Meerjarenbeleidsplan 2010 t/m 2014

“Kind en gezin”

Juni 2011

2

Inhoudsopgave 1. Inleiding .............................................................................................................................................................. 3 2. Achtergrond ........................................................................................................................................................ 4 3. Visie, Missie, Kernwaarden en Strategie ............................................................................................................ 4 4. Trends ................................................................................................................................................................. 6 5. Analyse van de interne en de externe omgeving ............................................................................................... 8

5.1 Interne omgeving .......................................................................................................................................... 8 5.2 Externe omgeving ......................................................................................................................................... 8 5.3 Conclusies ..................................................................................................................................................... 8 5.4 Positionering ................................................................................................................................................. 9 5.5 Samenwerking .............................................................................................................................................. 9

6. Doelstellingen en interventies .......................................................................................................................... 10 6.1 Algemene doelstelling ................................................................................................................................ 10 6.2 Interventies ................................................................................................................................................. 11

6.2.1 Veilige leefomgeving......................................................................................................................... 12 6.2.2 Dagelijkse levensbehoeften ............................................................................................................... 14 6.2.3 Toegang tot Basisgezondheidszorg ................................................................................................... 16 6.2.4 Basis onderwijs .................................................................................................................................. 18 6.2.5 Maatschappijopbouw ........................................................................................................................ 19 6.2.6 Beleidsbeïnvloeding ........................................................................................................................... 21

7. Landenplan ....................................................................................................................................................... 22 7.1 Albanië ........................................................................................................................................................ 22 7.2 Armenië....................................................................................................................................................... 23 7.3 Bulgarije ...................................................................................................................................................... 24 7.4 Georgië ........................................................................................................................................................ 25 7.5 Moldavië ..................................................................................................................................................... 25 7.6 Oekraïne Achtergrond ................................................................................................................................ 26 7.7 Roemenië .................................................................................................................................................... 27 7.8 Servië .......................................................................................................................................................... 28

8. Programma Bewustwording en Draagvlakversterking in Nederland ............................................................... 29 9. PR & Fondsenwerving ....................................................................................................................................... 30

BIJLAGEN .................................................................................................................................................................... 32 Bijlage 1 Meerjarenbegroting 2010 t/m 2014 .................................................................................................. 33 Bijlage 2 Probleemboom Kom over en help ..................................................................................................... 34 Bijlage 3 Overzicht interventie strategieën – projecten ................................................................................... 35 Bijlage 4 Mission statement Kom over en help ................................................................................................ 36 Bijlage 5 Strategie & strategische doelen ......................................................................................................... 38 Bijlage 6 Partner policy Kom over en help ........................................................................................................ 39 Bijlage 7 Partners in Oost-Europa .................................................................................................................... 41 Bijlage 8 Partner Analyse 2010 ......................................................................................................................... 42 Bijlage 10 Kantoorstaf, Bestuur & Bestuurscommissies, Vrijwilligers, PC’s en Comité van Aanbeveling .......... 45

3

1. Inleiding Dit is het meerjarenbeleidsplan van de stichting Kom over en help voor de periode 2010 t/m 2014, inclusief de meerjarenbegroting. Alle plannen voor de toekomst staan onder het voorbehoud van Jacobus of de wederkomst van Christus. Kom over en help, opgericht in 1974, is al meer dan 35 jaar betrokken bij hulp aan kerken en christenen in Oost Europa en vanaf 2006 ook in Eurazië. Tijdens de eerste periode van 1974 tot 1989 was de hulp vooral gericht op de ondersteuning van de ondergrondse kerk d.m.v. illegale Bijbel- en lectuurtransporten. In de tweede periode van 1990 tot 2009 heeft het werk van de organisatie zich toegespitst op een viertal programmadoelstellingen: 1) Geestelijke Toerusting, 2) Diaconaat, 3) Structurele Ontwikkelingsactiviteiten 4) Bewustwording en Draagvlakversterking in Nederland. Evaluatie Na een grondige mid-term evaluatie door bestuur en staf, in de periode 2008/2009 is een aantal constateringen gedaan die hebben geleid tot een strategische heroriëntatie van het beleid:

- veranderend Europa, toetreding van Roemenie en Bulgarije tot de EU met een op termijn te verwachten positieve sociaal economische ontwikkeling als gevolg.

- de kerken in het OE van na ‘De Wende’ hebben zich met hulp vanuit het westen positief ontwikkeld en zijn nu minder aangewezen op het zelf ontvangen van hulp en kunnen meer partner zijn in het opzetten van sociale programma’s voor de kansarmen.

- Nog grotere armoede in de doelgroeplanden in Eurazië. - Een te geringe kosten efficiënte werkwijze gezien de vele (kleine)projecten in teveel landen. - Een te geringe capaciteit van de meeste partners.

De gezamenlijke conclusie was:

- focus op thema, - meer effectief in minder landen

Aan onze partners is gevraagd zelf ook te evalueren en met een prioriteitenlijst te komen met het oog op hun beleid voor de komende jaren. In grote lijnen neemt men onze observaties over, maar zelf keuzes maken blijkt lastig mede gezien de lange termijn samenwerking zoals we die hebben met, met name de kerkelijke partners. Opvallend was dat kind en gezin gerelateerde projecten algemeen hoog scoren. Deze kwetsbare groepen staan steeds bij de eerste drie plaatsen op de prioriteitslijsten. Besluit In 2009 is besloten in drie landen af te bouwen en te focussen op kwetsbare groepen als kind en gezin. Zodoende zal er kwalitatieve en kwantitatieve verdieping mogelijk zijn. Het is een uitdaging voor Kom over en help om in de landen waarin ze werkt, specifieke doelgroepen te definiëren als: arme en gebroken gezinnen, zigeuners, jeugd in de kindertehuizen die als 18-plussers op straat komen te staan en (meervoudig gehandicapte) kinderen in instituten. Dit heeft geleid tot een aanpassing van visie, missie, kernwaarden, strategie en doelen. De nieuwe koers is uitgezet, maar de implementatie van dit sterk veranderend beleid vergt enige jaren zo is de verwachting. Daarom zijn de concrete projectplannen op hoofdlijnen uitgewerkt om ook ruimte te laten voor de inbreng van de partners die via regionale partnerconsultaties betrokken zullen worden bij dit proces. Er wordt er een afbouwscenario geschetst voor landen en projecten die zullen stoppen. Nieuwe beleidskeuzes zullen steeds duidelijker worden gaandeweg de termijn van dit MJP. De (meerjaren) begroting is een belangrijk sturinginstrument in dit proces waarbij gewerkt wordt met werkbudgetten zodat adequaat gereageerd kan worden op innovatieve projectvoorstellen. Bij dit meerjarenbeleidplan hoort een meerjarenbegroting die is weergegeven in bijlage 1. Ieder jaar zal het plan en de begroting worden bijgesteld. Tevens wordt elk jaar op basis van dit meerjarenbeleidplan een operationeel jaarplan voor het daarop volgende jaar gemaakt.

4

2. Achtergrond Geschiedenis Kom over en help is opgericht in 1974. De geschiedenis van de organisatie kenmerkt zich door drie verschillende perioden. Vanaf 1974 In Oost-Europa waren jarenlang communisten aan de macht. Voor het christelijk geloof was geen plaats. Toch waren er heel wat Oost-Europeanen in het geheim christen. Onder hen leefde een sterke behoefte aan Bijbels en lectuur. Daarom begon Kom over en help in 1974 met het smokkelen van Bijbels, kinderbijbels en andere christelijke boeken naar deze communistische landen. Dit werk vond plaats in de illegaliteit. Val van het communisme (eind jaren '80) Na de val van het communisme eind jaren tachtig begon een heel nieuwe periode. Evangelisatie was niet langer verboden. De kerken en christenen waren vrij, maar in materieel opzicht waren ze arm. Het werk van de stichting verbreedde zich in de jaren na de Wende dan ook. De communisten hadden geprobeerd alles wat met het christelijk geloof te maken had te vernietigen. Bijbels en christelijke lectuur waren bijna niet voorhanden en ook een nieuwe generatie predikanten met een gedegen theologische opleiding ontbrak. De harde leerschool van de vervolging had de meeste predikanten geestelijk afhankelijk gemaakt, maar voor het voorgaan in en het leiden van een gemeente is een goede opleiding belangrijk. Toen de Oost-Europese kerken vroegen om lectuur, humanitaire hulp en na enkele jaren ook om financiële hulp bij de bouw van kerken, probeerde Kom over en help in deze behoeften te voorzien. Vanaf 1999 Inmiddels was er een jonge generatie in Oost-Europa, die verder af stond van het communisme, maar nog wel te maken had met de gevolgen ervan. De jongeren leerden meer en meer eigen verantwoordelijkheden te dragen en zochten steun op hun weg naar zelfstandigheid. Er was een hang naar economische ontwikkeling. Deze veranderende omstandigheden vroegen ook van Kom over en help een andere benadering, omdat steeds meer relaties uit deze nieuwe generatie kwamen. Het werk was nog niet af, maar er ontstonden nieuwe mogelijkheden om hulp te bieden. Daarom richtte Kom over en help zich, naast de programma’s die al bestonden, ook meer en meer op structureel ontwikkelingswerk. Kom over en help is op het moment actief in Albanië, Armenië, Bulgarije, Georgië, Moldavië, Oekraïne, Roemenië en Servië. Haar partners al daar zijn enerzijds de lokale kerken verenigd in kerkelijke comités en anderzijds Christelijke NGO’s.

