NatuursignalenIVN Mark & Donge | Lente 2020 Thema Passie en Paring

2020, jaar van de Wilde eend

Het liefdesleven van bijen

Verse beversporen in het Markdal

NatuursignalenIVN Mark & Donge |Zomer editie 2020

Tegel eruit, groen erin

Amphia, bastion voor zorghelden

Slotbosse Toren

Natuursignalen

  3 Van de redactie    4 Scheefbloemwitje    5 Over stikstof    7 Klimaatplein    9 Kasteel van Strijen   10 Op Goede Grond   11 Voorzitter gezocht  

     

Inhoud o.a. 

Colofon REDACTIE  Rob Frieswijk,Guus BeenhakkerPetra CauwelsPeter van Gils: fotoredactieIris van der Vlerk, eindredactie076 564 99 99/ 06 10 22 12 56nsredactie@ivn-markendonge.nl © copyright: niets uit dezeuitgave mag worden gekopieerdof anderszins gebruikt zonderuitdrukkelijke toestemmingvan auteur/fotograaf. De redactie behoudt zich hetrecht voor om ingezondenartikelen in overleg in te kortenof anderszins te wijzigen. 

Natuursignalen 47e jaargang Zomer 2020uitgave van IVN Mark & Dongeverschijnt vier x per jaarrond de seizoenswisselingen. Sluitingsdatum kopij voor de Herfst editie 2020: 21 augustus Thema Herfst : Evenwicht    

DAGELIJKS BESTUURVOORZITTERvacaturevoorzitter@ivn-markendonge.nl SECRETARISMarjan Horn 0162-452 101Rembrandtlaan 63 4907 NM Oosterhoutsecretariaat@ivn-markendonge.nl PENNINGMEESTERMarjon van Seeterspenningmeester@ivn-markendonge.nl-  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -LEDENADMINISTRATIEledenadministratie@ivn-markendonge.nl

foto voorpagina boven: Kaat Nobelen  Winterkoningfoto voorpagina onder: Hannie van de Roer:De gewone oeverlibel ofwel Orthetrum cancellatum

foto: Marjan Horn

2 ZOMER EDITIE 2020

IVN Mark & Donge - ZOMER EDITIE 2020

foto: Hannie van de Roer, Huiszwaluw

Van de redactieIRIS VAN DER VLERK Vlak voor het uitkomen van het lentenummer werden demaatregelen in Nederland strenger ten aanzien van hetcoronavirus. De anderhalvemeter-sameleving zal nogwel een tijdje voortduren. In de natuur bleef alles gelukkig zijn of haar gang gaan,kijk maar eens naar de foto op de bladzijde hiernaast. Het werd een tijd van rust en overdenken hoe nu verder?Binnen en buiten IVN werd er met zoom, skype, team enandere programma’s vergaderd. Het zette ook aan tot hetbedenken van een andere invulling van activiteiten.Zo staat er nu iedere keer dat er een wandeling geplandwas, een virtuele wandeling op de website van IVN Mark& Donge, een soort quiz met vragen over het natuurgebiedwaar de wandeling zou plaats vinden. Serieuze vragendoorspekt met wat humor. Probeer het eens, de antwoor­den worden apart vermeld. We worden ook creatief: hadden we eerst de beren waarkinderen naar op zoek konden gaan, nu is er een actie Bo­tanisch stoepkrijten! Het is een rage aan het worden omstraatplantjes van hun naam te voorzien met stoepkrijt.Leuk, informatief, maar ook bewustwording van plantenin de stad. Zoek je op internet bij stoepplantjes dan kom jeterecht bij de website van Hortus Leiden, je kunt daar eenposter downloaden van straatplantjes.

