Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid...

60
Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel

Transcript of Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid...

Page 1: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Naar een democratische arbeidsverdeling?

Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid

Walter Van DongenSVR – Brussel

[email protected]

Page 2: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.
Page 3: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

1. Combinatie beroeps- en gezinsleven Van ‘interessant onderwerp’ naar ‘centraal beleidsthema’

– 1975-1990: ‘Emancipatie van vrouwen’ (via beroepsarbeid ?)– 1991-2001: ‘beroeps- en gezinsarbeid van vrouwen en mannen’

Vlaamse conferentie ‘Gezinsleven en bedrijfsleven’ 1998-2000: lancering van het Combinatiemodel

– 2002-2006: verdieping Combinatiemodel . Andere modellen: Transitional Labour Market, Dual earner/ Dual carer model, Flexicurity model, Universal Caregiver Model enz. . Actualisering Combinatiemodel in Vlaanderen . Combinatiebeleid bedrijven: Family & Business Audit, F&B module in PASO . Kinderopvang in Vlaanderen: feitelijke en toekomstige ontwikkeling. Zorg in Vlaanderen : analysemodel en toepassingen

– 2005-2008: Democratische arbeidsverdeling Combinatiemodel in Vlaanderen en Europa (ndl en eng)

Page 4: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

CombinatiemodelWetenschappelijk instrument voor studie van leefsituatie, tijdsverdeling, arbeidsverdeling– Permanente interactie tussen de conceptuele, normatieve

en empirische dimensie– Interdisciplinaire benadering en specialisatie– Ontwikkeling in Vlaanderen en toepassing op andere landen– Modellen op maatschappelijk niveau (beleidsniveau ) versus

de (individuele) benadering / behandeling op microniveau

Boek: eenvoudige, statische voorstelling van dit complexe proces

Page 5: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

INPUT(MIDDELEN, KOSTEN)

SAMENSTELLING

1. PERSOONLIJK

2. SOCIAAL

3. MATERIEEL

4. FINANCIEEL

ACTIVITEITENPRODUCTIEVE

ARBEIDSPROCESSENUITWISSELING INPUTS

1. DUUR

2. AARD

3. LOCATIE

4. FREQUENTIE

5. INTENSITEIT

…ENZ…

Algemeen concept: activiteiten en middelen

EXTERNE OUTPUT

VOOR ANDEREORGANISATIES

1. PERSOONLIJK

2. SOCIAAL

3. MATERIEEL

4. FINANCIEEL

EXTERNE INPUT

1. PERSOONLIJK

2. SOCIAAL

3. MATERIEEL

4. FINANCIEEL

INTERNE INPUT

1. PERSOONLIJK

2. SOCIAAL

3. MATERIEEL

4. FINANCIEEL

OUTPUT(OPBRENGSTEN)

SAMENSTELLING

1. PERSOONLIJK

2. SOCIAAL

3. MATERIEEL

4. FINANCIEEL INTERNE OUTPUTVOOR EIGENORGANISATIE

1. PERSOONLIJK

2. SOCIAAL

3. MATERIEEL

4. FINANCIEELCENTRALE KENMERKEN

1. MONETAIR … NIET-MONETAIR2. COLLECTIEF … PARTICULIER

3. POSITIEF … NEGATIEF

Page 6: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Tijdsverdeling tijdens de levensloop

Beroepsarbeid

Externe opvoeding

Gezinsarbeid

Persoonlijke verzorging

Sociale Arbeid

Ontspanning

Onbepaald

0

20

40

60

80

100

120

140

160

16-20 21-25 26-30 31-35 36-40 41-45 46-50 51-55 56-60 61-65 66-70 71-75

leeftijdscategorie

uren

per

wee

k

168…..BEROEPSFASE…..…..SCHOLING PENSIOEN…..

