MozaïekBrabant krant #3 (editie Helmond)

1Pagina

MOZAÏEKBRABANT

Helmond

MOZAÏEKBRABANT

Helmond: zusje van Eindhoven of Poort naar de Peel?

Pagina 3

Pagina 7

Pagina 2

#3

She’s the ONE

Go Nuts! Scharrelbossen in De Peel

www.mozaiekbrabant.com

januari 2015

Samenwerkende partijen

Provincie Noord-Brabant, bkkc, gemeenten ‘s-Hertogenbosch, Breda, Eindhoven, Helmond en Tilburg, IABR-2014,

Architectuurcentrum Eindhoven, BAI, CAST, Groen4life, Designhuis, Cacaofabriek, Willem II Fabriek, Stadskantoor Breda,

de Brabantse waterschappen, LOLA Landscape Architects, Floris Alkemade Architects en Architecture Workroom Brussels

Deze krant geeft een impressie van de ideeën die we tijdens de expositie MozaïekBrabant ophalen. Het geeft een beeld van de activiteiten uit de expositie, interes-sante projecten die nu in Brabant plaatsvinden en korte blogs door onze coolhunters, een groep enthousiaste Brabanders die schrijven over vernieuwende ontwikke-lingen binnen en buiten Brabant. De blogs zijn gerela-teerd aan de vier thema’s van MozaiekBrabant: water, wonen, energie en voedsel.

Van 9 oktober 2014 tot en met 28 februari 2015 reist een imposant wandtapijt van 12 bij 3 meter door Bra-bant met daarop een (toekomst)beeld van de provin-cie. De expositie, met werkateliers, debatten en diverse andere activiteiten over de vernieuwing van de ruimte-lijke inrichting van Brabant, trekt rond onder de naam #mozaiekbrabant.

Foto: Anne Lennartz

2Pagina MozaïekBrabant

Helmond: zusje van Eindhoven of Poort naar de Peel?

Afgelopen december streek MozaïekBrabant neer bij de Cacaofabriek en Groen4Life in Hel-mond. Op laatstgenoemde locatie organiseerde de gemeente Helmond op 16 december een discussieavond over de toekomst van Helmond. Moet die zich focussen op de metropolitane regio Eindhoven, of juist op de Peel?

De kracht van Brabant

Peelnetwerk-voorzitter Jan Kerkhof gaf aan dat de

kracht van Brabant volgens hem ligt in de som der

delen. “Groene zones en water zijn ongeloofliijk goed

verbonden in het Brabantse mozaïek. Samenwerken

is één van de historische krachten van de provincie.

Het zoeken en verbinden van ideeën en initiatieven

maakt Brabant sterk. Helmond moet zich daarbij op

de Peel en het sterke agrifoodcluster richten.” Het feit

dat de discussie ook na aflioop van de bijeenkomst

nog even doorging, bewijst wel dat het laatste woord

over de ruimtelijke toekomst van Helmond nog niet

is gezegd.

Door Jeroen Beekmans #wATER #iNNOvATiE

#lANDSchAp

Brabant is een mozaïek van vele steden en dorpen, intensieve land-bouw en veel kleine industrie, en met veel natuur en water. Een divers landschap met uitdagingen voor de toekomst. Nieuwe, cre-atieve ideeën zijn nodig om wonen, waterhuishouding, energie en voedselvoorzieningen met elkaar te verbinden in een nieuw ruim-telijk beleid. Bijna 20.000 bezoekers hebben inmiddels het Brabant tapijt van twaalf bij drie meter bezocht en ideeën en tips gegeven voor Brabant over de thema’s water, wonen, energie en voedsel! Denk je met ons mee? Kom dan langs tijdens één van de activitei-ten en bezoek de expositie. Kijk op www.mozaiekbrabant.com voor actuele informatie. Wij zijn ook te vinden op Facebook(MozaïekBrabant) en Twitter (@mozaiekbrabant).

Vijfendertig personen kwamen naar de bijeenkomst,

die werd geleid door wethouder Stedelijke Ont-

wikkeling Frans Stienen. Vertegenwoordigers van

gemeenten (waaronder Helmond, Asten, Gemert

en Laarbeek), bedrijfsleven, stichtingen, onderwijs,

waterschappen, provincie en particulieren waren

aanwezig. Spreker Carel Nobbe van Waterschap Aa

en Maas vertelde over water in stedelijk en buitenge-

bied en het slim combineren van verschillende opga-

ven. Netty van de Kamp van bkkc liet vervolgens op

inspirerende wijze zien hoe kunstprojecten in het Bra-

bantse landschap verbeelding oproepen, verbindin-

gen aangaan en problemen oplossen.

vraagstukken

Tijdens enkele workshops en een discussie stonden

vier vragen centraal. Welke rol/ambitie pakt de Peel

in de keten van agrifood? Welke nieuwe economi-

sche dragers kunnen bijdragen aan de invulling van

de stad-land-verbindingen? Is water een zegen of

kwelling voor Helmond? En hoe kun je denk- en ont-

werpkracht van kunstenaars inzetten in het nieuwe

ontwerp van Brabant? Daaropvolgend barstte een

discussie los over de positionering van Helmond.

