Naam Klas Datum Voorwoord - CUY · Naam Klas Datum Voorwoord Jong of oud, een ieder van ons komt...

1

Reclame in de actualiteit

Naam Klas Datum

VoorwoordJong of oud, een ieder van ons komt

dagelijks in aanraking met

reclame. Bij het openslaan van de

ochtendkrant, het lezen van een

tijdschrift, het wachten op de bus

of het kijken naar een voetbal-

wedstrijd. Een maatschappij

zonder reclame is haast

ondenkbaar geworden.

Dat neemt niet weg dat de reclamebranche zich er

wel degelijk van bewust is dat reclame daarmee niet

voor iedereen en altijd een geaccepteerd gegeven is

en dat reclame verschillende kanten heeft. Zo helpt

enerzijds reclame bij de keuze voor een (nieuw)

product of een (nieuwe) dienst en is tevens een bron

van inkomsten voor bijvoorbeeld kranten, tijdschrif-

ten, t.v.-zenders of sportevenementen. Daarnaast

stimuleert reclame concurrentie tussen merken en is

het goed voor de werkgelegenheid. Anderzijds is

reclame ook vaak een ongenode gast. Consumenten

worden er ongevraagd mee geconfronteerd, hetgeen

irritatie kan veroorzaken. Vandaar dat de reclame-

branche al jaren geleden de Nederlandse Reclame

Code heeft samengesteld, waarin verwoord staat

waaraan reclame-uitingen moeten voldoen. In het

verlengde hiervan is voor consumenten de Reclame

Code Commissie in het leven geroepen, waar men

met klachten over reclame terecht kan.

Ook in deze tweede, herziene versie van ‘Reclame in de

Actualiteit’ licht de reclamebranche de verschillende

kanten van reclame toe. Wat vind jij van reclame?

Wat is het effect van reclame? Welke adverten-

tietechnieken worden gebruikt? Voor wie is de re-

clame bedoeld en voor welke media wordt gekozen?

Dit zijn slechts enkele voorbeelden van vragen die in

‘Reclame in de Actualiteit’ behandeld worden.

Niet enkel en alleen door informatie te verschaffen of

een mening te verkondigen, maar juist door te

werken met opdrachten die bedoeld zijn om het

kritisch vermogen van jongeren te prikkelen en te

stimuleren.

Dit kopieer-/werkboek behandelt per pagina een

onderdeel van reclame (zie inhoudsopgave), en bevat

zowel individuele- als groepsopdrachten. De op-

drachten zijn, tenzij anders is aangegeven, geschre-

ven voor alle reclame-vormen, dat wil zeggen

kranten, tijdschriften, tv, radio, direct mail, buiten-

reclame etc. Ter ondersteuning van de klassikale

les(sen) over reclame kunnen met behulp van bijge-

voegde bon (zie pagina 20) gratis kranten worden

aangevraagd. Bij het schrijven van de opdrachten is

er vanuit gegaan dat jongeren thuis of anderszins op

voldoende wijze kennis kunnen nemen van reclame-

uitingen in andere media, zoals tv, radio, internet en

huis-aan-huis reclame.

De reclamebranche beoogt met ‘Reclame in de

Actualiteit’ een handreiking te geven voor het

bespreken van het onderwerp reclame met jongeren.

InhoudTwee kanten van reclame 2

De rol van reclame 3

Reclame speelt in op behoeften consument 4

Advertentietechnieken 5

Beroemdheden en reclame 6

Slagzinnen / koppen 7

Wat vind jij een goede reclame? 8

De Reclame Code Commissie 10

Reclameregels voor minderjarigen 11

SIRE 12

Reclame als tijdsbeeld 13

Overal reclame 14

Pamela-formule 15

Media vergelijken 16

Reclames vergelijken 17

School en reclame 18

Wat vind jij van …. 19

Bon gratis kranten 20

2


Naam Klas Datum

! Reclame stimuleert de concurrentie tussen producten,

merken en diensten waardoor prijzen kunnen dalen en

kwaliteit kan stijgen.

! Reclame helpt de consument beslissingen te nemen over de

aankoop van producten en diensten en te kiezen tussen

merken.

! Reclame verschaft de consument informatie over nieuwe

producten en diensten.

! Ook de respons op reclame geeft informatie, waardoor een

bedrijf inzicht krijgt in zijn klanten.

! Reclame is goed voor de werkgelegenheid.

! Reclame zorgt voor financiële ondersteuning van media en

programma’s (de commerciële omroepen bijvoorbeeld halen

al het geld dat nodig is om televisieprogramma’s te maken,

uit reclames; de publieke omroepen (ned. 1, 2 en 3) halen via

de Ster ongeveer 35% van hun inkomsten uit reclame.)

! Reclame amuseert.

! Reclame wil zo graag

verkopen, dat ze soms

overdrijft, beweringen doet

die niet helemaal juist zijn

of waarvan moeilijk is te

zeggen of ze waar zijn.

! Reclame kan onze brieven-

bussen verstoppen.

! Je kan je soms flink ergeren

aan reclame.

! Reclame onderbreekt

televisieprogramma’s waar

je net lekker naar zat te

kijken.

! Reclame maakt van kranten

en tijdschriften regelmatig

zoekplaatjes.

opdracht 1a.Welke van bovenstaande

punten vind jij belang-

rijk van reclame?

b.Zijn er nog andere

punten die jij belangrijk

vindt van reclame maar

die hier niet genoemd

worden? Zo ja, welke?

c. Waarom houden jullie je

nu op school bezig met

reclame, denk je?

d.Vind jij reclame een

belangrijk onderwerp?

Motiveer je antwoord.

e. Zoek een reclame

waaraan jij echt iets

gehad hebt. Waarom?

f. Zoek ook een reclame

waaraan je helemaal

niets hebt. Waarom niet?

