Uit:InspiratieverslagvandelerendenetwerkenKleinekinderen,grotekansen.Hefbomennaarrijkekansen.Deleraarénlerarenopleidermakenhetverschil.

KwaliteitsvolleInteracties

Uit:InspiratieverslagvandelerendenetwerkenKleinekinderen,grotekansen.Hefbomennaarrijkekansen.Deleraarénlerarenopleidermakenhetverschil.

1–Deprofessionalmaakthetverschil‘Werkenaankwaliteitsvolleinteracties’en‘kinderenbrengentotkwaliteitsvolleinteracties’zijntweevandevijfkerncompetentiesdiehetproject‘KleineKinderen,GroteKansen’(KKGK-project)naarvorenschuiftinhetomgaanmetdiversiteit,kinder-enkansarmoede.Uithetinternationaleonderzoekwetenwedatvoordejongekinderendeleerkracht–enbijuitbreidingélkebegeleider/professional–hetverschilkanmaken.Ditgeldtzowelindeomgangmethetindividuelekind,metdegroepkinderenenmetdeouders,alsinhetcreërenvaneenveiligeenkrachtigeleef-enleeromgeving.Bovendienwetenwedat“ECEC1-voorzieningenvanhogekwaliteitvooraleenpositieveimpacthebbenvoorsociaalkwetsbaregroepen,wantzowordtdespiraalvanachterstellingdoorbroken.”Deinteractiekwaliteitvandeprofessionaliséénvandebelangrijkesleutelstotvolwaardigegroeienontwikkelingvanallekinderen,eninhetbijzondervan(demeest)kwetsbarekinderen.DoorheenhetleerprocesinhetKKGK-projectkwamenwetotdevolgendevaststelling:

interactiewordtkwaliteitsvolleinteractiewanneerdeprofessionalstimulerendwerktinzaketaal,relaties,denkenenonderzoeken,hetexpressieve(muzisch-creatieve).

Datbetekentnietdatdeprofessionaldeenigeexpertisoferalleenvoorstaat.Zijzoektenvindtexpertiseenondersteuningbijdeouders,decollega’s,bijdeinstellingenenpartnersbinnendeeigenkinderopvang-,gezinsondersteuningofonderwijscontext.

2–Focussenopkwetsbaarheid:themaverkenningandersaanpakkenElkkindheefteigenkwetsbaarheden,ontstaanvanuitheeldiverseoorzaken:opvoedingssituatiethuis,overlevingsmodus,prikkelarmeomgeving,weiniguitdagingenenexpressiekansen...Deuitdagingvoordeprofessionalishieranticiperendencompenserendoptetreden.Alnaargelangdespecifiekeoorzakenzaldeprofessionalditbestcompenserenenanticiperendooréxtraervaringen,prikkelsenbevestigingaantereiken.Enkelerichtvragenhierrondzijn:

Isdeinteractievandeprofessionalmetelkkindevenfrequent?Heeftdeprofessionaloverzichtopde(potentiële)kwetsbaarhedenvanelkkind?Heeftzedehandvateninhandenomopelkvandiekwetsbaarhedenanticiperend/compenserendoptetreden?Watheeftzenodigomhierinondersteuningtekrijgen(vanhetteamenexternepartners)?…

OphetLerendNetwerkvan18januari2018brachtLienDeConinck2,lectorenonderzoekerbijdeKareldeGrote-Hogeschool-lerarenopleidingkleuteronderwijs,eenmooipraktijkvoorbeeldbinnenhoejemeteendoordachteaanpak(een)kwetsbare(groep)kinderenkuntbereikenenvoorbereiden,nl.werkenmetthemaverkenning.DeaanpakdieDeConinckvoorsteltvoordeoudste

1EarlyChildhoodEducationandCare–allevoorzieningendieopvoeding,onderwijsenzorgverschaffenaankinderenvanaf0jaartotaandeleerplicht.2DezetekstisgebaseerdopPWO-onderzoek:“HogeBetrokkenheidbijkleutersmetlageSES!”VandeWeghe,J.,DeConinck,L.,DeGreve,H.,&VandeWiele,J.Kleuters&ik,34(2),2017,pp.20-24.

