Voorstel aan de gemeenteraad

Onderwerp: Mogelijkheden voor het uitbreiden van de parkeercapaciteit nabij het station

Zaaknummer 198448

Commissie: 19-4-2016

Raadsvoorstel: 10-5-2016, nr. 2016020

Portefeuillehouder: N.J.J. Kok

Programma: 3. Verkeer en Vervoer

Karakter: Besluitvormend

Bijlagen: Quickscan Parkeren Zuiderzeemuseum d.d. 28-08-2015

Voorgesteld besluit:

1. Kennis te nemen van de tot nu toe bereikte resultaten; 2. Wensen en bedenkingen kenbaar te maken met betrekking tot het realiseren van maximaal

450 extra parkeerplaatsen op locatie(s) nabij het station;

3. Zich uit te spreken over de gepresenteerde locatie(s) met daarbij een voorkeur, en vervolgens deze locatie(s) nader te laten uitwerken.

Inleiding Al enige jaren bestaat de wens om te komen tot een uitbreiding van parkeercapaciteit in de stad. Onze stad trekt veel toeristen en om het aantal auto’s in de historische binnenstad te beperken, zouden zij de auto

vooral aan de rand van de stad moeten parkeren. Om die toerist toch naar de binnenstad te geleiden en om die afstand zo klein mogelijk te houden, lijkt een uitbreiding van parkeercapaciteit nabij het station, hiervoor de meest aangewezen plaats. Vorig jaar hebben twee specifieke situaties zich voor gedaan,

waaruit naar voren is gekomen dat een uitbreiding van die parkeercapaciteit gewenst is. Dit is enerzijds gebleken uit de interne vraag, geconcretiseerd bij de evaluatie van het huidige

parkeerbeleid. Dit evaluatierapport is door uw raad behandeld op 6 oktober 2015. Door uw raad werd besloten om ons nader onderzoek te laten doen naar de verbetervoorstellen, waaronder het realiseren van extra parkeergelegenheid voor piekmomenten.

Anderzijds is er in 2015 de externe vraag geweest van de directie van het Zuiderzeemuseum. Tijdens een overleg tussen ons college en de Raad van Toezicht van het Zuiderzeemuseum is afgesproken dat de gemeente wil meedenken over alternatieven voor het veerbootmodel. Wij hebben u hierover geïnformeerd

in onze raadsbrief van 2 juli 2015. Deze twee sporen, gestart op verschillende momenten, hebben wij samengevoegd tot een integraal

voorstel, wat wij u hierbij aanbieden. Als we van beide sporen uitgaan, dan is onze inschatting dat de totale behoefte uit komt op 450 extra te realiseren parkeerplaatsen, al dan niet gefaseerd aangelegd. Uit de behaalde resultaten blijkt dat er veel mogelijkheden en dus veel keuzes z ijn. Zowel ten aanzien van

aantallen, als ten aanzien van locaties. Met dit voorstel geven we uw raad, vanuit uw kaderstellende rol, eerst de gelegenheid uw wensen en bedenkingen kenbaar te maken ten aanzien van die mogelijkheden. Vervolgens kunnen wij met de aangegeven richting meer concreet tot een verdere uitwerking komen.

Zoals hierboven is aangegeven zijn de twee sporen op een verschillend moment gestart. Hoewel het qua besluitvorming natuurlijk gaat om het integrale eindproduct, hebben wij dit raads voorstel, voor een goede

leesbaarheid, toch opgebouwd vanuit een chronologische volgorde. Dit betekent dat eerst de externe vraag vanuit het Zuiderzeemuseum (hierna: ZZM), met al zijn afwegingen, wordt belicht en daarna wordt ingegaan op de extra vraag vanuit het evaluatierapport Parkeren in Enkhuizen.

Beoogd effect

Het beoogde effect van dit voorstel is, onder afweging van belangen, te komen tot een passend e uitbreiding van parkeercapaciteit, zowel qua aantal als qua locatie(s). Met een uitbreiding van maximaal 450 parkeerplaatsen kan zowel extra parkeergelegenheid worden gerealiseerd voor piekmomenten als een

alternatief worden geboden voor het veerbootmodel. Nadat er door uw raad richting is bepaald over de gewenste locatie(s) zullen de gemaakte keuzes nader door ons worden uitgewerkt.

