Meten we wat we willen meten met de ANTAT?...Afasieconferentie "State of the Art 2014” Marina...

Meten we wat we willen meten met de

ANTAT?

Dr. Marina Ruiter

Universitair docent - Radboud Universiteit

Onderzoeker / Spraak- en Taalpatholoog / Logopedist – Sint Maartenskliniek

Afasieconferentie "State of the Art 2014” Marina Ruiter 2

Inhoud

(1) Introductie functionele communicatie en ANTAT (en Scenario

Test)

(2) Klinische relevantie meten op activiteitenniveau

(3) Kritische reflectie op de ANTAT a.d.h.v. casuïstiek

(4) Conclusie en klinische implicatie

Inleiding

• Functionele communicatievaardigheid

• ANTAT

• Scenario Test


Functionele communicatievaardigheid

Diverse definities; vaak genoemde componenten:

• Vaardigheid om een boodschap over te brengen,

ongeacht het gekozen communicatiekanaal (e.g.,

Fratalli, 1992)

• In alledaagse communicatieve situaties (e.g., Elman &

Bernstein-Ellis, 1995)

• Effectiviteit: Boodschap begrijpelijk? (e.g., Blomert,

1990)

• Efficiënte overdracht van essentiële informatie? (e.g.,

Ruiter et al., 2011)

www.sclera.be

5


Naam test Amsterdam-Nijmegen Test voor

Alledaagse Taalvaardigheden (ANTAT)

Scenario Test

Auteurs

(publicatiejaar)

Blomert, Koster & Kean (1995) Van der Meulen et al. (2008)

Gemeten construct Verbale functionele communicatie

(spreken)

(Non)verbale functionele communicatie

(alle beschikbare communicatiekanalen)

Primaire doelgroep ‘Patiënten met verworven afasie’

(Afasiepatiënten met milde tot matige

expressieve stoornissen)

Afasiepatiënten met matige tot ernstige

expressieve stoornissen

Overig Tevens beoordeling communicatieve

zelfredzaamheid

Bronpagina afbeelding: http://www.k2-publisher.nl/pnl/antat-amsterdam-

nijmegen-test-voor-alledaagse-taalvaardigheden-formulieren.html

Bronpagina afbeelding: http://www.k2-publisher.nl/pnl/antat-

amsterdam-nijmegen-test-voor-alledaagse-taalvaardigheden-

formulieren.html

http://www.k2-publisher.nl/pnl/antat-amsterdam-nijmegen-test-voor-alledaagse-taalvaardigheden-formulieren.html



Amsterdam-Nijmegen Test voor Alledaagse

Taalvaardigheden (ANTAT; Blomert et al., 1995)

• Twee parallelversies

• Elke versie 10 (test)scenario’s

van alledaagse

communicatieve situaties:

“U bent in de stomerij. U komt

dit ophalen en krijgt het zó

terug. Wat zegt u?”


Scoringswijze ANTAT

De verbaal-mondelinge response wordt gescoord

op twee schalen:

• De begrijpelijkheid van de boodschap, ongeacht

de welgevormdheid van de uitingen (A-schaal)

• De verstaanbaarheid van de uitingen (B-schaal)

Elke schaal heeft 5 punten: 1 = geheel niet

2 = enigszins

3 = middelmatig

4 = redelijk

5 = goed

8


Bron: Handleiding ANTAT (Blomert et al., 1995)

8

www.sclera.be


Bron: Commissie

Testaangelegenheden Nederland

(COTAN)

http://www.cotandocumentatie.nl/t

est_details.php?id=343

http://www.cotandocumentatie.nl/test_details.php?id=343

Klinische relevantie afnemen ANTAT


Waarom functionele communicatie meten?

• Meten effect hersteltherapie

Taalfunctie en functionele communicatievaardigheid (FC)

kunnen gedissocieerd zijn (e.g., Irwin et al., 2002; Marini et al., 2007).

1) FC > taalfunctie Sommige afasiepatiënten “communicate better than they talk”

(Holland, 1977)

2) FC < taalfunctie

Mogelijke verklaringen?


Waarom functionele communicatie meten?

Deelconclusie:

Meten FC is belangrijk bij evaluatie hersteltherapie, omdat

taalfunctie en functionele communicatievaardigheid (FC)

gedissocieerd kunnen zijn.

Waarom is het meten van FC nog belangrijker bij het meten

van het effect van compensatietherapie?

