden onder de oude wetgeving

III. Toelichting bij de Wet Roerende Zekerheden (WRZ)

1. Totstandkoming, tegenstelbaarheid en omvang

pandrecht

2. Eigendomsvoorbehoud

3. Retentierecht

3

Topics

III. Bevoegdheden pandgever en controle door pandhouder

IV. Consumentenbescherming

V. Praktische toepassingen van in pand te geven goederen

VI. De uitwinning van het pand

VII. Afsluitende topics

4

Topics

I. Inleiding

5

• Belgisch vermogensrecht: Elke persoon heeft een vermogen

Elke persoon heeft één vermogen

Een afzonderlijke vermogen en dus ook een afsplitsing van vermogen vereist een eigen persoon rechtspersoonlijkheid

Geen andere vermogens dan voor natuurlijke – en rechtspersonen

=> Art. 7 Hyp.W.: een persoon staat in voor zijn schulden met het geheel van zijn vermogen (onroerend, roerend , tegenwoordige en toekomstige goederen)

6

1. Belang van zekerheidsstelling

• Met betrekking tot de realisatie van een schuldvordering kunnen twee fases onderscheiden worden: Individuele realisatie (bij continuïteit):

Uitgangspunt: o Vrije concurrentie tussen schuldeisers

o Geen principiële voorrang op basis van anterioriteit (oudste vordering)

Vrije realisatie van een schuldvordering

Vrije realisatie kan beperkt worden door de vestiging van

zekerheidsrechten, vb: o Hypotheek

o Vuistpand

7


• Onderscheid twee fases: Gedwongen realisatie of samenloop:

Fixatiebeginsel: Positie schuldeisers wordt op het moment van de samenloop vastgelegd -> geen vestiging van zekerheden meer mogelijk

Gelijkheidsbeginsel: Bij een ontoereikend vermogen worden de verschillende schuldeisers naar evenredigheid van hun vordering betaald (art 8 Hyp.W.) Schuldeisers komen op “gelijke rang” tenzij er tussen de schuldeisers

wettige redenen van voorrang bestaan

Praktisch zullen schuldeisers aan de hand van een rangregeling terugbetaald worden

Door middel van een zekerheid tracht een schuldeiser: o Aan de samenloop te ontsnappen

o Aan de gelijkheid van schuldeisers te ontsnappen

8


• Met betrekking tot de zekerheden kan er een onderscheid gemaakt worden tussen:

Persoonlijke zekerheden

Zakelijke zekerheden

• Vandaag situeren we ons onder de zakelijke zekerheden

9

3. Situering

• Wetgever heeft vastgesteld dat er een wildgroei aan verouderde zekerheden in ons rechtssysteem terug te vinden zijn

• Gelijkheid schuldeisers is de uitzondering

• Oplossing: Wet Roerende zekerheden: Doelstelling: vereenvoudiging zekerheidssysteem en

doeltreffende uitwinning

Invoering in Burgerlijk Wetboek

Gebaseerd op internationale documenten (UNCITRAL)

10

4. Wet Roerende zekerheden

• Oplossing: Wet Roerende zekerheden:

Afschaffing van voorrechten: Oogstkosten (art. 20, 2° Hyp.W.)

Pandhoudende schuldeiser (art. 20, 3° Hyp.W.)

Hotelhouder (art. 20, 6° Hyp W.)

Handelspand (art. 1 – 10 Wet Handelspand)

Warrantstelsel (Wet houdende invoering Warrantsstelsel)

Landbouwvoorrecht (Wet betreffende Landbouwleningen)

Pand op de handelszaak (art. 1 – 12 Wet Inpandgeving Handelszaak)

Burgerlijk Pand (art. 2071 – 2091 BW)

11


– –

• Oplossing: Wet Roerende zekerheden: Blijven behouden:

Factuurpand (art. 13-17 Wet Inpandgeving Handelszaak)

Pandrecht commissionair of diens geldschieter (art. 12-17 Wet Handelspand)

Wet Financiële zekerheden: o Inpandgeving financiële instrumenten

o Inpandgeving contanten

Nieuw: Nieuwe pandregeling

Wettelijke basis eigendomsvoorbehoud

Wettelijke basis retentierecht

12


II. Werking en problemen van het “oude” systeem

13

• Het pand verleent een zekerheid op roerende goederen die de pandhouder onder zijn bezit houdt (art. 2073 BW) Buitenbezitstelling cruciaal:

Noodzakelijk voor ontstaan van het pandrecht

Noodzakelijk voor tegenstelbaarheid van het pandrecht

Pandhouder blijft zijn recht maar behouden zolang hij het goed onder zich houdt

Feitelijke macht -> materiële afgifte: Kan gehouden worden door pandhouder

Of door een derde die in naam en voor rekening van pandhouder uitvoert (warrantage) -> discussie warrantage aan huis

14

1. Vuistpand

• Uitzondering op buitenbezitstelling: Pand handelszaak (bancair monopolie):

Vestiging bij authentieke of onderhandse akte

Inschrijving in register bij hypotheekkantoor

Betrekking op geheel van de handelszaak (beperking 50% voorraad)

10 jaar

Pand op schuldvordering (buitenbezitstelling is voldaan bij sluiten overeenkomst (art. 2075 BW)

• Pandhouder heeft het pand in zijn bezit, maar mag er niet over beschikken -> wel aansprakelijk voor verlies of beschadiging pand

• Pandgever blijft eigenaar van het goed

15

1. Vuistpand

• Uitwinning:

Onderscheid tussen burgerlijk pand (BW), handelspand (Wet handelspand) – pand handelszaak en

Burgerlijk pand: Pandhouder mag niet over het goed beschikken

Voorafgaande rechterlijke controle noodzakelijk (art. 2078 BW):

o Toe-eigening in betaling van de schuld en volgens schatting door deskundige

o Verkoop

o Elk beding op basis waarvan toe-eigening zonder rechterlijke tussenkomst kan, is nietig

Schuldenaar blijft eigenaar van het pand tot aan uitwinning (art. 2079 BW)

Rechterlijke controle a posteriori mogelijk

16

1. Vuistpand

• Uitwinning:

Handelspand: Aanmaning indien gewaarborgde schuldvordering niet voldaan is op

vervaldag

Voorafgaande rechterlijke controle noodzakelijk:

o Keuze voorzitter rechtbank van koophandel: openbare of onderhandse verkoop

o Elk beding op basis waarvan toe-eigening zonder rechterlijke tussenkomst kan, is nietig

Verkregen beschikking is uitvoerbaar na betekening en indien de lener geen verzet instelt bij de rechtbank van koophandel

17

1. Vuistpand

• De koop is voltrokken wanneer partijen een overeenkomst hebben over het voorwerp en de prijs.