Je kunt er ook informatie vinden over proefjes met plant­jes zoals verven met mos en hoe je kunt zien hoe stoep ofstraatplantjes vieze stoffen uit water opnemen. Maar er isnog veel meer te lezen daar. Erg leuk en leerzaam. Het gekozen thema voor dit zomernummer leidde niet totde verwachte golf van artikelen. Wel een aantal foto’swaarop je de groene en/of blauwe wereld kunt zien, ver­der laten we het thema dan ook blauw blauw. Het leverdewel weer andere interessante artikelen op. Bijvoorbeeldover het nut en onnut van stikstof. Diverse initiatievenvoor vergroening waarvoor medewerking wordt gevraagd.Een prachtige foto van de Slotbosse Toren met….. nee,meer verklap ik niet. Er is toch niets leuker dan het bladzelf lekker doorbladeren. Rest mij jullie namens de redactieleden een zonnigezomer te wensen, geniet van wat de natuur je te biedenheeft en blijf gezond. Veel leesplezier!

3IVN Mark & Donge

foto: Aad van Diemen, Scheefbloemwitje

ScheefbloemwitjeAAD VAN DIEMEN Witjes zijn voor vlinderaars lastig uit elkaar te houden.Klein geaderd witje, klein koolwitje, groot koolwitje lij­ken erg op elkaar in de vlucht. Dan zijn er nog blekeexemplaren citroenvlinder en vrouwtjes oranjetipje.  Vrij recent is daar een nieuwe lastige klant bijgekomen:het scheefbloemwitje. In het blad van de Vlinderstichtingstaat dat het scheefbloemwitje niet op het oog is thuis tebrengen. Het voorkomen van deze vlinder is geen theore­tische zaak in de omgeving van Breda. De vlinder op bij­gaande foto is genomen in Rijen op 10 mei 2020. Verderwas de vlinder in 2019 ook al door Ria Voermans twee­maal gezien op de geluidswal bij Bavel. Zoals de naam al aangeeft is de vlinder sterk gebondenaan de scheefbloem als waardplant voor de rups. Diescheefbloem is in Nederland meestal de tuinplantschermscheefbloem (Iberis umbellata). Daarmee is dezevlinder tevens de eerste stadsvlinder: hij komt het meestvoor in urbane milieu.

foto: Joop van Riet, Amphia Ziekenhuis

JOOP VAN RIET Het Amphia ziekenhuis was bijna dagelijks in beeld alsbastion met zorghelden in de strijd tegen het coronavirus. Nu die strijd wat luwt wordt datzelfde Amphia om­zoomd door natuur. Want de natuur gaat door, corona ofgeen corona. Dat tonen de velden met volop bloeiende echte koekoeks­bloemen op de oevers van de waterpartijen van het Amp­hia. Inmiddels beginnen de velden geel te kleuren van degrote ratelaar, een komen en gaan dus, ook buiten hetziekenhuis. Daar ligt het aandeel van IVN Mark & Dongeen Natuurplein de Baronie. Eerst via de vroegere ‘BROM-groep’ en recenter via dewerkgroep Leefomgeving van Natuurplein is er overlegdmet Amphia over een natuurlijke en waterrijke inrichtingvan het terrein. De eerste resultaten mogen gezien wor­den. Dat is genieten!     

Amphia, bastion tegen Coronaen vóór natuur.

 Zo begint de hele ecologie van Nederland steeds meer teverschuiven en in een steeds hoger tempo. Die verschui­ving heeft ook wel eens een positief puntje, zoals dezevlinder bewijst. 

4 ZOMER EDITIE 2020

STIKSTOF PETRA CAUWELS Al vroeg kende ik de term stikstof. De eerste zeven jarenvan mijn leven heb ik namelijk op het fabrieksterrein vande NSM gewoond, de Nederlandse Stikstof Maatschappijin Sluiskil, nu Yara. Dat het later zo’n veelbesproken on­derwerp zou worden wist ik toen uiteraard nog niet. Stikstof, hoe zit het nu? Planten hebben stikstof nodig omte groeien en voor het aanmaken van bladgroen (chloro­fyl). Bladgroen geeft de plant zijn groene kleur en staataan de basis van fotosynthese. Bij fotosynthese wordt CO2met behulp van zonlicht en water omgezet in zuurstof ensuikers. Deze zuurstof hebben we dus te danken aanbomen en planten. Wat is dan het probleem? We stoten iets teveel stikstof uitwat niet goed is voor onze natuur. We voldoen niet aan deEuropese Natuurwetgeving. Voor alle duidelijkheid: hetprobleem is niet het stikstofgas (N2) dat met 78%  in delucht zit. We ademen stikstof in en we ademen het weeruit. Dat is geen probleem, want het is niet reactief. Dat wilzeggen dat het geen reactie maakt met een andere stof.Indien stikstof wel reactief is, bijvoorbeeld als het eenverbinding aangaat met zuurstof krijg je stikfstofoxide,wat bijvoorbeeld gebeurt bij de verbranding van fossielebrandstoffen in het verkeer en in de industrie.