Page 7: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Types van individuele tijdsverdeling

1 2 3 4 5 6 7Zeer sterk Sterk Matig Matig Sterk Zeer sterk Maximaalberoeps- beroeps- beroeps- gezins- gezins- gezins- gezins-actieve actieve actieve actieve actieve actieve actieve

personen personen personen personen personen personen personen

BA BA BA BA BA BA:1060 50 40 30 20

GA GA GAGA GA 50 60 70

GA:10 20

VT VT VT VT VT VT VT

PV PV PV PV PV PV PV

GA 30 40

Page 8: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Types van tijdsverdeling in gezinnen met 2 partners1 2 3 4 5 6 7

Sterk Matig Matig Volledig Matig Matig Sterkkostwinners- kostwinners- combinatie- combinatie- combinatie- kostwinners- kostwinners-

gezin gezin gezin gezin gezin gezin gezinzeer ongelijk ongelijk matig ongelijk gelijk matig ongelijk ongelijk zeer ongelijk

mannelijk mannelijk mannelijk vrouwelijk vrouwelijk vrouwelijk

P 1 P 2 P 1 P 2 P 1 P 2 P 1 P 2 P 1 P 2 P 1 P 2 P 1 P 2Man Vrouw Man Vrouw Man Vrouw Man Vrouw Vrouw Man Vrouw Man Vrouw ManBA BA:10 BA BA BA BA BA BA BA BA BA BA BA BA:1060 55 20 50 30 40 40 50 30 55 20 60

GA GA GA GA60 50 GA GA GA GA 50 60

GA:10 GA:15 20 20 GA:15 GA:10

VT VT VT VT VT VT VT VT VT VT VT VT VT VT

PV PV PV PV PV PV PV PV PV PV PV PV PV PV

GA 4030 30GA 40

Page 9: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Theoretische modellen van beroeps- en gezinsarbeidExtreem kostwinnersmodel Extreem combinatiemodel

extreme ongelijkheid extreme gelijkheid

Uren beroeps- en gezinsarbeid Uren beroeps- en gezinsarbeidmannen en vrouwen mannen en vrouwen

% personen % personen

beroepsarbeidvrouw man

gezinsarbeidman vrouw

40 40Aantal uren Aantal uren

Paargezinnen PaargezinnenAandeel vrouw en man Aandeel vrouw en man

% gezinnen % gezinnen

beroepsarbeid gezinsarbeidvrouw man

gezinsarbeid beroepsarbeid man vrouw

50% 50%1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7

Gezinstypes Gezinstypes

0% 100% 0% 100%

0 800 80

Page 10: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Historische modellen 1950-2000 … beroepsarbeid

1950-1970 1970-1990 1990-2000

asymmetrisch - mannelijk asymmetrisch - mannelijk asymmetrisch - mannelijk

Uren beroepsarbeid Uren beroepsarbeid Uren beroepsarbeidY-as: frequentie Y-as: frequentie Y-as: frequentie

vrouw man man manvrouw

vrouw

40 40 40X-as: aantal uren X-as: aantal uren X-as: aantal uren

Aandeel vrouw beroepsarbeid Aandeel vrouw beroepsarbeid Aandeel vrouw beroepsarbeidY-as: frequentie Y-as: frequentie Y-as: frequentie

50% 50% 50%1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7

X-as: gezinstypes X-as: gezinstypes X-as: gezinstypes

80 0 80

100%

0 80

Matig combinatiemodel

0% 100%

Sterk kostwinnersmodel Matig kostwinnersmodel

0% 100% 0%

0

Page 11: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Historische modellen 1950-2000 … gezinsarbeid

1950-1970 1970-1990 1990-2000

asymmetrisch - mannelijk asymmetrisch - mannelijk asymmetrisch - mannelijk

Uren gezinsarbeid Uren gezinsarbeid Uren gezinsarbeidY-as: frequentie Y-as: frequentie Y-as: frequentie

man vrouw man vrouw man vrouw

35 35 35X-as: aantal uren X-as: aantal uren X-as: aantal uren

Aandeel vrouw gezinsarbeid Aandeel vrouw gezinsarbeid Aandeel vrouw gezinsarbeidY-as: frequentie Y-as: frequentie Y-as: frequentie

