1

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

Nieuwe EPB-software 3G

Inhoud

VOORWOORD ................................................................................................................................................... 2

1. INWERKINGTREDING VAN DE NIEUWE EPB-SOFTWARE 3G ............................................................................ 2

2. INSTALLEREN ............................................................................................................................................. 2

2.1 Systeemvereisten ....................................................................................................................... 2 2.2 Softwarecompatibiliteit ............................................................................................................ 3

3. NIEUWE INDELING VAN HET GEBOUW .......................................................................................................... 3

4. EXTRA FUNCTIONALITEITEN VAN DE VERSIE 5.0 ............................................................................................. 4

4.1 Het genereren van de startverklaring ................................................................................... 4 4.2 Het genereren van de EPB-aangifte ..................................................................................... 6 4.3 De nieuwe eisen voor hernieuwbare energie ..................................................................... 8

4.3.1 Extra invoermogelijkheden .............................................................................................. 8 4.3.2 Resultaten hernieuwbare energie ................................................................................ 10 4.3.3 Formulieren ...................................................................................................................... 10

4.4 Sociale huisvesting .................................................................................................................. 11

5. WIJZIGINGEN NAAR AANLEIDING VAN HET WIJZIGINGSBESLUIT VAN 29 NOVEMBER 2013 ............................. 11

5.1 Perceelsgebonden PV-panelen ........................................................................................... 11 5.2 Aanpassen formule berekening referentiewaarde van het E-peil van

wooneenheden .................................................................................................................................... 12 5.3 Aanpassen eis netto-energiebehoefte ............................................................................... 13 5.4 Wijziging formule interne warmtewinsten ........................................................................... 13

6. OPGELOSTE BUGS ................................................................................................................................... 13

6.1 Invoeren mechanische toevoeropeningen bij renovaties ............................................. 14 6.2 Fout bij het opslaan van het bestand ................................................................................. 14 6.3 Type toestel............................................................................................................................... 14

7. VAAK VOORKOMENDE PROBLEMEN ......................................................................................................... 15

7.1 Installatie- of opstartproblemen ........................................................................................... 15 7.2 Verbindingsproblemen met de bibliotheek ....................................................................... 17 7.3 In situ-gespoten PUR................................................................................................................ 17

2

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

Voorwoord

Op 1 januari 2014 schakelt het VEA officieel over op een nieuwe EPB-software, namelijk de

EPB-software 3 gewesten (3G). Het Vlaamse Gewest stapt mee in het softwarepakket van het

Waalse en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. De EPB-software van de drie gewesten is

gebruiksvriendelijker en bevat meer mogelijkheden dan de huidige EPB-software Vlaanderen.

Op 22 juli 2013 werd al een eerste versie 4.3.0 beschikbaar gesteld. Die versie was bedoeld

om u vertrouwd te maken met de nieuwe EPB-software.

Op 6 januari 2014 wordt de versie 5.0. beschikbaar gesteld. Met die versie is het mogelijk om

EPB-aangiften en startverklaringen aan te maken.

1. Inwerkingtreding van de nieuwe EPB-software 3G

Welke software u moet of kan gebruiken, hangt af van de aanvraagdatum van de

stedenbouwkundige vergunning of van de melding.

Voor projecten met een aanvraagdatum van de stedenbouwkundige vergunning of

meldingsdatum:

vóór 01/01/2012 is het verplicht om met de huidige EPB-software Vlaanderen te

werken;

vanaf 01/01/2012 en vóór 01/01/2014 kunt u zowel met de huidige EPB-software

Vlaanderen als met de nieuwe EPB-software 3G versie 5.0 werken;

vanaf 01/01/2014 is het verplicht om met de EPB-software 3G versie 5.0. te werken.

Zolang de aanvraagdatum van de vergunning of de meldingsdatum vóór 01/01/2014 ligt,

blijft het dus mogelijk om EPB-aangiften en startverklaringen die aangemaakt zijn met de

huidige EPB-software Vlaanderen, in te dienen op de energieprestatiedatabank.

Opgelet, met de EPB-software 3G is het niet mogelijk om:

projecten in te voeren met een aanvraagdatum van de vergunning of

meldingsdatum vóór 01/01/2012;

een project van het Waalse Gewest of het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest te

converteren naar een Vlaams project en omgekeerd;

een bestand te openen dat aangemaakt is in de huidige EPB-software Vlaanderen.

Projecten met een aanvraagdatum van de vergunning of meldingsdatum vanaf

01/01/2014, maakt u dus best direct in de EPB-software 3G aan.

