Muziekwereld 1, 2016

jaargang 97 nummer 1 - 2016

vakbond voor musici en acteurs

Met het Sena Muziekproductiefonds helpen we je daar graag bij. Ben je professioneel muzikant en mis je de financiële middelen om jouw muziek te produceren?

Dan is het Sena Muziekproductiefonds er voor jou! Laat deze kans niet liggen en dien je aanvraag

vandaag nog in bij Sena.

Meer informatie en de voorwaarden: www.sena.nl/muziekproductiefonds

Een eigen opname met het Sena Muziekproductiefonds

redactioneel

2016De jaarlijkse belastingspecial van de Muziekwereld. Zoals al minimaal een jaar het geval is, is de onzekerheid voor zelfstan-digen niet veel kleiner geworden. Helder werd inmiddels dat de VAR per 1 mei afgeschaft wordt (dit geldt in principe per direct voor ambulante musici, voor wie de Ntb al een door de belastingdienst geaccordeerd contract uitonderhandelde); voor andere groepen zelfstandigen geldt de algemene overgangspe-riode van een jaar. Zoals elk jaar proberen wij in deze special zoveel mogelijk helderheid te brengen in de regels van de belastingdienst, voor zowel musici in loondienst als voor zzp’ers. Ook geeft fiscalist Eloy Veldhuijzen de huidige stand van zaken rond de opvolging van de VAR.Daarnaast uiteraard de vaste rubrieken, aandacht voor het inkomensonderzoek ‘Pop wat levert het op?’ en het SER- Rapport met de arbeidsmarktanalyse van de gehele kunsten-sector, de ontwikkelingen in de Orkestensector, de nieuwe samenwerking met de Dutch DJ Foundation en een evaluatie van drie jaar VCTN voor muziekauteurs.

Volg de Ntb en VCTN voor het laatste nieuws ook via twitter, onze digitale nieuwsbrieven en de vernieuwde website!

Met het Sena Muziekproductiefonds helpen we je daar graag bij. Ben je professioneel muzikant en mis je de financiële middelen om jouw muziek te produceren?

Dan is het Sena Muziekproductiefonds er voor jou! Laat deze kans niet liggen en dien je aanvraag

vandaag nog in bij Sena.

Meer informatie en de voorwaarden: www.sena.nl/muziekproductiefonds

Een eigen opname met het Sena Muziekproductiefonds

Uw gids bij overbelasting

- ingezonden mededeling -

Muziekwereld nr. 1 – 2016

Inhoud

Omslagillustratie: Robert Swart

kort nieuws4 Wat speelt er?6 Armenhuis Onderzoek naar het inkomen van (pop)musici orkesten12 Stockhausen for Students? 14 Tarieven en salarissen 2016 16 3 jaar VCTN18 Master Class DJ-Electronic Music Producer EHBO19 Auteursrecht en naburig recht voor de dj essay20 Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 201524 cd-besprekingen Vers geperst24 Casey’s Column31 De favoriete compositie van… muziekonderwijs32 De bezuinigingsronde van Nederland column35 Bart Wirtz – Theatertour 2016 DDJF36 Samenwerking Dutch DJ Foundation met Ntb en VCTN40 Alvorens en Dringende waarschuwing41 Ntb-verzekeringen Risico’s zijn overal, maar…42 Onder de leden Arjen de Vreede

45 - 58 BELASTINGSPECIAL - De artiestenregelling - Inkomstenbelasting 2015 - Beroepskosten in dienstbetrekking - De werkkostenregeling - Btw en de muziekpraktijk - Ontwikkelingen voor de zzp’er

59 Colofon

Deadline Sena Muziek-productiefonds Zondag 13 maart 2016 is de deadline van de eerstvolgende aanvraagronde in 2016 van het Sena Muziekproductiefonds. Het fonds biedt musici, die hun opnamen in eigen beheer willen uitbrengen, de kans om met sub-sidie een kwalitatief hoogwaar-dige geluidsopname te maken. Je kunt maximaal € 5000 aanvragen om de productiekosten van geluidsopnamen te financieren. Tweederde van dit bedrag is een subsidie en éénderde een rente-

aanmelden en beheren. Wat is er precies veranderd?- Vanaf nu is er één repertoire-

overzicht, waarin drie typen tracks staan vermeld: toege-voegde tracks, tracks waarvan de toevoeging nog niet is afgerond en tracks die door Sena zijn afgewezen.

- Het is mogelijk om vanuit het repertoireoverzicht direct

een track of album toe te voe-gen. Het toevoegen van tracks is bovendien eenvoudiger gemaakt.

- Bezig met het invoeren van een track of album maar je wordt onderbroken? Geen probleem. Je kunt tussentijds opslaan en later verder gaan.

- Het invoeren van een ISRC is

loze lening. Aanvragers moeten het geleende bedrag binnen twee jaar terugbetalen aan SENA en het fonds financiert nooit meer dan 50% van het totaalbudget. De andere betrokken partijen moeten eenzelfde bedrag bijleg-gen om tot een finished product te komen. De subsidievoorwaar-den staan op de website van Sena en je kunt er een digitaal aanvraagformulier downloaden en invullen. Voor meer info: www.sena.nl

Online portal van Sena vernieuwdSena’s online portal MySena is op een aantal punten vernieuwd, zodat rechthebbenden gemak-kelijker hun repertoire kunnen

vanaf nu verplicht voor produ-centen bij de toevoeging van nieuwe tracks.

MySena is onderdeel van www.sena.nl en alleen toegan-kelijk voor rechthebbenden van Sena. Ben jij uitvoerend kunste-naar en is jouw muziek gedraaid op radio en/of televisie maar ben je nog niet bij ons bekend? Meld je dan nu aan via www.sena.nl!

Nieuw jazzfestival in Den HaagThe Hague International Jazz Days is een nieuw jaarlijks terugkerend festival dat aansluiting vindt bij de wereldwijde viering van International Jazz Day, uitgeroe-pen door de UNESCO. Jazz wordt gezien als het muzikale genre bij

Metropole Orkest wint een Grammy Het Metropole Orkest heeft een prestigieuze Grammy Award gewonnen voor het album Sylva dat in 2014 werd opgenomen met de Amerikaanse band Snarky Puppy. Het orkest won de Grammy in de categorie Best Contemporary Instrumen-tal Album. Het was de zeventiende keer dat het Metropole Orkest genomineerd was. In 2009 won het orkest al eens een Latin Grammy Award. De Grammy Awards worden ook wel de ‘Oscars’ van de muziekwereld genoemd en beschouwd als één van de belangrijkste muziekprijzen.Chef-dirigent Jules Buckley noemt ‘Sylva’, dat live werd opge-nomen, één van de spectaculairste albums die het Metropole Orkest ooit heeft gemaakt. “Het laat zien hoe het orkest zich verder ontwikkelt en welke erkenning dit ook internationaal krijgt. We zijn enorm blij met deze prijs.” Buckley was in Los Angeles om de Grammy in ontvangst te nemen terwijl de or-kestleden het in Hilversum vierden. Wellicht krijgt het orkest nu ook in Nederland de financiële erkenning die het verdient.

Strijkers van het Metropole Orkest foto: Minke Faber

pagina 4 Ntb - Muziekwereld

kort nieuws

Wat speelt er?

jaar. Hiervoor krijgen de leden 4 workshops en concerten. Met meer leden kan JAM voor het-zelfde bedrag meer workshops en concerten organiseren. Vele professionals hebben reeds een

weer de mogelijkheid om meer leerlingen te trekken. Zo snijdt voor docenten en JAM Nederland het mes aan twee kanten. Het lidmaatschap van JAM voor niet-beroepsmusici kost 100 euro per

workshop en concert voor JAM verzorgd. Voor meer informatie en aanmelding naar www.JAMne-derland.com of neem contact op met Harald Walkate via [email protected]

uitstek dat mensen van verschil-lende culturen bij elkaar brengt en de dialoog bevordert. Op 30 april en 1 mei 2016 vindt de eer-ste editie van het festival plaats in Den Haag met concerten op de belangrijkste Haagse podia. The Hague International Jazz Days is een initiatief van Stichting WorldTownMusic in samenwer-king met o.a. Dans en Cultuur-centrum Den Haag (DMC), Stichting ‘t Paard van Troje en Korzo Theater. Er zijn concerten van o.a. de Syrian Big Band & Codarts Bigband, de Braziliaanse superster Ed Motta en Izaline Callister. Meer informatie via: www.jazzdays.nl.

Oproep van JAM aan muziekdocenten JAM is het netwerk van niet-beroepsjazzmusici en liefhebbers in Nederland en organiseert in samenwerking met professionele musici, workshops en concer-ten in de regio Amsterdam. Na iedere workshop vindt een professioneel concert plaats. JAM zoekt verbreding van het netwerk en wil uitgroeien tot hét landelijke platform van niet-beroeps jazzmusici, zodat meer workshops en concerten kunnen worden georganiseerd. Om die reden doet JAM een oproep aan muziekdocenten om hun leer-lingen te informeren over deze activiteiten en lidmaatschap van de organisatie.Docenten die meerdere leden aanbrengen komen in aanmer-king om workshops en concerten voor de brede groep van JAM-leden te geven. Dit biedt hen

Bruut! in actie tijdens DJC 2012 foto: Ruud Zinzen

Inschrijving Dutch Jazz Competition 2016 gestart Talentvolle Nederlandse jazzgroepen (met een gemid-delde leeftijd onder 30 jaar) kunnen zich via de website www.dutchjazzcompetition.nl aanmelden voor de elfde editie van de Dutch Jazz Competition. De finale van dit landelijke concours vindt plaats op 10 juni in het Bimhuis in Amsterdam, voorafgegaan door halve finales op 3 juni in Paradox, Tilburg en 5 juni in Vredenburg Club Nine, Utrecht.Aanmelden is tot 1 april mogelijk door verzending van het web-formulier. Daarnaast

moeten er maximaal 2 stukken samen met een biografie en foto worden opgestuurd. Het inschrijfformulier wordt ook landelijk verspreid via conserva-toria, muziekscholen, biblio-

theken, platenzaken, podia, oefenruimtes en diverse andere muziekinstellingen.Meedoen aan de Dutch Jazz Competition 2016 betekent kans maken op een uitgebreid pakket aan praktische prijzen, waaronder een geldprijs, programmaspots in festivals en deelname aan de voorron -den van de Euroradio Jazz Competition.Nieuw dit jaar is de invoering van de ‘Publieksprijs’, daarnaast zal, zoals gebruikelijk, een finale-vakjury bepalen wie de ‘Winnaar Beste Groep’ van de DJC 2016 wordt.

nummer 1 - 2016 pagina 5

talentontwikkeling

Armen huis


Noorderslag 2015 foto: Sander Baks

Half januari werd het onderzoeksrapport ‘Pop, wat levert het op?’ over de inkomens-positie van popmusici in Nederland gepu-bliceerd. Dat onderzoek werd in opdracht van de Ntb en FNV KIEM en de rechten-organisaties Sena en NORMA uitgevoerd. Het is een vervolg op het gelijknamige onderzoek uit 2008. Doel was om in kaart te brengen wat de gevolgen zijn van de economische crisis voor de inkomenspositie van de Nederlandse popmuzikanten. Liefst 800 professionele popmusici, aangesloten bij Sena en/of de Ntb, hebben een uitge-breide online-enquête over hun inkomsten ingevuld. De resultaten geven een weinig rooskleurig beeld van hun financiële positie. Ruim de helft van de Nederlandse profes-sionele popmusici verdiende in 2014 slechts € 9.000 bruto of minder met muziek terwijl het aantal gewerkte uren de afgelopen jaren met 11 procent is opgelopen tot 49 uur per week. Er is gekeken naar de inkomsten van de modale popmuzikant (het modale inko-men is het inkomen dat de meeste musici verdienen) en naar het gemiddelde inkomen (het inkomen van alle popmusici gedeeld door het aantal musici dat de enquête heeft ingevuld). De gemiddelde popmuzikant verdiende € 17.500 bruto per jaar met mu-ziek. Het verschil tussen de gemiddelde en modale inkomsten wordt veroorzaakt door de kleine groep popmusici (9 procent) die naar verhouding veel verdient met muziek

Het inkomen van musici is op een historisch laag peil aanbe-land maar stijgt met stip op de politieke agenda. Dat komt door de recente publicatie van twee onderzoeken die de penibele inkomenspositie van podium-kunstenaars haarscherp in beeld brengen.

tekst: Anita Verheggen

Armen huis


(meer dan € 43.000 bruto per jaar). Zij trekken het gemiddelde op en behoren tot de ‘happy few’. Daarnaast is er een ‘middencategorie’ van 36 procent die tussen de € 13.000 en € 43.000 bruto per jaar verdient. Liefst 55 procent van de ondervraagden verdient onder het bijstandsniveau van € 13.000 bruto per jaar. De modale samenwonende popmusicus kan met zijn/haar partner of gezin niet rondkomen van eigen inkomsten uit muziek en is mede aan-gewezen op inkomsten uit andere werk of inkomsten van de partner. Als je de inkomsten uit ander werk meerekent heeft de modale popmusicus een bruto jaarinkomen van rond de € 18.000 en verdient ruim een kwart € 9.000 of minder.

Waarmee verdienen ze geld?Popmusici verdienen het grootste deel (48 procent) van hun muziekinkomen met optreden. De musici met een laag inkomen hebben meer dan gemiddeld optredens op gesubsidieerde poppo-dia. Bijna 40 procent van de optredens bij de gesubsidieerde poppodia levert een gage op van € 50 of minder terwijl 4 procent meer dan € 1000 oplevert. Vooral jonge popmusici spelen op

gesubsidieerde poppodia terwijl de dertigers vooral in clubs en disco’s optreden. De theaters zijn het domein van de veertigplussers en de cafés en andere horecagelegenheden van vijftigplussers. Musici die in theaters optreden hebben met afstand het hoogste inkomen uit muziek. De mo-dale gage bij de meeste podia is € 100 of € 150 bruto per persoon. Musici halen hun inkomsten ook uit andere bronnen; zo verdienen ze 21 procent van hun muziekinkomen met lesgeven en voor de gemiddelde popmusicus bedraagt het percentage rechten/royaltie-inkomsten 15 procent van het muziekinkomen.

AchteruitgangIn vergelijking met het onderzoek uit 2008 zijn popmusici, voor zover dat nog mogelijk is, er verder op achter-uitgegaan. De groep musici die op of onder de bijstandsnorm bivakkeert, is groter geworden terwijl het aantal uren dat musici aan hun muzikale car-rière besteden fors is toegenomen. Uit de antwoorden op de opinievragen van het onderzoek blijkt dat 85 procent van de ondervraagde musici van me-ning is dat muzikanten een veel te lage vergoeding ontvangen voor het online- downloaden en streamen van muziek. 84 procent van de musici is het eens met de stelling dat de overheid pop-muziek moet erkennen als volwaardige kunstvorm. Tenslotte vindt 70 procent dat in de subsidieregelingen voor NL popmuziek een minimum gagenorm als subsidiecriterium moet worden opgenomen zodat er een fatsoen-lijk garantiebedrag voor popmusici overblijft.

ErkenningDe popsector in Nederland heeft een enorme professionaliseringslag gemaakt. Nederland beschikt over een groot en goed geoutilleerd pop-


“Erken dat we popmuziek tekort hebben gedaan”Toetsenist Will Maas behoort tot een selecte groep top-sessiemusici in Nederland. Hij speelde o.a. met Ilse DeLange en Marco Borsato, geeft les aan de Fontys Rockacademie en is bestuurslid van de Ntb. In zijn veelzijdige beroepspraktijk ziet hij de dagelijkse worsteling van zijn collega’s om het hoofd boven

water te houden. “Mijn collega’s zijn meer gaan werken en minder gaan verdienen. Ik raad mijn studenten dan ook aan om voor een gemengde beroepspraktijk te kiezen; dus niet alleen muziek maken maar ook lesgeven of een andere activiteit die binnen de muziekindustrie valt. Bij de Rock-academie leiden wij de studenten

op voor zo’n dubbele beroeps-praktijk. Zij moeten onderzoe-ken waar wèl geld kan worden verdiend. Als je alleen met eigen repertoire de markt opgaat wordt het heel moeilijk om rond te komen. Daarom is het belang-rijk dat je wat commerciëlere klusjes kunt binnenhalen, met cover-repertoire kunt spelen op

feestjes en partijen. Ik adviseer ze ook om op zoek te gaan naar de juiste stimuleringsfondsen als ze met hun eigen repertoire aan de gang gaan.” Maas heeft een paar duidelijke wensen voor de lang verwachte Popnota van Minister Busse-maker. “Daar moet allereerst in erkend worden dat popmuziek in financiële zin te weinig gewaar-deerd wordt als kunstuiting; een erkenning van het feit dat we popmuziek te kort hebben gedaan. Eerst is er een landelijke bezuinigingsronde geweest en

Pop, wat levert het op?Onderzoek naar de inkomsten van popmusici in Nederland


podiumcircuit terwijl de HBO- en MBO- opleidingen voor popmusici als paddenstoelen uit de grond zijn geschoten. Een uitstekende infrastruc-tuur voor een bloeiende popsector. Toch wordt popmuziek nog altijd niet erkend als een volwaardige kunstvorm. Dat merk je o.m. aan de reacties van sommige bestuurders op het onder-zoeksrapport: “Zijn er niet veel teveel bandjes?” en “We kunnen de Neder-landers die macrameeën toch ook niet allemaal gaan subsidiëren?” Vragen die je over klassieke muziek nooit zult horen stellen. Ook is het voor politici en beleidsmakers nog steeds moeilijk om een de scheidslijn aan te brengen tussen hobbyisme en professionaliteit. Daarom is het subsidiebudget voor de makers van popmuziek in vergelijking met andere kunstvormen relatief laag (op hobby-niveau) en zijn de subsi-dieregelingen van het Fonds Podium-kunsten grotendeels toegesneden op de praktijk van andere, wel erkende, podiumkunst-genres. Gemeenten in-vesteren vooral in stenen en juist niet

in popmusici. Het gevolg is dat Neder-land vol staat met prachtige poppodia die geen of te weinig geld hebben om bandjes te programmeren en zich in allerlei bochten moeten wringen om hun exploitatie rond te krijgen. Omdat popmusici bijna altijd een zwakke on-derhandelingspositie hebben betekent

het meestal dat zij sluitpost van die exploitatiebegroting zijn en moeten spelen voor een nog lagere gage.

MaatregelenDe Ntb heeft bij de presentatie van het rapport aan Minister Bussemaker en de Tweede Kamer, een begelei-dende brief geschreven met voor-stellen om de negatieve inkomens-spiraal van popmusici te doorbreken. Daarin vragen we de minister om bij

Liefst 55 procent van de ondervraagden verdient onder het bijstandsniveau van € 13.000 bruto per jaar

nu bezuinigen de gemeenten. Muziekscholen worden opge-heven en de muziekdocenten worden gedwongen om als zzp’er les te geven. Het gevolg is dat de muziekdocenten veel minder verdienen maar de muziekles-sen duurder zijn geworden. De sociale onderklasse zal z’n kinderen dan ook minder snel naar muziekles sturen. Maar als er veel minder kinderen muziekles nemen krijg je een smallere basis waar de talenten uit voort moeten komen. Dat heeft weer gevolgen voor de kwaliteit van

de popmuziek in de toekomst. Kensington is een gave band. De minister moet erkennen dat het belangrijk is dat we over 10 jaar weer een nieuwe Kensington krijgen. Ik hoop dat ze er met haar Popnota voor gaat zorgen dat dit mogelijk wordt, dat we weer die bredere onderlaag krijgen. En muziekles betekent niet dat je één uur per week met de klas een liedje zingt, maar dat je elke week met je muziekinstru-ment naar een leraar gaat en elke dag 20 minuten op je instrument studeert.”Will Maas foto: Minke Faber

Jungle by Night tijdens Noorderslag 2015 foto: Sander Baks

het formuleren van popbeleid meer prioriteit te geven aan de makers van popmuziek. Dat kan door te inves-teren in het talent en de carrières van popmusici. Het is belangrijk dat musici in staat worden gesteld om zelf een inkomen te genereren met hun muziekactiviteiten. We stellen dat de Wet Auteurscontractenrecht, die in 2015 in werking trad, een stap in de goede richting is ook al heeft die nog geen concrete vruchten afgeworpen. Andere maatregelen om de positie van de popmusici te verbeteren zijn: - het verder aanpassen van de sub-

sidieregelingen van het Fonds Podiumkunsten waardoor ze beter toegankelijk worden voor popmusici;

- het samen met rechtenorganisatie Sena investeren in een publiek/pri-vaat Investeringsfonds Popmuziek;

- het beschikbaar stellen van een subsidie waarmee de export van NL popmuziek wordt bevorderd;

- in algemene regelgeving (o.a. ar-beidsrecht en zzp) recht doen aan de specifieke situatie van uitvoerenden in de podiumkunsten;

- centraal stellen van de maker in het auteurs- en naburig recht;

- meer en brede aandacht voor muziek onderwijs.

KamervragenDe Kamerleden Tjeerd van Dekken (PvdA) en Jasper van Dijk (SP) hebben direct na de publicatie van het rapport Kamervragen gesteld aan Minister Bussemaker. Zij ondersteunen het plan voor een Investeringsfonds Popmu-ziek en vragen de minister of zij een rol ziet voor een dergelijk fonds. De minister verwijst in haar antwoord naar de Popnota die ze binnenkort aan de Kamer presenteert. Ook meldt ze dat popmusici een beroep kunnen doen op een deel van de 2 miljoen euro die zij

SER Rapport In januari verscheen een arbeidsmarktanalyse van de gehele kunstensector door de Sociaal Economische Raad (SER) en de Raad voor Cultuur (RvC). Dit rap-port behandelt alle factoren die van invloed zijn op het inkomen en de arbeidsmarktpositie van kunste-naars en geeft een goed overzicht van de complexe problematiek waarmee kunstenaars kampen. Aan de orde komen: het subsidiebeleid van de overheid, de belastingen, het sociale zekerheidbeleid, auteurs- en naburig recht en arbeidsmarktbeleid. De cijfers uit het onderzoek bevestigen de uitkomsten van het popon-derzoek en laten zien wat de cultuurbezuinigingen en de economische crisis in de kunstsector hebben aange-richt. Ik citeer uit het rapport.

In 2013 verdienden zzp’ers in de cultuursector gemiddeld € 21.908. Dit is ruim tienduizend euro lager dan het modaal bruto-inkomen in dat jaar (€ 32.500). Musici verdienden

in 2013 gemiddeld € 16.400, schrijvers € 20.500, filmmakers € 21.500 en acteurs € 26.900. Tussen 2009 en 2013 zijn ca. 20 duizend banen van werknemers verloren gegaan; het banenverlies

is verhoudingsgewijs veel sterker dan in de economie als geheel. Het aantal zzp’ers is in de periode 2009 tot en met 2013 met 20,4% toegenomen tot bijna 106.000. De gemiddelde toename van het aantal zzp’ers in de Neder-landse economie was in dezelfde periode 9,6%. Eind 2013 was 42% van de beroepsbeoefenaren in de cultuursector zelfstandig. Het gemiddelde in de Nederlandse economie was op dat moment

16%. Vooral kunstenaars zijn veelal zelfstandig (gemiddeld 60%). Er is een grote groep zelfstandigen die zich genood-zaakt ziet deze weg op te gaan, omdat zij hun beroep niet (meer) in loondienst kunnen uitoefenen. Voorbeeld hiervan zijn onder andere muziekdocenten. De afschaffing van de VAR en een eventuele afschaffing/beperking van de zelfstandigenaftrek zullen vele zzp’ers ertoe dwingen een ander beroep te kiezen omdat ze de zelfstandigenaftrek beschou-wen als een belangrijke inkomens-ondersteuning. Aannemelijk is dat de overgrote meerderheid van de zelfstandigen in de cultuursector zich niet verzekert tegen inko-mensverlies als gevolg van ziekte en arbeidsongeschiktheid; ook is er vaak onvoldoende financiële ruimte voor het opbouwen van een oudedagsvoorziening.