• Mogelijkheid bestaat dat de koop voltrokken is, doch dat de prijs nog niet betaald is -> probleem samenloop voor verkoper

• Voorrecht van de onbetaalde verkoper (art. 20, 5° Hyp.W.)

• Versterking positie verkoper door een eigendomsvoorbehoud te bedingen

18


• Eigendomsvoorbehoud = een beding bedongen door verkoper krachtens hetwelk de eigendomsoverdracht wordt opgeschort tot betaling van de prijs.

• Wettelijke basis:

art. 101, lid 2 Faill.W

Voorwaarden: Schriftelijk overeengekomen, uiterlijk ogenblik levering van het goed

Moet in natura aanwezig zijn bij koper (niet onroerend door incorporatie of vermenging met ander goed)

Instelling rechtsvordering voor eerste pv van verificatie

Enkel mogelijk bij faillissement, geen andere vormen van samenloop of procedures

19


• Zuiver feitelijke zekerheidspositie => feitelijk drukkingsmiddel tav. schuldenaar en tegenwerpelijk is bij samenloop

• Verleent de schuldeiser de bevoegdheid om de afgifte van de zaak die een ander toebehoort te weigeren zolang zijn schuldvordering niet is voldaan

• Voorwaarden: Juridische samenhang: samenhang teruggehouden

goud en schuldvordering waarvan betaling wordt gevorderd

Feitelijke heerschappij: retentor moet het goed onder zich houden

Voortdurende heerschappij: zodra retentor goed niet langer onder zich houdt, verlies hij in principe zijn retentierecht

Proportionaliteit: de uitoefening van het retentierecht mag geen misbruik uitmaken

20

3. Retentierecht

• Geen algemene wettelijke regeling, wel vele toepassingsgevallen:

Retentierecht mede-erfgenaam bij inbreng onroerend goed (867 BW)

Retentierecht van de verkoper (1612 BW)

Retentierecht van de huurder bij overgang gehuurde (1749 BW)

...

• Verschaft geen voorrecht op de zaak, maar het retentierecht is tegenstelbaar aan andere SE

21

3. Retentierecht

• De gelijkheid van schuldeisers is een uitzondering: Belgisch rechtssysteem voorziet in een overvloed aan voorrechten die in meerdere wetteksten zijn terug te vinden;

• Verouderd: Het pand voorziet in een buitenbezitstelling, hierdoor is het niet geschikt voor kredietverlening (vb. pand op stock)

• Complexiteit: Wetgeving mbt. zekerheden is verspreid en niet eenduidig -> voorbeeld onderscheid handels- en burgerlijk pand

22

4. Problematiek met huidig systeem

• Uitwinning zekerheidsrechten:

uitwinning van roerende goederen is verouderd

Uitwinning van een pand is problematisch […]

Grote tegenstelling met uitwinning onder WFZ.

• Eigendom tot zekerheid:

• Zekerheidstrust

23

4. Problematiek met huidig systeem

III. Wet Roerende Zekerheden (WRZ)

24

• Uitgangspunten wetgever:

Doeltreffend, flexibel en voorspelbaar zekerheidsstelsel met als doel de kredietverlening en bijgevolg de economie te stimuleren

Evenwichtig tussen belangen schuldeiser, schuldenaar en zekerheidsstellers (met inbegrip van de belangen van derden)

Functionele benadering. Het zekerheidsstelsel moet coherent zijn waarbij gelijkaardige zekerheden dezelfde juridische uitwerking hebben

25

1. Doelstellingen en inspiratie van de wetgever

• Uitgangspunten wetgever: Vereenvoudiging (eerherstel burgerlijk wetboek):

De wetgever heeft vastgesteld dat de wetgeving mbt. zekerheden te verspreid is ten nadele van het burgerlijk wetboek.

Er moet een einde komen aan het onderscheid tussen burgerlijk recht en handelsrecht

Specifieke consumentenbescherming

Inspelen op Europese ontwikkelingen door aansluiting te zoeken bij zekerheidsfiguren die in andere lidstaten te vinden zijn

In het kader van deze doelstellingen heeft de wetgever vastgesteld dat het pandrecht het eerst gemoderniseerd moet worden

26


• De wetgever tracht zich te confirmeren aan de Legalislative Guide on Secured Transactions (UNICTRAL), hetgeen volgende uitgangspunten heeft:

Mogelijkheid om in beginsel alle schuldvorderingen te verzekeren

Mogelijkheid om in beginsel alle activa tot zekerheid aan te wenden

De afwezigheid van de noodzaak om het bezit aan de zekerheidsverschaffer te ontnemen

Een efficiënte en economisch verantwoorde wijze van uitwinning

Resultaat invoering van bezitloos pand

27


• Aanpassing Burgerlijk Wetboek: Boek II, titel XVII. “Zakelijke zekerheden op roerende

goederen”: Hoofdstuk 1: Pandrecht

o Afdeling 1: Algemeen

o Afdeling 2: Publiciteit

o Afdeling 3: Tegenwerpelijkheid door buitenbezitstelling van lichamelijke goederen

o Afdeling 4: Uitwinning

o Afdeling 5: Rangconflicten

o Afdeling 6: Pandrecht op geldsom

o Afdeling 7: Tegenwerpelijkheid door buitenbezitstelling van schuldvordering

Hoofdstuk 2: Eigendomsoverdracht

Hoofdstuk 3: Retentierecht

28

2. Structuur

1. Totstandkoming en omvang pandrecht

29

• Principe (art. 1):

“het pandrecht verleent de pandhouder het recht om bij voorrang boven de andere schuldeisers te worden betaald uit de bezwaarde goederen”

• Totstandkoming <-> tegenstelbaarheid

• Totstandkoming: consensualisme

• Tegenstelbaarheid:

Inschrijving pandregister

buitenbezitstelling

30

Pand

• Totstandkoming van een pand door overeenkomst tussen pandgever en pandhouder

• Toepassing algemene geldigheidsvereisten

1.1. Volwaardige wilsovereenstemming

1.2. Geldig voorwerp

1.3. Handelsbekwame partijen

1.4. Geoorloofde oorzaak

1.5. Geschrift (indien pandgever consument is)

31

1. Totstandkoming – Algemene principes

• Overeenkomst tussen pandgever en pandhouder

• Vertegenwoordiging (art. 3): “Een pandovereenkomst die wordt gesloten door een vertegenwoordiger voor rekening van één of meer begunstigden is geldig en tegenwerpelijk aan derden wanneer de identiteit van de begunstigden kan worden vastgesteld aan de hand van de overeenkomst. Alle daaruit voortvloeiende rechten behoren tot het vermogen van die begunstigden.