Reclame heeft duidelijk twee kanten. Aan de ene kant is

ze goed voor onze economie – met alle voordelen voor

ons persoonlijk. Aan de andere kant ontstaat wel eens

irritatie doordat dagelijks een grote hoeveelheid

reclame op ons afkomt. In ieder geval is reclame niet

meer weg te denken in onze moderne maatschappij.

opdracht 2Hieronder zie je steeds twee meningen over reclame. Met welke ben jij het (on)eens?

Waarom? (Je mag het natuurlijk ook met allebei de uitspraken (on)eens zijn, motiveer

ook dan je antwoord.)

1 a. ‘Reclame zorgt ervoor dat mensen steeds maar meer willen.’

b. ‘Reclame speelt alleen maar in op de behoefte dat mensen steeds maar meer

willen’.

2 a. ‘Reclamemakers verzinnen allerlei listen en trucjes om hun boodschap te verstop-

pen.’

b. ‘Reclame biedt objectieve, zakelijke informatie.’

3 a. ‘Reclamemakers maken misbruik van kinderen, door in te spelen op hun

lichtgelovigheid en hun neiging om mee te gaan met wat ouderen zeggen.’

b. ‘Kinderen van tegenwoordig zijn opgegroeid met reclame en zijn zeer goed in

staat om hun eigen mening te vormen.’

4 a. ‘Reclameboodschappen worden gemaakt om mensen te beïnvloeden een bepaald

product te kopen’.

b. ‘De consument is geen willoos slachtoffer. Hij of zij beschikt over een vrije wil en

kan zelf heel goed beslissen of hij of zij een bepaald product wil kopen’.

Twee kanten van reclame

3


Naam Klas Datum

De rol van reclame

Ontwikkeling mediabestedingen*eerste halfjaar 2000/2001 (bedragen in gld x 1000)

2000 2001 +/-%

Totaal mediumtypen 3.423.076 3.288.845 -3,9

Dagbladen 752.061 719.541 -4,3

Nieuwsbladen 7.308 6.687 -8,5

Tijdschriften 456.269 452.028 -0,9

Televisie 1.402.493 1.295.982 -7,6

Radio 303.825 283.355 -6,7

Bioscoop 11.556 11.065 -4,3

Outdoor 145.905 148.798 2,0

Ong. brievenbus 343.659 371.398 8,1

*De cijfers betreffen de bruto mediabestedingen van landelijke merken en diensten

TOPTIEN MERKEN: EERSTE HALFJAARTOPTIEN MERKEN: EERSTE HALFJAARTOPTIEN MERKEN: EERSTE HALFJAARTOPTIEN MERKEN: EERSTE HALFJAARTOPTIEN MERKEN: EERSTE HALFJAAR

2001 2000

1. KPNTelecom 38.929 78.332

2. Albert Heijn 22.919 38.617

3. Eurolijn 20.476 28.805

4. Rabobank 20.333 25.278

5. Libertel 20.074 24.389

6. Gamma 19.445 20.606

7. ABN Amro 19.312 19.479

8. Super de Boer 18.673 18.239

9. Praxis 18.126 17.399

10. Nivea 17.625 17.251

Bron: Adformatie nr 29/30 19/07/01

Iedereen wordt vrijwel dagelijks geconfron-

teerd met allerlei reclame-uitingen. Reclame is

niet meer weg te denken uit onze moderne

samenleving. Jaarlijks wordt er voor ongeveer

12 miljard uitgegeven aan reclame. Direct biedt

de reclame werk aan zeker 26.000 mensen.

Indirect, aan ongeveer 100.000.

opdracht 1Hiernaast zie je welke bedrijven het

meest aan reclame hebben uitgegeven

afgelopen halfjaar. Bekijk de grafiek

goed en beantwoord onderstaande

vragen.

a.Kies één bedrijf uit. Probeer een

week lang zoveel mogelijk reclames

van dit bedrijf te vinden in allerlei

media (krant, tijdschrift, radio,

televisie, direct mail (brievenbus)

enz.).

b.Heeft dit bedrijf een voorkeur voor

een bepaald soort medium?


opdracht 2In de tabel hiernaast zie je wat er het

eerste halfjaar 2000/2001 besteed is

aan reclame bij acht typen media.

a.Welk medium is het snelst ge-

groeid? Geef hiervoor een verkla-

ring.

b.Zal dit medium in de toekomst nog

zo blijven groeien, denk je?

Waarom wel, niet?

c. Schat eens hoeveel procent van een

dagblad uit advertenties bestaat.

Neem een dagblad en kijk of je

schatting klopt.

d.Doe hetzelfde met een tijdschrift.

Adverteerders-top-10Welke bedrijven in Nederland hebben

het eerste halfjaar het meeste aan reclame besteed?

Bron: Adformatie nr 29/30 19/07/01

eerste halfjaar 2000/2001 (bedragen in gld x 1000)

4


Naam Klas Datum

Reclame speelt inop behoeften consument

Defensieve motieven!!!!! De wens om geld te besparen.

!!!!! Het verlangen om vervelende tijds-

bestedingen zoveel mogelijk te voorkomen.

!!!!! De wens moeite en inspanning te

voorkomen.

!!!!! Het verlangen om genegenheid te

behouden.

!!!!! De wens om kritiek en verachting te

voorkomen.

!!!!! De wens pijn, stank, vieze smaak, lawaai

en lelijkheid te voorkomen.

!!!!! Het verlangen bezittingen te beschermen.

!!!!! De wens te voorkomen dat men onaantrek-

kelijk wordt.

!!!!! De wens om zekerheid en twijfel te

voorkomen.

!!!!! De wens niet bij anderen achter te blijven.

Hieronder zie je de opsomming van de Neder-

landse reclamemaker Hans Ferrée van wat

volgens hem de drijfveren zijn van de mens.

