Meteo (deel 2)

3de Bach NW

Samenvatting p. 1/46

Meteo

KlimatologieHet verschil tussen weer en klimaat Weer o Veranderingen atmosfeer voor komende dagen o Tot 5 dagen vooruit betrouwbaar o Tot 10 dagen vooruit bestaat maar beperkte betrouwbaarheid Klimaat o Gemiddelde toestand atmosfeer gedurende langere periode (min. 30 jaar) o Bepaalt bewoonbaarheid van gebied & natuurlijke begroeiing

Factoren die klimaat bepalen Hoogte zon Lengte dag Verdeling land & zee Relif & hoogte boven zeeniveau Atmosfeer o Absorptie o Verstrooiing o Reflectie o Circulatie Zeestromingen

Verschil klimatologie aan land en op zee Op land => verschillende waarnemingsstations Op zee => schepen & satellieten (beperktere waarnemingen)

Luchtdruksystemen en overheersende winden op de oceanen Luchtdrukverdeling verandert in functie van de breedte Wet van Buys - Ballot Algemene circulatie in atmosfeer

3de Bach NW


Meteo

3de Bach NW Algemene luchtcirculatie in de tropen


Meteo

Algemeen o Luchtdrukgradint relatief klein => isobaren ver uit elkaar o Algemene luchtcirculatie = beweging lucht doordat lagere breedten meer energie ontvangen door zonnestraling dan ze verliest o Zone hogedrukgebieden in subtropen & band lagedrukgebieden boven evenaar => passaatwinden aan beide zijden evenaar Intertropische convergentiezone o Nabij evenaar op plaats waar beide luchtstromen convergeren o Onderscheid tussen krachtig & zwak ontwikkelde ITCZ Sterke convergentie => krachtige convectie met sterke verticale ontwikkeling van wolken (=> zware regenval & onweer) Bij zwak ontwikkelde => niet bovenstaande kenmerken o Verschillende modellen Dalpatroon: ligging ITCZ in functie van declinatie zon (ongeveer 8 weken vertraging op zon) Brugpatroon: relatief hoge druk boven evenaar, westenwind over evenaar & 2 ITCZs Driftpatroon: relatief hogedrukcel op evenaar, ITCZ op zomerhalfrond, door corioliskracht kromming stromingspatroon aan evenaar Ook zonale circulatie Boven Stille Oceaan Gevolg van verschil in watertemperatuur Peru opwelling koud water, Indonesi ophoping warm water => Walker cel

Het weerbeeld in de ITCZ Groot onderscheid tussen krachtig & zwak ontwikkelde ITCZ Onderscheid te vinden in satellietbeelden, stromingskaarten / wolkenvorming Krachtig ontwikkeld o Aanwezigheid cumulonimbi verbonden door cirrus (cloudclusters) o Neerslag afhankelijk van snelheid ontwikkeling cumulonimbus Doldrums o Windstilte o Hoge vochtigheidsgraad

Stroomlijnen op zeeniveau boven de Stille OceaanFebruari Subtropische hogedrukgebied = 25 30N Naar evenaar toe NE passaatwinden Verschil in circulatie oostelijke & westelijke helft

3de Bach NW Mei


Meteo

Meeste synoptische fenomenen verschuiven naar het noorden Karakter ITCZ = gewijzigd

Augustus Subtropische hogedrukgordel op meest noordelijke positie (40N) Op evenaar winden uit zuidelijke sector Bijna continue ITCZ Moesson trog in noordelijk halfrond Zuidelijk halfrond o Zuidoostelijke passaatwinden o Subtropische hogedruk op 25S

November Opnieuw overgangsseizoen Algemene verplaatsing naar zuiden

Stroomlijnen op zeeniveau boven de Indische Oceaan Noordelijke helft invloed van grote landmassas Passaatregime wordt onderbroken => moesson Juni tot september door opwarming Azi => lagedruk boven NW India

Januari April Juli SW moesson Noordelijk deel: geen ITCZ / trog Zuidelijk deel: SE passaat Overgangsseizoen Zowel ITCZ als equatoriale trog aan beide zijden van evenaar rond 5de breedtegraad In mei begint SW moesson ITCZ & moessontrog nadrukkelijk aanwezig rond 10S Oostelijk deel: moessontrog zuidoost tot thermische depressies boven Australi Noordelijk deel: noordoostelijke stroming van moesson (kruist evenaar & convergeert in ITCZ) Convergentie in Mozambique kanaal (zuidoostpassaat + noordenwind)

3de Bach NW Oktober


Meteo

Overgangsmaand SW moesson bijna verdwenen Ontstaan ITCZ boven zuidelijk deel rond 5S Trog boven Zuid-India & open zee NE moesson boven zuidelijke Chinese Zee

Stroomlijnen op zeeniveau boven de Atlantische OceaanJanuari Juli Boven Noord-Afrika lagedrukgebied door opwarming Cyclonale circulatie (SW moesson) met bewolking en neerslag Verplaatsing ITCZ tot 10N Convergente (E) & confluente (W) stroming van 35W Golf van Mexico: SE wind Zuidelijke winden op evenaar gedurende ganse jaar ITCZ altijd op noordelijk halfrond Zwakke convergentiezone nabij evenaar met NE passaat Weinig actief Golf van Mexico: NE wind

Subtropische hogedrukgebieden Veranderen al naargelang seizoen Permanent aanwezig & belangrijk deel van algemene luchtcirculatie horse latitude Niet steeds symmetrisch tov evenaar Gemiddeld tussen 25 & 45 Zeer mooi weer door dalende lucht die opwarmt Wolkeloze hemel & zwakke veranderlijke wind Westelijke delen meer wolken & soms neerslag Ideale brongebieden voor maritiem tropische lucht

Passaten trade winds NE & ZE passaat Ligging verschuift mee met ITCZ Niet symmetrisch tov evenaar

3de Bach NW Weerbeeld in passaatgebieden


Meteo

Algemeen bestendig mooi weer o Uitgestrekt => verschil in weer o Wind naar evenaar toe => iets kouder o Vrijwel wolkeloos o Dichter bij evenaar meer oostelijke wind => weer onstabieler door opwarming die al heeft plaatsgevonden o Atlantische Oceaan gemiddeld 4 bft o Indische Oceaan gemiddeld 5 bft Verschil tussen oost- & westkust o Verschil in zeewatertemperatuur & hoeveelheid neerslag o Nadering tropische cycloon o Oostkusten kans op advectie mist o Beperkt zicht bij aanvoer woestijnzand

Easterly waves Storing in passaatgebied Geen grote luchtdrukgradint Verandering in normale stromingspatroon (bocht naar evenaar toe) Tijdelijke verslechtering van het weer Tijdens passage trog buienactiviteit = maximaal GEEN botsing tussen verschillende luchtsoorten Meestal in de zomer Voldoende onstabiel => kan leiden tot orkaan

Tropische depressiesInleiding Krachtige, niet-frontale depressie Komt voor in tropische wateren Gepaard met krachtige winden in cyclonale stroming rond centrum depressie Richting wind erg veranderlijk Volgens windkracht o Tropische depressie: 7 o Tropische storm: 8 9 o Krachtige tropische storm: 10 11 o Orkaan: 12 Orkanen volgens Saffir / Simpson (gemiddelde windsnelheid) o 1: 64 82 knopen o 2: 83 95 knopen o 3: 96 113 knopen o 4: 114 135 knopen o 5: > 135 knopen