De vertegenwoordiger kan alle rechten uitoefenen die normaal toekomen aan de pandhouder. Hij is, behoudens andersluidende overeenkomst, met de begunstigde hoofdelijk aansprakelijk.”

32

1.1. Wilsovereenstemming

• Vertegenwoordiging (art. 3):

Mogelijkheid tot aanstellen vertegenwoordiger

Vertegenwoordiger kan alle rechten uitoefenen die normaal aan pandhouder toekomen (Vb: registratie van het pand)

Hoofdelijk aansprakelijkheid: begunstigde <-> vertegenwoordiger (cfr. art. 5 WFZ)

Zekerheidstrust: Nuttig bij kredietverstrekking door een consortium (gesyndiceerde

kredieten)

Vangt wijzigingen binnen het consortium op (risico op verlies zekerheid)

Kan actieve hoofdelijkheid of parallel debt-constructies vervangen

33

1.1. Wilsovereenstemming

• Algemeen:

Art. 7 bepaalt goederen die het voorwerp van een pandrecht kunnen uitmaken: Roerende lichamelijke goederen

Roerende onlichamelijke goederen

Een goed dat roerend is uit zijn aard, maar onroerend is geworden door bestemming

een geheel van dergelijke goederen (dus ook handelszaak of landbouwexploitatie

Pandrecht kan niet enkel betrekking hebben op huidige goederen, maar ook op toekomstige goederen

34

1.2. Voorwerp pandrecht

• Algemeen:

Het pandrecht bestaat uit: Hoofdsom + bijhorigheden: Interest

Schadebeding

Kosten uitwinning

Consumentenbescherming (art 7, lid 4): Is de pandgever een consument dan mag de waarde van het

verpande goed het dubbel van de omvang van het pandrecht niet overschrijden

De bijhorigheden mogen niet meer bedragen dan 50% van de hoofdsom

35


• Algemeen:

Wordt geen onderscheid gemaakt tussen register- en vuistpand.

Sommige goederen kunnen echter niet materieel in bezit genomen worden en zijn enkel mogelijk bij registerpand (vb.: cliënteel of goodwill)

36


• Pand op universaliteit:

Pand op universaliteit is mogelijk voor iedereen (in tegenstelling tot bankenmonopolie pand handelszaak)

Pand vereist dat geheel voldoende bepaald is (geen individualisering): Duidelijk aangeven dat een algemeenheid in pand wordt gegeven

Omschrijven wat de algemeenheid juist is

Voor algemeenheid => registerpand (gelet op gebrek aan individualisering), wel mogelijk om bepaalde goederen buiten bezit te stellen

37


• Pand op universaliteit: Pand handelszaak (art. 7, lid 2) = geheel van

goederen die onderdeel zijn van handelszaak Niet langer voorbehouden voor banken

Beperking van 50% van de waarde van de aanwezige voorraad niet langer opgenomen

Pand landbouwexploitatie (art. 7, lid 3)= geheel van goederen die tot de exploitatie dienen Landbouwvoorrecht (art. 20, 1° Hyp W.) opgeheven

Pand vangt dit op en omvat: o Vruchten van de oogst van het jaar

o Waarde van hetgeen het gehuurd huis of hoeve stoffeert

o Alles ter exploitatie van de hoeve

Pand op onbeslagbare goederen niet mogelijk (art. 1408 Ger.W.) 38


• Pand op schuldvorderingen: Specifiek geregeld in afdeling 7 “Pand op

schuldvorderingen” (artt. 60 -68)

Totstandkoming (art 61): Sluiten van pandovereenkomst

Moet bevoegd zijn kennisgeving te doen aan de schuldenaar van verpande vordering

Voorwerp: pand strekt zich uit tot (art. 65): De verpande schuldvordering in hoofdsom

Interest

Schadebeding

Andere bijhorigheden

Pandhouder kan alle rechten verbonden aan de schuldvordering uitoefenen (inclusief accessoire rechten zoals borgtochten etc..) (art. 67)

39


• Pand op schuldvorderingen:

Voorwerp: Mogelijkheid tot verpanding van toekomstige schuldvorderingen ->

noodzakelijkheid van bepaalbaarheid (art. 62)

Fiduciaire overdracht tot zekerheid (art. 61)

Tegenstelbaarheid (art. 60): Verpanding is pas tegenstelbaar aan de schuldenaar van de verpande schuldvordering na kennisgeving of pand door hem werd erkend: Bescherming pandhouder ter goeder trouw (art. 1690, §1, lid 2-3

BW)

Bevrijding betaling schuldenaar ter goeder trouw (art. 1691 BW)

Bewijs: geschrift (rekening houden met al dan niet consument)

40


• Pand op toekomstige goederen

Art. 8: “het pand kan toekomstige goederen tot voorwerp hebben”

Pandrecht komt tot stand op het tijdstip dat de overeenkomst wordt gesloten

Rang van het pand: vanaf de registratie, ongeacht of het goed zich reeds in het vermogen bevindt

Uitwinning/uitoefening van het pand kan pas op het ogenblik dat het goed zich in het vermogen van de pandgever bevindt

Noodzakelijk dat de goederen afdoende bepaald (bepaalbaar) worden

41


• Pand op toekomstige goederen

Wat kan niet in pand gegeven worden: Goederen roerend door anticipatie (goederen die nog onroerend

zijn)

Aandelen van een nog op te richten vennootschap

Nog niet uitgegeven obligaties

Voorbeeld: de inpandgeving van een veranderlijke voorraad kleding, schoenen of andere lichamelijke goederen

42


• Zakelijke subrogatie

Pandrecht strekt zich uit tot alle vorderingen die in de plaats komen van de bezwaarde goederen: Schuldvordering ingevolge de overdracht van de goederen

Vergoedingen voor het tenietgaan, beschadiging of waardeverminderingen van de goederen

Pandrecht strekt zich ook uit tot de vruchten van de bezwaarde goederen (contractuele afwijking mogelijk)

Rang van het pand: tijdstip registratie van het goed

Conventionele afwijking van subrogatie? Pas mogelijk op het tijdstip dat de vervangende schuldvordering is ontstaan, niet bij de totstandkoming van het pand

43


• Algemeen:

Principe: Goederen kunnen slechts in pand gegeven worden indien de pandgever hiertoe bevoegd is (art. 6)

Hoedanigheid pandgever: Pandgever als schuldenaar

Pandgever als derde

Beschikkingsbevoegd = pandgever is eigenaar van het goed of is gerechtigd om het goed in pand te geven (vb. een vertegenwoordiger

44

1.3. Beschikkingsbevoegdheid

• Derde-pandgever:

Pandrecht kan door een derde gegeven worden voor de schuldenaar => zakelijke borgtocht (art. 5)

Derde moet beschikkingsbevoegd zijn, geeft een goed in pand dat hij in eigendom heeft

Bescherming bij uitwinning (art 5, lid 2): “Behoudens anders overeengekomen kan, indien voor eenzelfde schuldvordering zowel goederen van de schuldenaar als van een derde zijn verpand, de derde-pandgever vorderen dat eerst de goederen van de schuldenaar worden uitgewonnen.”

