MUZIKALE SPROOKJES Radio Filharmonisch Orkest · 2018-11-27 · 2 58e seizoen 1 december 2018 3...

7
MUZIKALE SPROOKJES Radio Filharmonisch Orkest Ludovic Morlot dirigent Lavinia Meijer harp Felix Mendelssohn-Bartholdy 1809-1847 Ouverture Midzomernachtsdroom 1826 Kaija Saariaho 1952 Trans 2015 - nederlandse première voor harp en orkest Fugitif · Vanité · Messager PAUZE Igor Stravinsky 1882-1971 De vuurvogel 1909-1910 sprookjesballet in twee taferelen naar een scenario van michail fokin introductie eerste tafereel Kasjtsjejs betoverde tuin · Opkomst van de vuurvogel, nagezeten door Ivan Tsarevitsj · Dans van de vuurvogel · Ivan Tsarevitsj neemt de vuurvogel gevangen · De vuurvogel smeekt om zijn vrijlating · Opkomst van dertien betoverde prinsessen · Cadens · De prinsessen spelen met de gouden appels. Scherzo · Plotselinge opkomst van Ivan Tsarevitsj · Chorovod (Rondo), gedanst door de prinsessen · Zonsopkomst · Ivan Tsarevitsj dringt Kasjtsjejs paleis binnen · Feeërieke klokjes, binnenkomst van Kasjtsjejs monsterbewakers en de gevangenneming van Ivan Tsarevitsj · De aankomst van Kasjtsjej de Onsterfelijke · Dialoog tussen Kasjtsjej en Ivan Tsarevitsj · De prinsessen pleiten voor vergeving · Opkomst van de vuurvogel · Dans van Kastsjejs gevolg, betoverd door de vuurvogel · Al Kasjtsjejs onderdanen dansen, bezeten door de betovering van de vuurvogel · Wiegelied (de Vuurvogel) · Kasjtsjej wordt wakker · De dood van Kasjtsjej · Donkere schaduwen tweede tafereel Het paleis verdwijnt, tegelijk met Kasjtsjejs betovering, en de stenen wachten komen weer tot leven. Allen verblijden zich. 1 december 2018 14.15-16.00 uur serie radio filharmonisch orkest & friends ii-2

Transcript of MUZIKALE SPROOKJES Radio Filharmonisch Orkest · 2018-11-27 · 2 58e seizoen 1 december 2018 3...

MUZIKALE SPROOKJES

Radio Filharmonisch Orkest

Ludovic Morlot dirigent

Lavinia Meijer harp

Felix Mendelssohn-Bartholdy 1809-1847Ouverture Midzomernachtsdroom 1826

Kaija Saariaho 1952Trans 2015 - nederlandse premièrevoor harp en orkestFugitif · Vanité · Messager

pauze

Igor Stravinsky 1882-1971De vuurvogel 1909-1910sprookjesballet in twee taferelen naar een scenario van michail fokinintroductieeerste tafereel Kasjtsjejs betoverde tuin · Opkomst van de vuurvogel, nagezeten door Ivan Tsarevitsj · Dans van de vuurvogel · Ivan Tsarevitsj neemt de vuurvogel gevangen · De vuurvogel smeekt om zijn vrijlating · Opkomst van dertien betoverde prinsessen · Cadens · De prinsessen spelen met de gouden appels. Scherzo · Plotselinge opkomst van Ivan Tsarevitsj · Chorovod (Rondo), gedanst door de prinsessen · Zonsopkomst · Ivan Tsarevitsj dringt Kasjtsjejs paleis binnen · Feeërieke klokjes, binnenkomst van Kasjtsjejs monsterbewakers en de gevangenneming van Ivan Tsarevitsj · De aankomst van Kasjtsjej de Onsterfelijke · Dialoog tussen Kasjtsjej en Ivan Tsarevitsj · De prinsessen pleiten voor vergeving · Opkomst van de vuurvogel · Dans van Kastsjejs gevolg, betoverd door de vuurvogel · Al Kasjtsjejs onderdanen dansen, bezeten door de betovering van de vuurvogel · Wiegelied (de Vuurvogel) · Kasjtsjej wordt wakker · De dood van Kasjtsjej · Donkere schaduwentweede tafereel Het paleis verdwijnt, tegelijk met Kasjtsjejs betovering, en de stenen wachten komen weer tot leven. Allen verblijden zich.