Afknijpen en bezuinigenHet SER Rapport behandelt de

RAAD VOOR CULTUUR

Prins Willem Alexanderhof 20

2595 BE Den Haag

T 070 3106 686

E [email protected]

www.cultuur.nl

SOCIAAL-ECONOMISCHE RAADRAAD VOOR CULTUUR

VERKENNING | JANUARI 2016

Verkenning arbeidsmarktculturele sector

SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD

Bezuidenhoutseweg 60

Postbus 90405

2509 LK Den Haag

T 070 3499 499

E [email protected]

www.ser.nl

© 2016, Sociaal-Economische Raad en

Raad voor Cultuur

Gemeenten investeren vooral in stenen en juist niet in popmusici


beschikbaar heeft gesteld om het erg-ste leed van de cultuurbezuinigingen te repareren. Wellicht kunnen de SP en PvdA een deel van deze miljoenen claimen voor een Investeringsfonds Pop maar dat wordt ongetwijfeld een harde politieke strijd omdat de nood in de hele kunstensector hoog is. Als de Popnota verschijnt komt er een debat over de NL popmuziek en worden de kaarten definitief geschud. De Ntb zal in aanloop naar dit debat de Ka-merleden Van Dijk en Van Dekken voeden met informatie en argumenten met als inzet dat er meer financiële middelen voor popmusici beschikbaar komen en hun inkomenspositie wordt verbeterd.

verschillende oorzaken voor de slechte inkomenspositie van makers. Allereerst de economi-sche crisis en cultuurbezuinigin-gen die er hard hebben ingehakt. De rijksoverheid heeft vanaf 2013 200 miljoen euro bezuinigd op cultuur, waarvan 125 miljoen euro op uitgaven aan de Cul- turele Basisinfrastructuur (BIS). Provincies hebben gezamenlijk 23 procent op cultuur bezui-nigd en besteden in 2015 nog 254 miljoen euro aan cultuur, 74 miljoen minder dan in 2011. Gemeenten hebben in de periode 2011 tot en met 2014 circa 250 miljoen euro bezuinigd op cultuur. Die bezuinigingen hebben vooral betrek-king op muziekscholen, bibliotheken en kunstencentra. Een deel van de gemeentelijke bezuinigin-gen moet nog zijn beslag krijgen. In 2009 ontvingen kunstinstel-lingen nog 419 miljoen aan giften van private partijen. In 2011 daal-de dit naar 261 en in 2013 naar

221 miljoen euro. De daling vanaf 2009 komt doordat veel bedrij-ven hun bijdrage tijdens de eco-nomische crisis hebben stopgezet. Crowdfunding speelt tot nu toe alleen een rol bij relatief kleine projecten en instellingen. Voor creatieve projecten is in 2014 een bedrag van circa 5 miljoen euro bijeengebracht. In 2015 is dat 9,7 miljoen euro. Een deel van de inkomsten uit crowdfunding wordt overigens weer besteed aan uitgaven ten behoeve van de donateurs. Crowdfunding en private giften hebben de cultuurbezuinigingen dus bij lange na niet gecompenseerd. Naast de bezuinigingen is de zwakke onderhandelingspositie van kunstenaars debet aan de lage inkomsten. Dit speelt een rol bij de hoogte van de optreedga-ges, de royalties en de auteurs- en naburige rechten. Het SER Rapport stelt dat “juist over die rechten doorgaans niet onder-

handeld kan worden. Voorts komt niet zelden voor dat pro-ducenten of bemiddelaars zich als auteur laten (mee)registreren en zodoende een deel van de inkomsten uit auteursrechten naar zich toe trekken.” De verslech-tering van de arbeidsmarkt zet de onderhandelingspositie van kunstenaars verder onder druk met een negatieve inkomensspi-raal tot gevolg.

Politieke impactHet SER Rapport bevestigt de uitkomsten van ‘Pop, wat levert het op?’ en plaatst ze in de bredere context van het complete kunstenveld. Ze laten zien dat de kunstensector, op een kleine groep ‘grootverdieners’ na, een armenhuis is geworden. Dit staat in schril contrast tot de ronkende teksten van het Kabinet Rutte over Nederland kennisland en het belang van creativiteit en de crea-tieve industrie voor een gezonde economie. Inmiddels heeft D66

een debat aangevraagd over het SER Rapport. In de debatten over de nieuwe Cultuurnota- periode, die in de loop van dit jaar worden gevoerd, zal het inkomensaspect zeker een prominente plaats innemen. Samen met lobbyor-ganisatie Kunsten’92 bereidt de Ntb een kunstenaarsstatuut voor waarin we adviezen geven over een integrale aanpak die recht doet aan de praktijk van uitvoerende kunstenaars. Nu nemen verschillende Ministeries los van elkaar maatregelen die een negatief effect hebben op het inkomen van musici. Bij elkaar opgeteld hebben ze tot gevolg dat een musicus steeds minder verdient. Wij willen Kamerleden en Ministeries overzicht en inzicht verschaffen met de adviezen in het statuut dat ook gebruikt kan worden bij het opstellen van de verkiezingsprogramma’s. Het SER Rapport is een belangrijke steun in de rug bij onze lobby voor die integrale aanpak.


Noorderslag 2015


orkesten

Stockhausen for Students? Mark Gerrits

In het Parool van 21 januari 2016 was te lezen dat de Nationale Opera samen met de Park Avenue Armory, het Holland Festival en het Koninklijk Conser-vatorium in 2019 de zevendelige operacyclus ‘Licht: Die Sieben Tage Der Woche’ van Karlheinz Stockhausen wil opvoeren. Het gaat om een peperdure megaproductie vanwege de grote hoeveelheden repetitietijd die hiervoor nodig is. Om dat te ondervangen wil Henk van der Meulen, zoveel mogelijk met studenten werken: “Het voordeel van studenten is dat die in het kader van hun studie de muziek kunnen instuderen, met een beter eindresultaat dan ooit met professionele musici haalbaar zou zijn. Het is een krankzinnige onderneming. We gaan er zelfs een aparte Licht-master voor creëren.”

U leest het goed: We gaan studenten inzetten, want dat levert een beter eindresultaat op!

Het is niet de eerste de beste die dit over de bühne brengt: het gaat hier om nota bene de directeur van het Ko-ninklijk Conservatorium in Den Haag.

Op dezelfde dag presenteerden de SER en Raad voor Cultuur een ‘Verkenning arbeidsmarkt cultuursec-tor’ met daarin onthutsende conclu-

sies, onder andere: “Bij de rijksgesub-sidieerde culturele instellingen … is in de periode 2010-2013 het aantal werknemers met 13 procent en het arbeidsvolume met bijna 15 procent gedaald.”

Inzetbaarheid en belastbaarheid?Samen met FNV Kiem zetten wij met regelmaat de kwestie rond inzetbaar-heid en belastbaarheid van de pro-

fessionele musici op de agenda. Wij hebben in de afgelopen jaren - na de forse bezuinigingen in de orkestsec-tor - onze verontrusting uitgespro-ken over de wijze waarop de ‘vaste kern’ van professionele musici wordt ingezet. Wij krijgen signalen van onze leden dat voor wat betreft de planning en inzetbaarheid door de werkge-vers de randen van de CAO’s worden opgezocht.

Dat lijkt – vanuit de werkgeversop-tiek – logisch: in het kader van de BIS worden zogenaamde ‘prestatie-afspra-ken’ gemaakt. Als de instelling zijn ‘afspraak’ niet nakomt kan de subsidie worden gestaakt, of is er geen reëel vooruitzicht meer voor een bestaan in de BIS.

Uitholling van kwaliteit dreigtHet telkens ‘vol’ plannen van professi-onele musici en hun intrinsieke gedre-venheid om er telkens ‘wat moois van te maken’ is een gevaarlijke cocktail.

Iedereen begrijp dat dit op termijn resulteert in overbelasting, uitval en - daardoor - verlies van kwaliteit.

Daarbij ontvangen wij signalen uit orkestformaties dat er om budgettaire redenen beknibbeld wordt op het aantal repetities dat noodzakelijk is om

De wereldpremière van Karl-Heinz Stockhausen’s opera Licht: Die Sieben Tage Der Woche, 2011


stukken goed in te studeren. Bijko-mend effect is dat door het reduceren van de aanstellingsomvang het zoge-naamde ‘urenforfait’ (kort gezegd: de noodzakelijk tijd voor eigen voorberei-ding, (instrument)studie etc.) óók fors is ingekrompen.

Al met al reden tot grote bezorgd-heid. Want aantasting van de intrinsie-ke (speel) kwaliteit is een bedreiging voor het voortbestaan van elk orkest op zichzelf.

Ook nu weer – in de aanloop naar de subsidie-aanvraag voor de komende BIS-periode – hebben wij deze punten onder de aandacht gebracht.

Expliciet hebben wij aandacht gevraagd voor verbetering van de ar-beidsvoorwaarden en arbeidsomstan-digheden waaronder inzetbaarheid en dit geagendeerd in het overleg met de werkgevers in de orkestsector. Van hun kant is het – tot op heden – uiterst stil!

Licht-master?Het lijkt zo voor de hand te liggen: kom je er niet uit met professionals dan zet je toch studenten, vrijwilligers of anderen in om je project binnen de begroting af te ronden?

Op 24 juni 2015, tijdens een algemeen overleg over de uitgangs-punten voor cultuurbeleid, zei de minister Bussemaker, het volgende: “Daarom moet een instelling haalbare plannen indienen, waarin men reke-ning moet houden met een fatsoenlijke betaling. De instelling is de werkgever. Die moet zijn mensen goed be-handelen, net als elke andere werkgever in Nederland. Het zou heel slecht zijn als instellingen door de criteria van de Raad voor Cultuur niet anders kunnen dan bijvoorbeeld mensen onderbetalen. De consequen-tie kan zijn dat een orkest minder uitvoeringen kan geven. Dat is dan het gevolg van goed werkgeverschap. Dat is niet anders dan in elke andere sector.”

In hetzelfde rapport signaleren SER en Raad voor Cultuur dat sinds 2014 sprake is van economisch herstel.In plaats van de student, zien wij graag onze Minister van OCW als ‘licht-master’ optreden. Niet bij het

Stockhausen-project, maar als iemand die het economische herstel vertaalt en inzet op verbetering van arbeidsvoor-waarden en arbeidsomstandigheden in de orkestsector. Kort gezegd: breng (ver)licht(ing)!

HAALT MEER

UIT MUZIEK

In het dagelijks leven kunnen we niet zonder muziek. Voor heel wat winkels, restaurants, cafés, radiostations en televisieprogramma’s maakt muziek het verschil. En als jij als artiest, sessiemuzikant of producent mee hebt gewerkt aan die muziek, dan heb je recht op een vergoeding. Is jouw muziek uitgezonden op radio of TV? Meld je dan nu aan bij Sena. Wij zorgen dat jij krijgt waar je recht op hebt, zowel binnen als buiten Nederland. Want muziek is tenslotte grenzeloos. www.sena.nl

MUZIEK MAAK JE NIET VOOR NIETS


Tarieven en salarissenVanwege de vele vragen die wij van leden krijgen over de gebruikelijke ta-rieven in de sector doet de Ntb ieder jaar onderzoek onder zijn leden naar door hen gehanteerde tarieven. Op basis hiervan publiceert de Ntb elk jaar een tarievenlijst. Deze tarieven zijn gemiddelden en vertegenwoordigen dan ook geen voorschrift. Ook zijn zij niet in alle gevallen representatief.Alle tarieven zijn, tenzij anders vermeld, bruto per persoon en exclusief eventuele reis- en verblijfkosten en btw. Voor ieder vermeld bedrag geldt dat er géén afkoop van auteurs- en/of naburige rechten plaatsvindt.

DIRIGENTENA Amateur-a-capellakoren B Amateuroratorium, -opera, -operette, -musicalverenigingen, afhankelijk van aantal koorleden:• Tot 50: ad A € 4790 ad B € 7172• Boven 50: € 5974 € 8372Brutojaarbedragen bij een wekelijkse repetitie van

2 uur (excl. vastgestelde vakanties)

• Toeslag per concert € 708

Uurtarief dirigenten die als zelfstandige werken:• Tot 50: ad A: € 73 ad B: € 109• Boven 50: € 89 € 124

Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten: € 887

Kinderkorenonafhankelijk van het aantal koorleden: € 2277

• Toeslag per concert: € 400Brutojaarbedragen bij een wekelijkse repetitie

van 1 uur

• Uurtarief zelfstandige dirigenten: € 69

• Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten: € 501

– Amateurorkest, -harmonie, -fanfare, -brassband• onafhankelijk van het aantal

orkestleden: € 7172

• Toeslag per concert/concours: € 723Brutojaarbedragen bij een wekelijkse repetitie

van 2 uur (excl. vastgestelde vakanties)

• Uurtarief dirigenten die als zelfstandige werken: € 108

• Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten: € 906

REPETITOREN– Amateur-a-capellakoren• Tot 50 koorleden € 113• Boven 50 leden € 145Bruto per repetitie van max. 3 uur

– Amateuroratorium, -opera, -operette en -musicalverenigingen• Tot 100 leden € 161• Boven 100 leden € 222Bruto per repetitie van max. 3 uur

– KinderkorenOnafhankelijk van aantal leden: € 77

SOLISTEN • Per uitvoering incl. generale repetitie dag

van uitvoering: € 869• Toeslag per extra repetitie van

max. 3 uur: € 226

REMPLAÇANTEN ORKESTEN– (Oude) CAO Nederlandse Orkesten en MCO Bedrag per werkzaamheid van 3 uur incl. pauzes

• repetitie € 82,78• concert € 133,63

– Koninklijk Concertgebouworkest• repetitie € 99,34• concert € 160,35 Per werkzaamheid wordt een vergoeding betaald van

€ 1,93 netto. Deze vergoeding heeft betrekking op

instrumentenonderhoud, kleding en instrumentenver-

zekering.

Reiskostenvergoeding (bij concerten gerekend vanuit

standplaats orkest): € 4,04 per reisuur.

Zelfstandigentarieven: bovenstaand x 1,16

– Stichting Omroep Muziek (SOM) (vooralsnog)Werkzaamheid van 3 uur tot max. 4,5 uur (incl. pauze) • repetitie € 110,51• concert € 155,72• pianobegeleiding per uur € 42,67

Bovenstaande tarieven zijn inclusief vakantiedagen en

vakantietoeslag.

Per werkzaamheid wordt een vergoeding betaald van

€ 1,85 netto. Deze vergoeding heeft betrekking op

instrumentenonderhoud, kleding en instrumentenver-

zekering.

Voor leden van het KCO geldt een toeslag van 15%

boven op de standaardtarieven.


REMPLAÇANTEN OPERA (VOCALISTEN)• repetitie € 74• generale repetities tot 4,5 uur € 125• generale repetities langer

dan 4,5 uur € 148• voorstelling tot 4,5 uur € 125• voorstelling tot 6 uur € 188• voorstelling langer dan 6 uur € 250

WEEKENGAGEMENTEN IN HORECA/AMUSEMENTSBEDRIJVEN• Vijf dagen per week bruto € 1018• Zes dagen per week bruto € 1264De maximale speeltijd (inclusief pauzes) per dag

bedraagt 6 uur. Na elke 45 minuten is er 15 minuten

pauze.

Bij een optreden buiten de woonplaats van de musicus

dient de werkgever de reis- en verblijfkosten te

vergoeden.

DAGOPTREDENS JAZZMUSICI • Dagoptreden € 330(een uurprijs van € 110 met een minimum van 3 uur)

DAGOPTREDENS MUSICI KAMERMUZIEK• Dagoptreden € 330(een uurprijs van € 110 met een minimum van 3 uur)

DAGOPTREDENS MUSICI wereld-muziek, pop, entertainment• dagoptreden € 330(een uurprijs van € 110 met een minimum van 3 uur)

OPERETTE, OPERA, MUSICAL (niet gesubsidieerde gezelschappen)• Orkestmusici/zangers/dansers € 782Bruto per vijfdaagse werkweek

• Orkestmusici/zangers/dansers € 943Bruto per zesdaagse werkweek

FILMMUZIEK • Opname filmmuziek € 116Bruto per uur met een minimum van 3 uur en een

maximale opnametijd gemiddeld per uur van 5

minuten.

Geen afkoopbedrag van auteurs-/naburige rechten.

CD-TARIEVEN STUDIO sessiemusici, vocalisten en producers• Vocalisten per uur met een minimum

van 2 uren: € 100• Instrumentalisten per uur: € 60• per dagdeel, 4 uur inclusief

1 uur pauze) € 285Geen afkoop van auteurs/naburige rechten.

TECHNICIstudio (per dag, 10 uur) € 304live (per optreden) € 216

PRODUCERS Royalty van 6% van de ppd-prijs van cd of dvd, 6% van de opbrengst per download.

COMPONISTENVoor componistentarieven is de brochure ‘Kapstok componistentarieven’ op aanvraag te verkrijgen bij het Ntb-secretariaat.

PRIVÉDOCENTENMinimumtarief, berekend op basis van de CAO Kunsteducatie, is € 46 per uur.Voor adviezen m.b.t. tariefberekeningen / betalings-

voorwaarden / -vormen kunnen leden contact opne-

men met de Ntb.

MUZIEKEDUCATIEPROJECTEN• adviestarief per uur: € 45 Minimum aantal uren per project: 10.

Voorbereidingsuren t.b.v. project: 35% bovenop het

totaalbedrag.

Reisuren t.b.v. het project: 50% van de reistijd voor

woon-werkverkeer geldt als werktijd boven op het

minimum van 10 uur.

MUZIEKKOPIISTEN RADIO EN TVDe Ntb hanteert de tarieven van de SOM. Deze zijn opvraagbaar bij het secretariaat van de Ntb.

TRAININGSACTEURSTussen € 75 en € 100 per uur met een mini-mum van 3 uur.

2016



Een sterker auteursrechtErwin Angad-Gaur (secretaris/directeur van Ntb en VCTN): “Het auteursrecht heeft in de loop van de jaren steeds meer een slechte naam gekregen. Grotendeels ten onrechte, maar nog maar kort geleden was het volstrekt normaal gewor-den ervoor te pleiten dat het auteursrecht maar afgeschaft moet worden, illegale sites gewoon te vinden en auteurs die hun werk wel willen delen, maar er ook geld voor willen ontvangen als ‘conservatief’ of zelfs als ‘geldwolf’ weg te zet-ten. Dat had trouwens ook te maken met de manier waarop wij ons als auteurs en artiesten

auteursrecht aan een moder-niseringsslag toe is, daar is iedereen het over eens, maar dat het een absolute noodzaak blijft rechten te beschermen, dat is de afgelopen jaren weer een veel geaccepteerder politiek standpunt geworden. Sterker: dat makers een goede wettelijke bescherming moeten krijgen, is inmiddels ook bij de politiek doorgedrongen. Het eerste resultaat is het nieuwe auteurscontractenrecht. Maar ook dat kan en moet nog steeds beter.”

Een open en transparan-te Buma/StemraMaar waarom dan tezelfdertijd de oprichting van de VCTN? Als samenwerking van auteurs en artiesten noodzakelijk en bo-vendien succesvol is, wat is dan de meerwaarde van een nieuwe auteursvereniging?

Angad-Gaur: “VCTN is net als de Ntb aangesloten bij Platform Makers en werkt zo veel mogelijk samen met andere beroepsorganisaties van auteurs, binnen en buiten het samenwerkingsverband.

zelf georganiseerd hadden. Elke groep en elk genre had zijn eigen beroepsvereniging: klassieke muziekauteurs, journalisten, fotojournalisten, kunstfotografen, stripteke-naars, popauteurs, ga zo maar door. Uiteindelijk wist noch de politiek noch de pers nog met wie men praten moest, waar-door eigenlijk alleen nog naar de industrie en naar rechten-organisaties als Buma/Stemra gekeken werd als woordvoer-ders. Die hadden hun lobby beter voor elkaar.De oprichting, mede door de Ntb, van Platform Makers (het samenwerkingsverband van alle beroepsverenigingen en vakbonden voor auteurs en artiesten) was een absolute noodzaak, waardoor stap voor stap de auteur weer zichtbaar werd in de discussie.Door een grotere zichtbaar-heid van auteurs en artiesten zie je dat het beeld steeds meer is gaan kantelen. Dat het

Maar tegelijkertijd vonden onze leden dat het tijd werd meer invloed te verwerven bij Buma/Stemra. Omdat de Ntb via erkenningsreglementen en steeds wisselende regeltjes stelselmatig buiten de overleg-structuren van Buma/Stemra gehouden werd, was een eigen beroepsvereniging onvermijde-lijk geworden.” Op zich had de Ntb toch al invloed? In 2010 dienden Ntb-vertegenwoordigers in de ledenvergadering van Buma/Stemra een motie in die het bestuur tot modernisering van het bestuur dwong. Nieuwe jongere bestuursleden konden daardoor in 2012 tot het ver-kleinde bestuur toetreden. Dat is een fikse invloed toch? “Dat is waar. En ook hebben wij succesvol aangedrongen op ingrijpen van de over-heid, toen Buma/Stemra zelf weigerde de salarissen van directieleden aan te passen. Maar verbeteringen moeten niet alleen maar via de leden-vergadering (met een motie), of via de overheid (door wet-geving) tot stand komen. Dat is uiteindelijk ook niet goed voor het auteursrecht. We zullen zeker niet schromen ook publiekelijk kritiek op Buma/Stemra te geven, daar waar dat nodig is, maar het liefst praten wij via bestuursverte-genwoordigers intern mee. Sinds vorig jaar is de VCTN via

In 2011 besloten de auteursleden van de Ntb tot oprichting van de Vereniging Componis-ten en Tekstdichters Ntb, eerst als ‘infor-mele vereniging’, daarna ( juli 2012) formeel als rechtspersoon. In combinatie met de Ntb zet de VCTN zich in voor een sterker auteurs-recht, betere rechten voor auteurs en vooral een open en transparante Buma/Stemra. Tijd voor een korte terugblik.


René Meister (zie ook interview met René Meister in de vorige Muziekwereld, red) vertegen-woordigd in het bestuur; Frank van Wanrooij is sinds 2014 bestuurslid bij Buma Cultuur; Beatrice van der Poel is lid van de Ledenraad. Hoewel ver-beteringen altijd traag gaan, kunnen zij een bijdrage leveren aan noodzakelijke verdere veranderingen.”

Wat moet er dan beter volgens de VCTN?“Om een paar punten te noe-men: De Ntb bepleit al jaren een minimumgagenorm bij

kwetsbaar maken door met luide stem aan politieke discus-sies mee te doen. Buma/Stemra moet terug naar waar het voor bedoeld is: het goed en zorg-vuldig incasseren en verdelen van geld. Daarnaast zijn de activiteiten van Buma Cultuur heel nuttig, maar zou je je kun-nen afvragen of de hoeveelheid personeel niet kleiner kan: lean en mean; meer efficiëntie.Tot slot is van groot belang dat Buma/Stemra werk maakt van verdere verbetering van de online-incasso en verdeling. Zoals René Meister laatst in de Muziekwereld vertelde: dat is nog lang niet zo eenvoudig als het lijkt. Ook omdat Buma/Stemra voor verdeelgegevens weer afhankelijk is van grote websites als YouTube. Daar-naast is modernisering van het auteursrecht online - iets waar Buma/Stemra onder de nu vertrokken directeur zich de afgelopen jaren gek genoeg vooral tegen verzet heeft - echt absoluut noodzakelijk. De verbrokkelijking van rechten-online en de centrale positie van grote producenten is zowel voor artiesten als voor auteurs een enorme stap in de verkeer-de richting gebleken. Ook daar zetten we ons al jaren voor in: dat dit besef er komt; dat ook Buma/Stemra maar een kleine speler is op het wereld wijde web en dat een modernisering van het auteursrecht online absolute noodzaak is. Dat be-

gesubsidieerde podia. Vooral festivals en optredens die door rechtenorganisaties gespon-sord worden, van het geld van auteurs en artiesten dus, moe-ten musici ook gewoon netjes betalen. Via onze vertegen-woordigingen in de besturen van Sena en NORMA is het de afgelopen drie jaar gelukt dat principe daar doorgevoerd te krijgen. Buma/Stemra en Buma Cultuur blijven wij oproepen dat voorbeeld te volgen. Tot nog toe is het onze vertegen-woordigers niet gelukt, maar als we de komende jaren een groter aandeel in het bestuur krijgen, kan dat wel lukken.Op eenzelfde manier moet Buma/Stemra zich naar onze mening extern minder profi-leren als ‘belangenbehartiger’ en deelnemen aan allerlei maatschappelijke discussies. Dat is de rol voor Ntb, VCTN, de andere auteursorganisa-ties en voor Platform Makers. Buma/Stemra moet zich niet

pleiten wij samen met partners als de Consumentenbond, sa-men met Platform Makers, met NORMA en Sena Performers en hopelijk binnenkort ook samen met Buma/Stemra.”

Kandidaat-bestuursle-den voor Buma/Stemra gezochtDe VCTN is drie jaar na zijn oprichting de grootste door Buma/Stemra erkende be-roepsorganisatie. Begin van vorig jaar werd René Meister als eerste vertegenwoordiger van onze vereniging verkozen in het Buma/Stemra-bestuur. Beatrice van der Poel en Frank van Wanrooij werden eerder al verkozen in respectievelijk de Ledenraad en in het bestuur van Buma Cultuur. Ook dit jaar zal de VCTN kandidaten kunnen stellen voor bestuur en ledenraad. Graag roepen wij leden met belangstelling voor een van deze functies op zich te melden bij het secretariaat van Ntb en VCTN. Bestuurlijke ervaring is daarbij uiteraard een pre.