“Helmond móet deel willen uitmaken van de regio

Eindhoven”, stelt een deelnemer. “Grote Eindhovense

evenementen als de Dutch Design Week en Glow

zouden daarom ook in Helmond een plek moeten

krijgen.” In een reactie daarop verweet een deelne-

mer Helmond Calimerogedrag. “Als men in Amster-

dam praat over de Brabantse automotive-sector

gaat het over Eindhoven en niet over Helmond. Maar

is dat erg?” Met andere woorden: je bent één regio

en accepteer dat.

Thuiskoks delen hun maaltijden bij Ando’s Slow Food CornerIn de winterse maanden, wanneer je het aan-tal zonuren op één hand kunt tellen, stijgt de behoefte aan gezelschap. Bij Ando's Slow Food Corner in Helmond is iedereen welkom om gezelschap op te zoeken onder het genot van een zelfgemaakte maaltijd. Want Samen Eten = Samen Delen.

Door Anne lennartz #vOEDSEl

In het duurzaamheidscentrum Groen4Life in Helmond

is sinds 1 oktober de Slow Food Corner van Ando Alting

Siberg open voor een biologische lunch of een kop thee

of koffie. In december en januari is Ando ook een ontmoe-

tingsplek voor sociale eters die graag hun maaltijd delen

met nieuw gezelschap. Het idee is eenvoudig: je bereidt

zelf een maaltijd voor die je bij Ando’s Slow Food Corner

kunt opwarmen en onbekenden kunnen zich aanmelden

om deze samen met jou te nuttigen. Tijdens de maaltijden

komen sprekers vertellen over duurzame ontwikkelingen in

Helmond en omgeving.

Nasi

Tijdens de eerste editie van Samen Eten = Samen Delen

op 5 december heb ik het genoegen om met Ando zelf te

eten. Ik mag kiezen uit boerenkool, hachee en nasi. Omdat

Ando van Indische afkomst is, gaat mijn voorkeur vanzelf-

sprekend uit naar de nasi. “Nasi is van origine een gerecht

van restjes”, vertelt Ando. Bij hem thuis gaat bijna niets

zomaar de prullenbak in. “Ik vind het belangrijk om men-

sen bewust te maken van verspilling en de herkomst van

eten”, zegt hij. “Daarom zien we erop toe dat wat we hier bij

Groen4Life serveren lokaal en duurzaam is geproduceerd.”

Niet alleen de productie, maar ook de consumptie van de

geserveerde maaltijden is duurzaam — sociaal duurzaam

welteverstaan. “Want een maaltijd blijkt het perfecte mid-

del om nieuwe mensen te leren kennen!”

Meer info groen4life.nl/food/slow-food-corner/

OpENiNg ExpOSiTiE MOZAÏEKBRABANT

Datum 14 januari, 14:00-16:00 uur

Locatie willem ii Fabriek, Boschveldweg 471,

’s-hertogenbosch

Info www.bai-denbosch.nl

Opening van de expositie en een interview met Yves

de Boer, Gedeputeerde Ruimtelijke Ontwikkeling

en Wonen en Geert Snijders, Wethouder Ruimtelijke

Ordening (o.v.) door Xander Vermeulen Windsant, BAI

iNSpiRATiEBijEENKOMST REgiO’S iN TRANSiTiE


Locatie verkadefabriek, Boschdijkstraat 45,

’s-hertogenbosch

Info www.brabant.nl/organisatie

De Praktijkschool Brabant ontvangt Jo Coenen,

architectstedenbouwkundige en directeur van IBA

Parkstad. Onder zijn leiding wordt gewerkt aan de

transformatie van de voormalige Oostelijke Mijn-

streek in Zuid-Limburg. Coenen ver telt over de

IBA-aanpak in Parkstad en gaat met de zaal in gesprek

over de overeenkomsten en verschillen met Brabant.

SyMpOSiuM ‘NETwERKEN MET KERNKRAchT’



’s-hertogenbosch

Info www.hetgroenewoud.com

Samenwerken hoort bij Brabant. In de kleinere ker-

nen van de Brabantse Mozaïek Metropool ontvouwt

zich momenteel de doe-democratie en wordt de par-

ticipatiesamenleving in praktijk gebracht. Tijdens de

bijeenkomst ‘Netwerken met Kernkracht’, nemen de

streeknetwerken van Het Groene Woud en het Huis

van de Brabantse Kempen het voortouw om een

Op 11 december 2014 vond in het kader van Mozaïek-Brabant Go Nuts! plaats: een kennis- en debatbijeenkomst over de ruimtelijke en maatschappelijke impact van de industriële landbouw in De Peel. Tijdens de avond inspireerden Wie-teke Brocken (FoodLabPeel), Rob Maessen (PURE Hubs) en Inge Vleemingh (masterplan Go Nuts!) met hun verhalen en ideeën voor de toekomst.

Door Anne Reijnders #lANDBOuw

Het plan Go Nuts! staat boeren toe om tot twintig keer zo groot te worden

zonder daarbij het historische landschap, dierenwelzijn en leefbaarheid

te bedreigen. “De grootschaligheid van de nieuwe industriële landbouw

moet niet ontkend worden, maar juist benut”, aldus Vleemingh. Haar plan

biedt een gewaagd perspectief voor een gebied dat nu op slot lijkt te zit-

ten. Ook Wieteke Brocken van Aarde en FoodlabPeel vindt het belangrijk

dat de afkomst van het voedsel weer ervaren wordt. “Via hun voeding zijn

mensen onderdeel van de natuur en daardoor zijn stad en platteland ver-

bonden.”

