www.lednovate.nl 1

NEN-EN 12464-1

Werkplekverlichting is onderbelicht in de preventie van ziekteverzuim en de verbetering van arbeidsomstan-

digheden, maar van vitaal belang voor de gezondheid en veiligheid van medewerkers.

Op 1 juni 2011 is de gewijzigde Europese Norm NEN-EN 12464-1 "Werkplekverlichting – Deel 1 Werkplek-

ken binnen" in werking getreden.

Deze Europese norm specificeert verlichtingseisen voor mensen die werkzaam zijn in binnenruimten, die tege-

moetkomen aan de behoeften aan visueel comfort en visuele prestatie. Hierbij is uitgegaan van mensen met

een normaal gezichtsvermogen. Deze Europese norm geeft eisen voor lichtoplossingen voor de meeste werk-

situaties binnen en hun gerelateerde omgeving in termen van kwantiteit en kwaliteit van verlichting.

Bij het doen van lux metingen (meting van de hoeveelheid licht) bij bedrijven, zie wij dat bij lange na de

NEN-EN 12464-1 norm voor werkplekverlichting niet gehaald wordt. Waarden van minder dan 100 lux op

plekken waar de ogen inspannend werk verrichten zijn geen uitzondering. De gevolgen voor het ziektever-

zuim zijn navenant.

Licht is een psychofysische eenheid

Licht is een beleving. De hoeveelheid van licht is erg moeilijk te bepalen met het oog omdat het oog zich

aanpast aan verschillende intensiteiten. Met een luxmeter is de hoeveelheid wel te meten, maar de luxmeter

past zich niet aan. Is de hoeveelheid licht die we ervaren dan wel juist? Meer licht betekent niet dat we din-

gen beter zien. Om een mooi lichtbeeld te verkrijgen is het daarom van belang dat deze voldoet aan de

NEN-EN 12464-1.

NEN-EN 12464-1

Werkplekverlichting

www.lednovate.nl 2

Waarop heeft de NEN-EN 12464-1 betrekking?

1. De verlichting van taakgebieden

Het taakgebied is het oppervlak waar de oog-

taak wordt verricht, en kan zich op elke willekeu-

rige positie en hoogte in de ruimte bevinden. Ook

kan de stand horizontaal, verticaal of alles ertus-

senin zijn. Niet altijd zal de plaats van de werk-

zaamheden nauwkeurig vastliggen. Ook kan het

zijn dat de indeling van de ruimte nog niet be-

kend is. In zulke gevallen moet dat gedeelte van

de ruimte waar de taak logischerwijze kan wor-

den uitgevoerd als zodanig dienen te worden be-

schouwd.

Rond het taakgebied geldt een directe omgeving

waarvoor lagere verlichtingseisen gelden.

Naast de verlichtingseisen voor taakgebieden en

directe omgeving, worden er ook minimumeisen

gesteld aan het verlichtingsniveau in de rest van

de ruimte. Dit gebied noemen we het achtergrond-

gebied

2. Verlichting van belangrijke ruimtevlakken

Om er voor te zorgen dat wanden en plafonds

voldoende helderheid krijgen ten opzichte van de

taakgebieden en de directe omgeving, worden

er aanbevelingen gedaan ten aanzien van de re-

flecties van deze vlakken en worden er minimale

eisen gesteld aan de verlichtingsniveaus op deze

vlakken.

3.Verlichting van de binnenruimte

Aanvullend op de taakverlichting is het belangrijk

om de gehele ruimte, waarin mensen zich bevin-

den, goed te verlichten. Doel hiervan is om objec-

ten te benadrukken, texturen naar voren te bren-

gen en een goede visuele communicatie tussen

mensen mogelijk te maken. Dit wordt vooral be-

reikt door te zorgen voor een goede verticale en

cilindrische verlichtingssterkte in de ruimte.

4. Rekenraster en meetraster

In tegenstelling tot de vorige versie van de NEN-

EN 12464-1 zijn er in deze norm eisen opgeno-

men voor de te hanteren reken- en meetpunten

voor alle relevante vlakken.

5.Verblinding

Tenslotte stelt deze versie van de norm aanvul-

lende eisen aan de directe en indirecte verblin-

dingbeperkingen.

Voor welke taakgebieden geldt de norm?

In de norm NEN-EN 12464-1 worden verlichtingseisen gesteld aan een grote verscheidenheid aan werk-

zaamheden en aan de ruimten waarin deze worden uitgeoefend, variërend van operatiekamers tot staal-

walserijen. Ook algemene en verkeersruimten zijn hierin meegenomen.

In die gevallen dat voor een bepaalde taak of ruimte geen specifieke verlichtingseisen worden genoemd,

leiden wij deze af aan taken die wel vermeld staan. Heeft u na aanleiding van dit artikel vragen of wilt u

zich laten informeren? Wij kunnen u adviseren over de juiste verlichtingsinstallatie voor uw situatie welke vol-

doet aan de NEN-EN 12464-1 normering.

Lednovate ziet bij veel verlichtingsont-

werpen vaak alleen een beoordeling op

de verlichting van het taakgebied. Hier-

door wordt dan wel voldaan aan de

verlichtingseisen op het taakgebied

maar wordt visueel comfort onderbe-

licht.