Nieuwe leerplannen 3de graad TSO EE-EM-IW · Een examen kan een onderdeel zijn van de evaluatie,...

13
1 ELEKTRICITEIT MECHANICA 1 Evalueren bij geïntegreerde leerplannen Geïntegreerd leerplan Bij een geïntegreerd leerplan gaan we uit van de noodzaak van de realisatie van een degelijke samenhang tussen theorie en praktijk. We bieden de leerplandoelen en leerinhouden van de verschillende vakken zo aan dat theorie en praktijk als één geheel worden ervaren en er zo een optimale afstemming is van de theorie op de praktijk. Zo ontstaat er een duidelijk referentiekader om over die "vakken" heen projectmatig te werken. Aandachtspunten m.b.t. evaluatie Zolang we bezig zijn met onderwijs, zullen we bezig zijn met evaluatie. In de verslagen van de doorlichting komen een aantal aandachtspunten regelmatig terug, die we ook als pedagogische begeleiding konden detecteren. In veel gevallen gaat het over een ontoereikende leerplanrealisatie. Oorzaken zijn bv.: het ontbreken van de samenhang tussen de leerdoelstellingen (kan te maken hebben met de vakkenstructuur), te weinig of ontoereikend projectmatig werk of lesinhouden die niet afgestemd zijn op het leerplan. De vakgroepwerking ontbreekt het in veel gevallen aan een adequate pedagogisch-didactische benadering. Tenslotte is de evaluatie onvoldoende afgestemd op het leerplan; ze is te veel gericht op kennis en er is te weinig of zelfs geen aandacht voor procesevaluatie (noch voor de evaluatie als dusdanig, noch voor de manier waarop we aan procesevaluatie doen). Als we de leerplandoelstellingen in onze geïntegreerde leerplannen goed lezen, springt het belang van procesevaluatie nochtans in het oog. De pedagogische begeleiding detecteert op haar beurt dezelfde aandachtspunten, aangevuld met de invloed van maatschappelijke factoren (juridisering, digitalisering, samen leerplannen realiseren …) en het mandaat van de vakgroep in de schoolorganisatie. Vanuit haar aandacht, en vooral bezorgdheid, voor een integrale kwaliteitszorg heeft de werkgroep Evaluatie binnen het interdiocesaan overleg (IDO) elektriciteit/elektronica ervoor geopteerd de leraren een ‘tool’ aan te reiken om het beoogde beheersingsniveau in de leerplandoelen beter te duiden. Hiervoor hebben we een beroep gedaan op een pedagogisch model: de taxonomie van De Block & Heene(link). We willen het model hier aan de hand van een driedimensionaal diagram, de vormingskubus, beschrijven.

Transcript of Nieuwe leerplannen 3de graad TSO EE-EM-IW · Een examen kan een onderdeel zijn van de evaluatie,...

1

ELEKTRICITEIT MECHANICA

1 Evalueren bij geïntegreerde leerplannen

Geïntegreerd leerplan

Bij een geïntegreerd leerplan gaan we uit van de noodzaak van de realisatie van een degelijke samenhang tussen theorie en praktijk. We bieden de leerplandoelen en leerinhouden van de verschillende vakken zo aan dat

theorie en praktijk als één geheel worden ervaren en er zo een optimale afstemming is van de theorie op de praktijk. Zo ontstaat er een duidelijk

referentiekader om over die "vakken" heen projectmatig te werken.

Aandachtspunten m.b.t. evaluatie

Zolang we bezig zijn met onderwijs, zullen we bezig zijn met evaluatie. In de

verslagen van de doorlichting komen een aantal aandachtspunten regelmatig terug, die we ook als pedagogische begeleiding konden detecteren. In veel

gevallen gaat het over een ontoereikende leerplanrealisatie. Oorzaken zijn bv.: het ontbreken van de samenhang tussen de leerdoelstellingen (kan te maken hebben met de vakkenstructuur), te weinig of ontoereikend

projectmatig werk of lesinhouden die niet afgestemd zijn op het leerplan. De vakgroepwerking ontbreekt het in veel gevallen aan een adequate

pedagogisch-didactische benadering. Tenslotte is de evaluatie onvoldoende afgestemd op het leerplan; ze is te veel gericht op kennis en er is te weinig of

zelfs geen aandacht voor procesevaluatie (noch voor de evaluatie als dusdanig, noch voor de manier waarop we aan procesevaluatie doen). Als we de leerplandoelstellingen in onze geïntegreerde leerplannen goed lezen,

springt het belang van procesevaluatie nochtans in het oog.

