Milieuproblemen en de oorzaken ervan

1

Overzicht

1. Waarneming

2. Het broeikaseffect

3. Andere mogelijke oorzaken van opwarming aarde

4. Hoe de opwarming tegengaan?

5. Andere milieuproblemen

2

Overzicht

1. Waarneming

2. Het broeikaseffect

3. Andere mogelijke oorzaken van opwarming aarde

4. Hoe de opwarming tegengaan?

5. Andere milieuproblemen

3

1. Waarneming

4

• Blijkbaar iets aan de hand met T op aarde

• Sinds eind 19e eeuw ---> T op aarde met 0.6°C ↑

• Voorspelling: Eind volgende eeuw T ↑ van 1.4 tot 5.8°C

ijskappen smelten, zeeën zetten uit

---> zeespiegelstijging van 9 tot 88 cm

5

• Voorspelling T verandering (in °C) bij 2x CO2 in de lucht

Verontrustend te noemen!

Vooral polen zullen verandering voelen: ½ wereld in gevaar

(woont nabij kust) 6

Overzicht

1. Waarneming

2. Het broeikaseffect

3. Andere mogelijke oorzaken van opwarming aarde

4. Hoe de opwarming tegengaan?

5. Andere milieuproblemen

7

2. Het broeikaseffect

• Broeikaseffect = noodzakelijk!

• Overdag: zonnestralen warmen aardopp. op

• Dag en nacht: aarde zendt IR stralen uit

• Zonder broeikaseffect: inkomende energie zon

=

uitgaande energie aardoppervlak

8

• Met broeikaseffect: broeikasgassen absorberen IR-stralen

en sturen ze terug naar aarde

Aardopp. extra energie + gem T = 15°C

• Aarde van nature op leefbare temp gehouden

9

10

Belangrijkste broeikasgassen op aarde

Tabel 2b Handboek blz 61

• Alle broeikasgassen nemen toe in de loop van de tijd

opwarming onderste lagen atmosfeer

• Natuur zorgt voor nodige broeikasgassen (vb: vulkanen)

• Hamvraag: wat is menselijke aandeel in toename CO2?

11

• Alsmaar intensievere landbouw, veeteelt en industrie

broeikasgassen nemen sterk toe

• In toekomst: beter voorzichtig zijn extra broeikassen in de lucht te pompen

12

Overzicht

1. Waarneming

2. Het broeikaseffect

3. Andere mogelijke oorzaken van opwarming aarde

4. Hoe de opwarming tegengaan?

5. Andere milieuproblemen

13

3. Andere mogelijke oorzaken van opwarming aarde

• Opwarming aarde enkel gevolg broeikaseffect

weinig waarschijnlijk

• Media verwijzen bij overstromingen en stormen vaak onterecht naar broeikaseffect

• Ook: - vulkaanuitbarstingen

- El Niño

- variaties in intensiteit van de zon

14

Aandeel in globale temperatuur

3.1. Globale temperatuur en vulkanen

• Krachtige vulkaanuitbarstingen = veel fijn stof en gas in de lucht

(tot 15 km hoog)

Geen neerslag, gas en stof verspreiden zich over de wereld

Zonnestralen weerkaatst voor ze aardopp. Bereiken

---> aarde kan iets afkoelen. Vb: Pinatubo

15

16

Fig 3.1a Handboek blz 62

17

Fig 3.1b Handboek blz 62

18

Fig 3.1b Handboek blz 62

3.2. Globale temperatuur en intensiteit van de zon

• Sommige wetenschappers: opwarming atmosfeer

grillige activiteit zon

• Zonneactiviteit = onstabiel en zou aarde in bepaalde periode sterker opwarmen dan in andere

• Onderzoek: waargenomen opwarming 1e helft 20e eeuw

----> grotendeels verklaard door nat. variaties

19

• 2e helft 20e eeuw temp echter sneller toegenomen

• Gemiddelde zonneactiviteit amper veranderd

+ enkele zware vulkaanuitbarstingen ( T↓)

• temperatuurstijging vooral toegeschreven aan menselijke uitstoot broeikasgassen

20

Overzicht

1. Waarneming

2. Het broeikaseffect

3. Andere mogelijke oorzaken van opwarming aarde

4. Hoe de opwarming tegengaan?

5. Andere milieuproblemen

21

4. Hoe de opwarming tegengaan?

• 1988: VN : Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC)

Wetenschappers uit hele wereld

Bundelt wet. kennis over klimaatsveranderingen

+ politiek toegankelijk

22

Overzicht

1. Waarneming

2. Het broeikaseffect

3. Andere mogelijke oorzaken van opwarming aarde

4. Hoe de opwarming tegengaan?

5. Andere milieuproblemen

23

5. Andere milieuproblemen 5.1. Bosbranden • In 2003: hectaren bos in vlammen op • O.a. Zuid-Europa, Californië en Canada hevige bosbranden Veel schade + menselijk leed Bovendien: veel CO2 • Vaak aanhoudend hoge T + droogte + sterke wind vonk verspreidt zich snel • Vliegtuigen en helicopters om te blussen • Nu ook satellietbeelden gebruikt

24

25

Brand in de Kalmthoutse Heide 25 mei 2011

600 ha = 6 km² verloren

Totale opp = 3750 ha

26

http://www.bndestem.nl/regio/bergenopzoom/8759419/Brand-in-natuurgebied-Putte.ece

5.2. Zure neerslag

• Neerslag van nature altijd beetje zuur pH 5.0 - 5.6

opname CO2 uit de lucht

• Maar heel wat zones met pH < 4.5!

• Vooral NO van VS, C-Europa en Scandinavië sterk aangetast

• Zowel nat als menselijke bronnen gassen en stoffen

o.a. vulkanen industrie, verkeer,

verzuren omgeving

zowel in droge als natte toestand

27

28

• Zure regen = schade aan bomen

= oppervlaktewaters verzuren

vb: in Zweden + 1/2 meren ernstig verzuurd

---> visbestand neemt af

= oude gebouwen en monumenten beschadigd

29

30

5.3 Het gat in de ozonlaag

• Ozonlaag = in atmosfeer op hoogte 15 -55 km

gekenmerkt door hoge conc. ozon O3

absorbeert UV-straling van zon en beschermt aardopp. Ertegen

• Ozonlaag sterk verdund boven Antarctica + verdunning ↑

• Oorzaken: o.a. CFK’s (Chloor Fluor Koolwaterstoffen)

massaal geproduceerd jaren ’70 - ’80

(koelvloeistof, drijfgas spuitbussen,…)

31

• Verdunning komt ook voor op andere plaatsen

vb: polaire gebieden Noordelijk halfrond en Siberië

• MAAR nergens zo groot als boven Antarctica

verschijnt elk jaar in september en verdwijnt in december

32 Fig 5.3 Handboek blz 62

Meer info Handboek blz 60-67

• http://globalwarming.berrens.nl/index.htm

• http://www.bndestem.nl/regio/bergenopzoom/8759419/Brand-in-natuurgebied-Putte.ece

• http://dier-en-natuur.infonu.nl/milieu/15074-zure-regen-zure-neerslag.html

• http://www.scientias.nl/eerste-gat-in-de-ozonlaag-op-de-noordpool/47604

• http://www.knack.be/nieuws/planet-earth/voor-het-eerst-gat-in-ozonlaag-boven-noordpool/article-1195112861612.htm#

33