45


• Derde-pandgever:

Pandrecht kan door een derde gegeven worden voor de schuldenaar => zakelijke borgtocht (art. 5)

Derde moet beschikkingsbevoegd zijn, geeft een goed in pand dat hij in eigendom heeft

Bescherming bij uitwinning (art 5, lid 2): “Behoudens anders overeengekomen kan, indien voor eenzelfde schuldvordering zowel goederen van de schuldenaar als van een derde zijn verpand, de derde-pandgever vorderen dat eerst de goederen van de schuldenaar worden uitgewonnen.”

46


• Beschikkingsonbevoegde: Situatie waarbij de pandgever het goed niet rechtsgeldig in pand

kon geven

In principe tot gevolg dat:

Werkelijke eigenaar kan het goed revindiceren

De overeenkomst relatief nietig is (een vordering die de pandhoudende schuldeiser kan instellen op voorwaarde dat hij niet te kwader trouw is)

Maximale bescherming pandhouder te goede trouw onder WRZ (art,6 , lid 2):

“Heeft de pandgever die bevoegdheid niet, dan verkrijgt de pandhouder niettemin een pandrecht indien hij bij het sluiten van de overeenkomst redelijkerwijze mocht veronderstellen dat de pandgever tot verpanding bevoegd was”

47


• Beschikkingsonbevoegde:

Ware eigenaar kan het goed op basis van art. 2279 BW maar terugvorderen van diegene die het goed in bezit heeft indien: Hij de zaak heeft verloren of indien ze hem werd ontstolen

Er nog geen drie jaar verstreken zijn (vanaf verlies of diefstal

Art. 2279 BW van toepassing tav. pand met buitenbezitstelling

Quid registerpand? Gelet op de bewoording van art. 6, lid 2 wordt er in de rechtsleer vanuit gegaan dat dit eveneens geldt tav. de registerpandhouder

48


• Hoofdverbintenis

– Pand wordt gevestigd als zekerheid ter waarborging van een hoofdverbintenis

– Pand heeft een accessoir karakter tav. hoofdovereenkomst

– Wat kan een pand waarborgen: Verbintenissen mbt. een betaling van geld

Verbintenissen om iets te doen, iets niet te doen of iets te geven

=> In feite kan bijna elke verbintenis een pand met zich meebrengen, noodzakelijk is dat de gewaarborgde schuldvordering voldoende bepaald is!

49

1.4. Oorzaak: zekerheid tav. verbintenis

Toekomstige schuldvordering (hoofdverbintenis): noodzakelijkheid van bepaalbaar of bepaalbaarheid

Verplichte opname maximumbedrag schuldvordering in pandovereenkomst

=>bij gebreke eraan is het pand niet bewezen en ook niet tegenwerpelijk aan derden

50


• Overdracht hoofdverbintenis:

Art. 23: “De overdracht van de gewaarborgde schuldvordering heeft de overgang van het pandrecht tot gevolg. Laatstgenoemde overgang is tegenwerpelijk aan derden door de registratie ervan in het pandregister of door de overdracht van het bezit van de bezwaarde goederen aan de overnemer. De gewaarborgde schuldvordering mag gedeeltelijk worden overgedragen. In dat geval is de overgang van het pandrecht evenredig met de omvang van de overdracht van de schuldvordering”

51


• Overdracht hoofdverbintenis:

Overdracht = zeer ruim (vb: subrogatie, vruchtgebruik, beslag,…) -> noodzakelijk is dat de hoofdverbintenis blijft bestaan

Overdracht is dus niet schuldvernieuwing of novatie.

52


• Een inpandgeving wordt bewezen door een geschrift:

Nauwkeurige aanduiding met pand bezwaarde goederen

Omschrijving gewaarborgde schuldvorderingen

Maximaal bedrag tot beloop waarvan de schuldvorderingen gewaarborgd zijn

• Indien de pandgever een consument is, moet het geschrift bijkomend vermelden:

Voldoen aan vereisten artikel 1325 of 1326 BW

De waarde van de verpande goederen

53

1.5. Geschrift (consument)

2. Tegenwerpelijkheid pandrecht

54

Twee regimes:

2.1. Registerpand

2.2. Buitenbezitstelling

55

2. Tegenwerpelijkheid

• Principe: Pand is tegenstelbaar aan derden door registratie in het

nationaal pandregister

• Pandregister: Online tool zonder tussenkomst van een fysiek persoon

(vergelijking met beslagberichten)

Functies: Inschrijving, overdracht, wijziging, vernieuwing, doorhaling en

rangafstand mbt. pandrechten

Inschrijving, overdracht, vernieuwing of doorhaling van het eigendomsvoorbehoud

Raadpleging om eigen rang te onderzoeken

56

2.1. Registerpand

• Wie? (art. 29)

Pandhouder

Vertegenwoordiger

Lasthebber

Authenticatie: gebruiker van het pandregister zal zich als geregistreerd gebruiker moeten aanmelden

-> voor Belgen via E-ID

• Kennisgeving (art. 29)

Pandhouder stelt pandgever in kennis van de registratie

57

2.1. Registerpand

• Te vermelden gegevens (art. 30):

Identiteit pandhouder, lasthebber of vertegenwoordiger

Identiteit pandgever

Aanwijzing van de met het pandrecht bezwaarde goederen

Aanwijzing gewaarborgde schuldvordering

Maximaal bedrag ten belope waarvan de schuldvorderingen gewaarborgd zijn

Expliciete verklaring van de pandhouder dat hij hoofdelijk aansprakelijkheid is voor fouten ingevolge de registratie

58

2.1. Registerpand

• Vernieuwing (art. 35):

Registratie verloopt na 10 jaar -> pandrecht niet meer raadpleegbaar in register

Vernieuwing voor een nieuwe termijn is mogelijk

Vernieuwing vindt plaats door registratie voor einde termijn

Vernieuwing vereist vermelding registratienummer oorspronkelijk pand

Vernieuwing kan geheel of gedeeltelijk zijn

Pand toont oorspronkelijke registratie

Pandhouder moet de pandgever in kennis stellen van de vernieuwing

59

2.1. Registerpand

• Wijziging (art. 32-33):

Onjuiste gegevens: Pandhouder aansprakelijk voor fouten bij inschrijving

Pandgever is gerechtigd de verwijdering of wijziging van de onjuiste gegevens te vorderen

Pandhouder is gerechtigd de geregistreerde gegevens te wijzigen

Wijziging pandovereenkomst: Pandhouder is gerechtigd de geregistreerde gegevens te wijzigen