2. Installeren

U kunt de versie 5.0. van de EPB-software 3G downloaden op

http://www.energiesparen.be/epb/prof/installatie.

2.1 Systeemvereisten

De EPB-software 3G werkt op types computers die tenminste aan de volgende criteria

voldoen:

een Intel microprocessor of evenwaardig met een frequentie van minstens 1.66 GHz;

minstens 512 MB actief RAM-geheugen;

een geïntegreerde grafische kaart van het type Intel Media Accelerator 950 of meer;

een beeldscherm met een resolutie van minstens 1024 x 768 pixels;

120 MB beschikbare ruimte op de disk voor de installatie van de EPB-software;

100 tot 500 KB per EPB-projectbestand.

Voor een optimaal gebruik is de volgende configuratie aanbevolen:

een Intel microprocessor of evenwaardig met een frequentie van minstens 1.83 GHz;

minstens 2 GB actief RAM-geheugen;

3

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

een dedicated grafische kaart van het type Nvidia, ATI met 128 MB geheugen of

meer;

een beeldscherm met een resolutie van minstens 1280 x 768 pixels;

120 MB beschikbare ruimte op de disk voor de installatie van de EPB-software;

van 500 KB tot meerdere MB ruimte op de disk per EPB-projectbestand in functie van

de omvang van het beschouwde project.

2.2 Softwarecompatibiliteit

De software is compatibel met de volgende besturingssystemen:

Microsoft Windows XP Service Pack 3

Microsoft Windows Vista

Microsoft Windows Seven 32 en 64 bit

Microsoft Windows 8 32 en 64 bit

Mac OS X

Linux UBUNTU 10.X

De compatibiliteit met andere besturingssystemen is mogelijk, maar wordt niet

gegarandeerd.

3. Nieuwe indeling van het gebouw

In de EPB-software 3G en in de EPB-software Vlaanderen versie 1.8.0, wordt een nieuwe

indeling van het gebouw gebruikt. Dat brengt enkele nieuwe begrippen met zich mee.

In Tabel 1 worden de verschillende benamingen van de mogelijke volumes in de EPB-

software Vlaanderen en in de EPB-software 3G vergeleken.

EPB-software Vlaanderen (versie 1.7.2 en ouder) EPB-software 3G + EPB-software Vlaanderen

versie 1.8.0

Deelproject Gebouw

K-peilvolume K-volume

Subdossier EPB-eenheid

Tabel 1 - verschillende benamingen van volumes

Meer uitleg hierover kunt u terugvinden in het document ‘nieuwe indeling van het gebouw’

(pdf-bestand 0.5 MB).

4

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

4. Extra functionaliteiten van de versie 5.0

Volgende functionaliteiten zijn nu opgenomen in de versie 5.0:

het genereren van startverklaringen en EPB-aangiften;

de nieuwe eisen voor hernieuwbare energie.

4.1 Het genereren van de startverklaring

Met de versie 5.0 van de EPB-software 3G is het mogelijk om een EPBS-bestand te genereren,

nodig om de startverklaring op te laden in de energieprestatiedatabank. Een startverklaring

wordt aangemaakt per gebouw. U kunt een EPBS-bestand genereren als u zich in de

energieboom op de knoop van het gebouw bevindt (Figuur 1).

Figuur 1

Als u vervolgens het tabblad ‘Formulieren’ selecteert, kunt u dubbelklikken op de balk

‘Genereer startverklaring’ (Figuur 2).

Figuur 2

U krijgt dan een nieuw venster te zien, waarop de nog ontbrekende invoer voor het

genereren van het EPBS-bestand wordt getoond (Figuur 3).

5

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

Figuur 3

Alle ontbrekende invoer wordt getoond op het dashboard (Figuur 94). U kunt klikken op een

specifieke melding en vervolgens komt u automatisch terecht op de locatie van de

ontbrekende invoer.

Figuur 4

Als er geen ontbrekende invoer meer is, zal bij het genereren van het EPBS-bestand de knop

‘Een export maken voor de administratie’ actief worden. Als u daarop klikt, kunt u het EPBS-

bestand opslaan (Figuur 5).

6

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

Figuur 5

4.2 Het genereren van de EPB-aangifte

Met de versie 5.0 van de EPB-software 3G is het mogelijk om een EPBA-bestand te genereren.

De EPB-aangifte wordt aangemaakt per EPB-eenheid, met uitzondering van de

gemeenschappelijke delen. Bij gemeenschappelijke delen kunt u in de software geen EPBA-

bestand genereren.

U kunt een EPBA-bestand genereren als u zich in de energieboom op de knoop van de EPB-

eenheid bevindt (Figuur 6).

