TEKST MARIKE VAN ZANTEN

FOTOGRAFIE MIRJAM VAN DER LINDEN

Mirjam Hilhorst (burgerinitiatief G1000 Amersfoort)

Dialoog over het gemeenschappelijkein plaats van debat over tegenstellingen

Niet ver van het huis van Mirjam Hilhorst ligt het Post-zegelpark, zo genoemd vanwege het bescheiden for-maat. De open plek in het Amersfoortse Leusderkwar-tier lag lange tijd braak, nadat een projectontwikkelaar de vervallen huizen had gesloopt en er door de crisis niets voor in de plaats kwam. Op initiatief van de wijk-bewoners werd samen met twee bureaus voor steden-bouwkunde en architectuur een plan voor herinrichting gepresenteerd aan de verantwoordelijke wethouder en raadsleden en werd de aannemer bereid gevonden om het terrein vijf jaar lang te laten beheren door de bewo-ners. Nu is het een levendige ontmoetingsplaats voor de mensen uit de buurt, met zitjes, een speelveld, bloe-men en een groentetuin, onderhouden door zo’n dertig vrijwilligers. Kerk, kunstenaars, bedrijven en winkels: de hele buurt is betrokken bij het Postzegelpark en de evenementen die er regelmatig plaatsvinden.

Van hoofd naar hartHet Postzegelpark is een mooi voorbeeld van een ini-tiatief voor en door wijkbewoners. Op stadsniveau was Amersfoort dit voorjaar in de ban van een ander burgerinitiatief, de G1000. Een ‘burgertop’ - qua idee

Voor de Amersfoortse Mirjam Hilhorst viel een

omslag in haar eigen leven samen met het bewerkstelligen van

een omslag in de lokale politiek door deelname aan

burgerinitiatief G1000. ‘In plaats van carrière maken, wil

ik me nu vooral horizontaal ontwikkelen en verbinding

maken met andere mensen.’

14Slow Management

Nr 37 Zomer 2016 Kantelen ■ Interview

Slow Management

Nr 37 Zomer 2016Interview ■ Kantelen 15

Kantelen ■ InterviewSlow Management

Nr 37 Zomer 2016

geïnspireerd door de eerdere G1000 in België - waarop bijna 500 inwoners van Amersfoort samen met werk-gevers en lokale politici bespraken wat zij belangrijk vinden voor hun stad. Een dialoog over droom én daad, want de tien ideeën waarop het meest is gestemd, wor-den in kleinere groepen uitgewerkt tot concrete voor-stellen. De eerste editie van de G1000Amersfoort werd in 2014 gehouden. Mirjam Hilhorst (38), zelfstandig communicatieprofessional en moeder van Fleur (6) en Mees (4), gaf zich destijds meteen op als deelnemer. ‘Het idee om één dag van mijn tijd aan mijn stad te geven, sprak me direct aan’, vertelt ze aan de robuuste keuken-tafel in haar jarendertighuis. ‘Ik wil graag iets bijdragen aan de omgeving waarin ik woon. Zelf verantwoorde-lijkheid nemen als burger. Niet wijzen naar politici en kritiek leveren op wat die allemaal niet goed doen, maar actief en betrokken meedenken. De G1000 staat voor dialoog, uitgaan van het gemeenschappelijke. Terwijl in de politiek vaak het debat en tegenstellingen centraal staan. In een debat zie je de standpunten vaak verhar-den en stoppen mensen met nadenken, in een dialoog gaat het om verbinding en werk je samen aan creatieve oplossingen. Door de methodiek van de G1000 ga je van je hoofd naar je hart.’