1 december 2018 14.15-16.00 uur

serie radio filharmonisch orkest & friends ii-2

2 358e seizoen 1 december 2018

Sprookjes zijn onweerstaanbaar, zeker als ze op goede muziek zijn gezet. Daarom duiken de Franse dirigent Ludovic Morlot en het Radio Filharmonisch Orkest vanmiddag in een wereld van elfjes, onsterfelijke tovenaars en magische vogels. Van Mendels­sohns concertouverture Een midzomernachtsdroom tot de Russi­sche sprookjeswereld in Stravinsky’s De vuurvogel. Niet minder feeëriek is de kleurrijke klankwereld van Trans, Kaija Saariaho’s recente harpconcert dat vanmiddag zijn Nederlandse première beleeft met Lavinia Meijer als solist.

Magisch elfenwoudFelix Mendelssohn was nog maar een jochie toe hij al Shake­speare las. Onder het toeziend oog van huisleraar Karl Heyse (later een beroemd filoloog) las hij het werk van de Engelse bard in zowel het origineel als in vertaling. Het stuk dat vooral tot de jonge verbeelding sprak: A Midsummer Night’s Dream, de feeërieke komedie over toverdrankjes, liefdes­intriges en een kluchtig groepje handwerkers dat een toneel­stuk voorbereidt in het magische elfenwoud van Oberon en Titania. Zus Fanny herinnerde zich vele jaren later in een brief: “Felix ging compleet op in het toneelstuk. Hij identificeerde zich sterk met de personages en herschiep ze als het ware in zijn hoofd.”Zo bezien is het niet vreemd dat Mendelssohn tot twee keer toe muziek bij Een midzomernachtsdroom componeerde. In 1842 schreef hij de toneelmuziek (opus 61), met daarin de beroemde bruidsmars. Voor de opening van het werk greep hij terug naar een ouverture die hij, nog maar zeventien jaar oud, in de zomer van 1826 had gecomponeerd voor een van de beroemde huis­concerten van de familie Mendelssohn.Met werken als Een midzomernachtsdroom, maar later ook met Die Hebriden en Meeresstille und glückliche Fahrt was Mendelssohn een van de vroegromantische grootleveranciers van de ‘concert­ouverture’. Het genre had zijn oorsprong in Wenen, waar het

MUZIKALE SPROOKJES

live webcastEen videoregistratie van dit concert wordt live uit­gezonden via internet. nporadio4.nl/live

programmaboekjesWist u dat u enkele dagen voor ieder concert het programmaboekje al kunt inzien op onze site? zaterdagmatinee.nl

uitzending npo radio 4 en terugluisterenDit concert wordt live uit­gezonden via NPO Radio 4. Via de website zaterdagmatinee.nl kunt u de gehele uitzen­ding terug luisteren. Enkele dagen ná ieder concert kunt u het concert (zonder pauzeprogramma) terug­luisteren op nporadio4.nl/

concerten

BENT U AL VRIEND?

www.vriendenvandematinee.nl

podium wittemanPaul Witteman ontvangt zondag de Italiaanse pianisten Enrico Pace en Igor Roma (zij spelen een deel uit The Planets van Holst), violiste Dia-manda Dramm (Dutch Classical Talent Award 2018), het Alma Quartet (met een paaldanseres), en de jonge gitarist Tim Beattie; Babette van Veen en Peter Tiehuis brengen Weet je nog van Herman van Veen.live op npo 2 (18.05 uur) podiumwitteman.nl

matinee café Na afloop van het concert kunt u in ‘Matinee Café’ de gesprekken bijwonen van Hans Haffmans en zijn gasten . Live vanuit het Concertgebouw café. Vandaag te gast: harpiste Ernestine Stoop.live op npo radio 4 nporadio4.nl/

matineecafe

in memoriam Maxim MikhailovHet Bolsjoj Theater heeft bekendgemaakt dat Maxim Mikhailov 21 november jl. op 56­jarige leeftijd is overle­den. De Rus was een telg uit de familie van de Bolsjoj­coryfeeën Igor Mikhailov en Maxim Dormidontovitch Mikhailov, respectievelijk zijn vader en grootvader.