Reclamemakers spelen volgens hem in hun ad-

vertenties op één of meer van deze motieven in.

opdracht 1Zoek een reclame die jou wel en één

die jou niet aanspreekt.

a.Geef van allebei aan welke van

bovenstaande motieven je hier

volgens jou in kunt terugvinden.

b.Welk motief is het belangrijkste? Op

welke manier wordt dit gebruikt?

c. Verklaart dit waarom de reclame

jou juist wel of juist niet aanspreekt

of is er een andere reden? Motiveer

je antwoord.

opdracht 2Kies een product uit waarvoor jij een

reclame moet bedenken. Kies tenmin-

ste twee van de bovenstaande

motieven uit voor je reclame.

Beargumenteer je keuze.

Offensieve motieven!!!!! Het verlangen om er financieel op vooruit te gaan.

!!!!! Het verlangen om over veel vrije tijd te beschikken.

!!!!! Het verlangen naar een comfortabel en gemakkelijk

leven.

!!!!! Het verlangen naar een goede gezondheid voor

zichzelf en naasten.

!!!!! Het verlangen om populariteit, genegenheid, sym-

pathie te verwerven, vooral bij echtgeno(o)t(e) en

kinderen.

!!!!! Het verlangen fris en schoon te zijn.

!!!!! Het verlangen zintuigelijke genoegens te ervaren.

!!!!! Het verlangen modern, bij-de-tijd te zijn.

Het verlangen aantrekkelijk gevonden te worden.

!!!!! Het verlangen naar zekerheid bijv. dat men de goede

beslissing heeft genomen.

!!!!! Het verlangen om anderen voorbij te streven, te

overtroeven.

!!!!! Het verlangen fijne dingen te bezitten.

5


Naam Klas Datum

Adverteerders willen dat hun advertentie door zoveel

mogelijk mensen wordt gezien. Hieronder staat een

aantal manieren om in reclame de aandacht van de

consument te trekken:

!!!!! OPVALLENDE FOTO/ILLUSTRATIE

PLAATSEN

!!!!! INSPELEN OP GEVOELENS

(JONG, GEZOND OF MODERN WILLEN ZIJN)

!!!!! STERK OVERDRIJVEN

!!!!! HUMOR GEBRUIKEN

!!!!! EEN VRAAG OPWERPEN

!!!!! MET IETS ONGEWOONS KOMEN

!!!!! VERGELIJKEN

!!!!! MUZIEK

opdracht 1Zoek van twee manieren die hierboven staan een duidelijk

voorbeeld.

opdracht 2a.Zoek twee reclames die jouw aandacht trokken. Welke

van de bovengenoemde manieren om aandacht te

trekken zijn hier gebruikt?

b.Zoek twee reclames die jij helemaal niet interessant

vindt. Welke manieren zijn volgens jou niet goed

uitgewerkt of mis jij hierin?

opdracht 3a.Jij moet een reclame bedenken voor een nieuwe shampoo

die je haar meteen een kleurtje geeft (van paars tot

goud). (Je mag ook zelf een product bedenken.) Welke

manier(en) kies je om de aandacht van je publiek te

trekken?

b.Nu moet je reclame nog bij je publiek onder ogen komen.

Dat kan via de bekende media, zoals televisie, radio,

kranten, tijdschriften, buitenreclame, bioscoopreclame

enz. Maar ook via de zogenaamde ‘non-spotadvertising’:

dat is bijvoorbeeld het bespreken van een bepaald

produkt in een t.v.-programma –dus buiten de reclame-

blokken om- met als achterliggend doel er reclame voor

te maken. Of het laten drinken van een bekend drankje

in een t.v.-soap, ook met als doel er reclame voor te

maken.

Bedenk voor jouw nieuwe product drie manieren

waarop je het onder de aandacht van je publiek brengt.

Advertentietechnieken

6


Naam Klas Datum

Beroemdheden en reclameBeroemdheden en reclame zijn soms onlosmakelijk met

elkaar verbonden. Soms worden sterren zelf een merk.

Dit stond bijvoorbeeld in de krant:

opdracht 2a.Noem vijf bekende mensen (Nederlandse en buiten-

landse) die gebruikt worden in reclame.

b. In welk medium ben je de reclame tegengekomen?

c. Voor welk product maken ze reclame?

d.Heeft het beroep van deze mensen iets te maken met het

product? Zo niet, waarom zouden ze dan toch uitgeko-

zen zijn om deze reclame te maken?

opdracht 3Kies een product uit. Als je jongeren met dit product wilt

aanspreken, welke beroemdheid kies jij dan en met welke

slogan? Waarom?

WIE / IN WELK MEDIUM / VOOR WELK PRODUCTWIE / IN WELK MEDIUM / VOOR WELK PRODUCTWIE / IN WELK MEDIUM / VOOR WELK PRODUCTWIE / IN WELK MEDIUM / VOOR WELK PRODUCTWIE / IN WELK MEDIUM / VOOR WELK PRODUCT

opdracht 1Waarom maakt reclame

graag gebruik van beroemde

personen?

1

2

3

4

5

7


Naam Klas Datum

Slagzinnen / koppen

Koop drie CD's voor ƒ 25,- en ontvang de vierdegratis.Aanbieding: Vier CD's voor ƒ 25,-.

Zelf pudding maken in 6 minuten.Pudding, eenvoudig klaar te maken voor directgebruik.

60 dagen geleden werd ik nog ‘kale’ genoemd.Haargroei gegarandeerd. Geen haar binnen 30dagen, dan geld terug.

Leer snel en eenvoudig pianospelen.Enkele maanden geleden speelde ik nog geen noot.

opdracht 2Hiernaast zie je steeds

twee varianten van een

slagzin voor een bepaald

product. Welke van de

twee vind jij beter en

waarom? Vergelijk jouw

mening met die van je

klasgenoten.

1. Have a break, have a__________________________________

2. Wherever you go, go _________________________________

3. Bedenk goed, wat je met je laatste ___________________

4. Onbegrijpelijk________________________________________

5. Een beetje van mezelf en een beetje van _____________

6. Zo, nu eerst een _______________________________________

7. De bank

8. _______________ let op de kleintjes

9. Heerlijk, helder _______________________________________

10. Duyvis ________________________________________________

‘Een slagzin is een tot het publiek gericht, kernachtig

samenstel van woorden, bestemd en geschikt om door

een deelnemer aan het maatschappelijk verkeer te

worden gebruikt ter onderscheiding van zijn

instelling, persoon, goederen of diensten.’