3. Visie, Missie, Kernwaarden en Strategie Visie De Bijbel is het Woord van God en daarom voor Kom over en help de inspiratiebron en norm voor al haar handelen. Op grond hiervan weet ze zich van harte gedreven inhoud te geven aan de Bijbelse opdracht het geestelijke en lichamelijke welzijn van de armen, wezen en verdrukten te bevorderen, zodat tekenen van hoop en van de komst van het Koninkrijk van God zichtbaar worden in deze wereld. Missie Kom over en help wil haar kwetsbare naaste in Oost-Europa en Eurazië dienen vanuit de christelijke roeping tot barmhartigheid en recht, in partnerschap met kerken en christelijke organisaties. Kernwaarden Betrokkenheid vanuit verbondenheid Kom over en help heeft vanuit haar geschiedenis een sterke geestelijke verbondenheid met de christenen en kerken die geleden hebben en nog lijden onder de gevolgen van het communisme. Deze verbondenheid leidt tot blijvende betrokkenheid bij hen en bij hun samenleving. De gehéle mens Kom over en help ziet het welzijn van de mens vanuit het holistische perspectief dat de mens in harmonie leeft in zijn relatie met God, zijn naaste, de schepping en zichzelf. Oog voor kwetsbare naaste Kom over en help richt zich primair op kwetsbare groepen. Zij focust daarbinnen op kinderen en families, omdat door armoede en ontwrichting veel kinderen niet kunnen opgroeien en zich niet kunnen ontwikkelen in de veiligheid van een stabiel en waarde(n)vol gezin.

5

Barmhartigheid Kom over en help ziet het als haar roeping om in bewogenheid haar kwetsbare naaste in Oost-Europa en Eurazië te dienen, in navolging van Christus die met innerlijke ontferming en bewogenheid omzag naar de mens in zijn geestelijke en lichamelijke noden. Recht Zoals de Bijbel in het Oude Testament richtlijnen geeft voor de ordening van het maatschappelijke leven waarin de armen rechten hebben en zoals Christus opkwam voor de armen en verdrukten zo wil Kom over en help een stem geven aan hen die niet gehoord worden en geen helper hebben. Partnerschap Partnerschap betekent voor Kom over en help om samen met lokale partners, op basis van gedeelde christelijke visie en uitgaande van gelijkwaardigheid en wederkerigheid, inhoud te geven aan armoedebestrijding. Betrouwbaar en professioneel Kom over en help wil een betrouwbare en professionele organisatie zijn. Zij is dan ook aanspreekbaar op een verantwoorde besteding van middelen, op transparantie in beleid en uitvoering en op de bereidheid te leren van ervaringen. Strategie De strategie van Kom over en help is er op gericht de projecten van lokale partners, te versterken. Kom over en help zoekt aansluiting bij bestaande kerkelijke structuren en christelijke organisaties om in goed overleg op strategisch en operationeel niveau samen te werken. Dat impliceert dat Kom over en help geen projecten in eigen beheer uitvoert. Het werkgebied omvat de volgende landen in Oost-Europa en Eurazië: Albanië, Armenië, Bulgarije, Georgië, Moldavië, Oekraïne, (Roemenië en Servië). Landenkeuze Tot eind 2011 zal afbouw plaatsvinden in: Roemenie: Hoewel met name de Roma en kinderen in institutionele opvang het moeilijk hebben versterkt door de crisis is Roemenië als EU lid in ontwikkeling. Onze partners ontwikkelen zich goed ze hebben meerdere internationale contacten. Servië: Als gevolg van de oorlog en de economische sancties is er veel armoede. Toch heeft Servië ook een sterk potentieel zich snel te ontwikkelen na de opheffing van de sancties (voorwaarde uitlevering van de oorlogsmisdadigers) en mogelijke toetreding de EU op termijn. Wit-Rusland: In goed overleg met onze partner, een kleine groep van baptistengemeenten, is eind 2009 de hulpverlening hier tot een einde gekomen. Er is veel overheidscontrole van de communistische overheid op het publieke en particuliere domein. Toch zijn er ook veel mogelijkheden voor kerken en christenen en in vergelijking met omringende landen is er een positieve economische ontwikkeling. In 2010-2014 zal verdieping en uitbouw van het thema Kind en Gezin plaatsvinden in: Albanië: In dit betrekkelijk kleine land in het zuiden is een zeer instabiele politieke en economische ontwikkeling, met veel corruptie en een zwakke overheid. Er zijn veel (Roma) gezinnen die de aansluiting dreigen te missen. Gezinnen met gehandicapte kinderen worden miskend en deze kinderen missen onderwijs en goede opvang. Er is godsdienstvrijheid maar de nieuwe christenen vormen een zeer kleine minderheid. Bulgarije: Hoewel Bulgarije lid is van de EU is er in dit land een zeer groot probleem op het gebied van de kinderzorg. Er zitten 15.000 tot 20.000 (gehandicapte) kinderen in institutionele opvang. Ondanks veranderend overheidsbeleid onder druk van de EU, worden er maandelijks ong. 100 kinderen in ziekenhuizen achtergelaten door tienermoeders en ouders die niet voor de kinderen kunnen en/of willen zorgen. Een Bijbelse visie op Kind en gezin ontbreekt na de lange communistische invloed die de maatschappij juist op dit punt heeft verziekt. Oekraïne: Hier leven veel gezinnen in armoede en zonder uitzicht op de toekomst. Alcoholisme is tegelijk oorzaak en gevolg van armoede. Ook in dit land zijn veel kinderen die op straat leven en in internaten en opvangcentra terechtkomen waar de zorg ver beneden peil is. Door particulier initiatief en NGO’s komt er meer aandacht voor gehandicapte- en kinderen in institutionele opvang. Christelijke zorg en toegang tot onderwijs vraagt om versterking. In Armenië, Georgië en Moldavië zal er in de eerste termijn van dit MJP verder onderzoek gedaan worden of er met bestaande en mogelijk andere partners relevante projecten gestart kunnen worden op het thema Kind en Gezin. Armenië: Armenië leed na de onafhankelijkheid van de SU ernstige economische schade als gevolg van een blokkade door Turkije en Azerbeidzjan. In de jaren 90 is meer dan een kwart van de totale bevolking uit het land geëmigreerd (diaspora). De grens met Turkije is nog steeds dicht vanwege het conflict over de Turkse genocide. Met Azerbeidzjan is er een conflict over

6

de enclave Nagorno Karabakh. Er is veel werkeloosheid en de sociale voorzieningen zijn slecht. Vooral grote gezinnen, oude mensen en gehandicapten zijn de kwetsbare groepen die hulp nodig hebben. Georgië: Sinds 1991 (onafhankelijk van SU, republiek) hebben ongeveer 1 miljoen mensen het land verlaten (Georgische joden naar Israël en Amerika, anderen naar omliggende landen) Er zijn groet economische problemen als buitenlandse schuld, veel armoede, en achterstallige betalingen van lonen en pensioenen. Slechte sociale voorzieningen waardoor arme gezinnen, ouderen en 9gehandicapte) kinderen in de problemen zijn. Moldavië: Dit land is na de onafhankelijkheid van de SU in 1991 geteisterd door burgeroorlog en politieke instabiliteit. Er is veel invloed (Transnestrie) van Rusland. In 2000 is er de terugkeer van een communistische regering. Moldavië is mogelijk het armste land van Europa met een gemiddeld inkomen van zo’n 500,- euro pp per jaar. Duizenden kinderen leven in zeer slechte institutionele opvang waar het recht van de sterkste heerst. Er is achterstelling van gehandicapten. Er zijn zeer veel gebroken gezinnen door alcohol verslaving, armoede en werkzoekenden in het buitenland. Ook hier zijn ouderen en kinderen dermate kwetsbaar dat er velen vroegtijdig sterven, vooral in de wintermaanden.

4. Trends In Oost-Europa Toetreding van Oost-Europese landen tot de EU Bulgarije en Roemenie als huidige doelgroeplanden van Kom over en help zijn toegetreden tot de Europese Unie. Dat maakt het nog moeilijker om duidelijk te maken aan de achterban dat de organisatie daar nog werk heeft. Die problematiek zal zich ook uitstrekken naar “Oost-Europa” in het algemeen, zelfs als landen geen lid van de EU worden. Naast het profileren van specifieke doelgroepen, denkt Kom over en help na over de keuze van de doelgroeplanden. In de meer welvarende Oost-Europese landen zal de nadruk meer op lobby & advocacy liggen, in de andere landen meer op concrete projecten. Bij lobby & advocacy kan men dan bijv. denken aan politieke betrokkenheid vanuit Nederland en Europees parlement om de druk tot beleidsverandering van de nationale overheden hoog te houden. Maar ook aan de assistentie van de doelgroep bij het verkrijgen van middelen die er in principe al wel zijn op nationaal niveau maar waar de doelgroep geen toegang toe heeft of krijgt. Te denken valt onder andere aan de mogelijkheden tot subsidie