In de hoofdtheaters van Moskou en Milaan tot Londen, Parijs en New York zong hij de grote bas­rollen uit het Russische operarepertoire, maar ook Mozart en Rossini.In de NTR ZaterdagMatinee zong hij onder andere de rollen van Tka tsjenko in Prokofjevs Semjon Kotko (Vladi­mir Jurowski, 2016) en Tsaar Dodon in De gouden haan van Rimski­Korsakov (Vasily Petrenko, 2017). Zijn voortreffelijke podiumperformance, maar ook zijn krachtige, warme persoonlijkheid achter het toneel, zal het team van ZaterdagMatinee niet snel vergeten.

de zaterdagmatinee op social mediaVia facebook, twitter en insta gram houdt de Matinee u op de hoogte van het laatste nieuws rond de concerten. Volg ons en praat mee!

4 5klanken van de harp laten zich gemakkelijk overstemmen door het orkest. Hoewel ik me hiervan scherp bewust was, wilde ik toch alle orkestkleuren voor dit stuk tot mijn beschikking hebben. Ik heb daarom geprobeerd de harp zoveel mogelijk solistische ruimte te geven. Passages voor het volledige orkest zijn zeldzaam. In plaats daarvan concentreert de muziek zich op dialogen tussen de solist en uiteenlopende instrumentale groepen.”Dat die strategie wonderwel werkt, bleek vorig jaar nog toen harpist Xavier de Maistre (aan wie het soloconcert ook is opgedragen) met het City of Birmingham Symphony Orchestra de Britse première gaf van Trans. “Aurally seductive scatters of iridescence”, schreef The Guardian. “Subtly scored and enthusiastically exploring the harp’s possi­bilities”, aldus de Birmingham Post.In Trans laat Saariaho inderdaad een keur aan harptechnieken horen. In haar eigen woorden: “wat me erg aan het instrument bevalt zijn de vele mogelijkheden om glissandi te maken. Maar ook het geluid van de vingers die aan de snaren plukken of de genereuze resonanties van het lage register spreken me aan. Ik heb geprobeerd deze verschillende karakteristieken zo gedetail­leerd mogelijk te variëren, in het bijzonder voor de cadensen – een voor elk deel – waarin de harp solo speelt.”Het openingsdeel ‘Fugitif’ introduceert de verschillende muzi­kale karaktertrekken en texturen van de harp en laat het solo­instrument in dialoog treden met de verscheidene orkest­groepen. ‘Vanité’, het tweede deel, is volgens Saariaho als een stilleven. Ze vergelijkt de te berde gebrachte muzikale ideeën, sommige licht, andere donker van kleur, met objecten die telkens in een ander licht worden bekeken.‘Messager’, het kwikzilverachtige slotdeel, is snel en energe­tisch. Tussen de harp en de orkestinstrumenten ontspint zich een muzikale estafette, waarin de doorgegeven boodschap bij elke rondgang een beetje verder transformeert.

omstreeks 1800 gebruikelijk was opera­ouvertures onafhanke­lijk te programmeren als openingsnummer van symfonische concerten. Het duurde niet lang voordat componisten speciaal voor derge­lijke gelegenheden nieuwe, op zichzelf staande ouvertures begonnen te schrijven. Aldus ontstond een nieuwerwetse mengeling tussen enerzijds de klassieke symfonische vormtaal en anderzijds de buitenmuzikale inhoud die overwaaide uit de opera. Ook in Een midzomernachtsdroom worden tal van narratieve elementen verklankt. Neem de heiige openingsakkoorden in het hout, die je meteen meevoeren naar het toverbos van de elfenkoning Oberon en de feeënkoningin Titania. Of de werve­lende staccatoviolen, die klinken als het fonkelende sterrenstof dat in Disney’s Peter Pan van de vleugels van Tinkerbell dwar­relt. In een mozartiaans strijkersthema weerklinkt de liefde van Lysander en Hermia, terwijl in steigerende violen het balken van de in een ezel omgetoverde Bottom nagalmt.