Go Nuts! Scharrelbossen in De Peel

Nuts

“Boeren vertolken van oudsher een nutsfunctie en die moet weer herken-

baar worden.” Daarom stelt Vleemingh voor om de veeteelt niet langer te

verbergen in grote megastallen, maar te combineren met de vrije natuur.

In haar plannen scharrelen varkens in de bossen, zijn de boerderijen toe-

gankelijk en zorgen rietvloeivelden voor de afscheiding en grondwater-

zuivering. “Een radicale aanpak die niet uitgaat van uitputten, maar van

benutten”, aldus de landschapsarchitect.

Scharrelbossen

Het idee leidt tot een fundamentele herindeling van het leefgebied en

zorgt ervoor dat de herkomst van het vlees op ieders bord weer zichtbaar

is in het landschap. De grootschalige veeteelt wordt op een duurzame

manier gekoppeld aan bodem, omgeving en recreatie. Bewoners kunnen

er fietsen en wandelen in de zogenaamde scharrelbossen of een bezoekje

brengen aan de boeren zelf. De dorpsrand maakt zich daardoor vrij van

veeteelt.

Of het plan er daadwerkelijk komt, blijft de vraag. In elk geval plaatst het

veel aannames over veeteelt en indeling van landschap in een ander dag-

licht en brengt het een fundamentele dialoog over de toekomst van De

Peel op gang.

Meer info purehubs.eu, ru-e.nl, ingevleemingh.wordpress.com

Helmond 3Pagina

podium te bieden aan deze stille kracht van lokale

gemeenschappen met presentaties van initiatiefne-

mers en coöperaties die ingrijpende veranderingen

bewerkstelligen rond thema’s zoals zorg, leefbaar-

heid, lokale energie en voedsel.

ExpEDiTiE NAAR DE TOEKOMST vAN hET wATER

iN EN OM DEN BOSch



’s-hertogenbosch

Info www.bai-denbosch.nl

Bai organiseert een bustoer langs de rand van de

stad, waarbij specifiek wordt gekeken naar waterpro-

jecten uit het verleden en heden. Na aflioop van de

toer wordt in de Willem II fabriek gesproken over de

toekomst van het water in en om Den Bosch.

DE ROl vAN ‘DE STAD’ iN hET BRABANT-

MOZAÏEK vAN DE TOEKOMST



’s-hertogenbosch

Info www.mozaiekbrabant.com

Symposium over de rol van de stad in het Brabantse

mozaïeklandschap. Hoe zorgen we ervoor dat Bra-

bant in de toekomst optimaal profiteert van haar bij-

zondere structuur én de mondiale concurrentie aan-

kan?

wATERwERKSESSiE vOOR DE wATERSchAppEN



s-hertogenbosch

Bijeenkomst op uitnodiging

Activiteitenkalender MozaïekBrabant Januari 2015

Foto: Inge Vleemingh

4 MozaïekBrabant Pagina

Door Anne Reijnders #ENERgiE

wat was de aanleiding voor het burgercollectief?

“Een economisch motief vormde de basis voor HSLnet.

Een groep ondernemers stapte naar de gemeente met de

vraag of er niet sneller internet aangelegd kon worden. De

gemeente vond dat zoiets vanuit de mensen zelf geregeld

kon worden en faciliteerde de oprichting van een burger-

collectief. Hierna heeft ze zich teruggetrokken. Momenteel

be-kleedt de gemeente nog een aansturende rol.”

wat is de kracht van uw burgercollectief?

“De kracht voor ontwikkelingen komt van onderop. Door

de energie die hierbij los komt is een breed en sterk draag-

vlak gecreëerd.”

wat betekent glasvezel voor de gemeente?

“Glasvezel brengt veel mogelijkheden met zich mee en

dient daarmee een maatschap-pelijk nut: inwoners, bedrij-

ven en instellingen profiteren hiervan, ook economisch

ge-zien. Tenslotte past het bij de trend van de overheid die

zich terug trekt. Dat zie je bij-voorbeeld in de zorg. Ons

project gaat een succes worden, omdat de burgers zelf de

stakeholders zijn. Ze hebben eigen vermogen in kunnen

brengen om obligaties te ko-pen, met een hoog rende-

ment.”

Om succesverhalen zoals dat van HSLnet te ondersteunen

heeft de provincie een Breedbandfonds Brabant opge-

richt. Hiermee probeert ze de aanleg van Breedband in

de buitengebieden en op bedrijventerreinen mogelijk te

maken.

Meer info hslnet.nl, brabant.nl/digitaleagenda

Suytkade Helmond wordt ontwikkeld tot een bruisende centrumwijk. Tot het zover is, zijn de nog onbestemde bouwterreinen langs het kanaal onder de naam Soet op Suyt voorzien van thematuinen met bloemenvelden, bijenkas-ten, plukfruit, vlinderzones, een vogelkastbosje en een uitkijkheuvel. Vooral het idee van een ‘eetbare tuin’ op het dak van de nabijgelegen Groene Campus spreekt tot de verbeelding.