Een andere reactieve verbinding van stikstof is met wa­terstof : dan krijg je ammoniak. De ammoniak-uitstootvalt dan weer voornamelijk aan de landbouwsector toe teschrijven. Deze stikstofverbindingen kunnen in de natuurterechtkomen door een proces dat bekendstaat als stik­stofdepositie, de transfer van reactieve stikstof vanuit delucht naar de bodem en vegetatie. Willen wij de natuur­kwaliteit bewaren dienen we stikstof te verminderen. De oorspronkelijke natuur heeft een rijkdom aan bloemenen planten. Door teveel stikstof verzuurt de bodem, daarkunnen bepaalde planten niet tegen en die sterven af. Be­paalde planten gaan daar juist heel hard van groeien,zoals bramen en brandnetels. Ze overwoekeren alles en erontstaat een landschap met alleen maar dezelfde planten.En als de plantensoorten en bloemen verdwijnen, danverdwijnen tevens de vlinders, de bijen en de insecten endus ook de dieren die weer afhankelijk daarvan zijn. Zosleurt de achteruitgang van de klokjesgentiaan door ver­mesting en verzuring het gentiaanblauwtje mee. Die isvoor haar voortplanting van het plantje afhankelijk. 

foto: Karin van Zanten

foto: Karin van Zanten

Er zijn meer effecten van teveel reactief stikstof. Hetdraagt bij aan fijnstof in de lucht, zorgt voor broeikasgasdat weer bijdraagt aan klimaatverandering, het tast deozonlaag aan en het vervuilt ons water. Een duurzaambeleid kan bijdragen aan een verbetering van de situatie:verlaging van de maximale snelheid, meer elektrische au­to’s en regelmatig maaien van graslanden zijn voorbeel­den van duurzame maatregelen die reeds in werkinggetreden zijn. Stikstof zal een hot item blijven op de agenda om te kun­nen voldoen aan de Europese natuurwetgeving voor eengevarieerde flora en fauna en dus optimale biodiversiteit.

5IVN Mark & Donge

Tuin erin! Recent zijn via het Natuurplein (samenwerkende groeneverenigingen in de Baronie), twee initiatieven binnenge­komen met vragen om medewerking. De aard van devragen is op het lijf van het IVN geschreven. Voor IVNerseen prachtige kans om hierin te participeren op tal vanmanieren. Het eerste initiatief is van de gemeente Breda. In juli/au­gustus wil men twee pagina’s in Breda Vandaag, voorheenBredase bode, vullen over natuur in de tuin.Elke week twee pagina’s, één met een infographic en denaastliggende pagina met inhoud. De gemeente betaalt dekosten voor het maken van de infographic, de kosten voorplaatsing in 'Breda vandaag' en zorgt voor coördinatie eneindredactie. De verenigingen leveren de inhoud. Ditspeelt op korte termijn, reden waarom ondergetekendealvast als IVNer zijn medewerking heeft toegezegd. Het tweede initiatief is van Intratuin, Zie ook de paginahiernaast. Meer groen in de tuin, in het kader van kli­maatverandering bittere noodzaak.

