N I E U W S B R I E F 201502...Triple-A Vereniging Jaargang 22 Nieuwsbrief Februari 2015 1 N I E U W...

12
Triple-A Vereniging Jaargang 22 Nieuwsbrief Februari 2015 1 www.triple-a-vereniging.nl N I E U W S B R I E F Inhoudsopgave pag. Beste Leden 2 Nieuwe analyseur: Ruud Kemna 3 Uitgebalanceerde koeien 4 Triple-a gedachte toegepast bij de paarden 5 Triple-a analyseren leren in Nederland 6 De vereniging op bezoek bij: Familie Soepboer, Oudega 11 Eelco en Catrinus zijn voor een verhaal voor deze nieuwsbrief op bezoek geweest bij de familie Soepboer in Oudega (Drachten) en zagen deze Prince dochter uit een Virzil. Triple-A vereniging opgericht 20-10-1992. Correspondentieadres: Secretaris Joost Wesselingh Burmadeweg 4 2381 NZ Zoeterwoude

Transcript of N I E U W S B R I E F 201502...Triple-A Vereniging Jaargang 22 Nieuwsbrief Februari 2015 1 N I E U W...

Page 1: N I E U W S B R I E F 201502...Triple-A Vereniging Jaargang 22 Nieuwsbrief Februari 2015 1 N I E U W S B R I E F Inhoudsopgave pag. Beste Leden 2 Nieuwe analyseur: Ruud Kemna 3 Uitgebalanceerde

Triple-A Vereniging Jaargang 22

Nieuwsbrief Februari 2015 1

www.triple-a-vereniging.nl

N I E U W S B R I E FInhoudsopgave pag.Beste Leden 2Nieuwe analyseur: Ruud Kemna 3Uitgebalanceerde koeien 4Triple-a gedachte toegepast bij de paarden 5Triple-a analyseren leren in Nederland 6De vereniging op bezoek bij: Familie Soepboer, Oudega 11

Eelco en Catrinus zijn voor een verhaal voor deze nieuwsbrief op bezoek geweest bij de familie Soepboer inOudega (Drachten) en zagen deze Prince dochter uit een Virzil.

Triple-A vereniging opgericht 20-10-1992.Correspondentieadres:Secretaris Joost WesselinghBurmadeweg 4 2381 NZ Zoeterwoude

Page 2: N I E U W S B R I E F 201502...Triple-A Vereniging Jaargang 22 Nieuwsbrief Februari 2015 1 N I E U W S B R I E F Inhoudsopgave pag. Beste Leden 2 Nieuwe analyseur: Ruud Kemna 3 Uitgebalanceerde

Triple-A Vereniging Jaargang 22

Nieuwsbrief Februari 2015 2

Beste leden,

2014 was een prachtig jaar voor triple-A.Het jaar dat we mochten vieren dat er al25 jaar koeien geanalyseerd worden inNederland. En dat Jan Schilder al 25 jaaranalyseur is, aanleiding voor Veeteelt omeen interview met Jan te plaatsen. Voorwie het gemist heeft, het staat in hettweede oktober nummer, blz. 46. FlorusPelikaan heeft precies weergegeven hoeJan zijn werk de afgelopen 25 jaarervaren en beleefd heeft. Jan heeft nietalleen koeien en stieren geanalyseerd,maar heeft ook de hele Holstein-industrie geanalyseerd. Het is te hopendat de goed bedoelde adviezen opwaarde geschat worden. Fokkerij isgeworden tot een product, terwijl hetalleen maar een hulpmiddel zou moetenzijn voor boeren om koeien te fokkenwaarmee ze een inkomen kunnen halen.

We mochten toch al niet klagen overaandacht voor triple-A in de pers. AnneHiemstra had in april al een interviewmet Jan en Mary in Melkvee Magazinestaan. En het valt op hoe vaak triple-Agenoemd wordt in bedrijfsreportages, diein de verschillende vakbladen staan. Ditzijn toch de betere bedrijven, mooi omte zien dat juist zij triple-A gebruiken. Ofis het andersom? Hoe dan ook, deoprichters van de vereniging zullendestijds nooit hebben durven denken dattriple-A zo`n invloed zou krijgen. Dedoelstellingen van toen zijn ruimschootsgehaald. Zorgen dat alle stierengeanalyseerd worden, uitleggen enbekendheid geven aan triple-A enruggensteun voor de analyseur. Heeft devereniging dan nog wel een functie? Elketijd heeft weer andere aandachtspuntenen problemen, waardoor het goed is dater gegroepeerd aandacht voor gevraagdwordt. Aan de huidige manier vanfokkerij op topsnelheid, daar hoef je alsindividuele veehouder niet aan mee tedoen. En de Nederlandse boer is ookheel terughoudend in het gebruik vangenomics stieren. Je kunt in feite rustig

afwachten wat de beste genomics stierenzijn – dat weet je als na verloop van tijddochters aan de melk zijn – en besluitenze pas dan in te zetten. Toch is het maarde vraag of je daar op kunt wachten.Hoeveel goede stieren zijn er afgelopenjaar geslacht omdat zij plaats moestenmaken voor jonge stieren? Er wordtwerkelijk gedacht dat die allemaal beterzijn dan betrouwbaar geteste ouderestieren. Dit is zo`n punt waartoe weelkaar aan moeten sporen om de boelwakker te houden, door er over tepraten met de verschillende ki`s enimporteurs. Zo zijn de laatste jarenonder andere de volgende stierengeslacht, omdat ze plaats moestenmaken of omdat ze niet meer goedgenoeg gevonden werden. Survivor,Kian, Reladon, Emanuel, Bertil, Goli, Zar,Dakota en Mavid bijna. En ook anderestieren, waarvan de dochters bij hetouder worden een enorme progressiedoormaken en probleemloos blijken tezijn, maar waar niemand meer iets vanhoort. Veehouders hebben helemaalgeen haast als het om fokkerij gaat, diewillen betrouwbare cijfers van stierenwaarvan de dochters niet opvallen,blijven lopen en met de jaren beterworden. Herkent het systeem de goedekoeien wel? Daarom ben ik ook blij metde NVO. Na de succesvolle introductievan het aanhoudingcijfer, is dit ook zo’npunt waar we ook via de NVO aandachtvoor kunnen vragen.