3de Bach NW


Meteo

Windkracht = maximaal waargenomen wind gedurende minstens 10 minuten (WMO)

Nomenclatuur Afhankelijk van gebied andere naam Atlantische & oostelijke Stille Oceaan: hurricane Indische Oceaan: cycloon Westelijke Stille Oceaan, Chinese Zee & Australische kusten: tyfoon Lokaal kan ook andere namen Elke waargenomen orkaan eigen naam toekennen (ivm communicatie & waarschuwing)

Gevaren van orkanen Belangrijkste gevaren o Vloedgolven o Uitzonderlijk hoge windkracht o Grote hoeveelheden neerslag Oorzaak vloedgolf o Waterpeil hoger bij lage druk o Grootste effect in oog van orkaan o Water weggeduwd bij hogedrukgebied naar relatief lagedrukgebied o Per hectopascal luchtdrukverschil, een cm niveauverschil o Belangrijkste reden = wind o Ondiep water: aanlandige wind duwt water tegen kust o Diep water: wind parallel aan kust zorgt voor verhoging als gevolg van corioliskracht (transport water loodrecht tov windrichting) o Hoe dichter bij kust hoe kleiner snelheid hoe groter de hoogte o Vloedgolven kunnen ook lager waterpeil doen veroorzaken Zeevarenden onderschatten gevaar van orkaan o Kleine oppervlakte op meteorologische kaart o Erg mooi weer in die regio, zelfs relatief dicht bij centrum Orkaan soms moeilijk te ontwijken Zichtbaarheid wordt herleid

3de Bach NW


Meteo

Plaats van ontstaan van orkanen 7 zeebekkens o Noordwestelijke Atlantische Oceaan (+ Golf van Mexico & Caribische Zee) o Noordoostelijke Stille Oceaan (Mexico -> 180E) o Noordwestelijke Stille Oceaan (180E -> Azi + Chinese Zee) o Noordelijke Indische Oceaan (+ baai van Bengalen & Arabische Zee) o Zuidwestelijke Indische Oceaan (Afrika -> 100E) o Indische Oceaan (NW van Australi van 100E -> 142E) o Zuidwestelijke Stille Oceaan (142E -> 120W) Ongeveer 2/3 alle oceanen ontstaan op noordelijke halfrond GEEN orkanen in o Zuidelijke Atlantische Oceaan o Zuidoostelijke Stille Oceaan Alle orkanen ontwikkelen zich tussen 35N & 30S Typisch in herfst & zomer Noordwestelijke Stille Oceaan gedurende ganse jaar

Elementen nodig voor het ontstaan van orkanenWarmte Temperatuur zeewater minstens 26,5C Nodig om orkaan van energie te voorzien Vorming enkel mogelijk in zomer

3de Bach NW Zeer hoge vochtigheidsgraad


Meteo

Vochtigheid => versterking stijgbeweging lucht o Binnen storing lucht stijgt => koelt af o Hoge vochtigheid => condensatie & vrijkomen latente warmte o Latente warmte => lucht opnieuw opgewarmd & blijft stijgen Resultaat = lagere luchtdruk

Oostelijke golven (easterly waves) Belangrijke invloed op vorming orkanen Stijgende lucht => kan startschot zijn Kunnen opgemerkt worden in stroomlijndiagrammen Storingen boven Atlantische Oceaan gevolg van onstabiele hoogtestroming boven Afrika (gevolg van grote temperatuursverschillen Sahara & kusten) Verplaatsen zich westwaarts met passaatwinden

Afwezigheid shear winds Stijgende luchtkolom mag niet doorbroken worden Kan vorming voorkomen of orkaan verzwakken

Aanwezigheid van een cyclonale beweging Stijgende lucht onderwerpen aan corioliskracht Krachtige winden nabij centrum Rond evenaar geen corioliskracht => geen orkanen

Aanwezigheid van een anticycloon op grote hoogte Lucht stroomt naar buiten Helpt lucht van orkaan weg te stuwen => kan leiden tot sterkere stijgbeweging Afwezigheid anticycloon => stijgende lucht niet snel genoeg weg => ophoping & verminderde stijging

Opmerkingen Uitdiepen bij tegenkomen andere storing Drijfkracht achter orkaan nog niet gekend Weinig efficint & weinig betrouwbaar

3de Bach NW


Meteo

Beschrijving en opbouw van een orkaanGrootte diameter Luchtcirculatie Laagste luchtdruk Luchtdrukgradint Windsnelheidsverloop Fronten Bewegingsrichting Bewegingssnelheid Ontwikkeling Frontale depressie 1 000 Tegen wijzerzin op Noordelijk halfrond 920 hPa Kleiner Lineair Koude, warme & occlusie SW / NE 15 25/h Polair front Orkaan 300 Tegen wijzerzin op Noordelijk halfrond 920 hPa Groter Piek op ongeveer 50, in centrum bijna windstil Gn WNW / WSW (bij 70% van de gevallen) 0 15/h voor recurvature, erna stijgt snelheid Tropische gebieden, behalve evenaar 45 0 met isobaren

Windrichting 15 30 met isobaren 2 zones o Gevaarlijke halve cirkel Krachtigere wind Poolzijde orkaan door aanwezigheid passaatwinden o Bevaarbare halve cirkel Relatief minder sterke wind

Waarneming van een orkaanAlgemeen, met externe informatie Vrij gemakkelijk te vinden Weerstations zenden op regelmatige tijdstippen waarschuwingen uit Lijst met stations en uur van uitzending in ALRS vol 3

Weerfax Positie & verplaatsing van orkanen

GRIB-files Staat voor Gridded binary data files Via internet / e-mail Kleine bestanden => ideaal voor aan boord Software moet wel genstalleerd zijn

3de Bach NW Internet


Meteo

Massa informatie over actuele & gepasseerde orkanen RSMC o Via WMO o Regional Specialized Meteo Centres o Verantwoordelijk voor orkaandata bepaald deel van oceaan o Meer details over aanwezige orkaan

Aan boord, zonder externe informatie Algemene bewegingsrichting: westen en naar pool Indien oosten / richting evenaar: verminderen snelheid & kracht Windsnelheid daalt => verplaatsingssnelheid stijgt Rekening houden dat orkaan plots kan afwijken richting polen

Barometer Eerste indicatie naderen orkaan Barometerstand 3 hPa of meer onder normale barometerstand

Forerunners Passaat Wijziging in richting & kracht passaatwind Zeer lange deining afkomstig van orkaangebied Kan tot op afstand van 1000 km

Doortocht van de bar Meer & meer bewolking Eerst cirrus da altostratus & cumulonimbus

Het lokaliseren van de orkaanRegelmatige waarnemingen Om centrum orkaan te bepalen & beweging opvolgen Waarnemingen o Luchtdruk o Richting wind o Kracht wind Vooral veranderingen in waarden NAUWKEURIGHEID

3de Bach NW De wet van Buys-Ballot


Meteo

Noordelijk halfrond: rug naar wind => centrum lage druk naar links iets naar voren Zuidelijk halfrond: rug naar wind => centrum lage druk naar rechts iets naar voren