Beleidsvrijheid / -ruimte (wettelijk kader) Uw raad heeft ten aanzien van dit voorstel de nodige beleidsvrijheid. Tot uw bevoegdheid behoort de kaderstelling of een uitbreiding van parkeercapaciteit plaatsvindt en zo ja, waar en onder welke

voorwaarden. Een beperking wordt alleen gevonden in het gesloten coalitieakkoord 2014 – 2018. In dit coalitieakkoord is de volgende passage opgenomen:

“Op het recreatieoord zal geen ruimte worden gereserveerd voor een parkeerterrein voor het Zuiderzee -museum om zo te voorkomen dat er veel autoverkeer door de stad komt. Het bootmodel wordt gehandhaafd”.

Zoals bekend is voor het huidige veerbootmodel tussen de gemeente en het Zuiderzeemuseum een convenant afgesloten. Dit is een privaatrechtelijke overeenkomst die indertijd is aangegaan met

goedkeuring van uw raad. In het convenant is de bepaling opgenomen dat iedere partij dit convenant kan opzeggen, rekening houdende met een opzegtermijn van 6 maanden.

Argumenten

A) Argumenten voor alternatief voor het veerbootmodel

Doorlopen proces met de ingestelde projectgroep Begin 2015 is een breed samengestelde projectgroep (bestaande uit zowel medewerkers van het ZZM als de gemeente) van start gegaan met het verkennen van alternatieven voor het veerbootmodel.

Vervolgens zijn de volgende stappen gezet: a. Een vij ftal modellen is beoordeeld waarbij is gekeken naar de consequenties voor economie/ -

toerisme, financiën, verkeer, ruimtelijke ordening en haalbaarheid; b. Het meest haalbare model, uitbreiding parkeren nabij het NS-station (model 3, zie hierna), is nader uitgewerkt in een brainstormworkshop;

c. Naar aanleiding van de workshop is dit model met diverse mogelijke locaties nader uitgewerkt in de notitie: Quickscan parkeren Zuiderzeemuseum d.d. 28 augustus 2015 (bijgevoegd).

Op 2 juli 2015 is uw raad, middels een raadsbrief, hierover geïnformeerd. Ad a: De 5 modellen als alternatief voor het veerbootmodel

In de gevormde projectgroep, samen dus met vertegenwoordigers van het Zuiderzeemuseum, zijn diverse modellen nader beschouwd en tegen elkaar afgewogen. Lopende dit proces werd afzonderlijk de evaluatie parkeerbeleid uitgevoerd. Het resultaat van die evaluatie, waaronder het voorstel dat er extra

parkeergelegenheid moest komen voor piekmomenten, was bij de afronding door de projectgroep bij hen nog niet bekend, en is dus niet verwerkt in deze beschouwing.

De vijf aanvankelijk beoordeelde modellen zijn: 1. Handhaven huidig veerbootmodel; 2. Geen eigen parkeerplaats ZZM en geen inzet van veerboten;

3. Parkeren bij station NS en lopen of middels “verkort” veerbootmodel naar het ZZM; 4. Krabbersplaat wordt een algemene P+R; 5. Parkeerplaats ZZM op het Recreatieoord Enkhuizer Zand.

De modellen nader beschouwd:

Ad 1 Handhaven huidig veerbootmodel In dit model is er sprake van een status quo. Ter toelichting geldt het volgende. Het ZZM heeft een eigen parkeerterrein op Krabbersplaat waarop een entreegebouw staat. De grond onder de tunnel is van

Rijkswaterstaat. Vanaf daar vaart een veerdienst. Op rustige dagen met twee boten en in het hoogseizoen met drie boten.