Iets anders waar we als vereniging ookeen functie in hebben, is hetondersteunen van elkaar. Er komt zoveelop je af, ook op fokkerijgebied. Iedereenzal wel eens denken: ‘zullen zemisschien toch gelijk hebben?’ Zijn weecht bezig met een achterhoedegevecht,zoals Ate Lindeboom in Veeteelt stelde?En dan is het goed om te weten dat jeniet de enige eigenwijze bent, ookdaarvoor hebben we elkaar nodig.

Triple-A groeit nog steeds, zodanig dater ruimte ontstond voor alweer een

Page 3: N I E U W S B R I E F 201502...Triple-A Vereniging Jaargang 22 Nieuwsbrief Februari 2015 1 N I E U W S B R I E F Inhoudsopgave pag. Beste Leden 2 Nieuwe analyseur: Ruud Kemna 3 Uitgebalanceerde

Triple-A Vereniging Jaargang 22

Nieuwsbrief Februari 2015 3

nieuwe analyseur. Ruud Kemna komt als5de analyseur het team versterken. Wijwensen Ruud veel succes en veelwerkplezier. Elders in deze nieuwsbriefstelt hij zich voor. Ook heeft Jurjen veeltijd gestoken in het vertalen van eenverslag van de Nieuw-Zeelandse TraceyZimmerman. Zij is in Nederland geweestom zich met succes te bekwamen in hetvak van analyseur. Ook een mooiverhaal.

De jaarvergadering staat gepland voorzaterdag 11 april. Jason Myers vanWindsor-Manor komt spreken. Bekendvan o.a. Rudolph Zip en de stierWinchester, vader van Win 395 engrootvader van Big Winner. Daarnaast iser een bedrijfsbezoek bij de gebroedersDe Boer in Tjalleberd. De uitnodigingvolgt.

Veel leesplezier en hopelijk tot 11 april,

Johan van Houwelingen.

Nieuwe analyseur: Ruud Kemna

Mijn naam is Ruud Kemna, ben 30 jaaren woonachtig in het dorp Lonneker(gemeente Enschede). Na een zelfstudie, want je moet het vooral jezelfleren, van ongeveer 4 a 5 jaar zei JanSchilder na weer een leuke eninteressante dag met hem op pad te zijngeweest: “Volgens mij hoeven wenergens meer op te wachten”.

Om eerlijk te zijn dacht ik ongeveer 7jaar geleden dat ik tijdens mijn werk alsvertegenwoordiger bij een lokale KIvereniging in de achterhoek, toch welwist hoe je goede koeien moest fokken.Ik kende de hele stierenkaart uit mijnhoofd en er stond een stier op met 110voorhand, 112 inhoud en 110 openheid,dus ik dacht als je zo’n stier gebruikt dankrijg je brede, diepe en melktypischekoeien, maar het tegendeel bleek waar.Ze werden juist extreem hoog en smal.Dit heeft me aan het denken gezet!Op ongeveer hetzelfde moment liep mijnbroer stage bij een boer die al lang mettriple-a werkte, en hij kwam iedere weekthuis met enthousiaste verhalen over de

prestaties van die koeien, ze wilden ergmakkelijk melk geven en werden oud,kortom koeien waar je geld meeverdient.Ergens in deze periode kwam het besefdat je veel directer te werk gaat als je debouw van beide ouderdieren analyseert,en zo de paring maakt i.p.v. dat je datmet fokwaarden wilt doen.Daardoor bleek het vertegenwoordigerswerk wat ik deed niet echt meer mijnding, hoe kon ik nou info over een stiergeven waarvan ikzelf niet wist of hij datging brengen?! Dus heb ik besloten omeven een jaartje buiten de sector tewerken. Maar na een jaar moest ik vanmezelf toch weer met koeien gaanwerken, en nu ben ik alweer 5 jaarinseminator bij een lokale KI club inTwente. Met dit werk heb je veel bindingmet koeien, je kunt een leuke band metboeren opbouwen, en je leert ontzettendveel van wat je hoort en ziet.

Ik ben opgegroeid op een melkveebedrijfmet op dit moment ongeveer 90melkkoeien, 22 ha. eigendom en wepachten hier en daar wat grond bij. Deafgelopen 15 jaar hebben mijn ouders,

mijn jongerebroer en ik hetbedrijf samengerund, met alsresultaat dat ergegroeid is van35 naar 90koeien, en dater een nieuwestal gebouwd is.Aanvankelijkwou ik Triple-aanalyseurworden incombinatie metons bedrijfthuis, maar nagoede

gesprekken met Jan Schilder is het beterom 1 ding goed te doen i.p.v. 2 dingenhalf. Toen moest er een keuze gemaaktworden, mijn broer gaat verder met deboerderij en ik zou triple-a analyseurworden en blijf er voorlopig nog bijwerken als inseminator. Boer zijn enkoeien analyseren zijn 2 beroepen diebehoorlijk verschillend zijn maar beidehebben ze zo hun voor-en nadelen. Hetis net wat je er zelf van maakt, vooral de

Page 4: N I E U W S B R I E F 201502...Triple-A Vereniging Jaargang 22 Nieuwsbrief Februari 2015 1 N I E U W S B R I E F Inhoudsopgave pag. Beste Leden 2 Nieuwe analyseur: Ruud Kemna 3 Uitgebalanceerde

Triple-A Vereniging Jaargang 22

Nieuwsbrief Februari 2015 4

doeltreffende manier van boeren- enkoeienlevens beter te maken, daar sta ikecht achter.Ik voorzie een grote toekomst voorTriple-a!

Met vriendelijke groet,Ruud Kemna

Uitgebalanceerde koeien

Stolhaven Holsteins in Pennsylvania,USA schreef een mooi artikel over Triple-a in hun Oktober nieuwsbrief wat wevoor u vertaald hebben.