FC is vaak de enige uitkomstmaat:

Meestal geen vooruitgang op functieniveau verwacht

Kritische reflectie op de ANTAT

Aan de hand van casuïstiek


Amsterdam-Nijmegen Test voor Alledaagse

Taalvaardigheden (ANTAT, Blomert, Koster & Kean, 1995)

Scenario: “De kinderen op straat voetballen vlak

voor uw voordeur. U heeft dat al vaker verboden.

U gaat naar buiten om de jongens toe te spreken.

Wat zegt u?

1 - geheel niet

2 - enigszins

3 - middelmatig

4 - redelijk

5 - goed

Opdracht: Scoor voor jezelf de volgende scenario’s :

A - Kapper

B - Boodschappen

1 - Stomerij

2 - Voetballen

Bronpagina afbeelding: http://www.k2-

publisher.nl/pnl/antat-amsterdam-nijmegen-test-

voor-alledaagse-taalvaardigheden-formulieren.html



Wat valt op bij het scoren v.d. ANTAT (item ‘voetballen’) ?

• Waarschijnlijk veel variatie in scores door verschillende

beoordelaars

• Wat is de oorzaak van deze variatie?

17


Kritische reflectie op huidige scoringswijze

A-schaal: De begrijpelijkheid van de boodschap,

ongeacht de welgevormdheid van de uitingen.

17

www.sclera.be

Geen extern criterium voorhanden:

• Welke informatie is essentieel om

de boodschap te begrijpen?

• Hoeveel informatie moet

overgedragen worden om een

bepaalde score toe te kennen? www.sclera.be


Kritische reflectie I

Kwantitatieve analyse

= analyse waarbij telbare maten worden gebruikt,

gebaseerd op gegevens van niet-afatische

sprekers.

Kwalitatieve analyse

= inhoudelijke analyse waarmee een beschrijving

v.e. bepaald linguïstisch niveau wordt gegeven

(Boxum et al., 2010).

= interpretatieve analyse; beoordelingsschalen

vaak gebruikt

arbeidsintensief,

maar relatief objectief

snel, maar relatief

subjectief

De huidige scoringsprocedure is gebaseerd op een kwalitatieve

beoordeling in plaatst van op een kwantitatieve beoordeling.


Propositie(s) Hulpstappen Score Opmerkingen

Lepel Volledige reactie

waarbij geen hulp nodig is

3

Stimulering ander communicatiekanaal

2

Ja/nee vragen Is de soep heet? Wilt u een lepel?

1

Niet alle ja/nee vragen correct beantwoord

0

Kritische reflectie I

De huidige scoringsprocedure is gebaseerd op een kwalitatieve

beoordeling in plaatst van op een kwantitatieve beoordeling.

Met een kwantitatieve beoordeling zou een extern criterium gecreëerd

kunnen worden (Scenario Test, studie Blomert; 1990).

Scenario 6C: Dan komt de

soep. Maar u heeft geen

lepel (eetgebaar). Wat doet

u?

Bron: Scenario Test (Van

der Meulen et al., 2008)

20


Casus

Mw. IH

49 jaar

Premorbide rechtshandig

Verkoopster (LBO)

(op T1) 8 wkn post-onset, SAB LH

AAT-ALLOC: Niet-classificeerbaar, overall ernst: z = - 0,26

(gemiddeld)

T1 ----------------------- T2

ANTAT I ANTAT II

ANTAT II ANTAT I

20

www.sclera.be

8 wkn

Effect geleid herstel op FC

( = effect van spontaan herstel + therapie)

21


Scenario 1: U bent nu in de stomerij. U komt dit

(overhemd) ophalen en krijgt het zo terug. Wat zegt u?

Score 1

(A-schaal)

T1 Ik heb deze blouse gebracht om te laten maken, d’r zit nu een gat

in, d’r is iets gebeurd hier in de zaak, want zo was nie nie hoe ik

hem hier bracht. Hoe gaan jullie dit doen? Want zo neem ik hem

niet mee. Kan dat nog gemaakt worden? En anders moet ik nog ..

geld om een nieuwe te kopen.

5

T2 Ja, dat ik mijn blouse heb laten.. schoon laten maken en hebben

hun hem verbrand. Wat gaan jullie hieraan doen? Gaan jullie mij

helpen?