1 vanuit de Europese Unie, niet alleen voor nieuw

toetredende landen, ook voor landen aan de buitengrenzen van de EU. Economische ontwikkeling Er is enige economische ontwikkeling in de doelgroeplanden. De armoede beleving is daarmee enigszins relatief en beweegt mee met het relatieve welvaartsniveau. Vooral bij de jongere generatie is er een geweldige drang naar materialistische welvaart. Ze willen de inhaalslag met het westen maken. De crisis die zich inzette vanaf eind 2008 heeft een enorme impact in alle doelgroep landen en juist ook in Roemenië en Bulgarije. De investeringen uit het westen dalen sterk en de overheden kampen met tekorten die door bezuinigingen hersteld moeten worden. Dit uit zich in werkeloosheid, lagere lonen, pensioenen, en sociale voorzieningen. De kwetsbare groepen merken dit het meest. Migratie Migratie is een gevolg van de openstelling van de EU grenzen. Zowel mannen als vrouwen uit Polen, Roemenië en Bulgarije zoeken werk in de westerse landen. Maar ook mensen uit Oekraïne en Moldavië zoeken hun ‘geluk’ elders. Kinderen worden zo mogelijk achtergelaten bij familie. Maar veel kinderen zwerven rond en doen het slecht op school en komen in de criminaliteit terecht. Veel gelukzoekers vinden niet wat ze zoeken en keren berooid terug of richten zich ook op criminele activiteiten of prostitutie. De ontvangende landen zitten niet te wachten op deze mensen uit het oosten, hoewel bepaalde sectoren als de bouw en landbouw wel goedkope arbeidskrachten in dienst nemen. Dit tot onvrede van de eigen arbeidskrachten die zelf benadeeld zijn door de crisis. Dit komt de beeldvorming over OE niet ten goede. De-institutionalisering Met name onder invloed van de EU en (buitenlandse) Ngo’s komt er bewustwording op gang t.a.v. institutionele opvang van kinderen. Ouders moeten verantwoordelijk zijn en worden gesteld voor de zorg en opvoeding van hun kinderen. Ook is er promotie van pleegzorg en adoptie. Bestaande zorg moet professioneler worden en er ontstaat enige aandacht voor life skill training van 18+ jongeren die een zelfstandig hun weg in de samenleving moeten vinden. Zorg voor gehandicapten en toegang voor hen tot onderwijs en gezondheidzorg blijft nog ver achter.

1 Dergelijke subsidies zijn doorgaans niet gemakkelijk te verkrijgen; samenwerking met specialisten voor de werving ervan –

hetzij specialisten in Nederland, hetzij in Oost-Europa - ligt voor de hand.

7

Kerkelijke ontwikkeling Ook in de kerken ontstaat de oriëntatie op materiele welvaart, waardoor de generatiekloof scherper wordt. De gelovigen die de communistische tijd hebben meegemaakt en die opofferende toewijding tijdens het ‘ondergrondse’ leven lieten zien zijn aan het vergrijzen. Jongeren zoeken hun eigen weg en staan onder grote invloed van het westerse geseculariseerde denken door internationale contacten. Overheden In diverse landen is er een instabiele overheid die soms zelfs wisselend gericht is op het democratische westen dan wel op het neocommunistische oosten. Er is in alle landen corruptie, ook in regeringskringen. Eigenbelang en materialisme staat aandacht voor sociale zorg voor de kwetsbaren in de samenleving in de weg. Ook de Orthodoxe kerk als instituut doet weinig aan sociale zorg voor de bevolking. De vaak kleine christelijke denominaties hebben in de regel weinig visie op politiek, zodat er nog weinig politieke invloed is van christenen in de samenleving. In Nederland Samenwerking met andere organisaties Samenwerking met andere organisaties zal toenemen omdat de achterban die op zich niet groeit dat waardeert en soms door de bomen het bos niet meer ziet in het doolhof van goede doelen organisaties. Samenwerking kan leiden tot versterking van kennis en activiteiten. Prisma is een goed voorbeeld van gezamenlijke visievorming en bezinning, ontwikkeling tot kenniscentrum en programmatische samenwerking. CBF keurmerk Transparantie en betrouwbaarheid zijn voorwaarden die donateurs terecht stellen aan goede doelen organisaties. Hun donaties moeten het beoogde doel bereiken en tot het gewenste resultaat leiden. Veranderend Oost Europa Zoals boven beschreven kan de ontwikkeling in OE leiden tot een negatieve beeldvorming die het minder aantrekkelijk maakt te geven voor het werk van Kom over en help. Onze achterban, die ook aan vergrijzing onderhevig is, is trouw, maar het geefklimaat wordt negatief beïnvloed door de crisis die doorwerkt. Het geven van goede informatie over de kwetsbare groepen is van groot belang.

Jongeren geboren na ‘De Wende’ kennen Oost Europa alleen vanuit de geschiedenisboekjes en hebben weinig of geen gevoel bij de problematiek zoals die ervaren wordt door de oudere generatie. Bovendien leven we in een media-, ervaring- en beeldcultuur, is het verzuiling denken bij jongeren veel minder expliciet dan bij ouderen waardoor jongeren andere criteria hanteren bij het zich verbinden aan een organisatie en überhaupt het geven aan goede doelen.

De voortschrijdende secularisatie van de Nederlandse samenleving resulteert in de afkalving van de potentiële achterban van Kom over en help. Wel moet opgemerkt worden dat deze afkalving onder Kom over en help’s kernachterban van behoudende, Bijbel getrouwe christenen gering is. Het beïnvloedt echter wel de potentiële aanwas uit andere, belendende kerkelijke kringen.

8

5. Analyse van de interne en de externe omgeving

5.1 Interne omgeving

STERKE PUNTEN

Kom over en help ziet de noodzaak tot visie- ontwikkeling en strategisch beleid, en is innovatief;

Het thematische werkterrein van Kom over en help - t.w. kind & gezin geeft veel mogelijkheden om aansluiting te blijven zoeken/houden bij de interesses van de zeer trouwe achterban;

Kom over en help heeft in 36 jaar hulpverlening in Oost-Europa veel expertise opgedaan.

De grote betrokkenheid van het bestuur, het personeel en de vrijwilligers.

Kom over en help investeert veel in haar relaties met de partners in Oost-Europa en heeft daardoor een sterk partnernetwerk.

ZWAKKE PUNTEN

De beperkte kwaliteit van de CHBO’s en de trage voortgang van de implementatie van de ontwikkelings-doelstelling door CSO’s.

Kom over en help werkt te breed: te veel kleine projecten in te veel landen.

De kerkelijke breedte van de achterban van Kom over en help is smal t.w. de rechterflank van de gereformeerde gezindte. Dat maakt de betrokkenheid van die achterban bij het werk van Kom over en help in Oost-Europa m.n. kwetsbaar voor algemeen theologische en praktisch-theologische kwesties.

Inzet van veel vrijwilligers maakt de stichting kwetsbaar op het gebied van continuïteit en kwaliteit van het werk.

De historisch ontwikkelde betrokkenheid van de achterban leidt tot vergrijzing ervan.

5.2 Externe omgeving

KANSEN

Kom over en help wil nieuwe partners vinden voor het uitwerken van de nieuwe focus en bestaande partners versterken;

Door beperking in landen is intensivering hulp mogelijk. Betere monitoring op impact en effectiviteit op focus kind en gezin;

Binnen Oost-Europese landen en ook in het Westen is hernieuwde aandacht voor de zigeuners, als zeer achtergebleven groep in een zich ontwikkelend Oost-Europa. Kom over en help kan zich met het werk voor deze groepen profileren en nieuwe (potentiële) gevers bereiken;

Kom over en help kan inzetten op meer samenwerking met andere organisaties;

Het Xperience prgramma voor jongeren biedt kansen voor duurzame betrokkenheid van jongeren;

Kom over en help kan inspelen op de belangstelling die er in Nederland leeft voor andere culturen zoals in Oost Europa en Eurazië.

BEDREIGINGEN

Partners zijn de zwakste schakel. Door de nieuwe focus kunnen partners afhaken, ze kunnen andere prioriteiten hebben of niet professioneel genoeg zijn.

De eigen profilering van kerkelijke deputaatschappen.

Weinig ontwikkeld maatschappelijk middenveld in Oost-Europa; cultuur van afhankelijkheid (financieel, ontwikkeling visie)

Toetreding tot de Europese Unie van doelgroeplanden en de algemene sfeer van ontwikkeling rondom Oost-Europa, kan de interesse van potentiële particuliere gevers af doen nemen (inclusief kerken). Daarbij wordt het moeilijker voor Kom over en help de reden van haar bestaan en werk in Oost-Europa te blijven legitimeren;

De theologische verschillen tussen de achterban (donoren) en de voorban (doelgroepen) kunnen leiden tot verminderde bereidheid tot verbinding;

5.3 Conclusies

Kom over en help wil daadkrachtig doorgaan met een proces van professionalisering. Dit betekent dat een duidelijke interventielogica wordt geformuleerd waarin de doelstellingen op de verschillende niveaus goede samenhang vertonen; door

