April 2012 Nr. 13

Inhoudsopgave:

Talenten voor het voetlicht pag. 5

Trots op praktijkonderwijs pag. 5

Strijd tegen laaggeletterdheid pag. 5

Onderwijsstad van het Jaar pag. 7

De fabel van de overhead pag. 9

Meesterlijke lerarenteams pag. 11

Nationaal Onderwijsfilmfestival pag. 12

Colofon pag. 12

NATIONALEONDERWIJS KRANT NATIONALE

ONDERWIJSWEEK

1 t/m 5 OKTOBER 2012

Haal ouders uit deconsumentenrol en maak hen peda -gogisch partnervan de school.

pag. 11

Projectleider OnderwijsstadBreda: “Het onderwijs zit in deverdediging. Dat is een slechtepositie, terwijl het onderwijs in ons land heel sterk is.”

pag. 11

Programma 10e

NationaleOnderwijsWeek

pag. 12

Onderwijsstadvan het Jaar

Een stad die zich kandidaat wilstellen voor de titel Onderwijs -stad van het jaar, voor volgendonderwijsjaar, beschikt in iedergeval over een breed scala vanonderwijsvoorzieningen engeeft aan het onderwijs en devorming van jonge mensen eenhoge prioriteit. Maar waarmoet de Onderwijsstad van hetJaar verder aan voldoen?

Lees verder op pagina 3

Trots op hetonderwijs

Het onderwijs in Nederland isde moeite waard en verdienthet om regelmatig in de schijn-werpers gezet te worden. Indecember 2011 is Trots opPraktijkonderwijs (ToP) vanstart gegaan, een wedstrijdwaarbij leerlingen uit het prak-tijkonderwijs hun eigen schoolkunnen aanmelden.

Lees verder op pagina 5

De fabel vande overhead inhet onderwijs

Het onderwijs in Nederland isde moeite waard en verdienthet om regelmatig in de schijn-werpers gezet te worden. HetInstituut voor NationaleOnderwijs Promotie (INOP)zorgt daar simpelweg voordoor op allerlei manieren heelconcreet te laten zien wat er in ons onderwijs gebeurt.

Lees verder op pagina 9

Entre Les Mursen Etre et Avoir

In de Nationale OnderwijsWeek2012 wordt een begin gemaaktmet het Nationale Onderwijs -filmfestival. Beeldtaal heeft eenbijzondere kracht die zeker inde tijd en cultuur waarin wijleven een grote zeggenkrachtheeft.

Lees verder op pagina 12�

� � �

� � �

NATIONALE ONDERWIJSWEEKvan 1 t/m 5 oktober 2012

www.nationaleonderwijsweek.nl

Onderwijswethouder van de Onderwijsstad van het Jaar Breda

ONDERWIJS IS EEN MAATSCHAPPIJ OP ZICH

Voor Saskia Boelema, onderwijswethouder van Breda, is heterg belangrijk dat de titel Onderwijsstad van het Jaar niet louter staat voor een leuk feestje, maar dat het voor de langere termijn iets oplevert waar alle partijen baat bij hebben.

Voor Boelema vormde de zichtbaar-

heid van de in Breda aanwezige

onderwijskwaliteit een belangrijk

motief om zich aan te melden voor

de titel. “Wat ik zo mooi vind, is dat

het onderwijs een soort maatschappij

op zich is, waarin veel randvoor-

waarden zijn vervuld om het geheel

van Onderwijsstad van het Jaar tot

een succes te maken.” Het voortouw

voor het programma dat wordt

ontwikkeld voor de Nationale

OnderwijsWeek in oktober en het

schooljaar 2012-213 ligt bij het

onderwijsveld zelf.

Toen Saskia Boelema, wethouder van

Onderwijs, Jeugd en Financiën, door

haar partij (D66) werd aangewezen om

zitting te nemen in het college was de

keuze voor onderwijs niet onverwacht.

Haar partij laat zich ook landelijk zien

als een partij met een warm hart voor

onderwijs. Als we door de gangen van

het Bredase gemeentehuis zijn toegela-

ten tot het domein van B&W legt

Saskia Boelema uit hoe belangrijk de

sector onderwijs is voor een stad. “Je

ziet dat veel gezinnen uit de Randstad

zich hier vestigen. Voor die mensen is

het belangrijk in welke omgeving hun

kinderen opgroeien. Onderwijs is daar

een belangrijk aspect in. Als je kijkt

naar onze VMBO-scholen en onze ROC

in relatie tot de Randstad, zijn we trots

op de resultaten die wij behalen.

� Lees verder op pagina 3

Vern

ieuw

de n

ivea

utes

ten

Ned

erla

nds,

reke

nen

en E

ngel

s

Taalniveautest Nederlands

WWW

Rekenniveautest

WWW

Language Level Assessmentvan A1 t/m C2

WWW

Met ingang van schooljaar 2012-2013 komt Uitgeverij Deviant met vernieuwde versies van de adaptieve online niveautesten voor Nederlands, rekenen en Engels.

Kenmerken van de niveautesten Taalniveautest (TNT) en Rekenniveautest (RNT) conform

referentieniveaus Meijerink Language Level Assessment (LLA) conform CEF-niveaus Tweeledige functie: nulmeting en voortgangsinstrument Geschikt voor PrO, vo, mbo en hbo Korte taal- en rekentaken per niveau, per vaardigheid Adaptieve test: past zich aan het niveau van de leerling aan Leerling wordt niet geconfronteerd met te moeilijke vragen Test duurt 30 tot 60 minuten, afhankelijk van het niveau van

de leerling Vragen worden at random geselecteerd Na afl oop resultaat van de leerling direct als certifi caat

beschikbaar Na afl oop resultaten direct beschikbaar voor de docent Uitgebreide rapportagemodule voor docenten en

onderwijsmanagers Verschillende abonnementen mogelijk Rechtstreeks aan te vragen bij Uitgeverij Deviant

Vernieuwingen Docent kan startniveau instellen Inclusief vooraf-test voor leerlingen die onder 1F/A2 scoren Prijs verlaagd naar € 3,50 euro per sessie, per leerling

Krommestraat 703811 CD Amersfoort+31(0)33-4650831www.uitgeverij-deviant.nl

Een gedetailleerde verantwoording van de opzet van deze niveautesten vindt u op www.uitgeverij-deviant.nl.

Voor het aanvragen van de uitgebreide brochure en demo-accounts voor Studiemeter.nl kunt u contact opnemen via info@uitgeverij-deviant.nl.

Onderwijswethouder van de Onderwijsstad van het Jaar Breda

ONDERWIJS IS EEN MAATSCHAPPIJ OP ZICH

3

Ook het feit dat onze beroepsopleidin-

gen hier, mbo en hbo, goede vakmensen

afleveren, is voor het bedrijfsleven een

belangrijke vestigingsfactor.”

Natuurlijk bood de titel Onderwijsstad

van het Jaar voor de wethouder een

mooie kans om de aanwezige onderwijs-

kwaliteit in Breda zichtbaar te maken.

Maar ze acht het ook van groot belang

om eens de aandacht te vragen voor al

die positieve aspecten van het onderwijs

in ons land. “Om met elkaar te zeggen:

dit zijn de dingen die we hartstikke

goed doen, het is belangrijk als motor in

het enthousiasme om weer nieuwe din-

gen mogelijk te maken en duurzaam

voor de toekomst te kunnen inzetten.”

Boelema wordt als lokaal bestuurder

enthousiast van doordecentralisatie van

de middelen voor scholenbouw in het

primair onderwijs. Ze heeft het dan over

het feit dat in Breda de schoolbesturen

zelf het budget voor scholenbouw behe-

ren en dat het niet meer in de eerste

plaats op het bordje van het gemeente-

bestuur ligt om te besluiten wie en

wanneer er geld krijgt om gebouwen op

te knappen, of nieuwe schoolgebouwen

neer te zetten. “Dat zie ik als zo’n motor

om in het onderwijsjaar van de Onder -

wijs stad Breda te laten zien dat we het

ook echt kunnen met elkaar. Het zal

wel lastig zijn om het in de praktijk ook

goed uit te werken, maar de drive om

er met elkaar iets van te maken, is er.”