Wij als Triple-A-gebruikers refererenvaak aan een ‘uitgebalanceerde koe’.Maar wat bedoelen we daarmee?Sommigen denken dat dit gerelateerd isaan te veel of te weinig melk. Dit kan eroverigens wel een gevolg van zijn, maarwat we er vooral mee bedoelen is delichaamsbouw van de koe.

Is er een link tussen de bouw en defunctie? Die is er zeker. Delichaamsbouw van een koe geeft eenredelijk betrouwbare aanwijzing voorhaar productiecapaciteit, haargezondheid en levensduur. En omdat datverband er is, is ons doel een koe tefokken die structureel in balans is endaardoor ook superieur in haarfunctioneren is.

Zoals Bill Weeks jaren geledenverklaarde is een uitgebalanceerde koe,een koe die scherp genoeg is om temelken en rond genoeg om te leven.Scherpte is geassocieerd met melk enrondheid met vlees. Wanneer je scherptetoevoegt aan rondheid resulteert dat inmeer melk, scherpte toevoegen aanscherpte heeft niet altijd hetzelfderesultaat. Te veel scherpte resulteertsoms in minder melk vanwegeonvoldoende stresstolerantie. Omdatronde kwaliteiten geassocieerd wordenmet vlees en scherpe kwaliteiten metmelk, wordt er over het algemeengedacht dat uitgebalanceerde koeienminder melk geven dan scherpe koeien.Ik denk er anders over. Volgens mij ishet zo dat scherpe koeien weliswaargoed geven, maar ten koste van degezondheid, terwijl uitgebalanceerde

koeien eveneens goed geven, maar juistvanwege de goede gezondheid.

Triple-A is het meest simpele en meesteffectieve hulpmiddel omuitgebalanceerde koeien te fokken. Allelichaamsonderdelen kunnen uitgelegdworden met een of meerdere van devolgende kwaliteiten: Dairy, Tall, Open,Strong, Smooth en Style. Triple-a houdtrekening met de verbanden tussen deverschillende lichaamsonderdelen. Tall isbijvoorbeeld niet een lineaire meting incentimeters hoogtemaat, maar de lengtevan het bot in relatie tot de gehele koe.Bij het Triple-a-systeem wordt de vraaggesteld ‘waarom’ een koe een probleemheeft. Zo kan een lage melkproductiebijvoorbeeld veroorzaakt worden door teveel rondheid, wat zou kunnen blijken uitholle lendenen, of juist door te veelscherpte, wat zou kunnen blijken uit eenondiepe borstkas.

Hoewel Triple-A het simpelste en meesteffectieve hulpmiddel is, kan de kunstvan het fokken van uitgebalanceerdekoeien geperfectioneerd worden. DeaAa-nummers geven niet aan in welkemate de kwaliteiten aanwezig zijn. Hetbestuderen van de stamboom van dekoe en de stier, het bekijken van de stierzelf en van zijn dochters en het gebruikvan de lineaire fokwaarden, biedenallemaal nuttige, aanvullende informatie.Terwijl Triple-A zorgt voor meerbovengemiddelde dochters van een stier,is er nog steeds de noodzaak van hetselecteren van goede stieren. Ookwanneer extreme stieren goede dochtershebben. Stieren met balans zijnconsistenter in het geven van goededochters.

Nafok van Triple-A paringen functioneertover het algemeen supergoed. Kalverenmet balans zijn gezonder dankzij meerkracht en uithoudingsvermogen en eengrotere borstkas voor gezonde longen.Koeien met balans zijn minder gevoeligvoor stofwisselingsziekten na afkalvenzoals slepende melkziekte,lebmaagverdraaiingen enademhalingsproblemen. Ze hebben eenbetere vruchtbaarheid en een lagercelgetal om verschillende redenen.Scherp gevormde spenen zijn gevoeligervoor beschadiging tijdens het melken,

Page 5: N I E U W S B R I E F 201502...Triple-A Vereniging Jaargang 22 Nieuwsbrief Februari 2015 1 N I E U W S B R I E F Inhoudsopgave pag. Beste Leden 2 Nieuwe analyseur: Ruud Kemna 3 Uitgebalanceerde

Triple-A Vereniging Jaargang 22

Nieuwsbrief Februari 2015 5

resulterend in speenpuntvereelting. Eengoede uierkwaliteit zorgt voor beteruitmelken. Een grotere borstkas engrotere neusgaten zorgen ervoor dat eenkoe gezond kan blijven door een beterebloedcirculatie door het uier, resulterendin een betere resistentie tegenziektekiemen en dus een betereuiergezondheid.

Koeien met een uitgebalanceerde bouwhebben meer levensduur, juist datgenewaar veehouders en foktechnicitegenwoordig – met vallen en opstaan –naar op zoek zijn. Terwijluitgebalanceerde koeien superieur zijn,wil dat niet zeggen dat ze geen goedeveehouder nodig hebben. Blijf je bestdoen en vergroot je winstmarge metuitgebalanceerde koeien.

Triple-a gedachte toegepast bijde paarden

In de oktober editie van paardenblad Idsstond een reportage van de familie Vonkuit Goudriaan. We hebben een gedeeltevan het artikel opgenomen in dezenieuwsbrief

Op het keuringsterein schalt de laatstejaren regelmatig de naam Jan Vonk doorde speakers. Sterker nog, ook tijdens deprijsuitreiking worden paarden van dezeZuid Hollandse fokker regelmatig naarvoren geroepen. Zowel de door hemgefokte Gerona en Joanne Rona werdeneen paar maanden geleden tijdens deKWPN paardendagen in Ermelouitgeroepen tot nationaal kampioen bijde Gelderse paarden. Gerona was deonbetwiste koningin van de driejarigemerries en Joannne Rona won deveulenrubriek.