Mail ons uw Buma/Stemra-nummer!Voor ‘erkenning’ van onze vereniging vraagt Buma/Stemra ons ( jaarlijks) een ledenlijst met Buma/Stemra-nummers van de leden aan te leveren aan een onafhankelijke instantie, die deze gegevens vertrouwelijk zal behandelen.

Wij vragen u, voor zover u dat nog niet gedaan heeft, ons hiertoe uw 7 cijferige (!) Buma/Stemra-relatienummer te mailen.

Master Class DJ- Electronic Music ProducerDDJF, Ntb en Rockacademie organiseren eendaagse Master Class DJ- Electronic Music Producer voor talenten en hun ouders

Een carrière als top-dj met je eigen muziek. Dat is de droom van veel bezoekers van de Dance Fair 2016. Velen weten echter niet wat daar allemaal voor nodig is, waar je aan moet denken en op moet letten. Voor ouders die hun kinderen willen helpen is er vaak weinig kennis beschikbaar. Reden voor de Dutch DJ Foundation om samen met het muzikanten ken-niscentrum de Nederlandse Toonkunstenaars-bond en de Fontys Rockacademie uit Tilburg een eendaagse Master Class te organiseren.

De cursist krijgt uitleg over de bouwstenen van een carrière, de rol van managers, boekers, publishers en de platenmaatschappij. Wie zijn de spelers en hoe verdient iedereen zijn geld? Tegenwoordig zijn er veel Do It Yourself (DIY)-

artiesten die vanuit hun eigen kamer de basis voor hun succes leggen. Fanbase management, gebruik van social-media en digitale platforms zijn essentieel in het laden van je eigen merk. Alexander Beets, hoofddocent aan de Fontys Rockacademie coördineert de Master Class maar er komen veel gastsprekers langs. Vanuit de Ntb is er een helpdesk voor contracten en vanuit Sena krijg je uitleg over het Muziekpro-ductiefonds. De Rockacademie DJ - Electronic Music Production-docenten en succesvolle artiesten Raf Jansen en Benjamin Kuijten geven uitleg over het vinden van een eigen stijl, hoe je een productie met meerdere instrumenten maakt en aan welke vereisten je muziek en files moeten voldoen om verkocht te kunnen worden. Op basis van de vragen van cursisten

worden de laatste gastsprekers gecontracteerd zodat het programma zo goed mogelijk aansluit bij de vraag. De DDJF is gastheer van de Master Class.

De Master Class zal plaatsvinden op 16 april aanstaande op de Fontys Rockacademie in Til-burg tussen 10.30 uur en 16.30 uur. De kosten zijn, mede door financiële ondersteuning van rechtenorganisatie Sena, slechts € 75. Voor leden van de Ntb zijn de kosten € 50. Bij dit bedrag is kostenloze deelname van één ouder inbegrepen. Meer informatie is te vinden op www.muziekmanagement.nl en op de websites www.ntb.nl en www.ddjf.nl. Opgeven kan door het sturen van een mail naar [email protected].


|

F i s c a l e - e n a d m i n i s t r a t i e v e d i e n s t e n

A b b a sA b b a s

Belasting betalen is goed,

maar je hoeft natuurlijk

geen fooi te geven..!



Interview met


Producer rakenDra Smit geeft voorlichting over cd-productie. Leden van de Ntb kunnen rakenDra Smit op maandag en dinsdag bellen/emailen met al hun vragen op dit gebied. Ook kunnen zij een afspraak met hem maken om samen een opnameplanning of opnamebudget op te stellen of door te nemen of te helpen bij de studiokeuze. Omdat veel van de gestelde vragen steeds weer terugkomen en dus bij meerdere muzikan-ten leven, beantwoordt hij een aantal van deze vragen in deze rubriek.

Eerste Hulp Bij OpnamenAuteursrecht en naburig recht voor de dj

Om het simpel te houden som ik een aantal rechten op en geef dan aan wat je moet doen en bij wie om hier geld mee te verdienen. Ik ga niet te veel in op de rechten zelf maar het is belangrijk je te re-aliseren dat je als dj/producer ook meestal auteursrechten hebt. Dit zijn de rechten van componisten, tekstschrijvers en muziekuitgevers (publishers). Veel dj’s die produceren weten dat niet. Op de een of andere manier is het beeld van de componist die traditioneel met pen en papier werkt nog erg sterk. Het idee dat je met Ableton live of een andere DAW ook vaak aan het componeren bent, is bij menig dj nog niet doorgedrongen. Dit is wel belangrijk om te weten omdat het auteursrecht nog steeds een van de grote geldstromen in de muziekindustrie is.Naast auteursrechten bouw je zogenaamde naburige rechten op. Dit zijn de rechten van de eigenaar (producent) van de opname en van de muzikanten (uitvoerenden) die op de opnamen hebben meegespeeld/geprogrammeerd. Ook hier geldt dat veel dj’s zich niet bewust zijn van het feit dat ze zelf eigenaar van de opname, dus pro-ducent zijn. Ook dit is een belangrijk feit: net als bij het auteursrecht geldt dat de opbrengsten van de opname zelf (de zogenaamde ‘master’) ook een belangrijke geldstroom is. Let wel: ‘producent’ betekent hier iets anders dan ‘producer’.

Deze beide rechten zijn onder te verdelen in mechanische- en uitvoeringsrechten.

Hoe verdien je met je auteursrecht?1. Mechanische rechten: meestal via Stemra of buitenlandse zuster-

organisatie voor de verkoop van geluidsdragers als cd, dvd en downloads als iTunes en Beatport. Maar ook zogenaamde Sync. vergoedingen gaan direct via Stemra of via een muziekuitgever (publisher).

2. Uitvoeringsrechten: meestal via Buma of buitenlandse zusteror-

ganisatie voor uitzendingen RTV, live, achtergrond, streaming als Spotify maar ook YouTube Nederland etc.. Dit geldt ook voor dancefestivals en cluboptredens.

Buma werkt met Dj-Monitor. Dit is een software/hardware-applicatie waarmee ze op grote festivals playlists kunnen maken. Aan de hand daarvan kunnen ze de auteursrechthebbenden bijna een op een uitbetalen. Het is wel belangrijk dat je je tracks hebt ge-upload en aangemeld bij Dj-Monitor anders worden je tracks niet herkend en krijg je geen geld. Naast Dj-Monitor dien je de definitieve tracks ook aan te melden en als mp3 te uploaden via de portal van Buma/Stemra. Dit is om getraceerd te worden in Buma’s algemenere ‘fingerprintsysteem’ .

Hoe verdien je met je naburig recht?1. Mechanische rechten: meestal direct via je platen- of licentiedeal

met een label voor verkoop geluidsdragers als cd, dvd, downloads als iTunes en Beatport. Als je zelf mastereigenaar bent is een licen-tiedeal de aangewezen vorm met labels.

2. Uitvoeringsrechten: meestal direct of via je platen- of licentiedeal met een label voor streaming zoals o.a. Spotify en YouTube. Via Sena of buitenlandse zusterorganisatie voor uitzendingen op RTV, live, achtergrond en webradio. Het is belangrijk te weten dat de ei-genaar van de master, de producent, het meeste geld krijgt uit de Sena-ruif. Deze Sena- producentenrechten worden vaak overge-dragen. Wij raden aan dit recht nooit over te dragen en hoogstens voor 50% te delen met het label of andere licentienemer.

Daarnaast geldt dat het belangrijk is om van je draaibeurten ook gewoon ouderwetse playlists aan te maken en deze zowel naar Buma als naar Sena te sturen omdat lang niet alles wordt getraceerd.Leden kunnen natuurlijk altijd bij de Ntb/VCTN aankloppen voor advies in deze ingewikkelde materie.

Welke rechten heb ik als dj en hoe verdien ik daar geld mee? Ik pro-duceer mijn eigen tracks en gebruik die ook live in mijn dj-sets.


essay

Kleine juridische kroniek van het muziekrecht

Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2015

Bjorn Schipper

Aan het begin van het jaar blikken we inmiddels traditiegetrouw terug op de interes-sante muziekrechtelijke zaken uit het voorafgaande jaar. Net als in 2012, 2013, 2014 en 20151 besteed ik in deze eerste editie van Muziekwereld in 2016 aandacht aan een aantal spraakmakende zaken uit 2015 in de vorm van een juridische kroniek van het mu-ziekrecht. De selectie van zaken is op basis van dezelfde uitgangspunten als voorgaande edities gemaakt.

Van Katwijk: ‘Man with a mission’Op 11 februari 2015 deed de Rechtbank Noord-Hol-land uitspraak2 in een door tekstschrijver en componist de heer Van Katwijk tegen vereniging Buma aange-spannen bodemprocedure. Van Katwijk, bekend van onder andere de grote hits van artiest René Froger (zoals ‘Just say hello’, ‘Are you ready for loving me’, ‘Nobody else’, ‘Calling out your name’ en ‘Man with a mission’), stelde dat Buma tekort was geschoten in haar inspanningsverplichting ter incasso van au-teursrechtelijke gelden in verband met optredens van Froger, als ook haar verplichting tot uitbetaling van die gelden, mede in verband met een eerdere tussen partijen gesloten schikkingsovereenkomst. De rechter oordeelt dat Buma de schikkingsovereenkomst niet heeft geschonden, maar wel tekort is geschoten in de nakoming van de op haar rustende reglementaire inspanningsverplichting. Buma had adequater moeten optreden toen bleek dat Froger (bij herhaling) onvol-ledige set- en speellijsten aanleverde en tegenstrijdige informatie over zijn optredens verschafte. De recht-

bank veroordeelt Buma tot vergoeding van de schade van Van Katwijk.

Organisatie Schlagerfestival en ParkCity LiveDe Rechtbank Limburg tikte op 11 februari 2015 de organisator van het Schlagerfestival en ParkCity Live op de vingers3. In 2011 en 2012 zijn edities van beide events georganiseerd waarbij muziekrepertoire van Buma ten gehore is gebracht. De organisator – bestaan-de uit een stichting en twee BV’s – liet de door Buma gestuurde facturen onbetaald, waarna Buma tegen de stichting en de beide BV’s een incassozaak begon. Nadat beide BV’s in 2013 failliet waren gegaan, werd ook de curator – als vertegenwoordiger van de boedel – in beide faillissementen in de procedure betrokken. De rechter wijst het inbreukverbod tegen de cura-tor – en daarmee de boedel – toe, zonder daaraan een dwangsom te verbinden. Zonder licentie van Buma is het niet toegestaan muziekwerken openbaar te maken die tot het repertoire van Buma behoren, hetgeen nog eens onderstreept wordt met dit verbod. Ten aanzien


van de stichting oordeelt de rechter dat voor het event ParkCity Live (2012) niet gebleken is dat de organisator over een licentie van Buma beschikte. De rechtbank oordeelt dat de organisator van het muziekevenement een essentiële rol speelt in de openbaarmaking van de muziek en als zodanig (mede) verantwoordelijk is voor die openbaarmaking.

De levensliedzanger en zijn administratieOp grond van nawerking van een contractuele door-betalingsverplichting in relatie tot na het einde van een met een muziekstudio gesloten samenwerkings-overeenkomst, veroordeelt de Rechtbank Amsterdam een levensliedzanger tot verdeling van uit optredens gegenereerde inkomsten4. Daarbij draait de Rechtbank – ingegeven door de redelijkheid en billijkheid – de bewijslast om en is het aan de zanger om aan te tonen dat hij voor zijn optredens minder of niets betaald kreeg. De zanger bleek zijn administratie niet op orde te hebben

Publishing: Golden Earring vs. NanadaHet Gerechtshof Amsterdam deed op 31 maart 2015 een belangwekkende uitspraak in het zich voortsle-pende geschil tussen de band Golden Earring en de muziekuitgevers Nanada cs. over de beëindiging van muziekuitgavecontracten5. Het Hof oordeelt onder meer dat de muziekuitgavecontracten – vanwege de rechtenoverdracht voor de duur van het auteursrecht – sterke verwantschap vertonen met duurovereenkom-sten voor onbepaalde tijd en in beginsel tussentijds opzegbaar zijn. Daarbij speelt mee dat de contractuele einddatum hier onbepaald is en dat niet is voorzien in de mogelijkheid van tussentijdse beëindiging. De betrokken muziekauteurs moeten na opzegging in alle redelijkheid hun auteursrechtelijke uitgaverechten terug kunnen krijgen.

De magie van MotownEen evenementenbureau dat bedrijfsfeesten en shows met soulmuziek organiseert, ving op 20 maart 2015 bot bij de Amsterdamse Voorzieningenrechter6 in het streven een verbod te krijgen op het gebruik van de

naam ‘Magic of Motown’ door een theaterproducent. De rechter oordeelt dat de titel van de theatershow op de voorstelling toeziet en niet op de onderneming van de theaterproducent, waardoor geen sprake is van handelsnaamgebruik. Evenmin is gebleken van verwar-ringsgevaar of andere bijkomende omstandigheden die het handelen van de theaterproducent onrechtmatig zouden kunnen maken.

Van Sohoranje Festival naar S’Oranje FestivalDe Rotterdamse Voorzieningenrechter hakte op 20 maart 2015 een handelsnaamrechtelijke knoop door in een geschil tussen voormalige samenwerkingspartners over de rechten op de naam ‘S’Oranje’ in verband met de organisatie van een muziekfestival7. Gedaagde kan geen aanspraak maken op een aandeel in het han-delsnaamrecht, maakt zich schuldig aan een handels-naaminbreuk en dient inbreukmakende domeinnamen en social media accounts over te dragen.

De oud-Volumia! zangerDe Rechtbank Midden-Nederland oordeelde8 op 29 juli 2015 dat de muziekuitgever Music Creations Publishing de muziekuitgaverechten van oud-Volumia! zanger Xander de Buisonjé moet (terug)overdragen. In dit verband oordeelt de Rechtbank dat De Buisonjé tijdig heeft geklaagd over het ‘stilzitten’ van zijn muzie-kuitgever en dat sprake is van een tekortkoming in de nakoming van de op de muziekuitgever rustende infor-matie- en afdrachtverplichtingen, als onderdeel van de doorlopende inspanningsverplichting tot promotie en exploitatie van de muziekwerken alsmede de adminis-tratie van de daarmee gegenereerde auteursrechtelijke inkomsten.

De operazanger in zijn rol van B.F. PinkertonDe Voorzieningenrechter in Overijssel oordeelde9 op 29 oktober 2015 dat NRO wegens vroegtijdige beëin-diging van een optreedcontract met de voor de opera-voorstelling ‘Madame Butterfly’ van Puccini beoogde operazanger een voorschot op de schadevergoeding moest betalen, ter grootte van een evenredig deel van de overeengekomen vergoedingen. De operazanger

essay

Koop ze online�via onze websites - zonder verzendkosten�

Nieuwe edities!Of in de kiosk.

www.interface.nl | www.slagwerkkrant.nl | www.gitarist.nl www.debassist.nl | www.musicmaker.nl

K18 Muziekwereld.indd 1 16-02-16 14:06


zou de rol van B.F. Pinkerton vertolken maar werd door NRO tussentijds aan de kant gezet.

Muziek op tv in een vakantiebungalowBuma en Sena kregen het aan de stok met Oostappen Vakantiepark De Berckt, exploitant van het gelijk-namige vakantiepark met vakantiebungalows. Aan-vankelijk beschikte het vakantiepark over meerjarige licentieovereenkomsten met Buma en Sena, waarbij werd uitgegaan van de door het vakantiepark gedane opgaven van het muziekgebruik. Toen Buma en Sena in 2013 onderzoek deden naar het werkelijke muziek-gebruik op vakantiepark De Berckt, bleken de opgaven van het vakantiepark niet te kloppen. Partijen bereik-ten over de jaren 2010 tot en met 2012 een schikking, maar konden het niet eens worden over de jaren 2013 en 2014. De Rechtbank Limburg stelt op 21 oktober 2015 per ruimte het verschuldigde muziektarief vast en oordeelt10 ten aanzien van de terbeschikkingstelling van muziek via tv’s in vakantiebungalows, onder verwijzing naar relevante Europese jurisprudentie11, dat sprake is van een ‘mededeling aan het publiek’ als gevolg waar-van het vakantiepark een (doorgifte-) vergoeding aan Buma en Sena is verschuldigd. Dit geldt eveneens voor

het laten horen van muziek in de snackbar en de recep-tie van het vakantiepark.

Is een midi-file een fonogram?De Rotterdamse Voorzieningenrechter oordeelde12 op 12 november 2015 dat een zogeheten midi-file aan-gemerkt kan worden als fonogram in de zin van het naburige recht. Hoewel bij een midi-file geen sprake is van directe vastlegging van geluid als zodanig, kan in casu wel worden gesproken van toepassing van een techniek met behulp waarvan geluiden kunnen wor-den geregistreerd. Deze registratie kan vervolgens weer met behulp van apparatuur, zoals bijvoorbeeld een computer, in dezelfde unieke samenstelling van geluiden beluisterd worden, aldus de rechter. Hetgeen aansluit bij het vastleggen van geluiden op een wijze die valt onder de wettelijke definitie van fonogram. De exploitatie door Key Music Rotterdam van digitale kopieën van midi-files, die door Younique Music ter verkoop worden aangeboden, wordt door de rechter als inbreukmakend geoordeeld.

Bjorn Schipper is advocaat en oprichter van Schipper Legal in Amsterdam

1 Muziekwereld 2012/4 (p. 32-37), “Twee kleine juridische kronieken van het muziekrecht. Eerste deel: overzicht van spraakmakende rechtszaken uit

2011”, Muziekwereld 2013/1 (p. 18-21), “Twee kleine juridische kronieken van het muziekrecht. Tweede deel: overzicht van spraakmakende rechts-

zaken uit 2012”, en Muziekwereld 2014/1 (p. 22-25), “Kleine juridische kroniek van het muziekrecht. Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit

2013”, Muziekwereld 2015/1 (p. 18-22), “Kleine juridische kroniek van het muziekrecht. Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2014”.

2 Rb. Noord-Holland 11 februari 2015, IEF 14736 (Van Katwijk/Buma).

3 Rb. Limburg 11 februari 2015, IEF 14648 (Buma/Stichting ParkCity Live cs.).

4 Rb. Amsterdam 18 maart 2015, IEF 14813 (Muziekstudio/Levensliedzanger).

5 Hof Amsterdam 31 maart 2015, IEF 14826 (Nanada cs./Golden Earring); deze uitspraak heb ik reeds besproken in Muziekwereld 2015/2 (p. 36-39),

“Dan zeg je toch gewoon op. Hoger beroep zaak Golden Earring zorgt voor wending”.

6 Vzr. Rb. Amsterdam 20 maart 2015, IEF 14810 (Magic of Motown/DG Theater).

7 Vzr. Rb. Rotterdam 20 maart 2015, IEF 14785 (Soho/Gedaagde).

8 Rb. Midden-Nederland 29 juli 2015, IEF 15155 (Music Creations Publishing/Xander de Buisonjé).

9 Vzr. Rb. Overijssel 29 oktober 2015, IEF 15378 (Eiser/Stichting Nederlandse Reisopera).

10 Rb. Limburg 4 november 2015, IEF 15398 (Buma, Sena/Oostappen).

11 De Rechtbank verwijst in het bijzonder naar SCF/Marco Del Corso (HvJ EU 15 maart 2012, nr. C-135/10), OSA/Léčebnĕ (HvJ EU 27 februari 2014, nr.

C-351/12), Phonographic Performance/Ierland (HvJ EU 15 maart 2012, nr. C-162/10).

12 Vzr. Rb. Rotterdam 12 november 2015, IEF 15513 (Younique Music Group/Key Music Rotterdam); zie ook J. Smolders, “Waarom een midifile geen

fonogram is en er ook geen auteursrecht op rust”, IEF 15558, 21 december 2015.


redactie: rakenDra Smit

Vers geperst

TOCAR Birds of ParadiseTocar01De mannen van Tocar zijn alle vier door de wol geverfde musici. Rik Cornelissen is een eigentijdse en vernieuwende accordeonist die veel muziekstijlen beheerst. Gecombineerd met de tango- en latin-benadering van pianist Wim Warman, de zingende solo’s van bassist Taco Nieuwenhuizen en de subtiele swingende groove van drummer Enrique Firpi ontstaan de karakteristieke elementen van Tocar.Op dit debuut spelen ze eigen werk en een stuk van Miles Davis: ‘Nardis’. De latin/jazz die ze spelen wordt verrijkt door de medewerking van het RFO-strijkkwartet. Dit ensemble mengt perfect met het geluid van de accordeon en komt met name ook bij de tangostuk-ken goed van pas. Het dramatisch gehalte van de muziek krijgt er een behoorlijke boost van. Hierdoor wordt tevens een brede muzikale bedding gecreëerd waarin thema’s en solo’s floreren. Bijzonder daarbij zijn ook de bas-solo’s van Taco Nieuwenhuizen. Paradijsvogels zonder weerga!www.tocar.nl

ORGANIC THREE PLUSClustered Injuries Domini98Deze groep begon als trio met gitarist Milan Kracht, bassist Frans Tunderman en drummer Kim Weemhoff in de basisopstel-ling. Die opstelling is onlangs uitgebreid met duivelskunstenaar Murk Jiskoot op vibrafoon. Dit leidde tot de toevoeging ‘Plus’ in de bandnaam en tot nieuwe inspiratie bij Milan Kracht die een compleet nieuw repertoire schreef. Naar eigen zeggen liet hij zich hierbij beïnvloeden door o.a. zijn muzikale helden Frank Zappa en Igor Stravinsky. Dat zal ongetwijfeld het geval zijn, maar wat ik de verdienste van dit kwartet vind is dat zij de typische elementen van deze helden veel verteerbaarder hebben verwerkt dan deze helden vaak zelf deden. De groep stelt zich ten doel om verschillende muziekstijlen op een organische manier met elkaar te verweven. Dat gaat ze zeer goed af want het leidt niet tot de gebruikelijke chaotische piep knor-muziek maar juist tot span-nende samenspelavonturen met het zoete aura van de vibrafoon als rode draad dit keer.www.organicthree.nl

Casey’s ColumnJAZZMUSICUS EN PRESENTATOR CEES SCHRAMA KAN TERUGKIJKEN OP EEN LANGE CARRIÈRE, DOORSPEKT MET VELE SAPPIGE ANEKDOTES UIT DE WANDEL-GANGEN VAN HET MUZIEKLEVEN.

GipsritIn 1958 zat ik samen met o.a. Joop Scholten en Jan Halsema in het orkest van Ted Easton waarmee we optraden in de entertainment-clubs op de Amerikaanse legerbases in Frank-rijk. Er waren toen nog geen snelwegen en dus reden wij over smalle landwegen van club naar club. Dat waren vaak ritten van honderden kilometers die veel reistijd kostten. Met z’n zessen zaten we in een grote grijze Mercedes, drie voor en drie achter in de auto. De bagage hadden we op het dak en in een aanhangwagen gestouwd. We hadden veel instrumenten mee omdat we ons als ‘the most versatile orchestra of the world’ presenteerden. Toen we met 100 kilometer per uur over een landweg tussen Or-léans en Verdun reden, kwam er ineens vanaf de uitrit van een boerderij een oude Simca de

weg oprijden. We moesten verschrikkelijk hard remmen en vlogen naar vo-ren in de auto. De chauffeur van de Simca had waarschijn-lijk gezien dat er iets groots op ‘m afkwam en week uit naar rechts. De

Vers geperstredactie: rakenDra Smit


Simca kantelde en kwam in een sloot terecht. Wij zijn natuurlijk onmiddellijk uitgestapt om hulp te verlenen. De deur van de Simca, die op z’n kant lag, ging open en het eerste dat ik zag was iemand met een arm in het gips. We hoor-den een ontzettend gekrijs en probeerden de mensen uit die auto te krijgen. Wat opviel was dat vier van de vijf inzittenden gipsverbanden droegen. Ze kermden en schreeuwden toen wij ze uit die auto sleepten omdat ze waarschijnlijk nog meer hadden gebroken. Het was dan ook niet eenvoudig om ze weer naar de boerderij te brengen. De boerin, die ons eerst huilend te-gemoet kwam rennen, belde even later met het ziekenhuis voor ambulances. Ondertussen was de chauffeur van de Simca ontzettend kwaad op ons omdat we te hard gereden zouden heb-ben, maar hij had zelf natuurlijk niet goed uit-gekeken toen hij van de uitrit de weg opkwam. Toen we iedereen de boerderij binnen hadden gesleept, vertelde hij wat er aan de hand was. Een maand eerder was deze chauffeur vanaf diezelfde uitrit de weg opgereden en hard te-gen een andere auto opgebotst. De inzittenden van die auto waren twee huisgenoten en twee buren en hadden allemaal een of andere breuk opgelopen. Ze werden zo snel mogelijk naar het ziekenhuis, twintig kilometer verderop, gebracht waar ze gipsverbanden kregen die een maand later er weer af mochten. Omdat hij de schuld van het ongeluk was, had de chauffeur aangeboden om ze naar het ziekenhuis te vervoeren als het gips eraf moest. Maar eenmaal met de patiënten op weg naar het ziekenhuis, kreeg hij op precies dezelfde plek weer een ongeluk omdat hij zonder te kijken de weg opreed. Toen we dit verhaal hoorden durfden we niet in lachen uit te barsten omdat die mensen lagen te creperen van de pijn en waarschijnlijk weer wat gebro-ken hadden. Maar eenmaal terug in onze auto konden we ons niet meer inhouden. Want zo’n bizar verhaal verzin je niet!