5

Enkele voorbeelden responsen IH

1 Gescoord door 2 onafhankelijke logopedisten, interbeoordelaarsovereenstemming

varieerde van .656 to .926 (M = .787) (aanzienlijke tot bijna perfecte overeenstemming)

22


Scenario 7: U ziet uw buurman lopen. U wilt hem vragen

om een keertje op bezoek te komen. Wat zegt u?

Score

(A-schaal)

T1 Hee Jan! Heb je zin om bij mij straks een kopje te komen.. een

kopje .. alleen maar een kopje koffie.. Kom je vanmiddag bij mij iets

lekkers drinken, kom je gezellig bij mij op visite?

5

T2 Hoi! Kom je lekker bij mij een kopje koffie uh.. Kom je vandaag

lekker bij mij een kopje koffie drinken? Of iets anders drinken?

Gezellig.

5


23


Scenario 15: Er is bij u een kind gevallen. Het ziet er niet

zo best uit. U belt naar de huisarts en zegt?

Score

(A-schaal)

T1 Dan zou ik gelijk naar buiten gaan, als ik dat gezien had, dan ging

ik gelijk naartoe en zorgen dat die, als het ernstig is, dat ze blijven

…, ik zou gelijk de politie bellen, de politie uh.. het ziekenhuis… hoe

zeg ik het nou. En de dokter op kan bellen van: d’r is iets gebeurd

en dit is de datum en kunnen jullie gelijk komen, er is iets heel

gevaarlijk gebeurd.

4

T2 Uh.. d’r is iemand gevallen. Zou jij alstublieft hierheen kunnen

komen? Want uh die heeft iets gevallen, een gat in haar hoofd. Zou

u dan kunnen komen? Of ik bel de .. het ziekenhuis op

4


24


Wat valt op aan deze drie

voorbeelden?

Begrijpelijkheidsscore (A-schaal)

onveranderd, maar op T2 minder

woorden nodig dan op T1.

Hypothese:

• verbale efficiëntie toegenomen, en

• verbale effectiviteit gelijk gebleven

(in totaal bij 9 scenario’s).

Echter, hypothese niet te toetsen met

de ANTAT.

25


Vaardigheid gemeten om de

boodschap over te brengen?

Ja, hoewel alleen het

spreken beoordeeld wordt

Ja, in alle beschikbare

communicatiekanalen (bv.

spreken, schrijven, tekenen,

grootte/vorm, gebaren en/of

OC-middel)

In alledaagse

communicatieve situaties?

Ja, m.b.v. scenario's Ja, m.b.v. scenario's

Effectiviteit gemeten? Ja, verbale effectiviteit,

kwalitatief gemeten

Ja, (non)verbale effectiviteit,

kwantitatief gemeten

Efficiëntie gemeten? Nee Nee

Componenten Functionele communicatie

26


Voorbeeld verminderde (non)-verbale efficientie

[film]

27


Deelconclusies ANTAT a.d.h.v. casuïstiek

• Verbale functionele communicatievaardigheid wordt

kwalitatief gescoord op een 5-puntsschaal.

Geen extern criterium voorhanden enige mate

van subjectiviteit: welke en hoeveel informatie is

essentieel in elk scenario?

• Verbale efficiëntie wordt niet gemeten.

27

Ontwikkeling kwantitatieve scoring

29


Onderzoeksvraag Ruiter et al. (2011)

Naar analogie van onderzoek Blomert (1990):

Leidt het vervangen van de huidige kwalitatieve score door

een kwantitatieve score, die gebaseerd is op de informatie

die essentieel is, tot een verdere verbetering van de

constructvaliditeit van de ANTAT?

Potentiële voordelen:- Toename sensitiviteit bij meten verbale effectiviteit (Grande et al., 2008)

- Mogelijkheid om verbale efficiëntie te meten vollediger beeld

verbale functionele communicatie

29

www.sclera.be

30


Methode

(1) ANTAT afgenomen bij 24 Nederlandstalige sprekers zonder afasie.

(2) Lijst samengesteld van de proposities die door minimaal 30% van de niet-afatische sprekers werden geproduceerd.

