NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er...

29
NEVI INKOOPDAG 2012 www.nevi-inkoopdag.nl Complexe diensten en prestatiecontracten Dr. ir. Wendy van der Valk en drs. Hülya Türksever

Transcript of NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er...

Page 1: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

NEVI INKOOPDAG 2012

www.nevi-inkoopdag.nl

Complexe diensten en prestatiecontracten

Dr. ir. Wendy van der Valk en drs. Hülya Türksever

Page 2: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Wat zijn complexe contracten?

KOPER LEVERANCIER CONTRACT

Page 3: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

KOPER LEVERANCIER CONTRACT

Interne klant Juridische

zaken

Inkoop Finance

Inhouds-deskundige Sales

Operations Finance

Aantal stakeholders bepaalt complexiteit contract

Page 4: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

KOPER LEVERANCIER

PRESTATIE CONTRACT

KLANT

Stakeholders op organisatieniveau

Page 5: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Een simpel dienstinkooptraject?

Werkzaamheden: schilderwerk (hout) buitenshuis Object: het huis van uw dochter Specificatie: netjes en niet al te duur

Page 6: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Uitbesteding onderhoud door kapitaalgoederenfabrikanten

Page 7: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Inkoop gehandicaptenvervoer door gemeenten

Aankomsttijd: 17.15 uur

Aankomsttijd: 18.30 uur

Page 8: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Wat is uw ervaring met prestatiecontracten?

Page 9: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

In wat voor situaties maakt u gebruik van een prestatiecontract?

•Wanneer TCO aspecten belangrijk zijn (installatie branche) •Wanneer horizon langer wordt en onzekerheid toeneemt

•Als een review instrument •Schoonmaak aanbesteding [klantbeleving & technische aspecten] •Te maken met maturity level van de klant. Risico ‘s in geld en mate van complexiteit , onzekerheid •Om innovatie te stimuleren (bijv. prestaties de komende jaren te verbeteren)

Waarom zou je geen gebruik maken van prestatiecontracten? •Te traditionele organisatie en moeilijk om leveranciers op prestatiecontracten te krijgen [door bijv. te grote omvang van de leverancier] •Eerst een baseline hebben

Page 10: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Wat voor prestatie-indicatoren worden veel gebruikt?

Page 11: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Over het type prestatieindicatoren…

•Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien:

-De leverancier zelf mag bepalen hoe prestatie neergezet kan worden zodat eindklant optimaal tevreden is -Soms ook is het lastig processen te vangen in een contract

-Vaak ook een combinatie van uitkomsten en processen: • De gewenste prestaties worden uitgewerkt in procesprestaties

Page 12: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Onderzoek Dienstentriades NEVI Research Stichting

Uw uitdaging…

Koper

Klant Leverancier

contractuele voorwaarden…

bonus-malusregeling… risicoverdeling…

klanttevredenheid… maatschappelijke

verantwoordelijkheid…

prestatiemeting…

Page 13: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Onderzoek Dienstentriades NEVI Research Stichting

Ons onderzoek…RSM, TUE, UT

Competenties

Dienstenkenmerken

Relatiekenmerken

Contract management

Relatiemanagement

Prestatie

Page 14: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Effective buyer-supplier interaction patterns in ongoing service exchange

• Van der Valk, W., Wynstra, F. and Axelsson, B.., International Journal of Operations & Production Management, 2009

Contracting and Performance Management in Complex B2G Services: an exploratory case study at Dutch Railways ‘Success in case of failure’

• Türksever, H. and Wynstra, F., IPSERA Conference Proceedings, 2011

Variety in business-to-business services and required buyer-supplier interaction: The Dirty Details of Buying Cleaning Services

• Van der Valk, W. and Wynstra, F., Accepted for publication in a special issue on “Procuring and Managing Complex Performance” of the International Journal of Operations & Production Management

Three is a crowd, but in which ways?:

Performance Based Contracting in Buyer-Supplier-Customer Triads

• Wynstra, F., Robbe, T., Rooks, G., Türksever, H. and Van der Valk, W., IPSERA Conference Proceedings, 2012

Onderzoek Dienstentriades NEVI Research Stichting

Page 15: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Inspanning

Input:

middelen

Throughput: proces

Prestatie

Output: uitkomst

Outcome: waarde

Contracten en specificaties

Page 16: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Taak karakteristieken Inspanningscontract (middelen en proces)

Prestatiecontract (uitkomst en waarde)

-Informationeel-

Er is veel informatie beschikbaar + -

De taak is goed te programmeren

+ -

Prestaties zijn moeilijk te garanderen

+ -

Prestaties zijn goed te meten - +

- Relationeel -

Partijen hebben niet automatisch dezelfde doelen

- +

Opdrachtgever is risicomijdend - +

Leverancier is risicomijdend + -

Partijen kennen elkaar al langer + -

Wat zegt de theorie?