9

eenduidige indicatoren kan de vervulling van die doelstellingen worden gemeten. Belangrijk is daarbij dat Kom over en help dit proces vorm geeft in nauwe samenwerking met haar partners in Oost-Europa en Eurazië. Kom over en help wil in samenwerking met en voor haar partners een capaciteit versterking programma gaan uitwerken om aan de ene kant de inhoud van het werk en aan de andere kant de organisatiecapaciteit te versterken. Bij “inhoud’ moet men daarbij denken aan het, zo mogelijk, toevoegen van een ‘ontwikkelingsdimensie’ aan de diaconale activiteiten. Kom over en help zoekt samenwerking met bestaande Christelijke NGO’s of assisteert haar huidige partners bij de oprichting van nieuwe NGO’s om structurele ontwikkelingsactiviteiten op te zetten. De inhoud van het werk dat Kom over en help nastreeft met die NGO’s hangt niet alleen af van hun agenda’s maar ook van de staat van ontwikkeling in het betreffende land. Kom over en help wil meer effectief zijn in minder landen door samenhangende programma’s per land substantieel te steunen en zodoende versnippering tegengaan. Kom over en help wil meer aandacht besteden aan projecten voor Roma omdat dit een vergeten etnische groep is met een sterk afwijkende culturele achtergrond. Door discriminatie, uitsluiting en geringe integratie missen ze vaak de toegang tot onderwijs, gezondheidzorg en werkgelegenheid. De genderproblematiek speelt binnen de Roma gemeenschap een negatieve rol voor de ontwikkeling van meisjes en vrouwen. Initiatieven tot meer integratie dienen met respect voor de eigenheid van de groep te worden ontwikkeld. Kom over en help wil jongeren betrekken bij de problematiek van de kwetsbare groepen door Xperience (ervarings) reizen naar OE te organiseren. Breed samengestelde groepen gaan o.l.v. een medewerker een week projectenbezoeken, jongeren ontmoeten, overnachten bij lokale gezinnen, meehelpen aan een project, kerkelijk dienst bezoeken en cultureel kennismaken met het doelland. Als ‘ambassadeurs’ van de stichting zullen de jongeren presentaties geven om anderen te informeren over de situatie in OE en om fondsen voor projecten te werven. Daarnaast staat Kom over en help open voor initiatieven van jeugdgroepen uit Nederlandse kerken, of initiatieven van groepen volwassenen. Het kan ook gaan om Nederlandse kerkelijke gemeenten als geheel (“partner-gemeenten”). Kom over en help wil de omvang van haar achterban vergroten binnen de kerkgenootschappen waaruit die achterban nu afkomstig is. De financiële en materiële inzet van Nederlandse bedrijven zal versterkt worden. De christelijke identiteit van Kom over en help en haar partners zal altijd een belangrijk kenmerk zijn.

5.4 Positionering

Kom over en help heeft een heel eigen ontstaansgeschiedenis nl de Bijbel- en lectuur voorziening aan kerken en christenen in Oost Europa waar het verboden was om christelijke lectuur te bezitten. Juist de reformatorische kerken en christenen in Nederland wisten zich geroepen zich te zetten voor de vervolgde kerk. De stichting had en heeft een brede reformatorische achterban (verschillende denominaties) en richt zich op de versterking van (projecten van) bijbelgetrouwe kerkelijke en/of christelijke organisaties. Dit in tegenstelling tot andere OE organisaties en kerkelijke deputaat schappen die vanuit een denominatie in belangrijke mate richten op een denominatie in OE. Ook zijn er meer evangelisch georiënteerde organisaties die zich in OE ook richten op evangelische kerken en christenen. Kom over en help onderscheid zich verder met een sterke focus op het thema kind en gezin en heldere doelstellingen als: veilige leefomgeving, dagelijkse levensbehoeften, toegang tot onderwijs en gezondheidzorg waarbij diaconaat en ontwikkeling wel onderscheiden maar niet gescheiden wordt. Strategisch werkt Kom over en help samen met lokale partners in OE, op het gebied van

a. armoede bestrijding, b. ontwikkeling middenveld, c. lobby en advocacy, zonder zelf mensen uit te zenden. Tegelijkertijd richt Kom over en help zich ook op bewustwording en draagvlakversterking in Nederland. Hieronder wordt verstaan het informeren van de achterban over de armoedeproblematiek in Oost-Europa en Eurazië en hen actief hierbij betrekken. Evenals informatieverstrekking over het kerkelijk en maatschappelijk leven in Oost-Europa en Eurazië. In de landenkeuzes komt een prioritering naar voren die te maken heeft met de problematiek en de bereidheid juist daar present te zijn waar anderen niet of minder zijn en daar niet meer te zijn waar anderen veelvuldig aanwezig zijn.

5.5 Samenwerking

Kom over en help zoekt afstemming en samenwerking met andere (Nederlandse) organisaties die op onderdelen hetzelfde doel dienen of in dezelfde landen werkzaam zijn. Afstemming leidt tot transparantie en voorkomt doublures. Samenwerking kan leiden tot kwantitatieve en kwalitatieve versterking van programma’s en projecten. Voor de achterban geeft dit duidelijkheid en inzicht over de inzet en de effectiviteit van de diverse organisaties. De samenwerking binnen Prisma richt zich op gezamenlijke bezinning op OS vraagstukken, (politieke) lobby en fondsenwerving.

10

In Oost Europa en Eurazië heeft Kom over en help een samenhangend capaciteit versterking programma voor haar partners opgezet. Met de inzet van directie, projectmedewerkers en externe consultants worden partner meetings georganiseerd waarbij (alle) internationale partners op locatie worden uitgenodigd voor gezamenlijke training en coaching op het gebied van visie, beleids, en projectontwikkeling. Netwerken, samen leren en het stimuleren van (inter)nationale contacten alsook goede contacten van zowel Kom over en help als haar partners met de overheid en andere maatschappelijke organisaties is van groot belang.

6. Doelstellingen en interventies

6.1 Algemene doelstelling

Kom over en help wil zich samen met haar partners inzetten voor kinderen en gezinnen die door omstandigheden belemmerd worden in de mogelijkheid om een menswaardig en waarde(n)vol bestaan op te bouwen en heeft als algemene doelstelling: Kinderen in hun omgeving zijn ondersteund om een meer menswaardig en waarde(n) vol bestaan op te bouwen. Hierbij wordt de volgende indicator gehanteerd: Kinderen groeien op in een (gezins)omgeving waarin zij zich kunnen ontwikkelen. Alle interventies worden in samenwerking met de partnerorganisaties projectmatig uitgevoerd binnen de PME afspraken van Kom over en help. Kom over en help gaat uit van ‘integrated child development’ waarbij het gehele kind als uitgangspunt wordt genomen. Integrated child development betekent voor Kom over en help:

a. Een holistisch kindbeeld b. Het besef dat kinderen moeten gezien worden in de context van hun familie en gemeenschap c. Het besef dat kinderen verschillende ontwikkelingsfases door maken

a. Een holistisch kindbeeld Kom over en help beziet kind en gezin vanuit een holistisch perspectief: een ieder leeft in harmonie in zijn relatie met God, zijn naaste, de schepping en zichzelf. Kom over en help wil door middel van interventies het geestelijk en lichamelijk welzijn bevorderen, zodat tekenen van hoop en van de toekomst van het Koninkrijk van God zichtbaar worden in deze wereld, zoals dit ook verwoord is in haar visie. b. Kind, gezin en gemeenschap Kom over en help gaat uit van de gezinsbenadering waarbij de basis is dat ieder mens én kind onderdeel is van een gezin en familie. Kom over en help hanteert voor gezin de bredere definitie, zoals deze ook gebruikt wordt in de interventielanden, als zijnde het geheel van bloedverwanten en/of zij die een wettelijke verplichting hebben als voogd/pleegouder. In het Engels wordt gezin en familie beide met ‘family’ vertaald. Kom over en help gebruikt in de Nederlandse documentatie beide begrippen maar doelt op de hierboven beschreven brede definitie. Kom over en help ziet kinderen als zegen van God waarbij de ouder(s) eerste en natuurlijke zorgdrager zijn voor de behoefte van het kind. In de verhouding tussen ouders en kinderen zijn drie soorten relaties te onderscheiden:

a. Emotionele liefdesrelatie: kinderen ontvangen alle liefde, aandacht en geborgenheid die zij nodig hebben van hun ouders. Het gezin blijft een veilige thuishaven tijdens het opgroeien waarin het kind eigen identiteit ontwikkelt en verantwoordelijkheden krijgt.

b. Gezagsrelatie: ouders geven in liefde een kader aan voor een gezonde ontwikkeling van het kind waarbinnen het morele grenzen leert aanvaarden;

c. Zorgrelatie: ouders hebben als taak om hun kinderen te verzorgen door liefde, aandacht en toewijding maar ook in materiële zin.

2

Kom over en help gelooft dat beiden, moeders en vaders, een significante invloed hebben op de ontwikkeling en welzijn van het kind en wil, daar waar nodig, ouders stimuleren en sterken in het opnemen van de verantwoordelijkheden van het ouderschap om zodoende de positie van het kind veilig te stellen.