De pedagogische begeleiding detecteert op haar beurt dezelfde aandachtspunten, aangevuld met de invloed van maatschappelijke factoren (juridisering, digitalisering, samen leerplannen realiseren …) en het mandaat

van de vakgroep in de schoolorganisatie.

Vanuit haar aandacht, en vooral bezorgdheid, voor een integrale kwaliteitszorg heeft de werkgroep Evaluatie binnen het interdiocesaan overleg (IDO) elektriciteit/elektronica ervoor geopteerd de leraren een ‘tool’

aan te reiken om het beoogde beheersingsniveau in de leerplandoelen beter te duiden.

Hiervoor hebben we een beroep gedaan op een pedagogisch model: de

‘taxonomie van De Block & Heene’ (link). We willen het model hier aan de hand

van een driedimensionaal diagram, de vormingskubus, beschrijven.

2

We kunnen aan elke leerplandoelstelling volgens de drie dimensies van de kubus een gradatie geven:

1 op Beheersniveau (= gedragsniveau): 1 – 2 – 3 - 4

2 op niveau van de LeerInhouden: 1 – 2 – 3 – 4 – 5 - 6

3 op niveau van het Leereffect: 1 – 2 - 3

De koppeling van deze drie gradaties aan een leerplandoel noemen we de BIL-

indicator.

2 De BIL-indicator

Dit is een arbitrair getal van drie cijfers gebaseerd op de vormingskubus van De Block en Heene dat toegevoegd wordt aan ieder leerplandoel. Het laat de lesgever toe de bedoeling van de leerplancommissie preciezer in te schatten

en er ook de evaluatie op af te stemmen. Let wel: de indicator is louter richtinggevend en is dus geen verplichting. De vakwerkgroep kan sommige

leerplandoelen eventueel anders interpreteren naargelang de situatie of de

3

mogelijkheid om die doelen in de eigen school te realiseren. De vermelding van de BIL-indicator is in elk geval een uitnodiging om terdege aan leerplanstudie te doen.

Hierna splitsen we de verschillende vlakken van de vormingskubus even uit.

Bij elk onderdeel lichten we kort de betekenis toe volgens de taxonomie van De Block & Heene. We hanteren hierbij dezelfde werkwijze als studiegebiedverantwoordelijke

Frank Remy bij de toelichting van de recentste leerplannen in ons studiegebied (S-en-Se SBT en 3gr I-ICT).

B = B e h e e r s i n g s n i v e a u

1 Weten (kennen)

Er zich bewust van zijn dat er iets bestaat en het kunnen reproduceren.

Het inprenten van de fundamentele parate kennis. Het waarnemen met zintuigen; registreren om te onthouden.

Een eerste contact met nieuwe informatie.

2 Inzien (kennen)

Het formuleren van conclusies die resulteren uit het op elkaar betrekken van de inhouden van het weten.

Het zien van een bepaald verband (essentie).

Niet louter herhalen (reproduceren), maar begrijpen. Een eerste persoonlijk verwerken (interpreteren).

3 Toepassen (kunnen)

Het gebruiken van de geziene leerinhoud in functie van een situatie. Het geleerde gebruiken in een nieuwe situatie/context (productief –

creatief). Het verwerven van vaardigheden.

4 Integreren (zijn)

Het spontaan toepassen van de leerinhouden.

De beheersingsniveaus verwijzen vooral naar het werkwoord dat in de leerplandoelstelling wordt gebruikt.

I = I n h o u d e n ( = l e e r i n h o u d e n )

1 Feiten (kennis)

Concrete en unieke gegevens.

Data, plaatsnamen, afspraken, symbolen, gebeurtenissen en conventies.

2 Begrippen (kennis)

Abstracties die terug gaan tot de wezenlijke kenmerken van een verzameling feiten (concepten).

