Nieuwe breuklijn tussen laag- en hooggeschoolden

OntstaanKenmerken

Veranderde reactie op ongelijkheidContrasterende gevolgen voor sociale cohesie

Ongelijke kansen op verdiensten

• Vroeger: ongelijkheid bepaald door klassenverhoudingen, afkomst = toegeschreven status = ascription– Je heb minder kansen omdat je het kind bent van arbeiders

• Dan: Grote veranderingen in de samenleving:– Kennismaatschappij

• kennis = nodig voor productie en consumptie• Vb: Communicatie en geldverkeer elektronisch, auto’s

informatietechnologie (i.p.v. mechanica)– Diensteneconomie

• Grootste aandeel van het bruto binnenlands product door dienstensector

↓

Nieuwe vormen van ongelijkheid!

1. Ontstaan

• Ongelijkheid nu bepaald door:– Opleidingsverhoudingen– gevolgde scholing = verworven status= achievement = MERITOCRATIE

diploma/onderwijs = selectiecriterium/stratificatiecriterium (i.p.v. afkomst)

– Je hebt minder kansen omdat je minder naar school bent geweest

Nieuwe breuklijn tussen laag- en hooggeschoolden

2. Gevolgen

1. Opleiding + diploma bepalen:– Bekwaamheid tot handelen• job

– Levenskansen/risico• kans op inkomstenverlies, ziekte, werkloosheid,

vroegtijdig overlijden– Geluk• comfort van je plaats in de samenleving

2. Gevolgen2. Andere levensstijl:

Voorbeeld: H.G: meer kaas, groeten en fruit, minder melk, brood en boter dan L.G. Andere voorbeelden p. 147

3. Andere manier van denken:– Laaggeschoolden:

• Weinig verwachten van toekomst• Autoritair• Wantrouwend t.o.v. de andere, vreemdelingen• Negatief t.o.v. politiek• (Gevolg voor partijvoorkeuren/stemgedrag)

– Hooggeschoolden:– Hoopvol t.o.v. toekomst– Open– Multiculturele wereldburgers

3. Veranderde reactie op ongelijkheid• Vroeger:

– Je positie ‘overkomt’ je, je kan er niets aan veranderen ↓– collectief verzet tegen ongelijkhedenVb.: verzet tegen discriminatie van de vrouwVb.: Opstand van boeren, armen, burgerij tegen adel en clerus (= Franse

Revolutie)• Nu:

– Je positie bepaal je zelf, je kan er iets aan veranderen (door inspanningen en opleidingsniveau)↓

– ZELF verantwoordelijk voor achterstellingVb.: School verlaten zonder diploma → slecht betaalde of geen job →

Reactie: “Je had maar beter je best moeten doen op school” → individu = gekwetst, wantrouwig en teruggetrokken

4. Contrasterende gevolgen voor sociale cohesie

Economische ontwikkelingen ↔

(leefloon, democratisering van onderwijs, gelijke kansenbeleid)

↓Traditionele maatschappelijke tegenstellingen worden geregeld/ verzwakt

↓Sociale cohesie versterkt

Toenemende individualistische levenshoudingen

↓ Sociale cohesie verzwakt

5. Ongelijke kansen op verdiensten• Gelijke kansen voor alle kinderen d.m.v.

kosteloosheid van onderwijs en leerplicht = fabel1. Kansarme kinderen:

• Minder uitgebreide woordenschat• Minder abstracte taal• Ouders helpen minder bij huiswerk/leerproblemen• Meer ongevallen en chronische ziekten• Vaker gepest• Minder ondersteunende contacten• Minder culturele bagage (culturele kloof, zie 1e les)• Minder speelgoed, minder ruimte, minder stilte• Meer stress en onzekerheid

Ongelijke kansen al bij het begin van het onderwijs

5. Ongelijke kansen op verdiensten2. Kosteloosheid van onderwijs = mythe• Zelf met kinderbijslag, belastingsvermindering en

studietoelagen blijft onderwijs elk jaar een investering van duizenden euro

3. Door leerplicht: gederfde inkomen

Nog lang geen sprake van echt meritocratisch (democratisch) onderwijs