‘Scatters of iridescence’Verblendungen (1984), Lichtbogen (1986), Notes on Light (2006), Lumière et pesanteur (2009). De vaak visueel suggestieve titels van de Finse componiste Kaija Saariaho laten weinig twijfel bestaan over het centrale thema van haar werk: klankkleur.Dankzij haar feilloze beheersing van spectrale componeertech­nieken en slimme toepassingen van live elektronica wordt een ensemble in haar handen tot zoiets als een akoestisch prisma. Toonhoogtes buigen af en smelten opnieuw samen tot wonder­lijke timbrewaaiers. Even virtuoos verkent zij het grensgebied tussen toon en ruis, om er de meest toverachtige muziek uit op te diepen.Opvallend: wie Saariaho’s partituren erop naleest, merkt dat de harp een belangrijke pijler in haar klankuniversum is. Het instrument speelt een rol in al haar grote orkest­ en ensemble­werken en figureert tevens quasi­solistisch in tal van kleiner bezette stukken. Neem Fall (1991), voor harp en elektronica. Of New Gates (1996), voor fluit, harp en altviool.Toch is het componeren van een echt harpconcert heel andere koek, merkte de componiste tijdens het schrijven van Trans (2015). Saariaho in een eigen toelichting: “De nogal delicate

Felix Mendelssohn Kaija Saariaho

AN

DR

EW

CA

MP

BE

LL

6 7Toch speelde hij het klaar om in krap een half jaar tijd ruim drie kwartier aan dansmuziek van een bedwelmende klank­pracht op papier te krijgen. In november 1909 noteerde Stra­vinsky de eerste krabbels tijdens een wintervakantie op het landgoed Ljoebensk, begin mei 1910 was De vuurvogel af, geor­kestreerd en wel.Na de daverende première van het ballet, op 25 juni 1910 in het Parijse Palais Garnier, was Stravinsky in één klap wereldbe­roemd. Wat, naast zijn kleurrijke orkestraties, zeker bijdroeg aan het succes was dat Diaghilev met De vuurvogel slim inspeel­de op de smaak van de gesoigneerde Parijse upperclass. Dat het exotische zeer in de mode was in de Franse hoofdstad, was een seizoen eerder al gebleken toen de Ballets Russes met produc­ties als Cléopâtre en Le festin een kleurrijke mengelmoes van highlights uit het werk van Rimski­Korsakov, Glazoenov en Moesorgski hadden gegeven.In De vuurvogel stond de Russische cultuur andermaal centraal. Samen met kunstenaar Alexandre Benois destilleerde Fokine een folkloristische potpourri uit diverse Slavische sprookjes. In hun uiteindelijke libretto raakt de heldhaftige prins Ivan Tsarevitsj tijdens een jachtpartij verdwaald in het rijk van de boze tovenaar Kasjtsjej. Hij valt er als een blok voor een van diens dertien betoverde prinsessen, krijgt het aan de stok met een legertje monsterlijke wachters, maar weet de boel op het nippertje te redden met hulp van de magische vuurvogel.Frappant: zoals componist Louis Andriessen en muziekpublicist Elmer Schönberger schrijven in hun Stravinsky­monografie Het Apollinisch Uurwerk (1983) bestaat de partituur van De vuurvogel uit een mozaïek van muzikale invloeden. In het hoofdstuk ‘De vuurvogel als ekster’ brengen ze feilloos de verschillende componisten in kaart bij wie Stravinsky inspiratie opdeed.Zo stond zijn voormalige leermeester Rimski­Korsakov model voor het veelvuldige gebruik van de exotisch klinkende octoto­nische toonladder, weerklinken er in de flageolet­glissando’s uit de opening duidelijk echo’s van Ravels Rapsodie espagnole, heeft de ‘Berceuse’ veel weg van de Pavane uit diens Ma mère l’oye, en vertoont de ‘Dans van de vuurvogel’ opvallende gelijkenissen met Skrjabins Poème de l’extase.

