Metro Oostlijn, Amsterdam · doorgevoerd, nieuwe huisstijlen uitgerold, toegangsregimes herzien,...

ARC AwARdS 2018 | metRo ooStlijn, AmSteRdAm | inzending gRoup A 1

ARC AWARDS 2018

Metro Oostlijn, Amsterdamcategorie iarchitectuur/detail


Het metrosysteem van een stad is een sociale ruimte die meer aandacht verdient. De Oostlijn werd in de jaren ‘70 ontworpen als “totaalontwerp”. Kunst, meubels, bewegwijzering en treinen werden ontworpen voor de nieuwe lijn. Het oorspronkelijke concept is door adhoc aanpassingen verrommeld. Nieuwe technische eisen werden doorgevoerd, nieuwe huisstijlen uitgerold, toegangsregimes herzien, OV-poortjes geplaatst en reizigersinformatie aangepast.

De meerderheid van de mensen nu woont in steden, hun mobiliteit hangt niet alleen af van efficiënt openbaar vervoer maar evenzo van het creëren van ruimten die integrale waarde hebben voor de stad. Het herkennen van de kwaliteit van bestaande maar verouderde metrosystemen en het aanpakken van hun problemen is cruciaal voor de bereikbaarheid van onze steden. De Oostlijn loopt dwars door Amsterdam, met deels onder- en deels bovengrondse stations, en daarmee belangrijk voor de bewoners en bezoekers van de stad Amsterdam. GROUP A is verantwoordelijk voor de renovatie van Metro Oostlijn. Het ontwerp gaat ‘terug naar de basis van het oorspronkelijke ontwerp’, maar is ook ‘een visie op de toekomst’, en daarmee hét antwoord op de vraag van Gemeente Amsterdam. De renovatie omvat de herinrichting van 16 originele stations.

Metro Oostlijn is een uniek voorbeeld van brutalisme uit de jaren ‘70 in de Nederlandse openbare architectuur, van de hand van architecten Spängberg en Van Rhijn. Door bij de renovatie het oorspronkelijke ‘DNA’ als basis te gebruiken ontstaat een solide en rustige achtergrond. Het beton is gereinigd en verlicht om zijn oorspronkelijke schoonheid en karakter te onthullen. Indirecte verlichting zorgt ervoor dat de ruimte op een comfortabele manier voelbaar wordt. Nissen zijn gesloopt en muren gladgestreken om passagiersstromen en gevoel van sociale veiligheid te verbeteren. Ruimtelijke interventies brengen daglicht en overzicht. Lichtaccenten en vides zorgen voor de oriëntatie

van de reiziger. Het openen van liftschachten versterkt de vindbaarheid van de metro in de stad.

De constructies van het oorspronkelijke ontwerp zijn compromisloos en ruw. Nieuwe toevoegingen hebben eenzelfde uitgesprokenheid, maar op detailniveau meer verfijning om contrast tussen oud en nieuw te accentueren. Materialen zoals glas, op maat gemaakte geglazuurde tegels en warm gekleurd hardhout zijn toegepast in tegenstelling tot het ongepolijste karakter van béton brut. Het publieke karakter van de Metro wordt versterkt door toevoeging van zorgvuldig ontworpen commerciële ruimtes en stationsmeubilair. Alle ‘verrommelende’ elementen, zoals kaartautomaten, camera’s en informatiepanelen zijn geclusterd en geïntegreerd in de architectuur om rustige en begrijpelijke ruimtes te creëren. Deze clusters zorgen voor helderheid en zijn aanpasbaar voor veranderingen in de toekomst.

Niet alleen de architectonische ingrepen maar ook de ‘stationsverbijzonderingen’ van Atelier René Knip, bestaande uit tegeltableaus en stationsnamen, zorgen voor herkenbaarheid van de Oostlijn als geheel. De stilistische opzet van de tableaus is bewust gekozen, zodat verschillende reizigers zich hiermee kunnen identificeren. De illustratieve laag, opgebouwd uit 20 sjablonen, is gezet met handgemaakte tegels van Koninklijke Tichelaar. Met deze stationsverbijzonderingen is een extra ruimtelijke zonering in de stations aangebracht die structuur biedt.

De gerenoveerde Metro Oostlijn is weer een veilige, aangename plek met sterke identiteit. Door alle ingrepen is de vindbaarheid en de ervaring van sociale veiligheid op de stations toegenomen. Het toekomstbestendig maken van de lijn heeft het passagierscomfort verhoogt en draagt zo bij aan de mobiliteit en het gastvrije karakter van Amsterdam.

PRojeCtgegevenS

Adres Oostlijn, Amsterdam

Opdrachtgever Metro en Tram Amsterdam

Architect GROUP A, Rotterdam

Ontwerper Atelier Rene Knip

Team Maarten van Bremen, Folkert

van Hagen, Adam Visser,

Maarten Lever, Susana Ayres,

Chris Woltjes, Xander van Dijk,

Dennis Berger, Frank Deltrap,

Bas Cuppen, Kenny Kwong,

Pia Fischer, Richard Bax

Aannemer Heegman+

Installatie adviseur De Groot Installatiegroep

Start ontwerp mei 2009

Start renovatie 2016

Oplevering gefaseerd: 2017 laatste zes

stations eind 2018

Fotograaf Digidaan

gRoUP A

ContACtpersoon

rosAnne vAn tilburg

KeilestrAAt 9F

3029 bp rotterdAm

t +31 (0)10 244 01 93

e [email protected]

www.groupA.nl

ARC AWARDS 2018

Metro Oostlijn, Amsterdamcategorie architectuur/detail


De Oostlijn is een uniek voorbeeld van brutalisme in de Nederlandse openbare architectuur. (De Oostlijn in de jaren ‘70)


DNA + FRESH DNA

2030

DNA + FRESH DNA

2030

• gebruik dnA oostlijn uitgnagspunt voor nieuw ontwerp

• terugbrengen van rust

• Clusteren losse elementen

• indirecte verlichting

• transparantie in de metro brengen

• Heldere identiteit creeren

• Zichtbaarheid entrees vergroten

Zichtbaarheid | TransparantieGebruik bestaand DNA

Monochrome basisHerstel van rust Clusteren MediaRuimtelijke verlichting

Metro Oostlijn, Amsterdamontwerpstratgie

Nieuwe situatieOude situatie



Details lichtlijn Details leuningen


De ‘stationsverbijzonderingen’, bestaande uit tegeltableaus en stationsnamen, zorgen voor herkenbaarheid van de Oostlijn als geheel. (Centraal Station)


Geschilderd brutalistisch beton is gereinigd en verlicht om zijn oorspronkelijke schoonheid en karakter te onthullen.

Detail tegels



Glaspuien bij statin Waterlooplein

Metro Oostlijn, Amsterdam · doorgevoerd, nieuwe huisstijlen uitgerold, toegangsregimes herzien,...

Documents

Transcript of Metro Oostlijn, Amsterdam · doorgevoerd, nieuwe huisstijlen uitgerold, toegangsregimes herzien,...