Jan kijkt iets anders tegen de fokkerijaan dan de gemiddelde paardenfokker.“melkkoeien zijn op dit bedrijf debelangrijkste bron van inkomsten”. Alsboer ben je het meest gebaat bij eengezonde koe, die lang en zonderproblemen veel melk kan geven. Dedaarvoor benodigde eigenschappenkomen niet zomaar uit de lucht vallen. Ikfok al jaren volgens het triple-a systeem.Dit is een fokkerijhandleiding die in 1950is ontworpen door een bekende

melkveehouder en stamboekinspecteuruit Amerika. Deze Bill Weeks ontdektedat de verschillende exterieuronderdelenniet los van elkaar gezien kondenworden en dat deze van invloed warenop het gehele functioneren van een koe.Door koeien met bepaaldedisfunctionerende skeleteigenschappente kruisen met stieren die dit probleemjuist helemaal niet in hun bouw haddenzitten, werden de nakomelingen eigenlijkallemaal beter. Doelbewustecompensatiefokkerij dus. Ik vind ook datik daartoe als rentmeester verplicht ben,voor wat betreft de dieren waar ik voormag zorgen. Omdat ik zelf de wijsheidniet in pacht heb, komt er hierregelmatig een analist over de vloer, diemij haarfijn de speciale verbandentussen de onderdelen van het skelet kanuitleggen. Ik heb van hem begrepen dathij inmiddels ook bij verschillendegerenommeerde paardenfokkers over devloer komt. Ik trek het Triple-a verhaaldoor naar mijn paarden. Net als bij eenkoe moet een paard een brede boeghebben, daarin moet namelijk genoegruimte zijn voor hart en longen. Als hetkruis te recht is, is er meestal ooksprake van te weinig hoek in hetheupgewricht, waardoor het paard zijnachterbenen omhoog gaat zetten inplaats van naar voren. Daardoor laat hijook zijn rug zakken. Onlosmakelijk metelkaar verbonden en een nadeel in hetgebruik, voor zowel onder het zadel alsaangespannen.

De driejarige Gerona (Alexandro P x Beginning)werd dit jaar nationaal kampioen van de driejarigeGelderse merries, zowel tijden de dag van hetGelderse Paard als tijdens de Nationale MerrieKeuring.

Page 6: N I E U W S B R I E F 201502...Triple-A Vereniging Jaargang 22 Nieuwsbrief Februari 2015 1 N I E U W S B R I E F Inhoudsopgave pag. Beste Leden 2 Nieuwe analyseur: Ruud Kemna 3 Uitgebalanceerde

Triple-A Vereniging Jaargang 22

Nieuwsbrief Februari 2015 6

Als ik het op mijn eigen paarden betrek,Rona en Beginning, die vooral smal enhoog zijn, probeer ik door het gebruikvan Alexandro P te voorkomen dat er‘veel lucht onder de benen door gaat’,dus als ze nog hoger en smaller worden.Als ik naar de veulens van afgelopenjaren van Alexandro P kijk dan heeft dieopzet gewerkt. Een even grote uitdagingals lastig is dat fokkerijinzichten in depaardenwereld nogal eens aan mode endus aan verandering onderhevig zijn. Defokkerij van de Amerikaanse Saddlebredis voor mij het summum van eenplaatjesfokkerij. Ze zijn enormontwikkeld in de voorhand, maar deachterhand niet, terwijl daar de motorhoort te zitten.

Triple-A analyseren leren inNederland

Tracey Zimmerman uit Nieuw-Zeelandwas in december in Nederland om metvier verschillende analyseurs mee tereizen, als onderdeel van haar trainingom zelf ook analyseur te worden. Eenartikel in Holstein International over hetschaarse aanbod van code 6-stieren hadhaar in aanraking met Triple-A gebracht.Eén zin in het artikel wekte haarspecifieke interesse. Dat goede stierenvaak een uitgebalanceerde stamboomhebben waar alle zes kwaliteiten in eenpaar generaties zijn terug te vinden. Zewas op dat moment allerminst tevredenmet haar eigen fokkerijresultaten en zeging de stamboom van haar beterekoeien bestuderen. Ze zag ook hiermooie uitgebalanceerde stambomen.Tracey was direct razend enthousiast enbracht haar oom ervan op de hoogte. Hijis bezig een online programma teontwikkelen die vele generaties teruggaat, zodat veehouders de stambomenvan hun koeien of van stieren kunnenbestuderen. Hij had toevallig het boekCreating Balance Between Form andFuction van Phil Hasheider meegenomenvan de World Dairy Expo. Tracey las hetboek en sindsdien is het allemaal snelgegaan. Ze had veel contact met JanSchilder en Mary Weeks om daar zoveelmogelijk van op te steken.

Marcel Verboom vroeg me om mijnbevindingen over mijn Triple-A reis naarNederland te beschrijven.

Ik wist dat mijn leven veranderd wastoen ik in Phil Hasheiders boek begon telezen. Er zijn veel situaties waar het lotblijkbaar bepaalt wat er gebeurt. Voormij was het een ontmoeting met eenboek waar ik niet eens naar zocht. Hetboek heeft mij gewoon gevonden. Het isgeen boek waar velen over struikelen inNieuw-Zeeland. Ik hoefde het niet telezen, maar om een of andere reden hebik het toch gelezen. Wat het ook mogezijn, het bracht me op een pad wat menaar de andere kant van de wereldbracht, iets wat ik me vooraf nooit voorhad kunnen stellen. Ik ben van natureverlegen, niet spraakzaam, niet ergbereisd en niet overmatig ambitieus ofavontuurlijk aangelegd, dus alles wat ikde afgelopen weken gedaan heb, ligtcompleet buiten mijn comfortzone. Opgeen enkel punt in mijn voorbereidingvoelde ik enige angst, alles wat ik voeldewas liefde voor koeien.

Tracey voor het eerst op schaatsen met Jan zijndochter Marieke.