(reglement slagzinnenregister)

Oplossing opdracht 1 Oplossing opdracht 1 Oplossing opdracht 1 Oplossing opdracht 1 Oplossing opdracht 1

Have a break, have a kitkat

Wherever you go, go Texaco

Bedenk goed, wat je met je

laatste Rolo doet

Onbegrijpelijk Haribo

Een beetje van mezelf en een

beetje van Maggi

Zo, nu eerst een Bavaria

De Bank: ABN Amro

Albert Heijn let op de kleintjes

Heerlijk, helder Heineken

Duyvis, voor als er een fuif is

1a.

b.

2a.b.

3a.b.

4a.b.

opdracht 1Hiernaast zie je een aantal

slagzinnen. Weet jij welke

slagzin bij welk product/

bedrijf hoort?

opdracht 3Noem ten minste drie dingen waar volgens jou een goede slagzin aan moet voldoen.

(Je mag natuurlijk voorbeelden geven!)

8


Naam Klas Datum

In de reclamewereld worden

jaarlijks heel veel prijzen uitgereikt

voor de beste reclames van dat jaar.

EffieEffieEffieEffieEffie:Reclame wordtbeoordeeld opaantoonbare enaanwijsbareeffectiviteit.

Organiserende instantie:Organiserende instantie:Organiserende instantie:Organiserende instantie:Organiserende instantie:

VEA (Vereniging van

Erkende Reclame-Advies-

bureaus) en BVA /Associ-

atie Nederlandse Adver-

teerders.

Red Band (2000)Red Band (2000)Red Band (2000)Red Band (2000)Red Band (2000)

Bureau:Bureau:Bureau:Bureau:Bureau:Lowe LintasLowe LintasLowe LintasLowe LintasLowe Lintas

opdracht1. Spreek met de klas een bepaalde periode af waarin

jullie reclames gaan beoordelen.

2. Verdeel de klas in vier groepen: één groep die de

advertenties in tijdschriften gaat beoordelen, één

groep die de advertenties in kranten gaat beoorde-

len, één voor de televisiereclames en één voor de

radioreclames.

3. Elke groep kiest tijdens deze periode de beste re-

clame. Spreek vooraf in jullie groep af waar jullie de

reclames op gaan beoordelen. Noteer dit.

4. Organiseer een ‘prijsuitreiking’ in de klas waarbij

elke groep de winnaar presenteert en een jury-

rapport voorleest waarin staat waarom juist deze

reclame is gekozen.

Wat vind jij een goede

9


Naam Klas Datum

LoekiLoekiLoekiLoekiLoeki:De Loeki is eenpublieksprijs: detv-kijkersbepalen aan dehand van een lijstmet 30 reclames(samengestelddoor de StichtingEther Reclame)wie de Loeki wint.


Stichting Ether Reclame.

Centraal Beheer (2000)Centraal Beheer (2000)Centraal Beheer (2000)Centraal Beheer (2000)Centraal Beheer (2000)

Bureau:Bureau:Bureau:Bureau:Bureau:Result DDBResult DDBResult DDBResult DDBResult DDB

Accent:Accent:Accent:Accent:Accent:Adverteerdersbeoordelenandereadverteerdersop: doelstelling,strategie enmediastrategie.


stichting Adverteerders-

jury Nederland.

UitzendbureauUitzendbureauUitzendbureauUitzendbureauUitzendbureauvoor dak- envoor dak- envoor dak- envoor dak- envoor dak- enthuislozen (2000)thuislozen (2000)thuislozen (2000)thuislozen (2000)thuislozen (2000)

Bureau:Bureau:Bureau:Bureau:Bureau:d'Arcyd'Arcyd'Arcyd'Arcyd'Arcy

reclame?

10


Naam Klas Datum

Een mevrouw uit Winterswijk diende een

klacht in bij de Reclame Code Commissie.

Zij vond dat er te veel spotjes voor

maandverband werden uitgezonden. Ze

eiste beperking van het aantal spotjes tot

één per fabrikant per avond. Ook vond ze

dat de reclames alleen ’s avonds na negenen

moesten worden uitgezonden zodat

kinderen hier niet naar konden kijken.

opdracht1. Kies uit jullie klas vijf leerlingen die samen een

commissie vormen. Verdeel de rest van de klas in

groepjes van vier.

2. Iedereen bekijkt/leest/luistert een week lang zoveel

mogelijk reclames. Per groepjes dienen jullie één

reclame in waaraan jullie je je geërgerd hebben. Zet

je kritiek op papier en geef deze samen met (een

omschrijving van) de reclame aan de commissie.

3. De commissie beoordeelt of jullie kritiek al dan niet

terecht is. Hiervoor kan de commissie kijken naar de

algemene codes en zelf eventueel codes toevoegen.

Alle leden moeten het over deze toegevoegde regels

echter wel eens zijn!

Een klacht over een televisiecommercial van Natuur-

monumenten werd gegrond verklaard door de Reclame Code

Commissie. In deze commercial kwam onder meer de vol-

gende tekst voor: ‘Sinds 1950 is onze natuur gehalveerd’. De

commissie vond dat in deze reclame de suggestie werd ge-

daan dat hieraan een feitelijke, wetenschappelijke onder-

bouwing ten grondslag ligt. Aangezien er geen eensluidende

definitie van het begrip ‘natuur’ bestaat, vond de Commis-

sie de stelligheid waarmee dit gezegd werd, misleidend.

Iedereen die zich beledigd, misleid of gekwetst

voelt door bepaalde reclames kan een klacht

indienen bij de Reclame Code Commissie.Reclame Code Commissie.Reclame Code Commissie.Reclame Code Commissie.Reclame Code Commissie.