De Engelse methode Noordelijk halfrond o Aangezicht naar wind toe o Volgens daling barometer 3 5hPa / uur => centrum rechts, 12 streken 5 10 hPa / uur => centrum rechts, 10 streken > 10 hPa / uur => centrum rechts, 8 streken Zuidelijk halfrond o Aangezicht naar wind toe o Volgens daling barometer 3 5hPa / uur => centrum links, 12 streken 5 10 hPa / uur => centrum links, 10 streken > 10 hPa / uur => centrum links, 8 streken Algemeen advies: hou afstand van 150 met oog + veiligheidsmarge van 50

Manoeuvres voor het ontwijken van een orkaan Geen eenduidige oplossing wanneer gelijktijdig geconfronteerd met meerdere orkanen Fictief evenwichtspunt vinden waarrond orkanen draaien

Koers west

A => wind verandert in tegenwijzerzin o < 200 => naar zuiden gaan o > 200 => ??? (moeilijkste situatie) B => windrichting wijzigt amper o Op tijd naar het zuiden uitwijken C => windrichting verandert in wijzerzin o < 200 => naar het zuiden gaan (vanaf dat situatie ondraaglijk wordt) o > 200 => geen probleem, wel blijven observeren

3de Bach NW Koers oost


Meteo

A => wind verandert in wijzerzin o > 200 => ??? o < 200 => pressure riding (wind 2 streken stuurboord achter houden) B => wind verandert amper o Pressure riding C => wind verandert in tegenwijzerzin o > 200 => gewoon doorvaren o < 200 => pressure riding

Koers noord

A => wind verandert in wijzerzin o > 200 => gewoon doorvaren o < 200 => pressure riding B => wind verandert amper o Pressure riding C => wind verandert in tegenwijzerzin o > 200 => gewoon doorvaren o < 200 => pressure riding

3de Bach NW Koers zuid


Meteo

A => wind verandert in tegenwijzerzin o > 200 => gewoon doorvaren o < 200 => WSW varen B => wind verandert amper o WSW varen C => wind verandert in wijzerzin o > 200 => gewoon doorvaren o < 200 => pressure riding (wind 4 streken stuurboord voor houden)

Belangrijke opmerking in verband met de manoeuvres Sommige schepen weerstaan geen zeen die vanachter inkomen Eigenschappen van schepen zijn zeer varirend

Uitwijkmanoeuvres in gebieden met beperkte ruimte Nabij de kust Verwijderen van kust (eventueel zelfs in richting van orkaan) Goede waarnemingen met betrekking tot verandering in windrichting Ofwel manoeuvreren als situatie ondraaglijk wordt Ofwel terugkeren naar kust bij koerswijziging van orkaan

3de Bach NW Gevangen in een baai


Meteo

Verplicht in baai blijven => o Om de 20 minuten waarnemingen noteren o Ballasten voor maximale diepgang & 3 voet trim op zijn kop (gieren minimaliseren) o Ten anker met beide ankers o Bij grootste kracht: gelijk verdeeld over kettingen Voordeel 2 ankers o Minder ruimte nodig want beperkter gieren o Breuk of defect van anker niet direct driften o Houden beter dan 1 anker Zwakke punten o Aard bodem bepalend of ankers al dan niet houden o Kettingschakels in ankerkluis zijn zwakke schakels

In de nabijheid van een eiland Bescherming aan lijzijde

In haven In verbinding stellen met havenautoriteiten Haven verlaten o Kleine havens geen probleem o Grote havens georganiseerd => beurt afwachten Verplicht tegen kaai => o Verdubbelen meertouwen o Beide ankers laten vallen, eventueel hekanker o Alles zeeklaar maken o Machine stand-by o Waterdichte deuren sluiten

Het verplichtte waarschuwingssysteem Internationale overeenkomst met betrekking tot veiligheid van mensenlevens op zee Vaartuig vermoedt het bestaan van orkaan of in omgeving van orkaan => o Zo snel mogelijk melden o Via alle beschikbare middelen o Aan alle schepen in omgeving & dichtstbijzijnde kuststations Informatie o Positie orkaan + tijdstip in GMT o Koers, snelheid & positie van schip op moment van waarneming o Luchtdruk op zeeniveau op moment van waarneming o Verandering in luchtdruk over 3 laatste uren o Richting & kracht van ware wind o Staat van zee

3de Bach NW


Meteo

o Hoogte, richting, periode & lengte deining Zolang schip in invloedssfeer orkaan (> 10 beaufort) om de 3 uur bericht verzenden

TsunamisJapans voor golf in de haven Reeks golven die soms overstromingen, menselijke & stoffelijke schade kunnen veroorzaken Volle zee maximale hoogte 1 m Bij kust tot 30 m hoog Periode, golflengte & voortplantingssnelheid op volle zee zeer groot Gedraagt zich als golf in ondiep water (verhouding diepte water & golflengte = klein) Snelheid: v = (g*h) met h de waterdiepte

Definitie

Oorzaken Verschillende mogelijke oorzaken o Meteorietinslag o Onderzeese aardbeving o Onderzeese uitbarsting o Onderzeese vulkanische activiteit o Onderzeese aardverschuivingen Meest voorkomende oorzaak = onderzeese aardbeving

Tsunamis in ondiepe wateren Tijdens overgang diep -> ondiep water enkele wijzigingen Golf reageert op verandering in diepte volgens bodemrelif o Geleidelijke afname => golven afgeremd & toename hoogte o Abrupte afname => reflectie

Gebieden onderhevig aan tsunamis Stille Oceaan (noordelijk halfrond) Antillen (Atlantische Oceaan) Azoren tot Gibraltar Griekse archipel Elk gebied eigen waarschuwingsstation

Te nemen maatregelen Niet terugkeren naar haven Blijf aandachtig (ernstige & snelle veranderingen in waterstand / sterke stromingen) Haven verlaten naar dieper water (grote schepen)

3de Bach NW


Meteo

Kleine schepen: schip langszij laten en zelf naar hoger gebied gaan Stromingen ook na tsunami => informatie vragen over aanloopomstandigheden

Belangrijke opmerking Ongeveer 70% waarschuwingen = loos alarm

Lokale weerfenomenenDe moesson In algemene luchtcirculatie verschilpunten tussen theorie & werkelijkheid Meest extreme verschil = moesson (in zomer in noordelijke Indische Oceaan) Arabisch voor seizoen Driedimensionale luchtcirculatie die samengaat met globale verdeling land & zee o Continent & oceaan warmen op / koelen af op verschillende manier o Specifieke warmte water 5x zo groot als land o Oceanen verliezen deel energie door verdamping 3 voorwaarden o Overheersende windrichting wijzigt minstens 120 tussen januari & juli o Gemiddelde frequentie overheersende windrichting in januari & juli > 40% o Gemiddelde resulterende winden in januari & juli > 3 m/s Moessongebieden o Centraal-Afrika o India o Noordelijke Indische Oceaan o Noord-Australi o Indonesi o Zuidoost-Azi