Feestje

Boelema wil dat de aandacht binnen de

Nationale OnderwijsWeek en door het

jaar heen als Onderwijsstad van het Jaar

ook voor de langere termijn iets oplevert

waar alle partijen baat bij hebben. Zo

trok het Bredase model van doordecen-

tralisatie al de aandacht van de Vereni -

ging Nederlandse Gemeenten, die

binnenkort met de wethouder om tafel

gaan om de voor- en nadelen van dat

model tegen het licht te houden. “Er lig-

gen natuurlijk nog wel opgaven die best

ingewikkeld zijn. Neem nou de discussie

over twee kleine scholen die in een

hypermodern, nieuw gebouw zitten als

brede school. Twee kleine scholen van

twee schoolbesturen. waarvan je je

afvraagt of het niet beter één grote

school zou kunnen zijn. Je ziet dan nu

dat het openbare en katholieke school-

bestuur echt de intentie hebben om er

uit te komen. Als dat lukt, zijn het

natuurlijk, ook landelijk gezien, belang-

rijke doorbraken.”

Vertrouwen en zakelijkheid

Saskia Boelema toont zich een warm

voorstander van samenwerking en een

grote mate van eigen verantwoordelijk-

heid. Voorzieningen in de wijk die te

maken hebben met de opvang en bege-

leiding van kinderen kunnen door een

nauwe samenwerking tot een betere

kwaliteit komen. In het Bredase over-

heidsbeleid gaat het over vertrouwen en

zakelijkheid. “Ik geloof heilig in die

twee begrippen, omdat je vertrouwen

kunt geven als je ook zakelijke afspra-

ken hebt gemaakt.” De wethouder ziet

de deelname aan het onderwijsjaar van

de Onderwijsstad Breda dan ook als een

gezamenlijke onderneming van het

onderwijs en de gemeente, waarbij het

onderwijs nadrukkelijk het voortouw

heeft. Inmiddels zorgde het onderwijs-

veld zelf voor een gedeeltelijke vrijge-

stelde projectleider uit de kringen van

de Hogeschool Avans en hebben alle

sectoren vertegenwoordigers aangesteld

die hard werken aan een plan om het

brede palet van onderwijsvoorzieningen

in Breda voor het voetlicht te brengen.

Taal doet ‘tThema Nationale OnderwijsWeek 2012

De Nationale OnderwijsWeek, die van 1 tot en met

5 oktober 2012 plaatsvindt, vestigt de aandacht op de

veelkleurigheid van de taalontwikkeling van jonge men-

sen. De rol van het onderwijs is heel groot, maar een

grote betrokkenheid van de samenleving is onontbeerlijk.

Zeki Arslan, programmamanager Onderwijs & Arbeids -

markt van FORUM, de organisatie die zich bezighoudt met

multiculturele vraagstukken, hamert er voort durend op

vooral de ouders een belangrijke rol te geven bij het ver-

beteren van de opbrengsten van het taalonderwijs. “Als je

ze erbij betrekt, maak je een enorme slag.”

Leraar cruciaal

Dat laat onverlet dat de rol van leraren in taalontwik -

keling een cruciale is. De eigen taalvaardigheden van de

docent vormen een nog niet betreden domein. “Iedere

docent moet beschikken over basiskennis en taalvaardig-

heden. De praktijk laat zien dat veel docenten het niet

meer precies weten”, aldus Frank Bremer, onderwijsadvi-

seur van de gemeente Rotterdam. Hij nam in Rotterdam

het initiatief voor een digitale toets waar leraren kunnen

meten hoe het met hun eigen taalkennis en -vaardigheid

is gesteld. “Elke docent is een taaldocent”, stelde onder-

wijswethouder Hugo de Jonge (CDA) van Rotterdam.

“Rotterdam vraagt veel van docenten. Het opleidings -

niveau van de leerlingen vraagt dat alle docenten ook

ingezet moeten worden om het taalvraagstuk op te

lossen. Het vraagt om grootse maatregelen en onortho-

dox handelen. Door de taalvaardigheid van alle docenten

te activeren kan de hele school ingezet worden om de

taalvaardigheden van leerlingen te verhogen.”

Andere taal

Taal doet ‘t is een actueel en urgent thema, maar tegelij-

kertijd biedt het ook mogelijkheden om naar andere

aspecten van het onderwijs te kijken. Taal doet ‘t in

allerlei opzichten, want je kunt ook andere ‘taal’ onder-

scheiden, dan de taal van woorden: o.a. beeldtaal,

lichaams taal, techniektaal, digitale taal, straattaal, sociale

mediataal, culinaire taal en vreemde talen. Scholen en

onderwijsinstellingen, maar ook instellingen die met deze

taalvormen te maken hebben en het onderwijs willen

aanspreken in het kader van de OnderwijsWeek kunnen

het thema in brede zin mee als voertuig gebruiken.

De Nationale OnderwijsWeek pakt met het motto Taal

doet ’t deze trend in onderwijs en samenleving op. Ze

roept het onderwijs op in de Week met name aandacht

te besteden aan al die aspecten van taal en vooral te

laten zien op welke wijze taal en taalontwikkeling in

het onderwijs gestalte krijgen. Maar het motto van de

week roept ook de omgeving van de school, het onder-

wijs en al diegenen die bij het onderwijs betrokken zijn

en zich bij het onderwijs betrokken weten, op om taal

en taalontwikkeling het volle pond te geven.

Onderzoek laat niet alleen zien hoe belangrijk goed

taalonderwijs is, maar toont ook aan hoe belangrijk de

omgeving van leerlingen is om taalontwikkeling te

stimuleren.

Taal doet ’t is het thema van de Nationale OnderwijsWeek 2012. In grote delen van hetonderwijs beleeft de aandacht voor taalontwikkeling, een revival. Die aandacht voor éénvan de fundamenten van de ontwikkeling en ontplooiing van jonge mensen geeft impulsenaan het taalonderwijs in brede zin, de taalvaardigheid van een ieder.

Vervolg van pagina 1

Pratende blokken

Met de interactieve i-blocks kunnen leerlingen zelfstandig spelenderwijs woordjes

maken, en leren ze intuïtief lezen en tellen. Dit slimme en praktische hulpmiddel

geeft bovendien direct respons en kan op elk educatief niveau worden gebruikt.

Ieder kind kan er moeiteloos zelfstandig mee aan de slag omdat de tool duide-

lijke, helder gesproken opdrachten geeft met spraak, licht en geluid. Kinderen

leren interactief klanken herkennen, woorden maken en lezen.

"Hoe meer zintuigen bij een leerproces worden betrokken, hoe hoger het rende -

ment. Kinderen horen, zien en voelen taal, het wordt tastbaar. Het is een verrij-

king omdat kinderen op een andere manier met taal bezig zijn”, aldus IB'er

Jessica Schaap-Peperkamp van BS de Regenboog in Alkmaar. Producent Biggle

Toys biedt sinds kort scholen de kans om de tool een tijdje op proef in de klas te

gebruiken. Scholen kunnen

zo vrijblijvend kijken naar hoe de

tool werkt en of het past binnen

het onderwijs van de school.

www.i-blocks.info

Cito-toetsen worden op de computers gemaakt, schoolbordenen krijtjes zijn ingeruild voor een digibord en ook methodes om te leren lezen, gaan met hun tijd mee. Eén van de nieuwsteontwikkelingen op dit gebied zijn de i-blocks: een modernevariant van het leesplankje.