Deze commissie

beoordeelt, na de

adverteerder

gehoord te

hebben, of die

reclame in strijd

is met de Reclame

Code. Deze code

bevat een groot

aantal regels

waaraan reclame

moet voldoen.

Hiernaast staan

de tien belang-

rijkste regels.

De Reclame Code

is opgesteld door

de Stichting

Reclame Code

waarin elf

organisaties

deelnemen die op enigerlei wijze bij (het

maken van) reclame betrokken zijn. Deze

stichting heeft tot doel ervoor te zorgen dat in

Nederland op verantwoorde wijze reclame

wordt gemaakt.

Belangrijkste reclameregelsDe Stichting Reclame Code verstaat onder reclame:De Stichting Reclame Code verstaat onder reclame:De Stichting Reclame Code verstaat onder reclame:De Stichting Reclame Code verstaat onder reclame:De Stichting Reclame Code verstaat onder reclame:‘‘‘‘‘iedere openbare aanprijzing van producteniedere openbare aanprijzing van producteniedere openbare aanprijzing van producteniedere openbare aanprijzing van producteniedere openbare aanprijzing van producten’. (De’. (De’. (De’. (De’. (Dezgn. mond-op-mond-reclame is dus geen reclamezgn. mond-op-mond-reclame is dus geen reclamezgn. mond-op-mond-reclame is dus geen reclamezgn. mond-op-mond-reclame is dus geen reclamezgn. mond-op-mond-reclame is dus geen reclamevolgens de Stichting Reclame Code. Je kunt gerustvolgens de Stichting Reclame Code. Je kunt gerustvolgens de Stichting Reclame Code. Je kunt gerustvolgens de Stichting Reclame Code. Je kunt gerustvolgens de Stichting Reclame Code. Je kunt gerustvertellen dat je een erg leuke kledingzaak hebtvertellen dat je een erg leuke kledingzaak hebtvertellen dat je een erg leuke kledingzaak hebtvertellen dat je een erg leuke kledingzaak hebtvertellen dat je een erg leuke kledingzaak hebtontdekt.)ontdekt.)ontdekt.)ontdekt.)ontdekt.)

Bij het maken van reclame moet je met de volgendeBij het maken van reclame moet je met de volgendeBij het maken van reclame moet je met de volgendeBij het maken van reclame moet je met de volgendeBij het maken van reclame moet je met de volgende’10 gouden regels’ rekening houden:’10 gouden regels’ rekening houden:’10 gouden regels’ rekening houden:’10 gouden regels’ rekening houden:’10 gouden regels’ rekening houden:

1.1.1.1.1. Maak duidelijk dat je reclame maakt.Maak duidelijk dat je reclame maakt.Maak duidelijk dat je reclame maakt.Maak duidelijk dat je reclame maakt.Maak duidelijk dat je reclame maakt.

2.2.2.2.2. Hou je aan de wet en hou je aan de waarheid.Hou je aan de wet en hou je aan de waarheid.Hou je aan de wet en hou je aan de waarheid.Hou je aan de wet en hou je aan de waarheid.Hou je aan de wet en hou je aan de waarheid.

3.3.3.3.3. Misleid niet in reclame.Misleid niet in reclame.Misleid niet in reclame.Misleid niet in reclame.Misleid niet in reclame.

4.4.4.4.4. Ga uit van het algemeen belang.Ga uit van het algemeen belang.Ga uit van het algemeen belang.Ga uit van het algemeen belang.Ga uit van het algemeen belang.

5.5.5.5.5. Kwets niet en beledig niemand.Kwets niet en beledig niemand.Kwets niet en beledig niemand.Kwets niet en beledig niemand.Kwets niet en beledig niemand.

6.6.6.6.6. Denk aan de speciale reclamecode voor bijzon-Denk aan de speciale reclamecode voor bijzon-Denk aan de speciale reclamecode voor bijzon-Denk aan de speciale reclamecode voor bijzon-Denk aan de speciale reclamecode voor bijzon-

dere producten (tabak, alcohol, zoetwaren,dere producten (tabak, alcohol, zoetwaren,dere producten (tabak, alcohol, zoetwaren,dere producten (tabak, alcohol, zoetwaren,dere producten (tabak, alcohol, zoetwaren,

milieu, brievenbusreclame etc., casino’s,milieu, brievenbusreclame etc., casino’s,milieu, brievenbusreclame etc., casino’s,milieu, brievenbusreclame etc., casino’s,milieu, brievenbusreclame etc., casino’s,

personenauto’s informatiediensten enpersonenauto’s informatiediensten enpersonenauto’s informatiediensten enpersonenauto’s informatiediensten enpersonenauto’s informatiediensten en

sweepstakes).sweepstakes).sweepstakes).sweepstakes).sweepstakes).

7.7.7.7.7. Ga zorgvuldig om met jonge kinderen.Ga zorgvuldig om met jonge kinderen.Ga zorgvuldig om met jonge kinderen.Ga zorgvuldig om met jonge kinderen.Ga zorgvuldig om met jonge kinderen.

8.8.8.8.8. Maak geen misbruik van gevoelige onderwerpen.Maak geen misbruik van gevoelige onderwerpen.Maak geen misbruik van gevoelige onderwerpen.Maak geen misbruik van gevoelige onderwerpen.Maak geen misbruik van gevoelige onderwerpen.

9.9.9.9.9. Zorg dat je claims, citaten en verwijzingenZorg dat je claims, citaten en verwijzingenZorg dat je claims, citaten en verwijzingenZorg dat je claims, citaten en verwijzingenZorg dat je claims, citaten en verwijzingen

controleerbaar zijn.controleerbaar zijn.controleerbaar zijn.controleerbaar zijn.controleerbaar zijn.

10.10.10.10.10. Zet de afzender op de reclame-uitingen.Zet de afzender op de reclame-uitingen.Zet de afzender op de reclame-uitingen.Zet de afzender op de reclame-uitingen.Zet de afzender op de reclame-uitingen.