60

2.1. Registerpand

• Toegang (art. 31 en 34):

Eenieder heeft toegang

Gegevens: Registratienummer

Identiteit pandhouder, lasthebber of vertegenwoordiger

Identiteit pandgever

De met pandrecht bezwaarde goederen

Gewaarborgde schuldvorderingen

Maximaal bedrag

Verklaring van de pandhouder dat hij aansprakelijk is voor onjuiste gegevens

Datum van registratie

61

2.1. Registerpand

• Kostprijs:

Voor elke inschrijving, raadpleging of wijziging kan er een retributie gevraagd worden

62

2.1. Registerpand

• Principe:

Pandrecht is tegenwerpelijk door buitenbezitstelling (art. 39):

“Pandrecht is tegenwerpelijk aan derden wanneer het goed in de

feitelijke macht van de schuldeisers of overeengekomen derde wordt gesteld”

Buitenbezitstelling enkel mogelijk bij: Lichamelijke goederen

Schuldvorderingen

63


• Voorwaarden:

Inbezitstelling moet werkelijk, openbaar, effectief, voldoende bekend, zichtbaar, exclusief en ondubbelzinnig zijn Bij een lichamelijk goed is de pandhouder in feite een detentor,

pandgever blijft juridische eigenaar

Bij een schuldvordering beschikt de pandhouder over alle rechten verbonden aan de in pand gegeven schuldvordering -> kennisgeving noodzakelijk

Pandhouder moet gedurende de duurtijd van het pandrecht in bezit blijven van het goed

Verlies = tenietgaan pandrecht, tenzij het verlies onvrijwillig was -> revindicatie

64


3. Bewijs pandrecht

65

• WRZ voorziet in 3 bewijsregimes:

Registerpand

Pand met buitenbezitstelling

Pand op schuldvorderingen

66

3. Bewijs

• Geschrift met (art 4): Nauwkeurige omschrijving bezwaarde goederen

Gewaarborgde schuldvordering

Maximaal bedrag waarvan schuldvordering gewaarborgd is

• Consument: bijkomend art. 1325 of art. 1326 BW

• Geschrift is geen vormvereiste (behalve consumenten) en strekt enkel tot bewijs tav. derden: Zonder geschrift is het pand geldig tussen partijen

Pand kan geregistreerd worden zonder geschrift -> tegenstelbaar aan derden

Zonder geschrift kan pand bij betwisting niet bewezen worden

67

3.1. Registerpand

• Pandovereenkomst kan door alle middelen van recht bewezen worden (art. 40)

• Consument: schriftelijke overeenkomst die voldoet aan art. 1325 of art. 1326 BW noodzakelijk

68

3.2. Pand met buitenbezitstelling

• Geschrift (art. 61):

Pandrecht bezwaarde schuldvorderingen

Gewaarborgde schuldvorderingen

Consument: bijkomend art. 1325 of art. 1326 BW, alsook maximaal bedrag tot beloop waarvan schuldvorering gewaarborgd is

69

3.3. Pand op schuldvordering


70

• Vandaag:

art. 101, lid 2 Faill.W


Moet in natura aanwezig zijn bij koper (niet onroerend door incorporatie of vermenging met ander goed)

Instelling rechtsvordering voor eerste pv van verificatie

Enkel mogelijk bij faillissement, geen andere vormen van samenloop of procedures

71


• WRZ:

Art. 69 - 72, Titel XVII BW

Principe - art. 69: “Roerende goederen, verkocht met een beding dat de eigendomsoverdracht opschort tot de volledige betaling van de prijs, kunnen worden teruggevorderd wanneer de koper in gebreke blijft de koopprijs te betalen voor zover dit schriftelijk is opgesteld uiterlijk op het ogenblik van de levering van het goed

Is de koper een consument, dan dient de instemming van de koper uit het geschrift te blijken.

Het terugvorderingsrecht krachtens een beding van eigendomsvoorbehoud kan worden uitgeoefend ongeacht de juridische aard van de overeenkomst waarin het is opgenomen.”

72


• WRZ:


Instemming bij geschrift indien consument

Koper blijft in gebreke koopprijs te betalen

Niet langer enkel bij faillissement

Zakelijke subrogatie mogelijk (art. 70 -> art. 9)

Verwerking mogelijk (indien toegestaan) => EV op nieuw goed (art. 70 -> art. 18)

Vermenging mogelijk (art. 70 -> art. 20)

Overdracht schuldvordering heeft overdracht EV tot gevolg (art. 70 -> art. 23, lid 1)

73


• WRZ:

Onroerend door incorporatie: EV blijft behouden mits registratie pandregister (art. 71)

Verrijkingsverbod: compensatie met eigen schuldvordering, bij surplus verplichting tot teruggave aan koper (art. 72)

Registratie in pandregister (behoudens art. 71) niet noodzakelijk

Superprioriteit: onbetaalde verkopers met EV gaan voor op pandhouders

=> Onder WRZ is het EV een volwaardig zekerheidsrecht

74


3. Retentierecht

75

• Vandaag:

Zuiver feitelijke zekerheidspositie => feitelijk drukkingsmiddel tav. Schuldenaar en tegenwerpelijk is bij samenloop

Voorwaarden: Juridische samenhang: samenhang teruggehouden goud en

schuldvordering waarvan betaling wordt gevorderd

Feitelijke heerschappij: retentor moet het goed onder zich houden

Voortdurende heerschappij: zodra retentor goed niet langer onder zich houdt, verlies hij in principe zijn retentierecht

Proportionaliteit: de uitoefening van het retentierecht mag geen misbruik uitmaken

76

3. Retentierecht

• WRZ:

Art. 73-76, titel Titel XVII BW

Principe - art. 73: “Het retentierecht verleent aan de schuldenaar het recht om de teruggave van een goed dat door zijn schuldenaar werd overhandigd of bestemd is voor zijn schuldenaar, op te schorten zolang zijn schuldvordering die verband houdt met dat goed niet is voldaan”

Feitelijke macht over het goed noodzakelijk (art. 74)

Het retentierecht verleent de retentor een preferentieel recht zoals de pandhouder, met name om bij voorrang boven andere schuldeisers betaald te worden

Geen registratie

Superprioriteit bij schuldvordering tot behoud van de zaak

77

3. Retentierecht

III. Bevoegdheden pandgever en controle door pandhouder

78

• Problematiek: bij registerpand blijft pandgever in bezit van het goed

• Gebruiksrecht (art. 17):

Pandgever is gerechtigd het goed te gebruiken overeenkomst hun bestemming

Gebruiksrecht kan niet uitgesloten worden

Normale exploitatie: pandhouder kan best in de pandovereenkomst definiëren wat normale exploitatie is