Joep Christenhusz

De vuurvogel en een ekster“Hij speelde zijn eerste schetsen door aan het klavier, terwijl ik de rol van Ivan Tsarevitsj improviseerde. De piano deed dienst als muur. Ik klom erop, sprong eraf en kroop, angstig om mij heen kijkend, door de woonkamer. Hij hield me nauwlettend in de gaten en begeleidde mijn bewegingen met flarden van wat later de Tsarevitsj­thema’s zouden worden. Met mysterieuze tremolo’s verklankte hij de tuin van de sinistere Onsterfelijke Kasjtsjej.”In zijn Memoirs of a Ballet Master (1961) maakt choreograaf Michel Fokine, bijna vijftig jaar na dato, een enerverend spekta­kel van zijn eerste samenwerking met Igor Stravinsky. Volgens de componist zelf ging het er een stuk prozaïscher aan toe en baseerde hij zich bij het schrijven van De vuurvogel vooral op een grondige analyse van het libretto.Hoe dan ook was Stravinsky in de winter van 1909­1910 druk in de weer met zijn eerste grote balletpartituur. Welbeschouwd was het een haastklus, wat er alles mee te maken had dat zijn opdrachtgever, Sergej Diaghilev van de legendarische Ballets Russes, hem pas in derde instantie benaderde voor het project. Pas toen de componisten Nikolaj Tsjerepnin en Anatoli Ljadov vriendelijk hadden bedankt, wendde de beroemde impresario zich tot Stravinsky. Begrijpelijk, want de amper 27­jarige componist had, afgezien van het virtuoos geïnstrumenteerde orkeststuk Feu d’artifice (1908), nog maar weinig wapenfeiten op zijn naam staan.

kostuumschetsen voor De vuurvogel door Lev Bakst (1922 en 1910)midden: Stravinsky in 1913

8 9Ludovic MorlotDe Franse dirigent Ludovic Morlot werd in 2011 chef­dirigent van het Seattle Symphony. Dit seizoen dirigeert hij er veel werk van en rond Debussy, en nieuwe muziek van Caroline Shaw (Pianoconcert) en Pascal Dusapin (de Amerikaanse première van At Swim-Two-Birds, een werk dat overigens werd geschreven in opdracht van de NTR ZaterdagMatinee en hier op 30 septem­ber 2017 zijn wereldpremière beleefde). Behalve in Seattle en bij het Radio Filharmonisch Orkest dirigeert Morlot de symfonieorkesten van Houston, Detroit, Melbourne en Bamberg, en de filharmonische orkesten van Bergen en de BBC. Afgelopen zomer trad hij onder meer op tijdens de BBC Proms en het Edinburgh Festival (City of Birmingham Symphony Orchestra), the Caramoor Festival (Orchestra of St Luke’s), the Hollywood Bowl (Los Angeles Philhar­monic Orchestra) en het Aspen Music Festival. Hij werkt dikwijls met het Boston Symphony Orchestra, waar hij achtereenvolgens Seiji Ozawa Fellow­ship Conductor in Tanglewood (2001) en assistant­dirigent (2004­2007) was. Verder trad hij op met de Berliner Philharmoniker, het London Philhar­monic Orchestra, het New York Philhar­monic, Chicago Symphony, Atlanta Symphony, het Koninklijk Concertge­bouworkest, de Tsjechische Filharmo­nie, de Staatskapelle Dresden en het Budapest Festival Orchestra. In de jaren 2012­2014 was Ludovic Morlot chef­dirigent bij La Monnaie, waar hij onder andere La clemenza di Tito, Jenufa en

Pelléas et Mélisande dirigeerde. Morlot studeerde viool, en vervolgens directie aan de Pierre Monteux School (USA) en in London aan de Royal Academy of Music en het Royal College of Music (met een Norman del Mar Conducting Fellowship). Hij werd in 2014 verkozen tot Fellow of the Royal Academy of Music en bezet de Chair of Orchestral Conducting Studies at the University of Washington School of Music in Seattle.Eerder in de Matinee: Currier Divisions (NP), Mozart Vijfde vioolconcert & Dvorák Negende symfonie (2016)