Foto: Aad van Diemen  Erodium Trifolium oftewel Atlasreigersbek

 IVN Mark & Donge steunt dit initiatief van harte en zalbinnen de mogelijkheden en capaciteiten ondersteuningbieden. Daarom willen we een projectgroep in het levenroepen, voor het uitwerken van ideeën als tegels eruit,groen erin, wedstrijd mooiste tuin, hoe haal je meer bijen,vlinders en of vogels in je tuin en wat is daar nu het nutvan, maak van openbaar groen een tuin, het aanbiedenvan workshops en/of cursussen enz. Dat doen we samen met de andere partijen van Natuur­plein, het samenwerkingsverband van de groene groepenin Breda en omstreken. Voor beide initiatieven geldt: wie dit leuk en zinvol lijktkan zich bij ondergetekende opgeven. We zijn op zoeknaar allerlei vaardigheden: presentatie, plantenkennis,insectenkennis, tuinkennis, groene vingers, schrijven, or­ganiseren. Kortom, bijna iedereen kan zich nuttig makenen vanzelfsprekend: heb je zelf andere ideeën? Graag. Opkorte termijn zullen we dan bij elkaar komen om ideeënuit te wisselen en taken te verdelen. Aad van Diemen, Email: gallus12@casema.nl 

6 ZOMER EDITIE 2020

KlimaatpleinBredaDoor het steeds belangrijker worden van vergroeningvanwege  klimaatverandering is bij de tuinbranche Ne­derland de behoefte ontstaan om anders te werk te gaan.De ambitie die zij zich ten doel stellen is ‘Een Veluwe aannatuur erbij’. De 5,5 miljoen Nederlandse tuinen beslaan een opper­vlakte van tienmaal Park de Hoge Veluwe. Wat zou hetgeweldig zijn als elke tuin in de komende vijf jaar kanvergroenen zodat we één Veluwe aan natuur erbij krijgen.Dit kan zijn een groen dak, een groene schutting, gras,borders etc. Mensen willen wel vergroenen:hun tuin watervriendelijk en biodiverser maken, maarweten vaak niet hoe. Tuincentra krijgen jaarlijks ruim 50miljoen bezoekers over de vloer. Daar zou je hen kunnen‘raken’. Dat het belangrijk is, voor meer biodiversiteit enhet vasthouden van water weten wij wel. Nu het overgrotedeel aan tuinbezitters nog. Bij drie tuincentra wordt nu een ‘klimaatplein’ opgezet.Één daarvan is Intratuin Breda. Op dit plein wordt infor­matie gegeven over hoe je je tuin kunt vergroenen. 

Medewerkers die op dit plein staan, beschikken over ken­nis van klimaatbestendig inrichten van tuinen en kunnengericht adviseren. Op het plein wordt ook informatie ge­geven over lokale subsidies en organisaties/activiteiten.Een folderkast is bijvoorbeeld voorzien. Het plein is te­vens een podium voor lokale natuurorganisaties om ken­nis te delen en acties te houden. Het gaat hier om eenproefproject voor minimaal twee jaar, waarbij de invullingvan het plein en activiteiten verder kan worden dooront­wikkeld in de komende tijd. De opening is voorzien in de week van 26 juni. Partners hierin zijn:Tuinbranche Nederland, De Haan groep, Interpolis, Ge­meente Tilburg, Gemeente Breda, IVN, WNF en Lokaal:Intratuin Breda, kinderboerderij Wolfslaar. Aan lokale organisaties de vraag wat zij zouden willen opdit plein. Intratuin heeft al de volgende suggesties/vra­gen: Het verder opleiden van medewerkers op vlak vangroen, biodiversiteit en water. Het houden van pop upkorte workshops als promotie voor cursussen of work­shops die georganiseerd worden door de organisaties zelf.

Ontwikkelen van gezamenlijke acties: denk bijvoorbeeldaan de actie van groei en bloei en Intratuin samen die albestaat, een gratis plant voor één stoeptegel uit je tuin.Kijk hiervoor op internet via google: in de buurt Breda enonder zoekfunctie: actie Intratuin intikken. Deze actie isnamelijk uitgesteld in verband met het Covid-19 virus.