2 Hooglander, Goedgezinde politiek, 60.

11

Duurzaamheid en stabiliteit van het huwelijk hebben directe betekenis voor kinderen. Vanuit de Bijbel worden huwelijk en gezin nauw aan elkaar verbonden. Kom over en help gaat uit van de christelijke visie op huwelijk en gezin waarbij het huwelijk gekenmerkt wordt door drie zaken:

a. De mens is geschapen als man of vrouw; man en vrouw zijn onderscheiden maar ook op elkaar aangewezen. Man en vrouw vormen een allesomvattende levensgemeenschap;

b. Deze levensgemeenschap is bedoeld als een permanente relatie. Man en vrouw dragen een blijvende verantwoordelijkheid voor elkaar;

c. Het huwelijk is in de schepping van één man en één vrouw bedoeld als een monogame relatie. 3

Kom over en help gaat uit van de christelijke familie waarden en positive parenting waarbij trouw een sleutelwoord is. Tal van oorzaken kunnen worden aangewezen bij het uiteenvallen van gezinnen, zoals armoede, scheiding, Hiv/Aids, oorlog, rampen, overlijden of afwezigheid van ouder(s) en huiselijk geweld. Het uiteenvallen van gezinnen heeft een toename in het aantal één- ouder gezinnen, kindgezinnen, buitenechtelijke kinderen, weduwen en wezen als gevolg. Kom over en help richt zich, daar waar mogelijk, op preventie en herstel van gezinsstructuren. Kinderen vanuit institutionele opvang (re)integreren in (pleeg)families wordt door Kom over en help sterk gestimuleerd. Gezinnen, in kleiner en uitgebreider verband, hebben het grootste potentieel om te zorgen voor kwetsbare kinderen. Dit blijkt ook duidelijk uit Bijbelse normen en waarden en ook uit vele culturele normen en waarden wereldwijd. Kom over en help heeft aandacht voor de diversiteit in vorm en structuur die een familie in verschillende culturele contexten kan aannemen. Hierbij wordt uitgegaan van een ‘open ontmoeting’ met haar lokale partners die gekenmerkt wordt door gelijkwaardigheid. Samen met haar partners zoekt Kom over en help naar oplossingen voor problemen van kinderen en gezinnen. Uitgangspunt daarbij is de gedeelde christelijke visie op kind en gezin. Ook de samenleving heeft een grote invloed op de ontwikkeling en welzijn van het kind. Kom over en help wil het kind zélf, ouders, kerken, docenten, lokale leiders en anderen volwassenen betrekken bij de ontwikkeling van het kind. Voor Kom over en help is bewustwording van de behoeften en rechten van het kind en de Bijbelse opdracht daarin van groot belang. c. Ontwikkelingsfases Kom over en help onderkent dat kinderen verschillende ontwikkelingsfases doormaken en dat de behoeften per fase verschillend zijn. Een kind ontwikkelt zich ook op verschillende gebieden

4, en elk gebied heeft zijn eigen leermomenten.

Deze ontwikkelingsfases zijn cultuur gebonden. Iedere cultuur kent eigen normen en waarden en legt de nadruk op datgene wat zij belangrijk vindt om over te brengen op het kind. Veiligheid, voedsel en gezondheid worden gezien als basis voorwaarden om de ontwikkeling van het kind goed te laten verlopen en mogelijk te maken.

6.2 Interventies

Kom over en help richt zich binnen de algemene doelstelling: ‘Kinderen in hun omgeving zijn ondersteund om een meer menswaardig en waardevol bestaan op te bouwen’ op de volgende programma gebieden:

1. Veilige leefomgeving 2. Dagelijkse levensbehoeften 3. Basis gezondheidszorg 4. Basis onderwijs

Deze gekozen interventielogica is afgeleid van de, door Kom over en help en haar partners geformuleerde, ‘probleemboom’ (zie bijlage 2). Kom over en help hanteert binnen de programma’s de volgende interventiestrategieën:

1. Directe armoede bestrijding 2. Maatschappijopbouw 3. Beleidsbeïnvloeding

3 H. Hooglander en E.G. Bosma, Goedgezinde politiek. Gezinsbeleid in Europa. Guido de Bres-stichting (Gouda 2006), 52, 53.

4 Cognitieve, emotionele, gender, morele, sociale ontwikkeling

12

In paragraaf 6.2.1 – 6.2.4 zal per programma de interventiestrategie ‘Directe armoedebestrijding’ worden toegelicht. In paragraaf 6.2.5 en 6.2.6 zal programma breed de interventie strategiën ‘Maatschappijopbouw’ en ‘Beleidsbeïnvloeding’ aan bod komen. Bij de programma’s en interventiestrategieën zijn doelstellingen en meetbare indicatoren geformuleerd.

Veiligheid

Dagelijkse levensbehoeften

Toegang tot basis gezondheidszorg

Toegang tot basis onderwijs

Directe Armoede Bestrijding

Gezinsbegeleiding

Pleegzorg

Verbetering van zorg in tehuizen

Integratie

Materiële hulp

Inkomens-ondersteuning

Zelfstandige inkomen verwerven

Preventie & voorlichting

Rehabilitatie

Verbeteren van participatie

Life skills

Maatschappij Opbouw

Visie en beleidsontwikkeling

Capaciteitsversterking

Linking & learning

Beleids Beïnvloeding

Lobby & advocacy

6.2.1 Veilige leefomgeving

Voor de ontwikkeling van het kind is een veilige, geborgen en liefdevolle (gezins)omgeving van primair belang. Kom over en help ziet vanuit Bijbels perspectief het gezin als hoeksteen van de samenleving die als opdracht heeft deze veiligheid voor het kind te waarborgen. De christelijke gemeente kan hier een grote rol spelen in de kerk en in de maatschappij. Ook de maatschappij heeft grote invloed op de veiligheid van het kind. Veel kinderen in Oost Europa en Eurazië groeien op in een (gezins)omgeving waarin de veiligheid niet gewaarborgd is omdat zij opgroeien in tehuizen en/of te maken hebben met migratie van ouder(s), armoede, huiselijk geweld en verslaving van ouder(s). Het communistische systeem en de val daarvan heeft mede bijgedragen aan deze situatie. Daarnaast heeft het maatschappelijk systeem grote invloed (gehad) op de houding ten opzichte van gemarginaliseerde kinderen, ook binnen de christelijke kerken. Het ontbreken van een veilige leefomgeving heeft grote invloed op de fysieke en emotionele ontwikkeling van het kind en heeft in veel gevallen een negatieve invloed op de volgende generatie. Kom over en help heeft daarom als specifieke doelstelling: Meer kinderen (0-18 jaar) groeien op in een veilige (gezins)omgeving

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Eind 2014 is de leefomgeving en de veiligheid van 1500 kinderen (op jaarbasis) sterk verbeterd

750 800 1000 1250 1500

Eind 2014 wordt 30% van de projectuitgaven door Kom over en help besteed aan de doelstelling ‘veilige leefomgeving’ (t.o.v. 8% in 2010)

8%0 10% 16% 23% 30%

Kom over en help wil samen met haar partners kinderen in de verschillende landen een veilige leefomgeving waarborgen door middel van de volgende doelgroep gerichte directe armoede bestrijding:

a. Gezinsbegeleiding b. Pleegzorg c. Verbetering van zorg in tehuizen d. Integratie

13

a. Gezinsbegeleiding Doelstelling: Gezinnen met (opvoedings)problemen zijn ondersteund en begeleid

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Eind 2014 worden 80 gezinnen met (opvoedings)problemen ondersteund en begeleid

25 30 40 60 80

Eind 2014 zijn in 3 projectlanden door partners gezinsbegeleidingsprojecten gestart

1 1 2 2 3

Door gezinsbegeleiding wordt voorkomen dat kinderen in tehuizen geplaatst moeten worden of op straat komen te staan. Het ondersteunt ook de herintegratie bij terugplaatsing in (een) thuissituatie van kinderen die (tijdelijk) opgevangen zijn geweest in institutionele opvang. Gezinsbegeleiding heeft als doel het gezin te versterken en ouders/verzorgers toe te rusten en te adviseren bij de opvoeding en het ontwikkelingsproces van het kind waarbij verantwoordelijkheid zien en nemen van groot belang is. b. Pleegzorg Doelstelling: Kinderen die door omstandigheden niet thuis kunnen opgroeien, zijn opgenomen in pleeggezinnen

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Gedurende 2010-2014 zijn in totaal 70 kinderen met succes opgenomen in pleeggezinnen

25 30 40 50 70

100% van de pleegouders worden professioneel geworven en begeleid gedurende 2010-2014

100% 100% 100% 100% 100%

Eind 2014 zijn in 3 projectlanden door partners pleegzorgprojecten gestart

1 1 1 2 3

Professionele pleegzorg wordt gestimuleerd en ondersteund zodat kinderen die door omstandigheden niet thuis kunnen opgroeien toch in de veiligheid van een stabiele gezinssituatie opgroeien. Pleegzorg is nog een relatief onbekend fenomeen in de projectlanden, nauwe samenwerking met overheid en het volgen en gebruik maken van de nationale (sociale) wetgeving door de partner is daarom van groot belang. Pleegzorg biedt kinderen uit (Staats)tehuizen de mogelijkheid om in de veiligheid van een gezinsomgeving op te groeien en voorkomt daarnaast plaatsing van kinderen in (Staats)tehuizen. c. Verbetering van zorg in tehuizen Doelstelling: De levensomstandigheden van kinderen die noodgedwongen opgroeien binnen institutionele opvang is verbeterd

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Gedurende 2010-2014 ontvangen maximaal 8 kindertehuizen tijdelijke financiering voor (extra) zorg aan kinderen

7 6 5 6 7

Eind 2014 is bij alle projecten binnen de kindertehuizen de kerkelijke gemeenschap betrokken

86% 83% 80% 83% 86%

Eind 2014 ontvangen 100 personeelsleden van kindertehuizen aanvullende specifieke zorgtraining

0 44 60 80 100

Gezien het nationale beleid en de voorzieningen in de partnerlanden kunnen niet alle kinderen op korte termijn opgevangen worden in een gezinssituatie. Daarnaast zal een aantal kinderen altijd afhankelijk blijven van institutionele opvang gezien het feit dat hun lichamelijk en of verstandelijke beperkingen specifieke medische/psychosociale zorg vereisen. Kom over en help zet zich binnen tehuizen in voor adequate zorg voor deze kwetsbare kinderen, waarbij individuele zorg en aandacht belangrijke pijlers zijn.