Lavinia MeijerHarpiste Lavinia Meijer werd geboren in Zuid­Korea maar op haar tweede ge­adopteerd door een Nederlands gezin. Op haar elfde werd zij toegelaten tot het Utrechts Conservatorium; zij studeerde met hoogste onderscheiding af aan het Conservatorium van Amsterdam.Lavinia Meijer wil de horizon van haar instrument zo ver mogelijk verbreden. Zij speelt het klassieke harprepertoire, maar experimenteert daarnaast met elektronische muziek en brengt thea­traal werk, jazz en avant­garde werken

van componisten als Ellis Ludwig­Leone, Garrett Byrnes, Paul Patterson, Carlos Michans en Konstantia Gourzi. Zij werkte samen met Iggy Pop, Philip Glass, Sufjan Stevens en Ludovico Einaudi en, afgelopen november, met de Franse DJ Maud Geffray. Zij werd bovendien uitgenodigd voor het Pyeong Chang Winter Music Festival, gehouden ter ere van de Olympische Winterspelen 2018 in Zuid­Korea.Cities Change the Songs of Birds voor harp, samples en boombox dat Jacob TV voor Lavinia Meijer componeerde, maakt korte metten met de harp als ‘engelach­tig’ instrument. Meijer speelde verder eigen arrangementen van Radiohead en Leonard Cohen, en vertolkte Aheym van Bryce Dessner met het Kronos Quartet. Groot is haar affiniteit met de muziek van Philipp Glass, die haar toestem­ming gaf zijn compositie Metamorphosis voor harp te arrangeren, waarna hij enkele van zijn werken voor haar transcribeerde en hij haar uitnodigde voor optredens in Carnegie Hall en op zijn Days and Nights Festival in Big Sur, Californië. Haar opnamen omvatten muziek van onder anderen Händel,

Bach, Scarlatti, Takemitsu, Dessner, Muhly, Piazzola, Glass, Ravel en Debus­sy. Enkele ervan haalden goud en platina in de verkooplijsten en de top­10 op de Nederlandse hitlijsten. Lavinia Meijer is ambassadeur voor Save a Child’s Heart.Eerder in de Matinee: Badings Harpcon­cert & Yun In balance (2009)

Radio Filharmonisch OrkestElk seizoen speelt het Radio Filharmo­nisch Orkest tientallen concerten met veelal uniek repertoire in de NTR ZaterdagMatinee, het AVROTROS Vrijdagconcert en Het Zondagochtend Concert. Vernieuwende concertideeën als Pieces of Tomorrow en Out of the Blue bereiken een opvallend jong publiek. Er waren geslaagde optredens op het Lowlands Festival (2014), het grenzenslechtende festival Le Guess Who? (TivoliVredenburg, 2017) en bij Podium Witteman in Concert (Carré, 2017). Het Radio Filharmonisch Orkest levert bovendien met groot plezier zijn bijdrage aan de lunchconcerten in het Muziekcentrum van de Omroep in Hilversum, de Robeco Summernights en het Holland Festival. Vrijwel alle, goed bezochte, concerten worden rechtstreeks uitgezonden op NPO Radio 4. Dat betekent vanzelf dat het Radio Filharmonisch Orkest optreedt voor een live­publiek dat vele tientallen malen groter is dan een concertzaal ooit zou kunnen herbergen. En het werkt mee aan steeds méér uitzendingen op radio en televisie, van Podium Witteman en De Wereld Draait Door tot In Holland