Figuur 6

Als u vervolgens het tabblad ‘Formulieren’ selecteert, kunt u dubbelklikken op de balk

‘Genereer aangifte’ (Figuur 2).

7

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

Figuur 7

U krijgt dan een nieuw venster te zien, waarop de nog ontbrekende invoer voor het

genereren van het EPBA-bestand wordt getoond (Figuur 8).

Figuur 8

Alle ontbrekende invoer wordt getoond op het dashboard (Figuur 9). U kunt klikken op een

specifieke melding en vervolgens komt u automatisch terecht op de locatie van de

ontbrekende invoer.

Figuur 9

Als er geen ontbrekende invoer meer is, zal bij het genereren van het EPBA-bestand, de knop

‘Een export maken voor de administratie’ actief worden. Als u daarop klikt, kunt u het EPBA-

bestand opslaan (Figuur 10).

8

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

Figuur 10

4.3 De nieuwe eisen voor hernieuwbare energie

4.3.1 Extra invoermogelijkheden

Hernieuwbare energie is geïmplementeerd in versie 5.0 van de EPB-software 3G. Dat was nog

niet zo in versie 4.3.0. Daarvoor werden enkele nieuwe invoermogelijkheden toegevoegd:

Houtpellets/houtbriketten werd toegevoegd als energiedrager.

In het geval van een biomassaketel of biomassakachel zijn de volgende drie

invoervelden toegevoegd (Figuur 11):

o Opwekkingsrendement volgens KB van 12/10/10;

o ‘Voldoet aan de max. emissiewaarden van CO en fijn stof’;

o Een verplicht invoerveld voor een stavingsstuk.

Figuur 11

Als het een warmtekrachtkoppeling op biomassa betreft, komt er een extra

aanvinkvakje: ‘WKK voldoet aan de kwaliteitsvereisten’ (Figuur 12).

9

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

Figuur 12

In het geval van externe warmtelevering of absorptiekoelmachine op externe

warmtelevering worden twee extra velden toegevoegd (Figuur 13):

o Aandeel dat uit hernieuwbare energie wordt geproduceerd;

o Een verplicht stavingsstuk.

Figuur 13

In versie 5.0 van de software is het ook mogelijk om participatie aan te geven. Dat

kunt u doen als u zich in de energetische boomstructuur op het niveau van de EPB-

eenheid bevindt, op het tabblad ‘Installatiecomponenten’ (Figuur 14).

10

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

Figuur 14

4.3.2 Resultaten hernieuwbare energie

De resultaten en eisen met betrekking tot hernieuwbare energie kunt u terugvinden als u zich

in de energetische boomstructuur op het niveau van de EPB-eenheid bevindt. De volgende

stap is bovenaan op ‘Resultaten’ klikken. Vervolgens kunt u het onderdeel ‘Hernieuwbare

energie eisen’ openklikken (Figuur 15). Als er niet wordt voldaan aan de eisen voor

hernieuwbare energie, verstrengt de E-peileis met 10%.

Figuur 15

4.3.3 Formulieren

In het formulier van de startverklaring is een rubriek 6 betreffende de hoeveelheid

hernieuwbare energie toegevoegd. (Figuur 16).

1

3

2

11

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

Figuur 16

4.4 Sociale huisvesting

Als de bestemming van de EPB-eenheid ‘wonen’ is, moet u in de versie 5.0 aangeven of het

al dan niet ‘sociale huisvesting’ betreft. Dat kunt u aanduiden als u zich in de energetische

boomstructuur op niveau van de EPB-eenheid bevindt (Figuur 17).

Figuur 17

5. Wijzigingen naar aanleiding van het wijzigingsbesluit van 29 november 2013

5.1 Perceelsgebonden PV-panelen

Het wijzigingsbesluit van 19 juli 2013 maakt het mogelijk om perceelsgebonden PV-panelen

voor stedenbouwkundige vergunningsaanvragen of meldingen vanaf 1 november 2013 in te

rekenen.

Het al dan niet aanwezig zijn van een gebouwgebonden fotovoltaïsch zonne-

energiesysteem kunt u al aanduiden sinds de versie 4.3.0, als u zich in de energetische

12

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

boomstructuur op de knoop van de EPB-eenheid bevindt, op het tabblad van de

installatiecomponenten (Figuur 18).

Figuur 18

Voor stedenbouwkundige vergunningsaanvragen of meldingen vanaf 1 november 2013 kunt

u nu ook perceelsgebonden PV-panelen in rekening brengen (Figuur 19).