CAREL KRAAYENHOF & JUAN PABLO DOBAL Hotel Victoria Bando Dreams BD2015016De albumtitel ‘Hotel Victoria’ is tevens de titel van het nieuwe theaterprogramma van het Duo Carel Kraayenhof - Juan Pablo Dobal. Het Gran Hotel Victoria te Buenos Aires is een roemrucht hotel en de ontmoetingsplaats van vele musici en artiesten in de grote metropool, waar de grote tango-rage, die de wereld zou betoveren, is begonnen. Op deze cd spelen de bekende bandoneonist en pianist zestien stukken waarvan een groot deel door henzelf gecomponeerd. De sfeer van hoop en opwinding in het Buenos Aires aan het begin van de twintigste eeuw wordt in deze kleine duobezetting zeer voelbaar uitgevoerd. Beide mu-sici hebben met hun instrumen-ten genoeg tonale en dynamische bandbreedte om samen flink virtuoos te knallen. Daarnaast voelen ze elkaar feilloos aan in de meer geraffineerde verstilde passages. De emoties waar een muzikant reizend van hotel naar hotel mee te maken heeft, worden zo door beide topmusici treffend vertolkt op deze cd die passend afsluit met het bekende ‘ Adiós Nonino’.www.carelkraayenhof.com

SOMMERHUS Is there such a thing as too much love? QuiteQuiet RecordsDit is de tweede plaat van het Rotterdamse duo Sommerhus be-staande uit contrabassist/zanger Peter Jessen en gitariste/zangeres Vera Jessen. Ze noemen zichzelf een ‘kamerpopduo’. Met die be-naming in het persbericht word je als argeloze luisteraar toch wel een beetje op het verkeerde been gezet. Het is inderdaad een duo dat popmuziek speelt in een kleine bezetting, dat klopt. Maar mijn god!.. wat een impact heeft hun muziek! Zowel vocaal als instrumentaal komt er een Scan-dinavisch muzikaal epos voorbij denderen dat veel te groot klinkt voor in de huiskamer. Al was het alleen al vanwege de schitterende toeren die Peter Jessen met zijn contrabas uithaalt en die de spea-kers soms letterlijk uitknallen. Maar ook de naadloze samenzang van dit duo bijvoorbeeld geeft de muziek een groot aura. Dit heeft ongetwijfeld ook te maken met het feit dat de opnamen plaats-vonden op een aantal bijzondere Deense locaties en hun ervaring met opera en talloze (huiskamer)concerten. Indrukwekkend!www.sommerhus.nl


DANIEL ROOS Come Hell or High WaterRoos MusicDaniel Roos is een singer/song-writer/pianist die met vele bezet-tingen rondtoert in binnen- en buitenland. Daarnaast is hij sinds 2012 muzikaal begeleider van cabaretier Sjaak Bral tijdens diens oudejaarsconferences. Op deze ep staan vijf eigen stuk-ken, opgenomen met een band die verder bestaat uit drummer John Maasakkers, gitarist Guy Nikkels en bassist Jeroen van der Ley. We horen vijf rasechte popliedjes voorbij komen met alle ingredi-enten uit ruim 70 jaar popmuziek daarin verwerkt. Daniel Roos is een routineuze popzanger die zijn sterke composities van treffende ar-rangementen heeft voorzien. De nummers worden moeiteloos en lekker strak uitgevoerd door de hecht spelende band. Smaakvolle koortjes, stevig rockgitaarwerk, strakke tweede stemmen, up-tempo en ballads, dat zijn de trefwoorden. Deze ep is alvast een swingend voorproefje van het album dat Daniel Roos dit jaar nog in de pijplijn heeft. Ik ben benieuwd want dit smaakt naar meer.www.danielroos.com

STARKLINNEMANN Trans-cending Chopin Eigen beheerVan Chopin zijn in de wereld van de pop en jazz al vele bewerkin-gen gemaakt. Denk aan Barry Manilow’s ‘Could it Be Magic’ gebaseerd op ‘Prelude in c minor’ welke later een wereldhit werd (gezongen door Donna Summer). Pianist Peter Beets kwam recent nog met een live-registratie van zijn theaterprogramma rond Cho-pinbewerkingen.Het jazztrio StarkLinneman bestaand uit pianist Paul Stark, drummer Jonas Linnemann en contrabassist Vasilis Stefanopou-los komen nu ook met een cd en theaterprogramma rondom Chopin. Dat doen ze weer anders dan voornoemde voorgangers. Met de nadruk op Chopin’s me-lancholie maar opgevrolijkt door o.a. latinritmes en schilderachtige improvisaties, passeren er zes zeer originele bewerkingen de revue. Er worden geen passages uitgelicht, de volledige compo-sities zijn bewerkt waarbij alle ruimte is open gehouden voor improvisatie. Voor de theaterversie is er een George Sand-monoloog geschre-ven die wordt vertolkt door actrice Heike Wisse zodat het publiek helemaal in de tijd terug wordt ingetrokken.www.starklinnemann.com

PAULUS SCHÄFER TRIOLetter to van GoghSinti Music RecordsDit album is een hommage aan Vincent van Gogh, de bekende schilder die net als gitarist Paulus Schäfer uit Brabant komt. Het trio speelt dertien eigen com-posities met Goghiaanse titels als La Roulotte, Starry Night in Saint-Rémy en het solostuk met de albumtitel. Het zijn stuk voor stuk korte, pakkende composities met natuurlijk veel virtuoze gypsy- gi-taarsolo’s. Door de medewerking van een aantal gastmusici wordt het kleurenpallet aanzienlijk uitgebreid. Zo speelt Jan Kuiper op elektrische gitaar een gitaar-duel met Paulus Schäfer in het stuk ‘ Manouche Nouveaux’ dat daarmee gelijk een stuk meer de jazzkant op wordt getrokken. Hetzelfde geldt voor het snelle pianowerk van Peter Beets op ‘Starry Night in Saint- Rémy’ alhoewel het Gypsykarakter daar meer overeind blijft. Daarnaast strijkt violist Tcha Limberger met penseelstreken die terug doen denken aan de tijd van Frans Pop-tie en Eddy Christiani en zingt Gina Schäfer een tune,’ Altijd bij Mij’ die wat meer de kant op gaat van de naïeve schilders.www.sintimusicrecords.nl

HARM VAN SLEEN The Se-cret To Succes Eigen beheerMulti-instrumentalist Harm van Sleen draait al jaren mee in het blues-, swing- en countrygebeu-ren. Hij was o.a. vast bandlid bij Jaap Dekker, Capelino, Dicky Greenwood, en Mr. Boogie Woo-gie. Hij tourde met Candye Kane en Lisa Otey; en werkte met een grote reeks zeer verschillende artiesten. Dit is zijn tweede soloalbum, opgenomen met ‘Men in Blue’, de band waarmee hij tegenwoordig speelt en een heel legertje aan gastmusici. Je zou op deze plaat blues en boogie woogie verwachten, maar niets is minder waar. De twaalf eigen nummers op deze plaat zijn wel Amerikaans geïnspireerd maar veel meer in de richting van Randy Newman, JJ Cale en Steely Dan. Met zeer gevatte teksten, geraffineerde arrangementen van blazers, hammondorgels, steelguitars en andere ingrediën-ten weet Harm van Sleen als ar-rangeur/componist/tekstdichter van begin tot einde te boeien. Als zanger idem dito. Hij intoneert iedere noot trefzeker, geladen met het juiste gevoel. Verras-sende plaat met ook veel lekkere koortjes en gitaarwerk!www.harmvansleen.nl


TIP JAR Let Go Shine a Light Records SLR 0042016Tip Jar is het muzikale project van muzikale alleskunner Bart de Win en zangeres Arianne Knegt. ‘Let Go’ is hun tweede album. Ze noemen het zelf een ‘duet-cd met sterke wortels in de americana en uitstapjes naar pop, folk, blue-grass, blues en jazz’ . Beter zou ik het zelf niet kunnen omschrijven, vandaar de quote. Op deze plaat staan veertien eigen werken die met een groot gezelschap van vakkundige mu-sici met veel snaarinstrumenten en ook veel koortjes is geprodu-ceerd. Bart de Win en Arianne Knegt zingen veel in duetvorm met vaak veel ruimte in de ar-rangementen.De plaat blijft heel laid back, ook in de snellere nummers, wat het gehele album een soort van overall rust geeft. Dat werkt heel goed bij deze muziek; de typi-sche americana backing vocals, de verwijzingen naar Emmylou Har-ris en het vele snaarwerk komen daarbij goed tot hun recht. De geluidsproductie en het artwork van deze cd zijn ook smaakvol en zorgvuldig uitgevoerd.www.tipjar.nl

KRAAK Fire FightersYougenious Recordings YR46011Wat is de overeenkomst tussen Handsome Poets, Intwine, Sen-suàl, Skiggy Rapz en Knobsticker? Allemaal hadden ze voor korte of lange tijd Rik Kraak als bassist op het podium staan. In de jazzwe-reld is hij ook geen onbekende want in 2006 won Kraak al op 21-jarige leeftijd de Erasmus Jazz Prijs. Als Kraak debuteert hij nu met deze ep ‘Fire Fighters’. Er staan vijf nummers op van deze ‘singer/bandwriter’ zoals hij zich-zelf betitelt. Het zijn stuk voor stuk zeer originele popnummers met pakkende melodieën en backing vocals. Daarbij worden trance-producerende ostinaten en elektronica als vocoders niet geschuwd. Rik Kraak zet dat op oorspronkelijke wijze in waarbij ik als luisteraar flash backs kreeg van Spinvis. Misschien niet zo vreemd aangezien de opnamen voor een groot deel tot stand kwamen in Nieuwegein, Utrecht. Indrukwekkend popdebuut van deze universele wizard!www.kraak.space

Gehoord en gezien op YouTube

Apart trio!Dj DNA die elders in dit nummer wordt geïnterviewd in de rubriek ‘Onder de leden’ maakt al een tijdje furore met bFAKE. Samen met twee jonge Zuid-Afrikaanse rappers PinKi en DA Bruin die meestal met ontbloot bovenlijf optreden, maken ze het clubcircuit onveilig.Deze video is om diverse redenen bijzonder. Ten eerste omdat beide rappers zingen over de ‘Toyi Toyi’. Dit is een dans die de tijd van de apartheid in de jaren zeventig wereldberoemd werd via tv-beelden van ongewapende Toyi Toyi dansende demonstranten.Deze video is ook bijzonder vanwege de kunstenaars die betrokken waren bij de productie van deze video. Film- en radiomaakster Wineke van Muiswinkel nam de clip op in het Temporary Art Centre te Eindho-ven. Een schilderij van Toon Teeken is als achtergrond gebruikt terwijl hijzelf ook te zien is samen met andere bekende Nederlandse schilders zoals Rik van Iersel, René Daniëls en Vincent Dams. Joost II Sickenga is als een moderne digitale monnik drie maanden beeldje voor beeldje bezig geweest met de animatie en nabewerking. Zeer bijzonder.Zoek op: ‘Toyi Toyi’

Fruity Loops letterlijk gedraaidOp het YouTubekanaal van Dj DNA staat ook deze video waarin Fruity loops, een bekend programma voor beatcreators, letterlijk wordt vormgegeven. Op vier platenspelers worden vier vinylplaten gemixt. De grap is dat op iedere plaat ook een stuk fruit meedraait. We zien een banaan, avocado, appel en een kaki meedraaien in een fruitige Ambientmix.Zoek op: ‘Fruity loops hardware’


THE BLINDFOLD TESTWitch Hazel Eigen beheerThe Blindfold Test is een jazzsex-tet rond de Utrechtse saxofonist Marc Scholten. Het gerenommeerde gezel-schap bestaat verder uit Angelo Verploegen op flugelhorn, Leo Janssen op tenor- en sopraansax, Hans Kwakkernaat op toetsen, Guus Bakker op bas en Florian Hoefnagels op drums. Dit is hun tweede plaat sinds hun titelloze debuut uit 2010. Er staan negen eigen stukken op waarvan zeven van Marc Scholten, een van Leo Janssen en een van Angelo Verploegen. De muziek van de band is te omschrijven als een mix van jazz, fusion en wereldmuziek. Daarbij heeft de muziek een romantische en avon-tuurlijke inslag. Het experiment wordt niet geschuwd getuige de inzet van Stormvogel met een drastische synthesizerpartij op een analoge Korg MS10 die monofoon zijn wil oplegt aan een zoete flugelhornsolo in het num-mer ‘Off the Road Blues’. Door de smaakvolle inzet van tenor-, alt- en sopraansax teza-men met flugelhorn en een zeer smaakvol ritmetrio weten deze heren een zeer breed en span-nend geluidsuniversum te schep-pen ver voorbij alle bestaande hokjes.www.theblindfoldtest.nl

NUEVA MANTECA CRIME! (live) JWAJAZZAl 30 (!) jaar staat Nueva Manteca bekend om de originele thema’s waarmee ze het publiek verras-sen. In het seizoen 2013/2014 was dat het theaterprogramma CRIME!: Latin/jazz- muziek met thema’s uit beroemde misdaad- en gangsterfilms. Muziek die iedereen kent maar nog nooit heeft gehoord vanuit de invals-hoek van Nueva Manteca. Deze cd is een live-registratie van het programma. We horen de Godfather Theme in een Cubaanse rumba, het thema van Baantjer als son montuno en Ennio Morricones score van ‘Once a upon a time in America’ vertaald in latin jazz. Nuevan Manteca weet verrassing met herkenbaarheid te verwe-ven waardoor ze de luisteraar makkelijker mee kunnen nemen in hun muzikale avontuur. En avontuurlijk is het zeker. Dit ge-haaide gezelschap onder leiding van pianist Jan Laurens Hartong weet de spanning er albumlang in te houden met als vette afsluiter het thema van de Duitse tv-krimi Tatort gecomponeerd door de Duitse saxofoonpeetvader Klaus Doldinger. www.nuevamanteca.nl

RIK CORNELISSEN Traveller Eigen beheerAccordeonist Rik Cornelissen komt met zijn solodebuut ‘Travel-ler’ waarin hij elf voornamelijk pianocomposities speelt die hij heeft bewerkt voor accordeon. Het zijn stukken van o.a. Chick Corea, Michel Legrand en Wim Warman. Met de laatste speelt hij ook in de groep ‘Tocar’ waarvan in dit nummer ook een recensie staat. Rik Cornelissen speelt op een Bayan, een concertaccordeon. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een bandoneon is een Bayan veel ronder en dieper van klank en neigt soms zelfs tegen een orgel-geluid aan. Rik Cornelissen weet de grote dynamische en tonale mogelijkheden van het instru-ment moeiteloos naar zijn hand te zetten. Geen tango’s op deze plaat maar snelle lichte vingers die het ritme, bas, melodie en sfeer van een breed repertoire op geheel eigen wijze opnieuw vorm geven. Voorwaar geen kleine prestatie in het land waar de accordeon de verbindende draad is in een heel divers accordeon-universum met helden als Johnny Meier, John Woodhouse en Carel Kraayenhof.www.rikcornelissen.com

BEATRICE Electric Lady Moe-rasgas MG011 en MG012Zangeres Beatrice van der Poel bewerkte en vertaalde de hits van Jimi Hendrix naar het Nederlands toe. Daarnaast schreef ze samen met gitarist Tim Eijmaal nieuwe Nederlandstalige stukken geïn-spireerd door en gericht op Jimi Hendrix. Deze ep’s zijn een weer-slag van het theaterprogramma dat ze ervan maakten. Op de eerste officiële cd staan zes nieuwe eigen liedjes uit het programma, de tweede cd is niet te koop maar is een bonus-cd voor wie de officiële ep koopt na afloop van de voorstelling. De zes nieuwe liedjes klinken niet eens zozeer Jimi Hendrix maar zijn meer psychedelische stukken met de sfeer uit die tijd. ‘De Hopeloze van de Nacht’ bijvoor-beeld gaat over een groupie die de gitaargod adoreert. Het num-mer klinkt als Sgt. Pepper van de Beatles. Erg goed gedaan!De drie vertalingen op de bonus-cd zijn muzikaal wel bewerkin-gen van Jimi Hendrix-hits maar worden door Beatrice op geheel eigen wijze vertolkt. Beide cd’s zijn vakkundig en smaakvol geproduceerd door gitarist Tim Eijmaal.www.beatricevanderpoel.nl

It’s my tune.

6150

8-00

6_M

M_A

llgem

ein_

Muz

iekw

erel

d_20

5x25

5 •

CD

-Rom

• IS

O 3

9 •

CM

YK •

cp:

26.

11.2

015

D

U: 1

5.01

.201

6 N

L

Musikmesse 2016 is een evenement waar je bij wilt zijn om er helemaal je eigen ding van te maken. Neem dus een duik in de wereld van de muziek, doe nieuwe contacten op en bekijk de grote namen uit de branche van dichtbij. Maar geniet vooral van hoogstaande muzikale variatie!

Lees meer op:[email protected]. +31 (0) 70 262 90 71

Frankfurt am Main7 t/m 10. 4. 2016

Ar estenverloningen.nl hee zich sinds 1993 toegelegd op het verlonen van ar esten en andere werkzaamheden in de culturele sector. Zij onderscheidt zich o.a. door:• Deskundige ondersteuning• Samenwerking met vakbonden en belas ngdeskundigen• Online aanleveren van verloningen• Uitbetaling binnen één dag nadat de opdrachtgever hee betaald• Ook facturering zonder BTW mogelijk

Wat is verlonen?Wij nemen het ‘fi c eve werkgeverschap’ over van de opdrachtgever. Wij verzorgen de facturering naar opdrachtgevers en uitbetaling van loon/gage aan uitvoerenden, inclusief inhouding en afdracht van loonheffi ngen.

Opdrachtgevers én uitvoerenden besparen we jd en administra eve rompslomp. Bovendien krijgt de opdrachtgever niet met onverwachte naheffi ngen van de Belas ngdienst te maken.

De voordelen van verlonen

• Ar est kan ook beroepskosten opvoeren• Wij verzorgen administra e en facturering• Je hebt inzicht in ontvangen en nog openstaande betalingen• Je bent verzekerd voor alle werknemersverzekeringen (ZW, WW, WIA en WAZO) wanneer je voldoet aan de criteria van het UWV• Voordelige tarieven voor NTB-leden • Wij factureren ook voor zelfstandigen

Achterstraat 11 - 4101 BB - Culemborg - 0345-524404 - www.artiestenverloningen.nl

Als zzp’er de kluts kwijt? Wij factureren voor je!

nummer 1 - 2016 pagina 31nummer 1 - 2016 pagina 31

De favoriete compositie van…Alexander Beets, saxofonist, voorzitter van de Ntb, Hoofd Busi-ness Department van de Fontys Rockacademie, voorzitter stich-ting JazzNL, bestuurslid stichting Open House en organisator van het Amersfoort Jazz Festival

Mijn favoriete compositie is ‘Two Bass Hit’ van John Lewis en Dizzy Gillespie zoals het wordt uitgevoerd op de LP ‘Milestones’ van Miles Davis. Ik ben opgegroeid met de swingopvatting: Ben Webster was een geweldenaar net als Cannonball Adderley, maar John Coltrane kon ik op jonge leeftijd veel minder waarderen. Maar gaandeweg maak je een proces door in je muziekwaar-dering en begon ik Sonny Rollins en Hank Mobley interessant te vinden. Coltrane was nog net een deurtje te ver maar toen ik ‘Two Bass hit’ van het album Milesto-nes hoorde was dat het moment waarop allerlei werelden bij elkaar kwamen. Een enorme swingopvatting van Canonball en in datzelfde nummer een totaal andere maar

briljante interpretatie van Coltrane, gelar-deerd met het fantastische trompetspel van Miles Davis. Hij bracht al die combinaties bij elkaar en koos stukken uit waar iedereen serieus aan de bak moest. ‘Two Bass Hit’ wordt in een absoluut Jezustempo gespeeld en toen ik het hoorde dacht ik: “Wow, dit is echt mijn favoriete track!” Daar komen alle stijlelementen van blues, traditionele swing, modale jazz en bebop samen. En de combinatie Miles Davis, Canonball Ad-derley en John Coltrane is sowieso dodelijk. Alle hoeken van de jazz worden benoemd en verkend. Iedereen blijft in het stuk overeind, maar je hoort een totaal verschil-lende benadering van de solo’s. Miles Davis soleert vrij minimalistisch. Hij speelt cool

jazz: het gaat niet meer om de hoeveelheid noten maar juist om die ene noot die je niet verwacht en die het schilderij uniek maakt. Dan heb je Canonball die een briljante geest was en blues, swing en soul in zich had. Hij speelt meer op de groove. Je kunt niet stil blijven zitten bij een solo van Canonball. Coltrane verkent alle wiskundige, melodi-sche en harmonische mogelijkheden die het nummer biedt. In een solo is hij de hele tijd aan het woord. Hij is niet zoals Miles op zoek naar die ene noot, niet zoals Canonball op zoek naar de swing maar wil zoveel mogelijk creaties neerzetten binnen het tijdsbestek van de solo. Enerzijds is het een oratie van 4 minu-ten die je als één solo kunt interpreteren, anderzijds kun je ook zeggen dat het heel veel verschillende gedachten en mogelijk-heden zijn, die achter elkaar neergezet worden. Als je die drie musici bij elkaar zet krijg je eigenlijk een soort stammenstrijd. Maar Miles Davis zegt tegen ze: “Doe je ding”. Ze komen niet nader tot elkaar maar het past toch. Ik ben zelf saxofonist en ben auditief gevormd. Ik blijf bij wat ik mooi vind. Iedere jazzmusicus heeft zijn eigen smaakopvatting en probeert zijn eigen signatuur aan de muziek te geven. De kern van jazz is de improvisatie, je speelt elke keer anders. Mijn broertje Peter kan aan mijn solo horen of ik een leuke dag heb gehad of niet.

Gillespie met John Lewis, Cecil Payne, Miles Davis en Ray Brown (tussen 1946 and 1948)


muziekonderwijs

De bezuinigingsronde van Nederlandtekst: Mark Gerrits

In februari zijn de resultaten van het onderzoek, dat in opdracht van so-ciale partners door Arjan van den Born e.a. is uitgevoerd, besproken. Het onderzoek (‘Kunsteducatie in de 21e eeuw’) heeft als doelstelling inzicht te krijgen in succesfactoren, innovatieve organisatievormen en nieuwe werk-relaties en geeft een beeld van circa 100 organisaties actief in de sector. Het blijkt dat door de bezuinigingen zowel de KE-organisaties (werkgevers en opdrachtgevers) als de werkenden (werknemers en zelfstandigen) gedwon-gen worden om te gaan ondernemen: de organisatie moet de inkomsten verhogen en het individu moet zijn of haar vaardigheden vertalen naar een product dat te verkopen valt. Kortom er moet een transitie worden ingezet. De vraag is nu: waarheen?

In het rapport wordt erkend dat KE-organisaties behoefte blijven houden aan hoogwaardig creatief personeel dat zich continu blijft ontwikkelen én ook langdurig aan organisaties verbonden blijft.

Een belangrijke vaststelling! Het geeft een kader aan voor de komende cao-gesprekken als het gaat over aspecten als: vakbekwaamheid, opleiding en ontwikkeling, eisen aan functie en werk, (duurzame) inzetbaarheid.

Voorts wordt door de onderzoekers betwijfeld of een pure marktorganisatie met organisaties en freelancers die beiden korte termijn-belang maximaliseren zonder col-lectieve wederzijdse afspraken op termijn positief is voor KE-organisaties. Er wordt gesignaleerd dat dit resulteert in een ‘race to the bottom’.

Ook dit is een belangrijke vaststelling. Het geeft name-lijk houvast in (ongetwijfeld komende) gesprekken over reorganisaties.