Het kostte me wat tijd om dewerkomstandigheden op Nederlandsemelkveebedrijven te verwerken. Demelkstal, koeien die in stallen gehoudenworden, melkveerantsoenen enjongveehuisvesting, alles was compleetverschillend van wat ik gewend was endat vergde voor mij wat aanpassing. Deeerste dagen waren er verschillendebedrijven die me behoorlijk irriteerden.Soms waren de omstandigheden zo

Page 7: N I E U W S B R I E F 201502...Triple-A Vereniging Jaargang 22 Nieuwsbrief Februari 2015 1 N I E U W S B R I E F Inhoudsopgave pag. Beste Leden 2 Nieuwe analyseur: Ruud Kemna 3 Uitgebalanceerde

Triple-A Vereniging Jaargang 22

Nieuwsbrief Februari 2015 7

slecht voor de dieren dat ik denk dat deSPCA (organisatie voor dierwelzijn) endierwelzijnsactivisten ze in Nieuw-Zeeland tot stoppen gedwongen hadden.Er is veel van deze situaties te leren. Teneerste is het realiteit. Ik zag echteNederlandse bedrijven. Veel Nieuw-Zeelandse stamboekfokkers die naar hetbuitenland gaan, nemen deel aangeorganiseerde reizen en zien de bestekoeien op de best gerunde bedrijven.Het is geen wonder dat velen eengeromantiseerde indruk hebben vanmelkveebedrijven en genetica in hetbuitenland.Voor mijn reis was ik totaal onbekendmet grootschalige melkveebedrijven diede dieren jaar rond op stal houden. Watme opviel is dat dieren die in stallengehouden worden veel gevoeliger voorhun omgeving en in omgang zijn dankoeien die buiten gehouden worden.

Ik zag telkens weer een opvallendverschil tussen bedrijven die lang Triple-A gebruiken en koeien die niet hetresultaat waren van Triple-A paringen.Welke rol heeft Triple-A op ondergemiddeld draaiende melkveebedrijvenmet slechte omstandigheden en voedingvoor melkkoeien? Triple-A is heeleffectief in het vermijden van extremeeigenschappen binnen de veestapel.Triple-A maakt deze bedrijven nog geengoede melkveebedrijven, ook niet op delange termijn. Het geeft deze dierenechter wel een betere kwaliteit van levenen wanneer dierrechten en welzijn eengrotere invloed krijgen in hetlandbouwbeleid, dan acht ik Triple-A vangrote waarde.

Ik zag veel voorbeelden van bedrijvendie al lang aan Triple-A deden onder vrijslechte omstandigheden. Er liepen dantoch geweldige melkkoeien. In dezegevallen was het een combinatie vanheel goed snappen waar het met voedingom draait, gevoel en een goede omgangmet koeien en de stierkeuze. Het eerstewat opvalt is de gezondheid van benenen klauwen op deze bedrijven.

Wat opvalt aan de gemiddelde bedrijvendie al lang aan Triple-a doen, is dat zehun vervangingspercentage vrij laagkunnen houden in vergelijking met hetnationale gemiddelde. Dit is

waarschijnlijk één van de meesteconomische pijlers van eenmelkveebedrijf.Wanneer je de omvang van een typischejongveehuisvesting ziet, dan zie je directwaarom het zo’n voordeel is om een lagevervanging te hebben en meer tijd,voeding en ruimte te kunnen steken inminder, maar hoogwaardiger jongvee.Bedrijven die veel jongvee moetenopfokken om genoeg vervanging tehebben om het aantal koeien op pijl tehouden, zitten constant in een negatievespiraal. Omdat ze een gebrek aan ruimteen vreetplekken hebben, betekent dit datze geen goed werk kunnen doen watbetreft de opfok. Vaarzen stromen deveestapel binnen, terwijl ze nog nietvolgroeid zijn en hierbij start denegatieve spiraal alweer.

Dit is de 9 jarige Zimiddy Lucas Whiskey EX ( GlenToctin Lucas 651 x Lexy lane promise Lance 213 xDelta boy Idaard 561) die op de Tarinaki Holsteinshow het senioren kampioenschap in de wachtsleepte en reserve kampioen over alle rassen werd.

Ik zag ook verschillende goedgemanagede bedrijven die net metTriple-A begonnen waren. Je ziet veelvoorbeelden van extremen in dezeveestapels. Meerdere generaties stierendie dezelfde kwaliteiten en gebrekenhebben, leidt tot een zeer herkenbaresoort vee. Maar zelfs met een goedopgezet veehouderijsysteem ontbrak hetdeze koeien aan de benodigde balans omeen hoge levensproductie te realiseren.Deze goed georganiseerde bedrijven diede lat wat hoger leggen neigen eerdermet Triple-A te beginnen omdat ze hetbeu zijn om met koeien te werken dieniet goed kunnen functioneren. Veel vandeze bedrijven horen over Triple-a door

Page 8: N I E U W S B R I E F 201502...Triple-A Vereniging Jaargang 22 Nieuwsbrief Februari 2015 1 N I E U W S B R I E F Inhoudsopgave pag. Beste Leden 2 Nieuwe analyseur: Ruud Kemna 3 Uitgebalanceerde

Triple-A Vereniging Jaargang 22

Nieuwsbrief Februari 2015 8

mond op mond reclame van anderebedrijven die er al langer mee werken endaar goede resultaten mee halen.