Kom over en help wil kindertehuizen die zich op deze kinderen richten en tehuizen die zich richten op kinderen die langdurig opgevangen dienen te worden omdat ze niet geplaatst kunnen worden (vanwege bijvoorbeeld een beperking) gedeeltelijk financieel ondersteunen. Deze financiële zorg is gericht op de zorg voor kinderen.

14

d. Integratie Doelstelling: Het isolement van kinderen die door omstandigheden niet actief mee kunnen doen of meetellen in de samenleving is doorbroken

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Gedurende 2010-2014 komen in totaal 1800 kinderen die in een isolement leven in contact met anderen

294 300 350 400 450

Eind 2014 wordt bij 100% van de activiteiten door de lokale kerkelijke gemeenschap nazorg verleend

100% 100% 100% 100% 100%

Voor de ontwikkeling van kinderen (in tehuizen) en hun integratie in de samenleving is het van groot belang dat zij contact hebben met leeftijdsgenoten buiten hun leefsfeer. Kerken kunnen daarin een duidelijke rol spelen. Kom over en help ondersteunt activiteiten die gericht zijn op de ontmoeting van kinderen uit tehuizen en kinderen met een beperking met christelijke jongeren. De verwachtte impact van deze activiteiten is het doorbreken van het isolement van kinderen en het op gang brengen van bewustwording en betrokkenheid van christelijke jongeren op hun naaste. De gezamenlijke activiteiten die uitmonden in langdurige relaties zijn een belangrijk middel om te komen tot integratie.

6.2.2 Dagelijkse levensbehoeften

Naast een veilige leefomgeving zijn ook voedsel, kleding, warmte en inkomen als dagelijkse levensbehoeften van levensbelang voor het kind en zijn ontwikkeling. Voor velen in de projectlanden zijn deze levensbehoeften geen vanzelfsprekendheid. Het ondersteunen van mensen in hun dagelijkse levensbehoeften is een vorm van diaconale hulpverlening. Kom over en help richt zich met name op kwetsbare kinderen en gezinnen en alleenstaande ouderen die geen of een ontoereikend sociaal vangnet hebben. Hulp is in principe eindig en daarom worden mensen gestimuleerd om hun mogelijkheden te gebruiken en te voorzien in hun eigen inkomen. Een aantal kwetsbare groepen zoals ouderen, kinderen met een beperking en sociaal zeer zwakke gezinnen zullen echter permanente ondersteuning nodig hebben. De kerk heeft de roeping tot barmhartigheid en Kom over en help ondersteunt kerken in de partnerlanden hierin. De omvang van de hulp is echter beperkt en draagt in geringe mate bij aan de verbetering van de kwaliteit van het leven. Het geeft wel mogelijkheden van contact tussen kerk en gemeenschap en geeft hoop en verbondenheid voor hen die het moeilijk hebben. Gezien de beperkte omvang van Kom over en help en haar lokale partners worden mensen waar mogelijk ondergebracht bij het sociale vangnet van de overheid. Kom over en help heeft binnen het thema ‘dagelijkse levensbehoeften’ de volgende specifieke doelstelling: Meer kinderen en gezinnen groeien op in een omgeving waar in hun dagelijkse levensbehoeften wordt voorzien.

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Eind 2014 wordt bij alle projecten binnen ‘dagelijkse levensbehoeften’ persoonlijke begeleiding geboden

40% 40% 60% 80% 100%

Eind 2014 wordt 25% van de projectuitgaven door Kom over en help besteed aan de doelstelling ‘dagelijkse levensbehoeften’

56% 50% 43% 35% 25%

Kom over en help wil samen met haar partners de meest kwetsbare kinderen en gezinnen in hun omgeving direct ondersteunen in hun dagelijkse levensbehoeften. Met deze interventie wordt de meest basale hulp geboden aan hen ‘die geen helper’ hebben. De directe hulp bestaat uit:

a. Materiële hulp b. Inkomensondersteuning c. Zelfstandig inkomen verwerven

15

a. Materiële hulp Doelstelling: De allerarmsten in de samenleving worden ondersteund met tijdelijke materiële hulpverlening.

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

100% van de ondersteunde gezinnen wordt begeleid door de plaatselijke kerk gedurende 2010-2014

30% 30% 50% 75% 100%

Gedurende 2010-2014 heeft per jaar 30% van de ondersteunde gezinnen geen ondersteuning meer nodig

30% 30% 30% 30% 30%

Eind 2014 verleent 100% van de partners hulp volgens heldere criteria en volgens lokale wetgeving

80% 80% 80% 90% 100%

Door middel van materiële hulpverlening wordt directe nood gelenigd en voorzien in de dagelijkse behoefte van de meest kwetsbaren. Deze hulp draagt bij aan de verbetering van de levensomstandigheden en biedt een basis voor interventies gericht op ontwikkeling op lange termijn. De duur van de hulp hangt af van de lokale omstandigheden. Om onafhankelijkheid en zelfstandigheid te stimuleren heeft deze hulp zoveel mogelijk een tijdelijk karakter en is het creëren van een sociaal/kerkelijk vangnet van groot belang. Onder materiële hulp vallen verschillende de onderstaande interventies:

1. winterhulp De meeste partnerlanden kennen strenge winters. Kom over en help ondersteunt haar kerkelijke partners bij het uitdelen van winterhulp in de vorm van voedsel, kleding en brandstof. Winterhulp heeft een tijdelijk karakter en wordt gedurende 5 maanden verstrekt aan de allerarmsten die niet kunnen terugvallen op een sociaal/familie netwerk. Partners worden gestimuleerd substantiële hulp te bieden voor een maximaal effect. Kom over en help verplicht haar partners duidelijke criteria te hanteren en daar waar mogelijk samen te werken met lokale overheden.

2. voedsel(bonnen) Kom over en help onderkent dat door het uitdelen van voedsel(bonnen) er gemakkelijk een afhankelijke relatie wordt ontwikkeld. Kom over en help wil deze vorm dan ook zoveel mogelijk beperken en gaat alleen over tot deze vorm van tijdelijke hulpverlening als andere vormen van hulp niet mogelijk zijn, bijvoorbeeld als gevolg van een crisis situatie. (Nood)hulp in de vorm van voedsel(bonnen) moet bij een verbetering van de politieke en economische situatie zo spoedig mogelijk worden afgebouwd en of omgebogen worden naar een vorm van ondersteuning waarbij verantwoordelijkheid en zelfstandigheid worden gestimuleerd. Kom over en help verleent alleen noodhulp in gebieden waar zij al werkzaam is én als er een concreet verzoek binnenkomt van een eigen partnerorganisatie. 3. gaarkeukens Kom over en help wil mensen die niet of nauwelijks kunnen rondkomen voorzien van een maaltijd door middel van maaltijdverstrekking via gaarkeukens. Deze gaarkeukens worden gerund door lokale kerken als diaconaal project. Door middel van het aanbieden van een dagelijkse maaltijd wordt het onderlinge contact gestimuleerd en het contact tussen de gemeente en de gemeenschap. Deze nieuwe sociale netwerken kunnen een middel zijn om de armoede spiraal te doorbreken en om te voorkomen dat men in een (verder) isolement geraakt. Kom over en help wil haar kerkelijke partners stimuleren om de overheid zoveel mogelijk te betrekken bij de (financiële) uitvoering van de gaarkeukens. 4. kleding Gezien de economische situatie in de partnerlanden is er nog steeds een grote vraag naar gebruikte kleding en deze vraag zal, gezien de huidige economische crisis, naar verwachting niet op korte termijn afnemen. Kom over en help brengt aanbod in Nederland en vraag in Oost Europa bij elkaar door middel van humanitaire transporten. Kom over en help ziet het verzenden van kleding niet als een primaire doelstelling maar als een ondersteunende activiteit bij interventies die gericht zijn op lange termijn. Daar waar mogelijk wordt verkoop van kleding, waarbij de opbrengst dient tot financiële ondersteuning van diaconale projecten en bijdraagt aan de lokale werkgelegenheid, gestimuleerd en ondersteund. Kom over en help hoopt op termijn transport van kleding te kunnen afbouwen.

16

b. Inkomensondersteuning Doelstelling: Kwetsbare gezinnen met kinderen zijn tijdelijk financieel ondersteund

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

100% van de ondersteunde gezinnen wordt begeleid door de plaatselijke kerk gedurende 2010-2014

50% 50% 75% 75% 100%

75% van de ondersteunde gezinnen ontvangt minder dan 3 jaar financiële ondersteuning

30% 40% 50% 65% 75%

Eind 2014 verleent 100% van de partners hulp volgens heldere criteria en volgens lokale wetgeving

66% 66% 77% 88% 100%

Gezinnen met (jonge) kinderen die (tijdelijk) niet kunnen rondkomen worden tijdelijk financieel ondersteund. In overleg met de gezinnen worden er afspraken gemaakt met betrekking tot de besteding en verantwoording van de gelden. Tegelijkertijd wordt gezocht naar mogelijkheden voor het gezin om zelfstandig inkomen te genereren. Participatie door middel van inspraak van de ontvangende gezinnen is van cruciaal belang om de waardigheid te waarborgen en zelfbewustzijn en zelfredzaamheid te stimuleren. c. Zelfstandig inkomen verwerven Doelstelling: Gemarginaliseerde gezinnen bouwen een zelfstandig bestaan op en kunnen in hun eigen inkomen voorzien

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Eind 2014 kan 80% van de deelnemende gezinnen na afloop van het project zelfstandig in levensonderhoud voorzien

38% 50% 60% 70% 80%

In 4 van de projectlanden worden eind 2014 projecten ontwikkeld gericht op het opbouwen van een zelfstandig bestaan

2 3 3 4 4

Gemarginaliseerde gezinnen wordt de mogelijkheid geboden om deel te nemen aan projecten waarin ‘materiaal’ (zoals bijvoorbeeld vee of zaden) aan een groep mensen beschikbaar gesteld wordt. Deelnemers gebruiken dit als eerste opstap om zelfstandig inkomsten te genereren en zo te kunnen voorzien in de dagelijkse behoeften van hun familie. Participatie en motivatie van deelnemers is van groot belang. Kom over en help richt zich echter niet op het verstrekken van micro-kredieten.