Figuur 19

Enkel perceelsgebonden panelen die geplaatst zijn na de datum van de startverklaring en

die volledig geplaatst zijn op het perceel waarop het beschouwde EPW- of EPU-volume zich

bevindt, mogen worden meegerekend (wijzigingsbesluit van 29/11/2013, van kracht voor alle

stedenbouwkundige vergunningen aangevraagd of meldingen gedaan vanaf 01/01/2014).

5.2 Aanpassen formule berekening referentiewaarde van het E-peil van wooneenheden

Het wijzigingsbesluit van 29 november 2013 beschrijft de aangepaste formule voor de

berekening van de referentiewaarde van het E-peil bij residentiële projecten. In verschillende

dossiers waarin kleine EPW-volumes voorkomen (kleine appartementen en studio’s), bleek er

een probleem te zijn om aan het geëiste E-peil te voldoen. Na analyse van dat probleem

1

2

3

13

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

werd de formule voor de referentiewaarde van het karakteristiek jaarlijks primair

energieverbruik aangepast.

Oude formule (in MJ):

refdedic,3EPW2ET,1refcons,enprimannchar VaVaAaE

Nieuwe formule (in MJ):

refdedic,3EPW

EPW2ET,1refcons,enprimannchar Va2

192V;VmaxaAaE

Enkel bij wooneenheden met een beschermd volume kleiner dan 192 m³, heeft die

aanpassing een impact op het E-peil. De aanpassing is van toepassing op alle dossiers

waarvan de EPB-aangifte vanaf 01/01/2014 wordt ingediend.

5.3 Aanpassen eis netto-energiebehoefte

Voor EPW-projecten met aanvraagdatum of meldingsdatum vanaf 01/01/2014, wordt met

het wijzigingsbesluit van 29 november 2013 de eis op de netto-energiebehoefte aangepast.

Voor die projecten bedraagt de eis:

- 70 KWh/m²;

- OF (100-25c) KWh/m² (met c = compactheid van de EPB-eenheid).

Voor projecten met een stedenbouwkundige aanvraagdatum of meldingsdatum voor

01/01/2014 blijft de eis nog altijd 70 KWh/m².

5.4 Wijziging formule interne warmtewinsten

Het wijzigingsbesluit van 29 november 2013 beschrijft een nieuwe formule voor de berekening

van de interne warmtewinsten. De aanpassing geldt enkel voor EPW-volumes kleiner dan 192

m³.

m

EPW

i

EPW tV

VV .7841.1Q

sec

mi,seci, als ³192 mVEPW [MJ]

m

EPW

i

EPW tV

VV .22067.0Q

sec

mi,seci, als ³192 mVEPW [MJ]

met

VEPW het volume van het ‘EPW-volume’, in m³

Enkel bij wooneenheden met een beschermd volume kleiner dan of gelijk aan 192 m³, heeft

die aanpassing een impact op het risico op de oververhitting en eventueel op het E-peil. Die

aanpassing geldt ook voor projecten waarvoor de stedenbouwkundige vergunning al werd

aangevraagd of melding al werd gedaan vóór 01/01/2014, maar waarvoor de EPB-aangifte

wordt ingediend vanaf 01/01/2014.

6. Opgeloste bugs

In versie 4.3.0 van de EPB-software 3G kwamen er nog een reeks problemen naar boven. Die

problemen waren bijvoorbeeld: het al dan niet verschijnen van ontbrekende invoer op het

dashboard, foutmeldingen …

De voornaamste aanpassingen op dat vlak worden in dit hoofdstuk nog eens opgesomd.

14

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

6.1 Invoeren mechanische toevoeropeningen bij renovaties

In de versie 4.3.0 van de EPB-software 3Gwas het nog niet mogelijk om mechanische

toevoeropeningen toe te voegen bij verbouwingen en renovaties. u kon enkel regelbare

toevoeropeningen toevoegen.

In versie 5.0 van de software kan dat wel. U duidt daarvoor eerst een ventilatiesysteem aan.

Afhankelijk van het gekozen systeem, kan u al dan niet mechanische toevoeropeningen

invoeren(Figuur 20).

Figuur 20

6.2 Fout bij het opslaan van het bestand

In de versie 4.3.0 van de EPB-software 3G was het mogelijk dat u foutmeldingen kreeg tijdens

het werken aan een project, waarna het onmogelijk was om het bestand opnieuw te

openen. Dat betreft een bug in de software die opgelost is in versie 5.0.

6.3 Type toestel

Als u als warmteopwekker voor sanitair warm water voor ‘Verbrandingstoestel voor SWW’

koos, gaf de EPB-software 3G (versie 4.3.0) als ontbrekende invoer altijd het ‘Type toestel’

aan, terwijl er geen ontbrekende invoer aanwezig was (Figuur 21). Dat was een fout in de

software en is opgelost in versie 5.0.