Gelijkheidskenmerken van verschillende inhouden.

4

3 Relaties (kennis)

Enkelvoudige en vaste verbanden tussen twee inhouden en/of kenmerken.

Samenhang en tegenstellingen, gelijkenissen, combinaties, correlaties …

4 Structuren (kennis)

Meervoudige relaties die geordend zijn, zoals theorieën, modellen, criteria, schema’s … bv. tabel van Mendelejev, getallenstelsel.

5 Methodes (vaardigheden)

Welbepaalde werkwijzen of procedures die de leerling gebruikt voor het

oplossen van problemen. bv. algoritmen, syntheses, analyses, schema's, inducties (data combineren),

deducties (specifieke toepassing van algemene regels), substituties (op een andere manier benaderen).

6 Attitudes (stabiele houdingen)

Vrij stabiele houdingen, instellingen, gerichtheden van een individu. Berusten op vaardigheden (methodes).

Die vaardigheden worden opgebouwd op basis van ordeningsmiddelen (feiten, begrippen, relaties, structuren). bv. juistheid vereist controleren en hiervoor zijn gegevens en methodes

nodig.

L = L e e r e f f e c t

1 Beperkt

Specifiek, sterk gericht op de studierichting bv. U = I.R

2 Meer algemeen

Gericht op het domein wetenschap-techniek

bv. U = I.R, s = v.t, F = m.g, F = k. Δs

3 Zeer algemeen

algemeen vormend

bv. y = a.x

5

Interpretatie

Er zijn dus 4 x 6 x 3 = 72 mogelijke combinaties voor de BIL-indicator. Ze geven aan waar de klemtoon ligt in de leerplandoelstelling (LPD) en op welke

manier de LPD best wordt geïnterpreteerd. Een LPD waar het werkwoord ‘toepassen’ in voorkomt, krijgt in de BIL-indicator bv. een beheersingsniveau

3. Dit betekent onder meer dat de LPD zowel ‘kennen’ als ‘kunnen’ impliceert. Die LPD enkel met een 'kennis'examen evalueren is dus niet meer toereikend! Een examen kan een onderdeel zijn van de evaluatie, maar ook de

procesevaluatie zal aan bod moeten komen. Procesevaluatie is een permanente evaluatie die elke week bijgestuurd moet worden. ‘Hoe’ de

evaluatie gebeurt, is een pedagogisch-didactische vrijheid van de school. De inspectie kan dat dus niet opleggen. Ze kan wel vragen naar de criteria die

we toepassen. Die criteria halen we uit de operationele doelstellingen die we afleiden uit de BIL-indicator van de LPD.

Epiloog

Het is de bedoeling dat van nu af aan bij de toelichting van elk nieuw leerplan

een evaluatietool met opgave van de BIL-indicatoren voor alle LPD aangereikt wordt. Dat is in het studiegebied EE al gebeurd voor S-en-Se SBT en 3de graad I-ICT. Andere leerplannen zullen volgen. Het zal in ieder geval een hulp

zijn in de vakwerkgroepen om efficiënter aan leerplanstudie te doen en zowel de productevaluatie als de procesevaluatie op de juiste manier aan

te pakken. We hopen dat iedereen die mogelijkheden effectief zal benutten.

3 Engineering 2de graad IW

De leerplannen 2de en 3de graad Industriële wetenschappen krijgen een

volledig nieuwe invulling. Daar waar de gelijkenissen in de vorige leerplannen met die van Elektromechanica gemakkelijk te vinden waren, is er in de

nieuwe visie een duidelijk onderscheid. De leerplannen worden progressief herwerkt. Het leerplan Industriële wetenschappen ‘nieuwe stijl’ werd al in september 2013 ingevoerd in het 3de jaar. In het schooljaar 2014-2015 volgt

de invoering in het 4de jaar. Het leerplan voor de 3de graad wordt momenteel herwerkt. Het zal vrijgegeven worden in de loop van het

schooljaar 2014-2015. Uiteraard werken we in dit leerplan in dezelfde lijn verder.

Het specifiek gedeelte van het leerplan beschrijft 9 tot 12 lesuren per week. We spreken daarbij niet langer van ‘vakken’, maar van ‘clusters’.