7IVN Mark & Donge

8 ZOMER EDITIE 2020

De SlotbosseTorenMARCEL ELSHOUT Tussen pijlkruid en ruisend rietRest torenhoog een stapel stenenVan honderden jaren herJuust op de rafelige randVan Holland en BrabantKlei- en zandkastelen verhelen het verleden nietEen zwevende zeearend, een zwemmende otter op zoeknaar visSnippen in de vlucht, en eenieder beducht voor de Heer, tepaardOver de Hoofseweg, met kleurig gevolgAlles wenkt naar het verledenTijd rijpt en slijptEen glas, een handEen oud verslijten en wonden, die plots weer openrijtenVergane roem tussen egelskop en zwanenbloemDaar staat ze, de toren met het uitvliegend torenvalkjeDoem en dank trotserendBeschoten, afgebroken en 'Spaans' benauwdKringloperig weer elders vrijheidsachtig opgebouwdBelerend, voor wie leren wil en dromen durftWie surft op het verleden, belandt uiteindelijk toch weerbij het hedenAchter elke letter loert een woordEen mogelijk oord van troost en diepe droefenisAchter elke steen lonkt een torenhoog gebouwMet uitzicht, misschien zelfs wel zonder, dat je het wouDeze  'slodderbossige' toren is een wuifje en een wenkHet verleden is een vondstHet heden, de toekomst en ook deze toren een geschenk.  

Kasteel vanStrijenMARCEL ELSHOUT Korte geschiedenis  van het  Kasteel  van Strijen ook welgenoemd de Slotbosse Toren van Oosterhout. Na de Aagtensvloed van 1288 besloot Willem van Strijenhet ‘hogerop’ te zoeken en een nieuw onderkomen tebouwen en wel op de rand van het toenmalige Holland enBrabant, op de rand van zand en klei. In 1325 heeft Willemvan Duivenvoorde het onderkomen overgenomen en ereen waar kasteel met toren en gracht van gemaakt. DezeWillem gold in zijn tijd als één van de rijkste mannen vanEuropa. Het kasteel was omgeven door grote bospercelen,vandaar ook de naam Slotbos en Slotbosse Toren, in devolksmond soms verbasterd tot Slobberse Toren. In de tachtigjarige oorlog is het kasteel heftig beschotendoor de Spanjaarden en daarna grotendeels vervallen. Velestenen zijn door de burgers en de toenmalige overheidhergebruikt, zie ook het Vrijheidshuis op de heuvel, enzijn nog steeds te zien. Uiteindelijk is slechts een deel vande toren gespaard gebleven en overgenomen door eenmonumentenstichting.  Het geheel is omgeven door een gracht. Aan de voet vandeze ruïne staan sinds jaar en dag imkers van het Bijen­houdersgilde Oosterhout, gilde sinds 1670, met hun kas­ten en korven. Het geheel ligt op de rand van Brabant enis onderhevig aan kalkrijk kwelwater, nog duidelijk tezien is aan de specifieke kwelplanten die daar bij horen. Ook vroeger was het een nat gebied, onderhevig, als zui­delijke uitloper van de Biesbosch, aan eb en vloed, namenals de Otterkil* en het Nonnenbroek herinneren daar nogaan. Ook was het het jaaggebied van de zeearend. Op hetogenblik ligt het te midden van de wijk Dommelbergen.Maar wordt wel omgeven door  het Slotbospark. Ook deIVN leidt nog steeds bij publiekswandelingen belangstel­lende mensen hier rond. Ook is er bij Monumentendagenveel belangstelling van bezoekers van heinde en ver. Het woord kil is een toponiem dat duidt op een watergeul.Een broek is een moerassig stuk bos.