DwarsdoorsnedeBurgerparticipatie als aanvulling op de lokale poli-tiek: een kanteling van het democratisch proces naar een volksvertegenwoordiging in de ruimste zin van het woord. Ook in haar eigen leven maakte Hilhorst een kanteling mee. Van huis uit planoloog hield ze zich voor de Dienst Vastgoed Defensie West bezig met de (her)inrichting van kazerneterreinen, maar haar passie voor vormgeving en schrijven deed zich steeds sterker voelen. Uiteindelijk sprong ze in het diepe en begon

ze haar eigen communicatiebureau, PRacht PRaat. De geboorte van dochter Fleur droeg bij aan die ommekeer. Langzaamaan werd duidelijk dat Fleur een verstande-lijke beperking heeft en licht autistisch is, al ontbreekt een definitieve diagnose nog steeds. Er volgde een lange zoektocht naar de juiste zorg en begeleiding. Inmiddels zit Fleur op een school voor speciaal onderwijs. ‘Door Fleur ben ik op een andere manier in het leven komen te staan’, aldus Hilhorst. ‘Ik ben meer in het hier en nu gaan leven en durf me meer te laten leiden door de din-gen die op mijn pad komen, ook in mijn werk. Je moet als ouder van een kind met een verstandelijke beperking ook intensief achter alle voorzieningen aan. Daardoor leer je zelf verantwoordelijkheid nemen.’Al die lijntjes komen samen in haar betrokkenheid bij de G1000Amersfoort. De eerste keer gaf haar veel energie en inspiratie. Bij de tweede editie, afgelopen voorjaar, was ze niet langer deelnemer, maar een van de initia-tiefnemers. ‘Je ontmoet tijdens de G1000 in korte tijd veel verschillende mensen. In het dagelijks leven praat je vaak vooral met je familie of vrienden en niet met mensen die anders denken en zijn. Op de school van Mees hier in Amersfoort-Zuid bijvoorbeeld staan vooral blanke, hoogopgeleide ouders bij het schoolplein. Bij de G1000 ga je in gesprek met een dwarsdoorsnede van de Amersfoorters.’

Happy Amersfoort Academy‘Zo’n bijeenkomst zorgt voor bijzondere ontmoetin-gen’, zegt Hilhorst. ‘Zo voelde ik verbondenheid met een man die zorgen uitte over de zorg voor zijn moeder van negentig jaar. Net zoals ik me zorgen maak over de in Nederland steeds verder uitgeklede zorg voor kin-deren zoals mijn dochter.’ Een andere drijfveer voor haar is het leveren van een actieve bijdrage aan een

‘Ik wil niet wijzen naar politici en kritiek leveren op wat die allemaal niet goed doen, maar actief en betrokken meedenken.’

Slow Management

Nr 37 Zomer 201616

Slow Management

Nr 37 Zomer 2016Interview ■ Kantelen

collectieve voorzieningen en het opzetten van verbin-dingsapps en een buddysysteem.

Huiverige politiciDe komende tijd worden de voorstellen geconcretiseerd in de ‘werkplaatsen’ en daarna officieel gepresenteerd aan de gemeenteraad. Hoe open staat die voor burger-participatie? Wat hebben het college van b&w en de gemeenteraad van Amersfoort bijvoorbeeld gedaan met de voorstellen van de G1000 uit 2014? ‘Niet veel’, antwoordt Hilhorst. ‘Er waren toen net verkiezingen geweest, dus misschien was er door dat krachtenveld te weinig aandacht voor de resultaten. Maar ook in andere steden blijkt de politiek zich vaak terughoudend op te stellen. Soms is er zelfs sprake van weerstand: “We zoeken de burger zelf wel op.” Maar de G1000 wil als initiatief náást de politiek bestaan en niet in plaats van.’ Veel politici zijn ook huiverig om zelf deel te nemen aan de G1000. Hilhorst: ‘Ze zijn misschien bang dat ze wor-den verleid tot uitspraken of beloften die ze niet kunnen

mooie toekomst voor haar kinderen. Duurzaamheid is dan ook een thema dat haar na aan het hart ligt, net als veel andere Amersfoorters. In beide edities van de G1000 vormde het een belangrijk onderwerp, in 2016 zelfs het vaakst genoemd, gevolgd door het nemen van initiatief, veiligheid en verbinding. Een van de ideeën was bijvoorbeeld de vorming van een Happy Amersfoort Academy, als ontmoetingsplek voor Amersfoorters met vernieuwende ideeën voor een duurzame en blije stad. ‘Veel mensen spraken ook hun behoefte uit voor meer kleinschaligheid en onderling contact’, aldus Hilhorst. ‘Daarin zie je de tijdsgeest terug. In onze individualis-tische maatschappij zijn we vaak gehaast en op onszelf gericht. Boodschappen kun je online bestellen, dus in een winkel kom je niet altijd meer en veel buurthuizen zijn de afgelopen jaren wegbezuinigd. Dat leidt tot een-zaamheid, vooral bij oudere mensen.’ Het leidde tijdens de G1000 tot ideeën als het organiseren van festivals of bijeenkomsten voor oud en nieuw in de wijk, het herbestemmen van het lege v&d-pand in de stad voor