(Principaal-agent en management control theorieën)

Page 17: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Noot: studie onder 226 klanten en 66 outsourcing service providers

Grootste uitdaging uitbesteden: het monitoren van leveranciers!

Page 18: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Redenen:

• Only 58 % have set measurement performance indicators, and of these: – 92 % are generally to very satisfied with controls in place – 19 % will definitely and 42 % probably are thinking of

strengthening techniques and processes for performance monitoring controls

• “The service level agreements are of limited use and we are thinking of creating an internal reference for each of the outsourced functions to monitor the quality of the service.” (Italian CFO of an aircraft handling services company)

• “Companies no longer want to know specific details, but to be given information in a way that makes sense for their processes, so they can concisely and clearly see the impact for their business.” (Spanish outsourcing provider)

Bron: Ernst&Young, Outsourcing: The Rise of Fragmentation, 2008. (Survey of 600+ executives in F, UK, D, I, ES and B.)

Page 19: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Prestatiecontracten als oplossing?

• Prestatiecontracten richten zich op gewenste resultaat, en slechts in beperkte mate op de manier waarop dat resultaat wordt behaald • Veel succesvolle praktijkvoorbeelden (o.a. Prestatieinkoop, BVP, Department of Defense) • Echter, relatief slechts in beperkte mate gebruikt

Hoe kunnen prestatiecontracten het functioneren van triades bevorderen?

Page 20: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Triades worden bevolkt door twee opdrachtgevers

Koper

Klant Leverancier

Klant is opdrachtgever

Koper is opdrachtgever

Pre-contractuele fase

Page 21: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Wat vindt u van een Service Level Agreement voor klanten?

Koper

Klant Leverancier

Koper instrueert opdrachtnemer

(‘producent’ dienst)

Post-contractuele fase

Koper instrueert klant(‘co-producent’

dienst)

Page 22: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Klant en koper zijn gelijktijdig opdrachtgever en opdrachtnemer

Koper

Klant Leverancier

Koper instrueert klant(‘co-producent’

dienst)

Post-contractuele fase

Klant is opdrachtgever

Page 23: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Leverancier heeft te maken met meerdere opdrachtgevers

Koper

Klant Leverancier

Post-contractuele fase

Klant instrueert opdrachtnemer

(‘producent’ dienst)

Koper instrueert opdrachtnemer

(‘producent’ dienst)

Koper instrueert klant(‘co-producent’

dienst)

Page 24: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

• Input klant

• Contactmomenten

Klantperspectief

• Bedoeld

• Verwacht

• Ervaren

Klanttevredenheid (waarde) • Geïntegreerde

componenten

• Co-creatie in dienstentriade

Focus op proces van waardecreatie

Prestaties en diensten

Page 25: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Prestatiecontracten in triades: do’s

Houd oog voor/ erken nauwe verwevenheid van het ontwerp van de dienst en de levering van de dienst

Zorg voor goede doorvertaling opdracht klant in SLA richting leverancier Prestatiecontracten zijn wederkerig: instrueer uw klant (op dezelfde wijze als de leverancier) contract? Check ook hoe uw klant uw leverancier instrueert Triades vragen een sterke mate van integratie van koper, leverancier en klant

Page 26: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Meetbaarheid van uitkomsten

Toeschrijfbaarheid Objectiviteit

(relatieve zichtbaarheid)

Meetbaarheid

Page 27: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Welke competenties hebben we nodig?

Contracting Capabilities (CC) – capabilities of (1) analyzing situational characteristics of outsourcing (2) selecting the optimum contract specification method and designing the

appropriate contract (ex-ante), and (3) implementing and (4) evaluating, adjusting and eventually terminating the contract effectively (ex-

post) – in short, those organizational capabilities aimed at creating sustainable advantages from the PSM function through successful outsourcing (Service Triads, project definition, 2012)

Page 28: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Competenties van de uitbesteder

• Technologie/proces

• Marktontwikkelingen

• Wet- en regelgeving

• Organisatie

• …

Kennis

• Haalbaarheidstoets

• Implementatiekracht

• Partnering

• …

Coördinatie • Individu, team en organisatie

• Structuren

• Context

• Leiderschap

• …

Leren en verbeteren

Page 29: NEVI INKOOPDAG 2012€¦ · Over het type prestatieindicatoren… •Het is niet verrassend dat er veel gebruik wordt gemaakt van uitkomstindicatoren, aangezien: -De leverancier zelf

www.nevi-inkoopdag.nl

Meer weten? Volg ons via…

Prof. Finn Wynstra [email protected] www.rsm.nl/psm

Dr. ir. Wendy van der Valk

[email protected] +31 (0)40 2472629

Drs. Hülya Türksever [email protected] [email protected] +31 (0)6 51433218