Nieuwe Zaken maakt lessen op basis van het laatste nieuws. De redactie kiest

wekelijks een onderwerp uit het Jeugdjournaal en maakt er in één dag een

kant-en-klare zaakvakkenles van: aardrijkskunde, geschiedenis, natuur & tech-

niek en/of mens & maatschappij. Zo was bijvoorbeeld orka Morgan aanleiding

voor een les over zoogdieren en vissen. En het offerfeest voor een les over de

Islam. Elke les van Nieuwe Zaken verschijnt volledig op het digibord. De les

begint met een nieuwsfilmpje en bevat animaties, begrippenlijsten en interac-

tieve oefeningen. Uitgeverij Zwijsen geeft geïnteresseerden de kans om Nieuwe

Zaken tot het einde van dit schooljaar gratis uit te proberen.

Meer informatie vindt u op

www.nieuwezaken.nl.

Het nieuwe digibordpakket ‘Nieuwe Zaken’ voor wereldoriën-tatie van Uitgeverij Zwijsen werd onlangs genomineerd voorde IPON-award ‘innovatie van het leren’ van 2012. Bij de IPON-awards worden ict-oplossingen binnen het onderwijsbeoordeeld op gebruik, originaliteit, ontwerp, toegankelijk-heid en prijs.

4

Voor vertrouwen, veiligheid, rust en wederzijds respect• Preventief en curatief• Opleiding voor individuele leerkrachten en teams

Leerlingen verwachten een schoolomgeving waar ze tot hun recht komen en kunnen leren. Kinderen, ouders en leerkrachten verlangen een school die goede leerresultaten weet te behalen en de veiligheid van leerlingen weet te waarborgen.

Meer weten?T (036) 548 94 05 F (036) 532 69 66 E info@kanjertraining.nl

www.kanjertra ining.nl

Nieuws op het digibord

Ga naar www.nieuwezaken.nl

Probeer nu zelf gratis

uit!

In de praktijk blijkt dat de leerkracht vaak een belangrijke belemmering is voor de

samenwerking. De visie van de leerkracht op zichzelf en op ouders speelt daarbij,

volgens onderzoek, een rol. Wanneer de leerkracht zichzelf ziet als expert, creëert

dit een hiërarchie van status, waarden en kennis die invloed heeft op de eigen

bereidheid om samen te werken. De sterk op de hogere sociaal economische milieus

gerichte opvattingen van leraren over onderwijs en over gewenste ouderlijke

onder steuning, kunnen de communicatie en samenwerking met ouders ook in de weg staan. Het is

dus belangrijk om deze vooroordelen en houding van onderwijsgevenden om te buigen.

Beeldvorming

In de opleiding tot Kanjertrainer voor onderwijsgevenden op basis- en voortgezet onderwijs, wordt veel

aandacht besteed aan de beeldvorming, houding en de angst van onderwijsgevenden voor ouders. Tevens

wordt veel geoefend op de communicatie met ouders. De training maakt kinderen, ouders en leerkrachten

verantwoordelijk voor hun eigen gedrag en is van mening dat bijna iedereen het verlangen heeft om zich

fatsoenlijk te gedragen. Daarnaast verzorgt het Instituut voor Kanjertrainingen oudercursussen op basisscho-

len over pedagogisch handelen. School en ouders kunnen zo een gezamenlijke aanpak hanteren. Volgens

Kanjertraining begint pedagogisch partnerschap bij het aanpakken van je eigen vooroordelen en attitudes.

www.kanjertraining.nl

Ouders moeilijk? Kijk eerst naar jezelf.Een speerpunt van de Minister van Onderwijs is het stimuleren van ouderbetrok-kenheid op scholen. Voor de ontwikkeling van kinderen is het belangrijk dat oudersen school een pedagogisch partnerschap aan gaan. Daarvoor moet je vertrouwenen respect voor elkaar opbouwen. En duidelijk met elkaar communiceren. Kortom,samen zorgen voor een positief klimaat rondom de leerling.

5

Trots op het onderwijs

Op de lerarenopleidingen in Nederland barst het van het talent. Dat blijkt ieder jaar weer bij het uitreiken van de diploma's, als dui-zenden enthousiaste jonge docenten de opleiding verlaten en in hetonderwijs gaan werken. Met de OnderwijsTopTalentPrijs hebbenlerarenopleidingen de mogelijkheid om deze studenten voor hetvoetlicht te halen. De prijs laat zien dat een lerarenopleiding eenwaardevolle opleiding is. En wie leraar wil worden, kiest voor eenverantwoordelijk, uitdagend en veelzijdig beroep.

Talenten voor het voetlicht

De jaarlijkse OnderwijsTopTalentPrijs

gaat in april weer van start. Alle lera-

renopleidingen ontvangen de informa-

tiefolder met een uitnodiging om mee

te doen. Elk opleidingsinstituut mag

één student(e) afvaardigen binnen de

categorie ‘aankomende leraren in het

basisonderwijs’ of de categorie ‘aanko-

mende leraren in het voortgezet

onderwijs’. In beide categorieën

bestaat de prijs uit een bronzen trofee

en een geldbedrag van € 1.000, -.

Tijdens de Nationale OnderwijsWeek

reikt minister Van Bijsterveldt de

OnderwijsTopTalentPrijs uit in

Onderwijsstad van het Jaar Breda.

Onderwijstalent gezocht

Studeer jij aan een lerarenopleiding of

sta je pas voor de klas? Vind jij dat het

Nederlandse onderwijs wel een frisse

nieuwe impuls kan gebruiken? Heb je

interessante, innovatieve ideeën voor

een andere aanpak? En heb je deze

tijdens je opleiding met succes in de

praktijk gebracht? Ga naar

www.onderwijstoptalentprijs.nl en

meld je aan Je krijgt meer informatie

van het Instituut voor Nationale

Onderwijs Promotie (INOP). Je hebt dan

nog tot 17 september om daadwerkelijk

materiaal in te zenden. Zodra we je

aanmelding binnen hebben, zullen we

je stagecoördinator op de hoogte bren-

gen. De uiteindelijke beslissing over je

kandidatuur wordt genomen door je

opleidingsinstituut. Ook opleidingen

kunnen gebruik maken van het ant-

woordformulier op de website om een

student aan te melden!

Voor meer informatie: www.inop.nl

Prijswinnaars OnderwijsTopTalentPrijs 2011

prijs van € 5.000, - en een bronzen tro-

fee, worden vier aanmoedigingsprijzen

van € 1.000, - uitgereikt. De leerlingen

mogen meepraten over de besteding

van die bedragen.

Zingen, gamen of fotograferen

Aan Trots op Praktijkonderwijs is ook

een talentenjacht verbonden. Elke leer-

ling die denkt over een bijzonder

talent te beschikken, kan zich aanmel-

den. Op 6 juni 2012 is de prijsuitrei-

king, gepresenteerd door Ali B. De win-

naar van de talentenjacht mag met

tien mensen naar een pretpark naar

keuze. De andere negen genomineerde

leerlingen krijgen een filmbon voor vijf

personen. Elke leerling die meedoet,

krijgt een kadootje. Aanmelden is niet

voldoende. Je moet wel iets opge-

stuurd hebben dat je talent toont.

De wedstrijd slaat aan bij de leerlin-

gen. Veel talenten hebben zich

inmiddels aangemeld. Enkele voorbeel-

den: zingen, piano spelen, tekenen,

gamen, fotograferen. Ook leerlingen

die goed zijn in hun werk hebben zich

gemeld. 63 scholen, bijna 40% van het

totaal, zijn aangemeld en 185 talenten.

Vijf scholen en tien talenten worden

genomineerd voor de finale op 6 juni.

www.goudenschoolbank.nl

Het onderwijs in Nederland isde moeite waard en verdienthet om regelmatig in de schijn-werpers gezet te worden. Het Instituut voor NationaleOnderwijs Promotie (INOP)zorgt daar simpelweg voordoor op allerlei manieren heelconcreet te laten zien wat er in ons onderwijs gebeurt.