6.2.3 Toegang tot Basisgezondheidszorg

Toegang tot goede, betaalbare zorg is van levensbelang en cruciaal in de ontwikkeling van een kind. Hoewel deze toegang de laatste twintig jaar in de projectlanden aanzienlijk is toegenomen, geldt dit niet voor iedereen. Chronische overheidstekorten leiden vooral op het platteland tot beperkte beschikbaarheid en gebruik van kennis en afwezigheid van essentiële medicijnen en medische voorzieningen. Deze consequenties van een zwak gezondheidssysteem treffen met name kinderen van arme en kwetsbare bevolkingsgroepen. Uit recent onderzoek blijkt dat ondanks de (internationale) aandacht voor Roma in Oost Europa, vooral kinderen van Roma beperkte toegang hebben tot gezondheidszorg. De grootste barrières vormen armoede, laag opleidingsniveau van ouders, taal en culturele gewoonten en administratieve/geografische obstakels. Het probleem van een slechte toegang tot gezondheidszorg kan niet los worden gezien van andere problemen waarmee deze minderheidsgroepering kampt. Kom over en help wil bijdragen aan een verbeterde toegang tot medische zorg voor kwetsbare kinderen en gezondheidsvoorlichting aan jongeren. Binnen gezondheidsvoorlichting is verslaving is een belangrijk thema, met name alcohol – en drugsmisbruik is een groot probleem. Oost Europa en Centraal Azië zijn daarnaast de enige regio’s waar het aantal Hiv-geïnfecteerden nog steeds stijgt. In Oost Europa is besmetting met Hiv veelal gevolg van drugsgebruik. Onderzoek wijst uit dat in toenemende mate besmetting plaats vindt via seksuele overdracht. Kom over en help ziet samen met de lokale kerken grote mogelijkheden om juist via gezondheidszorg gemarginaliseerden te bereiken door middel van Woord en rehabilitatie. Kom over en help heeft als specifieke doelstelling: Meer gemarginaliseerde gezinnen en kinderen worden bereikt met voorlichting en hebben toegang tot basisgezondheidszorg

17

Waarbij de volgende indicatoren worden gehanteerd:

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Eind 2014 richten partners in 5 partnerlanden zich op gezondheidszorg 5 5 4 5 5

Eind 2014 wordt 20% van de projectuitgaven door Kom over en help besteed aan de doelstelling ‘basis gezondheidszorg’

5% 5% 10% 15% 20%

Kom over en help wil in samenwerking met haar partners zich richten op verbetering van toegang tot basisgezondheidszorg door middel van directe armoede bestrijding :

a. Voorlichting & preventie b. Rehabilitatie

a. Voorlichting & preventie Doelstelling: Jongeren en gezinnen maken bewuste positieve keuzes met betrekking tot hun gezondheid en hebben een verbeterde toegang tot zorg

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Eind 2014 wordt in 3 partnerlanden projectmatig voorlichting gegeven over levensstijl en persoonlijke gezondheid

3 3 2 3 3

Eind 2014 hebben 75% van de jongeren die voorlichting ontvangen hun gedrag veranderd cq versterkt

- 40% 50% 60% 75%

Eind 2014 hebben 75% van de gezinnen die voorlichting hebben ontvangen verbeterde toegang tot gezondheidszorg

- 60% 65% 70% 75%

Eind 2014 zijn bij alle projecten gericht op gedragsverandering jongeren betrokken d.m.v. ‘peer education’

- 50% 50% 100% 100%

Door middel van voorlichting op scholen en rolmodellen wil Kom over en help bewustwording stimuleren op het gebied van algemene gezondheidsrisico’s en risicovol gedrag. Naar verwachting leidt toename van kennis tot het nemen van eigen verantwoordelijkheid, verkleint het de stap naar professionele (medische) hulpverlening en stimuleert het op de langere termijn gedragsveranderingen.

b. Rehabilitatie Doelstelling: Jongeren en ouderen hebben (medische) hulp/begeleiding gekregen en kunnen nu zelfstandig deelnemen aan de maatschappij

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Eind 2014 worden er in 3 partnerlanden door Kom over en help rehabilitatie projecten ondersteund

2 2 2 3 3

Eind 2014 heeft 75% van de deelnemers succesvol gebroken met hun verslaving

50% 50% 60% 65% 75%

Eind 2014 is 50% van de deelnemers succesvol geïntegreerd in de maatschappij

20% 25% 30% 40% 50%

Een verslaving van ouder(s) is van grote invloed op de leefomgeving en het toekomst perspectief van het kind. Kinderen en jongeren van verslaafde ouders groeien op in een instabiele gezinssituatie en lopen een verhoogd risico om zelf later ook (psychische en of verslavings) problemen te krijgen. Kom over en help onderkent het belang van rehabilitatie voor ouder en kind en wil hen de mogelijkheid geven om de spiraal van verslaving, isolement en armoede te doorbreken. Rehabilitatie omhelst breken met verslaving, herstel van relaties (met God en mens) en integratie in de maatschappij. Daarnaast kan een relatief kleine medische ingreep

5 een grote verbetering zijn in het leven en de gezondheid van een kind en

het toekomstperspectief van een kind ingrijpend verbeteren. Kom over en help wil, op projectbasis en op verzoek van de lokale partner, financiële middelen beschikbaar stellen voor preventieve middelen en eenmalige kleine medische ingrepen

6.

Voorwaarden is dat eventuele overheidsondersteuning niet toereikend is en dat het kind geen (voldoende) vangnet heeft dat toegang verschaft tot financiële middelen die kunnen worden aangewend voor de noodzakelijke behandeling.

5Onder een relatief kleine eenmalige medische ingreep verstaat Kom over en help operaties op het gebied van orthopedische

en oogoperaties en behandeling van Schisis (Hazelip) 6 Maximale bijdrage medische ingreep: €500 per kind

18

6.2.4 Basis onderwijs

Onderwijs, zowel formeel als informeel, speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van het kind en is mede bepalend voor de mogelijkheden die het heeft in de toekomst. Kwalitatief onderwijs en gelijke toegang tot onderwijs zijn in veel projectlanden geen algemeen goed. Onderwijs voor kinderen met een andere culturele achtergrond (met name Roma) of een beperking is niet of nauwelijks ontwikkeld en heeft vooralsnog bij de meeste overheden geen hoge prioriteit. Kom over en help richt zich samen met haar partners op het verbeteren van de toegang tot kwalitatief onderwijs voor economisch en cultureel gemarginaliseerde kinderen. Inclusief onderwijs, als een van de laatste trends binnen onderwijs voor kinderen met een beperking heeft de aandacht van Kom over en help en haar partners. Kom over en help wil de mogelijkheden die er zijn binnen het formele en informele onderwijs optimaal benutten als het gaat over doorgeven van christelijke normen en waarden. Doelstelling: Meer kinderen hebben toegang tot kwalitatief (in)formeel onderwijs in hun omgeving

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Eind 2014 hebben 6500 kinderen beter toegang tot (in)formeel onderwijs

4700 4800 5000 5500 6500

Eind 2014 richten partners in 6 partnerlanden zich op onderwijs 7 7 5 6 6

Eind 2014 wordt 25% van de projectuitgaven door Kom over en help besteed aan de doelstelling ‘basis onderwijs’

27% 15% 17% 20% 25%

Kom over en help wil in samenwerking met haar partners directe toegang tot kwalitatief onderwijs verbeteren door middel van:

a. Toegang & participatie b. Life skills

a. Toegang & Participatie Doelstelling: Gemarginaliseerde kinderen nemen deel aan optimaal kwalitatief goed onderwijs.