Linker pagina: foto Slotbosse Toren, Marcel Elshout

9IVN Mark & Donge

Blauw MONIQUE VAN OP GOEDE GROND Misschien is het mijn leeftijd, of het feit dat mijn derdekleinkind onderweg is, maar ik heb het gevoel dat we ineen hele bijzondere tijd leven. Toen ik klein was, een kleuter nog, kan ik me herinnerendat mijn vader, na afloop van het zwart wit journaal uithet notenhouten tv-meubel, tegen mijn moeder zei: ‘Alshet zo doorgaat met de luchtvervuiling dan krijgen westraks de zon niet meer te zien.’ Het was een mistige dagen kijkend vanaf 5 hoog naar de andere flats in aanbouwgeloofde ik hem natuurlijk. Stel je voor: geen zon, geenblauwe lucht en alleen maar door luchtvervuiling! Blijkbaar heeft dit indruk op mij gemaakt. Ik begon heelerg mijn best te doen om zo min mogelijk te vervuilen. Ikwilde de zon en de blauwe lucht blijven zien. Fietsend metmijn ouders door de polders rondom Leidschendam, waarik opgroeide droomde ik van een boerderijtje met kippenen een moestuin zodat ik zelf voor mijn eten kon zorgenen ik geen vervuilende spullen hoefde te kopen. Ik fietstealtijd naast mijn vader en altijd kon hij daar van allestegen in brengen. En je wc papier dan en je brood, ga jedat dan ook zelf verbouwen?' Mijn droom bleef.

 Naast een leven in de stad, centrum Den Haag nog wel,was daar de kwekerij, Op Goede Grond. Ieder weekendtrokken we met het hele gezin en de honden, de kat en dekippen, die we in ons achtertuintje hielden, naar Brabantwaar ik heerlijk oude fruitrassen ging kweken terwijl dekinderen zich vermaakten met de ruimte. Zo hadden we alfruit en eieren. Zeven jaar geleden gebeurde er van alles en besloten wede kwekerij te reorganiseren. Tussen de bomen plantte ikbessen, kruiden en....allerlei groenten! We begonnen aanhet labyrint, waar ik groenten op ging kweken. Het bleeksuper te werken. De oogst was soms zo groot dat we éénen ander konden ruilen voor spullen die we niet zelf had­den, zoals kaas. En toen kwamen Jet en Janneke, onzeBrandrode koetjes en hebben we straks ook melk! Op destukken grond die vrij liggen na het verplaatsen van debomen zaaien we spelt, waar ik brood van kan bakken. Nualleen nog dat wc papier... Dat brengt me weer op de eerste regel uit dit stukje. Ikvind het bizar, een nachtmerrie, wat ons mensen nuoverkomt. Dat koeien mond en klauwzeer krijgen en ge­ruimd moeten worden, net zoals kippen met vogelgriepen varkens met varkenspest vind ik verschrikkelijk. Somsvoelt het alsof het ons mensen nu overkomt. Al die men­sen zonder inkomen die wel hun boodschappen moetenkunnen doen, hun kosten moeten betalen, zo erg! Maar hoe blauw is nu de hemel en hoe helder schijnt dezon. Ik ben zo benieuwd naar hoe het nu verder gaat. Hoemooi zou het zijn dat we in gezondheid kunnen levenzonder de vervuiling die wij mensen veroorzaken.Zo blijven er altijd dingen om over te dromen.

foto: Monique Wescher

10 ZOMER EDITIE 2020

foto: Ilona Muskens

OproepVOORZITTER GEZOCHT IVN Mark & Donge is op zoek naar een nieuwe voorzit­ter.  De beoogde nieuwe voorzitter, voorgesteld op de ALVvan november 2019 moet zich helaas om persoonlijke re­denen terugtrekken. Voorzitter Guus Beenhakker had alaangekondigd dat hij zou stoppen per april van dit jaar.In overleg is besloten deze datum aan te houden. Het bestuur kan eveneens uitbreiding gebruiken voor eenvice voorzittersschap en/of een algemeen bestuurslid. De taken worden voorlopig onderling verdeeld tussen dezittende bestuursleden. Daarom zoekt het bestuur van IVN Mark & Dongedringend een nieuwe voorzitter, die het voorzitterschapinhoud geeft binnen de vereniging en daarnaast IVN Mark& Donge naar buiten toe vertegenwoordigt. Heb je interesse, dan kan je contact opnemen met RonaldBloemen, tel: 06 46 90 48 06voor een oriënterend gesprek en/of het opvragen van deprofielschets van voorzitter.  