De meeste KI’s of spermaverkopers zijnnog steeds behoorlijk tegen het gebruikvan analyse. Maar gelukkig zijn er ookdie het wel op waarde weten te schatten.Veecom en KI Samen zijn uitzonderingenen zoeken stieren die anders zijn. Het isheel simpel. Er is een verpletterendekans in Nederland maar eigenlijk op hetgehele noordelijk halfrond voor 651,561,516, 615, 156 geanalyseerde stieren.Deze kwaliteiten ontbreken het meest inde Holstein populatie. Veecom en KISamen herkennen het gebrek aan dezekwaliteiten en willen een product dataanvult. Veel van de andere bedrijvenbieden een alsmaar groeiend aantalscherpe stieren aan. Maar deze brengengewoonweg niet het type koeien dieveehouders nodig hebben om melk teproduceren op een winstgevendemanier. Voor veehouders die naar watanders op zoek gaan adverteren ze ookmet Fleckvieh, Montbeliarde, en BrownSwiss om meer bot en kracht toe tevoegen aan teer vee. Zelf in deze rassenkomen de combinatie 243, 432, 423 hetmeest voor en zorgen voor een te lagemelkproductie omdat ze simpelweg niettoevoegen wat de populatie nodig heeft.Er is een diepgaande disconnectie tussenspermaverkoop organisaties en debehoefte van veehouders. Ik vind hettriest dat wereldwijd heel veelveehouders niet in de gaten hebben datdit ten koste gaat van de efficiëntie vanhun koeien en het inkomen van hunfamilies. Vooral nu in veel landen eendrastische verlaging van de melkprijs inhet vooruitzicht licht voor komendseizoen. Wanneer je hoge veeartskostenhebt en stijgende voerprijzen dan wordoverleven veel moeilijker.

Het volgende type bedrijf wat ik tegenkwam waren bedrijven die al lang Triple-a gebruiken, goede stallen hadden,goede veemensen waren en de voedinggoed voor elkaar. Dit zijn zeerwinstgevende bedrijven en deveehouders kwamen veel relaxter op mijover. Sommige van deze bedrijven halenhele hoge levensproducties met lagevervangingspercentages. Deze bedrijvenhebben heel weinig kreupele koeien, lage

veearts kosten, de uiergezondheid isuitzonderlijk en het totale dierwelzijn isvan een excellent niveau. Deze bedrijvenbegrijpen de relatie tussen alle aspectenvan een melkveebedrijf als een systeem.Ze snappen dat geen van de onderdelenvan het bedrijf los van elkaar gezienkunnen worden. Ze weten de relatietussen bedrijfsonderdelen op waarde teschatten.

De beste veestapel die ik zag was dievan John de Vries. Hij gebruikt al jarenTriple-a en ik ben teleurgesteld dat ikniet meer tijd had op dit bedrijf. Hijbegrijpt de relatie tussen allebedrijfsonderdelen als een systeem enondanks dat zijn stal oud is doet hijdatgene goed wat hij goed kan doen. Hijgaf me ook de indruk dat hetgene waarhij mee bezig is hem veel plezier geeft.Hij heeft een groot aantal werkelijke elitedieren, maar hij verwacht nog steedsvan ze dat ze een grote wil hebben ommelk te produceren en goed kunnenfunctioneren binnen de koppel. Hij snapthet nut van het uitbalanceren vankwaliteiten zo goed dat hij geen angstheeft om stieren te gebruiken die in ééngeneratie de kwaliteiten kunnentoevoegen die zijn koeien nodig hebben.Dit zijn stieren waar andere topfokkersdoodsbang van zijn en nooit zoudengebruiken. Om hele beste koeien tefokken heb je een bepaalde overtuigingnodig. Zijn koeien worden steeds beteromdat hij het recept beter begrijpt danwie dan ook.

Je moet een specifiek soort persoon zijnom een goede analyseur te kunnen zijn.Het is geen exacte wetenschap omdathet mensenwerk is dat verbandenanalyseert. Om deze reden moetenanalyseurs discipline hebben, goedobserveren en systeemdenkers zijn. Hetis geen gemakkelijk proces om tebeschrijven en velen zullen altijd denkendat het hetzelfde is als lineaire evaluatie.Waar lineair stopt daar begint hetanalyseren. Dus het is ingewikkelder danhet lijkt. Bij analyse is een koe eenkaart. Je moet systeemmatig deaanwijzingen volgen die leiden tot haarproblemen. Bij sommige koeien volg jede juiste weg de eerste keer direct goedmaar er zijn er ook waar je toch eenandere weg in moet slaan tot je de

Page 9: N I E U W S B R I E F 201502...Triple-A Vereniging Jaargang 22 Nieuwsbrief Februari 2015 1 N I E U W S B R I E F Inhoudsopgave pag. Beste Leden 2 Nieuwe analyseur: Ruud Kemna 3 Uitgebalanceerde

Triple-A Vereniging Jaargang 22

Nieuwsbrief Februari 2015 9

oorzaak van haar problemen kuntuitleggen. Als je op dit punt gekomenbent moet je een beslissing nemen watde meest effectieve volgorde van haar 3cijfers is om in de volgende generatie deproblemen het best op te lossen.Wanneer je realiseert dat je dit moettoepassen op soms 200 dieren per dagdan snap je aan welke mentale eisen eenanalyseur moet voldoen. Je moet eenuitstekende discipline hebben enonvoorwaardelijk respect en passie voorde melkkoe. De complexiteit van hetdenkproces betekent dat velen hetberoep analyseur zijn wel wat toelijktmaar dat uiteindelijk maar weinigen hetecht willen leren. Wanneer je met detraining begint dan moet je echt vechtenom het te leren omdat je zoveelinformatie krijgt dat het op een gegevenmoment als vergif tegen je begint tewerken. Ik denk dat het voor eenanalyseur ook belangrijk is om respect tehebben voor de uitzonderlijke koeienmandie Bill Weeks was. Hij had de gave omzijn observaties op papier te zetten enheeft ons gegeven wat analyse vandaagis. Op het moment dat jij je respectverliest voor deze man, op hetzelfdemoment verlies je jezelf om een goedeanalyseur te zijn.

Jan Schilder zijn verhaal over triple-a inEuropa is bijna te vergelijken met datvan Bill in de jaren 50. Jan was de eersteanalyseur in Europa. Ik ben persoonlijkgetuige geweest van zijn opmerkelijkekarakter en oneindige passie voor hetanalyseren. Hij begon als een jonge mandie met een Amerikaanse analyseurmeereed en geen woord Engels begreep.Hij had te maken met rechtszaken, geengeld en maar een paar klanten en zobegon hij als analyseur. Hij is ook directverantwoordelijk voor de groei in Europaen vooral in Nederland. Je moetbegrijpen dat analyseurs zelfstandigenzijn die de merknaam gebruiken omkoeien te analyseren. Jan heeft eenomgeving gecreëerd waar alleanalyseurs veel contact met elkaarhebben, elkaar continu alsinformatiebronnen gebruiken en elkaaruitdagen om beter te worden in hetkoeien analyseren. Het is dit netwerk datals model dient voor Triple-a en hettrainen van nieuwe analyseurs in detoekomst. Eén van mijn persoonlijke

grootste zorgen over het analyseren aande andere kant van de wereld is hetgebrek aan kwaliteitscontrole wanneer ikde enige analyseur zou zijn. Het is hetcontact met dit netwerk van mensen diede basis vormt voor kwaliteitscontrole enprofessionaliteit.