50% 50% 50%7 6 5 4 3 2 1 7 6 5 4 3 2 1 7 6 5 4 3 2 1

X-as: gezinstypes X-as: gezinstypes X-as: gezinstypes

Matig combinatiemodel

0 70

Sterk kostwinnersmodel Matig kostwinnersmodel

0 70

0% 100% 0% 100% 0% 100%

0 70

Page 12: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Totale activiteitsgraad België: 1850–2000 – 2050

0

10

20

30

40

50

60

70

80

1840 1860 1880 1900 1920 1940 1960 1980 2000 2020 2040

Mannen

Vrouwen

Totaal

Page 13: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Evolutie gemiddeld aantal uren beroepsarbeid 1965-2000

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005

VSA MannenVSA VrouwenVK MannenVK VrouwenNoorwegen MannenNoorwegen VrouwenNederland MannenNederland VrouwenCanada MannenCanada VrouwenFrankrijk MannenFrankrijk VrouwenDuitsland MannenDuitsland VrouwenBelgië MannenBelgië VrouwenTotaal MannenTotaal Vrouwen

Page 14: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Evolutie gemiddeld aantal uren gezinsarbeid

1965-2000

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005

VSA MannenVSA VrouwenVK MannenVK VrouwenNoorwegen MannenNoorwegen VrouwenNederland MannenNederland VrouwenCanada MannenCanada VrouwenFrankrijk MannenFrankrijk VrouwenDuitsland MannenDuitsland VrouwenBelgië MannenBelgië VrouwenTotaal MannenTotaal Vrouwen

Page 15: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Evolutie gemiddeld aantal uren totale arbeid1965-2000

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005

VSA MannenVSA VrouwenVK MannenVK VrouwenNoorwegen MannenNoorwegen VrouwenNederland MannenNederland VrouwenCanada MannenCanada VrouwenFrankrijk MannenFrankrijk VrouwenDuitsland MannenDuitsland VrouwenBelgië MannenBelgië VrouwenTotaal MannenTotaal Vrouwen

Page 16: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Verdeling uren beroepsarbeid(25-64 jaar) Italië 1985 - 2003

0

10

20

30

40

50

60

70

0 1-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70+Aantal uren

%

1985 Mannen 1985 Vrouwen

2003 Mannen 2003 Vrouwen

Page 17: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Verdeling uren beroepsarbeid(25-64 jaar) België 1985 - 2003

0

10

20

30

40

50

60

70

0 1-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70+Aantal uren

%

1985 Mannen 1985 Vrouwen

2003 Mannen 2003 Vrouwen

Page 18: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Verdeling uren beroepsarbeid(25-64 jaar) Zweden 1985 - 2003

0

10

20

30

40

50

60

0 1-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70+Aantal uren

%

1995 Mannen 1995 Vrouwen

2003 Mannen 2003 Vrouwen

Page 19: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Verdeling gezinsarbeid - Mannen - EU landen 1995-2000

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

0 1-9 10-19 20-30 30-40 40-50 50-60 60-70 70-80 80-90 90+

België 0 Canada 1998 Finland 1999Frankrijk 1998 Nederland 1995 VK 2000

%

Vlaanderen (1999)

Page 20: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Verdeling gezinsarbeid - Vrouwen - EU landen 1995-2000

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

0 1-9 10-19 20-30 30-40 40-50 50-60 60-70 70-80 80-90 90+

België 0 Canada 1998 Finland 1999Frankrijk 1998 Nederland 1995 VK 2000

%

Vlaanderen (1999)

Page 21: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Normatieve toekomstmodellen– Democratische arbeidsverdeling– Drie toekomstmodellen voor arbeidsverdeling:– basis voor de beleidsdiscussie– Het Volledige Combinatiemodel als meest – geschikte model voor democratische landen