Want als je onderkent dat je invulling wilt geven op lokaal niveau (‘binnen de lokale gemeenschap’) aan cul-tuureducatie, dan kun je vraagtekens zetten bij oplossingen waarbij docenten ontslagen worden bij een instelling en vervolgens (via de achterdeur) hetzelfde werk – al dan niet verenigd in een collectief – als zelfstandige uitvoeren.

Verkenning arbeidsmarkt cultuursectorOp 21 januari 2016 verscheen het lang verwachte rapport van SER en Raad voor Cultuur over de verkenning arbeids-

markt cultuursector. Mocht je tijd hebben: lees het (www.ser.nl)!

Het geeft een beeld van – wat ik noem – ‘de verarmoe-ding’ van de werkenden in de culturele sector.

Een van de conclusies uit het rapport: “Werknemers in de cultuursector zijn vaak uit noodzaak zelfstandig geworden. Daardoor leven zij in onzekerheid over de continuïteit van hun werk en omdat de tarieven voor zelfstandigen onder druk staan, verdienen zij aanzien-lijk minder. Het werken als zelfstandige leidt vaak tot het vervallen van betaling bij arbeidsongeschiktheid, omdat verzekeringen hiervoor buiten het financiële bereik van veel zelfstandigen liggen. Vanwege het over het algemeen lage inkomen zorgen zelfstandigen vaak ook niet voor een pensioenvoorziening.”

Voor de Ntb reden om aan de cao-tafel aandacht te vragen voor werkzekerheid en honoraria. Ook al omdat de tendens zichtbaar is dat er meer vrijwilligers, stagiairs en pas afgestudeerden via werkervaringsplaatsen worden ingezet in de culturele sector hetgeen resulteert in het verdringen van betaald werk: betaald werk dat eerst door de professionele beroepsbeoefenaar werd gedaan.

Rol van gemeentenUit voormeld rapport van SER en Raad voor Cultuur blijkt dat gemeenten in de periode 2011-2014 voor een bedrag


De Ronde langs de instellingenIVAK DelfzijlIn de gesprekken met het bestuur van IVAK hebben de bonden Ntb en FNV Kiem het in gang gezette traject richting zelfstandig on-dernemerschap kritisch besproken. Voorzich-tig positief kunnen wij nu melden dat er meer ruimte gekomen is om een door de bonden aangedragen alternatief verder uit te werken en te onderzoeken. Dat alternatief loopt langs de volgende lijnen. Er is bereidheid van de gemeenten die deelnemen aan de IVAK om subsidie voor komende jaren voort te zetten. Niet in dezelfde omvang, maar toch. Er is een ontwikkeling richting het oprichten van een rechtspersoon waar de activiteiten en subsidies in worden ondergebracht. Wij heb-ben als voorwaarde aangegeven dat voor de mensen die hierin mee willen gaan de CAOKE de toepasselijke arbeidsvoorwaardenregeling dient te zijn.Wij hebben het bestuur van IVAK een idee

aangereikt om én het belang van de gemeen-ten te versterken (deze willen invulling van het kunsten cultuurbeleid op professionele wijze, en zijn bereid dit te financieren) én werknemers hiermee te faciliteren (doorgaan met uitoefenen van hun beroep in combinatie met een stukje inkomenszekerheid). Mogelijk geeft het rapport van de Raad voor Cultuur en de SER aanleiding om ons idee serieus te overwegen. Wordt vervolgd.

Cultura EdeIn december 2015 heeft de gemeente het besluit genomen om Cultura te korten in haar subsidie voor Kunsteducatie. Per 1 september 2016 vindt een korting plaats met € 500.000. Deze bezuiniging – zo is te lezen in de subsidiebeslissing – is gericht op het muziekonderwijs in de vrije tijd.Wat stringenter geformuleerd: het is Cultura niet toegestaan vanaf 1 september 2016

subsidie die verleend is voor Kunsteduca-tie aan te wenden voor doeleinden gericht op muziekeducatie in de vrije tijd. Dat zal nog een hele puzzel worden! In de vorige Muziekwereld melden wij dat Cultura sinds lange tijd een gecombineerde instelling is waar allerlei disciplines (theater, bibliotheek, cultuureducatie) onderdak hebben. Wij hebben bij de directie aangedrongen op het maken van bezwaar tegen deze subsidiekor-ting. Voornaamste reden voor ons was dat wij een traject voorzien waarbij het culturele voorzieningenniveau in de gemeente gaat verschralen door de versplintering in het aanbod van muziekeducatie. Ook valt er een (deel) van de verbindende factor weg.Spijtig genoeg liet de directie zich hiervan niet overtuigen. Logisch dat dit een extra druk zet op het realiseren van een goed Soci-aal Plan. Wordt vervolgd.

SKVR: uitdaging en nieuwe richtingSKVR zal een aanvraag moeten doen voor de aankomende Kunstenplanperiode op

van circa 250 miljoen euro op cultuur hebben bezuinigd. Deze bezuinigingen hebben vooral betrekking gehad op muziekscholen, bibliotheken en kunstencentra. Volgens Berenschot is deze bezuinigingsdrift niet voorbij.

Naar verwachting zal circa de helft van de gemeenten nog verder gaan bezuinigen op cultuur.

CAOKE 2016 -2017?Inmiddels is door sociale partners de agenda getrokken om werkafspraken te gaan maken voor de cao 2016-2017.

Het mag duidelijk zijn dat zowel het rapport van SER en Raad voor Cultuur als de conclusies van het rapport Kunsteducatie in de 21e eeuw voldoende input geven om met de werkgevers stevig aan de slag te gaan om te zorgen dat er een cao komt die bijdraagt aan een toekomst voor de professionele beroepsbeoefenaren in de sector. Inkomens- en werkzekerheid, ‘meer kunnen groeien’, opleiding en ontwikkeling, allemaal punten van zorg en aandacht.

Wordt vervolgd!

Muziekschool Amstelveen foto’s: Minke Faber


basis van de door de gemeenteraad vastge-stelde kadernota ‘Reikwijdte & armslag’. De financiële kaders lijken bij voorbaat al vast te liggen. Het ziet er niet naar uit dat door de stad Rotterdam het budget voor de culturele subsidies wordt verhoogd. In het verleden is door de stad Rotterdam aan alle B3-instellin-gen (waaronder SKVR, maar ook Rotterdams Philharmonisch Orkest) te kennen gegeven dat eventuele frictiekosten samenhangend met reorganisaties zélf gedragen moeten wor-den. En daar zit het knelpunt. Van de SKVR wordt verwacht dat ze op innovatieve wijze haar koers bepaald richting de nieuwe kunstenplanperiode (kerndoelen onder meer: samenwerken, innovatie, bereikbaar maken van kunst en cultuur voor de jeugd van Rotterdam). Om de beweging ook daadwerkelijk in te zetten is financieel een lastig verhaal. Bij een dergelijke beweging, zo geeft de directie aan, past een andere set

van arbeidsvoorwaarden: de CAOKE.Reden voor de Ntb – in overleg met de an-dere bonden – om de directie te vragen of er niet gesproken kan worden over de toekomst van de SKVR: waar wil de SKVR heen?De vraag is opgepakt. Eind januari 2016 is door de diverse stakeholders een bijeen-komst georganiseerd waarbij ‘de stip op de horizon’ centraal stond.De dag werd afgesloten met (gezamenlijk) gedeelde uitgangspunten. Tenminste één daarvan wil ik hier formuleren: als grootse kunsteducatie-instelling van Nederland, heeft de SKVR zich de afgelopen jaren bewezen als een zich innoverende instelling . Wordt vervolgd.

CKE Eindhoven: ‘pas toe of leg uit’In de vorige editie van de Muziekwereld werd al geschreven dat de gemeenteraad van Eindhoven de voorgestelde ingreep richting

CKE Eindhoven (korten van 2 miljoen op een totaal van 4 miljoen) ongepast acht. Zoals Ruud Jansen – inmiddels ex-directeur CKE Eindhoven – in een interview zei: “je snijdt dan zoveel weg, je maakt zoveel kapot, dat is niet een realistische insteek”.De gemeenteraad stemde tegen het plan om de subsidie voor het CKE te halveren. Het plan kwam van Stichting Cultuur, die de subsidies over de cultuursector in Eindhoven moet gaan verdelen. Het plan veroorzaakte interne verdeeldheid bij het CKE. Het verzet van directeur Ruud Janssen resulteerde in zijn ontslag. Dit leidde weer tot grote onvrede en vragen bij het personeel.De Gemeenteraad heeft inmiddels de betref-fende wethouder de opdracht gegeven om de bezorgdheid van de gemeenteraad te gaan overbrengen bij het CKE. Ze gaat ook met de toezichthouders en de di-rectie spreken over de toekomstplannen.


foto : Roland van Tulder

foto : Frank de Graaf

Hét radioprogramma waar de Nederlandse jazz centraal staat met Rolf Delfos en Bart Wirtz

DUTCH - JAZZ elke Dinsdag 22:00 / 23:00 op Sublime FM


Theatertour2016

“Ja hallo, wij komen spelen in het theater en staan nu met onze auto bij de artiesteningang.”

“Ah juist, dan moet u even terug rijden, straat uit en naar rechts. Daar kunt u parkeren. In de loadingdock is geen plek meer. U betaalt daar slechts 50 cent per half uur.”

Eenmaal binnen leggen we eerst al onze spul-len in de zaal en vragen vervolgens waar we de pannen met zelfgemaakt eten kwijt kunnen. We koken namelijk zelf. Er is geen eten in de the-aters. Waar je het moet halen is vaak een raad-sel. Daarom dit systeem, waarbij er - dat moet gezegd worden - heerlijk gekookt en gegeten wordt.

“Sorry, kunt u mij vertellen waar de keuken is zodat we ons eten kunnen opwarmen in de magnetron of op ons zelf meegebrachte tweepit-tertje?”

“Ik kan die wel wijzen maar dan dient u wel 25 euro te betalen voor het gebruik van de keu-ken. Dat is onze theaterpolicy.”

“Maar we komen hier een zaal vol mensen vermaken. Dan kunnen we toch wel even ge-bruik maken van de keuken?”

“Tja, dat zijn nou eenmaal de regels, net zoals u ook betaalt voor het huren van onze beamer die er toevallig ook al hangt. En ook de drankjes die in de kleedkamers staan worden gewoon afgerekend.”

“Dus wij treden vanavond op voor 300 man en zijn hier al om 16:30 aanwezig, maar krijgen niets te eten en niets te drinken?”

“ U krijgt natuurlijk na afloop het eerste drankje gratis, daarna is het wel weer betalen. Regels zijn regels.”

Een aantal weken later krijgen we de afre-keningen van onze optredens in de theaters. De opkomst was overal zeer goed en daar zijn we

erg blij mee. Er moet echter, naast de gebruikte drankjes, nog wel het een en ander worden afge-rekend. In sommige gevallen zijn dat de kaarten voor de gastenlijst. Dat betekent dat we uitein-delijk zelf moeten betalen voor gasten die bij ons op de lijst staan. Verder dient er bij een aantal theaterzalen voor de garderobe betaald te wor-den à 1,50 per jas. Op de afrekening staat ook ‘theatertoeslag’ terwijl niemand eigenlijk weet wat dat is en waarom wij dit moeten betalen. En in het geval van de Kleine Komedie – ja, die is erg mooi – is er zelfs een steunfonds Kleine Komedie opgericht waar de artiest die er zojuist heeft opgetreden, aan mee MOET betalen.

Lieve theaters van Nederland (ik generali-seer nu want er zijn er ook veel zalen waar we vriendelijk en gastvrij zijn ontvangen, met een hand van de directeur, een fijne kleedkamer en vriendelijke crew), ik begrijp dat dit zware tijden zijn. Subsidies vallen weg door bezuinigingen en het is lastig om publiek naar de zalen te trekken. Maar is het niet raar om deze tegenvallers te ver-halen op de mensen die aan de basis staan van een avond uit? Door deze constructie zijn veel gezelschappen genoodzaakt aanspraak te maken op subsidie. Voor anderen is het theater niet eens haalbaar omdat de kosten nauwelijks gedekt kunnen worden. Een eerlijk verdienmodel, een warm welkom en wat drankjes zorgen ervoor dat artiesten twee keer zo goed hun best doen. De drempel om naar het theater te gaan, wordt dan niet alleen lager voor hen, maar ook voor het pu-bliek waarvan we het allemaal moeten hebben.

Bart Wirtz is saxofonist en won met zijn laatste album ‘iDreamer’ een Edison. Verder presenteert hij samen met Rolf Delfos wekelijks het programma ‘Dutch Jazz’ op SublimeFM.

Bart

Wirt

zcolumn


Dj

Samenwerking Dutch DJ Foundation met Ntb en VCTN

Nooit meer narigheden bij contracten Jeroen Akkermans

De stichting Dutch DJ Foundation (DDJF) komt op voor de belangen van Nederlandse dj’s en producers. De DDJF, een initiatief van betrokken ouders, werkt sinds begin februari of-ficieel samen met de Ntb en VCTN. ‘Dat we samenwerken is logisch, we zijn complementair aan elkaar.’

Het lijkt een vast onderdeel van het track record: als muzikant ten minste één keer in je leven flink besodemie-terd worden. Piepjonge aanstormende dj’s kunnen erover meepraten. Dj Headhunterz vertelde onlangs aan de NOS hoe dat in zijn werk gaat. De kern van zijn verhaal: de muzikant is dolblij dat een label of manager een contract aanbiedt en zet onder druk van het ‘nu-of-nooit’ zijn krabbel. De kleine letters doen er niet toe. En eigenlijk ook de grote niet. Want: “Je wilt doen waar je goed in bent: muziek maken.”

Ouders in het geweerHet verhaal van dj Headhunterz staat niet op zichzelf. Talloze jonge dj’s heb-ben de afgelopen jaren gekampt met contracten die hun rechten wegteke-nen, stilzwijgend worden verlengd of veel te lange looptijden bedingen. Een aantal ouders besloot verleden jaar daartegen in het geweer te komen; een beetje op de manier van veront-ruste ouders die op het schoolplein verhalen uitwisselen over merkwaar-dige lesmethodes van docenten. “Als ouders van dj’s, tref je elkaar geregeld. Door simpelweg ervaringen te delen,

ontdekten we dat er in veel gevallen dingen misgaan bij contractbesprekin-gen. Daar móést iets aan gebeuren”, aldus Tom van den Berg, vader van dj Quintino en voorzitter van de stichting Dutch DJ Foundation (DDJF), een samenwerkingsverband van betrokken ouders.

Quickscan contractenDe DDJF werd oktober 2015 gelan-ceerd tijdens het Amsterdam Dance Event. Een van de eerste acties was het aanbieden van een ‘vlugge’ ervaringsblik op contractvoorstellen. Ouders konden contracten-in-de-maak opsturen. Dat heeft de kersverse stich-ting geweten: de zogeheten quickscan maakte een stortvloed aan reacties los. De DDJF heeft talloze contrac-ten nageplozen en ouders daarover geadviseerd.

Checklists ter beoordelingHet monnikenwerk droeg bij aan het realiseren van een ander voornemen: het maken van checklists, een soort handzame tool voor ouders en dj’s om zélf contracten te beoordelen. Hier-mee moeten contracten een gezond fundament krijgen en voor álle partijen

een win-win-overeenkomst zijn. Het huis dat op dat fundament wordt ge-bouwd, is uiteraard maatwerk. DDJF-directeur Michiel van Kleef, stiefva-der van dj Headhunterz: “Uiteraard is elk contract voor iedere muzikant weer anders. Wij zeggen: als de basis maar deugt.”

De lijst maakt de ouders opmerk-zaam op diverse valkuilen. Eentje daarvan is een gemene: de rechten af-staan op muziek die tijdens de looptijd van het contract gemaakt wordt. De stiefzoon van Van Kleef liep hier te-genaan. “We hebben de muziek moe-ten terugkopen,” vertelt de directeur. Hoewel de checklist waarschuwt voor dit soort narigheden, blijft het een hele klus om duimendikke contracten vol juridisch jargon door te vlooien. De DDJF, die zich niet afficheert als serviceorganisatie, adviseert ouders en dj’s dan ook om lid te worden van de Ntb en VCTN. “De juristen van deze bonden kunnen verdere ondersteuning bieden.”

SamenwerkingDe DDJF en de Ntb en VCTN heb-ben begin februari de handen officieel ineen geslagen. De samenwerking is eigenlijk logisch, aldus Van Kleef. “We zijn complementair aan elkaar.” Half februari was er een gezamenlijk optreden bij de Dancefair. Enkele dj-ouders gaven een ‘fatherclass’ over de ‘omgang met de beroemd geworden zoon of dochter’. Adviseurs van de Ntb bogen zich over juridische kwesties.


Ouders en dj’s met vragen over au-teursrecht en naburige rechten konden terecht bij Sena en Buma/Stemra. “Dit soort events met experts, wil de DDJF vaker organiseren.”

De Ntb zal de stichting ook helpen om labels, managers en bookers zover te krijgen dat ze de checklists als staande praktijk gaan zien. De DDJF wil binnenkort met deze partijen om de tafel gaan zitten. Het ideaal is dat labels en managers de checklists inte-greren in de basisvoorwaarden van het contract. “De zaken die niet deugen, moeten er gewoon uit.”

De betrokken ouders zullen de gesprekken niet geharnast ingaan, benadrukt voorzitter Van den Berg. “We willen over standaardvoorwaarden praten en onderhandelen. Labels en managers zien we als gesprekspartners, en niet als ‘boze’ tegenpartijen. We gaan uit van redelijkheid.” De check-lists die op tafel komen, zijn in feite discussiestukken, geen in beton gego-ten eisen. “Het is work in progress.”

Dj-Stem in het overlegcircusDe DDJF gaat zich met hulp van de bond ook sterk maken voor ‘de stem van de dj in het overlegcircus’. Die stem wordt nu niet of nauwelijks ge-hoord, terwijl de dancescene jaarlijks goed is voor 600 miljoen. “In al die mooie nota’s die worden geschreven, moeten de belangen van de dj’s veel meer aan bod komen. Maar denk ook aan al de subsidiepotjes voor muzikan-ten. De dj’s weten vaak niet dat ze daar recht op hebben. Daar willen we iets aan doen.”

De belastingbelangen van in het buitenland opererende dj’s krijgen ook aandacht. De stichting wil in overleg met de Belastingdienst bekijken of regelgeving kan worden aangepast aan de specifieke positie van dj’s over de grens. Van Kleef: “Hoe het werkt met facturen en bonnetjes in het buiten-land, is soms een ware nachtmerrie. Ook daar willen we met de overheid naar kijken.”

Dj Quintino

Dj Headhunterz

surf naar www.bandcoach.eu/abonnerenBellen (+31(0)314 626 436) of mailen ([email protected]) kan natuurlijk ook.

15,00 4 nummers voor maar

NR

6E J

AA

RG

AN

G ve

rschijn

t 4 ke

er p

er ja

ar N

L B

w

ww

.bandco

ach

.eu

33DECEMBER/JANUARI/FEBRUARI 2015/16

WIND

SYNTHESIZER

ONTDEK DE WERELD VAN

MUZIKALE FANTASIE

PAUWOUDE HIPPIEMUZIEK IN EEN

NIEUWERWETS KOSTUUM

NO BluesVERRASSEND

ARABICANA

WorkshopWorkshopWorkshopMAAK DE MOOISTE

CONCERTFOTO’S

VAN JE BAND

001_bc33 Cover.indd 1

25-11-15 15:00

TESTING...1,2,3

Test het zelf

nummer 1 - 2016 pagina 39surf naar www.bandcoach.eu/abonnerenBellen (+31(0)314 626 436) of mailen ([email protected]) kan natuurlijk ook.

15,00 4 nummers voor maar

NR

6E J

AA

RG

AN

G ve

rschijn

t 4 ke

er p

er ja

ar N

L B

w

ww

.bandco

ach

.eu

33DECEMBER/JANUARI/FEBRUARI 2015/16

WIND

SYNTHESIZER

ONTDEK DE WERELD VAN

MUZIKALE FANTASIE

PAUWOUDE HIPPIEMUZIEK IN EEN

NIEUWERWETS KOSTUUM

NO BluesVERRASSEND

ARABICANA

WorkshopWorkshopWorkshopMAAK DE MOOISTE

CONCERTFOTO’S

VAN JE BAND

001_bc33 Cover.indd 1

25-11-15 15:00

TESTING...1,2,3

Test het zelf SPOTYOUR SCENES

AT

factsonactswww.factsonacts.nl


Ntb Switchpakket voor muziekdocenten

Maakt u de overstap van muziekschool naar privé lespraktijk? Van werknemer naar zzp’er?

Dan is het Ntb Switchpakket geknipt voor u! Het Switchpakket bevat:• Model-contract en algemene voorwaarden voor privé-lessen• Hulp bij berekening van lestarieven• Fiscale en administratieve informatie voor zzp’ers• Presentatie via muziekdocentenbank.nl met uw instrument en specia-

liteiten, een YouTube-filmpje en links naar Facebook/ Twitter• Verzekeringspakket op maat voor uw privélespraktijk

Meer info via www.ntb.nlemail: [email protected] tel. 020-6203131

open source network

worldmusicforum.nl

17-19 maart Dutch World Babel Med, Marseille

25-27 mei Dutch World Classical: NEXT 2016 De Doelen, Rotterdam

28 mei World Blend Café Amersfoort Jazz Festival De Observant, Amersfoort

worldmusicforum.nl/app

adv WMC_feb2016.indd 1 23-02-16 17:11


Alvorens

Dringende waarschuwing

Alvorens overeenkom-sten aan te gaan met de volgende personen en onder nemingen doet men er goed aan eerst contact op te nemen met de Ntb.

Dit houdt op zich geen negatieve kwalificatie in.

Op deze lijst worden bemiddelingsbu-reaus, bedrijven en platenmaat schappijen geplaatst waarmee Ntb-leden dermate slechte ervaringen hebben opgedaan dat de Ntb de leden dringend wil waarschuwen geen zaken meer met deze bedrijven te doen. Plaatsing op deze lijst betekent ook dat de bond geen juridische bijstand meer kan verlenen bij proble-men die voortvloeien uit het zakendoen met deze bedrijven.

Op te vragen alleen voor Ntb-leden

Op te vragen alleen voor Ntb-leden

ruud

Getypte tekst

ruud

Getypte tekst

ruud

Getypte tekst

ruud

Getypte tekst

ruud

Getypte tekst

ruud

Getypte tekst

ruud

Getypte tekst

ruud

Getypte tekst

ruud

Getypte tekst

ruud

Getypte tekst

ruud

Markering

ruud

Markering


Ntb-verzekeringen

zeer uitgebreide dekking voor een lage prijs. Met de instru-mentenverzekering zijn jouw instrumenten overal ter wereld verzekerd tegen alles dat plotse-ling en onverwacht ontstaat en van buitenaf inwerkt op het instrument; we noemen dat de all-riskdekking. Enige uitzonde-ring is diefstal uit een voertuig. Dit is niet verzekerd. Naast instrumenten kun je ook rand-apparatuur op de instrumen-tenverzekering meeverzekeren. Iedereen gaat extra voorzichtig om met zijn instrument maar een ongeval ligt altijd op de loer. Het is een gerust gevoel dat de financiële gevolgen hiervan goed afgedekt zijn.

Dit zijn voorbeelden van speciale verzekeringen die exclusief aan de leden van de Ntb worden aangeboden. Ook de standaard-woonhuisverzekeringen, auto-verzekeringen, zorgverzekerin-gen etc. worden met kortingen aan de leden aangeboden. Handig is dat je de verzekeringen online kunt regelen via de web-site van de Ntb (www.ntb.nl). Voor advies zijn wij bereikbaar op 035-5280000.

Risico’s zijn overal, maar…De Ntb biedt speciale verzekerin-gen aan, exclusief voor de leden. Verzekeringen zijn er om de financiële gevolgen af te dekken van onvoorziene gebeurtenis-sen die jezelf niet kunt dragen. Schade voorkomen is natuurlijk het beste, maar als er dan onver-hoopt toch iets gebeurt, is het beter dit risico te hebben afge-dekt door middel van een goede en uitgebreide verzekering. Risico’s zijn er altijd, gewoon omdat je leeft en onderneemt. Maar hoe onderken je de risico’s en welke zijn noodzakelijk om te verzekeren?

Risico’s verzekeren?...Eigenlijk heeft iedereen ze nodig; verzekeringen. Sommigen zijn zelfs verplicht, maar het hebben

hebben wij verzekeringsspecials gemaakt, exclusief voor de leden van de Ntb. Een groot aantal leden maakt er al gebruik van.