6

Om te beantwoorden aan de technologische en maatschappelijke evolutie kregen die clusters in het specifiek gedeelte een nieuwe naam: ‘toegepaste wetenschappen’ en ‘engineering’. Door de splitsing in deze twee clusters

hebben de leerplanmakers aangegeven dat we een duidelijk evenwicht zoeken tussen de cognitieve vaardigheden van de IW-er (toegepaste

wetenschappen) en zijn experimentele–onderzoekende vaardigheden (engineering). De klassieke leerinhouden zoals mechanica, elektriciteit … kunnen we onderbrengen in de cluster ‘toegepaste wetenschappen’. Het is de

bedoeling dat in de cluster ‘engineering' de verschillende STEM-leerinhouden (Science – Technology – Engineering – Mathematics) in enkele projecten

geïntegreerd aan bod komen. De scholen kunnen de verdeling van de uren over beide clusters in principe vrij kiezen, maar we streven naar 3 tot 5 uur

voor engineering.

De competenties uit de cluster ‘toegepaste wetenschappen’ of wiskunde

verwerft de leerling via projecten. Hij verwerft die competenties op basis van onderzoek; vroeger geziene leerinhouden zet hij vast in een experiment. De

leerling kan het project volgen via een ‘projectdossier’, waarin de opdracht met zijn doelstellingen beschreven staat. In het projectdossier kan de leerling de nodige theorie of de plaats waar ze staat terugvinden.

Het is niet vanzelfsprekend projecten te vinden die de nodige variatie aan

kennis bevatten en die tevens voldoende prikkelend zijn zonder het bevattingsvermogen van de leerling te overstijgen. Het spreekt voor zich dat het voor de leraar een hele uitdaging is om een dergelijk project uit te

werken. Vandaar dat de implementatie van de nieuwe leerplannen gedragen dient te worden door het volledige STEM-leerkrachtenteam. Ideaal worden

een aantal projecten schooloverstijgend uitgewerkt.

Het project houdt kansen in om tekenvaardigheden, mechanische leerinhouden, elektrische leerinhouden, meetvaardigheden … in te oefenen.

De leerkracht engineering beschikt bijgevolg in het ideale geval over een projectlokaal met voldoende pc’s met teken- en simulatiesoftware, meet- en

wat basismontagegereedschap … en een theorielokaal in de nabijheid, zodat hij vlot kan overgaan van theorie naar praktijk.

In dit eerste jaar, waarin de nieuwe leerplannen werden ingevoerd, zijn een aantal projecten uitgewerkt. Hieronder vind je een voorbeeld van een project

dat over de volledige 2de graad loopt: ‘De robotarm’. In het project ‘De robotarm’ werkt elke leerling met een bouwdoos, met de

waarde van een degelijk handboek. In het 3de jaar stelt de leerling de robotarm samen volgens het meegeleverde bouwplan. Een aantal onderdelen

tekent hij met professionele software en stelt ze virtueel samen. De

7

wetmatigheden uit de mechanica en de elektriciteit worden op een experimentele wijze bevestigd. Via een reeks experimenten bepaalt de leerling het type kunststof. Hij tekent en simuleert het elektrisch

aansluitschema. De leerling probeert de ontwerpkeuzes te begrijpen en te verklaren.

We kunnen het project doortrekken naar het 4de jaar, waarbij we de klassieke schakelaars vervangen door een afstandsbediening; de

motorsnelheid elektronisch regelen; via een microcontroller een algoritme opstellen om de robot automatisch een patroon te laten uitvoeren … Dit

laatste kan eventueel in combinatie met het project Brainbox.

Op de eerste MindMap vind je een hulpmiddel voor de mogelijke organisatie.

De tweede MindMap toont een mogelijke uitwerking van de robotarm.

Met dank aan Jo Desutter (OLV Ter Duinen Zeebrugge) en medewerkers

4 Vernieuwde website Mechanica

In de loop van dit schooljaar hebben we onze website in een nieuw kleedje gestoken. We hebben enkele grondige wijzigingen aangebracht, maar de

dubbele doelstelling blijft:

delen van informatie, cursusmateriaal en projecten;

elkaar ondersteunen.