15

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

Figuur 21

7. Vaak voorkomende problemen

7.1 Installatie- of opstartproblemen

Problemen met het installeren of opstarten zijn dikwijls een Java-probleem. U kunt de

volgende stappen ondernemen:

nagaan of het installatiebestand correct is: opnieuw downloaden en de installatie

opnieuw proberen;

de geïnstalleerde javaversie moet minstens <java 1.5.0> zijn. U kunt de geïnstalleerde

javaversie nagaan door volgend commando in te typen bij MS-DOS (Figuur 22):

Figuur 22

Om MS-DOS te openen kunt u op de start-knop links onderaan op het bureaublad

klikken. Vervolgens gaat u zoeken naar ‘CMD’ (Figuur 23). Als u daarop dubbelklikt,

zal het MS-DOS-venster openen.

16

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

Figuur 24

Als er een juiste javaversie aanwezig is, is de volgende stap die aan de jar-bestanden

te linken.

De javaversie aan de jar-bestanden linken doet u als volgt:

Op Windows 7 of recenter: Ga naar Start > Alle programma’s >

Standaardprogramma’s (default programs) > Een bestandstype of protocol aan een

programma koppelen (Associate a file type of protocol with a program) (Figuur 23).

Figuur 23

1

1

2

1

3

17

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

Nu kunt u nagaan of de jar-bestanden gelinkt zijn met ‘Java Platform SE Binary’

(Figuur 24):

Figuur 24

Ouder dan windows 7: dat kunt u terugvinden in de handleiding van de software, in

het hoofdstuk ‘De koppeling van de jar-bestanden controleren’ op pagina 170 en

verder.

7.2 Verbindingsproblemen met de bibliotheek

Als u last hebt van verbindingsproblemen met de bibliotheek, kan dat twee oorzaken

hebben:

Als u als besturingssysteem over Windows Vista, Windows 7 of Windows 8 beschikt, is

het aangeraden om de software niet te installeren in de map ‘C:\Program Files’. Die

map legt immers beperkingen op die de normale werking van de software kunnen

belemmeren, in het bijzonder wat betreft de bibliotheek. U de-installeert best de

software en installeert die opnieuw, maar in een andere map (bijvoorbeeld: ‘C:\PEB).

Het probleem kan ook worden veroorzaakt door een firewall of antivirus. Die

blokkeren de werking van de bibliotheek. U kunt dat oplossen door een uitzondering

toe te voegen aan de antivirus of firewall. Hoe u dat kan doen, vindt u terug in de

handleiding van de software, in het hoofdstukken ‘De melding in verband met de

blokkering door de firewall van Windows activeren’ en ‘Een Uitzondering aan de

Firewall van Windows toevoegen’ op pagina 171 tot 173.

7.3 In situ-gespoten PUR

Omwille van de moeilijkheden om de exacte dikte van de (in situ) gespoten PUR te bepalen,

moet er nog een correctiefactor worden toegepast. Dat is vastgelegd in het

Transmissiereferentiedocument van het ministerieel besluit van 29 oktober 2007 (tot wijziging

van het ministerieel besluit van 2 april 2007) – in punt 7.3 (te downloaden op:

http://www.energiesparen.be/epb/prof/isolatie ).

18

Versie januari 2014

Nieuwe EPB-software 3G

Daar staat bepaald dat de warmteweerstand RPUR van een (in situ) gespoten PUR-

isolatielaag als volgt wordt berekend (Figuur 25):

Figuur 25

In de EPB-software Vlaanderen is er bij ‘opake materialen’ in de bibliotheek geen

mogelijkheid om een product in te voeren via de R-waarde. U kunt daar enkel de λ-waarde

invullen als productgegeven, naast merk/type. Praktisch lost u dat op door de

‘gecorrigeerde λ-waarde’ in te vullen bij een bibliotheekelement, namelijk door de

rekenwaarde van λ te delen door de correctiefactor a:

λ / 0,85 voor daktoepassingen;

λ / 0,925 voor vloertoepassingen.

In de EPB-software 3G:

kan, bv. voor een laag gespoten PUR, de warmteweerstand direct worden ingevoerd

in de bibliotheek. In die warmteweerstand moet rekening zijn gehouden met de

correctiefactor a.

is bij het toevoegen van een materiaal uit de EPBD-databank al rekening gehouden

met die correctiefactor. Dat kunt u zien door een dak en een vloer te vergelijken.

Daarbij is de correctiefactor a verschillend.