Opvallend is dat uit het onderzoek blijkt

dat het percentage laaggeletterden in

Nederland sinds 1994 nauwelijks is gewij-

zigd. Europees gezien scoort Nederland

goed; zijn er relatief weinig laaggeletter-

den in Nederland. Maar gezien alle extra

aandacht voor taal- en rekenonderwijs in

Nederland, is het toch op zijn minst

opmerkelijk dat nu uit onderzoek blijkt

dat Nederland één van de weinige lan-

den is waar het de afgelopen veertien

jaar niet gelukt is om het aantal laagge-

letterden terug te dringen. Sterker nog,

vooral onder jongeren tussen de 16 en

25 jaar is het percentage laaggeletterden

toegenomen. Het vergt veel inspanning

om deze toename tegen te gaan. Gezien

de resultaten van het onderzoek zou

deze inspanning zich vooral op jongeren

van middelbaar niveau moeten richten.

Zwart gat

Iemand die laaggeletterd is, heeft moeite

met het begrijpen en toepassen van rela-

tief eenvoudige taal- en rekenopdrach-

ten. Laaggeletterdheid raakt dus meer

dan taal alleen. “Niemand weet hoe een-

zaam ik ben. Mijn toekomst is een groot

zwart gat. Overleven, dat is wat ik doe.”

Dat schreef Koos Vervoort (53) in zijn

boek over laaggeletterdheid, ‘Dit is pas

het begin’. Tot zes jaar geleden kon hij

niet goed lezen en schrijven.

Alfabetisering

Koos deed op 29 maart jl. zijn verhaal tij-

dens de officiële lancering van de nieuwe

alfabetiseringsmethode ‘abc’ voor ado-

lescenten en volwassenen van Uitgeverij

Deviant. Deze methode is ontwikkeld en

geschreven door Kitty Broek. Koos

belicht in zijn verhaal het belang van

alfabetisering, maar hij vertelt ook wat

laaggeletterdheid met hem deed en

waar hij tegenaan liep. “Even voor de

goede orde, laaggeletterden zijn niet

gek, maar wel bijzonder goed in het ver-

zinnen van smoezen en het manipuleren

van de omgeving. Als ik iets moest schrij-

ven, had ik opeens een zere hand; dan

moest ik plotseling weg en had ik echt

geen tijd om dat formulier in te vullen!”

Hij is dankbaar voor docenten die niet

opgeven en een ander iets willen leren.

Inmiddels is Koos ex-laaggeletterd, zoals

hij het zelf noemt. “Ik voel dat ik aan het

begin sta. Het begin van een leven waar-

in ik niet langer zeg: ik kan het niet, ik

durf het niet. Maar ik kan het! En wat ik

niet kan, durf ik te leren!”

De strijd tegen laaggeletterdheid

Laaggeletterdheid is een probleem in Nederland. In september 2011is het rapport ‘Laaggeletterdheid in Nederland’van het Expertise -centrum Beroepsonderwijs (ECBO) verschenen. Het ECBO doet sinds2008 samen met het Research Centre for Education and the LabourMarket (ROA) onderzoek naar laaggeletterdheid. Uit het onderzoekblijkt dat 10% van de Nederlandse beroepsbevolking (ongeveer 1,1 miljoen mensen) van 16 tot en met 65 jaar laaggeletterd is. Vandeze groep zijn vermoedelijk 250.000 Nederlanders analfabeet.

In december 2011 is Trots op Praktijk -

onderwijs (ToP) van start gegaan, een

wedstrijd waarbij leerlingen uit het

praktijkonderwijs hun eigen school

kunnen aanmelden. Naast de hoofd-

VitaliteitGezond, productief én met plezier werken!

84.0

414.1

2F

Mensen die gezond en met plezier werken maken een organisatie productief. Loyalis weet alles van het vitaliseren van werknemers. Want, je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden! Ga naar www.loyalis.nl voor meer informatie.

ONDERWIJSSTAD VAN HET JAAR

De Nationale OnderwijsWeek krijgt

voortaan een nadrukkelijk lokale

impuls. In de afgelopen jaren werd

steeds duidelijker, dat er sprake is van

een verschil tussen landelijke initiatie-

ven en de onderwijspraktijk in steden,

buurten en regio’s. In alle gevallen

krijgt het onderwijs gestalte in die

onderwijspraktijk van alledag. En zijn

het gemeentes, schoolbesturen en

leraren die bepalen hoe het beleid in

de eigen stad, de eigen wijk, de eigen

school gestalte krijgt. De Onderwijs -

Week besloot die verbinding met de

praktijk veel sterker te maken en koos

voor de verkiezing van Onderwijsstad

van het Jaar.

Meerdere gemeentes lieten al weten

zich te willen kandideren voor de titel

in 2013-2014. Dat steden veel in huis

hebben om het eigen onderwijs, de

specifieke kwaliteiten van de sector op

aansprekende wijze te laten zien, blijkt

uit de plannen die de projectgroep

Onderwijsstad Breda nu al heeft

gesmeed. Daar blijkt ook, dat de onder-

wijssector jaarlijks al een enorme actie-

radius heeft en dat veel manifestaties

die toch al zijn gepland, met kleine

ingrepen en een gerichte public

relations, een veel grotere betekenis

kunnen krijgen. De Bredase onderwijs-

wethouder Boelema wijst op de kracht

van de sector, die als een kleine maat-

schappij al veel in huis heeft. Naast

gebouwen beschikt de sector over

jonge mensen die op velerlei terrein

zich in een vak bekwamen. Die kracht

en deskundigheid staat nu de Onder -

wijsstad Breda ter beschikking en helpt

mee het onderwijsjaar tot een succes

te maken.

Wat maakt een onderwijsstad?

Een stad die zich kandidaat wil stellen

voor een volgend onderwijsjaar

beschikt in ieder geval over een breed

scala van onderwijsvoorzieningen en

geeft aan het onderwijs en de vorming

van jonge mensen een hoge prioriteit.

Waaraan moet worden voldaan?

- De onderwijsstad biedt in ieder geval

onderwijsvoorzieningen van voor-

school en VVE tot en met vormen van

hoger (universitair) onderwijs.

- Scholen en lokale onderwijsvoor -

zieningen/organisaties werken samen

en voeren geregeld overleg.

- Het gemeentebestuur voert een actief

onderwijsbeleid.

- Het initiatief draagt niet alleen kort-

stondig maar ook op langere termijn

bij aan de kwaliteit van het lokale

onderwijs.

- Gemeentebestuur en schoolbesturen/

onderwijsinstellingen zijn bereid acti-

viteiten in het kader van de Nationale

OnderwijsWeek, de Nationale

Onderwijs Prijs mee mogelijk te maken

en waar mogelijk te faciliteren.

Commissie van Toetsing

Een permanente Commissie van

Toetsing beoordeelt de aanvraag van

steden en adviseert het bestuur van de

stichting bij de keuze van de Onderwijs -

stad van het Jaar. Juist omdat we ons

realiseren, dat voor steden een breed

belang speelt, vraagt het bestuur de

Commissie te letten op de kwaliteit van

samenwerking in de gehele onderwijs-

keten, de mogelijke voorbeeldfunctie

van delen of het geheel van lokale

onderwijsinstellingen, lokale onderwijs -

initiatieven en evenzeer de samen -

werking in een bredere regio. Omdat

er ook elementen spelen van citymarke-

ting let de Commissie op landelijke

regionale spreiding.

7

Vorig jaar maakte de Stichting Nationale OnderwijsWeek het voornemen

bekend om voortaan ieder jaar een stad te selecteren die de titel

Onderwijsstad van het Jaar gaat dragen. Inmiddels is duidelijk dat in het

onderwijsjaar 2012-2013 Breda Onderwijsstad van het Jaar is.

Als je op afstand leert, hoef je niet elke

week naar school. Je studeert thuis en

op je eigen moment. Toch studeer je

niet alleen. Door middel van een digita-

le leeromgeving werk je samen met je

medestudenten. Ook de begeleiding

door docenten vindt plaats via de digi-

tale leeromgeving. Digitale discussies en

online samenwerkingsopdrachten zijn

belangrijke en verplichte elementen

van de opleiding en ongeveer de helft

van de modules wordt gewerkt vanuit

het concept van samenwerkend leren.

In de overige modules werk je individu-

eel maar wel in een vast tempo aan de

modules. Via de digitale discussieruimte

kun je wel vragen stellen aan je docent

en medestudenten.