De huidige parkeerplaats is goed en gemakkelijk bereikbaar voor al het bezoekersverkeer. Alleen bij een

kort bezoek aan het ZZM duurt de boottocht, hoewel dit een extra attractie is, relatief lang waardoor het museum minder interessant wordt voor bepaalde doelgroepen. De kosten voor het veerbootmodel zijn hoog waardoor dit de exploitatie van het museum in gevaar brengt. De hoge kosten voor het

veerbootmodel kunnen invloed hebben op de subsidie, welke het ZZM van het Rijk ontvangt. Voor de gemeente is het huidige veerbootmodel een goede oplossing omdat het geen extra parkeerdruk oplevert in en rond de historische binnenstad. Het grote nadeel voor de gemeente is dat de bezoekers niet

direct in contact komen met de binnenstad. Ad 2 Geen eigen parkeerplaats ZZM en geen inzet van veerboten

In dit model zal het ZZM het convenant eenzijdig opzeggen en stopt het ZZM met het veerbo otmodel. Bezoekers parkeren voor zover mogelijk in de stad of nabij het station. Voor het parkeren van bezoekers wordt geen directe regeling getroffen.

Dit betekent dat zowel de bezoekers aan het ZZM als aan de historische stad aangewezen zijn op de al aanwezige beschikbare parkeerplaatsen. Naast het feit dat dit zal leiden tot veel zoekverkeer zal er onvrede ontstaan bij de bezoekers vanwege het ontbreken van voldoende parkeerruimte. Als bezoekers

niet kunnen parkeren zullen zij doorrijden naar een andere stad en/of attractie. Kortom dit model kent twee verliezers. De gemeente verliest haar imago van een gastvrije stad en hierdoor bezoekers. Het ZZM zal minder bezoekers ontvangen. In dit model wil het ZZM nog wel een “verkort ” veerbootmodel handhaven.

Een vaartocht vanaf het station naar de entree van het ZZM. Ad 3 Parkeren bij station NS en lopen of middels “verkort” veerbootmodel naar het ZZM

Dit model veronderstelt dat door beide partijen het nodige zal worden gedaan om het parkeren t.b.v. het ZZM in de buurt van het station te faciliteren bovenop de parkeerplaatsen en/of extra vraag die er nu al is. Indien voor zowel de bezoekers van de historische binnenstad als voor de bezoekers van het ZZM

voldoende parkeerplaatsen beschikbaar zijn, heeft dit voor beide partijen een voordeel. De bezoeker van het ZZM maakt kennis met de historische stad tijdens zijn wandeling naar de entree van het ZZM of ziet de stad vanaf de boot tijdens de vaartocht van het station naar de entree van het ZZM.

Dit model verlaagt de kosten voor het veerbootmodel en de kosten voor de parkeerplaats op Krabbersplaats. Echter hier staan wel aanzienlijke kosten tegenover voor de aanleg van parkeercapaciteit nabij het station.

Ad 4 Krabbersplaat wordt een algemene P+R In dit model worden alle toeristen naar de parkeerplaats op Krabbersplaat verwezen en met een reguliere

pendelbusdienst naar de binnenstad en/of naar de stadsingang van het ZZM gebracht. Bij dit model komen alle toeristen en bezoekers in de binnenstad wat een voordeel is voor de horeca en de winkels. Het zal de economie stimuleren. Omdat het niet mogelijk en ook niet gewenst is om de entree van

het ZZM te bereiken met pendelbussen, zullen deze bussen de bezoeker brengen naar een locatie nabij het station. Vanaf hier zal de bezoeker al wandelend door de stad of met een verkort veerbootmodel naar het ZZM kunnen gaan.

Naast een vermindering van kosten voor het veerbootmodel zullen er aanzienlijke kosten zijn voor het in stand houden van een pendeldienst. De pendeldienst zal dagelijks bovendien langer beschikbaar moeten zijn dan het huidige veerbootmodel dat gekoppeld is aan de openingstijden van het ZZM.

Omdat het ZZM te maken heeft met “bezoekerspieken” en de capaciteit van een veerboot vele malen groter is dan die van een (pendel)bus, lijkt dit model geen reële optie.

Ad 5 Parkeerplaats ZZM in het Recreatieoord Enkhuizer Zand In dit model wordt alleen voor het ZZM een parkeerplaats gerealiseerd in het Recreatieoord Enkhuizer Zand, en wordt de parkeerplaats op Krabbersplaats geheel opgeheven. Hoewel uw raad besloten heeft om

geen ruimte te reserveren in het vlekkenplan REZ voor parkeren voor het ZZM, zijn toch de voor – en nadelen van dit model belicht. Deze locatie ligt het dichtst bij de entree van het ZZM. De bezoeker hoeft daarom geen gebruik meer te

maken van het veerbootmodel. Hierdoor wordt het ZZM aantrekkelijk voor een kort bezoek, en in dit model bespaart het ZZM de meeste kosten. Het realiseren van parkeerplaatsen op deze locatie is immers relatief goedkoop. Voor de gemeente staat daar tegenover dat de grond niet meer beschikbaar is voor andere

