NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een...

19
Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief NeVER/VMR 18 juni 2019

Transcript of NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een...

Page 1: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit

energierechtelijk perspectief

NeVER/VMR 18 juni 2019

Page 2: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

18-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief 2

Waar energie- en omgevingsrecht elkaar ontmoeten

Ollongren ziet ruimte voor gemeenten om stoppen met aardgas te verplichten

Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken ziet wettelijke ruimte voor gemeenten om hun woonwijken van het aardgas af te halen. Ze ziet mogelijkheden daartoe in het wijzigen van het omgevingsplan. Dat blijkt uit antwoorden van Ollongren op Kamervragen van de PVV.

Bron: Energeia 27 mei 2019

Page 3: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

• Doelstellingen: ambities CO2 emissiereductie in streefpercentages en -

jaren

• Beleid: aantallen aardgasvrije woningen, elektriciteitsproductie uit

hernieuwbare bronnen

• Afspraken: per sector zoals gebouwde omgeving en industrie

• Wet- en regelgeving: energie (gas, elektriciteit, warmte, mijnbouw)

en omgeving

3

Van doelstelling naar uitvoering

18-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 4: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

4

Ontwerp Klimaatakkoord

Elektriciteit

Landbouw en landgebruik

Gebouwde omgeving

Mobiliteit

Industrie

18-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 5: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

• Regionale Energie Strategie: regionaal gedragen keuzes voor gas

elektriciteit en warmte voorziening

• Transitievisie warmte: tijdpad waarop wijken van het aardgas gaan

• Wijkgerichte aanpak: planmatige aanpak per wijk voor transitie naar

aardgasvrije wijken

• Participatie: draagvlak en acceptatie

5

Ontwerp Klimaatakkoord

18-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 6: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

Regionale Energie Strategieën

• Samenwerking: lokale overheden, netbeheerders, bedrijfsleven en –waar mogelijk – bewoners

• Doel: energiedoelstellingen beschrijven, organisatie van ruimtelijke inpassing

• Doorvertaling: via omgevingsivisies en -plannen

618-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 7: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

Transitievisie Warmte

• Eind 2021 gemeenteraad levert Transitievisie Warmte op:

- Realistisch tijdpad waarop wijken van aardgas af moeten

• Max. 2 jaar later uitvoeringsplannen op wijkniveau:

- Besluit over alternatieve energie-infrastructuur

- Kader voor investeringsbeslissingen gebouweigenaren,

netbeheerders, warmtebedrijven, gemeenten e.a.

• Tevens onderdeel omgevingsvisie, uitvoeringsplannen en

omgevingsplannen

718-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 8: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

Participatie

• Handreiking: Rijksoverheid, VNG en andere betrokkenen stellen

handreiking over participatie op;

• Deelneming: streven naar 50% van hernieuwbare energie productie in

eigendom bij lokale omgeving

• Ruimtelijke kaders: beoogde wijze van participatie moet expliciete

plaats krijgen in omgevingsvisies en –plannen en projectbesluiten

818-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 9: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

Omgevingsbeleid en -wetgeving

• Omgevingsvisie: strategische visie voor de lange termijn voor de gehele

fysieke leefomgeving (NOVI, POVI, GOVI)

• Omgevingsplan: alle regels over de fysieke leefomgeving van de gemeente

binnen haar grondgebied (Omgevingswet)

• Warmteplan: besluit van de gemeenteraad inzake de aanleg van een

distributienet voor warmte (Bouwbesluit)

918-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 10: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

10

Wetgevingsagenda energietransitie EZK 2017-2021

18-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 11: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

11

Wetgevingsagenda energietransitie EZK 2017-2021

De wetgevingsagenda energietransitie omvat de volgende wetten:

de Elektriciteitswet 1998, de Gaswet, de Warmtewet, de Wet

windenergie op zee en de Mijnbouwwet

• Ruimte voor

experimenten

• Wijziging van de

aansluitplicht op het

gasnet

1e tranche:

wegnemen knelpunten

Wetsvoorstel Wijziging

Warmtewet

Wetsvoorstel Voortgang

Energietransitie

Afgerond

• Faciliteren van een

veilige en

verantwoorde

ontwikkeling van

nieuwe projecten

Wijziging Mijnbouwwet

Wetsvoorstel voor

Geothermie

Voorjaar 2018

• Verduidelijking rollen en

verantwoordelijkheden

• Prikkeling marktpartijen

om business cases te

ontwikkelen voor

vraagsturing, opslag,

conversie en andere

flexibiliteitsvormen

Herziening & samenvoeging

van de Elektriciteitswet

1998 en Gaswet in een

nieuwe Energiewet

Voorjaar 2019

• Faciliteren van

biedingen met en

zonder subsidie

2e tranche:

fundament voor de

transitie Wijziging Wet

windenergie op zee

Begin 2018• Platforms, putten,

pijpleidingen, kabels

met name offshore

• Mogelijkheden

hergebruik en ander

gebruik (wind op zee,

CCS, geothermie en

opslag van waterstof)

Wetsvoorstel

ontmanteling van de

Nederlandse olie- en

gasinfrastructuur

Najaar 2018

• Marktordening

• Vastleggen van

onafhankelijk

netbeheer,

derdentoegang &

verduurzaming

Uitbreiding van de

Warmtewet

Loop van 2019

• Implementatie Clean

Energy Package

(Winterpakket)