Door Edwin en louis van Onna #vOEDSEl

Tegen de entree van De Groene Campus pronkt een verti-

cale tuin met arctische planten. Binnen verwijzen namen als

Thermolab, Mycolab, Sciencelab en Food & Fresh Lab naar

het innovatieve karakter van de Campus, waarin onderwijs,

bedrijfsleven en onderzoekscentra samenwerken. Hier

worden bijzondere producten ontwikkeld: van bodywar-

mers voor pasgeboren biggen die ondervoed dreigen te

raken tot kalverdekjes met citroengeranium om insecten

te verdrijven. “Bedrijven komen met een onderzoeksvraag

naar ons toe en wij gaan ermee aan de slag; dubbel voor-

deel”, vertelt Ton Vermaesen, docent Science.

voedsel op daken

Op het dak van De Groene Campus staat een kas waarin

een eetbare tuin is gemaakt. Het is onderdeel van een

breed voorbeeldstellend project over het produceren

van voedsel op daken. Binnen staan behalve planten ook

geavanceerde apparaten, zoals een composteermachine,

een DNA-scanner, een hypermoderne microscoop en een

machine die waterdamp uit de lucht recyclet in schoon

water.

“De kas is een leeromgeving waar we dagelijks met groen-

ten experimenteren.” Met een schaaltje cherrytomaatjes in

de hand wijst Ton Vermaesen naar een rij hangende silo’s.

“Daaruit groeien tomatenplanten naar beneden. Heel han-

dig om zoiets te ontwikkelen voor mensen die alleen een

balkon hebben en toch gezond willen eten.” Achterin wor-

den verschillende grondmengsels voor komkommers en

pepers getest. “We proberen peperplanten wortel te laten

schieten op steenwol, dan heb je geen last van de ziektes

die in tuinaarde voorkomen. Met de komkommers is dat

afgelopen jaar goed gelukt.”

Meer info degroenecampus-eu.nl

Glasvezel aanleggen doen burgers zelf in Heeze-Leende

Eetbaar dak op De Groene Campus

Buiten het stedelijk gebied en de grotere dorpen is het aanleggen van een glasve-zel-netwerk voor marktpartijen vaak niet rendabel. In Heeze-Leende nam een bur-gercol-lectief het heft in eigen handen. Ik sprak met Ed Heuts van HSLnet en stel-de hem drie korte vragen.

Foto

: Ed

win

van

Onn

a

Foto: HSLNet

Helmond

Duurzame initiatieven verdubbelen energie

wormen doen het werk

Bij een compostbak zie je toch snel een

vieze donkergroene plastic bak voor je die

achter in de tuin staat en stinkt. Maar dat

hoeft niet zo te zijn. De compostbak van

Hornn en Ngo is juist bedoeld om binnen

te zetten en sluit aan bij de esthetische

eisen die daaraan worden gesteld. Het

ontwerp van de bamboo compostbak is

stijlvol, slim en laat wormen het werk doen.

Pagina 5

De worm: het huisdier van de toekomst?Een compostbak gevuld met wormen voor in je keuken of op kantoor. Klinkt mis-schien vies, maar productontwerper Claire Hornn en architect My My Ngo zien het als de beste manier om van voedselresten vruchtbare compost te maken.

Door Anne Reijnders #vOEDSEl #wONEN

Brabant is van oudsher een provincie van coö-peraties. Na een tijd van het toneel te zijn ver-dwenen, is de coöperatie weer springlevend. In de vorige edities van deze krant schreven we al over een voedselcoörperatie en over het coöpe-ratieve wonen. Nu is het de beurt aan energie-coöperatie.

Door Fabiënne van grunsven #ENERgiE

De grote energiebedrijven lijken langzaam terrein te ver-

liezen aan kleine lokale energiecoöperaties, die gemeen-

schappelijk duurzame energie inkopen en als het even

kan ook opwekken. Op deze manier krijgen de leden een

betere prijs, helpen ze het milieu en zijn ze bovendien geza-

menlijk eigenaar van de energieleverancier. Ook in Brabant

verrijzen dergelijke initiatieven, bijvoorbeeld in Uden.

Energie uden

Energie Uden wil “schone Udense stroom” leveren aan alle

bewoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen bin-

nen de gemeentegrenzen. Het gaat hierbij niet alleen om

het inkopen van goedkopere duurzame energie, maar ook

om het energieneutraal maken van de hele gemeente. Als

het aan Energie Uden ligt, is de gemeente vanaf 2035 niet

meer afhankelijk van de steeds duurder wordende ener-

giebronnen, maar wordt alles lokaal opgewekt vanuit zon,

wind, water, mest, of zelfs onze eigen poep.

gemeenschapszin

Vooralsnog houdt de nieuwerwetse coöperatie in Uden

zich voornamelijk bezig met het verlagen van de energie-

vraag in de gemeente en het verhogen van de toepassin-

gen van duurzame bronnen, zoals zonnepanelen. Naast het

effect dat het initiatief heeft op de planeet, is er ook een

lokaal voordeel. De coöperatieve insteek zorgt voor sociale

verbinding binnen de gemeenschap, doordat het gemeen-

schappelijk belang in organisatievorm is uitgedrukt.

Regionale aanpak

Energie Uden is niet het enige voorbeeld van een lokale

energiecoöperatie. Morgen Groene Energie is een coöpe-

ratie die momenteel al in acht Brabantse plaatsen, waar-

onder Helmond en Nuenen, energie levert. Met hun regio-

nale aanpak hopen ze maar liefst 20.000 leden te werven in

de komende vijf jaar.