UIT

VOE

RE

ND

EN

BR

AN

DO

N P

ATO

C

ST

EP

HA

N V

AN

FLE

TE

RE

N

1110 stokje van Markus Stenz over. Zij is daarmee de eerste vrouwelijke chef­dirigent van een Nederlands symfonie­orkest. De Amerikaan James Gaffigan, vaste gastdirigent sinds 2011, tekende bij tot en met seizoen 2022­2023.Vanzelfsprekend onderhoudt het orkest speciale contacten met dirigenten die een belangrijke rol in zijn geschiedenis hebben gespeeld. Het verleende ereti­tels aan Jaap van Zweden (honorary chief conductor), Edo de Waart (erediri­gent) en Bernard Haitink, die in decem­ber 2012 het beschermheerschap heeft aanvaard. In 2014 kreeg het Radio Filharmonisch Orkest een Edison Klassiek Oeuvreprijs toegekend voor zijn verdiensten voor het Nederlandse muziekleven, in 2017 de Concertgebouw Prijs (samen met het Groot Omroepkoor). Het Radio Filhar­monisch Orkest en het Groot Omroep­koor vormen, samen met de productie­afdeling van de concertseries van NPO Radio 4 (NTR en AVROTROS), de Stich­ting Omroep Muziek. www.radiofilharmonischorkest.nl Wordt u ook vriend van het Radio Fil­harmonisch Orkest? Zie www.radiofilharmonischorkest.nl/

vrienden-van-het-rfo

staat een kerk, het NPO Radio 4 Kerst­concert en Maestro Jules Onthult.Het Radio Filharmonisch Orkest, opgericht in 1945, is een onmisbare schakel in het Nederlandse muziekle­ven. Behalve het grote symfonische repertoire speelt het orkest, meer dan welk ander Nederlands symfonieorkest, muziek van dit moment. Het betreft vaak premières van werk dat in op­dracht van de omroepseries NTR Zater­dagMatinee en AVROTROS Vrijdagcon­cert wordt geschreven.Het orkest wordt sinds 2012 geleid door chef­dirigent Markus Stenz. Zijn voor­gangers waren, na grondlegger Albert van Raalte, Paul van Kempen, Bernard Haitink, Jean Fournet, Willem van Otterloo, Hans Vonk, Sergiu Comissi­ona, Edo de Waart en Jaap van Zweden. Het orkest werkte bovendien samen met illustere gastdirigenten als Leopold Stokowski, Kirill Kondrashin, Antal Doráti, Charles Dutoit, Valery Gergiev, Mariss Jansons, Michael Tilson Thomas, Gennady Rozhdestvensky, Peter Eötvös, John Adams, Christoph Eschenbach, Vasily Petrenko, Vladimir Jurowski en Pablo Heras­Casado.Vanaf 1 september 2019 neemt de Amerikaanse Karina Canellakis het

“Het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor (...) schakelen moeiteloos (...). Heras-Casado legt de juiste accenten, waardoor de muziek glashelder klinkt, maar smoort koor en orkest niet in controledwang; de fortissimo uitbarstingen klinken alsof de lucht werkelijk geklaard wordt. Ook opvallend is de precieze manier waarop smachtende passages in het koor worden overgenomen door de strijkers, met exact dezelfde warme klankkleur.”Persis Bekkering, over Boris Godoenov (NTR ZaterdagMatinee****), de Volkskrant, 10 september 2018

BESCHERMHEERBernard Haitink

CHEF-DIRIGENTMarkus Stenz

HONORARY CHIEF CONDUCTORJaap van Zweden

ERE-DIRIGENTEdo de Waart

VASTE GASTDIRIGENTJames Gaffigan

ASSISTENT-DIRIGENTENFrans­Aert BurghgraefSander Teepen

EERSTE VIOOLNadia WijzenbeekDimiter TchernookovAlexander BaevFred GaasterlandRoswitha DevrientMariska GodwaldtJosje ter HaarMasha IakovlevaKerstin KendlerAnna KorpalskaPamela KubikLeonie MensinkPedja MilosavljevicTheo PloegerGerrie RodenhuisPieter VelRuud Wagemakers

TWEEDE VIOOLCasper BleumersAndrea van HarmelenIan van den BerkEsther de BruijnMichiel EekhofWouter GroeszYvonne HamelinkAnnemarie van HelderenEsther KövyIngrid van LeeuwenDana MihailescuAlexander van den TolNina de WaalFrits Wagenvoorde

ALTVIOOLFrancien SchatbornFrank BrakkeeArjan WildschutIgor BobylevSabine DuchMarije HelderErik KrosenbrinkAnnemijn den HerderAnnemarie KonijnenburgRobert MeulendijkLotte de VriesAnnemieke Huls