17

Kantelen ■ InterviewSlow Management

Nr 37 Zomer 2016

waarmaken. Maar als politicus moet je er juíst bij willen zijn. Op de G1000 hoor je immers wat de burger bezig-houdt en kun je samen eigenaar worden van de oplos-sing voor problemen in de stad.’ De huiver om burgers daadwerkelijk invloed te geven op het beleid van de stad doet denken aan de klassieke inspraakavonden voor bewoners over bouw- en infrastructurele projecten in hun stad, beaamt Hilhorst. ‘Ik ben zelf ook opgeleid als old skool planoloog. In die visie worden plannen voor de ruimtelijke ordening alleen voor de vorm voorgelegd aan de naïeve burger. Inspraak is daar iets heel anders dan invloed. Toch hopen we met de G1000 uiteindelijk wel degelijk invloed op de politiek te kunnen uitoefenen.’

Buurtweter en SamensfoortDe Amersfoortse burgers zelf zijn wél actief aan de slag gegaan met de voorstellen uit 2014. Zo is de ‘Buurtwe-ter’ in het leven geroepen: een verbinder die veel weet van de buurt en buurtgenoten met elkaar in contact brengt. Een ander voorstel kreeg de titel ‘Samensfoort’ mee en beoogde de opzet van een website voor en door inwoners van Amersfoort, met een pagina per wijk. ‘Die bleek buiten de G1000 om al door een groep inwoners te zijn opgezet, alleen kenden maar weinig mensen het bestaan ervan’, aldus Hilhorst. ‘Ook het delen en verbinden van nieuwe en bestaande initiatieven is een belangrijke functie van de G1000.’ Zelf stapte ze in de werkgroep die zich voor heeft genomen om in elke wijk van Amersfoort zo’n bijeenkomst voor elkaar te krijgen. Inmiddels is dat in twee wijken gelukt (met circa 100 deelnemers) en staat er een derde bijeenkomst op sta-pel. Op stadsniveau is alweer een derde editie gepland, voor 2018.

Voor Hilhorst is het ook deels haar werk geworden. Ze houdt zich inmiddels bezoldigd bezig met werving, begeleiding, training en communicatie voor de coöpe-ratie G1000, een netwerk van zzp’ers dat de organisatie van lokale bijeenkomsten ondersteunt. ‘Onze droom is dat elke gemeente van Nederland elke twee jaar zijn eigen burgertop krijgt. Dat kunnen we niet realiseren met alleen vrijwilligers.’

SneeuwbaleffectDe G1000-beweging wil een sneeuwbaleffect creëren, de inwoners in steeds meer gemeenten warm maken om hun vrije zaterdag aan de stad te geven. ‘Het mag echter geen instituut worden’, zegt Hilhorst. ‘Soms wil-len gemeenten zelf een G1000 opzetten, maar het moet een initiatief voor en door burgers blijven.’ Een tweede droom is dat het deelnemersbestand een getrouwe afspiegeling vormt van de bevolkingssamenstelling. Bij de eerste editie in Amersfoort waren jongeren onderver-tegenwoordigd, bij de tweede editie gold dat juist weer voor de groep van 25-35 jaar. ‘Daar moeten we dus de volgende keer aan werken. Wel was de groep tweetalige inwoners van Amersfoort goed vertegenwoordigd, dat was mooi om te zien.’En de mensen die het Postzegelpark bij elkaar droom-den? Die kwamen als ‘inspirator’ vertellen over hun burgerinitiatief op de tweede G1000-bijeenkomst van de Amersfoortse wijk Kruiskamp om kennis en ervaring te ruilen. Net als bij échte postzegels. ■

‘Met de G1000 hopen we wel degelijk invloed op de politiek te kunnen uitoefenen.’

18Slow Management

Nr 37 Zomer 2016