Meer info energieuden.nl, morgengroeneenergie.nl

Mooi design

De wormen in de compostbak verteren

voedselresten tot vruchtbare compost.

Dit proces is geurloos, redt voedsel uit

de stroom van restafval en verrijkt je keu-

ken met een mooi design-object. De bak

betrekt mensen op eenvoudige wijze bij de

cyclus van ons voedsel, ook op zes hoog

midden in de stad. Het ontwerp is nog niet

op de markt, omdat het nog vol in ontwik-

keling is.

Meer info studioclairehornn.nl

Trenddag 2014: inspiratie & innovatieDe Commissaris van de Koning die een virtual reality bril test, je eigen hoofd laten 3D-printen, jongeren die innovatieve ideeën pitchen en Rutger Bregman van de Correspondent die ons leert dat vroe-ger alles slechter was. Dit zijn slechts een paar dingen die naar voren kwamen op de Trenddag 2014 in de Spoorzone in Tilburg.

Door Michelle vleugels

Het is de tweede editie van de Trenddag die vorig jaar

door BrabantKennis gelanceerd werd. Joks Janssen,

directeur BrabantKennis, vertelt tijdens de opening

dat deze dag ontstaan is uit de politiek-bestuurlijke

behoefte om vooruit te kijken. Volgens Janssen geven

we samen de toekomst vorm en gaan burgers steeds

meer meedoen. Denk bijvoorbeeld aan de interactie

die ontstaat met sociale media. Maar er wordt ook

gesteld dat de overheid deze wisdom of the crowd

nog onvoldoende benut. Tijdens de dag is volop te

zien hoe Brabant nu al innovatief bezig is. Ook wordt

vooruit gekeken naar ontwikkelingen voor de toe-

komst.Met een ontzettend uitgebreid programma is

het moeilijk om overal aanwezig te zijn. Maar gelukkig

hebben we Twitter en werd #Trend-

dag2014 trending topic! We hebben

de leukste tweets van de dag voor je

geselecteerd.

@Tinevandeweyer:

Cool sociaal-cultureel initiatief: brei-

ende oma’s verbonden met jonge

ontwerpers: Granny’s Finest #trend-

dag2014 grannysfinest.com

@heidiBuijtels:

Niet technologische maar sociale

innovatie brengt de grootste ver-

anderingen @rcbregman. Andere

moraal zorgt voor dynamiek #Trend-

dag2014

@carlyjansen64:

Smart cities, over innovaties in de

gebouwde omgeving. Hier is nog

een hele wereld te ontwikkelen. The

sky is the limit. #Trenddag2014

@AnneMarieD66:

Burgerinitiatief in #Brabant: geen

toestemming vragen, gewoon doen:

'heeft ooit iemand voor een kerk

vergunning aangevraagd?’ #Trend-

dag2014

@simondewijs:

Follow the fun! Cruciaal ingrediënt

bij veel innovaties van nu. #Trend-

dag2014 Dus @nhtv koester spel,

creativiteit, beleving, imagineering

Foto

: Stu

dio

Cla

ire H

ornn

MozaïekBrabant 6Pagina

Slimme energiemeters, denkende koelkasten en zelfstu-rende auto’s: steeds meer dingen staan via internet in ver-binding met elkaar. De Bijenkorf opende onlangs drie Bcon-nect stores, waar de nieuwste producten op het gebied van de Internet of Things worden verkocht. Door Anne de Rooij #wONEN #ENERgiE

Niet alleen wijzelf, maar ook onze spullen zijn steeds vaker op het inter-

net te vinden. Objecten zoals machines, huishoudelijke apparaten, auto’s,

kleding en sieraden zijn voorzien van een chip of zender waarmee zij ver-

bonden zijn met internet en dus met elkaar. Hiermee kunnen zij efficiënter

werken en dat levert gemak en besparing van bijvoorbeeld energie op.

Bconnect-stores

Als het gaat om wonen en energie bieden al deze met elkaar verbonden

apparaten vele voordelen. Dat is precies wat de Bconnect-stores in drie

Bijenkorf-filialen, waaronder in Eindhoven, laten zien. Hier kun je ontdek-

ken hoe slimme apparaten in huis werken en hoe ze op de meest efficiënte

manier bediend en op elkaar afgestemd kunnen worden.

wonen

Grote merken spelen steeds meer in op slimme technologie. Zo is het

mogelijk om je hele huis op een groene wijze te verwarmen met spaare-

lementen van Essent, een persoonlijk lichtprogramma te installeren met

innovatieve toepassingen van Philips, of gebruik te maken van de slimme

thermostaat Nest van Google.

Smart cities

Al deze woongadgets zijn echter een topje van de ijsberg vergeleken met

de verandering waar de stad mee te maken krijgt als gevolg van al deze

zelfdenkende objecten. Als ook auto’s, wegen, straatlantaarns, stoplichten,

telefoons en kleding met elkaar kunnen communiceren zonder tussen-

komst van de mens, ontstaan nieuwe informatienetwerken die stad, plat-

teland en de verbindingen daartussen op een efficiëntere manier kunnen

laten werken.

Meer info bconnect.nl

De winkel voor slimme spullen

Door Anne de Rooij #vOEDSEl

Het oplossen van het verspillingsprobleem

staat hoog op de politieke agenda van Den

Haag. Nederland wil bijvoorbeeld 20%

minder voedsel verspillen in 2015. “Toch

blijkt het moeilijk om concreet iets te doen”,

aldus de makers van de app. “Veel men-

sen willen hun verantwoordelijkheid wel

nemen, maar weten niet waar te beginnen.”