Via de mindmapstructuur komen we snel tot de verschillende domeinen. In de loop van de vele schooljaren hebben we al heel veel informatie aangeboden onder de vorm van cursusmateriaal, projectvoorbeelden,

tekenopdrachten … Er is een ruime uitbreiding voor de tak Solid Edge, het tekenpakket 3D CAD in de mindmap. Bij het doorklikken in de boomstructuur

kom je op de SharePoint van de DPB terecht waar je de documenten kunt downloaden.

Met ‘dpb brugge mechanica’ in Google vind je gemakkelijk de site terug:

http://www.dpbbrugge.be/mechanica/

8

De hoofdstructuur bevat de vijf belangrijkste takken:

1 ondersteuning lessen, 2 solid Edge,

3 gratis software en tools, 4 documenten van de begeleider,

5 formulier.

De belangrijkste vernieuwingen naast een grote uitbreiding van het aangeboden

lesmateriaal en de herschikking van de site zijn:

het ontwikkeld lesmateriaal voor technische activiteiten n.a.v. het nieuw

leerplan;

de Solid Edge-ruimte laat nu ook toe om het programma te downloaden;

er is een nieuw uitwisselingsplatform voor onze centra voor Leren en

Werken;

na het invullen van het formulier word je op de hoogte gebracht van

vernieuwingen en nascholingen.

De gebruikersnaam en het wachtwoord blijven behouden en die kun je bekomen via de technisch adviseur van je school of je vakbegeleider. Voor meer

informatie, klik op de link.

5 Website EE

Via de portaalsite van DPB secundair onderwijs geraak je gemakkelijk op de websites van de begeleiders. Het kan ook rechtstreeks met de URL:

http://www.dpbbrugge.be/elektriciteit

We hopen dat je er af en toe gebruik van maakt, dan is het ook zinvol om de

site te onderhouden. De vernieuwde website EE hebben we in 2011 gelanceerd en we hebben ze voor die gelegenheid volledig toegelicht in de

Didactische en Pedagogische berichten van het schooljaar 2011-2012. Voor wie dit nog eens wil nalezen: je kunt de editie ophalen via de DPB-website (secundair onderwijs) onder:

Publicaties > Didactische en pedagogische berichten > Schooljaar 2011-2012. Kies dan voor Vakbegeleiding > ‘Elektriciteit – mechanica’ en blader

naar pagina 3. Ziezo. Gebruikersnaam en/of paswoord uit het oog verloren? Hiervoor kun je altijd terecht bij je TA elektriciteit of je TAC. Je kunt ook een mailtje sturen naar je pedagogisch begeleider. Hij bezorgt je graag alle

informatie.

9

6 Wat is blijven hangen na jaren van vakbegeleiding in het studiedomein elektriciteit – mechanica?

Bij onze bezoeken aan de scholen vormden een aantal items altijd een rode

draad in ons begeleidingswerk. Telkens was het uitgangspunt: Hoe op een haalbare manier de leerplannen volgens een gewenste visie realiseren? ‘Hot

items’ van de laatste jaren? Hier volgen er enkele. Geïntegreerd werken

Alle vernieuwde leerplannen zijn geschreven vanuit een geïntegreerde

aanpak. Hierbij geven we de lessen niet meer vanuit een vakkenstructuur, maar bieden we bij een opdracht of realisatie theorie en praktijk als één

geheel aan. Daardoor ziet de leerling een duidelijk verband tussen theorie en praktijk. Dat maakt vooral de theoretische lessen boeiender en ook efficiënter.

Projectmatig werken

Een succesvolle manier om geïntegreerd te werken, is het realiseren van projecten. We gaan uit van een opdracht (een studie of een realisatie)

waarbij de theorie of voorkennis, samen met de voorbereiding tot een eindresultaat leidt.

Hierbij werken we bij voorkeur volgens het technologisch proces:

1 probleemstelling / opdracht, 2 theorie / voorkennis,

3 voorbereiding (ontwerpen, kostprijs, planning, werkvolgorden), 4 realisatie, 5 evaluatie.