Page 22: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Democratische arbeidsverdeling– Oplossing zoeken voor de oude tegenstelling

‘vrije keuze’ versus ‘gelijkheid’– Interactie en evenwicht tussen vier basiswaarden:

voldoende vrije keuze, gelijkheid, solidariteit, efficiëntie – Toepassen op alle activiteiten: beroepsarbeid,

gezinsarbeid, vrijwillige arbeid, vrije tijd enz.– Toespitsen op de verdeling beroeps- en gezinsarbeid– Doel: evenwichtige combinatie realiseren van

persoonlijk, sociaal, materieel en financieel kapitaal – LT: meerwaarde --> positieve ontwikkeling

Page 23: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Naar een beter combinatiemodel… (beroepsarbeid)Matige combinatiemodel Matige combinatiemodel Matige combinatiemodel

2010 - fase 1 2020 - fase 2 2030 - fase 3

Individuen Individuen IndividuenTotaal aantal uren Totaal aantal uren Totaal aantal uren

% personen % personen % personen

mannen mannen mannen

vrouwen vrouwen vrouwen

35 35 35Aantal uren Aantal uren Aantal uren

Paargezinnen Paargezinnen PaargezinnenAandeel man en vrouw Aandeel man en vrouw Aandeel man en vrouw

% gezinnen % gezinnen % gezinnen

0% 50% 100% 0% 50% 100% 0% 50% 100%1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7

Gezinstypes Gezinstypes Gezinstypes

0 700 70 0 70

Page 24: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Toekomstmodellen – Doel / functie : instrument voor complexe beleidsproces

• Oriënteren en begrenzen van de beleidsdiscussie: LT en KT• Elke groep, organisatie kiest eigen LT-model als basis• Keuze LT-model leidt tot meer doelmatige beleidsdiscussie,

met breder draagvlak en sterke basis voor KT-beleid• Toepassingen in diverse organisaties (onderzoek en reëel)

– Condities voor de arbeidsverdeling • Condities voor verdeling basisactiviteiten, niet voor

deelactiviteiten: dus grote diversiteit in dagelijks leven!• Altijd gradueel: dus niet : ‘diversiteit of gelijkheid’

Wel : zoeken naar ‘meest gepaste diversiteit en gelijkheid’• Verhouding van de basiswaarden : variatie duidelijk maken • Evenwicht tussen rechten/kansen en

plichten/verantwoordelijkheden

Page 25: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Toekomstmodellen LT: beroeps- en gezinsarbeidSymmetrisch Symmetrisch Symmetrisch

Sterk Combinatiemodel Volledig Combinatiemodel Matig Combinatiemodel

1. Verdeling van de uren beroeps- en gezinsarbeid onder individuele mannen en vrouwen% personen % personen % personen

Gezins- Beroeps arbeid arbeid

35 35 3525 25 25

Aantal uren Aantal uren Aantal uren

2. Relatief aandeel van de uren beroeps- en gezinsarbeid van mannen en vrouwen in paargezinnen% gezinnen % gezinnen % gezinnen

0% 50% 100% 0% 50% 100% 0% 50% 100%1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7

Gezinstypes Gezinstypes Gezinstypes

0 500 50 0 500 700 70 0 70

Page 26: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Volledige combinatiemodel– Evaluatieproces

• Vergelijking met modellen in buitenland• Resultaat van workshops met organisaties

– Meest haalbare toekomstmodel: sluit het best aan bij de feitelijke arbeidsverdeling (cfr. vorm van de curven)

– Meest wenselijke toekomstmodel• Sterke democratie : evenwicht tussen de basiswaarden• Evenwicht tussen basisactiviteiten• Aandacht voor levensfasen en gezinsfasen, gezinstypes en type

organisatie, sociale positie, enz…• Kinderen/jongeren: gedeelde opvoeding binnen en buiten gezin,

met aandacht voor achtergrond en competenties

Page 27: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Combinatiemodel individuen – aantal uren