De eenzame afgeprijsde kip

August de Vocht van NoFoodWasted kwam

op het idee voor de app via een eenzame

afgeprijsde kip in de supermarkt. “Een

hele kip die dezelfde dag nog opgegeten

moet worden, terwijl ik net besloten had

om die avond geen kip te eten,” legt hij uit

aan Bright. “Waarom wijzen supermarkten

alleen in de winkel zelf op afgeprijsde arti-

kelen en niet online?”

Brabant

Inmiddels werken verschillende super-

markten, zoals C1000, Albert Heijn en Plus,

verspreid over de hele provincie mee aan

Afgeprijsd. Aan de hand van je locatiege-

gevens vindt de app de dichtstbijzijnde

supermarkt. De app informeert je over de

afgeprijsde producten. Dit levert voordeel

op: voor klant én supermarkt!

groei

De app is nu twee maanden in gebruik en

ondanks het ontbreken van cijfers laten

deelnemende supermarkten weten, dat er

minder voedsel in de vuilcontainers ver-

dwijnt. Afgeprijsd breidt ondertussen uit

naar de rest Nederland en heeft concrete

plannen voor Duitsland, België en andere

Europese landen.

Meer info nfdwstd.com

Ieder jaar wordt wereldwijd een derde van het voedsel weggegooid. Alleen al de Nederlandse supermarkten gooien jaarlijks levensmiddelen ter waarde van ruim €400 miljoen weg. De in Brabant ontwikkelde app ‘Afgeprijsd’ helpt dit probleem op te lossen.

Strijd tegen voed-selverspilling is Afgeprijsd

Door Jeroen Beekmans #ENERgiE #DuuRZAAM #iNNOvATiE

hergebruik

Voor het maken van beton is cement nodig, dat wordt gefabriceerd met mergel. Het ver-

werken van mergel tot cement vereist grote hoeveelheden Calcium Carbonaat (CaCO3)

en energie. Dit heeft een fliinke impact op milieu, natuur en landschap. Wanneer een

gebouw gesloopt wordt, ontstaat er betonpuin. Traditionele breekmachines verontreini-

gen het cementsteen waardoor het ongeschikt wordt voor het maken van nieuw cement.

Bij gebruik van de SmartCrusher van Koos Schenk is er geen sprake van verontreiniging

waardoor betonpuin bruikbaar bouwmateriaal wordt!

circulaire economie

De innovatieve breekmachine levert een bijdrage aan de circulaire economie; dit systeem

gaat uit van het maximaal herbenutten van grondstoffen en materialen, en daarmee het

minimaliseren van waardevernietiging. “Nederland kan het eerste land worden met een

cementindustrie zonder cementgroeven”, zegt Schenk in een interview met de Volkskrant.

Afgelopen jaar won hij de ASN Bank Wereldprijs met zijn duurzame idee. Neem een kijkje

op scc-oss.nl voor meer info over de techniek achter de SmartCrusher.

Meer info css-oss.nl

SmartCrusher verandert puin in nieuw bouw-materiaalBetonproductie is verantwoordelijk voor ruim 6% van de wereldwijde CO2-uitstoot. Ossenaar en chemisch technoloog Koos Schenk bedacht een machine die ervoor zorgt dat betonpuin opnieuw gebruikt kan wor-den als bouwmateriaal.

De Kempenaar Wilmar. Foto: Mijn Mooi Brabant

Helmond 7Pagina

Door Niels hansen #vOEDSEl

helix Aspersa gros gris

Wat in 1990 als hobby begon, is anno 2015 serious business

voor Stappaerts. Zijn Slakkentuin is de enige slakkenkweke-

rij van Noord-Brabant. Stappaerts legt zich toe op de kweek

van de Helix Aspersa Gros Gris, een smaakvolle slakken-

soort die van origine te vinden is in landen rond de Middel-

landse Zee.

insecten eten

De Nederlandse slakkenconsumptie blijft vooralsnog ach-

ter bij die in Zuid-Europese landen, maar de aandacht voor

het eten van nieuwe diersoorten neemt toe. Zo gaf toenma-

lig minister van landbouw Gerda Verburg in 2010 maar liefst

1 miljoen euro aan de Wageningen Universiteit voor onder-

zoek naar de mogelijkheden om insecten voor consumptie

te kunnen eten.

Nieuwe landbouw

Bij de slakkenkwekerij in Reusel wordt een heus streekpro-

duct gemaakt dat niet alleen een ware lekkernij is, maar

ook bijdraagt aan het oplossen van voedselschaarste en

innovatie in de landbouw. Zin gekregen in een overheer-

lijke slak? De Slakkentuin bezorgt haar potjes slakken in

heel Nederland.

Meer info slakkentuin.nl

Vanaf deze maand liggen bij Jumbo-supermark-ten in het hele land insecten in de schappen. Het eten van insecten is vrij nieuw voor de Bra-bander. Waar buurprovincie Zeeland al sinds mensenheugenis bekend staat om haar mossel-vangst, legt Ad Stappaerts uit Reusel zich toe op een ander weekdier: de slak.