De voorbije jaren hebben we bovendien tal van voorbeelden ontwikkeld en

via onze website ter beschikking gesteld. Gezien normaal meerdere leraren betrokken zijn bij een project, is het een must om samen te werken en in de vakwerkgroep afspraken te maken. Vakgroepwerking is hier dus uitermate

belangrijk.

Gedifferentieerd werken Projectmatig werken maakt het mogelijk om gedifferentieerd te werken. Dat

biedt meerdere voordelen.

De school hoeft niet voor iedere leerling over een machine of toestel te

beschikken. Iedere leerling of leerlingengroep kan op eigen tempo een taak of

opdracht uitvoeren.

De leerlingen vinden de opdrachten minder eentonig.

Differentiëren kan op meerdere manieren.

De leerlingen kunnen tegelijkertijd aan meerdere opdrachten werken. Bij een project kun je de taken verdelen tussen groepen leerlingen die:

een theoretische opdracht maken; opzoekwerk verrichten (bv. met de computer); tekenwerk uitvoeren;

10

de realisatie uitvoeren. De leraren TV en PV kunnen de taken verdelen volgens bevoegdheid.

Maak hierover afspraken in de vakwerkgroepen.

Zorg en Handelingsgericht Samen Werken (toekomst)

Met het M-decreet dat vanaf september 2015 wordt ingevoerd, komt er een

nieuwe uitdaging bij. Hoe gaan we om met leerlingen met specifieke noden? Het zal een serieuze opdracht worden om ook hier het beste van onszelf te geven om ook deze leerlingen de kansen te geven waarop ze recht hebben.

Meer hierover kun je vinden in de Didactische en Pedagogische berichten van vorig schooljaar.

8 Afscheid

Voor alles is er een tijd. Er is een tijd om van start te gaan, een tijd om met volle overgave bezig te zijn met wat je écht belangrijk acht, een tijd om achterom te kijken en een tijd om los te laten. Dit is ook zo in een

professionele loopbaan. Volgend schooljaar zal de pedagogische begeleiding voor elektriciteit en mechanica een andere invulling krijgen. Na meer dan

dertig jaar, waarvan respectievelijk acht en zeventien in de pedagogische begeleiding, nemen collega Daniël Haeve en ikzelf per één september afscheid van het onderwijs. We hebben zoveel waardevolle momenten

meegemaakt, die ons verder gevormd en vervolmaakt hebben en waarvoor we heel dankbaar zijn. Er zijn de vele contacten met zoveel mensen die

zullen bijblijven. Er was zoveel … Een moment dus om dankbaar terug te blikken op een – zeg maar – rijkelijk gevulde loopbaan. Een moment om

gemeend ‘dank je’ te zeggen. En daar zijn veel redenen voor.

Als begeleider mochten we altijd het gevoel hebben welkom te zijn in onze

scholen. Uiteraard nemen de scholen voor Wetenschap en Techniek hierbij een speciale plaats in. Daar zijn we de directies en de mensen van onze

afdelingen te allen tijde dankbaar voor. In de loop van de vele jaren is er een (h)echte binding ontstaan. We hebben dan ook heel wat mooi werk kunnen

11

verrichten in een vertrouwensrelatie. Dat is het toch waar begeleiding om

draait? De perceptie van ‘inspectie’ ligt dan ook al een tijdje achter de rug.

Gelukkig! Het is wat ons betreft zo goed als een voorwaarde om aan ‘echte’ begeleiding te kunnen doen. Voor elke school zijn er dan ook heel wat redenen waardoor die vertrouwensrelatie tot stand gekomen is.

Als we er enkele opnoemen:

de vele vragen die door leraren, technisch adviseurs (coördinatoren) of

directie gesteld werden om de kwaliteit van de lessen, de werking van de

afdeling of het onderwijs in het algemeen te stimuleren of te verbeteren; de prachtige leermiddelen, technisch materiaal, cursusmateriaal en

evaluatiemateriaal die op verschillende terreinen tot stand gekomen zijn; de schitterende samenwerking met de technisch adviseurs van de afdeling

elektriciteit op organisatorisch, pedagogisch en didactisch vlak;

de voortreffelijke resonans van diezelfde mensen in de stuurgroep; de medewerking van de betrokken collega’s om targets te bereiken en