Elkaar ontmoeten, blijft ook belangrijk.

Daarom kunnen studenten naast de

digitale route ook klassikale lessen vol-

gen. Dit gebeurt op beperkte schaal en

de mate waarin dit gebeurt varieert

per opleiding. Net als bij voltijd- en

deeltijdopleidingen lopen de afstands-

leerders ieder jaar stage in de praktijk,

zodat het geleerde snel toegepast kan

worden. Afstandsleren past niet bij

iedereen. Het vergt zelfstandigheid en

discipline. Je leert wel thuis, maar niet

vrijblijvend. Er is sprake van een vast

tempo waarbij studierooster en dead -

lines het ritme aangeven.

Windesheim heeft afstandsleren geba-

seerd op een internationaal beproefd

onderwijsmodel. Deze onderwijsme -

thodiek is inmiddels bewezen succesvol

in de Master Special Educational Needs-

studie. In september start een breed

aanbod van de lerarenopleidingen

basisonderwijs en voortgezet onderwijs.

Op langere termijn wordt gekeken in

welke mate het Afstandsleren kan wor-

den uitgebreid met meer opleidingen.

www.windesheim.nl

Hogeschool Windesheim biedt vanaf september 2012 ‘leren op afstand’ in vernieuwde vormaan. Voortaan kunnen onder andere de lerarenopleidingen basis- en voortgezet onderwijs deelsthuis, of waar je ook wilt leren, gevolgd worden. Met afstandsleren zit je minder vast aan de tijden en data van bijeenkomsten en kost het studenten aanmerkelijk minder reistijd.

Studeren doe je thuis, maar niet alleen

Aanpak van werkdruk in het onderwijs

Oorzaken van die hoge werkdruk zijn

volgens leraren, de niet-lesgevende

taken (vergaderingen, correctiewerk,

begeleiding zorgleerlingen en mentor -

uren) en de beperkte mogelijkheden

voor leraren om de eigen werkzaam -

heden te kunnen plannen en vorm te

geven. De werkdruk is dermate hoog

dat het negatieve gevolgen heeft zowel

in werkverband, als op het privéleven.

De helft van de leraren heeft ’s avonds

niet voldoende energie om andere

dingen te doen en is soms gespannen

door het werk. Deze gevolgen betref-

fen de korte termijn, maar ook op de

lange termijn heeft werkdruk schade-

lijke consequenties voor de duurzame

inzetbaarheid van werkenden. Zo blijkt

uit onderzoek onder hoog opgeleid

kantoorpersoneel dat psychosociale

factoren zoals werkdruk en beperkte

regelmogelijkheden, het werkvermogen

– de mate waarin men fysiek, psychisch

en sociaal in staat is om te werken –

verminderen. En daar zelfs schadelijker

voor zijn dan fysieke inspanning en

ernstig overgewicht.

Energiegevers

Het is dus van belang om de negatieve

gevolgen van werkdruk te verminderen.

Dat kan door de werkdruk zelf aan te

pakken of door er voor te zorgen dat

de energiegevers op het werk toe -

nemen. Energiegevers (hulpbronnen)

zijn alle fysieke, sociale en organisatori-

sche aspecten van het werk die bijdra-

gen aan het realiseren van het werk,

die de daarmee verbonden werkeisen

verminderen en die persoonlijke groei

en ontwikkeling stimuleren.

Voorbeelden van dergelijke energie -

gevers zijn autonomie en sociale steun,

ontwikkelingsmogelijkheden, variatie

en uitdaging in het werk.

Curatie, Preventie en Amplitie

Een van de aanpakken van de werkdruk

wordt aangeboden door Loyalis Kennis

& Consult. Zij helpen scholen de werk-

druk aan te pakken, door middel van

de zogenaamde ganzenbordmethodiek

‘Vitaal in je Werk’. Met deze methode

gaan ze op zoek naar de eerder

genoemde energiegevers in de school

en krijgt de school advies over welke

vervolgacties gewenst of noodzakelijk

zijn om de vitaliteit van de werknemers

en de organisatie te verbeteren.

“Hierbij kijken we niet alleen naar

curatie (genezing), maar ook naar pre-

ventie en amplitie”, aldus Prof.dr. Tinka

van Vuuren, bijzonder hoogleraar bij

de Open Universiteit en teamleider bij

Loyalis. De term amplitie is afgeleid af

van het Latijnse woord amplio, wat ver-

sterken, vergroten inhoudt. “Uiteraard

zijn curatieve en preventieve maatrege-

len nodig. Maar, een belangrijke kans

blijft liggen als het daarbij blijft.

Dezelfde maatregelen kunnen namelijk

ook bijdragen aan een beter functione-

ren, gezondheid en welbevinden van

alle werknemers en niet alleen van de

minder vitale werknemers. Je hoeft niet

ziek te zijn om beter te worden.”

De werkdruk van leraren is een probleem in het onderwijs. Op een schaal van 1 (niet of nauwelijks werkdruk) tot 5 (zeerhoge werkdruk), scoren leraren primair onderwijs met een 4,0en leraren voortgezet onderwijs met een 3,9 zeer hoog. Deze cijfers zijn afkomstig uit recent onderzoek van DUO Onderwijs -groep. In andere sectoren vindt ongeveer één op de acht werknemers hun werkdruk niet acceptabel.

Samen online leermateriaal maken

8

Door Tinka van Vuuren

Zelf leermateriaal maken, is vaak makkelijker dan gedacht en biedtmogelijkheden voor een leuke en leerzame invulling van lessen.Vanaf 16 april is er een nieuwe versie van Wikiwijs, waarin docen-ten online kunnen samenwerken met collega’s bij het maken vanleermateriaal.

Door het maken of combineren (arran-

geren) van digitaal leermateriaal kunnen

docenten maatwerk leveren en leerlin-

gen leerstof aanbieden op hun eigen

niveau. Tegelijkertijd is het mogelijk om

in te spelen op actualiteit en lessen te

verrijken met bijvoorbeeld een video. Uit

onderzoek blijkt dat een kwart van al

het leermateriaal dat op school gebruikt

wordt, digitaal is en dat bijna de helft

van alle docenten zelf digitaal leermate-

riaal maakt en wil delen.

Elkaars kwaliteiten gebruiken

Met ‘Wikiwijs Maken’ kunnen docenten

eigen materiaal uploaden, maar ook

bestaande leermaterialen combineren

tot nieuw leermateriaal. Een verbeter-

suggestie van docenten was de mogelijk-

heid om samen te werken bij het maken

van leermateriaal, waardoor ze gebruik

kunnen maken van elkaars kwaliteiten.

Docenten kunnen, in de vernieuwde

omgeving, collega’s uitnodigen om

samen te werken aan een les, leermiddel

of oefening. Ook is het nu mogelijk om

bij leermateriaal notities achter te laten.

Wikiwijs is een online platform, waar

docenten van basis- tot en met univer -

sitair onderwijs, (open) digitaal leer -

materiaal kunnen zoeken, maken en

delen. Ook kunnen ze er terecht voor

professionele ondersteuning en tips.

Samenwerken aan leermateriaal?

Ontdek het zelf op

www.wikiwijs.nl/tools/maken.

www.wikiwijsinhetonderwijs.nl

Een masteropleiding biedt docenten

een uitstekende kans om zich te verdie-

pen in actuele kennis over vakdidactiek

en het leren van leerlingen. Een

masterdocent leert zelf praktijkgericht

onderzoek te doen in de klas en in de

school. De resultaten van het onder-

zoek zijn meestal direct toepasbaar in

de lespraktijk. Bovendien fungeert een

masterdocent als vliegwiel voor school-

ontwikkeling: hij of zij inspireert colle-

ga’s om ook nieuwe methoden te

gebruiken of gezamenlijk te werken

aan onderwijsinnovatie.

Onderzoek of praktijk?