Reclame Code CommissieDe Reclame Code Commissie wees haar

klacht af op de volgende gronden:

!!!!! De Reclame Code Commissie achtte

zich niet bevoegd om te bepalen

hoeveel keer een spotje wordt

uitgezonden.

!!!!! Reclame voor maandverband kan in

strijd zijn met de goede smaak en

het fatsoen, maar in dit geval niet.

!!!!! Aan spotjes voor maandverband

behoeft geen tijdstip verbonden te

worden.

11


Naam Klas Datum

Dit is een van de regels uit de Nederlandse Reclame

Code die speciaal gericht zijn op de bescherming van

minderjarigen (tot 18 jaar):

art. 13.1 Reclame die kennelijk geheel of gedeeltelijk tot minderjarigen wordt

gericht, mag niets in woord, geluid of beeld bevatten waardoor de min-

derjarigen op enigerlei wijze worden geschaad, of waardoor voordeel

wordt getrokken uit hun onkunde of goedgelovigheid.

Toelichting bij artikel 13.1

In reclame gericht op kinderen dient rekening te worden gehouden met

hun bevattingsvermogen en verwachtingspatroon, met name m.b.t. het

speelplezier en de prestaties van het product.

art. 13.2 Reclame op televisie mag minderjarigen geen morele of fysieke

schade berokkenen en moet daarom voor hun bescherming voldoen aan

de volgende criteria:

a. Zij mag minderjarigen niet tot de aankoop van een bepaald product

aanzetten door te profiteren van hun onervarenheid of hun

goedgelovigheid.

b. Zij mag minderjarigen er niet rechtstreeks toe aanzetten hun ouders of

anderen te overreden tot de aankoop van producten waarvoor reclame

wordt gemaakt.

c. Zij mag niet profiteren van het speciale vertrouwen dat minderjarigen

hebben in ouders, leerkrachten of anderen.

d. Zij mag minderjarigen niet zonder reden in gevaarlijke situaties tonen.

opdrachttttt 2Zijn er volgens jou aparte regels nodig voor kinderenkinderenkinderenkinderenkinderen

(tot 12 jaar)? Zo ja, bedenk/noem er tenminste drie. Zo

nee, waarom niet?

opdracht 3Zijn er volgens jou reclameregels nodig voor jouw

leeftijdsgenotenleeftijdsgenotenleeftijdsgenotenleeftijdsgenotenleeftijdsgenoten? Zo ja, noem/bedenk er tenminste drie.

Zo nee, waarom niet?

Reclamecode voor kinderen

opdracht 1Wat vind jij van boven-

staande regels?


Reclameregelsvoor minderjarigen

Reclamecode voor jongeren

12


Naam Klas Datum

Hoe komt SIRE aan geld?Hoe komt SIRE aan geld?Hoe komt SIRE aan geld?Hoe komt SIRE aan geld?Hoe komt SIRE aan geld?SIRE werkt vrijwel zonder geld.

Iedereen werkt geheel belangenloos mee aan de

campagnes van SIRE. SIRE heeft nooit één cent

betaald voor het tot stand komen en het plaat-

sen van haar campagnes. Van de reclamebu-

reaus, de onderzoeksbureaus, de pr-bureaus, de

fotografen, drukkers, zetters, papierleveranciers,

kranten, tijdschriften, TV, radio, producenten

van audiovisuele media etc., ontvangt SIRE nooit

een rekening.

Alleen voor het secretariaat wordt jaarlijks door

zo’n 60 donateurs een bedrag ter beschikking

gesteld, waarvan SIRE de parttime assistent

betaalt, de huur, de telefoon en de postzegels.

SIRE betekent: Stichting Ideële Reclame. Je kent ze

misschien wel van campagnes over vuurwerk, over

pesten of over kindermishandeling. Allemaal

reclames waarbij gewezen wordt op maatschappelijk

actuele onderwerpen.

opdracht 1Zoek een onderwerp uit de

actualiteit waarvan SIRE

volgens jou heel goed een

campagne zou kunnen

maken. (Kijk naar de

criteria!)

opdracht 2Zoek een onderwerp uit de

actualiteit dat, gelet op de

criteria, toch niet in

aanmerking zou komen

voor een SIRE-campagne.

Waarom niet?

opdracht 3Waarom zouden bedrij-

ven/personen belangeloos

meedoen aan de SIRE-

campagnes?

SIRE

Hoe komt Sire aan de onderwerpen?Hoe komt Sire aan de onderwerpen?Hoe komt Sire aan de onderwerpen?Hoe komt Sire aan de onderwerpen?Hoe komt Sire aan de onderwerpen?De onderwerpen worden door particulieren en

organisaties aangedragen. Ook bestuursleden en

leden van het college van SIRE zelf dragen onderwer-

pen aan. Die onderwerpen worden door het bestuur

getoetst aan de volgende criteria:

!!!!! Het onderwerp moet actueel en van algemeen

belang zijn.

!!!!! Het moet geschikt zijn voor massacommunicatie.

!!!!! Het moet geaccepteerd kunnen worden door de

media.

!!!!! Het mag geen directe leden- of fondsenwerving

zijn.

!!!!! Het moet met algemene stemmen aanvaard

worden door het bestuur.

!!!!! Er mogen geen publiciteitsfondsen en –middelen

voor het onderwerp beschikbaar zijn.

13


Naam Klas Datum

Reclame-uitingen zijn

vaak een weerspie-

geling van hun tijd.

Bekende mensen

treden op in adverten-

ties en commercials op

het moment dat hun

roem groot is.

Taalgebruik in recla-

me kan ook tijdgebon-

den zijn. De slogan uit

de jaren ’70 van de

vorige eeuw: Meisjes,Meisjes,Meisjes,Meisjes,Meisjes,

verdedig je lippen met deverdedig je lippen met deverdedig je lippen met deverdedig je lippen met deverdedig je lippen met de

enige echte lipbalm vanenige echte lipbalm vanenige echte lipbalm vanenige echte lipbalm vanenige echte lipbalm van

VillageVillageVillageVillageVillage doet tegen-

woordig ouderwets aan.