De Indische moesson Aziatische continent warmt op => stijgende luchtbeweging => lage druk Uitgestrekte anticycloon boven Tibetaanse plateau NE stroming als terugvoer van oppervlakte moesson Groot verschil in stroming op verschillende hoogtes (shear winds) Oceaan kouder => hogedrukgebied Zomer => zuidwestenwind, niet noordoost passaat Veel vochtigheid & regen Door regen stroming in stand (verwarming atmosfeer door latente warmte) Krachtigste stroming in Arabische zee (Somalia jet) Winter => noordoost passaat Hogedrukgebied boven continent Droge & koude wind Door aanwezigheid Himalaya vermijden Siberische lucht Noordoost moesson (krachtiger als passaatwinden)

3de Bach NW Kenteringmaanden o April & mei o Weer = veranderlijk


Meteo

3de Bach NW De Crachin


Meteo

Slecht weerverschijnsel in Chinese Zee Veel laaghangende bewolking, motregen, slecht zicht & mist Tijdens noordoost moesson (januari -> april) Ontstaan o Advectie warme, vochtige lucht over koud zeeoppervlak o Koude lucht boven continent ten zuiden van Japan boven oceaan verwarmd (vocht opname) o Door noordoostelijke stroming boven koudere water onder Chinese kust

De Noord-Australische moesson Zomermoesson aangedreven door thermische depressies boven noorden van Australi Minder krachtig & standvastig door afwezigheid gebergte Aanvang tijdens januari Indische moesson neemt in kracht toe & dringt dieper & dieper door In januari kruist stroming evenaar & wordt noordwestelijke, westelijke stroming boven Noord-Australi & noordelijke stroming in Straat van Mozambique Equatoriale noordwestenwinden langsheen New-Guinea, Salomon eilanden & NoordAustrali Tijdens noordwestmoesson regenseizoen (Willy-Willies) Duurt tot april, dan zuidoostelijke passaten terug April & mei kenteringmaanden

Zeebries landbries Door verschil in energieopname tussen land & water Zeebries krachtiger dan landbries Begint rond 1000, sterkst rond 1400 & rond 2000 verdwenen Lokale winden benvloeden kustklimaat Gematigder klimaat langsheen kust Voelbaar tot 10 20 van de kust Steeds temperatuurdaling, stijging relatieve vochtigheid & stapelwolken boven land Op gematigde & hogere breedten enkel tijdens mooi weer in zomer

Anabatische & katabatische winden Komen langsheen bergachtige kusten Katabatisch o Lucht door lagere temperatuur & grotere dichtheid versneld naar beneden o Versterkende landbries Anabatisch o Tegengesteld fenomeen o Minder krachtig Langs kusten van Groenland, Noorwegen & Adriatische Zee

3de Bach NW


Meteo

Periodieke windenRond de Middellandse Zee Bora o NE E o Koud o Droog o Katabatisch o In winter Mistral o N NW o Koud o Droog o Katabatisch (Rhone) Tramontane o NW o Droog o Katabatisch Sirocco o SW SE o Warm o Droog o Stof => slechte zichtbaarheid Marin o SE SW o Warm o Vochtig / regen Tramontana o NE o Verlenging van Bora o Normaal na Mistral o Koud o Droog o In winter Levanter o E o Vochtig Etesien / Meltemi o N o Koud o Droog

Zuid-Amerika Pampero o SW

3de Bach NW o Passage scherp front o Tot 70 knopen Australi Southerly buster o SW o Na koude front o Vooral in zomer o Koud


Meteo

Aanwezigheid van sterke luchtdrukgradinten Zuidelijk halfrond weinig verschil tussen winter & zomer (wel verschil in kracht van roaring forties) Noordelijk halfrond doorgaans krachtiger tijdens winter Tropen kleine frequentie sterke winden (wel orkanen)

Luchttemperatuur & zeewatertemperatuur Algemeen: vast verband tussen luchttemperatuur boven oceaan & zeewatertemperatuur Uitzonderingen langsheen kusten & waar oceaanstromingen elkaar ontmoeten Verdeling zeewatertemperatuur = horizontaal, in functie van breedtegraad Hoogste gemiddelde zeewatertemperaturen in tropen (28C) Minimale watertemperatuur: -2C (daaronder ijsvorming) Oceaanstromingen benvloeden zeewatertemperatuur o Golfstroom Labradorstroom (grootste temperatuurgradint) o Kuro Shio Kamchatka o West-Groenlandstroom Labradorstroom Verschil tussen luchttemperatuur & water: 2C (water warmer) Mist als zee kouder dan lucht o Lucht boven oceaan vochtig => afkoelen > condensatie o Voorbeeld: Newfoundland Kusten kunnen grote temperatuursschommelingen teweeg brengen

Zichtbaarheid mistvormingen Verschillende gradaties o Klimatologie slechts 2 zichtbaarheden (5,5 & 0,5) Verdeling mist belangrijker

New Foundland Grand Banks Koude Labradorstroom ontmoet warme Golfstroom Eind lente, begin zomer: overheersende windrichting zuid Lucht = vochtig Lucht boven Labradorstroom => afkoelen => condensatie

3de Bach NW


Meteo

Verdwijnt snel bij westen of noordwesten wind

De noordwestelijke Stille Oceaan Identieke situatie Warme Kuro Shio, koude Kamchatka Ook slechts tijdens zomer

Zeegang & deiningZeegangDe vorming van zeegang Wind 2 3 knopen o Ontstaan kleine golfjes o Verplaatsen langzaam voort tov wind o Bij wegvallen wind verdwijnen door viscositeit o Capillaire golven o Nagenoeg sinusodale vorm Wind ongeveer 10 knopen o Verhoging weerstand lucht & water o Hoogte golven vergroot o Kortste golflengte bereikt eerst kritische hoogte o Graviteitgolven o Benvloed door zwaartekracht Proces o Niet 100% zeker o Bewegende lucht over wateroppervlak sleept moleculen mee o Luchtbewegingen onregelmatig & turbulent o Wateroppervlak wordt onregelmatig o Kleine golfjes ontstaan -> situatie nog moeilijker o Onregelmatigheid water neemt verder toe o Wind grotere kracht op loefzijde o Golfjes in bewegingsrichting wind geduwd o Grootte golfjes blijven toenemen zolang windsnelheid > golfsnelheid o Bewegingsrichting nauwelijks benvloed door aardrotatie o Voortbewegen in richting van de wind waardoor ze gevormd werden Parameters golf o Snelheid c in knopen o Lengte l in meter o Periode T in seconden o Hoogte h in meter o c = 3,1 T o l = 1,56 T o Geen verband tussen hoogte en andere parameters

3de Bach NW


Meteo

Vorm o Golf klein tov golflengte ~ sinusode o Golfhoogte belangrijk tov lengte ~ trochode o Breken bij Verhouding hoogte & lengte > 1/13 Hoek van golftop < 120 Voor elke windkracht een evenwicht o Zee volledig gevormd o Wind onderhoudt enkel o Golfhoogte neemt niet meer toe o Toegediende windenergie verdwijnt volledig om viscositeit & turbulentie tegen te gaan Baan waterdeeltje o Ideale golf Cirkelvormige baan Deeltje beschrijft 1 cirkel in zelfde tijdsduur als golf nodig heeft om golflengte te verplaatsen Aan golftop horizontaal & in zelfde richting als golf In golfdal horizontaal & in tegengestelde richting o Praktijk Kleine verplaatsing horizontaal in richting van verplaatsing golf Gevolg van wrijving tussen wind & voorwerp & wind & water Diepte water o Hoe ondieper het water, hoe platter de trochode o Op diepte van golflengte invloed slechts 1/500ste (~buiten invloedssfeer golf = golfbasis) o Diameter door waterdeeltje vermindert met diepte (gehalveerd telkens 1/9de van de golflengte gedaald)