(commerciële) doeleinden. Daarbij is het maar zeer de vraag of de bezoekers van het ZZM, na hun bezoek, nog de stad in gaan. Door de gelijktijdige openingstijden van zowel SWL als het ZZM, - bezoekers zullen dus nagenoeg

gelijktijdig aankomen en vertrekken, - zal dit kunnen leiden tot verkeersproblemen op het traject Dreef - Lindenlaan.

Ad b: Kansen van een alternatief voor het huidige veerbootmodel Bij de modellen 2 en 3 waarbij er niet meer wordt geparkeerd op de huidige parkeerplaats Krabbersplaat, zal de kaartverkoop van het ZZM mogelijk plaats gaan vinden vanuit het VVV-kantoor. Een dergelijke

ontwikkeling kan een positief effect hebben op de exploitatie van de VVV. Een tweede kans is dat de bezoekers van het ZZM sneller en beter kennis kunnen maken met de historische stad tijdens de wandeling naar de entree van het ZZM of zij zien de stad vanaf de boot tijdens

de vaartocht van het station naar de entree van het ZZM. Ten slotte zijn er kansen voor een ander gebruik van de huidige parkeerplaats van het ZZM. Hoewel hier nog geen concrete plannen voor zijn, bestaat de mogelijkheid dat deze grond toegevoegd kan worden aan

het industrieterrein Krabbersplaat voor uitbreiding van nautische activiteiten. Beoordeling alternatieven - brainstormworkshop

Voor model 1 is door de projectgroep niet gekozen omdat dit model geen oplossing oplevert voor het ZZM. Alles zou dan immers bij het oude blijven. Ook voor model 5 is niet gekozen omdat dit model strijdig is met het coalitieakkoord. Hierin is immers opgenomen dat op het recreatieoord geen ruimte zal worden

gereserveerd voor een parkeerterrein van het ZZM om zo te voorkomen dat er veel autoverkeer door de stad komt.

Hoewel de modellen 2, 3 en 4 diverse overeenkomsten hebben biedt alleen model 3 ”Parkeren bij station NS en lopen of middels “verkort” veerbootmodel naar ZZM” een win -win-situatie voor beide partijen. Conform het coalitieakkoord blij ft in dit model een veerbootmodel, weliswaar verkort, bestaan. Daarom is

vanuit de projectgroep model 3 nader uitgewerkt in een brainstormworkshop. De resultaten van de workshop zijn vervolgens uitgewerkt om meer inzicht te krijgen in de technische, ruimtelijke en financiële aspecten van de verschillende locaties. Het hieruit voortvloeiende rapport “Quickscan Parkeren

Zuiderzeemuseum” versie van 28-08-2015 is als bijlage bij dit voorstel gevoegd. Uitgangspunten quickscan

Bij het opstellen van de quickscan is uitgegaan van de volgende uitgangspunten: • Achter het station is de huidige parkeercapaciteit, op basis van een luchtfoto, 310 plaatsen; • Op het Dirck Chinaplein is de bestaande capaciteit 145 plaatsen.

In een later stadium is op locatie het feitelijke aantal parkeerplaatsen geteld. In werkelijkheid zijn er 48 parkeerplaatsen meer dan vanaf de luchtfoto was waar te nemen. Het totale aantal huidige beschikbare parkeerplaatsen bedraagt dus afgerond 500 i.p.v. de 455 waarvan is uitgegaan in de quickscan.

Ten tijde van het opstellen van de quickscan was alleen informatie beschikbaar over de bezetting van het aantal parkeerplaatsen over de maanden juni/juli 2014. Uit deze informatie blijkt dat de parkeerplaats

achter het station in genoemde periode veelal volledig bezet was. De bezettingsgraad op het Dirck Chinaplein was laag. De reden hiervan is dat hier de blauwe zone geldt. Omdat op het Dirck Chinaplein jaarlijks een aantal evenementen plaatsvindt, waardoor er hier niet geparkeerd kan worden, is dit terrein bij

de quickscan buiten de discussie gelaten. Voor de parkeerbehoefte van het ZZM is in de quickscan nog uitgegaan van 350 parkeerplaatsen. Hoewel

de resultaten van de evaluatie parkeerbeleid nog niet bekend waren, was wel algemeen bekend dat in sommige perioden er een tekort was aan parkeerplaatsen.