Verder kan bijvoor-

beeld een lettertype of

kleurgebruik in ad-

vertenties aan mode

onderhevig zijn.

Affiches uit het begin

van de vorige eeuw

doen mede daarom

ook echt aan die tijd

denken.

Opdrachta.Bekijk de advertentie. Noem aan de

hand daarvan drie dingen die

typerend zijn voor deze tijd.

b.Zoek in de krant een advertentie

van een supermarkt. Kun je hier

ook drie dingen noemen waaruit

blijkt dat deze advertentie in deze

tijd in de krant staat?

c. Doe hetzelfde met een advertentie

uit een tijdschrift of een tv-

commercial.

Reclame als tijdsbeeld

A

B

C

14


Naam Klas Datum

Dat we dagelijks met veel reclame worden

geconfronteerd, vinden we heel gewoon. Toch kunnen

we verbaasd opkijken als reclame opduikt op plaatsen

waarop we dat niet verwachten. Zo vinden we het

ongebruikelijk als er opeens reclame staat op

bijvoorbeeld wc-papier of maandverband.

Opdracht 1Sportjournalist Mart Smeets ver-

baasde zich er in gesprek met een

wielrenner ooit over hoeveel reclame-

uitingen de sporter met zich meedroeg

tijdens een wedstrijd. De wielrenner

leek wel een rijdende reclamezuil. Op

de foto zie je de Franse wielrenner

Laurent Jalabert. Hoeveel plaatsen

kun je vinden waar reclame op staat?

Overal reclame

Opdracht 2Let eens op met hoeveel reclame-

uitingen je in aanraking komt vanaf

het moment dat je ‘s morgens wakker

wordt totdat je op school bent. Noteer

ze hieronder.

Opdracht 3Bekijk sportfoto's in een krant of

tijdschrift en streep aan waar je daar

reclame op ziet. Of noteer het aantal

dat je tegenkomt in een TV-pro-

gramma.

15


Naam Klas Datum

In een onderzoek, uitgevoerd door bureau Inter/View

in opdracht van diverse bedrijven en instellingen,

wordt speciaal voor jongeren de zogenaamde

‘PAMELA-formule’ opgevoerd:

opdracht 4Op 16-jarige leeftijd:

!!!!! drinkt iemand een bepaalde drank,

!!!!! heeft z’n geld op een bepaalde bank staan,

!!!!! draagt een bepaald soort spijkerbroek,

!!!!! begint misschien te roken en kiest daarvoor een

bepaald soort merk,

!!!!! heeft een abonnement op een bepaald tijdschrift,

!!!!! leest thuis regelmatig een bepaalde krant.

Wat betekent dat voor elk product als die persoon 26

jaar is? (draagt iemand dan nog dezelfde spijkerbroe-

ken, is hij/zij nog steeds bij dezelfde bank enz.).


Jongeren hebben behoefte aan merken en informatiebronnen:

P = personalityP = personalityP = personalityP = personalityP = personality

A = attentionA = attentionA = attentionA = attentionA = attention

M = meaningM = meaningM = meaningM = meaningM = meaning

E = emotionE = emotionE = emotionE = emotionE = emotion

L = livelinessL = livelinessL = livelinessL = livelinessL = liveliness

A = actionA = actionA = actionA = actionA = action

Pamela-formule

Pamela Anderson ANP

met een duidelijke, krachtige persoonlijkheid

die opvallen in het totale aanbod

waarvan meteen duidelijk is: ‘what is in it for me?

die emotie oproepen

die afwisseling bieden

en die je in de gelegenheid stellen om in actie te komen

opdracht 1a. Kun jij jezelf vinden in deze formule?

b. Zoek een advertentie die volgens jou bedoeld is voor

jongeren. Kijk in hoeverre deze advertentie voldoet

aan de PAMELA-formule. Denk jij dat jongeren zich

ook echt aangesproken zullen voelen door deze

advertentie? Motiveer je antwoord.

opdracht 2Ontwerp je eigen formule

voor jongeren. Controleer

je formule aan de hand

van een advertentie.

Voorbeeld:

S = spannend zijn

C = communicatief zijn

H = hulp bieden

O = overtuigend zijn

O = oorspronkelijk zijn

L = levendig zijn

opdracht 3Noem ten minste zes

manieren waarop bedrij-

ven/instellingen jongeren

proberen te bereiken met

hun product.

16


Naam Klas Datum

Media vergelijkenEen medium is een ander woord voor ‘informatie-

drager’. Een medium kan van alles zijn, zoals een stuk

bedrukt papier, een scherm, een lichtbak in een

winkel of een verkoopster. Er worden de volgende

groepen media onderscheiden:

Een adverteerder kan dus heel wat kanten op met zijn reclamebudget. Hij moet

zich echter goed bedenken hoe hij de verschillende media gaat gebruiken. Want

elk medium heeft z’n sterke en z’n zwakke kanten.

1. gedrukte media (dagbladen, nieuwsbladen, huis-aan-huisbladen,

publiekstijdschriften, omroepbladen, sponsored magazines en

vaktijdschriften),

2. elektronische media (televisie, radio, bioscopen, kabelkranten),

3. beurzen- en tentoonstellingsmedia,

4. buitenmedia (billboards, lichtreclame, vervoersreclame en abri's),

5. winkelmedia,

6. rechtstreekse media (bijvoorbeeld brievenbus, telefoon, fax en

computer),

7. persoonlijke media (verkoper),

8. overige media (bijvoorbeeld sponsoring van een voetbalclub of

popconcert, de verpakking van een product, een telefoonkaart, de

aftiteling bij een televisieprogramma enz.).

opdracht 1Kies uit bovenstaande

media steeds twee

mediumtypen uit die je

met elkaar vergelijkt.

opdracht 2Zoek een product waarmee in verschillende media wordt geadverteerd.

a. Wat is het product?

b. In welke media wordt geadverteerd?

c. Omschrijf hoe gebruik wordt gemaakt van de verschillende media.

d. Vind jij dat de goede media zijn gekozen voor dit product? Zo, ja waarom? Zo nee,

welke media had jij ingezet?