Golfgroepen Golven verplaatsen in groep, tussenin relatief kalm water

Bepalen van de golfhoogte Niet eenvoudig Geschatte hoogten meestal overdreven Enkel goedgevormde golven beschouwen Goede waarneming minstens 20 golven Rangschikken van groot naar klein 7 eerste nemen Rekenkundig gemiddelde = significante hoogte Hoogte is van groot belang & terug te vinden op golfkaarten

3de Bach NW


Meteo

De deining Deining niet onder directe invloed van wind Ofwel windsnelheid afgenomen, ofwel golven buiten actieve windveld Eenvoudiger patroon Golftop & golfdal afgerond, nagenoeg sinusode Bewegingsrichting golven geen aanduiding voor centrum van de storm Grote golflengte vergeleken bij golfhoogte Hoe verder van het windveld, hoe meer de hoogte afneemt Langste deining zal grootste afstand overbruggen

Golfverstrooiing Langste golf sneller bewegen dan kortste golf Ordenen volgens golflengte = golfverstrooiing Daardoor deining steeds voorsprong op actieve stormgedeelte Dichterbij storm golflengte & golfperiode kleiner

Golven in ondiep water Eigenschappen golf wijzigt ernstig o Snelheid vermindert o Bewegingsrichting kan wijzigen o Hoogte neemt toe Ondiep water = water waarvan diepte kleiner is dan halve golflengte

De invloed van stroming op golven Meegaande stroming vergroot golflengte, verkleint golfhoogte Tegenstroom omgeleerd effect Kan voor zeer steile zeegang zorgen Vervorming in functie van verhouding golfsnelheid / stromingsnelheid Gematigde dwars inkomende oceaanstromingen weinig effect Sterke getijstromingen loodrecht op golven wel sterke invloed (volledig verdwijnen golven)

De invloed van ijs op golven Inwendige wrijving verhoogd bij vorming ijskristallen Vervlakking zeeoppervlak Bij pack ice nog meer uitgesproken Ook hagel & stortregens vervlakkend effect

3de Bach NW


Meteo

Het voorspellen van golven Via facsimile & internet kaarten die golfhoogte e.d. weergeven Golfhoogte & snelheid bepaald door volgende parameters o Kracht van de wind o Windduur o Strijklengte / windbaan o Waterdiepte

Schepen en golven Effect golven op schepen verandert sterk naargelang o Type schip o Koers & snelheid o Staat van zee Kleine schepen: over de golven varen (naar boven & naar beneden) Grote schepen: door de golven varen

Golven achteraan het schip Hoek met achtersteven van maximaal 45 Zeer bijzondere & gevaarlijke situatie

Algemeen Verschillende gevaren waaronder kapseizen Gevaar hangt af van o Stabiliteitsgegevens o Geometrische vorm schip o Afmetingen schip

3de Bach NW o scheepssnelheid


Meteo

3de Bach NW Scheepsgedrag bij zeen achteraan


Meteo

Periode gedurende welke een schip een golf ontmoet is langer Kan leiden tot o Surfen & schuin vallen op de golven (versnelling & plotse wijziging in scheepsvoorligging => onverwacht grote hellingshoek) o Ernstige vermindering oorspronkelijke stabiliteit door rijden op golftop ter hoogte van midscheeps (rechtevenredig met golfhoogte, vooral bij golflengte 1 2 x scheepslengte) o Synchrone rolbeweging (natuurlijke rolperiode van schip valt samen met ontmoetingsperiode golf) o Parametrisch rollen (uitzonderlijk grote onstabiele rolbeweging, bij ontmoetingsperiode golf ongeveer halve natuurlijke rolperiode schip) o Combinatie verschillende fenomenen

Kritische situaties Als scheepssnelheid snelheid van golftoppen nadert (> 1,8 L) Scheepssnelheid ongeveer gelijk aan snelheid van een groep golven

Operationele raadgevingen Vermijden surfen & schuinvallen Niet boven de kritische snelheid Bij breken golven achteraan schip snelheid verminderen Bij synchroon & parametrisch rollen snelheid aanpassen

Opmerkingen Doorvoeren snelheidsvermindering: niet onder minimale snelheid om schip te kunnen besturen Na verlaten haven natuurlijke rolperiode bepalen

WeerrrouteringInleiding Belangrijk ten tijde van zeilschepen Interesse afgenomen behalve voor orkanen

3de Bach NW Definitie


Meteo

Werkwijze waarbij men voor welbepaald schip & welbepaalde reis een optimale route uitstippelt rekening houdende met de meteorologische voorspellingen, oceaanstromingen & speciale meteorologische omstandigheden Optimale route bepaald door o Minimale tijd op zee o Minimaal brandstofverbruik o Minimale blootstelling slecht weer o Maximaal comfort passagiers bemanning o Voldoende aantal dagen mooi weer voor onderhoud o Minimale snelheid garanderen o Optimale combinatie brandstofverbruik & navolgen routeschema In praktijk verantwoordelijkheid kapitein meest optimale route te bepalen Nautische publicaties gebaseerd op klimatologische gegevens => geen rekening met actuele weersituatie / speciale weersomstandigheden Optimale route in functie van aard schip, lading, uitrusting schip, beschikbare tijd Kwaliteit weersvoorspellingen verbeterd Kwaliteit kaarten zelf verbeterd Aantal kaarten beschikbaar vermeerderd

Waarom weersroutering?Voor een verhoogde veiligheid Gebied veiligheid op zee belangrijke verbeteringen Domein krachten op schip als gevolg van meteorologische & oceanografische omstandigheden geen verbeteringen Type schip bepalend element bij uitzetten ideale route

Minimale tijd op zee Groot belang om met actuele warden te werken Least time track Ideale route verkregen door af te leggen weg te vergelijken met weer Niet noodzakelijk kortste route Niet omdat geen tijd gewonnen dat routering niet nuttig was!

Minimaliseren van het verbruik Prijs brandstof gestegen Aspect aan belang gewonnen

Varen volgens lijnschema

3de Bach NW Contractuele verplichtingen


Meteo

Bevrachter controleert reder ahv weerrouteringsbureaus Manier om reder verantwoordelijk te stellen

Vereiste informatie voor een efficinte routeringBeschikbaarheid van de informatie Zonder weerbureaus: enkel beperkte weerkaarten & voorspellingen Informatie bestaat uit o Stormwaarschuwingen o Facsimile kaarten Verdeling luchtdruk aan oppervlak Grondwind Staat van de zee o Meteorologische voorspellingen op korte termijn Weerbureaus meer informatie ter beschikking Vergelijken verschillende modellen

Meteorologische informatie Wind Effect in 2 groepen verdelen o Directe luchtweerstand op deel boven wateroppervlak o Onrechtstreekse weerstand door weerstand roer & waterweerstand door gieren Weerstand wind op schip in functie van o Afmetingen schip o Bovenwatergedeelte o Trim- & beladingomstandigheden Naar aanleiding experiment o Luchtweerstand maximaal met tegenwind (recht voor tot 60) o Minimaal recht achter tot 80 o Ranke & snelle schepen verliezen minder snelheid door wind o Belangrijk element is verhouding onder & bovenwatergedeelte