Je kunt een masteropleiding volgen bij

een universiteit of hogeschool of bij

een nascholingsinstelling. Bij een pro-

fessionele master (Master of Education)

ligt het accent op praktijkgericht

onderzoek. Docenten worden geprik-

keld om te onderzoeken, te onderne-

men en te inspireren. Een academische

master (Master of Science) is gericht op

docenten die al een eerstegraads

bevoegdheid hebben en bekend zijn

met onderwijsonderzoek. Zij verrichten

fundamenteel onderzoek, dat breder

gaat dan de eigen onderwijspraktijk en

dat als basis kan dienen voor een pro-

motietraject.”

Lerarenbeurs

Sinds 2 april jl. is de aanvraag weer

gestart voor de lerarenbeurs. De lera-

renbeurs maakt het voor leerkrachten

mogelijk om eenmaal in zijn carrière

een stevige bijscholing te volgen. Met

het geld uit de beurs worden studie-

kosten betaald en in de meeste geval-

len ook de vervanging op school. De

aanvraagperiode voor de Lerarenbeurs

loopt tot 1 juni 2012. Belangrijk bij de

studiekeuze is dat de opleiding staat

ingeschreven in het Centraal Register

voor Opleidingen Hoger Onderwijs

(CROHO). Deze opleidingen zijn geac-

crediteerd door de NVAO, de kwali-

teitswaakhond van het hoger onder-

wijs. Masteropleidingen die NVAO zijn

geaccrediteerd komen bovendien in

aanmerking voor de Lerarenbeurs.

Meer informatie over de lerarenbeurs:

www.ocwduo.nl

Meer informatie over de masters:

www.centrumvoornascholing.nl/ema

Door Noortje Bakker

Docenten met enige jaren ervaring bezitten een enorme hoe-veelheid praktijkkennis. Iedere dag komt daar nieuwe kennisbij, die vaak meteen wordt ingezet. Daar wordt de lespraktijkbeter van. Maar soms is praktijkkennis niet meer voldoendeom te vernieuwen. Dan is het moment aangebroken om weerte gaan studeren.

Verder studeren met de Lerarenbeurs

Van vakmanschap naar meesterschap

De fabel van de overhead in het onderwijs

9

Leraar of schoolleider van de toekomst?

Als onderwijsprofessional ben je nooit uitgeleerd. Met een praktijkgerichte masteropleiding verruim je je blik én draag je bij aan schoolontwikkeling.

Master Professioneel Meesterschap - voor ambitieuze leraren PO-VO-MBO

Master Academisch Meesterschap - voor eerstegraads VO-docenten

Master in Educational Leadership - voor schoolleiders PO-VO-MBO

De masters kunnen ook incompany worden verzorgd en komen in aanmerking voor de lerarenbeurs. Vraag vandaag nog de brochures aan.

www.centrumvoornascholing.nl

Het lijkt een gemakkelijk en aanspre-

kend verhaal voor politici die duidelijk

willen maken dat het in het onderwijs

efficiënter en doelmatiger kan. Recent

schoor PVV-er Beertema nog met een

forse haal alle overhead in het onder-

wijs over één kam: veel te hoog en weg

ermee! Inmiddels is steeds duidelijker

geworden dat het met die overhead

reusachtig meevalt. De Tweede Kamer

heeft in de gaten dat van de zijde van

de regering wat al te gemakkelijk met

cijfers gegoocheld wordt als het over

overhead in het onderwijs gaat.

Oude cijfers

Het gaat in de Kamer niet over de

kosten in het primair en voortgezet

onderwijs. Het debat spitst zich toe op

het hoger onderwijs. De minister presi-

dent gaf aan dat de 40% overhead in

die sector echt te gortig is. Na wat

doorvragen door Kamerleden moesten

Rutte en staatssecretaris Zijlstra toege-

ven dat het om relatief oude cijfers

ging (2000) en dat hun inschatting

gebaseerd is op een wel zeer ruime

interpretatie van het begrip overhead.

“Het percentage van 40% betreft de

totale uitgaven aan zogenaamde

secundaire onderwijsprocessen ten

behoeve van het gehele hoger onder-

wijs. Hierin zijn naast de uitgaven aan

administratief en ondersteunend perso-

neel, o.a. ook de Rijksuitgaven aan stu-

diefinanciering en de ov-kaart opgeno-

men.” Inmiddels heeft de Tweede

Kamer via een motie aangedrongen op

een actueel onderzoek naar de werke-

lijke omvang van de overhead in het

hoger onderwijs.

Te kleine overhead

In het primair onderwijs is de overhead

niet alleen bijzonder laag (5%), maar is

het zelfs de vraag of niet te weinig uit-

gegeven wordt aan de ondersteuning

van het primaire proces. Bureau

Beerenschot waarschuwt voor een ver-

keerd gebruik van overhead. ‘Zowel in

een veel te hoge als in een veel te lage

overhead schuilen grote risico’s. Een te

kleine overhead heeft als voornaamste

risico dat er alleen maar brandjes

geblust worden, er brokken gemaakt

worden omdat essentiële zaken blijven

liggen, of mensen overbelast raken. Een

te grote overhead leidt tot bureaucra-

tie, bemoeizucht en een onnodige

beleidshonger. Onderwijs, zorg en

industrie zijn de sectoren met de minste

overhead, concludeert Mark Huijben in

zijn proefschrift ‘Overhead

Gewaardeerd’. Bezuinigen in die secto-

ren is volgens hem dan ook ongunstig

voor het primaire proces.

Amarantis lijkt het treurige vlaggenschip van een uit de koersgelopen grootheidswaan van onderwijsbestuurders. Eigenlijkis het meer het verhaal van mensen wier ego aan de feitenvooruit snelt en heeft het in de praktijk van alledag weinig temaken met onderwijs en met kosten die de pan uitrijzen. Inpolitieke kringen is iets te vaak geroepen dat de overhead-kosten in het onderwijs veel te hoog zijn en dat met namedaarop bezuinigd kan worden.

De ideale studievorm om je onderwijsbevoegdheid te halen?

vast studietempovrijheid naast het roosteronline interactiesamenwerkend leren

Kies nu voor de leraren-opleidingen Basisonderwijs en Voortgezet onderwijs.

Kijk op www.windesheim.nlof bel 0900 - 8899.

VERNIEUWD PROGRAMMAAfstandsleren via WindesheimStuderen doe je niet alleen

Open Universiteitrdmc.ou.nl

Ruud de Moor Centrum

5512163

Meesterlijke lerarenteams gezocht!Ontwikkelt uw lerarenteam zich op de werkplek?

Schrijf u dan nu in en maak kans op de Jos van Kemenade Award 2012 en een op maat gesneden professionaliseringscongres ter waarde van € 15.000!

T/m 15 juni 2012 kunnen alle scholen en leraren-teams in het po, vo, mbo, ho of lerarenopleiding zich aanmelden of worden voorgedragen voor deze prijs. Positief beoordeelde aanmeldingen worden verfilmd en geplaatst op Leraar24. Er kan gestemd worden op de projecten.

Het RdMC van de Open Universiteit reikt de prijs uit op 29 september 2012 tijdens een feestelijke bijeenkomst.

Surf naar rdmc.ou.nl en kijk bij evenementen voor meer informatie

Samenwerken aan leermateriaal met WikwijsSamen met je collega’s leermateriaal maken. Vanaf nu

kan het met Wikiwijs, het platform waar alle docenten,

van basis- tot en met universitair onderwijs, (open)

digitaal leermateriaal kunnen zoeken, maken en delen.

Ontwerp een les, leermiddel of oefening samen met je collega’s

Bezoek de nieuwe samenwerkingsomgeving voor het maken van leermateriaal, waarin:

Ga naar www.wikiwijs.nl/tools/maken en ontdek het zelf!