Er zijn veel veehouders in Nederland dieinteresse in Triple-a hebben getoondomdat ze er zulke goede verhalen overgehoord hebben van buren die hetsysteem ook gebruiken. Later besluitenze toch geen Triple-a te gebruiken ophun veestapel omdat er te weinig 651,516, 561 geanalyseerde stierenbeschikbaar zijn bij hun KI organisaties.Hier zit een kern van waarheid in. Maardit is niet een probleem wat met hetTriple- a systeem te maken heeft. Het iseen probleem dat speelt in dehedendaagse fokkerij. Genomics en eenverkort generatie interval zorgt ervoordat dit probleem alleen maar gaattoenemen de komende tien jaar. Triple-a is nog steeds het enige systeem dat ervoor kan zorgen dat de volgendegeneratie niet van het randje kukelt. Ditis de reden dat ik persoonlijk denk datTriple-a het meest belangrijkefokkerijhulpmiddel is die we alsmelkveehouders momenteel hebben envoor een winstgevender melkkoe kanzorgen.

Alle veehouders willen winstgevendekoeien fokken. Ondanks dat veehoudersdezelfde doelen hebben zijn ze vannature zo partijdig geworden. Genomicstegenover dochter getest, hoog exterieurtegenover hoge index, Nieuw Zeelandsestieren tegenover buitenlandse stieren,CRV tegenover LIC. Deze onderwerpenworden zo hoog opgespeeld dat hetsoms leidt tot minachting en leidt totzinloze conclusies waarin mencompromisloos wordt. Dit is wat ik hetmooiste vind aan Triple-a . Het zegt nietdat de ene koe beter is dan de andere.Het zegt niet dat de ene KI organisatiebeter is dan de andere. Het zegt niet datproductie belangrijker is dan exterieur ofeen hoge index. Het zegt zelfs niet datde ene stier beter is dan de andere.Afhankelijk van een veehouder zijnpersoonlijke voorkeur is het slechts eenhulpmiddel die de veehouders een

Page 10: N I E U W S B R I E F 201502...Triple-A Vereniging Jaargang 22 Nieuwsbrief Februari 2015 1 N I E U W S B R I E F Inhoudsopgave pag. Beste Leden 2 Nieuwe analyseur: Ruud Kemna 3 Uitgebalanceerde

Triple-A Vereniging Jaargang 22

Nieuwsbrief Februari 2015 10

handvat geeft om de volgende generatiete verbeteren .Ik heb de afgelopen jaren teveel mensenhoren zeggen dat veehouders dom zijn.Dit is niet waar en ik geloof geenseconde dat veehouders opzettelijkproberen slechte koeien te fokken. Velenproberen het beter te doen maar moeteneerst begrijpen hoe ze betere resultatenkunnen krijgen. Van nature worden zeaangetrokken tot de nieuwe hoogvliegeruit het schap van de KI organisatie.Onderschat nooit hoe krachtig hetinstrument geschoolde marketing is.Marketing kan ervoor zorgen dat eenslecht idee een goed idee gaat lijken. Eris hiervoor in de historie geen grotervoorbeeld dan Adolf Hitler en JosephGoebbels. Ze hadden een verschrikkelijkidee en verkochten het aan een volk metals gevolg wereldwijde verwoesting.Helaas zijn er vele goede ideeën om onsheen die helaas niet goed tot uitinggebracht worden.

Ik denk dat Triple-a moet werken aan demanier hoe het verhaal wordt vertelt.Wie dan ook wel of niet de beslissingneemt om Triple-a als hulpmiddel tegebruiken, het verhaal van Bill Weeks ende balans tussen rond en scherp is vangrote waarde voor de veehouderijsectorover de hele wereld. Ik denk dat PhilHasheider zijn boek “ Creating BalanceBetween Form en Fuction” als verplichteliteratuur moet worden beschouwd voorelke student veehouderij. Ook als jebesluit om geen analyse te gebruiken.Als je het boek uit hebt ben je in staatom betere koeien te fokken dan voordatje het boek gelezen hebt.

Op het einde van mijn reis ben ik naarde HHH show in Zwolle geweest. Erwaren enkele hele beste koeienaanwezig maar ook enkele hele gewonedieren. Het is reëel dat een show koeeen grote ontgoocheling geworden isvoor de veehouderij. Begrijp me nietverkeerd, er zijn fantastischeshowkoeien wat ook fantastische koeienzijn. Om één of andere reden is er eenneiging van juryleden en show fokkersom een dier te creëren en te promotendat wereldwijd tegen het instinct in gaatvan elke veehouder. Smal wordtuitgelegd als melktypisch. Extreem hogeen scherpe koeien worden beschouwd als

prachtig en stijlvol. Kracht en breedteworden beschouwd als gebrek aanmelktype. Het keuren van koeien zoubeschermt moeten worden doordiegenen die er van houden. Het is eenprachtige sociale ervaring en eenjaarlijks hoogtepunt voor veleveehouders die deelnemen. Maar hetmoet om de beste koeien blijven gaan.

De conclusie van mijn tijd in Nederlandis een geest verruimende ervaring diemijn leven werkelijk veranderd heeft.Mijn liefde voor Triple-a en koeienbestaat nog steeds. Het heeft inzichtgegeven welke kansen en mogelijkhedenveehouders wereldwijd hebben. Hetheeft me ook geleerd dat veehouden aande andere kant van de wereld niet zoveelverschilt dan als je zou verwachten.Mensen zijn nog steeds mensen enkoeien zijn nog steeds koeien. Maar hetbelangrijkste is dat er niets belangrijkeris dan leren. De dag dat je stopt metleren is de dag dat je gaat vallen.