De vraagstelling voor de opdracht om te komen tot de quickscan luidde: De gemeente wil graag inzicht hebben in de technische, ruimtelijke en financiële aspecten van parkeermogelijkheden als alternatief voor het huidige parkeerterrein van het ZZM. Daarnaast is ook

gevraagd om te k ijken naar locaties voor opvang van piekdrukte en lang parkeren. Parkeertellingen gehouden ZZM en samenloop met de uitbreidingswens van de gemeente

Afgelopen jaar heeft het ZZM, gedurende de openstelling van het buitenmuseum, parkeertellingen uitgevoerd. Hieruit blijkt dat het ZZM geen behoefte heeft aan 350, maar aan 335 parkeerplaatsen. Uit het gehouden kentekenonderzoek blijkt dat gemiddeld 17% van de geparkeerde auto’s op het

parkeerterrein achter het station en op het Dirck Chinaplein langparkeerders zijn. In het hoogseizoen loopt dit op naar 20%. De huidige parkeercapaciteit is 500 plaatsen. Voor langparkeerders komt dit bij 20% neer op circa 100 plaatsen.

Resultaat quickscan

In de quickscan is een overzicht opgenomen met mogelijke locaties en het aantal parkeerplaatsen, dat op die locatie(s) gerealiseerd kan worden. Tevens zijn de kosten per parkeerplaats opgenomen. Wij merken hierbij op voorhand op dat het heel goed denkbaar is dat het aantal potentiele locaties nog

aangevuld kan worden met andere locaties. De in de quickscan uitgewerkte locaties zijn:

1. Achter het station, Ossenmarkt, meerlaags parkeren 2. Dirck Chinaplein en omgeving (diverse mogelijkheden)

2a. Dirck Chinaplein plein: een meerlaags parkeergebouw 2b. Gependam: drijvend parkeren aan de binnenzijde van de Gependam 2c. Dempen van de haven van waterpolitie en parkeren op maaiveld

2d. Dempen van de haven veerdiensten en parkeren op maaiveld 3. Flevolaan: parkeren achter Pipelife Nederland BV voor piek- en langparkeren

4. Parkeren bij de jachthaven voor piek- en langparkeren. Deze optie is niet nader uitgewerkt omdat de locatie particulier eigendom is.

Uit de quickscan blijkt dat alle onderzochte locaties in principe technisch en ruimtelijk mogelijk zijn. Tevens blijkt uit dit rapport dat de ene locatie een (veel) hogere investering vraagt dan een andere.

Hierbij wordt opgemerkt dat op basis van het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening per gemeente is aangegeven hoeveel oppervlakte aan bebouwing of landaanwinning mogelijk is. Voor Enkhuizen is dit 5 ha. Het te dempen oppervlak voor parkeren heeft

invloed op de mogelijke toekomstige ontwikkeling nabij Krabbersplaat.

B) Argumenten voor extra parkeergelegenheid tijdens piekmomenten

Uit het rapport Parkeren in Enkhuizen Hoe zouden de burgers als wethouder besluiten over parkeren in de binnenstad van Enkhuizen? blijkt dat er behoefte is aan extra parkeergelegenheid, buiten de binnenste binnenstad, in het hoogseizoen en bij evenementen en dan vooral voor bezoekers. Dit heeft geresulteerd in

uw opdracht aan ons om onderzoek te doen naar extra parkeergelegenheid voor piekmomenten. Hoe meer bezoekers naar Enkhuizen komen, hoe beter dit is voor het toerisme en de plaatselijke middenstand. Hoe groot de behoefte is aan extra parkeergelegenheid zal in een later stadium nader moeten worden

onderzocht. Voorlopig wordt er van uitgegaan dat het realiseren van 100 extra parkeerplaatsen voldoende is. Dit uitgangspunt is gebaseerd op het aantal langparkeerders achter het station.