Een propositie kan op verschillende manier verwoord worden. Bijvoorbeeld, beschadigd (overhemd) kan uitgedrukt worden als:

“U heeft mijn overhemd geruïneerd”“Er zit nu een brandgat in mijn blouse”“Hemd kapot”

30

31


Methode (vervolg)

(3) Elke propositie onderverdeeld in Content Units (CUs; Yorkston & Beukelman; 1980) ANTAT-CU

Content Unit (CU): “a grouping of information that is always expressed as a unit by normal speakers” (p.30)

Propositie: Beschadigd (overhemd)CUs : beschadigd (CU 1), overhemd (CU 2)

(4) Analyse reponsen van Nederlandstalige afatische sprekers (N = 10) met ANTAT-CU

32


Samenvatting resultaten Ruiter et al. (2011)

Kwantitatieve scoringsmethode lijkt de constructvaliditeit

van de ANTAT verder te verbeteren, want:

- Verbeterde sensitiviteit (verbale effectiviteit);

- Mogelijkheid om verbale efficiëntie te meten

completer beeld van de verbale functionele communicatie

Voor details zie:

- Ruiter et al. (2011). Towards a quantitative measure of verbal effectiveness and

efficiency in the Amsterdam-Nijmegen Everyday Language Test (ANELT).

Aphasiology, 25 (8), 961-975.

- Poster “Counting what counts: Quantifying essential information with ANELT-CU”

32

www.sclera.be

Klinische relevantie

Belang meten verbale effectiviteit en efficiëntie


Functionele communicatie: effectiviteit en efficientie

Compensatietherapie kan beide aspecten verschillend beïnvloeden

Voorbeeld I: Chronische Anomische afasie

• Pre-therapie: overwegend hyperniemen (dier), lege woorden (ding) of geen response (opgeven spreekpoging)

• Therapie : zelfstandig geïnitieerde omschrijven produceren • Post-therapie: doeltreffende omschrijvingen (bv. Een groot dier met

een hele lange nek, leeft in Afrika)

Beschrijf de pre-post veranderingen in verbale effectiviteit en efficiëntie

Antwoord: Toename effectiviteit, afname efficiëntie


Functionele communicatie: effectiviteit en efficientie

Compensatietherapie kan beide aspecten verschillend beïnvloeden

Voorbeeld II: Chronische Broca-afasie

• Pre-therapie: correctieve adaptatie, moeizame productie / herhaalde pogingen productie volledige zinnen

• Therapie : zelfstandige initiatie en continu gebruik van ellipsen• Post-therapie: preventieve adaptatie, productie van telegramstijl

Beschrijf de pre-post veranderingen in verbale effectiviteit en efficiëntie

Antwoord: Toename efficiëntie, dezelfde mate van effectiviteit

36


Conclusie en take home message I

1) In elke fase van de revalidatie zowel taalfunctie als

de functionele communicatievaardigheid meten.

2) Functionele communicatievaardigheid kent twee

deelmaten: effectiviteit en efficiëntie. De ANTAT

meet alleen de effectiviteit.

Verminderde efficiëntie kan - net als verminderde

effectiviteit - tot frustratie bij afasiepatiënt leiden.

Omdat verbale efficiëntie met de huidige ANTAT

niet gemeten wordt, lijkt het belangrijk hierbij

(voorlopig) te vertrouwen op je klinische oordeel (of

dit verder te ontwikkelen).

Tip: ‘kijk wat vaker op de klok’).

37


Conclusie en take home message II

3) Indien je geen vooruitgang meet op de

ANTAT KAN dit betekenen dat de verbale

effectiviteit gelijk is gebleven, maar dat de

verbale efficiëntie wel is toegenomen.

Als je met de ANTAT dus geen

effect meet, hoeft dat NIET te

betekenen dat je therapie niet tot

een verbetering van de

functionele communicatie heeft

geleid.

38


Tot nu toe meegewerkt & vervolg ANTAT-CU

v.l.n.r.: Laura Bock, MA; Marina Ruiter, PhD, Em. Prof. Toni Rietveld, PhD,

Elisabeth Meyer, MsC, Prof. Kirstin Bilda, PhD, & Marie Leienbach, MA

38

Em. Prof. Herman Kolk, PhDErica Lotgering, MA Nienke Dijkstra, MA

v.l.n.r.: Lea Maessen, MA; Marjolein Bruijstens, MA; Berber

Spliethoff, MA

Lopend onderzoek / korte termijn:

- Uitbreiden kwanitatieve normering

NLse versie

- Ontw. kwantitatieve normering voor

Duitstalige ANTAT samen met

Hogeschule für Gesundheid in

Bochum

Lange termijn: Producten ‘terug’ naar

de klinische praktijk

Meten we wat we willen meten met de ANTAT?...Afasieconferentie "State of the Art 2014” Marina...

Documents

Transcript of Meten we wat we willen meten met de ANTAT?...Afasieconferentie "State of the Art 2014” Marina...