50%1 2 3 4 5 6 7

0% 100%

stypes

0 10 20 30 35 40 50 60 70

Aantal uren per week

beroepsarbeid en gezinsarbeid

Page 28: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Combinatiemodel paargezinnen - aandeel

50%1 2 3 4 5 6 7

0% 100%

Gezinstypes

beroepsarbeid en gezinsarbeid

Page 29: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Toekomstmodellen bedrijven 2000 - 2050Symmetrisch Symmetrisch Symmetrisch

Sterk Combinatiemodel Volledig Combinatiemodel Matig Combinatiemodel

Uren beroepsarbeid Uren beroepsarbeid Uren beroepsarbeidmannen en vrouwen mannen en vrouwen mannen en vrouwen

% personen % personen % personen

40 40 40Aantal uren Aantal uren Aantal uren

Aandeel vrouwen en mannen Aandeel vrouwen en mannen Aandeel vrouwen en mannenin het arbeidsvolume in het arbeidsvolume in het arbeidsvolume

% bedrijven % bedrijven % bedrijven

0% 50/50% 100% 0% 50/50% 100% 0% 50/50% 100%1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7

Bedrijfstypes Bedrijfstypes Bedrijfstypes

0 800 80 0 80

Page 30: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

0

5

10

15

20

25

30

35

40

0 0-10 10-20 20-30 30-40 40-50 50-60 60-70 70-80 80-90 >90

aantal uren

%

Mannen

Vrouwen

Realisatie combinatiemodel

2000 2010 2020 2030Matig combinatiemodel Combinatiemodel: fase 1 Combinatiemodel: fase 2 Combinatiemodel: fase 3

Uren beroepsarbeid Uren beroepsarbeid Uren beroepsarbeid Uren beroepsarbeid

Y-as: frequentie Y-as: frequentie Y-as: frequentie Y-as: frequentie

man man man man

vrouw

vrouw vrouw vrouw

40 40 40 40X-as: aantal uren X-as: aantal uren X-as: aantal uren X-as: aantal uren

Aandeel vrouw Aandeel vrouw Aandeel vrouw Aandeel vrouw

Y-as: frequentie Y-as: frequentie Y-as: frequentie Y-as: frequentie

0% 50% 100% 0% 50% 100% 0% 50% 100% 0% 50% 100%1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7

X-as: gezinstypes X-as: gezinstypes X-as: gezinstypes X-as: gezinstypes

0 80 0 800 80 0 80

BEROEPSARBEID

Page 31: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Realisatie combinatiemodelGEZINSARBEID

2000 2010 2020 2030Matig combinatiemodel Combinatiemodel: fase 1 Combinatiemodel: fase 2 Combinatiemodel: fase 3

Uren gezinsarbeid Uren gezinsarbeid Uren gezinsarbeid Uren gezinsarbeidY-as: frequentie Y-as: frequentie Y-as: frequentie Y-as: frequentie

man vrouw man vrouw man vrouw man vrouw

40 40 40 40X-as: aantal uren X-as: aantal uren X-as: aantal uren X-as: aantal uren

Aandeel vrouw Aandeel vrouw Aandeel vrouw Aandeel vrouwY-as: frequentie Y-as: frequentie Y-as: frequentie Y-as: frequentie

0% 50% 100% 0% 50% 100% 0% 50% 100% 0% 50% 100%1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7

X-as: gezinstypes X-as: gezinstypes X-as: gezinstypes X-as: gezinstypes

0 80 0 800 80 0 80

0

5

10

15

20

25

30

35

40

0 0-10 10-20 20-30 30-40 40-50 50-60 60-70 70-80 80-90aantal uren

%

Mannen

Vrouwen

Page 32: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Nieuwe pedagogische visie– Uitgangspunt: ‘gedeelde opvoeding’