Brabant gaat aan de slak

Ook buiten Brabant zijn lokale overheden, ondernemers en burgers op zoek naar nieuwe manieren om het land-schap intact te houden en op een goede wijze te gebrui-ken. We kijken in deze rubriek over de grenzen van de provincie heen.

She’s the ONEHet Brabantse bouwbedrijf Heijmans introduceert een nieuw tijdelijke en flexibel woonconcept voor een gene-ratie die het anders wil: de Heijmans One.

Door Nick van den Broek #wONEN

Starterswoning

Het is een droom voor veel starters. Een mooi, eigen huisje dat van

alle gemakken is voorzien. De meeste starters zitten vaak tussen wal

en schip: ze komen vaak niet in aanmerking voor een sociale (huur)

woning, omdat ze te veel verdienen. Tegelijkertijd verdienen ze net

te weinig voor iets leuks in de vrije sector. Het bouwbedrijf Heijmans

ontwikkelde een huis dat zich richt op deze groeiende groep hoog-

opgeleiden.

Eenpersoonshuis

Het Heijmans ONE concept is een éénpersoonshuis dat slim en effi-

ciënt is ingedeeld en is toegespitst op de wensen van de starter op

de woningmarkt. Het huis wordt in één dag geplaatst en is daarmee

uitermate fliexibel in te zetten op een steeds fliegmatieker woning-

markt voor eenpersoons huishoudens. Het bouwbedrijf uit Rosmalen

wil met de prefabriceerde woningen, die zowel van binnen als van

buiten uit FSC hout bestaan, een groeiende vraag naar goede tijde-

lijk (huur)woningen bedienen. Daarnaast biedt het concept de moge-

lijkheid om leegstaande gebieden zoals bouwterreinen en braaklig-

gende kavels tijdelijk te benutten.

proef in Amsterdam

Een gemeubileerde ONE-woning is voor ongeveer 800 euro per

maand te huur. Momenteel wordt het concept op het Amsterdamse

Zeeburgereiland getest en wonen er twee proefbewoners in de twee

eerste ONE-woningen.

Meer info heijmans-one.nl

Buiten BrabantDe Kempenaar Wilmar vaart de juiste koers!Op de Zuid-Willemsvaart in Helmond meert deze zomer het historisch bedrijfsvaartuig de ‘Kempenaar Wilmar’ definitief aan. Het schip dat gebouwd is in 1927 is zo’n duizend keer naar Helmond gevaren en speelde een belang-rijke rol in de economische ontwikkelingen van de regio. Nu wordt er een pannenkoekenrestau-rant in gebouwd, een museum ingericht en aan de kade ernaast komt een mooi terras. Op die manier blijft de historie behouden en wordt het water verbonden met het centrum. Wij vroegen Dries Onclin, adviseur van scheepswerf Talsma, naar dit bijzondere initiatief.

Door Britt werner #wATER

wat maakt het historisch bedrijfsvaartuig zo’n uniek

en bijzonder initiatief?

“Het project is gekoppeld aan ‘Mijn Mooi Brabant’: Onder-

wijs, ondernemers, maatschappelijke organisaties en

overheden werken hierin actief samen aan bijzondere

initiatieven. Het doel: het versterken van de ruimtelijke

kwaliteit van Brabant. In het schip komt een wisselende

tentoonstelling. Deze draagt bij aan bewustwording van

de Helmondse industriële ontwikkelingen. De Zuid-Wil-

lemsvaart heeft de regio enorm veel economie gebracht

maar dat heeft onvoldoende aandacht. In het schip zal een

wisselende tentoonstelling worden ingericht. De tentoon-

stelling draagt bij aan bewustwording van de Helmondse

industriële ontwikkelingen. Om hier vorm aan te geven is

er een goede samenwerking met het museum Het Indus-

trieel Atrium. Daarnaast betrekken we mensen met een

beperking of afstand tot de arbeidsmarkt in het initiatief,

door hen in te zetten in het restaurant. Dus naast aandacht

voor historie en ruimtelijke kwaliteit, krijgt participatie ook

een plaats. Dat is de verbindende kracht van dit initiatief.”

wat valt er nu al te beleven en wat zijn de plannen voor

de toekomst?

“Op dit moment wordt het schip ontmanteld in Heeg

(Friesland) en halen ze motoren, pompen en aggregaten

uit het schip. Hierdoor ontstaat een prachtige ruimte voor

het pannenkoekrestaurant en het museum waar men de

historie opnieuw kan beleven.“

Eén van de doelen is om de relatie van het centrum van

helmond met het water te versterken. waarom is dit

van belang?

“De Zuid-Willemsvaart is voor Helmond erg belangrijk

geweest. Door gesloten bruggen is het op dit moment

onmogelijk met een jacht de stad binnen te varen. Er

gebeurt nu niks op het water en dat moet veranderen.

Fluisterboten en kano’s moeten weer welkom zijn. Het is

een ultieme wens om de pleziervaart op de Zuid-Willems-

vaart in de stad weer mogelijk te maken. Hierdoor ontstaat

meer waterrecreatie. Dit verlevendigt de binnenstad, naast

het prachtige kasteel en het mooie centrum.”

wanneer kunnen we een pannenkoek komen eten en

welke pannenkoek raadt u uw gasten aan?

“Volgens de planning zal de Kempenaar in mei/juni 2015

definitief aanmeren. Dan plaatsen we de laatste zaken,

richten we het museum in en kan het restaurant worden

ingewijd. Ik heb in Leeuwarden pannenkoeken met Indo-

nesische rijsttafel gegeten. Maar een lekkere pannenkoek

met spek is ook heerlijk!”