79

1. Registerpand – rechten pandgever

• Beschikkingsrecht (art. 21): Pandgever kan binnen een normale bedrijfsvoering vrij over de

bezwaarde goederen beschikken

Daden van beschikking:

Verkoop

Verhuur

Beschikkingsrecht moet in mogelijkheid voorzien om lening terug te betalen -> van belang bij voorraad

Geldt enkel ten aanzien van professionelen

De derde-verkrijgen verkrijgt de goederen vrij van een pandrecht

Volgrecht (art. 24) geldt niet indien goed kon overgedragen worden

Partijen kunnen hiervan afwijken

80

1.Registerpand – rechten pandgever

• Verwerking (art. 18):

Verwerking = Vereniging of samenvoeging van goederen

Zaaksvorming (goed van een derde wordt gebruikt)

Verwerking door pandhouder is toegestaan

Indien goederen niet meer gescheiden kunnen worden, zal het pandrecht overgaan op het nieuwe goed

Partijen kunnen hiervan afwijken

Nieuwe inschrijving niet noodzakelijk, wijziging wel

81


• Vermenging (art. 20):

Pandrecht blijft behouden bij de vermenging van vervangbare goederen

Bij samenloop kan elke pandhouder zijn rechten uitoefenen overeenkomstig zijn rechten

Onduidelijkheid mbt. rechten van elke pandhouder en anterioriteitsregel

• Goede huisvader:

Pandgever moet de goederen beheren als een goed huisvader

Pandgever heeft een bewaarplicht

82


• Controlerecht:

Pandhouder beschikt over controlerecht om goederen te inspecteren

Moet pandhouder in staat stellen na te gaan of pandgever zijn verplichtingen nakomt

Controlerecht kan contractueel gemoduleerd worden

83

1. Registerpand – rechten pandhouder

• Sancties (art.22):

Afgifte goed: Via rechter afgifte goed aan pandhouder bekomen

Via rechter aanstelling sekwester bekomen

Pandovereenkomst kan toe-eigening zonder rechterlijke tussenkomst niet bepalen

Pandovereenkomst kan ernstige tekortkomingen wel moduleren (niet bindend, maar richtinggevend)

Vordering in schadevergoeding (contractuele fout)

Misbruik van vertrouwen (bedrieglijke vervreemding)

84

1. Registerpand – rechten pandhouder

• Onderscheid lichamelijke goed - schuldvordering

• Lichamelijk goed:

Pandhouder heeft goed onder zich

Onderscheid rechtsverhouding: Pandgever <-> pandhouder:

o Pandgever = juridische eigenaar

o Pandhouder = detentor

Pandhouder <-> derden:

o Pandhouder heeft een zakelijk pandrecht waarvan hij bezitter is

85

2. Pand met buitenbezitstelling

• Lichamelijk goed:

Verplichtingen pandhouder (art. 43): Als een goed pandhouder zorg dragen

Contactueel aansprakelijk voor beschadigingen of verlies ingevolge nalatigheid

Kan nuttige kosten tot behoud en onderhoud op pandgever verhalen

Segregatieplicht (art. 44): pandhouder moet soortzaken gescheiden houden -> kan uitgesloten worden

Indien hij segregatieplicht niet nakomt, moet hij dezelfde hoeveelheid soortgelijke goederen teruggeven

Inspectierecht pandgever: Pandgever mag op ieder ogenblik de goederen inspecteren

86


• Schuldvordering:

Probleem: de verpande schuldvordering wordt opeisbaar zonder dat de gewaarborgde schuldvordering opeisbaar is

Art. 67 voorziet een inningsrecht voor de pandhouder: Pandhouder kan de schuldvordering innen

Zolang de gewaarborgde schuldvordering niet opeisbaar is, moet de pandhouder de schulden op een afgescheiden bankrekening storten onder verplichting het saldo aan de pandgever af te dragen

Is de gewaarborgde schuldvordering opeisbaar, kan hij de verpande schuldvordering innen. Het saldo moet hij aan de pandgever afdragen.

Bij gedwongen uitvoering moet de derde-schuldenaar aan de gerechtsdeurwaarder betalen

87


IV. Consumentenbescherming

88

• Consumentenbescherming op het vlak van:

Totstandkoming pand

Bewijs pand

Omvang pand

Uitwinning

89

1. Situering

• Belang hoedanigheid pandgever

• Verwijzing WER

• Art. I.1.2° WER:

“ iedere natuurlijke persoon die handelt voor doeleinden die buiten zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit vallen”

90

1. Consument?

• Registerpand:

Geschrift met: Nauwkeurige omschrijving bezwaarde goederen

Gewaarborgde schuldvordering

Maximaal bedrag waarvan schuldvordering gewaarborgd is

art. 1325 of art. 1326 BW

Geschrift is niet enkel noodzakelijk als bewijsmiddel, maar eveneens voor totstandkoming van het pand

• Pand met buitenbezitstelling:

Geschrift enkel noodzakelijk voor bewijs pandrecht

Geschrift moet voldoen aan art. 1325 of art 1326 BW

91

2. Totstandkoming en bewijs

• Beperkingen tav. consument:

De waarde van het verpande goed mag niet meer bedragen dan het dubbel van het pandrecht, zoals bepaald in art. 12 (art. 7, lid 4)

Pandrecht bestaat uit (art. 12): Hoofdsom schuldvordering

Bijhorigheden zoals interest, schadebeding en uitwinning

Tav. consument mogen de bijhorigheden niet meer dan 50% van de hoofdsom bedragen!!

92

2. Omvang pandrecht en in pand gegeven goed


Praktisch: Hoofdom: 100

Maximale bijhorigheden: 50

Maximale waarde verpand goed: 300

Probleem: Bij een gedeeltelijke financiering van een welbepaald goed

(bijvoorbeeld wagen) zal men soms geen pand kunnen vestigen

Alle sommen pand is mogelijk, maar men moet steeds een maximumbedrag gaan opgeven

93

2. Omvang pandrecht en in pand gegeven goed


Oude regime

Voorafgaande rechtelijke machtiging noodzakelijk (wordt hiernavolgend besproken)

94

3. Uitwinning

V. Praktische toepassingen van in pand te geven goederen

95

• Bespreking volgende figuren:

Pand op een voertuig

Pand op een algemeenheid

Pand op voorraden

96

1. Inleiding

• Vandaag:

Probleem: buitenbezitstelling, hierdoor is een pand niet de geschikte zekerheid om een kredietverlening voor een voertuig te waarborgen

Oplossingen: Pand handelszaak (voorbehouden voor banken)

Inpandgeving van de documenten -> quid afdwingbaarheid

Negative pledge: kredietnemer verbindt er zich toe om het voertuig niet te vervreemden

Oplossingen kunnen commerciële kredietverlening niet ondervangen

97

2. Pand op voertuig

• WRZ:

Registerpand - geen buitenbezitstelling Financiering tav. ondernemingen:

o Mogelijkheid tot inpandneming van individuele wagens

o Mogelijkheid om meerdere wagens in pand te nemen

o Mogelijkheid van een zogenaamd wisselpand waarbij niet de specifieke wagen in pand wordt genomen, maar ook toekomstige wagens een onderpand zouden vormen

Financiering tav. consumenten:

o Mogelijkheid tot inpandneming van individuele wagens

o Wisselpand

o Belangrijk: de ratio van de financiering in verhouding tot de wagen zal bepalend zijn.