De vereniging op bezoek bij deenthousiaste familie Soepboer.

De familie Soepboer, bestaande uit Klaasen Thea boeren met hun zonen JanDouwe en Durk in het Friese Oudega(sm). Het gezin telt 5 kinderen. Hetbedrijf omvat 78 ha zandgrond waarvan6 hectare huur. Er worden 120 koeiengemolken en er zijn 67 stuks jongveeaanwezig. Het werk bij de koeien,machine onderhoud en al het landwerk,op maïs hakselen/inzaaien na, wordt ineigen beheer gedaan.

Een mooie Smooth, Dairy 5e kalfs Daytona(Champion x Jocko) die enorm veel ruivoer kanvreten en de wil heeft om te melken

Page 11: N I E U W S B R I E F 201502...Triple-A Vereniging Jaargang 22 Nieuwsbrief Februari 2015 1 N I E U W S B R I E F Inhoudsopgave pag. Beste Leden 2 Nieuwe analyseur: Ruud Kemna 3 Uitgebalanceerde

Triple-A Vereniging Jaargang 22

Nieuwsbrief Februari 2015 11

In 1958 is pake Douwe (opa) alsboerenarbeider met 2 koeien begonnenin het buitendijkse Noorderleech bijFerwerd. In de jaren 70 is hij verhuisdnaar Nijega en had toen 17 koeien. In2002 is de familie op de huidige locatiekomen wonen. De bovenbouw van deligboxen werd vervangen en de stal werdverlengd. Doordat er veel land om dezelocatie lag scheelde dit veel tijd voor hetbewerken van de grond. In 2013 kwamhet bedrijf van de buren te koop. Doordeze aankoop kon het jongvee naar ditbedrijf verhuizen en was er meer ruimtevoor melkvee. De jongveestal renovatieis voor een groot gedeelte in eigenbeheer gedaan. Het is niet de bedoelingom het bedrijf nog veel te laten groeien,het doel is om de stal efficiënt tegebruiken voor alleen melkkoeien. In demelkveestal zijn nu 140 ligboxen, in dejongveestal 100. De familie Soepboerstreeft naar een goed koe comfort metruim gevulde diepstrooisel boxen en eengoede verzorging. Ze streven naar veeloude koeien, een koe moet op eenmakkelijk manier op naar de 100.000kilogram melk kunnen. De gemiddeldeproductie is op dit moment 8.800 kgmelk, 4,20% vet en 3,50% eiwit meteen leeftijd van 5.03 jaar en een celgetalvan 160. Met een vervangingspercentagevan 15% is het goed mogelijk om eengemiddelde leeftijd van 6 jaar te kunnenbereiken. Dit wordt ook mede mogelijkgemaakt door vaarzen voor het leven teverkopen.

Een mooie Smooth, Dairy, Style 4e kalfs dochtervan brown Swiss stier Simon Even die 10.471 kgproduceert met 3.97% vet 3.70% eiwit in 305dagen.In 2005/2006 liep de familie Soepboerbij de koeien tegen

gezondheidsproblemen aan. Er werdaltijd met het SAP programma gewerkt.Maar de koeien konden de productie nietaan doordat ze te smal waren. Durkkwam in contact met Wim de Boer vanVeecom en raakte onder de indruk vanzijn uitleg over het Triple-a systeem. Hijhoefde weinig moeite te doen om thuisde koeien te laten analyseren ensindsdien zien ze de koeien alleen maarbeter worden. Vooral het gemakwaarmee de koeien nu produceren,makkelijk afkalven en mindergezondheidsproblemen hebben.

In het verleden hebben ze last gehadvan celgetal problemen na een fout IBRvaccin. In die tijd werden veel dochtersvan Cash gemolken en deze hebbenallemaal om deze reden het bedrijfverlaten. Door deze periode wordenstieren tegenwoordig extra geselecteerdop hun celgetal vererving. Daaromworden er ook hoofdzakelijk fokstierengebruikt. Je kunt beter selecteren enhebt minder kans op afzwaaiers.

De stieren worden naast celgetal verdergeselecteerd op vruchtbaarheid, goedebenen en bruikbare uiers, we willengraag dat de nakomelingen oud kunnenworden. Er worden koeien gemolken vano.a. Mascol, Ramos, TKO, Virzil, Active,Potente en Prince

In de stal waren we erg onder de indrukvan de koeien, die veel lengte enbreedte hebben met een zeer goedeconditie.Als het ruwvoer een nog beterevoedingswaarde had dan konden zewaarschijnlijk nog wel meer melkproduceren aldus de familie Soepboer.Met een blokkenwagen wordt er kuil metmaïs gevoerd. De hoeveelheidkrachtvoer was afgelopen zomer19kg/100kg melk, s' winters 23kg.Het jongvee is van Big winner, Prince,Virzil en D.Mason.

Er wordt momenteel geïnsemineerd metWyman, Pilot, Prince, Kodak, Twist enSurefire.De familie Soepboer is heel tevreden methet jongvee en hopen dat hier ook veeloude koeien uit groeien.

Page 12: N I E U W S B R I E F 201502...Triple-A Vereniging Jaargang 22 Nieuwsbrief Februari 2015 1 N I E U W S B R I E F Inhoudsopgave pag. Beste Leden 2 Nieuwe analyseur: Ruud Kemna 3 Uitgebalanceerde

Triple-A Vereniging Jaargang 22

Nieuwsbrief Februari 2015 12

Een sterke, hoge 7e kalfs Ramos dochter die 10.000 kg melk produceert met 4.00% vet en 3.58% eiwit

Een sterke en slijtvaste 5e kalfs Progretto dochter. Productie 11.753 kg 3.45%vet en 3.40% eiwit in 305 dagen.