5512162

zoek | maak | deel leermateriaal

Breda is een mooie Brabantse stad met

een lange geschiedenis. Kerken, oude

huizen en een heus stadskasteel verbin-

den deze Nassaustad met de historie

van ons land. Tegelijkertijd is het een

stad die met beide benen in de 21e

eeuw staat. Er wonen veel jonge men-

sen die een breed scala van onderwijs-

instellingen bezoeken. Breda is een

onderwijsstad. Toen de Stichting

Nationale OnderwijsWeek besloot tot

de Onderwijsstad van het Jaar, was

Breda er als eerste bij om deze nieuwe

reeks te openen. Wim Kaizer, doorde-

semd met onderwijs, werd door het

gemeentebestuur gevraagd kwartier te

maken voor een manifestatie van het

Bredase onderwijs in het schooljaar

2012-2013. Kaizer had net, vanwege

zijn leeftijd afscheid genomen als

bestuursvoorzitter van INOS, één van de

grote schoolbesturen in Breda, toen

zowel de wethouder van Onderwijs,

Saskia Boelema en het Bredase onder-

wijs bij hem aanklopten om Breda

Onderwijsstad de nodige vaart mee te

geven. “Eigenlijk was het wel een slim-

me zet om mij voor die rol te vragen,

het is geen eenvoudige zaak om alle

sectoren, van voorschools tot en met de

defensieacademie, samen te laten wer-

ken in zo’n gigantisch project. Omdat ik

vele jaren heb samengewerkt met de

schoolbesturen voor het primair en

voortgezet onderwijs in Breda, maar

ook met de REC-scholen, het mbo en de

scholen voor hoger beroepsonderwijs

lagen er lijnen die mij bij mijn nieuwe

rol bijzonder van pas kwamen.”

Schandaal en generalisatie

Kaizer beschikt over een stevig portie

geestdrift en enthousiasme, die zijn

gang door het vaderlandse onderwijs

kenmerken. Ook op landelijke schaal is

en wordt van zijn kwaliteiten gebruik

gemaakt en vervult hij taken voor de

PO-Raad, de besturenraden en trad hij

toe tot de commissie die onder leiding

van oud-Onderwijsraadvoorzitter Fons

van Wieringen, zich bezig gaat houden

met het selecteren van excellente scho-

len. “Toen ik benaderd werd, dacht ik,

dat ga ik doen. Ik ga dat op me nemen,

want het is een manier om iets voor

elkaar te krijgen. De laatste jaren word

ik wat chagrijnig over de wijze waarop

onderwijs wordt weggezet in de publi-

citeit. Dan is er weer een incident op

een hbo-school of één of ander schan-

daal, dat wordt meteen enorm uitver-

groot. Maar als je je realiseert hoe

omvangrijk het onderwijs is en hoeveel

mensen daar bij betrokken zijn, dan is

generalisatie belachelijk en verschrikke-

lijk onrechtvaardig.”

Kaizer windt zich er zichtbaar over op.

“Ik heb in mijn loopbaan altijd gepro-

beerd dat te doorbreken. Het is belang-

rijk een proactief communicatiebeleid

te voeren en de goede en aanspreken-

de zaken voor het voetlicht te brengen.

Nu is het vaak zo, dat onderwijs in de

verdediging zit. Dat is een slechte posi-

tie, terwijl het onderwijs in ons land

heel sterk is. Natuurlijk valt er veel te

verbeteren, er moet veel worden aan-

gepast aan een samenleving die in

hoog tempo verandert, maar dat geldt

voor iedere sector.” Kaizer herinnert er

aan dat met de relatief geringe midde-

len, in vergelijking met andere landen,

Nederland een hoog onderwijspeil

haalt. “Mensen die in het onderwijs

werken, doen dat niet alleen voor de

centen, die doen dat omdat ze er een

ideaal in zien. Die mensen zijn, ondanks

alle gedoe rond het onderwijs, altijd

weer enthousiast te krijgen voor de

leerlingen voor wie ze werken.”

Chagrijnig over hoe het onderwijs wordt weggezet

“De laatste jaren word ik wat chagrijnig over de wijze waarop onderwijs wordt weggezet in depubliciteit.” Ieder incident wordt, aldus Wim Kaizer voorzitter en kwartiermaker van onderwijsstadBreda, enorm uitvergroot en op het gehele onderwijs betrokken. “Het is belangrijk een proactiefcommunicatiebeleid te voeren en de goede en aansprekende zaken voor het voetlicht te brengen.”Wim Kaizer vertelt waarom hij enthousiast aan het werk gegaan is om het onderwijs in de stadBreda, met een start in de Nationale OnderwijsWeek, een jaar lang op aansprekende en voorbeeldi-ge wijze in het land te laten zien.

Een deskundige jury onder voorzitter-

schap van Kete Kervezee (voorzitter PO-

Raad) bepaalt de nominaties. Van deze

positief beoordeelde projecten worden

video-opnames gemaakt voor plaatsing

op de website Leraar24. Er kan vervol-

gens door het publiek gestemd worden

op de verfilmde projecten. Het meest

innovatieve project, volgens de jury,

ontvangt de bronzen wisselsculptuur.

Daarnaast organiseert het RdMC voor

de jurywinnaar en de publiekswinnaar

een interactief, op maat gesneden pro-

fessionaliserings congres ter waarde van

15.000 euro.

Impact

Vorig jaar werden acht projecten geno-

mineerd. De Jos van Kemenade Award

werd gewonnen door Wolfert PRO,

een vmbo-school uit Bergschenhoek,

met Project Based Learning. De

publieksprijs ging naar OBS Atlantis

uit Amersfoort, waar leraren werken

met de zeven gewoonten van Stephen

Covey. Video’s van de genomineerde en

winnende scholen staan online op

leraar24.nl en zijn inmiddels in totaal

ruim 35.000 bekeken. De genomineer-

de scholen zijn veelvuldig benaderd

door andere scholen die interesse heb-

ben in hun werkwijze en aanpak. Op

17 februari jl. genoten de winnaars

van een gevarieerde, interactieve

studiedag in Leerhotel Het Klooster

in Amersfoort.

www.rdmc.ou.nl

Tijdens de Nationale OnderwijsWeek reikt het Ruud de MoorCentrum (RdMC) van de Open Universiteit ook dit jaar weer deJos van Kemenade Award uit aan de school waar lerarenteamszich uitstekend kunnen ontwikkelen op de werkplek. Tot en met 15 juni 2012 kunnen alle scholen en lerarenteams in het po,vo, mbo, ho of lerarenopleidingen zich aanmelden, of wordenvoorgedragen, voor deze prijs.

Op zoek naar meesterlijke lerarenteams

11

Ouderbetrokkenheid is vaak negatief in

de aandacht. Voor de landelijke ouder-

verenigingen een reden om de aandacht

eens positief te benutten. Daarom trap-

pen zij in de Nationale Onderwijs Week

het project ‘Ouderbetrokkenheid bij het

leren lezen door het kind’ af. Uit een

groot aantal wetenschappelijke onder-

zoeken en ervaringen blijkt dat ouders

een ‘extra’ betekenen voor het proces

van leren lezen van hun kind, als zij op

de juiste manier worden ingeschakeld.

Met name als er afstemming plaatsvindt

met het leesonderwijs op de school. In

landen als Canada en Engeland zijn posi-

tieve resultaten gehaald. De inhoudelijke

betrokkenheid van ouders bij het leeson-

derwijs betekent een verdieping voor

scholen. Het haalt de ouders uit de con-

sumentenrol en maakt hen pedagogisch

partner van de school.

Ouders inschakelen

In een samenwerking tussen Hogeschool

Edith Stein, Expertis, Lector Kees Vernooy

(Lectoraat doorlopende leerlijnen: effec-

tief taal- en leesonderwijs) en de ouder-

organisaties OUDERS & COO en NKO,

wordt op dit moment hard gewerkt aan

een methodiek om ouders in te schakelen

bij het leesonderwijs in de basisschool. De

methodiek is op tijd klaar om in te zetten

in het komende schooljaar (2012-2013).

Met minister Van Bijsterveldt is afgespro-

ken dat in de komende drie jaar 300

scholen worden geschoold in de metho-

diek. De basisscholing wordt binnen het

project kosteloos aangeboden.