• Recht op evenwichtige ontwikkeling binnen en buiten gezin• Combinatie van alle basisactiviteiten in diverse leefvormen: gezin,

familie, buurt, verenigingen, opvangcentra, school enz.• Voldoende actieve participatie en voldoende bescherming• Voldoende eigen betekenisgeving van kinderen en jongeren

– Diversiteit van maatschappelijke voorzieningen:• Dageducatie voor alle kinderen en jongeren• Bijkomende ‘opvang’: voor en na dagopvang of –onderwijs;

weekend, vakanties, avond- en nachtopvang, bij ziekte, enz.• Bijkomende ‘voorzieningen’: speelpleinwerking, jeugdvereniging,

sportvereniging, culturele verenigingen enz.• Voldoende kwantiteit en kwaliteit; onderlinge stroomlijning

Page 33: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Aantal dagen dagonderwijs kinderen –3 jaar

% gebruikers

MCM SCM

0 1 2 3 4 5 6 7 dagen0 8 16 24 32 40 48 54 uren

VCM

Aantal uren en dagen externe opvoeding/verzorging per week

DagenUren

Page 34: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Beleidsperspectieven

–Democratische leefsituatie en arbeidsverdeling–Gezinnen, bedrijven, verenigingen–Realisatie van het volledige combinatiemodel – Lange termijn: richting, oriëntatie–Modellen op korte termijn: beleidskeuzes en

concrete maatregelen

Page 35: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Geïntegreerd beleid op diverse domeinen: nieuwe richting en tegelijkertijd realiseren

1. Promotie van concept Democratie en Volledige Combinatiemodel

2. Geïntegreerd beleid voor volledige werkgelegenheid3. Voorzieningen voor kinderen en jongeren4. Voorzieningen voor volwassenen5. Doelmatig combinatiebeleid in bedrijven6. Geïntegreerd onderzoek naar de leefsituatie van

volwassenen en kinderen/jongeren

Page 36: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

1. Promotie van de normatieve visie• Promotie van het brede concept democratie• Promotie van het Volledige Combinatiemodel• Doelgroepen en kanalen

–Wetenschappelijke wereld–Professionele organisaties–Niet-professionele organisaties–Gezinnen –Beleidsorganisaties–Media

Page 37: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

2. Geïntegreerd beleid voor ‘volledige werkgelegenheid’

1. Nieuwe betekenis van volledige werkgelegenheid2. Hervorming van fiscaal systeem 3. Beleid voor maximale werkgelegenheid en

minimale werkloosheid4. Doelmatige verlofregelingen

Page 38: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

3. Voorzieningen voor kinderen/jongeren

1. Directe collectieve vergoeding voor alle kinderen/jongeren

2. Externe dageducatie als basisvoorziening voor alle kinderen tot 12 jaar

3. Betaalbare bijkomende opvang voor alle kinderen4. Externe dageducatie als basisvoorziening voor alle

jongeren vanaf 12 jaar

Page 39: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

4. Voorzieningen voor volwassenen

1. Levenslang leren voor alle volwassenen2. Infrastructuur voor mobiliteit3. Huishoudelijke diensten4. Aangepaste openingstijden5. Maatschappelijke voorzieningen voor ouderen

Page 40: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

5. Doelmatig combinatiebeleid in organisaties (bedrijven)

– Aangepaste werktijden, werktijdregelingen en verlofregelingen, thuis werken

– Aandacht voor kwaliteit van werk en werkomgeving– Gezins- en gendervriendelijke faciliteiten– Betere informatie, communicatie en inspraak– Professionele begeleiding bedrijven en gezinnen:

Family & Business Audit (FBA)

Page 41: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Combinatiebeleid in bedrijven Toepassen van Family & Business Audit