98

2. Pand op voertuig

• Vandaag:

Pand handelszaak: Betrekking op alles dat noodzakelijk is voor exploitatie

Beperking voorraad (50%)

Bancair monopolie

Registratie van de akte bij het hypotheekkantoor

Betaling registratierechten

Pand landbouwexploitatie -> landbouwvoorrecht: Geheel dat tot exploitatie van een landbouwexploitatie dient

99

3. Pand op algemeenheid

• WRZ: Universaliteit:

Pand kan betrekking hebben op een geheel van goederen (art. 7, lid 1)

Pand kan betrekking hebben op toekomstige goederen (art. 8)

Beperking: goederen moeten in de handel zijn (art. 7, lid 5)

Kan betrekking hebben op een geheel, bijvoorbeeld een exploitatie, maar ook op een deel van de exploitatie

Moeilijkheid gaat erin bestaan om het pand afdoende te bepalen => geheel moet bijgevolg duidelijk omschreven zijn

Handelszaak: Geen onderscheiden regelgeving

Geen bancair monopolie

Registratie pandregister, maar niet op hypotheekkantoor

Geen beperking

100


• WRZ:

Handelszaak: Enkel voorwerp in de wet bepaald: geheel der goederen die de

handelszaak uitmaken -> afwijking bij overeenkomst mogelijk

Kan betrekking op de gehele of gedeeltelijke handelszaak

Geen beperking van voorraden

Geen bancair monopolie

Registratie pandregister, maar niet op hypotheekkantoor

Onroerend door bestemming bij handelszaak?

o rechten van pandhouder blijven bestaan (art. 19)

o Rangconflict met hypotheekhouder -> anterioriteit tussen rechten pandhouder en hypotheekhouder

101


• WRZ:

Landbouwexploitatie: Enkel voorwerp in de wet bepaald: geheel der goederen die tot de

exploitatie dienen:

o vruchten van de oogst van het jaar

o al wat tot de exploitatie van de hoeve behoort

Quid schuldvorderingen van onderneming?

-> best in pandovereenkomst bepalen

102


• Vandaag:

Problemen: Pand op handelszaak:

o Voorbehouden voor banken

o Slechts 50% van de voorraden

o Registratie hypotheekkantoor

o Registratierechten

Vuistpand:

o Buitenbezitstelling

o Allerlei constructies noodzakelijk, zoals warrantage of derde pandhouders

103

3. Pand op voorraden

• WRZ:

Registerpand – geen buitenbezitstelling Mogelijkheid om specifieke goederen in pand te namen

Mogelijkheid om een deel van de voorraad in pand te nemen

Mogelijkheid om heel de voorraad in pand te nemen (50% regel geldt niet)

Noodzakelijk: afdoende omschrijving -> goederen moeten bepaald of bepaalbaar zijn: Vb.: alle kledij, alle boeken, ….

Houdt in dat goederen die zich vandaag in de voorraad bevinden in pand gegeven kunnen worden

Houdt in dat toekomstige goederen ook deel kunnen uitmaken van het pand

104


• WRZ:

Mogelijkheid tot wisselpand: Pand kan zo omschreven worden dat niet enkel huidige voorraad

onder het pand valt, maar ook de toekomstige goederen

WRZ stelt enkel dat toekomstige goederen onder pand kunnen vallen -> bepaalbaarheid noodzakelijk

Rang van het pand = datum van registratie

Problematiek soortgoederen: Identificatie: Soortgoederen worden naar hoeveelheid of gewicht

bepaald -> voorwerp dient gewogen, gemeten of geteld te worden

Soortgoederen moeten dus ofwel volledig in pand geworden, ofwel moet er bedongen worden dat de pandgever een feitelijke afscheiding zal waarborgen

105


• WRZ:

Pand met buitenbezitstelling is nog steeds een mogelijkheid: Segregatieplicht pandhouder voor soortgoederen (art. 44):

o Moet soortgoederen gescheiden houden van soortgelijke zaken

o Bij vermenging moet hij bij beëindiging eenzelfde hoeveelheid van soortgelijke zaken teruggeven

o Bij samenloop in hoofde van pandhouder kan pandgever zijn goederen terugvorderen

o Indien er samenloop is in hoofde van pandhouder na vermenging maken zij aanspraak in verhouding tot hun rechten (rangconflict)

106


VI. De uitwinning van het pand

107

• Moment uitvoerbaarheid zijn er twee situaties mogelijk:

1) Schuldenaar komt zijn verbintenis na pandhouder staat in voor de verwijdering van de registratie (art 16,

§1)

indien pand niet verwijderd wordt, kan dit gevorderd worden

2) Schuldenaar komt zijn verbintenis niet na Bevrijding van het pand kan bekomen worden tegen betaling van de

opeisbare schuldvordering en de reeds gemaakte uitwinningskosten (art. 50)

Uitwinning door pandhouder

108

1. Schuldvordering is opeisbaar

• Filosofie pand: recht om bij voorrang uitbetaald te worden

=> ten gelde maken van de in pand gegeven goederen

• WRZ maakt onderscheid tussen de uitwinning tav.:

Niet-consument: zeer ingrijpende wijzigingen

Consument: min of meer oude procedure

109

2. Uitwinning

110

2. Uitwinning Niet-consumenten consument

Pandhouder beschikkingsbevoegd Ja, indien hij niet over het goed beschikt (registerpand) of er is verzet -> tot rechter wenden

Neen

Voorafgaande machtiging Neen ja

Rechterlijke controle Ad interim en a posteriori (beslagrechter)

A priori en a posterio (beslagrechter)

Kennisgeving

Uitwinningsmodaliteiten 1° gehele of gedeeltelijke verkoop (eventueel via gerechtsdeurwaarder) 2° verhuur 3° toe-eigening

1° door de rechter doen toewijzen in betaling (schuld volgens schatting deskundige 2° openbare of onderhandse verkoop !! Mag niet optreden als koper bij onderhandse verkoop!!