3de Bach NW Mist


Meteo

2 soorten o Stralingmist Aanzienlijke temperatuursdaling aan oppervlak Vb: open hemel, maximale uitstraling, hoge luchtvochtigheid, weinig wind o Advectiemist Warme vochtige lucht over koud oppervlak Vb: Newfoundland, Japan Wordt geen rekening mee gehouden Meestal weinig wind Moeilijk te voorspellen Uitgaan van kennis reglementen & optimale werking radar

Oceanografische informatie Golven IJs Meest zuidelijke ijslimiet bepalen In functie van grondwind, zeewatertemperatuur & zoutgehalte Limiet staat op facsimilekaarten Veel hangt af van zeewatertemperatuur Golven meest ingewikkelde factor die snelheid bepaalt Weerstand afhankelijk van relatieve voorligging schip

Informatie over oceaanstromingen Pilot charts Recentelijk kaarten met actuele informatie ivm stromingen Metingen ahv satelliet / boeien

Scheepsinformatie Weerstand van het schip Waterweerstand o Wrijvingsweerstand ifv Snelheid Lengte van de waterlijn Oppervlakte onderwatergedeelte Staat onderwatergedeelte o Golfweerstand o Vormweerstand (kan toenemen tijdens rollen / bij sterke hellingsgraad Luchtweerstand

3de Bach NW


Meteo

o Zeer klein vergeleken bij waterweerstand De scheepsprestatiecurven Verband tussen gedrag schip & meteorologische omstandigheden Howard curve o Primitieve curve o Enkel rekening houdend met richting & kracht wind Curven van James o Enkel rekening met staat van zee Combinatie Howard & James o Op basis van wind & staat van de zee o Enkel geldig voor welbepaalde diepgang & trim Formule van Babbedge o Algoritme om scheepssnelheid te schatten o In functie van Kracht & richting wind Hoogte & richting golven Maximale snelheid in ideale omstandigheden Vermogen motor Zeewatertemperatuur Waterverplaatsing schip Zelf prestatiecurve bepalen o Op basis van waarnemingen uit logboek o Periodes van 24 uur constante wind o Gemiddelde snelheid bepalen o Zelf curve van James ontwerpen

Techniek van het routerenBasiselementen Ofwel vanop land ofwel zelf doen Aan boord gebaseerd op o Belangrijkste karakteristieken schip o Resultaten uit verleden van schip met betrekking tot routering o Weersvoorspellingen & klimatologische gegevens Weersvoorspellingen o Grond-analysekaart o Hoogtestromingenkaart o Golfkaarten o Kaarten met informatie over verdeling ijs o Kaart met zeewatertemperaturen

Aan boord bepalen van kortste vaartijdroute Gebaseerd op prestatiecurven & golfkaarten Bij nieuwe golfprognose, timefront aanpassen

3de Bach NW


Meteo

Vanuit eindpositie raakcirkel aan laatste tijdsfront Tijdsfront opgesteld volgens element dat meest impact heeft

Weersroutering: waar en wanneer? Sommige plaatsen geen zin (smalle passages zoals Rode Zee / Perzische Golf) Oorspronkelijke doel verlies van schepen minimaliseren & tijd verminderen op lange oversteken

Oostelijke of westelijke koers Frontale depressies bewegen zich op het noordelijk halfrond nagenoeg oostelijk met snelheid tot 30 knopen Bij oostelijke koers relatieve snelheid klein Ogenblik vertrek belangrijk (tussen 2 depressies in) Minder storingen ontmoeten Westelijke koers relatieve snelheid groot Meer storingen Goede weersroutering van belang

De seizoenen In winterperiode meer storingen dan in zomer Depressies in winter meer naar het zuiden & krachtiger Juiste traject enkel te halen uit meest recente gegevens & voorspellingen

De regio De Noord-Atlantische Oceaan Weer gedurende ganse overtocht op voorhand gekend met vrij goede zekerheid Uitwerking eerste deel vooral gebaseerd op oppervlakte-analysekaart & golfvoorspellingen Planning 2de deel vooral op voorspelde 500hpa kaart

De Noordelijke Stille Oceaan Duurt langer Weersroutering verliest aan precisie na verloop van tijd Tijdens de route reis aanpassen aan meest recente informatie Andere manier: route opsplitsen

Gebieden met gevaar voor tropische cyclonen Gebieden met aanwezigheid van ijs Schepen steeds begeleid door specialisten aan land OF speciale kaarten

3de Bach NW


Meteo

3de Bach NW


Meteo

Routering aan boord Voldoende informatie met betrekking tot o Prestaties schip o Weersvoorspellingen o Meteorologische kennis die interpretatie toelaat Voorlopig weinig reders die weerbureaus gebruiken

Gevaar van routeringbureaus Weerrouteringsbureaus geven informatie aan charterer over gebied waar schip zich bevindt Kan dan kapitein & reder vervolgen bij tijdsverlies

De weerbureausDe meest gekende bureaus Ocean routes Meest bekende in de koopvaardij Aanvankelijk voor Stille Oceaan, nu wereldwijd Vrij goede reputatie Ongeveer 75% van de markt

Met route Vooral Atlantische Oceaan Nu wereldwijd Samenwerking tussen ex-zeevarenden & meteorologen Veel aandacht aan analyse na de reis

Oceanografie: de oceanenGrootte en diepte van de oceanenAlgemeen 71% aardoppervlak = oceaan o Noordelijk halfrond: 61% water o Zuidelijk halfrond: 81% water Diepte van land uit neemt toe tot ongeveer 200 m (= continental shelf) Vanaf hier neemt diepte snel toe tot diepte van oceanen (gemiddeld 3800 m) Vooral westelijke deel Stille Oceaan erg diep Diepste punt (Mariana trog): 10 863 m

3de Bach NW Topografie van de oceaanbodem Atlantische Oceaan


Meteo

Mid-Atlantische rug o Diepten minder dan 3 000 m o Zelfs eilanden o Enkel aan evenaar onderbroken door kanaal met diepte van 7 000 m Oosten & westen van rug dieptes van 5 000 m en meer Zuidelijk halfrond vorming van Kongolese & Braziliaanse bekken Strekken zich uit tot ongeveer 30S (Walvisrug & rug van Rio Grande) Invloed beide ruggen op onderwatercirculatie belangrijk

Stille Oceaan Erg diepe troggen voor Japanse eilanden o Bijna allen dieper dan 8 000 m o Grootste oceaandiepte (zie boven) Noordelijk halfrond grootste deel ingenomen door Noord-Pacifische bekken

Indische Oceaan Westelijke deel qua topografie complex Verschillende ruggen omsluiten diepe bekkens Oostelijke deel ingenomen door Indo-Australische bekken Grootste diepte in deze oceaan nabij Soendra-trog (7 455 m)

Eigenschappen van het zeewaterZoutgehalte Samenstelling Algemeen 35 promille zout Verschillende elementen in zout steeds dezelfde o Chloor o Sodium o Magnesium o Sulfaat Aan boord bepaald ahv meten densiteit & temperatuur