Dé COMBI…Een speciaal voor de leden van de Ntb ontwikkelde verzekering is de aansprakelijkheidsverzekering Combi. Deze verzekering biedt dekking voor jou (en eventueel je gezinsleden) als particulier maar ook voor jou als zelfstandig musicus. Wanneer je als musicus of artiest aan het werk bent, worden jouw activiteiten gezien als zakelijke activiteiten. Dit is nooit verzekerd op een gewone particuliere verzekering en helaas blijken veel mensen hier niet van op de hoogte. De aanspra-kelijkheidsverzekering Combi is speciaal ontwikkeld voor de leden van de Ntb. Deze biedt dekking in zowel de particuliere als de zakelijke hoedanigheid. Voordeli-ger in premie en geen discussies in welke hoedanigheid de schade is veroorzaakt.

Instrumenten-verzekering…De speciale instrumentenverzeke-ring. Deze verzekering biedt een

van verzekeringen betekent niet dat er geen enkel risico meer is. Een verzekering biedt dekking wanneer er iets plotseling en onverwacht gebeurt, maar niet iedere gebeurtenis is verzekerd. Wanneer een instrument bijvoor-beeld valt en daardoor bescha-digd raakt, is dat verzekerd via de instrumentenverzekering. Maar wanneer het aantal geboekte optredens tegenvalt en daardoor verwachte inkomsten uitblijven, is dat bijvoorbeeld niet ver-zekerd. Kortom, verzekeren is verstandig om bepaalde zekerhe-den in te bouwen maar betekent zeker niet dat je geen enkel risico meer loopt. Het klinkt logisch en het beperken van de risico’s is uitermate belangrijk. Onder an-dere daarom is het zo belangrijk dat verzekeringen aansluiten op hetgeen je ook werkelijk doet. Zo

Het Ntb-pakket:Instrumentenverzekering Aansprakelijkheidsverzekering Aansprakelijkheidsverzekering CombiDoorlopende ReisverzekeringAutoverzekering InboedelverzekeringOpstalverzekeringUitvaartverzekeringZorgverzekering

Op maat

Speciale verzekeringssiteAlle informatie over het Ntb- verzekeringspakket kunt u vinden op de speciaal ingerichte inter-netsite. Hier kunt u tevens één of meerdere offertes aanvragen.

Deze site is te bereiken via de ledenservice van de Ntb-site (www.ntb.nl). Ook via email: [email protected] kunt u aanvragen indienen of contact opnemen.

Arjen de Vreede, medeoprichter van Urban Dance Squad, heeft altijd wat om handen. DJ DNA partycrasht met de band bFake, maakt met Erik Bosgraaf een voorstelling over de laatmiddel-eeuwse blokfluitist Jacob van Eyck en gaat een plaat produceren met de Zuid-Afrikaanse rapster EJ von Lyrik. En: eind maart komt de bFake-single ‘Kraftwerk Vocoder’ uit.

Wat doe je nu?De man die furore maakte als DJ DNA van Urban Dance Squad heeft iets met middeleeuwse muziek. Voor de kenners van het werk van Arjen de Vreede is dat misschien geen geheim: middel-eeuwse ruimtevaartmuziek was het uitgangspunt van het solo-album The Sum of the Sound (2012). Een klassieke cross-over-productie: middeleeuwse com-ponenten zijn verweven met old skool hiphop, funky soul, vrolijke dance en electro. De Vreede gaat nu een stap verder. Samen met vriend, blokfluitist en Kytopia-kompaan Erik Bosgraaf – ook te horen op ‘The Sum of the Sound’ – maakt hij een voorstelling rond de laatmiddeleeuwse blokfluitvir-tuoos Jacob van Eyck. Het duo treedt, als alles goed gaat, eind deze zomer op in Utrecht tijdens de Gaudeamus Muziekweek, het Festival Oude Muziek en de International Computer Music Conference. “Het eerste half uur van de

voorstelling staat de blokfluit centraal”, vertelt De Vreede. “In de tweede helft gaan we het experiment aan met laptop-speler Jorrit Tamminga en mijn draaitafels. Het derde deel zal over de top zijn. Iets met com-puters en nieuw te ontwikkelen software, meer wil ik er nog niet over kwijt.” De Vreede, die in 2009 neer-streek in de Utrechtse broed-plaats Kytopia, kon niet meer om de ‘grote’ Van Eyck heen, vertelt hij. “Kytopia is twee jaar geleden verhuisd van de Zeedijk naar het oude Tivoli aan de Oudegracht. Nou stikt het hier van de middeleeuwse karkassen. Even graven onder het podium, en je hebt een bot te pakken. En wat blijkt? Ook Van Eyck ligt hier ergens. Dat was voor mij en Erik Bosgraaf, ook een middeleeuwse muziekliefhebber, een teken: nu is het tijd voor actie.” De ode aan Van Eyck is voor De Vreede niet het belangrijkste project. Die eer is weggelegd voor zijn samenwerking met de

Zuid-Afrikaanse rappers PinKi en Da Bruin. Deze muzikanten – die Beasty Boys-achtige rap maken op ‘Cape Town Beats’ – logeren geregeld een maand of drie bij De Vreede. Het trio – dat door het leven gaat als bFake – zet onder meer de boel op stelten bij feesten en partijen in Utrecht. De strategie is guerrilla-achtig: onaangekondigd stappen ze met hun instrumenten naar binnen, er wordt nog “net om toestem-ming gevraagd”. De rappers zijn onlangs weer vertrokken, vertelt hij begin februari. “En binnen-kort verwelkom ik ze weer. Dan zetten we het partycrashen on-verminderd voort.” De twintigers hadden met gemak zijn zonen kunnen zijn. “Ze noemen me dan ook papa.” Het trio houdt zich ook bezig met projecten van de lange adem. bFake lanceerde mei 2015 een album dat in een Brits muziekblad werd omschreven als ‘too newfangled’. “Een goede omschrijving, eigenlijk. Het is net een stapje te ver, net iets

te ver voor de avant-garde uit. Niemand wil het album tot nu toe dan ook persen.” De Vreede heeft zijn hoop nu gevestigd op de single die bFake eind maart uitbrengt. Het nummer, ‘Kraft-werk Vocoder’ gedoopt, is een stuk toegankelijker. “Daarnaast gaat bFake dit jaar veel optre-den. Helaas kan ik nog niet pre-cies zeggen waar en wanneer.” En dan is er nog die behendige EJ von Lyrik, door Chuck D van Public Enemy geplaatst in de top 5 van vrouwelijke rappers. Alleen op plaat komt de top 5-notering nog niet helemaal tot uiting. Wellicht komt daar verandering in als het album van EJ von Lyrik en De Vreede uitkomt, volgend jaar. “Daar zijn we nu mee bezig.”

Wat zijn je ervaringen met de Ntb?“Ik geloofde als jonge muzi-

Onder de ledenArjen de Vreede

foto: Marcel Fossen


kant al in het principe van de vakbond. De bonden maken zich hard voor jouw belangen, en krijgen ook veel voor elkaar.” Afgelopen zomer nam de Eerste Kamer bijvoorbeeld het wets-voorstel Auteurscontractenrecht aan. “Het is natuurlijk erg nuttig dat er iets gedaan wordt aan die wurgcontracten.” Individueel heeft De Vreede ook baat gehad bij zijn Ntb-lidmaat-schap. Zo regelde de vakbond

een advocaat in een geschil over auteursrechten. De zaak liep voor DJ DNA niet goed af, “maar de hulp stelde ik wel op prijs”. En ook handig: “via de Ntb is er een voordelige verzekering af te sluiten voor ‘de juweeltjes’ in je studio.” En heel erg lang geleden, “zeg maar 1890”, kreeg hij via de Ntb een gunstige lening. “Daar heb ik toen apparatuur van gekocht.” Gebrek aan kennis van het

recht, breekt met name jonge muzikanten vaak op. Als part-time- docent aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) loopt De Vreede geregeld tegen contracten aan die niet deugen. “Dan zeg ik: dat en dat moet je niet pikken. Vaak wordt ze het mastertape-eigenaarschap ont-nomen, in de kleine lettertjes.” Zo af en toe organiseert de Ntb een lezing aan de HKU. Ntb-medewerker rakenDra Smit, een

vriend van De Vreede, spelt dan soms het abc van het muziek-recht. “Dan zeg ik tegen mijn studenten: ga erheen, is nuttig.” Zelf tapt De Vreede nog vaak kennis af van Smit. “Laatst nog wees rakenDra mij op de YouTube-clicks, en enkele specifieke internetrechten. Daar was ik me niet genoeg bewust van. Dit soort kennis speel ik dan ook weer door naar mijn studenten.”



Interview met

Bezoek- en postadres:Zielhorsterweg 573813 ZX Amersfoort

Tel.: 033-489 29 30Fax: 033-445 02 20

[email protected]

Zakelijke kracht en persoonlijke aandacht

Fiscale en administratieve dienstverleners, ook voor ZZP-ers

Specialisten in artiestenzaken zoals:

· belastingaangiften ·

· jaarrekeningen


Interview met

nummer 1 – 2016 pagina 45

BelastingspecialDe eerste editie van de Muziekwereld bestaat – zoals gebruikelijk – voor een groot deel uit informatie over de verschillende belastingregelingen waarmee musici en artiesten te maken (kunnen) krijgen.

Je vindt informatie over o.a. de artiestenregeling, de aftrek van beroepskosten, de werkkos-tenregeling, de verschillende btw-regelingen en de laatste ontwikkelingen voor de zzp’er. Voor artiesten die als ondernemer werken en zelf winstaangifte willen doen, hebben wij als extra-service een uitgebreide handleiding aangifte inkomstenbelasting 2015 waarin de belangrijkste vragen van de winstaangifte worden behandeld. Ntb-leden kunnen deze handleiding via www.ntb.nl downloaden of opvragen bij het secretariaat.

Alle artikelen zijn geschreven op basis van de wetgeving en rechtspraak zoals deze op dit moment van toepassing zijn. Beide zijn aan veranderingen onderhevig. Afhankelijk van wanneer je de artikelen leest, is het daarom mogelijk dat bepaalde onderdelen inmiddels al weer verouderd zijn. De belastingregels en de toepassing ervan blijven altijd onderhevig aan de grillen van politici, beleidsmakers en inspecteurs.

Om alles zo toegankelijk mogelijk te maken hebben we voorrang gegeven aan de leesbaar-heid boven de vaktechnisch correcte formulering van een aantal termen.

Als je meer wilt lezen dan we in deze artikelen kwijt kunnen over de belastingtechnische, juridische en financiële kanten van het artiest zijn, is er een (beperkt) aantal goede boeken verkrijgbaar. We noemen ‘Artiest en Fiscus’ en ‘Artiest en Recht’ (beide verschenen bij Kluwer).

De verschillende artikelen zijn door de auteurs met zorg opgesteld en door de redactie nauwkeurig gecontroleerd. Mochten er desondanks fouten in de teksten voorkomen dan kunnen auteurs en uitgevers niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van activi-teiten die worden ondernomen op basis van de verstrekte informatie. Bezoek- en postadres:

Zielhorsterweg 573813 ZX Amersfoort

Tel.: 033-489 29 30Fax: 033-445 02 20

[email protected]

Zakelijke kracht en persoonlijke aandacht

Fiscale en administratieve dienstverleners, ook voor ZZP-ers

Specialisten in artiestenzaken zoals:

· belastingaangiften ·

· jaarrekeningen


Belastingen

De artiestenregelingIn dit artikel hebben we het over de fiscale gevolgen van een optreden voor binnenlandse musici en artiesten die niet in vaste dienstbetrekking zijn. Dit verhaal betreft de loonbelasting en werknemersverzekeringen en is alleen van belang voor musici en artiesten die per optreden verloond (moeten) worden.

De artiestenregeling (loonbelasting)Een aantal uitzonderingen daargelaten dienen vergoedingen die een artiest voor een optreden ontvangt altijd verloond te worden. Dit is de hoofd-regel. Onder ‘verlonen’ verstaan we dat er loonheffing op de vergoeding ingehouden moeten worden en dat er premies werknemersverzekeringen over afgedragen moeten worden.

Het maakt daarbij niet uit wat voor soort opdrachtgever de vergoedingen uitbetaalt: een café, een theater, een buurthuis, een instelling, een bedrijf, enz. Het maakt ook niet uit hoe hoog de vergoeding is.

Het vervelende van de artiestenre-geling is verder dat onder vergoedin-gen in principe ook kostenvergoedin-gen worden begrepen (zie echter ook later in dit artikel).

Er is een aantal uitzonderingen op de hoofdregel. Optredens in de privé-sfeer blijven volledig buiten de inhou-dingen. Artiesten met een Verklaring Arbeidsrelatie-winst-uit-onderneming (VAR-wuo) hoeven niet verloond te worden. Dit gold tot 1 mei 2016, omdat per die datum de VAR is afge-schaft. Vanaf 1 mei 2016 kan de arties-tenregeling opzij worden gezet door een schriftelijke overeenkomst waaruit blijkt dat de artiest dat wil (‘opting-out’). Worden de artiesten ingehuurd via een tussenpersoon die in het bezit is van een ‘inhoudingsplichtigenverkla-

ring’, dan wordt de inhoudingsplicht verschoven van de opdrachtgever naar deze tussenpersoon.

De hoofdregel wordt ook aangetast als de artiest een kostenvergoedings-beschikking heeft of gebruik wordt gemaakt van één van de volgende regelingen: de kleine vergoedingsrege-ling, de artiestenvrijwilligersregeling of de reis- en verblijfkostenregeling.

We gaan deze uitzonderingen eens nader bekijken. Voor de VAR en de nieuwe regels vanaf 1 mei 2016 ver-wijzen we naar het kopje ‘Zelfstandige artiesten’ later in dit artikel.

De inhoudingsplichtigenverklaringHiermee wordt de opdrachtgever ontheven van de plicht om loonheffing en premies werknemersverzekeringen in te houden. De inhoudingsplichtige factureert (met btw) de uitkoopsom aan de opdrachtgever en zorgt voor verloning van de ingehuurde artiesten. De meeste boekingsbureaus en alle (goede) verloningsbureaus bijvoor-beeld hebben een inhoudingsplich-tigenverklaring. Bij twijfel altijd naar vragen!

De kostenvergoedingsbeschikkingMet een kostenvergoedingsbeschik-king kan bij de berekening van wat er ingehouden moet worden, rekening gehouden worden met een bepaald

bedrag aan kosten die de artiest voor een optreden maakt. Voorwaarde voor toekenning is dat de kosten per dag ten minste € 163 bedragen.

Zo’n kostenvergoedingsbeschikking moet de artiest of de leider van een band/ensemble aanvragen vóór een optreden of een reeks van optredens. In de praktijk zal het erop neerkomen dat vooral artiesten die regelmatig optreden, vóór het begin van een nieuw kalenderjaar een beschikking aanvragen voor het hele jaar. Bij deze aanvraag moet duidelijk gemaakt wor-den hoeveel kosten de artiest normaal gesproken heeft en moet dat bedrag verdeeld worden over het geschatte aantal optredens. In de kostenvergoe-dingsbeschikking zal de inspecteur dan het toegestane bedrag aan algemene onkosten per optreden vermelden. Een kopie van de beschikking moet bij de gageverklaring (zie verderop in dit artikel) gevoegd worden, zodat de opdrachtgever of de verloner weet dat met dat bedrag aan algemene onkos-ten rekening gehouden mag worden. Voor de goede orde: zonder kosten-vergoedingsbeschikking (of kleinever-goedingsregeling) mag op de gage-verklaring geen bedrag aan algemene onkosten opgevoerd worden!

Ook de inhoudingsplichtige/op-drachtgever kan een kostenvergoe-dingsbeschikking aanvragen. Vanzelf-sprekend moet dit in overleg met de artiest of de leider van het gezelschap gebeuren en kan dit alleen voor optre-dens die zijn overeengekomen met de inhoudingsplichtige. Deze aanvraag moet binnen een maand na het optre-den zijn ingediend.

Het formulier voor het aanvragen van een kostenvergoedingsbeschikking is te downloaden via de site van de belastingdienst.

De kleinevergoedingsregeling Iedere artiest mag per optreden een bedrag van maximaal €163 laten uitbetalen zonder dat hier premies of


loonbelasting op ingehouden worden. Dit geldt ongeacht de hoogte van de werkelijke kosten. De artiest moet op de gageverklaring aangeven dat hij hiervan gebruik wil maken. Als de to-taal afgesproken gage meer is dan deze € 163 moet de rest verloond worden.

Dit wil overigens niet zeggen dat de artiest in zijn aangifte inkomsten-belasting per optreden een vast bedrag van € 163 als kosten mag aftrekken. De ontvangen kostenvergoedingen moeten als inkomsten worden opge-geven, waarna de werkelijk gemaakte kosten mogen worden afgetrokken. Als de werkelijke kosten lager zijn dan de onbelast ontvangen vergoedingen op grond van de kleinevergoedingsrege-ling, betaalt de artiest alsnog belasting over het verschil. Het is dus geen won-dermiddel om een zo groot mogelijk

deel van de gages buiten de belasting te houden!

NB: De opdrachtgever/inhoudings-plichtige mag de kleinevergoedings-regeling niet op eigen initiatief toepassen.

De kleinevergoedingsregeling en een kostenvergoedingsbeschikking mogen niet tegelijk gebruikt worden.

De artiestenvrijwilligersregelingDe strekking van de regeling is dat een (amateur)gezelschap met een inhou-dingsplichtigenverklaring ervoor kan zorgen dat de opdrachtgever wordt ontheven van de inhoudingsplicht, waarna aan de leden van het gezel-schap kleine bedragen onbelast uitbe-taald mogen worden. Een kostenver-

goedingsbeschikking is dan niet nodig. De volgende voorwaarden gelden:- de leden van het gezelschap kunnen

worden beschouwd als vrijwilligers; dit zal volgens de staatssecretaris ‘naar de aard van hun werkzaamhe-den’ moeten worden beoordeeld. Een belangrijk kenmerk van vrij-willigerswerk is immers, wederom volgens de staatssecretaris, dat de eventueel ontvangen vergoeding niet in verhouding staat tot de omvang en het tijdsbeslag van de verrichte werk-zaamheden en het karakter heeft van een kostenvergoeding;

- de individuele leden van het gezel-schap ontvangen een vergoeding (gage plus kostenvergoedingen) die niet meer bedraagt dan € 150 per maand waarin wordt opgetreden, ge-repeteerd of overige werkzaamheden

De nieuwe Ntb- en VCTN-websites zijn live!Achter de schermen hebben wij wekenlang hard ge-werkt aan de vormgeving van een nieuwe website. Deze heeft een moderne frisse look, veel nieuwe artikelen en nóg meer informatieve downloads voor en achter de knop. De website is opnieuw ingedeeld, met duidelijke ru-

brieken en een betere zoekfunctie. Daarnaast kent de site een nieuw vormgegeven Ntb-muziekdocen-tenbank, een Muziekwereld-archief en uiteraard zijn wij de ‘Vers geperst’ cd-recensies niet vergeten.Wij hopen jullie met deze nieuwe website nog beter en duidelijker te kunnen informeren.

ACTIEFOTO’S Wij blijven bezig de site te pimpen en willen jullie als leden er ook graag bij betrekken. Daarom de vraag: Wie heeft er toffe actiefoto’s van band, ensemble, lespraktijk

en/of dj- activiteiten die wij op de website mogen plaatsen? Stuur of email ze dan naar het Ntb- kantoor en wellicht zie je ze terug op de website. De foto’s dienen het liefst een

afmeting van 190x1019 en DPI van 300 te heb-ben. Als we besluiten tot plaatsing nemen we natuurlijk eerst even contact met je op, ook om een gebruikslicentie met elkaar af te spreken.


Belastingen

worden verricht én € 1.500 per jaar. Let op! Zowel per maand als per jaar moet de vergoeding beneden deze bedragen blijven. Het is dus niet mogelijk om bijvoorbeeld 7 maanden lang € 160 per maand te betalen.

De reis- en verblijfkostenregelingVergoedingen (of verstrekkingen als de opdrachtgever deze kosten recht-streeks betaalt) van reis- en verblijfkos-ten blijven op verzoek van de artiest onbelast. Een uitzondering geldt voor de vergoeding van de kosten van eigen vervoer, zoals de kosten van het reizen met de eigen auto (deze vergoeding is in beginsel dus wel belast). Hiervoor kan wel een kostenvergoedingsbe-schikking worden aangevraagd. De onbelaste vergoedingen of verstrekkin-gen hoeven niet op de gageverklaring te worden vermeld. Vergoedingen in natura (bijvoorbeeld consumpties of hotelovernachtingen) zullen bij arties-ten door deze regeling niet snel meer belast zijn.

Nog wat andere belangrijke zakenDe gageverklaringDe gageverklaring is een formulier dat bij de belastingdienst verkrijgbaar is (ook te downloaden) en iedere keer gebruikt moet worden als artiesten ingehuurd worden. Het is ook toege-staan hiervoor een eigen formulier te gebruiken mits daarop alle gegevens worden vermeld die op het model van de belastingdienst worden gevraagd.

Een soloartiest hoeft alleen blad 1 van het formulier in te vullen.

Als een groep artiesten optreedt, moeten op blad 2 de gegevens van iedere artiest ingevuld worden: naam, adres, woonplaats, geboortedatum en BSN (Burgerservicenummer). Boven-dien moet iedere artiest daar ook zijn handtekening plaatsen. De tweede bladzijde van het formulier kan ook gebruikt worden om een andere dan gelijke verdeling van de totale gage over de leden van het gezelschap ken-baar te maken.

Indien gebruik wordt gemaakt van een kostenvergoedingsbeschikking of de kleinevergoedingsregeling, moet op de gageverklaring het bedrag aan onbelaste kostenvergoeding vermeld worden.

De gageverklaring moet ingevuld en ondertekend in het bezit zijn van de opdrachtgever voordat de gage wordt uitbetaald.

Opting-inArtiesten hebben de mogelijkheid om - als ze in beginsel onder de artiestenre-geling vallen - er voor te kiezen (samen met de inhoudingsplichtige) om toch als ‘gewone’ werknemer aangemerkt te worden. Indien men dit doet, betekent dat onder andere het volgende:- de inhoudingen vinden plaats volgens

de regels voor gewone werknemers, zodat de witte tabel toegepast wordt en er rekening gehouden kan worden met de heffingskorting;

- over het loon worden premies ZVW afgedragen;

- binnen de regels die daarvoor gel-den, mogen onbelaste kostenvergoe-dingen betaald worden;

- de artiest kan opgenomen worden in een pensioenregeling.

Onder omstandigheden kan dit voor bepaalde artiesten aantrekkelijk zijn. Men dient zich echter goed te realise-ren dat daar voor artiest en opdracht-gever ook andere consequenties aan verbonden zijn:- de artiest wordt voor de inkomsten-

belasting als werknemer beschouwd, geniet dus inkomsten uit dienstbe-trekking en kan daardoor zijn be-roepskosten niet meer aftrekken (als er daarnaast ook inkomsten genoten zijn die onder de artiestenregeling vallen, kan eventueel een gedeelte van de beroepskosten afgetrokken worden);

- al is het maar voor 1 optreden, er moet wel een “Model opgaaf gege-vens voor de loonheffingen” ingevuld worden;

- indien de betalingen per optreden plaats vinden, moet de inhoudings-plichtige de zogenaamde dagtabel toepassen. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben voor de verhouding netto – bruto – werkgeverslasten. € 300 netto op basis van de arties-tenregeling kost een opdrachtgever € 507,35. Als de dagtabel toegepast moet worden stijgen de werkgevers-lasten naar € 604,58. Als bijvoorbeeld € 300 bruto wordt afgesproken, houdt de artiest daar onder de artiestenregeling € 190,35 aan over; bij toepassing van de dagtabel is dat € 170,39. NB: er is geen rekening ge-houden met de loonheffingskorting.

Indien de betalingen per maand plaatsvinden, kan gewoon de ‘normale’ maandtabel toegepast worden. Eloy Veldhuijzen, Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen Geactu-aliseerd op 4 februari 2016

Zelfstandige artiestenTot 1 mei 2016 hoeven artiesten met een Verklaring Arbeidsrelatie winst-uit-onderneming (VAR-wuo) door de opdrachtgever niet verloond te worden (tenzij ze een vaste dienst-betrekking aangaan). Zij mogen een factuur (met btw) sturen en met de betaling van deze factuur is voor de opdrachtgever de kous af.Vanaf 1 mei gelden echter geheel andere regels. De VAR is afgeschaft en daarvoor in de plaats zijn de zogenaamde modelovereenkomsten gekomen. Voor artiesten gelden echter afwijkende regels! Zie daarvoor het artikel over belangrijke ontwikkelingen voor zzp’ers.


Aangifte inkomstenbelasting 2015Vóór 1 mei 2016 moeten weer de meeste aangiften voor de inkomstenbelasting 2015 worden ingeleverd. Het indienen van de aangifte kan vanaf 1 maart 2016. Wij geven een overzicht van de mogelijke fiscale aftrekposten voor musici en artiesten.