Ik vergelijk Sterke punten mediumtype 1 Sterke punten mediumtype 2

Tijdschriften met radio lezer kan op z'n gemak luisteraar kan moeilijk

advertentie bekijken boodschap overslaan

adverteerder kan zich goed

richten tot een bepaalde

doelgroep (b.v. reisbureau

adverteert in ANWB-gids

De Kampioen)

!!!!! !!!!!

!!!!!

_______ met ________

_______ met _______

_______ met ________

17


Naam Klas Datum

Reclames vergelijkenZoek twee verschillende reclames uit van één product

(bijvoorbeeld twee auto-advertenties van verschil-

lende merken of twee reclames van verschillende

supermarkten). Kies het liefst voor één medium,

bijvoorbeeld twee autoadvertenties uit een krant of

twee televisiereclames voor supermarkten.

opdracht 1Vergelijk de reclames (in groepjes) met elkaar door te

kijken naar:

a) Het medium waarin de reclame staat: hoe wordt van

de specifieke kanten van dit medium gebruik ge-

maakt?

b) De verhouding (gesproken) tekst/beeld.

c) De grootte van de advertenties of het aantal secon-

den/minuten dat de reclames duren.

d) De manier(en) van aandacht trekken:

1) opvallende foto/illustratie plaatsen;

2) inspelen op gevoelens (jong, gezond

of modern willen zijn);

3) sterk overdrijven;

4) humor gebruiken;

5) een vraag opwerpen;

6) met iets ongewoons komen;

7) dingen vergelijken;

8) anders, namelijk ……….

e) De doelgroep: voor wie is de advertentie volgens jou

bestemd? Blijkt dit duidelijk uit de advertentie, zo ja

hoe dan? Zo nee, waarom niet?

f) Op welk(e) eigenschap(pen) van het product de

nadruk wordt gelegd.

opdracht 2Welke reclame spreekt jou het meest aan? Waarom?

18


Naam Klas Datum

!!!!! Bij sponsoring met het oog op de bouw, inrichting en exploitatie van de schoolmag in geen geval bemoeienis van de sponsor ontstaan met de onderwijs-inhoud of de organisatie van het onderwijs of met de bouw, inrichting enexploitatie zelf. Voorts moet worden voorkomen dat de school in een afhan-kelijke positie terecht komt: de continuïteit van het onderwijs mag niet ingevaar komen doordat op enig moment sponsormiddelen wegvallen.

!!!!! In lesmaterialen en leermiddelen mag geen (impliciete of expliciete) re-clame voorkomen. Voorts mag geen sprake zijn van onvolledige of subjec-tieve informatie.

!!!!! Bij de aanschaf van computerapparatuur mag geen sprake zijn van eenverplichte afname van software bij de sponsor of van een verbod op hetgebruik van software van een ander bedrijf dan dat van de sponsor.

!!!!! Reclame die is gericht op leerlingen mag niet stimuleren tot ongezondeen/of gevaarlijke aktiviteiten en mag niet de leerlingen aanmoedigen omouders te stimuleren produkten of diensten van de sponsor af te nemen.

!!!!! Sponsoring van catering-activiteiten mag niet van invloed zijn op de tijd-sindeling van de school (bijvoorbeeld het onnodig verlengen van de pauzeter verhoging van de consumptie).

!!!!! Sponsoring mag niet appelleren aan gevoelens van angst of bijgelovig-heid of misleidend zijn. De sponsor mag geen voordeel trekken uit on-kunde of goed-gelovigheid van leerlingen, waar bijvoorbeeld sprake vankan zijn in het geval leerprestaties worden beloond met sponsorprodukten.Voorts moet rekening worden gehouden met het bevattingsvermogen enverwachtingspatroon van leerlingen.

Convenant scholen voor primair en voortgezet onderwijs en sponsoring/13 februari 1997.

Evaluatie September 2001

School en reclame

opdracht 1Beantwoord de volgende vragen.

a. Waar is deze reclame geplaatst/hoe is deze reclame

verspreid?

b. Voor wie is deze reclame bedoeld? (ouders/verzor-

gers, (toekomstige) leerlingen) Hoe weet je dat?

c. Wat is het hoofddoel van deze reclame?

d. Denk je dat dat hoofddoel voldoende wordt bereikt?

e. Wat vind je zelf van deze reclame?

f. Wie bij jullie op school heeft deze reclameboodschap

gemaakt, denk je? Geef deze persoon ongevraagd

advies/commentaar. (Je mag er ook een heel nieuwe

reclame bij maken).

g. Vind je dat een reclame van jouw school anders moet

zijn dan een commerciële reclame?

opdracht 2Hieronder zie je een gedeelte uit het convenant ‘scholen

voor primair en voortgezet onderwijs en sponsoring’.

Deze afspraken zijn gemaakt door de consumentenbond,

de schoolbesturen, de reclamebranche en het ministerie

van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OC & W).

a. Zoek een bedrijf/instelling die binnen jullie school iets

sponsort. Controleer of die zich aan deze regels

houden.

b. Wat vind jij zelf van sponsoring?

Zoek een reclame-uiting van jouw

school (bijvoorbeeld een advertentie

voor open dagen of een folder voor

nieuwe leerlingen).

19


Naam Klas Datum

Wat vind jij van ...

opdrachtWat vind jij van reclame? Hierboven vind je een aantal

uitspraken over reclame. Kies er één uit waarover jij een

duidelijke mening hebt. Schrijf jouw mening op in de

vorm van een opstel en zet jouw mening kracht bij met

een aantal voorbeelden.

Naam Klas Datum Voorwoord - CUY · Naam Klas Datum Voorwoord Jong of oud, een ieder van ons komt...

Documents

Transcript of Naam Klas Datum Voorwoord - CUY · Naam Klas Datum Voorwoord Jong of oud, een ieder van ons komt...