Deze 100 plus de parkeerbehoefte van het ZZM van circa 335 plaatsen, leidt tot een maximale extra parkeervraag van afgerond 450.

Kanttekeningen / alternatieven Allereerst wordt opgemerkt dat het doel van de quickscan was om inzicht te krijgen of de denkrichtingen die voortkwamen uit de brainstormworkshop technisch en ruimtelijk haalbaar zijn en om een indicatie te

krijgen van de daarmee gepaard gaande kosten. Daarbij realiseren wij ons dat naast de in de quickscan uitgewerkte locaties ook andere oplossingen mogelijk zijn.

Vooruitlopende op uw besluitvorming van oktober 2015 om ons college opdracht te geven tot het onderzoeken van extra parkeergelegenheid, hebben wij deze mogelijkheid al betrokken bij ons onderzoek naar parkeerlocaties als alternatief voor het veerbootmodel. Bij de behandeling van het rapport Parkeren i n

Enkhuizen is ook het amendement Langbroek door u raad aangenomen. In dit amendement wordt verzocht onderzoek te doen naar het aanbrengen van een parkeerdek op de parkeerplaats achter het station. Zoals u in de bijlage bij dit voorstel kunt lezen, is deze optie al uitgewerkt in de quickscan. Hieruit blijkt dat een

dergelijke voorziening een zeer behoorlijke investering vraagt. Nu, in de loop der tijd, twee vragen om extra parkeerplaatsen helder zijn geworden, is het wenselijk om

beide onderdelen integraal en tegelijkertijd op te pakken en te beoordelen. De toelichting op de modellen en de resultaten vanuit de quickscan geven een richting voor de mogelijkheden om het aantal parkeerplaatsen nabij het station te vergroten (conform model 3).

Bij het uitbreiden van de parkeercapaciteit kunnen de volgende kanttekeningen en risico’s worden

benoemd:

Indien er geen uitbreiding van parkeren wordt gerealiseerd en het ZZM zegt eenzijdig het convenant op, dan zal dit nadelige gevolgen hebben voor zowel de gemeente als het ZZM.

Potentiele bezoekers van de stad en/of het museum zullen Enkhuizen mijden vanwege het ontbreken van voldoende parkeergelegenheid.

Het niet uitvoeren van de aanbevelingen uit het rapport Parkeren in Enkhuizen zal (wellicht)

nadelige gevolgen hebben voor het toerisme, en dus voor de economie van de stad.

Het uitbreiden van de parkeergelegenheid nabij het station kan weerstand vanuit de bevolking oproepen.

Draagvlak Geconcludeerd kan worden dat het realiseren van extra parkeergelegenheid rondom het station de meeste voordelen biedt. De afwegingen welke door de projectgroep zijn gemaakt, kunnen wij begrijpen. Wij gaan

er daarbij vanuit dat op basis van de huidige informatie er behoefte is aan 450 extra parkeerplaatsen i.p.v. 500 zoals in de quickscan is opgenomen. Als college hebben wij kennis genomen van de onderzochte locaties, zonder hier al een concreet oordeel over te vormen.

De verschillende locaties hebben zowel ruimtelijk als financieel een grote impact. Daarom achten wij het van belang dat u eerst, conform artikel 169, lid 4 van de Gemeentewet, uw wensen en bedenkingen

kenbaar maakt met betrekking tot het realiseren van maximaal 450 extra parkeerplaatsen rondom het station En vervolgens richting geeft welke locaties hiervoor de voorkeur hebben. Om draagvlak te peilen onder alle andere belanghebbenden, zullen we met die kaderstellende richting het overleg voeren met de

inwoners en het bedrijfslevens van de stad.

Financiën

Omdat zowel de gemeente als het ZZM belang heeft bij uitbreiding van parkeercapaciteit, zullen beide partijen moeten bijdragen aan de benodigde investering om dit te realiseren. Wij gaan er daarbij vanuit dat het ZZM een substantiële bijdragen levert in de kosten van aanleg en/of beheer en onderhoud, ongeacht

voor welke locatie(s) uiteindelijk wordt gekozen.

Enkhuizen, 22 maart 2016 Burgemeester en wethouders van Enkhuizen

De secretaris, De burgemeester, R.M. Reus J.G.A. Baas