Verdeling van het zoutgehalte over de oceaanoppervlakte In open oceanen schommelt het zoutgehalte lichtjes Grote variaties in zeen Densiteit zeewater verschilt met zoutgehalte Zoutgehalte in diepere lagen is constanter dan zoutgehalte in oppervlaktewateren

3de Bach NW Temperatuur van het zeewater Temperatuur van het zeeoppervlak


Meteo

Dagelijkse & jaarlijkse veranderingen gering Kan enorme luchtmassa in temperatuur laten stijgen tegen geringe eigen temperatuurdaling Dagelijkse verandering o Gemiddelde breedten: 1C o Tropen: 0,5 C Jaarlijkse verandering: 3 5C Waarden sterk benvloed door zeestromen

Diepzeetemperaturen Zeewatertemperatuur neemt af met de diepte Niet geleidelijk & verschillend van oceaan tot oceaan / bepaalde gedeelten zelfde oceaan Verschil veroorzaakt door verticale & horizontale stromingen, drempels & bergruggen Vermindering temperatuur snel in bovenste lagen (tot op 500 m) Vermindering traag tot 3 000 m (ongeveer constante temperatuur) Op bodem van oceaan nabij 0C

Dichtheid Verandering met de temperatuur Dichtheid verandert in functie van de temperatuur Zoetwater grootste dichtheid op 4 Zee water grootste dichtheid op 3,5C (bevriezing bij 1,9C)

Verandering met de diepte Dichtheid vergroot met druk => diepte Voorwerp met dichtheid > 1,1 kan bodem bereiken

Kleur en doorzichtigheid Hangt af van zuiverheid & transparantie water Zuiver water => rode en gele stralen geabsorbeerd => blauwe kleur teruggekaatst Vaste stoffen in water => ook rode & gele stralen gedeeltelijk teruggekaatst => groen Minder diepe zeen: invloed van aard van bodem Doorzichtigheid neemt af van tropen naar hogere breedten (door aanwezigheid Diatomeen) Door kleurverandering kan men soms zeestromen waarnemen Lichten van zee soms te wijten aan zeevis die bij bederf lichtgevende bacterin ontwikkelt

3de Bach NW


Meteo

Het waarnemen van oceaanstromingenGeschiedenis Problemen voor goede waarnemingen stroming o Bepalen van de drift o Invloed golven & wind o Positiebepaling ahv gegist bestek o Slecht weer Door elektronische plaatsbepaling correctere posities Gegevens over stroming nauwkeuriger Ideaal = apparatuur vast op boei

Gebruik van de stroominformatie Goede praktische kennis nodig (veiligheid & economische redenen) Hoe kleiner de scheepssnelheid hoe belangrijker invloed van stroom Economisch aspect vooral belangrijk bij tegenstroom op kortste route Reizen waarop tijd te winnen valt o Lange reizen o Equatoriale of tropische wateren o Oostelijke / westelijke koers Veiligheid: schepen met grote drift (kleine snelheid)

Voorstelling van de stroming op kaart Gemiddelde stroomvector Gemiddeld waargenomen stroming, richting & kracht op welbepaalde locatie gedurende bepaalde periode Geeft uiteindelijke verplaatsing water weer Richting weergegeven door pijl Getal boven pijl = snelheid (mijl / dag) Cijfer onder pijl = aantal waarnemingen waarop gemiddelde is gebaseerd

Vectorile voorstelling van de overheersende stroming dikwijls nuttiger dan gemiddelde stroomvector

Stroomroos Conform windroos Pijl onderverdeeld volgens relatieve frequentie Pijl geeft stromingsrichting Lengte geeft frequentie van de richting aan Schaal geeft verhouding van de snelheid van de stroming weer Cijfer in rondje geeft percentage zwakke stromingen (< 6/dag)

3de Bach NW


Meteo

De krachten die stromingen doen ontstaanDe primaire krachten Invloed van de wind op de oceanen Wind oefent invloed uit op wateroppervlak Indirecte invloed op vorming stroming Stroming veroorzaakt door wind = driftstromen / winddriften

Drukkingskrachten Druk op zekere diepte = gewicht van waterkolom erboven p(z) = z * (s,t,p) * g o z = diepte o (s,t,p) = densiteit van zeewater bij zoutgehalte s, temperatuur t & druk p op diepte z o g = aardversnelling Stel op horizontaal valk een drukverschil => horizontale drukkracht in richting van laagste druk Niveauverschillen in zeeoppervlak kunnen dan voorkomen & horizontale drukverschillen doen ontstaan Redenen waarom verschillen o Densiteit verandert o Hoogteverschil in zeeoppervlak agv grote atmosferische drukverschillen o Constante winden hopen water op tegen continent Zeeoppervlak zelf is niet horizontaal Hoogteverschillen & drukgradinten kunnen zeewater in beweging zetten = geostrofische stroming Vanaf dat water in beweging komt => andere krachten

De secundaire krachten Invloed op beweging watermassa, niet op waterdeeltje zelf Kunnen geen waterdeeltjes in beweging brengen, enkel invloed op al bewegende waterdeeltjes

Corioliskracht Fictieve kracht Afwijking naar rechts op noordelijk halfrond (links op zuidelijk) Nul op evenaar, maximaal op polen Levert geen arbeid Belangrijke studie bij min of meer constant verplaatsingen

3de Bach NW Kracht door interne wrijving


Meteo

Viscositeit is maat voor interne wrijving Speelt vooral rol bij overbrengen beweging naar onderliggende lagen Snelste deeltjes afgeremd door minder snelle

Soorten stromingenDriftstroom Theorie van Eckman IJsbergen bewegen in andere richting dan windrichting Hoek tussen beiden 20 40 (ijsbergen steeds meer naar rechts) Reden: ijsberg meer benvloed door stroom dan door wind Door corioliskracht stroming naar rechts afgebogen (noordelijk halfrond) In voldoende diep bassin richting driftstroom aan oppervlak 45 naar rechts afgebogen tov richting waarheen wind waait Kracht driftstroom wijzigt proportioneel met windkracht & neemt exponentieel af met diepte Bij toenemende diepte meer afwijking Vectoren vormen een spiraal Op zeker diepte richting omgekeerd aan windrichting (1/23ste van de kracht) Beweging water beperkt tot bepaalde laag (= Eckman-laag) Gemiddelde bewegingsrichting = loodrecht op richting wind Uitzondering = evenaargebied (geen coriolis) LATER gevormde hoek < 45

Divergentie & convergentie Meer water toestroomt dan wegstroomt = convergentie => neerwaartse beweging watermassa (regio subtropische hogedrukgebieden) Meer water wegstroomt dan toestroomt = divergentie => opwaartse beweging watermassa

Opstijgend water / upwelling Bewegingssnelheid eerder laag (20 m/jaar) Vooral langsheen evenaar Ook terug te vinden langsheen kusten waar winden parallel met kustlijn waaien

De algemene oceaanstromingenDe eenheid van de oceanen Op kaarten lijken oceanen autonome eenheden te zijn Volgens oceanografen wel een eenheid