Scholen die ook geïnteresseerd zijn in

om dit project mee te doen kunnen zich

melden bij Arline Spierenburg van

OUDERS & COO via arline@ouders.net.

Er is steeds meer aandacht voor de relatie tussen het formele eninformele leren. Het klassieke schoolse onderwijsmodel, waarbij hetleren voornamelijk plaatsvond tussen de veilige schoolmuren, heb-ben we vaarwel gezegd. Maar met de aandacht voor het informeleleren, en de invloed daarvan op het totale leerproces van het kind,is er een hernieuwde aandacht voor de vraag wat een stimulerendeleerom geving voor het kind is. En wat de invloed van ouders is.

Betrokkenheid van oudersgeeft extra stimulans

Nationaal Onderwijsfilmfestival

In de Nationale OnderwijsWeek staat

taal in al zijn veelkleurigheid centraal.

Het thema Taal doet ‘t wil niet bindend,

maar verbindend werken. Taal is niet

alleen een vak op school, maar heeft

ook betrekking op de communicatie.

Taal is een veelkleurige intermediair,

maar gaat ook over vaardigheden waar-

over je in onze samenleving moet kun-

nen beschikken.

Films die over onderwijs gaan, krijgen

we in filmtheaters en op de televisie

niet zo vaak te zien. Op de schappen

van videotheken kom je ze betrekkelijk

weinig tegen. Een paar onderwijsfilms

zijn erin geslaagd een redelijk groot

publiek te trekken, zoals Entre Les Murs

en Etre et Avoir. Een klassieker is de film

A Touch of Greatness. Brede bekendheid

geniet de film Dead poet society en een

wat selecter publiek kent de film Les

Choristes. De film Children full of life,

waarin de Japanse leraar Toshiro

Kanamori te zien is, maakt op indrin-

gende wijze duidelijk hoe belangrijk de

band is tussen leraar en leerling.

Binnen het Nationale Onderwijsfilm -

festival wordt in een aantal grotere ste-

den, in filmtheaters van Pathé, op speci-

ale middagen en avonden onderwijs-

films vertoond. Het festival opent met

een aftrap in Pathé Breda. Het festival is

er op gericht zowel leraren, het grote

publiek, als leerlingen in aanraking te

brengen met de bijzondere kanten van

onderwijs, met de betekenisvolle

invloed van onderwijs op de vorming

van jonge mensen. Het ligt in de bedoe-

ling van het organisatiecomité om jaar-

lijks een onderwijsfilm te bekronen met

de titel ‘Onderwijsfilm van het Jaar’.

Naast deze keuze wordt voor de

Onderwijsweek een bijzondere selectie

films gemaakt gericht op de eerder

genoemde doelgroepen.

In de Nationale OnderwijsWeek 2012 wordt een begingemaakt met het Nationale Onderwijsfilmfestival.Onderwijsfilms kunnen op indringende wijze een verhaal vertellen over het onderwijs en over de kracht van goedonderwijs in de ontwikkeling van jonge mensen. Beeldtaalheeft een bijzondere kracht die zeker in de tijd en cultuurwaarin wij leven een grote zeggenkracht heeft.

12

Redactieadres:

Postbus 543

4100 AM Culemborg

T 0345 - 51 01 61

E info@nationaleonderwijsweek.nl

I www.nationaleonderwijsweek.nl

Hoofdredactie:

Aat Sliedrecht

Eindredactie:

Anneke Sliedrecht

COLOFONDe Nationale Onderwijskrant is een uitgave van de stichting Nationale OnderwijsWeek

Redactie:

Cocky de Valk

Werner van Katwijk

Acquisitie:

Recent BV, Amsterdam

Vormgeving:

Franssen & Van Iersel

Grafische Producties b.v., ’s-Hertogenbosch

Druk:

Hoekstra Boom Emmeloord

Programma Nationale OnderwijsWeek 2012

De Nationale OnderwijsWeek is een jaarlijks terugkerend evenement in de eerste week van oktober waarbij in het hele land aandachtis voor onderwijs. De Nationale OnderwijsWeek vindt in 2012 voor de 10e keer plaats. Het doel van deze week is om een positieve bijdrage te leveren aan de beeldvorming van het onderwijs in het algemeen en daarmee het versterken van een breed draagvlak voorde ontwikkeling van een hoge onderwijskwaliteit. De Nationale OnderwijsWeek heeft in de 10e editie het thema Taal doet ’t. De weekwordt geopend in de Onderwijsstad van het Jaar Breda. Door de week heen vindt een aantal evenementen plaats die voor een deel inBreda zijn geprogrammeerd en voor een deel in Breda een startmoment kennen.

ZATERDAG 29 SEPTEMBER 2012• Verkiezing Leraar van het Jaar

De Leraren van het Jaar 2012, collega's diehun omgeving hebben overtuigd van hunkwaliteiten als leraar, worden tijdens eenfeestelijk evenement bekend gemaakt.

MAANDAG 1 OKTOBER 2012• Opening OnderwijsWeek in Breda

Op maandag 1 oktober start de 10e

Nationale OnderwijsWeek. De opening vande week, de aftrap van een week waarinonderwijs centraal staat, vindt plaats in de1e Onderwijsstad van het Jaar; Breda.

DINSDAG 2 OKTOBER 2012• Onderwijsfilmsymposium

In de Nationale OnderwijsWeek 2012 wordteen begin gemaakt met het NationaleOnderwijsfilmfestival. Onderwijsfilms kun-nen op indringende wijze een verhaal ver-tellen over het onderwijs en over de krachtvan goed onderwijs in de ontwikkeling vanjonge mensen.

WOENSDAG 3 OKTOBER 2012• Onderwijsdebat (datum onder voorbehoud)

Politici,experts uit het veld en de genomi-neerden voor de Prijs voor de Onderwijs -jour nalistiek gaan met elkaar en met u indebat over taal, rekenen en de kwaliteitvan het onderwijs.

• Uitreiking Nationale Prijs voor deOnderwijs journalistiek (datum onder voorbehoud)De prijs wordt dit jaar voor de vijfde maaluitgereikt na afloop van het onderwijs -debat.

• Uitreiking Balans Award (datum onder voorbehoud)De Balans Award gaat naar de school diede samenwerking met ouders het besteheeft vormgegeven. De uitreiking van deaward vindt plaats op de winnende school.

• Taalconferentie Taal doet’tHet doel van het werkcongres is mensen inen om het onderwijs te informeren over succesvolle acties en interventies om af terekenen met taalachterstand. In workshopsworden de werkwijzen die succesvol geble-ken zijn nader toegelicht. In werkcollegesen luistercolleges worden achtergrondengegeven en handvatten geboden.

DONDERDAG 4 OKTOBER 2012• Nationale Open Dag

Nodig ouders, bedrijven en/of mensen uitde buurt – oud en jong – uit om kennis tekomen maken met uw school.

• GastlessenPolitici wordt gevraagd op deze dag eengastles te geven op een school. Misschieneen school uit hun jeugd of in de buurt.

• Uitreiking OnderwijsTopTalentPrijs (datum onder voorbehoud)Een OnderwijsTopTalentPrijs komt van delerarenopleiding en een van de pabo, zijwinnen deze prijs voor hun uitmuntendeafstudeerscriptie. De OnderwijsTop Talent -Prijs wordt uitgereikt in Breda, Onderwijs -stad van het Jaar.

VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 • Dag van de Leraar

Iedereen kan op deze dag een leraar in hetzonnetje zetten. Met een kaartje, een mail-tje, een bericht op Facebook of Twitter;met een klein gebaar kan die bijzondereleraar in het zonnetje worden gezet.

• Canon van het Onderwijs (datum onder voorbehoud)

De landelijke presentatie van de Onderwijs -canon vestigt de aandacht van een breed publiek op de geschiedenis vanonderwijs. De 10e Nationale Onderwijs -Week zet mooie voorbeelden van en over het onderwijs in de etalage voor het onderwijsveld zelf, maar ook vooriedereen die zijdelings of direct bij het onderwijs betrokken is en zich betrokken weet.