• Principes:

“Vereenvoudiging” -> parate en snelle executie

Keuze pandhouder: bij niet-betaling kan pandhouder op eigen risico het pandrecht uitoefenen om de goederen ten gelde te maken

Uitwinning moet te goede trouw en economisch verantwoorde wijze plaatsvinden

Lichte procedurele verschillen tussen uitwinning registerpand en pand met buitenbezitstelling

111

2.1. Uitwinning niet-consument

• Procedure: Stap 1: Kennisgeving (art. 48) Pandhouder stuurt een voorafgaande kennisgeving per

aangetekende brief: Aan:

o schuldenaar of derdepandgever o Indien het goed met andere panden bezwaard is, moet kennisgeving ook aan

andere pandhouders o Eventuele beslagleggers

Melding: o bedrag van gewaarborgde schuldvordering o Omschrijving bezwaarde goederen o Voorgenomen wijze van uitwinning o recht van schuldenaar of pandgever om de goederen te bevrijden door

tijdige betaling

Termijn: 10 dagen – 3 dagen (bederfbare goederen)

112


• Procedure: Stap 2: Beschikkingsbevoegd (art. 47)

Pandhouder met buitenbezitstelling:

Heeft goed onder zich en kan over het goed beschikken

Indien hij het goed niet heeft -> procedure uitvoerend beslag

Tenzij de pandgever de uitwinning betwist -> pandhouder moet zich tot rechter wenden -> uitwinning opgeschort

Beschikking rechter niet vatbaar voor hoger beroep!

Pandhouder met registerpand:

Beschikt doorgaans niet over het goed en kan er niet over beschikken

Moet pandgever verzoeken goed af te geven

Indien noodzakelijk moet hij uitvoerend beslag laten leggen op het goed -> in principe a priori controle door beslagrechter

113


• Procedure:

Stap 3: Mogelijkheden van uitwinning:

Openbare of onderhandse verkoop (eventueel via aanstelling gerechtsdeurwaarder)

=> Bij onderhandse verkoop mag pandhouder niet als koper optreden !

Toe-eigening mits toestemming van de pandgever

=> Kan bij de totstandkoming van het pand reeds bij overeenkomst afgesproken worden indien wordt bepaalt dat de waarde van de goederen door een deskundige wordt vastgesteld volgens de marktprijs

114


• Procedure:

Stap 4: Verdeling (art. 55):

Bedrag ingevolge uitwinning toegerekend op gewaarborgde schuldvordering en redelijke kosten

Meerdere pandhouders -> netto-opbrengt verdeeld op basis van rangregeling

Saldo voor pandgever

Stap 5: Afsluitende kennisgeving (art. 56, lid 2-3)

Bij het afsluiten van de uitwinning is opnieuw een kennisgeving aan de betrokken partijen noodzakelijk

115


• Rechterlijke controle:

2 fasen: Tijdens de uitwinning van het pand (art. 54)

A posteriori na de uitwinning (art. 56)

Tijdens uitwinning: Wat: Geschil mbt. uitwinning

Wie: Pandhouder, pandgever en iedere belanghebbende

Tijdstip: Op ieder ogenblik

Gevolg: opschorting uitwinning

Wijze: dagvaarding of verzoekschrift

116


• Rechterlijke controle:

Na uitwinning: Wat: Geschil mbt. wijze van uitwinning of aanwending opbrengst

Wie: Iedere belanghebbende

Tijdstip:

o Bij kennisgeving na uitwinning: 1 maand vanaf kennisgeving

o Geen kennisgeving na uitwinning: 3 maanden vanaf einde uitwinning

Wijze: dagvaarding of verzoekschrift

117


• Bij niet-betaling mag pandhouder niet over het pand beschikken

• Voorafgaande rechterlijke machtiging noodzakelijk (art. 46): Toe-eigening in betaling van schuld (schatting)

Openbare of onderhandse verkoop

Elk beding op basis waarvan toe-eigening zonder rechterlijke tussenkomst kan, is nietig

• De consument kan eveneens bevrijdend betalen tot het ogenblik van uitwinning (betaling schuldvordering en gemaakte inningskosten)

118

2.2. Uitwinning consument

• Indien meerdere bevoorrechte schuldeisers een aanspraak hebben op het in pand gegeven goed, zal er zich bij de uitwinning een rangconflict voordoen

• Onderscheid tussen:

Rangconflicten tussen pandhouders

Rangconflicten tussen pandhouders en bevoorrechte schuldeisers

Rangconflicten tussen pandhouders - hypothecaire of op onroerende goederen bevoorrechte schuldeisers

119

3. Rangconflicten

• Uitgangspunt: Anterioriteitsregel (art. 57): Indien meerdere pandhouders

op hetzelfde goed aanspraak maken, wordt hun rang bepaald naar datum van de registratie dan wel bezitsverkrijging -> ogenblik tegenstelbaarheid van belang

• Bijzonderheden: Retentierecht:

Zelfde gevolgen als pandrecht -> anterioriteitsregel in verhouding met pandrechten

Uitzondering: superprioriteit voor retentierecht voor een schuldvordering tot behoud van de zaak

120

3.1. Rangconflicten tussen pandhouders

• Bijzonderheden:

Eigendomsvoorbehoud: Onbetaalde verkoper gaat voor op pandhouders

Onbetaalde verkoper gaat niet voor op de rententor die zich beroept op een schuldvordering tot behoud van de zaak

Problematisch: eigendomsvoorbehoud moet niet in pandregister geregistreerd worden en is in dat opzicht niet altijd zichtbaar -> pandhouder kan hierdoor nadeel ondervinden

121

3.1. Rangconflicten tussen pandhouders

• Toepassing artt. 21 – 26 Hyp.W. => geen wijzigingen ten opzichte van de vroegere situatie

122

3.2. Rangconflicten pandhouder – bevoorrechte schuldeisers

• Onroerendmaking door incorporatie of bestemming heeft niet tot gevolg dat het pandrecht verdwijnt

=> pandhouder en hypotheekhouders zullen in conflict

komen

=> verdeling en rangreling noodzakelijk

• Oplossing: anterioriteitsregel tussen pandhouder en hypotheekhouder -> nazicht datum inschrijving

123

3.3. Rangconflicten pandhouder – bevoorrechte schuldeisers (onroerend)

Tuerlinckx Fiscale Advocaten cvba

Maria-Henriëttalei 1 Place Ste Véronique 10 Nijverheidsstraat 14

B-2018 Antwerpen B-4000 Liège B-2260 Westerlo

T. +32 3 206 21 10 T. +32 4 233 34 36 T. +32 14 21 01 10

F. +32 3 206 21 19 F. +32 4 233 81 45 F. +32 14 21 01 19

www.tuerlinckx.eu

Nieuwe zekerheden

Law

Transcript of Nieuwe zekerheden