CELLOMichael MüllerHarm BakkerWinnyfred BeldmanCrit CoenegrachtSebastiaan van EckAnneke JanssenAnsfried PlatArjen UittenbogaardMaaike PetersWillemiek Tavenier

CONTRABASRien WisseWilmar de VisserWalter van EgeraatAnnika PigorschSjeng SchuppStephan WienjusEduard ZlatkinMarta Fossas

FLUITBarbara DeleuEllen AlbertsCarla MeijersMaike Grobbenhaar (+ piccolo)

HOBOHans WoltersMarjolein KoningYvonne Wolters

ALTHOBOGerard van Andel

KLARINETArjan WoudenbergEsther MisbeekDiede Brantjes

BASKLARINETSergio Hamerslag

FAGOTHajime KonoeFreek SluijsBirgit Strahl (+ contrafagot)

CONTRAFAGOTDesirée van Vliet

HOORNPetra Botma­ZijlstraToine MartensFréderick FranssenRebecca Grannetia

TROMPETRaymond RookErwin ter BogtHans Verheij Sven Berkelmans

TROMPET BANDAHans van LoenenErwin ter BogtErik Torrenga

TROMBONEHerman NassJaume Gavilan AgulloJosé Benavent Esparza

TUBABernard Beniers

TUBA BANDALuc GeraatsBart van der PloegJasper TuikGerd Wensink

PAUKENPaul Jussen

SLAGWERKHans ZonderopVincent CoxEsther DoorninkRené OussorenPaula Brouwer

HARP Marianne SmitAstrid HaringVeronique Serpenti

CELESTAStephan Kiefer

PIANOAna Maria Sanchez Donate

RA

DIO

FIL

HA

RM

ON

ISC

H O

RK

ES

T

GELUIDSTECHNIEK Koen Keevel

12 zaterdag 15 december 13.30-ca 16.00 uurConcertgebouw Amsterdamserie opera-2

ROMEO EN JULIA IN ZWITSERLANDRadio Filharmonisch OrkestGroot Omroepkoor

Sir Mark Elder dirigentBenjamin Goodson koordirigent

Matthew Newlin tenorMarina Costa-Jackson sopraanTim Kuypers baritonCallum Thorpe basDavid Stout baritonTibbe Alkemade jongenssopraanEmily Rowe meisjessopraanAylin Sezer sopraanJeannette van Schaik sopraanNina van Essen mezzosopraanRaoul Steffani baritonLeon van Liere tenorMartijn Sanders bas

Delius A village Romeo and Juliet nederlandse première

VOLG

EN

D C

ON

CE

RT Romeo en Julia in Zwitserland

De beroemde operadirigent Sir Mark Elder dirigeert A village Romeo and Juliet van zijn landgenoot Frederick Delius. De titel van de opera gaat natuurlijk terug op Shakespeares toneelstuk, maar het verhaal niet. Wel is er ook hier een tragisch jong liefdespaar. Net als hun voorgangers is het hen verboden met elkaar om te gaan, en dat leidt tot hun – min of meer vrijwillige – dood. Maar: voor Delius geen Italiaans Verona, maar het Zwitserse boerenland. Twee rivalise­rende landbouwers, Manz en Marti, bevechten elkaar, tot groot verdriet van hun kinderen Sali en Vreli.

Bloedstollende ‘Walk to the Paradise Garden’Delius, een Brit met Duitse wortels, componeerde het werk rond 1900. Net als voor veel van zijn tijdgenoten is de invloed van Wagner onmiskenbaar. De puls van de muziek kan misschien wel als één vloeiende ‘unendliche Melodie’ beschouwd worden. Toch heeft Delius ook zijn humoristische momenten, zoals in de jaarmarktscène waarin peperkoekmannetjes en een rad­van­fortuin figureren. Uiteindelijk zijn we echter getuige van een bloedstollende symfonische ‘Walk to the Paradise Garden’, waarin Sali en Vreli gelaten hun einde tegemoet gaan.