3e tranche:

implementatie

Europese regelgeving

Wijziging Energiewet

Medio 2020

• Verankering

resterende of

aanvullende punten

uit het Regeerakkoord

en het Klimaat- en

Energieakkoord (bijv.

recht op warmte)

4e tranche:

voortbouwen aan de

transitie

Begin 2021

Aanpassing van de

wet- en regelgeving

vindt in 4

opeenvolgende

tranches plaats

18-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 12: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

12

Wetgevingsagenda energietransitie EZK 2017-2021Wetgevingsagenda energietransitie EZK 2017-2021

Afgerond 2018

1e tranche:

wegnemen

knelpunten

Wetsvoorstel

Wijziging Warmtewet

Wetsvoorstel

Voortgang

Energietransitie

• Ruimte voor

experimenten

• Wijziging van de

aansluitplicht op

het gasnet

18-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 13: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

Casus aardgasloos bouwen

• Gasaansluitplicht vervallen per 1 juli 2018

• Regeling gebiedsaanwijzing gasaansluitplicht

• Projectontwikkelaar vraagt ontheffing

• Gemeente wijst gebied aan met gasaansluitplicht

• Participatie woningeigenaren?

1318-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 14: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

14

Wetgevingsagenda energietransitie EZK 2017-2021Wetgevingsagenda energietransitie EZK 2017-2021

Loop van 2019

Uitbreiding van de

Warmtewet

• Marktordening

• Vastleggen van

onafhankelijk netbeheer,

derdentoegang &

verduurzaming

18-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 15: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

Casus geothermie

• Winning, warmtenet en gebouwde omgeving

• Directe nabijheid

• Afgestemde capaciteit

1518-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 16: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

Samenloop energie- & omgevingsrecht

• Energietransitie vereist schaken op meerdere borden tegelijk

• Deelnemers kunnen bijdragen aan de vormgeving

• Actuele kennis van beleid, afspraken en wetgeving is cruciaal

• Plan A, B én C

1618-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 17: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

17

Plan A, B én C

Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’

Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van de Universiteit van Amsterdam en TNO in een bijdrage aan economenblad ESB. Een nieuwe marktordening zorgt voor rendabele, concurrerende warmtenetten mét tevreden klanten.

Bron: Energeia 28 mei 2019

18-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 18: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

Meer weten?

18

Michelle de Rijke

Partner bestuursrecht en

energierecht

M. +31 6 224 010 18

E. [email protected]

18-06-2019 Van der Feltz advocaten Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Page 19: NeVER/VMR 18 juni 2019€¦ · Aansluitverplichting warmtenetten is 'onwenselijk’ Een aansluitverplichting voor een warmtenet is onwenselijk en onnodig, stelt Annelies Huygen van

Afg

ero

nd

Voorj

aar

2018

Voorj

aar

2019

Begin

2018

Naja

ar

2018

Medio

2020

Begin

2021

4e tranche:

voortbouwen aan de

transitie

Wijziging

Warmtewet

Wet Voortgang

Energietransitie

• Ruimte voor

experimenten

• Wijziging van de

aansluitplicht op

het gasnet

Wijziging Wet

windenergie op zee

• Faciliteren van

biedingen met

en zonder

subsidie

Wetsvoorstel

ontmanteling van de

Nederlandse olie- en

gasinfrastructuur

• Platforms, putten,

pijpleidingen, kabels

met name offshore

• Mogelijkheden

hergebruik en ander

gebruik (wind op zee,

CCS, geothermie en

opslag van waterstof)

Herziening &

samenvoeging van de

Elektriciteitswet 1998

en Gaswet in een

nieuwe Energiewet

• Verduidelijking rollen en

verantwoordelijkheden

• Prikkeling marktpartijen

om business cases te

ontwikkelen voor

vraagsturing, opslag,

conversie en andere

flexibiliteitsvormen

Uitbreiding van

de Warmtewet

• Marktordening

• Vastleggen van

onafhankelijk

netbeheer,

derdentoegang &

verduurzaming

3e tranche:

implementatie Europese

regelgeving

Wijziging Energiewet

• Implementatie Clean

Energy Package

(Winterpakket)

• Verankering

resterende of

aanvullende punten

uit het Regeerakkoord

en het Klimaatakkoord

(bijv. recht op

warmte)

WETGEVINGSAGENDA ENERGIETRANSITIE EZK (December 2017)

KLIMAATAKKOORD EN OMGEVING (December 2018)

Wijziging Mijnbouwwet

Wetsvoorstel voor

Geothermie

• Faciliteren van een

veilige en

verantwoorde

ontwikkeling van

nieuwe projecten

Transitie

visie warmte

Omgevingsplan

Concept Regionale

Energie Strategie

Ontwerp

Klimaatakkoord

Decem

ber

2018

Definitief

Klimaatakkoord

Zom

er

2019

Loop v

an 2

019

Ein

d 2

019

Leidraad

Wijkgerichte

aanpak

Maart

2020

Definitieve Regionale

Energie Strategie

Medio

2020

Begin

2021

Ein

d 2

0212e tranche:

fundament voor de transitie

1e tranche:

wegnemen knelpunten

Loop v

an 2

019

Nationale

Omgevings Visie