Artiesten die alleen in vaste dienstbe-trekking zijn kunnen geen beroepskos-ten aftrekken (afgezien van de reisaf-trek openbaar vervoer).

De volgende categorieën musici en artiesten kunnen hun beroepskosten over 2015 aftrekken:- degenen die in 2015 voor de loon-

belasting onder de artiestenrege-ling vielen, met andere woorden: musici en artiesten van wie de losse optredens zijn verloond al dan niet met gebruikmaking van de kleinevergoedingsregeling of een kostenvergoedingsbeschikking;

- degenen die bruto-inkomsten heb-ben genoten, bijvoorbeeld uit lesge-ven, royalty’s of auteursrechten, of uit optredens die niet verloond hoeven te worden, zoals bij bruiloften het geval is;

- musici en artiesten met een Verkla-ring Arbeidsrelatie-winst-uit-onder-neming (VAR-wuo) die in 2015 op factuurbasis hebben gewerkt.

De ‘freelancer’ (officieel: degene die resultaat uit overige werkzaamheden geniet) heeft in tegenstelling tot de artiest die winst uit onderneming geniet, geen wettelijke verplichting om een administratie bij te houden. Hij moet natuurlijk wel aan de hand van zijn facturen en bonnen kunnen aantonen welke inkomsten en aftrek-posten hij heeft gehad. Deze moeten dus wel bewaard worden, net als de bankafschriften! Bij de aangifte zal hoe dan ook een gedegen berekening van de inkomsten en uitgaven gevoegd

moeten worden. Ondernemers moeten verplicht een elektronische winstaan-gifte doen.

De beroepskosten die je bij de betref-fende vragen van het aangifteformulier kunt opgeven, zijn de kosten die je hebt gemaakt om inkomsten uit arbeid (‘resultaat uit overige werkzaamhe-den’) of winst uit onderneming te verwerven.

Bij het resultaat uit overige werkzaam-heden kun je de opbrengsten en de aftrekbare kosten afzonderlijk invullen. Bij de winst uit onderneming moet je achtereenvolgens een kapitaalsverge-lijking invullen (dit is de balans van de fiscale jaarrekening) en vervolgens alle gegevens van de fiscale winstbere-kening (dit is de bedrijfseconomische winstberekening gecorrigeerd met fiscale vermeerderingen en verminde-ringen). Uiteindelijk resulteert dit in de belastbare winst uit onderneming.

De criteria op grond waarvan een artiest of musicus resultaat uit overige werkzaamheden dan wel winst uit onderneming geniet, vallen in een paar zinnen niet uiteen te zetten. Dit is van verschillende omstandigheden afhan-kelijk. Laat je eigen situatie zo nodig deskundig beoordelen, het onder-scheid kan fiscaal voordeel opleveren!

De aftrekposten Werkkleding Alle kosten van werkkleding, zoals

smoking, rok, japon, smoking- en rokhemden, zwart en wit strikje, cumberband, zijn voor artiesten (en presentatoren) volledig aftrekbaar. Ook alle kosten voor reparatie, wassen en stomen zijn aftrekbaar.

Instrumenten- Reparatie en onderhoud Allereerst de gebruikelijke onder-houdskosten van het instrument zoals kleine en grote revisies. Daarnaast de kosten van snaren, rieten en der-gelijke. Vergeet ook niet alle bijko-mende kosten, zoals stokbeharingen, pianostemmer.

- ToebehorenDe kosten van hoezen en foedralen kunnen worden afgetrokken. Net als bij het instrument geldt dat bijvoor-beeld dure vioolkisten (duurder dan € 450) over een aantal jaren (minimaal vijf) moeten worden afgeschreven.

- VerzekeringspremieDe verzekeringspremie van de instru-menten is aftrekbaar.

- Afschrijving Afschrijven wordt gedaan op instru-menten/apparatuur met een aan-schafwaarde boven de € 450. Met afschrijven wordt bedoeld de jaarlijkse waardedaling van het instrument/ap-paraat. De jaarlijkse afschrijving wordt ten laste van het resultaat gebracht.Algemene afschrijvingstermijnen zijn niet te geven. Allereerst moet bepaald worden of een instrument in waarde daalt. Bij geen waardedaling, ook geen afschrijving. Stel een vleugel is gekocht voor € 20.000. Bij een gelijkblijvende waarde mag hier niet op afgeschreven worden. Als uit een taxatie of een ver-zekeringsrapport blijkt dat de waarde na 10 jaar bijvoorbeeld € 15.000 zal


Belastingen


bedragen, dan mag gedurende 10 jaar (€ 20.000 minus € 15.000 = € 5.000 ge-deeld door 10 jaar) € 500 per jaar aan afschrijving opgevoerd worden.

Er mag maximaal 20% per jaar worden afgeschreven..

Ondernemers die recht hebben op startersaftrek mogen willekeurig afschrijven. Dit betekent dat ze mogen kiezen of ze het normale afschrijvings-regime aanhouden of een afwijkend percentage tussen 0 en 100 hanteren van de waarde minus de restwaarde.

Beeld- en geluidsapparatuur(Afschrijving van) beelden geluidsap-paratuur, mits noodzakelijk voor de beroepsuitoefening, is aftrekbaar.

Huur apparatuurDe huur van bijvoorbeeld geluidsappa-ratuur is een aftrekbare kostenpost.

ComputersComputerapparatuur mag worden afgeschreven. Je bent echter gebonden aan de hiervoor genoemde afschrijving van maximaal 20% per jaar.

Cd’s en video’sKosten voor cd’s en andere geluiden beelddragers zijn aftrekbaar mits de uitgaven zakelijk zijn.

Vakliteratuur Alle kosten van aanschaf en abonne-menten op vakbladen zijn aftrekbaar. Bij losse verkoop moet u deugdelijke bonnen vragen.

Concertbezoek Kosten van bezoek aan concerten, opera- en balletvoorstellingen en der-gelijke zijn, mits zakelijk, aftrekbaar.

Contributie vakbondDeze is volledig aftrekbaar.

StudiekostenHet gaat hier om kosten die je maakt voor lessen om je kennis op peil te houden. Dat geldt ook voor deelname aan concoursen en masterclasses. Kosten van congressen, seminars, sym-posia, excursies, studiereizen e.d. zijn (met inbegrip van de reis- en verblijf-kosten) voor 73,5% aftrekbaar.De studiekosten die je maakt voor het verwerven van nieuwe kennis kun je opvoeren bij de vraag die betrekking

heeft op buitengewone uitgaven. Dit is geen onderdeel van de zakelijke kosten.

Reiskosten Per zakelijke kilometer (ook woon-werkverkeer en ongeacht wijze van vervoer) mag € 0,19 als kosten ten laste van het inkomen gebracht worden. Daarnaast mag je dan geen andere kosten zoals parkeergeld opvoeren. Dergelijke kosten worden geacht te zijn inbegrepen in de € 0,19.

Wanneer je als ondernemer met het openbaar vervoer reist, kun je uiter-aard ook de werkelijke kosten hiervan opvoeren (in plaats van de € 0,19 per kilometer). Als je de auto ‘op de zaak’ hebt staan, mag je in beginsel alle autokosten aftrekken, waar dan in de regel een correctie voor privégebruik tegenover komt te staan.

Werkruimte in je woning De kosten voor de werkruimte in de eigen woning of huurwoning zijn on-der bepaalde voorwaarden aftrekbaar. Het is ingewikkelde materie met veel

Beroepskosten in dienstbetrekkingWerk je in loondienst, dan is bij je werkgever de zoge-naamde werkkostenregeling van toepassing. Binnen deze regeling kan een werkgever onbelast zaken aan je vergoe-den, verstrekken of ter beschikking stellen

1. Apparatuur (waaronder computers), gereedschap en instrumenten

Vergoedingen en verstrekkingen voor apparatuur, muziekinstrumenten en gereedschappen zijn gericht vrijgesteld, voor zover het zogenaamde noodzakelijkheidscriterium van toepassing is. Voor een nadere toelichting op het noodzakelijkheidscriterium verwijs ik naar een ander artikel in deze Muziekwereld aangaande de werkkostenregling (pag. 52).

Een smartphone valt ook onder deze categorie.

2. ReiskostenvergoedingReiskosten voor woon-werkverkeer zijn ook gericht vrijgesteld. Het kan gaan om de werkelijke kosten van openbaar vervoer of om € 0,19 per kilometer. Daarbij maakt het niet uit of je deze kilometers met de auto rijdt of bijvoorbeeld fietst, loopt of gratis met iemand anders meerijdt. Ook een vergoeding voor overige zakelijke reiskosten zijn gericht vrijgesteld.

3. Contributie vakbondDe vergoeding van de contributie voor een vakbond valt in de zogenaam-de vrije ruimte van de werkgever en kan dus onbelast vergoed worden.

nummer 1 - 2016 pagina 51nummer 1 – 2015 pagina 51

haken en ogen, we geven hieronder de hoofdlijnen weer:

Eigen woningOm te bepalen of je in aanmerking komt voor aftrek van kosten van een werkruimte in de eigen woning, moet je aan de volgende voorwaarden voldoen:

De ruimte moet voldoen aan de zoge-naamde zelfstandigheidseis. Dat wil zeggen dat de ruimte een eigen ingang en sanitair moet hebben en zo op zich-zelf moet staan dat deze aan derden is te verhuren. Een kamer in je woning zal in het algemeen dus niet voldoen aan de eisen voor aftrek.

Als je werkruimte thuis voldoet aan de zelfstandigheidseis en als je boven-dien over een soortgelijke werkruimte elders (bijvoorbeeld bij je opdrachtge-ver) beschikt, dan is aftrek van kosten voor je werkruimte thuis alleen moge-lijk als je meer dan 70% van je totale inkomen uit arbeid in je werkruimte thuis verdient. Indien je elders geen soortgelijke werkruimte ter beschik-king hebt en je dus bent aangewezen op je werkruimte thuis, dan kunt je

kosten aftrekken als je meer dan 70% van je inkomen uit arbeid in of vanuit deze werkkamer verdient. Bovendien moet je dan aan de voorwaarde vol-doen dat je 30% van dat inkomen in de werkruimte thuis verdient. Het lijkt erop dat de fiscus in het laatste geval bij musici accepteert dat 70% van de inkomsten verdiend moet zijn door 30% van de tijd (inkomen) in de werkkamer thuis door te brengen. Dit kan voorbereidingstijd of studietijd thuis zijn.

Bedrag van de aftrek In het geval van een eigen woning mag 4% van de woz-waarde van het gedeelte dat als werkruimte wordt gebruikt, worden afgetrokken. Dit heeft wel andere fiscale consequenties; laat je daarover goed voorlichten als dit voor jou van toepassing is. Daarnaast mogen andere kosten die betrekking hebben op de werkruimte naar evenre-digheid worden afgetrokken.

HuurwoningWanneer de oppervlakte van je werkruimte meer dan 10% van de totale oppervlakte beslaat, kom je in aanmer-king voor aftrek van kosten. De eerder

genoemde zelfstandigheidseis is in geval van een huurwoning niet van toepassing. Voor het bepalen van het oppervlak kun je verschillende onder-delen bij elkaar optellen, maar houd het reëel. Een woonkamer waar alleen je bureau staat, telt niet volledig mee. Alleen het gedeelte van het bureau en wat ruimte er om heen.

Als kosten mag je wanneer je meer dan 10% van de woning zakelijk in gebruik hebt, een evenredig deel van de huur aftrekken en een deel van de huur-derslasten (bijvoorbeeld kosten voor energie, binnenschilderwerk).

Huurrecht zakelijkHet is in bepaalde gevallen bij een huurwoning ook mogelijk het volledige huurrecht als zakelijk aan te merken en een correctie voor privégebruik in de jaarrekening te verwerken. Vraag je adviseur desgewenst of deze mogelijk-heid op jouw situatie van toepassing kan zijn.

Telefoon/fax De zakelijke gesprekskosten en de huur of afschrijving van apparatuur kunnen (voor een evenredig deel)

4. Cursussen, vakliteratuur en dergelijkeDe kosten voor cursussen, vakliteratuur, symposia, studiereizen die volledig zakelijk zijn, zijn gericht vrijgesteld.

5. Internet- en telefoonaansluitingen Als de kosten worden vergoed door de werkgever, vallen deze in de zogenaamde vrije ruimte. Wanneer echter het zogenaamde noodzakelijk-heidscriterium van toepassing is, dan is de vergoeding gericht vrijgesteld. Kijk hier dus goed naar samen met je werkgever.

6. Persoonlijke verzorgingVergoedingen voor kosten van persoonlijke verzorging vallen in de vrije ruimte van de werkgever. In beginsel is het dus wel mogelijk, maar zal van de situatie van de werkgever afhangen of het ook gedaan zal worden.

7. Representatie en relatiegeschenkenVergoedingen voor representatiekosten en relatiegeschenken zullen zeer waarschijnlijk aan te merken zijn als intermediaire kosten en kunnen dus vergoed worden.

Ook zaken die hierboven niet genoemd worden kunnen eventueel onbe-last vergoed of verstrekt worden. Dit is afhankelijk van of je werkgever nog mogelijkheid heeft om zaken in de zogenoemde vrije ruimte onder te bren-gen. Informeer bij je werkgever naar de mogelijkheden.

Mocht je werkgever geen gebruik maken van deze mogelijkheden en moet je de kosten zelf betalen, dan kun je deze helaas niet opvoeren als kosten in je aangifte inkomstenbelasting.

Sylvain Bouwman, Fiscalist bij Bouwman & VeldhuijzenUpdate van 11 februari 2016


Belastingen

afgetrokken worden. Met de huidige telefoonabonnementen is de splitsing tussen abonnements- en gesprekskos-ten vaak niet meer mogelijk. Daarom moet je zelf bepalen aan de hand van de werkelijke situatie welke telefoon je voor welk percentage zakelijk gebruikt om te berekenen wat de aftrekbare kosten zijn.

KantoorartikelenDe kosten die je beroepshalve moet maken voor kantoorartikelen, ook wel schrijfbenodigdheden genoemd, zoals agenda, papier, porti, hangmappen en dergelijke, zijn aftrekbaar.

Verhuis- en inrichtingskosten Als het voor je werkzaamheden noodzakelijk was om te verhuizen dan kun je de verhuiskosten aftrekken (bij artiesten met veel verschillende opdrachtgevers zal daarvan niet zo snel sprake zijn). Hierbij zijn de kosten van het over-brengen van de inboedel volledig

aftrekbaar. Wat betreft de overige verhuiskosten mag je, ongeacht de werkelijke uitgaven, € 7.750 aftrekken.

AdvieskostenDe kosten van een belastingadviseur zijn slechts aftrekbaar voor zover ze zijn gemaakt voor werkzaamheden met betrekking tot je onderneming. De kosten van een aangifte inkom-stenbelasting zijn niet aftrekbaar. Ook voor advocaatkosten geldt dat alleen sprake is van aftrekbare kosten als ze zijn gemaakt in verband met ondernemingshandelingen.

Persoonlijke verzorgingDe kosten van persoonlijke verzor-ging zijn voor musici en artiesten in beginsel aftrekbaar. Uiteraard dien je steeds eventuele privébesparingen in mindering te brengen. Voorbeeld: als je voor ieder optreden naar de kapper moet gaan, dien je hierop 9 kappersbehandelingen in mindering te brengen. Deze 9 kapperbeurten

(eens in de 6 weken) worden namelijk door de belastingdienst als gebruikelijk beschouwd. Wat er behalve de kapper onder persoonlijke verzorging valt, is geheel afhankelijk van de aard van je werkzaamheden.

Eten en drinken in verband met het werkDe kosten van zakelijke lunches, diners en consumpties (dus bijvoor-beeld rond een optreden) zijn in principe voor 73,5% aftrekbaar.

PromotiekostenAlle kosten die je maakt om optredens te verkrijgen, zoals advertentiekos-ten en kosten van drukwerk of van promotiemateriaal, zijn aftrekbaar. Dat geldt ook voor de kosten van demo’s en promotie-cd’s.

SollicitatiekostenDe kosten van ‘sollicitaties’, proefspe-len, voorzingen, audities en dergelijke zijn aftrekbaar. De aftrekmogelijkheid

De werkkostenregelingMet ingang van 2015 is de werkkostenregeling van start gegaan

Voor wie is de regeling van toepassing?Iedere werkgever krijgt met deze regeling te maken waardoor deze voor jou als werknemer in dienstbetrekking ook gevolgen zal hebben. De regeling wordt hier alleen globaal besproken omdat de situatie bij elke werkgever verschillend is, afhankelijk van de keuzes die de werkgever maakt. Dus als je meer over je specifieke situatie wilt weten, moet je dat vragen aan je werkgever. Het is geen regeling waar je zelf invloed op uit kunt oefenen.

Wat is het doel van de regeling?De bedoeling van de regeling is het fiscale systeem eenvoudiger te maken. Of het echt zo eenvoudig is geworden, valt nog maar te bezien. De werkge-ver mag in 2016 maximaal 1,2% van het totale loon (de vrije ruimte) van alle

werknemers aan onbelaste vergoedingen besteden, het maakt niet uit waar de vergoeding voor wordt gegeven. Dat mag hij in zijn totaal bekijken, dus niet per werknemer (dit is een punt waarop werkgevers meer mogelijkhe-den willen krijgen). Per uit te betalen vergoeding bepaalt de werkgever of hij de werknemer ervoor belast of kiest voor opname in de vrije ruimte van de WKR. Als de werkgever het forfait van de regeling overschrijdt, moet hij zelf belasting over het meerdere betalen (80%).

Gerichte vrijstellingenNiet alle vergoedingen worden meegeteld in de vrije ruimte. Bepaalde vergoedingen zijn gericht vrijgesteld en komen niet ten laste van de vrije ruimte. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om reis- en verblijfkosten, zakelijke maaltijden en kosten voor vakliteratuur (geen limitatieve opsomming).



geldt ook als deze niet succesvol zijn. De kosten van porti en briefpapier zijn aftrekbaar, net als de reiskosten. De kosten van een bezoek aan je bond of beroepsvereniging zijn ook aftrekbaar!

RenteBetaalde rente heeft alleen betrekking op de beroepskosten, indien het een lening betreft voor de aanschaf van bijvoorbeeld een zakelijk instrument of indien je rente hebt moeten betalen op je zakelijke bankrekening.

Denk er ook aan om ontvangen kostenvergoedingen (op grond van een kostenvergoedingsbeschikking of de kleinevergoedingsregeling) in mindering op je aftrekbare kosten te brengen!

Overigens is de vergoeding als het goed is al verwerkt in de jaaropgaaf. De vergoeding hoort als brutoloon opgenomen te zijn. Controleer dit eventueel bij de opdrachtgevers om te

voorkomen dat je de vergoeding dub-bel aangeeft.

Ingehouden loonheffingDe loonheffing die op inkomsten uit losse verloonde optredens in 2015 is ingehouden, kun je vermelden onder het kopje ‘loonheffing artiest’ in het onderdeel waar ook de omzet en de kosten uit ‘overige werkzaamheden’ staan vermeld. In de winstaangifte vind je een aparte regel voor het aan-geven van de ‘in de winst begrepen loonheffing’.

OndernemersfaciliteitenArtiesten die winst uit onderneming genieten (dus niet resultaat uit overige werkzaamheden) en aan de daarvoor geldende criteria voldoen, kunnen naast de aftrek van beroepskosten ook gebruik maken van de zoge-naamde ondernemersaftrek en andere ondernemersfaciliteiten.

Het belangrijkste onderdeel van de

ondernemersaftrek is de zelfstandi-genaftrek, waarvoor onder andere als criterium geldt dat je minimaal 1.225 uur per jaar aan je onderneming moet besteden. De aftrek bedraagt € 7.280 plus eventueel een startersaftrek voor startende ondernemers. De zelfstan-digenaftrek bedraagt niet meer dan het bedrag van de winst voor onder-nemersaftrek. Voor starters geldt deze beperking niet.

Onder de ondernemersfaciliteiten kennen we onder andere de investe-ringsaftrek, de fiscale oudedagsreserve (FOR), de meewerkaftrek en de MKB-winstvrijstelling. De MKB-winstvrij-stelling bedraagt in 2015 14% van de winst na aftrek van de ondernemers-aftrekken. Ook ondernemers die niet aan het urencriterium voldoen hebben recht op de MKB-winstvrijstelling.

Sylvain BouwmanFiscalist bij Bouwman & VeldhuijzenUpdate 11 februari 2016

Nihil waarderingenDaarnaast zijn er nog vergoedingen die wel in de vrije ruimte vallen, maar die op nihil gewaardeerd mogen worden. Hierbij moet je denken aan con-sumpties en maaltijden (niet de vaste lunch!) op de werkplek. In de praktijk komt het er op neer dat deze vergoedingen en verstrekkingen onbelast mogen worden gegeven. Er zijn aan sommige vergoedingen nog nadere voorwaarden verbonden, maar in het kader van dit artikel voert het te ver om die allemaal te vermelden.

Intermediaire kostenDit zijn kosten die een werknemer maakt in opdracht en voor rekening van zijn werkgever. Een voorbeeld hiervan is dat een werknemer kosten maakt voor representatie of een relatiegeschenk, deze kosten declareert en vervolgens terugbetaald krijgt door de werkgever. Dit soort kosten valt niet in de vrije ruimte van de werkkostenregeling.

Alle vergoedingen en verstrekkingen die hierboven niet zijn uitgezonderd vallen binnen de nieuwe werkkostenregeling. Laat u voorlichten door uw werkgever over de keuzes die deze heeft gemaakt.

Noodzakelijkheidscriterium voor gereedschappen, computers en mobiele communicatiemiddelenWanneer medewerkers voor het uitoefenen van hun functie gereedschap-pen, computers of mobiele communicatiemiddelen nodig hebben, mogen deze verstrekt worden zonder dat ze ten laste van de vrije ruimte komen. In eerste instantie bepaalt de werkgever of iets noodzakelijk is. Uiteraard kan de belastingdienst een andere mening hierover hebben.

Belaste vergoedingen die buiten de werkkostenregeling vallenEen aantal vergoedingen mag niet onbelast gegeven worden, maar valt bui-ten de werkkostenregeling omdat ze direct belast moeten worden bij de ontvangende werknemer. Het gaat om de bijtelling voor privégebruik van een auto van de zaak, de huurwaarde van een bedrijfswoning, de waarde van huisvesting buiten de woonplaats, rentevoordeel van een personeelsle-ning, vergoeding van geldboetes en dergelijke.

Sylvain Bouwman, Fiscalist bij Bouwman & VeldhuijzenUpdate van 11 februari 2016

nummer 1 – 2015 pagina 53


Belastingen

Btw en de muziekpraktijk

De btw is vaak een lastig onderdeel van de administra-tie, en al helemaal als sprake is van grensoverschrij-dende dienstverlening. Met name op het gebied van optredens in het buitenland is er de laatste jaren veel veranderd. Daarom volgt hier een overzicht van de gevolgen van diverse situaties voor de btw.

Binnenlandse optredens en repetities als uitvoerend artiestEen optreden valt altijd onder het 6% tarief. Wat repetities betreft is het standpunt van Financiën nog steeds dat voor repetities die ‘samenhangen met en noodzakelijk zijn voor optre-dens’ het 6%- tarief van toepassing is.

Dat zou in bepaalde, specifieke situ-aties tot een discussie kunnen leiden, maar het is volgens ons te verdedigen dat iedere repetitie gericht is op een optreden (en daar dus mee samen-hangt). Dat houdt dus in dat het 6% tarief vrijwel altijd ook op repetities van toepassing is.

Optredens in het buitenland en/of voor een buitenlandse opdrachtgeverA. binnen de Europese UnieB. buiten de Europese Unie

Ad A. Optredens/opdrachtgevers bin-nen de Europese UnieBij optredens binnen de Europese Unie moet eerst worden vastgesteld welke btw van toepassing is. Daar-bij zijn de volgende situaties te onderscheiden:

Afnemer/opdrachtgever is btw-onderne-mer binnen de EU maar niet gevestigd in NederlandOptredens voor opdrachtgevers die btw-ondernemer zijn, zijn belast waar de afnemer is gevestigd. Dus als de op-drachtgever in Duitsland is gevestigd, is de Duitse btw van toepassing, zelfs als het optreden in Nederland zou plaatsvinden. De btw-heffing wordt in zo’n geval verlegd naar de afnemer waardoor er geen Nederlandse btw is verschuldigd. Op de factuur breng je dan 0% btw in rekening en verder zet

Btw-berekeningBtw over inkomsten moet worden afgedragen, betaalde btw mag onder bepaalde voorwaarden worden teruggevraagd (verrekend). Iemand die voor 100% belaste inkomsten heeft, mag alle betaalde btw verrekenen. Als sprake is van gemengde inkomsten, dus gedeel-telijk wel en gedeeltelijk niet belast voor de btw, mag slechts een deel van de betaalde btw worden teruggevraagd. De hoofdregel hierbij is dat de verhouding wordt uitgerekend tussen de belaste en de totale inkomsten. In dezelfde verhouding mag de betaalde btw worden verrekend.