• Professionele begeleiding van organisaties, met maatwerk• Betrokkenheid van werknemers en management• Verschillen en gelijkenissen, als basis voor nieuw beleid• Zoeken naar de juiste “mix” van faciliteiten / regelingen • Gebruiksvriendelijk, doelmatig en betaalbaar• Aspecten: werktijdregelingen, verlofregelingen,

werkplaatsregelingen, voorzieningen, kwaliteit arbeid, bedrijfscultuur, competentiebeleid …

Page 42: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

FBA instrument- Professionele begeleiding van organisaties- Algemeen instrument, met maatwerk- Betrokkenheid van werknemers en management- Aspecten van de werksituatie: verschillen en gelijkenissen - Win-win situaties: juiste “mix” van faciliteiten of regelingen - Gebruiksvriendelijk, doelmatig en betaalbaar- Werktijdregelingen, verlofregelingen, werkplaatsregelingen,

materiële en financiële voorzieningen

VOORBEREIDING

1. CONTACT - INFO2. PRESENTATIE

3. PLANNING 4. OVEREENKOMST

DIAGNOSE1. REGELINGEN

2. INTERVIEW TOP3. ENQUETE ACTOREN4. ANALYSERAPPORT

MANAGEMENT1. REFLECTIE

2. EINDRAPPORT3. MANAG. VOORSTEL

Page 43: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Aspecten 1. Werktijdregelingen2. Verlofregelingen3. Werkorganisatie4. Voorzieningen5. Kwaliteit arbeid6. Bedrijfscultuur

Page 44: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

1. Werktijdregelingen

1.1. Aantal uren beroepsarbeid per week 1.2. Regeling overuren1.3. Dienstregeling per dag1.4. Glijdende werktijd 1.5. Regeling hoofdpauze1.6. Aantal werkdagen en werkperiode 1.7. Dienstregeling per week en ploegensysteem

Page 45: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

2. Verlofregelingen

2.1. Aantal vakantiedagen en opname ervan2.2. Compensatiedagen en opname ervan2.3. Tijdelijke vermindering werkuren

3. Werkorganisatie3.1. Aantal werkplaatsen 3.2 Thuis werken3.3. Ondersteuning voor thuis werken

Page 46: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

4. Voorzieningen

4.1. Woon-werkverkeer4.2. Kinderopvang4.3. Persoonlijke en gezinsgerichte diensten4.4. Financiële regelingen

5. Kwaliteit arbeid 6. Bedrijfscultuur

Page 47: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Resultaten FBA 1

Toekomstig beleid in bedrijven moet gericht zijn op:• grote deeltijdbanen (25 à 35 uren), ook voor mannen en leiding

(ook kleine deeltijd ---> grote deeltijd !)• beperkt aantal overuren en juiste compensatie: financieel en/of in tijd• flexibele werktijd op dagbasis• glijdende werktijden voor alle personeelsgroepen, uitgaande van

organisatorische mogelijkheden• voldoende gekende werkroosters op week en maandbasis• meer polyvalentie en afwisseling: vervangbaarheid • 1 à 2 dagen / week thuis werken met ondersteuning: voor beperkte

groep die autonoom werkt• aangepaste verlofregelingen voor acute persoonlijke en gezinsnoden • doelmatig aanbod van materiële en financiële voorzieningen:

woon-werkverkeer, kinderopvang, sport/cultuur, restaurant, sociale ruimte, gezinsgerichte diensten, pensioenverzekering

Page 48: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Tevredenheid met kwaliteit van de baan

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Afstemming beroeps- en gezinsleven

De werkzekerheid

Het loon

Mogelijkheid tot initiatief nemen

Veiligheid op het werk

Begeleiding door directe chef

Contacten met klanten en andere externen

Samenwerking met collega's

Afwisseling in taken

Duidelijkheid van de opdrachten

Verantwoordelijkheden binnen de baan

Beschikbaarheid gepaste materialen

Moeilijkheidsgraad

Lichamelijke belasting

Werktempo

Hoeveelheid werk

Inhoud van het werk

TotaalManVrouw

Page 49: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Contractueel aantal werkuren

