Muziekliefhebbers likken hun wondenOok de best gesorteerde en gespecialiseerde platenzaak sluit door internetconcurrentie

Te dure expansie en concurrentievan internet kostte de befaamdeAmerikaanse muziekketen TowerRecords de kop. Vannacht sloot delaatste vestiging, op Manhattan.Muziekliefhebbers treuren. Maar:„We hadden ook veel troep hoor.”

Door onze correspondentFre e k Sta psNew York, 23 dec. Verkoper GordonSteel zet zijn begrafenisgezicht nog maareens op als een klant teleurgesteld komtvragen waar de klassieke cd’s in de halfle-ge muziekwinkel zijn gebleven.

Steel: „Er staan er nog wat bij de rock.”Klant: „Ik kan er maar drie vinden.”„Tja”, zucht Steel.Tower Records gaat de langspeelplaat

achterna. De Amerikaanse muziekwinkel-keten met 89 vestigingen heeft gisteren deconcurrentieslag met Media Markt-achti-ge prijsvechters en internetwinkels opge-geven. De laatste vestiging, de winkel aanLincoln Square in New York, sloot afgelo-pen nacht. Liefhebbers van de keten meteen ongekend brede en gespecialiseerdecollectie likken hun wonden.

Zondagavond half twaalf is een onge-bruikelijk tijdstip om muziek te kopen.Maar twee weekeinden geleden was het erin het laatste filiaal met zijn drie verdie-pingen druk. Nou ja, drukker in ieder ge-val dan op de meeste zaterdagmiddagen.

Klant en concertpianist Richard Bishopzegt dat hij „verdrietig en gefrustreerd” i s.„Waar moet ik nou heen voor mijn mu-ziek?”

Bishop knoopt een praatje aan met ver-koper Steel. Ze halen herinneringen opaan opnames van componist van marsmu-ziek John Philip Sousa (1854-1932) en aaneen cd van een uitvoering van de Belgischeviolist Eugene Ysaye uit 1907.

Tower Records’ jazz- en opera-aanbodwas befaamd en de sluiting van de eens zogezichtsbepalende keten heeft aanzienlij-ke impact. Het aanbod in New York is nudaadwerkelijk veranderd: Tower Recordswas goed voor de helft van de verkopen indeze muziekgenres. Maar Steel wil wel re-delijk blijven. „We hadden ook een hooptroep hoor.”

Deze vestiging, aan de westkant vanCentral Park, was 365 dagen per jaar, ze-ven dagen per week van negen uur ’s och-tends tot middernacht een cultureel tref-punt voor concertgangers, muzikanten,kunstliefhebbers. Aan de overkant van destraat heeft boekhandel Barnes & Nobleeen van de grootste vestigingen van destad en de Metropolitan Opera, The NewYork City Ballet, en The New York Phil-harmonic Orchestra hebben alle hunthuisbasis bij Towers’ buurman, het Lin-coln Center.

Dezelfde klanten cirkelen nu als aasgie-ren boven de halflege bakken in de win-kel. Zij weten ook dat de kortingen (nu al

tot tachtig procent, minimumprijs 0,40dollar) de laatste dagen nog verder zoudenoplopen. Alle onverkochte cd’s uit de an-dere filialen worden naar deze vestiginggestuurd. „Ik wil meer korting”, zegt eenklant met een volgeladen mandje bij dekassa. Ze krijgt haar zin niet. Haar reactieklinkt eerder dreigend dan berustend.„Dan kom ik morgen wel terug.”

Tower Records werd in 1960 in Califor-nië opgericht en kreeg in 1980 in NewYork grote bekendheid omdat het voor deVS nog onbekende Europese New Wave-platen verkocht. De ‘downtown’-v e s t i g i n gwerd wereldwijd bekend als hangplaatsvoor tieners.

In 2004 moest Tower Records voor heteerst uitstel van betaling aanvragen. Watwas er fout gegaan? Eén: de internationaleexpansie uit de jaren negentig bleek ach-teraf te kostbaar. Twee: de concurrentievan Media Markt-achtige elektronica-

ketens die de best verkopende cd’s tegenbodemprijzen aanbieden om klanten tetrekken, deed pijn. En drie: internetwin-kels boden naast lagere prijzen ook nogeens winkelgemak.

Vier maanden geleden ging het op-nieuw verkeerd, ditmaal definitief. Klan-ten en kenners uiten nu dezelfde klachtals tijdens de opkomst van Tower Records:‘Dit is een klap voor winkels met een ge-specialiseerde collectie’. Het grote verschilis nu dat Tower eerst uitgroeide tot deschrik van de sector en zelf zonder wroe-ging kleinere onafhankelijke winkels uitde markt drukte.

De keten had een betrouwbare schareliefhebbers in de ouder wordende Ameri-kaanse babyboomgeneratie. Oudere con-sumenten zijn al jaren de meest stabielegroep klanten van muziekwinkels omdatze geen muziekbestanden kunnen (of wil-len) downloaden. De winkelverkopen

door 45-plussers groeiden volgens de be-langenorganisatie, de Recording IndustryAssociation of America, de laatste tien jaarvan 15 naar 25 procent. Dat zegt overigensmeer over de krimpende markt en het we-blijven van jongeren dan over de groeien-de uitgaven van ouderen.

Maar het is ál te eenvoudig voor Towerom alleen met de vinger naar anderen tewijzen. De keten werd ook steeds minderpopulair omdat de eigenzinnigheid vansommigen van de drieduizend werkne-mers als gebrek aan service overkwam.Passie en opinie vertaalde zich in arrogan-tie.

Tower Records probeerde deze zomerhet tij nog te keren. Vanaf juni kondenklanten muziekbestanden legaal en tegenbetaling downloaden vanaf de Tower-website. Het was een halfslachtige poging.Tower bood 1,2 miljoen bestanden aan te-gen de 3,5 miljoen van de grootste inter-

netmuziekwinkel iTunes. En de muziekkan niet worden afgespeeld op de iPod,verreweg de meest gebruikte speler vandigitale muziekbestanden.

Het had allemaal anders kunnen aflo-pen. Tower Records was in 1995 een van deeerste aanbieders van fysieke cd’s op inter-net. Het bedrijf wist de bekendheid van dewinkels onvoldoende uit te bouwen op in-ternet noch te benadrukken dat de collec-tie gespecialiseerder was dan elders.

Geruststellend lijkt dat de website voor-alsnog blijft bestaan. „Een schrale troost”,vindt werknemer Gordon Steel op zon-dagavond, minuten voordat hij op zijnlaatste dag nog één keer zijn kassa afsluit.„Toen zelfs wíj cd-branders gingen verko-pen, ging het verkeerd. We hebben actiefmeegewerkt aan onze eigen ondergang.”

�� Voor meer informatie zie:w w w. t o w e rr e c o r d s . c o m

Tower Records op een zondagavond in december (Foto Claudia van Rouendal)