Rekenvoorbeeld btwOmzet uit optredens € 10.000 netto € 600Omzet uit lesgeven >20 € 5.000 netto € 1050Omzet uit lesgeven <21 € 8.750 netto vrijgesteld

Betaalde btw € 800

Verhouding belast ten opzichte van totaal: 15.000/23.750 = 0,63. Te verrekenen btw 0,63 x 800 = € 504. Af te dragen: € 1. 650Te verrekenen: € 504Te betalen: € 1. 146 De niet verrekenbare btw bedraagt € 296. Dit zijn kosten voor de onderneming. In dit voorbeeld blijft het te betalen bedrag binnen de kleineondernemersregeling (zie uitleg hieronder) en hoeft niets afgedragen te worden.

KleineondernemersregelingAls de te betalen btw in een kalenderjaar niet meer is dan € 1.345, hoeft deze niet te worden afgedragen. Voor de inkomstenbelas-ting wordt dit bedrag dan als extra omzet meegerekend. Als het te betalen bedrag hoger is dan € 1.883 bestaat geen recht op een vermindering in het kader van de kleineondernemersregeling. Tus-sen € 1.345 en € 1.883 is de vermindering 2,5 keer € 1.883 minus de verschuldigde btw.


je het btw-nummer van de opdracht-gever erop met de vermelding ‘btw verlegd’.

Afnemer/opdrachtgever is particulier wonend binnen de EUWanneer sprake is van een particuliere opdrachtgever is de plaats bepalend waar de dienst wordt uitgevoerd. Dus als de opdrachtgever in dit geval in Duitsland woont en het optreden in Nederland plaatsvindt, is de Neder-landse wetgeving van toepassing. Als de afnemer in Duitsland woont en het optreden ook in Duitsland wordt gegeven, is de Duitse btw aan de orde. Deze btw-heffing kan niet worden verlegd. Een particuliere opdrachtgever krijgt voor een optreden in Nederland Nederlandse btw in rekening gebracht en voor een optreden in een ander EU-land krijgt hij een factuur met bui-tenlandse btw van het desbetreffende land. Als dienstverlener moet jezelf zorgen voor een in dat land geldig btw-nummer en dien je ook in dat land aangifte te doen. In de praktijk zal dat alleen gedaan worden als er veel optre-dens in één land zijn. Ad B. Opdrachtgevers buiten de Euro-pese UnieAls een opdrachtgever buiten de Eu-ropese Unie is gevestigd, heb je niets te maken met btw-heffing. Het maakt niet uit of de opdrachtgever btw- ondernemer of particulier is.

Op de factuur hoeft helemaal geen btw vermeld te worden.

De btw-aangifte bij buitenlandse omzetBij vraag 3b van je btw-aangifte vermeld je de omzet waarvan de btw is verlegd. Omzet van buiten de EU hoef je niet in de btw-aangifte te vermelden.

De ICP-opgaafICP betekent Intra Communautaire

Prestaties, oftewel diensten binnen de Europese Unie. Als je facturen hebt verzonden waarbij je de btw hebt verlegd, moet je eenmaal per kwar-taal een digitale opgaaf ICP indienen. Hierop vermeld je de gegevens van de btw-ondernemers waarnaar de btw is verlegd.

Verloonde binnenlandse optredensAls een artiest geen VAR-wuo heeft of als niet expliciet afgezien wordt van toepassing van de artiestenregeling (bijvoorbeeld met een modelover-eenkomst), dienen de binnenlandse optredens te worden verloond volgens de artiestenregeling. Voor de btw wordt dit niet gezien als een vrijstel-ling maar als inkomsten buiten de btw. Deze hoeven dan ook niet op de btw-aangifte opgenomen te worden.

MuzieklespraktijkOver lesgelden dient 21% btw bere-kend te worden behalve voor leerlin-gen die aan het begin van de cursus of het lesjaar nog geen 21 jaar zijn. Voor die laatste groep geldt een vrijstelling voor de btw. Belangrijk hierbij is dus dat de peildatum het begin van een cursusperiode is. Als een leerling in de loop van de cursus 21 jaar wordt, geldt de vrijstelling tot het einde van de lopende cursus.

LET OP: een veel gemaakte fout is dat de vrijgestelde omzet wordt aangege-ven bij omzet 0%. Dit is niet correct. De vrijgestelde omzet hoeft in het geheel NIET in de aangifte omzetbe-lasting te worden opgenomen.

Erkende beroepsopleidingMuzieklessen die gegeven worden via een wettelijk geregelde beroepsop-leiding vallen onder de onderwijsvrij-stelling. Ongeacht de leeftijd van de leerling is hier dus sprake van vrijge-stelde omzet. Onder deze regeling vallen bijvoorbeeld de conservatoria. Omdat het conservatorium zelf onder

de vrijstelling valt én een wettelijk geregelde beroepsopleiding is, mogen docenten ook van deze vrijstelling gebruik maken als ze aan het conserva-torium factureren.

LET OP: lesgeven aan een niet wet-telijk geregelde beroepsopleiding kan door de docent alleen vrijgesteld gefactureerd worden als deze is ge-registreerd bij het CRKBO (Centraal Register Kort Beroepsonderwijs).

LET OP: vrijgestelde omzet lijkt leuk, maar dit betekent ook dat je minder btw op je kosten mag aftrekken. Dat wordt in principe naar verhouding be-rekend. Hoe meer vrijgestelde omzet, des te minder btw je mag aftrekken.

Componeren, arrangeren, scenario-schrijvenDe werkzaamheden van een com-ponist zijn vrijgesteld voor de btw. Ook het arrangeren valt onder de componistenvrijstelling. Een scena-rioschrijver valt onder de vrijstelling voor schrijvers. Bij het arrangeren en scenarioschrijven geldt wel de voorwaarde dat echt sprake is van het toevoegen van nieuw materiaal aan oorspronkelijke stukken. Er mag niet alleen gekopieerd worden. Soms is een arrangement of scenario onderdeel van een totale productie waarover wel btw is verschuldigd. In dat geval wordt de vrijstelling vervangen door het tarief van de hoofdproductie.

DirigerenDe werkzaamheden van een dirigent vallen onder het 21%-tarief, behalve voor zover zij direct gerelateerd zijn aan een optreden. Het optreden zelf valt in elk geval onder het 6% tarief, omdat het ook voor de dirigent als een optreden wordt gezien. In veel geval-len is verdedigbaar dat alle repetities naar een optreden toe werken en dus allemaal onder het 6% tarief zouden kunnen vallen. Over de interpretatie

Schipper legal:mr. Bjorn Schipper is een ervaren entertainment advocaat en oprichter van

SCHIPPER LEGAL. in Amsterdam. Een intakegesprek van een half uur is gratis.

Voor leden van de Ntb geldt een gereduceerd uurtarief van euro 150,= (exclu-

sief btw en externe kosten). Voor procederen geldt een urenmaximum van 50

uur tegen het genoemde gereduceerde uurtarief. Het normale (basis)uurta-

rief is euro 200,= (exclusief btw en externe kosten) en geldt bij procedures

vanaf 50 uur.

SCHIPPER LEGAL:mr. Bjorn Schipper

Postbus 36424

1020 MK Amsterdam

m +31619610500

f +31208908580

e [email protected]

w www.schipperlegal.nl

tw @bjornschipper



Belastingen

van de wet op dit punt zijn de menin-gen echter nog steeds verdeeld. Als een koor of orkest zelden optreedt, zal het voor de dirigent lastiger zijn om het 6% tarief te verdedigen dan als bijvoorbeeld maandelijks wordt opgetreden.

Royalty’s voor plaatverkopenAls de ontvanger van royalty’s deze meer dan incidenteel ontvangt en ook van meerdere partijen, dan wordt hij als zelfstandige gezien. Over de ont-vangsten voor platenverkopen dient hij dan 21% btw af te dragen. De artiest die niet aan de genoemde voorwaarden voldoet, kan de royalty’s zonder btw ontvangen. Zelfstandigheid voor de btw op royalty’s hoeft niet per se samen te gaan met zelfstandigheid voor optredens. Het is mogelijk dat iemand verloond wordt voor optredens en zelfstandig is voor de ontvangst van royalty’s.

Auteursrechten voor componisten en schrijversDe opbrengsten uit auteursrechten zijn voor componisten en schrijvers in principe vrijgesteld voor de btw. Deze vrijstelling is echter niet van toepassing als de rechten zijn overgedragen aan een rechtspersoon zoals een BV. De rechtspersoon moet 21% btw in reke-ning brengen. Als derden, bijvoorbeeld erfgenamen, auteursrechten ontvan-gen, zijn deze niet vrijgesteld omdat deze derde niet degene is die de vrij-gestelde prestatie heeft geleverd. Ook hiervoor geldt dus het 21% tarief.

Auteursrechten voor (muziek)uitge-verijenOmdat uitgevers niet zelf de compo-nist of schrijver zijn, geldt voor hen niet de bovengenoemde vrijstelling voor de btw. De ontvangsten van een uitgever moeten daarom in twee delen worden uitgesplitst: het deel dat ont-vangen wordt namens de componist of schrijver mag onbelast worden ontvan-

gen, over het uitgeversdeel moet 21% worden afgedragen.

Cd-verkoop, merchandisingOp de verkoop van cd’s en andere merchandising is het hoge tarief (21%) van toepassing. Over exemplaren die als promotiemateriaal worden wegge-geven hoeft echter geen btw te worden afgedragen. Vaak gebeurt de verkoop van cd’s, T-shirts en dergelijke contant bij concerten. Het is belangrijk hiervan een goede registratie bij te houden.

Elektronische diensten (bijvoorbeeld downloads van muziek)Als je over een website beschikt waarvan mensen tegen betaling jouw muziek kunnen downloaden, heb je vanaf 2015 te maken met gewijzigde btw-wetgeving.Vanaf 2015 moet je namelijk btw betalen in de landen waar je afnemers wonen (als dat particulieren zijn). Nu is het natuurlijk praktisch vrijwel ondoenlijk en erg duur om in elk EU-land waar muziek wordt gedownload je te registeren en periodiek btw-aangifte te doen. Om dit op te lossen

is de ‘Mini One Stop Shop-regeling’ (MOSS-regeling) ingevoerd. Dit houdt in dat je via één EU-lidstaat (Neder-land) de btw-aangiften kunt doen en de btw voor die andere landen kunt betalen. Dat gebeurt via het beveiligde gedeelte van de website van de belas-tingdienst. De belastingdienst stuurt dat vervolgens door naar de betref-fende lidstaten. Om gebruik te kunnen maken van de MOSS-regeling moet je je registreren. Laat je adviseren of kijk op de website van de belastingdienst voor meer informatie.

Bijkomende kostenOndergeschikte kosten die via een factuur worden doorberekend aan een opdrachtgever volgen het btw-regime van de hoofdprestatie. Dit wil zeggen dat over bijvoorbeeld reiskosten die gemaakt zijn voor een optreden en tegelijk daarmee gefactureerd worden, 6% btw moet worden afgedragen.

Eloy VeldhuijzenFiscalist bij Bouwman & VeldhuijzenGeactualiseerd op 4 februari 2016


Ontwikkelingen voor de zzp’erDe belastingdienst probeert al een aantal jaren het hoofd te bieden aan de fiscale vragen rondom de zzp’ers. Het gaat om het stroomlijnen van de fiscale wetgeving op een manier waardoor duidelijkheid ontstaat over de status van de zzp’er en waardoor diens fiscale voor- en nadelen zo goed mogelijk aansluiten bij die van andere groepen op de arbeidsmarkt.

De VAR-webmoduleZo is geruime tijd gewerkt aan een nieuw systeem voor de VAR, de ver-klaring arbeidsrelatie. Het probleem met het huidige systeem is dat niet voldoende controle uitgeoefend kan worden op het ontstaan van verkapte dienstbetrekkingen. Massaal zijn mensen uit dienstbetrekking gegaan/ontslagen om hetzelfde werk bij de-zelfde opdrachtgever voort te zetten als zzp’er. Deze zzp’ers hebben dan een VAR-wuo en lopen zelf alle risico’s op ziekte en werkloosheid, terwijl de opdrachtgever geen enkele werkge-versverplichting meer heeft. Boven-dien kun je je afvragen hoe zelfstandig deze mensen feitelijk zijn. Ze voeren immers dezelfde werkzaamheden, voor dezelfde opdrachtgever uit.

Per 1 mei 2016 komt daar verande-ring in doordat de VAR per die datum wordt afgeschaft. Daarvoor komen modelovereenkomsten in de plaats, waarmee veel zzp’ers en hun opdracht-gevers moeten gaan werken. Voor artiesten gelden echter afwijkende regels.

We zetten in dit artikel de nieuwe regelgeving uiteen.

Het nieuwe systeem komt er in feite op neer dat de opdrachtnemer samen met de opdrachtgever de arbeidsre-latie moet beoordelen. Indien beiden

van mening zijn dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst, kunnen zij dit desgewenst vastleggen in een overeenkomst. Die overeenkomst kan dan ter goedkeuring aan de belasting-dienst voorgelegd worden. Men kan ook gebruik maken van zogenaamde modelovereenkomsten die al door de belastingdienst zijn goedgekeurd. Er bestaan algemene modelovereenkom-sten en voorbeeldovereenkomsten die specifiek zijn opgesteld voor bepaalde branches. Voor de culturele sector zijn op dit moment de volgende overeen-komsten beschikbaar:- voor individuele artiesten;- voor artiestengezelschappen;- voor kunsten cultuureducatie- voor een diskjockey.

Zie voor deze en andere modelovereenkomsten de website van de belastingdienst.

Dit nieuwe systeem is dus van toepas-sing op iedereen die voorheen met een VAR werkte en facturen aan zijn/haar opdrachtgevers stuurde.

Overigens is het niet verplicht om een modelovereenkomst te gebruiken (dat was bij de VAR ook al zo) of om een overeenkomst ter goedkeuring aan de belastingdienst voor te leggen. Als opdrachtgever en opdrachtnemer er van overtuigd zijn dat er geen sprake is van een gezagsverhouding en dus ook

niet van een dienstbetrekking, kunnen zij ook gebruik maken van een eigen overeenkomst die niet goedgekeurd is (of zelfs zonder schriftelijke overeen-komst werken, maar dat is natuurlijk minder verstandig).

Wat staat er in modelovereenkomsten?De belastingdienst beoordeelt het al dan niet aanwezig zijn van een dienst-betrekking op basis van een serie van feiten en omstandigheden. We noe-men een aantal voorbeelden:- als de opdrachtnemer zich (bij bij-

voorbeeld ziekte) mag laten vervan-gen, zonder dat de opdrachtgever daar iets over te zeggen heeft, is er geen sprake van een dienstbetrek-king. Als de opdrachtnemer zich al-leen mag laten vervangen met goed-keuring door de opdrachtgever, is er wel sprake van een dienstbetrekking;

- de opdrachtnemer is volledig vrij om zijn werk naar eigen inzicht en zon-der toezicht van de opdrachtgever uit te voeren: geen dienstbetrekking. Als de opdrachtnemer moet werken volgens richtlijnen van de opdracht-gever: wel een dienstbetrekking;

- de opdrachtnemer zorgt zelf voor middelen en materialen en betaalt daar ook zelf voor: geen dienstbe-trekking. Als de opdrachtnemer werkt met materialen e.d. van de opdrachtgever, is er wel een dienstbetrekking.

Vanzelfsprekend zijn dit maar een paar voorbeelden en wordt altijd naar het geheel van de feiten en omstandighe-den gekeken. Wel zie je in de modelovereenkomsten dit soort bepalingen terugkomen. Wij citeren een aantal bepalingen uit de modelovereenkomst voor (individuele) artiesten:1. De artiest zal op …… ……………

20…… (datum) optreden in ……………… (plaats).

Hiervoor is een overeenkomst gesloten, waarin de afspraken voor dit optreden zijn vastgelegd. Als dit



een schriftelijke overeenkomst is, wordt deze hierbij gevoegd. Deze modelovereenkomst is een aanvul-ling op de bestaande overeenkomst en beoogt slechts de aspecten voor de loonbelasting en sociale verzeke-ringen te regelen.

2. Artiest en opdrachtgever sluiten geen arbeidsovereenkomst (art. 7:610 BW), maar een overeenkomst van opdracht (art. 7:400 BW). Hier-voor zijn de volgende kenmerken van belang:

a. De opdrachtgever heeft geen zeg-genschap over de artistieke inhoud en uitvoering van het optreden

b. De artiest heeft vooraf laten weten welk soort programma hij zal gaan brengen en de opdrachtgever is hiermee bekend en akkoord

c. De artiest is geheel vrij om de concrete inhoud van het optreden te bepalen en op eigen wijze uitvoering daar aan te geven

d. De artiest maakt (ten dele) ge-bruik van eigen materialen

e. De artiest maakt zelf reclame voor zijn werkzaamheden, terwijl de op-drachtgever specifieke reclame kan maken voor dit optreden

f. Deze overeenkomst wordt uitslui-tend aangegaan voor de duur van het optreden en de technische werk-zaamheden voor en na dit optreden.

Afwijkende regels voor artiestenEr is veel onrust ontstaan over de ge-volgen van deze nieuwe regels voor ar-tiesten. Er zijn zorgen over de moge-lijk grotere administratieve rompslomp en over de houding van opdrachtge-vers als deze moeten gaan werken met modelovereenkomsten. Zij worden immers aansprakelijk gesteld voor de loonheffing en premies als blijkt dat er toch een gezagsverhouding en dus een dienstbetrekking was.

De staatssecretaris heeft daar bij de invoering van de nieuwe wet het vol-gende over gezegd:

“Artiesten hebben geen modelover-eenkomst nodig om uit de artiesten-regeling te stappen (‘opting-out’). De artiest hoeft dat alleen maar schriftelijk kenbaar te maken aan de opdrachtgever (een email is ook schrif-telijk). Dat kenbaar maken mag ook ná het optreden, bijvoorbeeld bij het versturen van de factuur, zolang het maar gebeurt vóór het betalen van de gage door de opdrachtgever. Als de ar-tiest dit aan de opdrachtgever kenbaar heeft gemaakt, mag de opdrachtgever de gage bruto (dus zonder inhoudin-gen) aan de artiest uitbetalen.”

Het lijkt dus vrij eenvoudig voor ar-tiesten om op dezelfde voet verder te gaan en dus niet verloond te worden maar gewoon facturen te kunnen blijven sturen.

Dit geldt natuurlijk alleen als er geen sprake is van een dienstbetrek-king. Iemand die in dienst is van bijvoorbeeld een orkest, kan geen gebruik maken van de opting-out.

Het kenbaar maken aan de opdracht-gever kan bijvoorbeeld met de volgen-de tekst (dus bijvoorbeeld in een mail bij de factuur of in een overeenkomst):Met dit optreden ontstaat geen dienst-betrekking, waardoor de artiestenre-geling van art. 5a Wet LB en art. 4 Besluit van 24 december 1986 (sociale verzekeringen) van toepassing is. Ik kies er echter voor om géén gebruik te maken van de artiestenregeling, dus

om géén loonheffingen te laten afdra-gen en niet verzekerd te zijn voor de werknemersverzekeringen (‘opting-out’). Hiermee wordt voldaan aan art. 3bis UR LB en art. 4, lid 2 Besluit 24 december 1986. Door deze keuze mag de opdrachtgever de gage voor het optreden bruto aan mij betalen.

Hoewel het dus strikt genomen niet nodig is, kunnen artiest en opdracht-gever er ook voor kiezen om de voor-beeldovereenkomst te gebruiken die op de site van de belastingdienst staat. Daar staat namelijk een vergelijkbare bepaling in. Het is nog niet geheel duidelijk of per optreden een derge-lijke verklaring aan de opdrachtgever gegeven moet worden (of een (model)overeenkomst gesloten moet worden), of dat dit ook voor een serie optredens mag. Naar onze mening zou aange-sloten moeten kunnen worden bij de afspraken die met de opdrachtgever gemaakt worden en de optredens waarvoor een factuur gestuurd wordt. Als dus een aantal optredens wordt afgesproken en daar wordt ook een factuur voor gestuurd, kan voor die optredens een verklaring afgegeven worden of een (model)overeenkomst met deze bepaling gebruikt worden. De tekst zal dan enigszins aangepast moeten worden.

Eloy VeldhuijzenFiscalist bij Bouwman & VeldhuijzenGeactualiseerd op 4 februari 2016

Heeft U speelproblemen, vermoeidheidsklachten of pijn?

Dispokinesis = het vrij kunnen beschikken over houding en beweging. Ontwikkeld door een musicus voor musici.


Meer informatie: Dianne BolteDispokinesispraktijk:

tel. 026 445 34 84 of : 06 827 72 062 Zie ook: www.dispokinesis.nl

Belastingen


colofon

Muziekwereld is het blad van de Ntb, vakbond voor musici en acteursKeizersgracht 3171016 EE AmsterdamT : 020 – 620 3131F : 020 – 620 2508E : [email protected] : www.ntb.nl

Redactie:Erwin Angad-Gaur (hoofdredacteur)Ruud Zinzen (eindredacteur) Anita VerheggenMet medewerking van: Jeroen Akkermans, Sylvain Bouwman,Mark Gerrits, Bjorn Schipper, Cees Schrama, rakenDra Smit, Eloy Veldhuijzen, Bart WirtzIllustratiesRobert SwartFotografie: Minke Faber Basisvormgeving / Lay-out: Robert SwartDrukwerkSenefelder Misset, Doetinchem

Ntb

BestuurAlexander Beets (voorzitter)Erwin Angad-Gaur (secretaris)Donna Wolf (penningmeester)Will MaasAd HoendervangersFrank van WanrooijSimone Vierstra

BureauAdministratie en helpdeskCaroline Beukenkamp [email protected] Ruud Zinzen [email protected] Financiële administratieMartijn Jansen [email protected]’SMark Gerrits (orkesten, muziekonderwijs en muziek-dramatische kunst) [email protected] Juridische zaken/contractenRechtspositionele zaken/contractscreening/advisering rechtsvormen beroepspraktijk: Annemarieke Schulte [email protected]

Auteurs- en Naburige Rechten/screening cd- en uitgavecontracten:rakenDra Smit [email protected] Erwin Angad-Gaur [email protected] Anita Verheggen [email protected] (vragen over cd/dvd-producties)rakenDra Smit [email protected] Verzekeringen/belasting/MuziekwereldRuud Zinzen [email protected] muziek en artiesten: Anita Verheggen [email protected] Smit (pop) [email protected] Orkesten: Mark Gerrits [email protected] Kamermuziek:Anita Verheggen [email protected] kunst:Mark Gerrits [email protected]: Mark Gerrits [email protected] Acteurs: Erwin Angad-Gaur [email protected]


Vereniging van beroeps- en amateurfluitisten in Nederland en België

• Tijdschrift FLUIT 4x per jaar• Ledenkortingen op cd's, boeken en concerten• Voor nieuwe leden een gratis NFG-cd

Workshops | Symposia | FluitbeurzenDocentendagen | ReparatiecursussenSamenspeeldagen | Fluitorkestendagen

Postbus 75830, 1070 AV Amsterdam - [email protected] - www.nfg-fluit.nl

Word lid!

Ad NFG 2012 NTB Blad 180x104:Opmaak 1 18-04-2014 20:33 Pagina 1

De Ntb is op werkdagen telefonisch bereikbaar tussen 12:00 en 17:00 uur. U kunt uw vragen en andere zaken ook per fax of email aan ons voorleggen. T: 020 620 31 31 F: 020 620 25 08 E: [email protected]

Word nu lid!

vakbond voor musici en acteurs

Wat heb je aan de Ntb?• Juridische check contracten.

• Rechtsbijstand bij problemen met opdrachtgevers, inning achterstallige gages

en weigering uitkeringen.

• Goedkoopste instrumentenverzekering met (wereld)dekking bij optredens.

• Begeleiding en advies over: de rechtsvorm die het beste bij je bedrijf past,

belastingen en ouderdomspensioen.

• Zakelijke kennis van en netwerk binnen de muziek- en podiumwereld.

• Goedkope factureringsservice en loonadministratie optredens

via artiestenverloningen.nl.

• Advies op maat over opbouw (muziek)carrière of lespraktijk, aanvragen van

subsidies, maken van geluidsopnamen/cd’s.

Wij weten wat er speelt!

De Ntb is dé vakorganisatie voor musici

www.ntb.nl of bel: 020 620 31 31

Muziekwereld 1, 2016

Documents

Transcript of Muziekwereld 1, 2016