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Zeer variabel

> 40 uur

38 t/ m 40 uur

36 t/ m 38 uur

34 t/ m 36 uur

30 t/ m 34 uur

25 t/ m 30 uur

20 t/ m 25 uur

< 20 uur

TotaalManVrouw

Page 50: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Gewenst contractueel aantal werkuren

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Zeer variabel

> 40 uur

38 t/ m 40 uur

36 t/ m 38 uur

34 t/ m 36 uur

30 t/ m 34 uur

25 t/ m 30 uur

20 t/ m 25 uur

< 20 uur

TotaalManVrouw

Page 51: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Huidige aantal werkdagen per week

Gewenste

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Variabel

6 of 7 dagen

5 dagen

4 dagen

3 dagen

2 dagen

1 dag

TotaalManVrouw

Page 52: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Gewenste aantal werkdagen per week

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Variabel

6 of 7 dagen

5 dagen

4 dagen

3 dagen

2 dagen

1 dag

TotaalManvrouw

Page 53: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Huidig aantal overuren

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

> 20

10 à 20

5 à 10

1 à 5

GeenTotaalManVrouw

Gewenst aantal overuren

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

> 20

10 à 20

5 à 10

1 à 5

Geen

TotaalManVrouw

Page 54: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Huidige flexibiliteit van werkuren

Gewenste flexibiliteit van werkuren

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Zeer fl exibel

Beperkt

Geen

TotaalManVrouw

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Zeer fl exibel

Beperkt

Geen

TotaalManVrouw

Page 55: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Huidige glijdende werktijd

Gewenste glijdende werktijd

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

> 2 uur

GeenTotaalManVrouw

- 2 uur

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

> 2 uur

Geen

TotaalManVrouw

- 2 uur

Page 56: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Huidige aantal vakantiedagen

Gewenste aantal vakantiedagen

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

> 40

30 à 40

20 à 30

10 à 20

10 dagen

Totaal

ManVrouw

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

> 40

30 à 40

20 à 30

10 à 20

10 dagen

TotaalManVrouw

Page 57: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Huidige aantal dagen thuis werken

Gewenste aantal dagen thuis werken

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

3 à 5 dag/ week

1 à 2 dag/ week

1 à 3 dag/ maand

Geen

Totaal

ManVrouw

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

3 à 5 dag/ week

1 à 2 dag/ week

1 à 3 dag/ maand

Geen

TotaalManVrouw

Page 58: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Huidige ondersteuning voor thuis werken

Gewenste ondersteuning voor thuis werken

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Begeleiding

Andere kosten

Telefoon/ internet

Geen

TotaalManVrouw

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Begeleiding

Andere kosten

Telefoon/ internet

Geen

TotaalManVrouw

Page 59: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Huidige afwisseling in de baan

Gewenste afwisseling in de baan

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Zeer veel

Veel

Beperkt

Weinig

Geen

TotaalManVrouw

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Zeer veel

Veel

Beperkt

Weinig

Geen

TotaalManVrouw

Page 60: Naar een democratische arbeidsverdeling? Het combinatiemodel als basis voor een geïntegreerd beleid Walter Van Dongen SVR – Brussel walter.vandongen@telenet.be.

Huidige kinderopvang binnen bedrijf

Gewenste kinderopvang binnen bedrijf

0 10 20 30 40 50

Opvang van ziek kind

Opvang t ijdens schoolvakanties

Opvang t ijdens de weekends

Opvang t ijdens de nacht

Avondopvang (na 19u)

Opvang voor of na schoolt ijd

Dagopvang onder drie j aar

Totaal

ManVrouw

0 10 20 30 40 50

Opvang van ziek kind

Opvang t ijdens schoolvakanties

Opvang t ijdens de weekends

Opvang t ijdens de nacht

Avondopvang (na 19u)

Opvang voor of na schoolt ijd

Dagopvang onder drie jaar

Totaal

ManVrouw