Foto: Heijmans

8Pagina MozaïekBrabant colofon

Redactie

Jeroen Beekmans

Joop de Boer

coolhunters

Nick van den Broek

Lieke Dols

Fabiënne van Grunsven

Niels Hansen

Dirk Hens

Anne Lennartz

Edwin van Onna

Louisiana van Onna

Anne de Rooij

Joam de Stoppelaar

Michelle Vleugels

Frank Vloet

Barbel van Zanten

Ontwerp

HOAX

Druk

Kampert-Nauta

MOZAÏEKBRABANT

www.mozaiekbrabant.com

Skyscrapers in het groen

Door Edwin en louis van Onna #wERKEN #NATuuR

Uitkijktorens dienden vroeger vaak als brandtoren in bosrijk gebied, zoals

de stijlvolle klassieker op landgoed De Utrecht bij Esbeek. Tegenwoordig

hebben de torens vooral een toeristisch-recreatieve functie voor kinderen

en natuurliefhebbers. In de Kempen-streek zijn de laatste jaren enkele uit-

kijktorens verschenen. Met name rond Reusel, Lage Mierde en Moergestel

kun je op grote hoogte panoramisch uitkijken over vennen, bos en hei.

Recent zijn daar twee torens in de omgeving van Biest-Houtakker bij geko-

men.

Reuselhoeve

Een heuse attractie is de uitkijktoren bij buitenplaats De Reuselhoeve, ont-

worpen door architect Ad Roefs. Van deze uitkijktoren kun je abseilen via

een mega-tokkelbaan van 120 meter. Ook bedrijven komen aan hun trek-

ken. Bovenin de toren bevindt zich een inspirerende panoramakamer die

als vergaderruimte wordt verhuurd.

uitzicht

Opgetrokken uit hout of staal bieden de torens stuk voor stuk indrukwek-

kende uitzichten en een compleet nieuw perspectief op de omliggende

natuur. Daarnaast zijn de uitkijk-torens een nieuw ijkpunt in het landschap

dat als begin- of eindpunt van een wandeling kan dienen.

Meer info reuselhoeve.nl

In de Brabantse natuurgebieden verrijzen de laatste jaren de meest wonderlijke uitkijktorens. Deze hedendaagse belvédères vormen de paradepaardjes van het natuurbeheer in de provincie. De uitdagende vorm en avontuurlijke extraatjes, zoals een klimwand of kabelbaan, zorgen voor een aantrekkingskracht van jong tot oud.

Door Fabienne van grunsven #vOEDSEl

Vergeten groenten vormen een heuse culinaire trend. De pastinaak, schor-

seneren en aardpeer zijn inmiddels weer volop in de schappen van de

supermarkt te vinden. Maar we hebben het hier niet over deze inmiddels

zo succesvol gereïntegreerde groenten, maar over raszuivere inheemse en

uitheemse oergroenten.

Tomaat

Er bestaan wel 7.500 soorten tomaten, maar daar liggen er wereldwijd vol-

gens Sennema slechts een paar van in de supermarkt. Omdat de super-

markten toch vooral de populaire en bekende soorten blijven verkopen,

richt Sennema zich op de enthousiaste ‘vensterdaktuinierder’.

Zaadbanken

De zaden van bijvoorbeeld de zwarte tomaten, paarse rapen, little Indian

corn en de gele peer dateren van vóór de opkomst van genetische mani-

pulatie. “Ze zijn eeuwenlang bewaard gebleven dankzij zaadbanken en

enthousiaste kwekers die dit agrarische erfgoed hebben weten te bewa-

ren. Voor het behouden van de diversiteit en de balans van ecosystemen is

het behouden van deze soorten van groot belang”, stelt Sennema.

community

Elke starterskit bestaat naast verschillende soorten zaden

uit een bamboe schepje, kokos zaaibakje, bodem en

opschroefbare gieterdop die iedere PET-flies tot gieter

transformeert. De kopers van een Seed Savour kit kunnen

bovendien via een online gemeenschap ervaringen en

zaden met elkaar uitwisselen.

Zelf aan de slag!

Door dit alles op eigentijdse wijze te verpakken en te pro-

moten wil Studio Harvest een nieuwe generatie aanzetten

om zelf aan de slag te gaan met het verbouwen van ‘erf-

goed’-groenten. Wil je graag zelf de handen uit de mou-

wen steken? Dat kan! Je kunt een starterskit aanschaffen

via de website, maar je kunt hem ook kopen bij duurzaam-

heidscentrum Groen4Life in Helmond.

Meer info seedsavour.nl

Een starterskit voor het kweken van ras-zuivere oergroenteSeed Savour is een door Studio Harvest ontwikkelde starter kit voor de teelt van oeroude vergeten groenten. Met het project wil initiatiefnemer Sebastiaan Sennema met uitsterven bedreigde groenterassen opnieuw introduceren in onze natuur.

Foto: Studio Harvest

Uitkijktoren Moergestel door architect Ad Roefs. Foto: Edwin van Onna

Uitkijktoren Reusel door Ateliereen Architecten. Foto: Edwin van Onna

MozaïekBrabant krant #3 (editie Helmond)

Documents

Transcript of MozaïekBrabant krant #3 (editie Helmond)