verbeteringen te bewerkstelligen; de grote aandacht voor kwaliteit;

de professionaliteit van de medewerkers op gespecialiseerde terreinen; de combinatie van beperkte mogelijkheden en mogelijkheden met grote

kunde;

de medewerking ten aanzien van het studiegebied elektriciteit/elektronica; de jaarlijkse sympathieke uitnodigingen voor de geïntegreerde proeven en

opendeurdagen; de prachtige bereikte resultaten in ons studiegebied op zoveel vlakken; de technische medewerking om van onze website een overzichtelijk en

handig werkinstrument te maken; …

en het rijtje is verre van af.

Daarom een gemeende ‘dank je wel’, beste directie, technisch adviseurs

(coördinatoren) en leraren van onze SWeTe scholen:

voor de vele keren dat wij welkom waren in jullie klas, in jullie les;

voor de professionaliteit die jullie ons toonden; voor de afdelingsgebonden activiteiten die we samen hebben meegemaakt

bij voorbereiding en opvolging van de doorlichting, bij vakwerkgroepen,

vakvergaderingen en andere vakgerichte momenten; voor de keren dat jullie ons uitgenodigd hebben als jurylid op jullie

prachtige geïntegreerde proeven; voor alle professionele momenten die we samen beleefd hebben; voor je sympathie;

voor je engagement; voor je vriendschap naast de professionele contacten.

12

Was het allemaal ‘perfect’? Nee. Maar dat was ook niet nodig. De ‘instelling’ was goed, en daar gaat het om. Je herinnert je misschien de bezinning uit

Leeftocht die we gemaakt hebben, dat perfectie eigenlijk niet bestaat en dus van niemand geëist kan worden en ook dat schijnbare perfectie tot onmacht

en zelfvertwijfeling leidt. Een ‘goede’ leerkracht, begeleider … daarentegen

heeft ook minder goede dagen; is kwetsbaar; soms vol energie, soms moe; soms blij, soms triest; soms bevlogen, soms holle woorden sprekend. Hij of

zij is een voorbeeld van vallen en opstaan, van blijven zoeken naar evenwicht tussen gezin en werk, tussen thuis en school, tussen arbeid en rust. We

mogen besluiten dat we de mooiste resultaten kunnen bereiken als we met ons eigen kennen en kunnen constructief samenwerken met respect voor de inbreng van elkeen. Dat is wat wij jullie voor de toekomst willen toewensen.

Als we nog één boodschap mogen meegeven, om te bewaren, zouden we dit

willen doen met de woorden van Antoine de Saint-Exupéry: “Als je een schip

wil bouwen, beveel de mensen dan niet om hout te verzamelen, verdeel het werk

niet voor hen, geef geen orders. Nee, leer hen te verlangen naar de onmetelijke

uitgestrektheid van de zee.” Bied leerlingen, collega’s … een realiseerbare

droom aan die richting geeft aan plannen en doelen. Is het niet rond dat ‘verlangen’ dat onderwijs eigenlijk allemaal draait?

Met dat schip vaar je elk jaar een nieuwe route op de soms woelige wateren

van het onderwijs. Denk vandaag maar aan de herstructurering van het SO, het M-decreet …

Geloof in jezelf en bewaar je professionaliteit; dan vaar je goed!

Sta ons toe met Kris Gelaude te besluiten:

Met de schoonheid die je ziet,

met de geestdrift die je wekt,

met de ruimte die je laat,

met de vrede die je brengt,

met gevoel voor humor,

met de zorg voor het geringe,

met de troost van aandacht,

met de kracht van eenvoud,

ben je in staat om bergen te verzetten.

We wensen het iedereen graag toe. Het ga jullie verder allemaal opperbest!

13

Patrick Goes Daniël Haeve

Elektriciteit

Juist toepassen van elektrische installaties met waterpompboilers en warmtepompen voor ruimteverwarming in lage energiewoningen

Cursuscode: I15-234

Docent: diverse docenten

Datum en uur: woensdag 22 oktober 2014 van 14.00 u. tot 16.00 u.

Locatie: Vrij Technisch Instituut Torhout