AcquisitieAcquisitie betekent kort gezegd: werving. Voor Natuur­signalen gaat het om het werven van adverteerders. Acquisitie vraagt om bepaalde vaardigheden op commu­nicatief gebied en de kunst om bedrijven te motiveren om,in ons geval, te adverteren in Natuursignalen.Bij voorkeur bedrijven die een ‘groen’ hart hebben. ‘Waarom adverteerders?’ vragen jullie je misschien af.Adverteerders brengen inkomsten in, zodat de netto kos­ten van de papieren versie omlaag gaan. Zo wil de redactiehaar steentje bijdrage om de begroting van de verenigingrichting nul te krijgen. De huidige redactieleden zijn meer gespitst op lay-out,taalvaardigheid en de daarbij behorende correcties. Is acquisitie je op het lijf geschreven of spreekt het je aanen ben je bereid om met ons team mee te denken, aarzeldan niet en neem contact op:NS redactie: nsredactie@ivn-markendonge.nlof met Iris van der Vlerk: 06 10 22 12 56 

11IVN Mark & Donge

Uit de begeleidende promotie: ‘Onze steden zijn het do­mein van stadsplanten die er spontaan opkomen en huneigen gang gaan. Dat zorgt voor een onverwachte rijkdom.De biodiversiteit is groot, namelijk driekwart van onze in­heemse flora huist in onze steden. Omdat steden hetgroen nodig hebben om leefbaar en toekomstbestendig tezijn, neemt de interesse voor stadsflora steeds meer toe. Stadsflora van de Lage Landen zet 600 typische stads­planten in de schijnwerpers. Maar liefst 80 nieuwe soor­ten worden speciaal voor deze flora met hun Nederlandsenamen gepresenteerd. Dit boek is daarnaast een kennis­making met onbekende soorten zoals Atlasreigersbek,Hoge anemoon, Vlakbekje en Koraalhelmkruid. Stadsflorageeft toegang tot 24 Vlaamse en Nederlandse steden metwandelingen en kijktips’. Eén van die steden in het nieuwe boek is Breda. Erik vander Hoeven en Aad van Diemen hebben die Bredase stads­wandeling uitgezet. Deze was ook als IVN-stadsplanten­wandeling geprogrammeerd in 2020, maar Corona zetteer een streep door. U houdt hem tegoed. Op de tweede plaats kwam het idee om deze wandeling enanderen digitaal ter beschikking te maken. Daartoe iscontact gezocht met de gemeente Breda of die interessehad in dit project en of die dan ook een financiële bijdragewilde leveren. Beide bleek het geval. De planning is datdrie wandelingen in het voorjaar van 2021 beschikbaarzijn. Het betreft: Centrum-Belcrum, Plukroute Princen­hage en Zandbergen. Het meeste werk zit in het fotogra­feren van de planten en de selectie ervan. Anders dan bijeen plantengids is er maar ruimte voor één foto en geenbeschrijving en speelt het seizoen een rol. Bij succes en zin van de auteurs is het aantal wandelingenmoeiteloos uit te breiden tot 10. De doelgroep is tweeërlei:mensen uit de buurt meer betrekken bij natuur voor dedeur én mensen van buiten de buurt, bijzondere stadsna­tuur laten zien. Deze doelgroepen bepalen ook de keuzevoor de planten die worden getoond: zowel de zeer alge­mene planten, als ook de bijzondere. Leek en gevorderdemoeten worden bediend.

foto: Aad van Diemen

StadsplantenenwandelingenAAD VAN DIEMEN Voor stadsplanten is 2020 een bijzonder jaar in meer op­zichten. Op de eerste plaats komt eind mei het nieuwestadsplantenboek van Ton Denters uit met de titel ‘­Stadsflora van de Lage Landen’.

IVN Mark & Dongevereniging voor natuureducatie en duurzaamheid Informatie over lidmaatschap en contributie/en/of aanmelden voor lidmaatschap via website:www.ivn.nl/afdeling/mark-dongezie onder lidmaatschap en contributie. Adreswijziging enopzegging: ledenadministratie@ivn-markendonge.nl

www.editoo.nl

INDIEN ONBESTELBAAR: POSTLAAN 15, 4835 EE BREDA