3de Bach NW


Meteo

De Zuidelijke Oceaan Vaak opgesplitst in sectoren Te beschouwen als volwaardige oceaan 22% totale oceaanoppervlak Langsheen Antarctica smalle band tegen wijzerzin (volgt kustlijn) Verder van kust Antarctische circumpolaire stroming aangedreven door overheersende westenwinden In wijzerzin rondom Antarctica tussen 25 & 65Z Beide stromingen gescheiden door Antarctische divergentie Valt nagenoeg samen met atmosferische convergentie nabij gebieden lage druk rond 60Z Noordelijke rand zuidelijke oceaan, bij subtropische convergentie, ontmoet circumpolaire stroming zuidelijke component van grote anticyclonale stromingen Langs westkusten continenten splitst stroming in 2 o Belangrijkste deel oostelijke richting o Ander deel noordwaarts langsheen westkusten

De Atlantische Oceaan 2 belangrijke anticyclonale draaikolken Beide anticyclonale bewegingen belangrijke klimatologische rol

De Stille Oceaan Eveneens 2 anticyclonale draaikolken Koude cyclonale stroming in golf van Alaska Gelijkenis tussen Atlantische & Stille Oceaan El Nio

De Indische Oceaan NE moesson van november tot januari NE moesson van februari tot april SW moesson van mei tot september

Vorming en beweging van zeeijs en ijsbergenAlgemeenheden Belangrijk verschil tussen ijsregimes in Arctische Oceaan & Antarctica

Soorten ijs Zeeijs

3de Bach NW IJsbergen Rivierijs


Meteo

Vorming van ijs Aanwezigheid zout benvloedt ijsvorming o Temperatuur o Densiteit zeewater Afkoeling vanaf oppervlak => dalende beweging = convectieproces

Vorming ijs in zoet water Maximale densiteit bij 4C

Vorming ijs in zout water Maximale densiteit bij 3,5C bij 35 promille Bij voldoende warm water kan ijsvorming worden voorkomen door convectiestromingen (vooral bij voldoende diepe oceanen) Convectiestromingen bij 2 lange met verschillende densiteit o 1/7de van zeeijs drijft boven water o Dikte zeeijs neemt van onderen uit toe o Accumulated frost degree-days o Invloed van dikte ijs op vorming ervan o Invloed sneeuw op ijsvorming o Zoutgehalte ijs

Classificatie van het ijsZeeijs Fast ice Pack ice Onderverdeling naar vorm & afmeting o New ice Fine ice spicules 2,5 cm = FRAZIL ice Bevroren frazil ice = GREASE ice SLUSH ice (ijsschellen met sneeuw) SHUGA + golven o Young ice (na afkoeling) ICE RIND (laag zoutgehalte) / NILAS (hoog zoutgehalte) PANCAKE ice (oiv golven & wind) GREY ice / GREY WHITE ice o First year ice ICE CAKES / FLOES = elk stuk relatief vlak zeeijs Dun = 30 70 cm Medium = 70 120 cm

3de Bach NW


Meteo

Dik < 200 cm o Second year ice o Multi year ice (tot 3,5 m dik) IJsbergen Het leven van een ijsberg Zoet water Afkomstig van gletsjers Verkleinen door afkalven / smelten / erosie

Verdeling van Arctische ijsbergen Groenland Cape Farwell Groenland stroom & Labradorstroom Ongeveer 200 ijsbergen / jaar bereiken 48N

Verdeling van Antarctische ijsbergen Voornamelijk tafelbergen Opeenstapeling sneeuwlagen Grote afmetingen (20 30) Tot 40 50S Eerst ijsbergen, dan zeeijs Gevaar van ijsberg (zichtbaarheid) Verdeling zeeijs: pilot books raadplegen

Indeling van ijsbergen

Soms naar kleur

3de Bach NW


Meteo

o Black & white bergs o Ondoorschijnend mat wit groene blauwe vlekken

3de Bach NW


Meteo

Voortekens voor het gevaar van ijs Visueel waarnemen / radar Afwezigheid deining Geluid kalvende / krakende ijsbergen Waarneming growlers & kleine stukken ijs Witte vlek in mist Geluid van zeevogels, zeehonden, walvissen & pinguns Echo van mistseinen Geklots zee tegen ijsbergen Ice-blink Mistbanken bij pack ice Daling zeewatertemperatuur beneden 1,1C

International ice patrol Verschillende voor verschillende gebieden Rapporteren volgens SOLAS o IJs o Drijvende dingen o Ander gevaar voor navigatie o Stormen o Luchttemperatuur onder 0C SECURITE + o Type ijs o Positie o Concentratie o Dikte o Afmeting o Vorm Naar ice patrol o Elke 6 uur watertemperatuur o Weerbericht o Tussen 40 52N & 38 58W

IJsafzetting aan boord van schepen Sommige meteorologische omstandigheden => ijs aan boord Oorzaken o Mist bij vriestemperaturen o Aanvriezende motregen o Buiswater / zeen bij vriestemperatuur zeewater In extreme gevallen kan het schip kapseizen Veiligste oplossing o Zoek warmer water op o Zoek beschutting

3de Bach NW o Verander koers & vaart


Meteo

WeersvoorspellingInleiding Meteorologische kaart = basis voor weersvoorspelling

Informatie nodig om tot goede analyse te komen Weerkaart met positie verschillende weersystemen Drukverdeling Identificatie & vorming luchtmassas Vervolg voorgaande weerkaart

Gebruik synoptische kaarten in weersvoorspelling Synoptische kaart = samenvatting weer op bepaald moment Opeenvolging kaarten laat toe beweging & vorming weersystemen op te volgen Belangrijk verschil tussen analyse & voorspelling

Weersevolutie tijdens de passage van een frontale depressie

Gegevens kunnen van actuele weerkaart gekopieerd worden rekening houdend met o Dag - nacht effect o Veranderingen in relif o Evolutie weersysteem

3de Bach NW


Meteo

Enkele basisregels voor weersvoorspelling Normale omstandigheden niet nodig om zelf prognose op te stellen Volgende vuistregels o Serie kaarten beweging verschillende weersystemen aantonen o Regel van persistentie o Frontale depressies neiging om als familie te verplaatsen o Depressie met warme sector parallel aan isobaren verplaatsen o Depressie met wind mee rond anticycloon o Occlusie traag & onregelmatig o Niet-frontale depressie in richting van sterkste winden o Front dat dicht bij elkaar liggende isobaren snijdt = snel o Front parallel aan isobaren = langzaam o Warme front ongeveer halve windsnelheid o Kleine anticyclonen sneller dan grote anticyclonen o Secondaire depressie draait cyclonaal rond moederdepressie o Rechte isobaren weer gelijk aan weer van bovenwindsstation Zonder kaart, goed waarnemen => weersvoorspelling 6 uur o Dalende barometer weersverslechtering o Stijgende barometer niet noodzakelijk weersverbetering o Combinatie dalende barometer, naderende cirrus uit westen, wijziging windrichting => weersverslechtering o Hoge, snelle bewolking => weersverslechtering o Na koufront, daling barometer & krimpende wind => opnieuw slecht weer o Aanwezigheid deining wijst op slecht weer in nabijheid Geen kaart, volgende elementen opvolgen o Richting & kracht ware wind o Barometer barograaf o Wolken o Staat zee o Temperatuur zeewater Vooral wijzigingen in waarden belangrijk Alleenstaand element biedt nooit zekerheid

Meteo (deel 2)

Documents

Transcript of Meteo (deel 2)