Uit:InspiratieverslagvandelerendenetwerkenKleinekinderen,grotekansen.Hefbomennaarrijkekansen.Deleraarénlerarenopleidermakenhetverschil.

kleuters(4-en5-jarigen)werkt.Voordejongstekleutersloopthetonderzoekopmomentvanschrijvennog.Hierondereenkorteneerslag:“Werkenmeteenthemaverkenningplaatstkinderencentraalenvertrektvanuithunervaringen,ideeënenbelevingvandewerkelijkheid.Inbrengvandegroepzorgtdathetzelfvertrouwenvankleutersgroeitenhunspelrijkerwordt.Leerkrachtenlerennaarthema’skijkenvanuiteenanderebril,namelijkdievandekleuters.Jethemasamenmetdekleutersverkennenwerktomdebetrokkenheidteverhogenvanzowelkleutersuitkansarmealskansrijkemilieus.

Figuur:Themaverkenningindriestappen

STAP1:Pre-teaching,saywhat?Alsjealsleerkrachtjethemavoorafverkentmeteengroep‘kwetsbare’kinderenzorgtdatvoormeerbetrokkenkleuterstijdensdethemaweek.‘Pre-teaching’gaatdanomhetgevenvanvoorsprongaandezekinderen.Tijdensdepre-teachingversterkjedekinderendoorjeaandachtgerichttefocussenophunbeleving.Jegeeftwoordenenbegrippenterug.Jemaakthenwarmvooreenthemadoorsterkeimpressiesénjeblijftsteedsbinnenhuncomfortzone.Inalledeelnemendeklassenvanhetonderzoeksteldenleerkrachtenvastdatdepre-teachingeenpositiefeffecthadopdeinbrengvanstillekleuters.Doordatdezekinderenenhunideeënexplicietwerdenaangehaaldtijdensdealgemeneverkenningerna,steeghunzelfvertrouwenentoondenzemeerspreekdurf.Zewerdendoordeleerkrachtaangespoordomhunideeënmetdeanderentedelenenditzorgdevaakvooreenverdiepingenverbredingervan.Bovendienpiktenzeookmeerinopideeënvandeanderen.STAP2:IdeeënsprokkelenmetdeheleklasgroepTijdensdeklassikalethemaverkenninggevenallekinderenaanwatzemetbetrekkingtothetthemawillenwetenenervaren.Dejufnoteertbijvoorbeeldalleideeënopgelepost-its.Daarnamaaktzeereentekeningbij.Zeplaatsthetsymbooltjevandekleuterbijzijnofhaaridee.Zoweetzedaarnanogvanwiehetideekwam.Indezefasewordteengelijkaardigewerkvormalsindepre-teachinggehanteerd.Doordiegroepkinderenaantehalen(enexplicietteverwijzennaarhunvoorstellenuitdevorigefase)ervarenze

1.Pre-teaching

• Kleinegroepkleutersmetweinigspreekdurf

• Herkenbaarheidindevolgendefasenastreven

• Startenmetvoorsprongaandeklassikaleverkenning

• inbrenginkaartbrengen

2.Klassikaleverkenning

• Heleklasgroep• Zichtkrijgenopwatkleutersreedswetenoverhetthemaenwatzewillenbelevenenervaren

• InbrengverderinkaartbrengenengrbuikenKjdensthemaweek

3.Verbredenenverdiepen

• Kleinegroepen/ofheleklasgroep

• Eendeelaspectvanhetthemaofeenspecifiekeinteresseverderverkennen

Uit:InspiratieverslagvandelerendenetwerkenKleinekinderen,grotekansen.Hefbomennaarrijkekansen.Deleraarénlerarenopleidermakenhetverschil.

eenvoorsprong.Tijdenshetpraktijkonderzoekmerktendeleerkrachtenopdatdezekinderenzichhierdoorgesterktvoeldenenvakeralsvoordienhetwoordnamen.Tijdensdeklassikaleverkenningkiesjevooreenopzetdatgelijkaardigisaandepre-teaching.Jegebruiktdezelfdematerialenengaatdooropconceptenenbegrippendiejeeerderaanhaalde.Binnenhetpraktijkonderzoekbleekditzeereffectiefbijdegroepkinderendieandersstilengedweehetverbaalgeschermtijdenskringmomentenondergingen.Ookzijkondenduidelijkmakenwateenthemavoorhenbetekendeenwelkeactiviteitenzehelemaalzagenzitten.STAP3:BijzondereinteresseomteverdiepenIndezefasekunjeinspelenopwaterzichverderindethema-uitvoeringaandient.Eenvoorbeeld:jufKatrienenjufClaireverteldentijdenshetonderzoekdatkleuterszichgaandewegafvroegenwathetverschilistusseneenakoestischeeneenelektrischegitaar.Datbrachthennaadloosbijelektriciteitenzokwamtechniekonverwachtookaanbod.”