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Eind 2014 participeert 90% van de kinderen die deelnemen aan onderwijsprojecten beter of voor het eerst in het reguliere onderwijs

- 50% 75% 80% 90%

Eind 2014 worden door alle onderwijsprojecten de ouders van de kinderen betrokken en gestimuleerd

60% 60% 70% 85% 100%

Eind 2014 heeft 50 % van de jongeren die vakcursussen gevolgd hebben werk gevonden

20% 20% 30% 40% 50%

Eind 2014 zijn in 6 partnerlanden onderwijsprojecten van start gegaan 7 7 5 6 6

Binnen het reguliere onderwijs kan er vaak onvoldoende aandacht gegeven worden aan kinderen die vanwege hun achtergrond en of ontwikkeling minder goed kunnen mee komen in het onderwijs. Kom over en help wil door middel van het stimuleren van een goede leeromgeving en verbetering van participatie voorkomen dat men niet deelneemt aan het onderwijs of het onderwijs vroegtijdig verlaat. Het geheel van goed toegeruste docenten, faciliteiten en materialen waarvan docent en leerling gebruik maken tijdens het leerproces wordt gezien als leeromgeving. Kom over en help wil daar waar nodig de leeromgeving versterken door training, en het beschikbaar stellen van didactisch materiaal en meubilair. Voor dit laatste kunnen humanitaire transporten vanuit Nederland (gedeeltelijk) worden ingezet. Daarnaast speelt de houding van ouders ten opzichte van onderwijs een cruciale rol in het onderwijs van het kind. Kom over en help wil ouders/verzorgers bewust maken van hun rol en actief betrekken bij het leerproces van hun kinderen. Kom over en help wil participatie van kwetsbare kinderen verbeteren door daar waar mogelijk barrières weg te nemen en het bieden van extra begeleiding. Inclusief onderwijs en extra (huiswerk)begeleiding zijn hierbij speerpunten waarbij overheid en onderwijsinstellingen nauw worden betrokken.

19

Kom over en help stimuleert daarnaast vakonderwijs in de lokale context. Daarbij is het belangrijk dat het aangeboden vakonderwijs aansluit bij de lokale arbeidsmarkt. Kom over en help vraagt daarnaast aandacht voor begeleiding bij het vinden van een passende werkplek na het volgen van vakonderwijs. b. Life skills Doelstelling: Kinderen zijn geestelijk toegerust en sociaal vaardiger om te kunnen functioneren in de samenleving

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Eind 2014 zijn gemiddeld 5.000 kinderen per jaar bereikt met christelijke normen en waarden (door zomerkampen/lectuur etc.)

4200 4300 4500 5000 6500

Eind 2014 worden in 6 partnerlanden christelijke normen en waarden binnen (in)formeel onderwijs gestimuleerd

6 6 4 5 6

Veel kinderen hebben gezien hun problematische (sociale en economische) achtergrond gedragsproblemen, een negatief zelfbeeld en weinig sociale contacten waardoor hun ontwikkeling belemmerd wordt. Kom over en help wil deze kinderen, en indien mogelijk het ouders/verzorgers, geestelijk toerusten en sociale en communicatieve vaardigheden bevorderen. Christelijke normen en waarden zijn daarbij het uitgangspunt. Religie en onderwijs zijn in de meeste projectlanden van Kom over en help strikt gescheiden. Binnen het onderwijs is er echter wel aandacht voor psychosociale ontwikkeling van jongeren. Kom over en help richt zich door middel van het verzorgen van lessen, die formeel opgenomen zijn in het curriculum van het reguliere onderwijs, op het sociaal en communicatief vaardiger maken van jongeren. Zo veel mogelijk wordt dit ingevuld vanuit een positieve christelijke identiteit. Daarnaast worden jongeren door middel van zomerkampen in aanraking gebracht met Christelijke normen en waarden. Door middel van sport en spel worden daarnaast communicatieve vaardigheden en een positieve christelijke levenshouding gestimuleerd. Kom over en help wil door middel van deze zomerkampen ook integratie van jongeren van verschillende achtergronden (vb Roma, tehuiskinderen, achterstand gezinnen, kinderen met een beperking) bevorderen.

6.2.5 Maatschappijopbouw

Het maatschappelijke systeem heeft grote invloed (gehad) op de houding ten opzichte van gemarginaliseerde kinderen, ook binnen de christelijke kerken. Het feit dat alle kinderen moeten kunnen opgroeien in een veilige gezinsomgeving, recht hebben op voedsel, gezondheidszorg en onderwijs is in veel projectlanden (nog) geen algemeen gedachtegoed. Daarnaast is ‘maatschappijopbouw’ erop gericht de partners en hun omgeving te ontwikkelen om de kwaliteit, efficiëntie, effectiviteit en impact van de verschillende programma’s te optimaliseren. Doelstelling: Partners zijn professionele organisaties die zich samen met hun maatschappelijke omgeving inzetten voor optimale impact van de programma’s

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Eind 2014 vraagt 100% van de partners maatschappelijke en kerkelijke aandacht voor gemarginaliseerde kinderen

55% 55% 75% 90% 100%

Binnen het thema ‘Kind en Gezin’ is de interventiestrategie ‘maatschappijopbouw’ gericht op:

a. Visie en beleidsontwikkeling b. Capaciteitsversterking (organisatie en institutionele ontwikkeling) c. Linking & learning

a. Visie en beleidsontwikkeling Doelstelling: Partners hebben op het terrein waarin men actief is een duidelijk visie en beleidsdocument

20

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Eind 2014 heeft 75% van de partners een helder uitgewerkte visie en beleidsdocument

27% 30% 45% 60% 75%

Eind 2014 vraagt 100% van de partners maatschappelijke en kerkelijke aandacht voor gemarginaliseerde kinderen

55% 55% 75% 90% 100%

Het is Gods bedoeling en in het belang van het kind dat kinderen binnen de veilige omgeving (van het gezin) opgroeien en de kansen krijgen om zich te ontwikkelen. Dit geldt ook voor kinderen die gemarginaliseerd zijn binnen de maatschappij: zij moeten zichtbaar worden in kerk en maatschappij. Een heldere Bijbelse visie binnen de kerken is nodig en Kom over en help wil haar partners stimuleren een waarde(n)volle visie te ontwikkelen op gemarginaliseerde kinderen en gezinnen in hun omgeving. Kerken en organisaties moeten hun visie concreet vertalen en toepassen naar en in de samenleving ook als traditioneel en/of door de overheid andere keuzes gestimuleerd worden. b. Capaciteitsversterking Doelstelling: Partners zijn goed geïnformeerd en hebben een adequate interne organisatie

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Eind 2014 hebben alle partners een heldere organisatiestructuur en leggen intern en extern verantwoording af

63% 63% 65% 80% 100%

Eind 2014 zijn alle partners gelijkwaardige gesprekspartners van Kom over en help

77% 77% 80% 90% 100%

Eind 2014 hebben alle partners duidelijk procedures m.b.t. planning, monitoring en evaluatie

45% 45% 50% 75% 100%

Partnerorganisaties moeten zich kunnen ontwikkelen om een zichtbare rol te kunnen spelen in de samenleving en om hun doelgroep optimaal te kunnen bereiken en vertegenwoordigen. Kom over en help wil haar partners steunen in hun ontwikkeling tot gelijkwaardige gesprekspartners door middel van capaciteitsontwikkeling. Binnen capaciteitsontwikkeling richt Kom over en help zich met name op organisatie ontwikkeling waarbij rekening gehouden wordt met de lokale context van de partner. c. Linking & learning Doelstelling: Expertise ontwikkeling en toename effectiviteit van partners door participatie in netwerken en uitwisseling

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Eind 2014 nemen alle partners deel aan (lokale) netwerken 50% 50% 60% 80% 100%

Kom over en help onderkent het belang van institutionele ontwikkeling waarbij de relatie tussen de organisatie en zijn omgeving versterkt wordt. De partners van Kom over en help zijn veelal kleine lokale kerken/organisaties met een sterke bewogenheid voor hun naaste maar met een veelal beperkt netwerk. Kom over en help stimuleert de partner contacten te onderhouden met overheid en andere organisaties om van elkaar te leren en samen het (geestelijk en lichamelijk) welzijn van kwetsbare kinderen in hun omgeving te bevorderen.

21

6.2.6 Beleidsbeïnvloeding

Hulpverlening vraagt om een positieve maatschappelijke omgeving waarin in de wetgeving en in de toekenning van overheidsfinanciën oog is voor de positie van maatschappelijk kwetsbare groepen. De invloed van partnerorganisaties is daarin klein. Kom over en help stimuleert haar partners om daar waar mogelijk invloed uit te oefenen op wetgeving en budgetten van de overheid ten gunste van kwetsbare groepen en met name kwetsbare kinderen en gezinnen. Doelstelling: De rechten van kwetsbare kinderen staan op de agenda van de (lokale) overheid en politieke partijen

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Eind 2014 zijn er in 5 projectlanden contacten op overheidsniveau om te pleiten voor (verbetering) van rechten van kwetsbaren in de samenleving

3 3 4 4 5

Partners slagen ieder jaar min. 1 keer om aandacht te vragen voor specifieke problematiek

3 3 4 4 5

Oost Europa kent vanuit het verleden een lange traditie van opvang van kwetsbare kinderen door de overheid. In de wetgeving wordt uitgegaan van het principe dat de overheid de zorg voor kwetsbare kinderen overneemt van de (biologische) ouders. Daarnaast zijn er relatief weinig middelen om de integratie van kinderen met een beperking en/of kinderen met een culturele/sociale/economische achterstand te bevorderen. Onder druk van o.a. de EU groeit het besef dat institutionele opvang de veiligheid en de ontwikkeling van het kind niet bevordert en dat alle kinderen recht hebben op onderwijs. Kom over en help wil samen met haar partners als pleitbezorgers opkomen voor de positie en rechten van het kwetsbare kind. Ook op de andere terreinen (dagelijkse levensbehoeften, gezondheidszorg en onderwijs) wordt actief geparticipeerd in netwerken en gestreefd naar maatschappelijke erkenning van de problematiek.

Gezien de huidige capaciteit van het partnernetwerk en de relatief beperkte omvang van Kom over en help zal echter beleidsbeïnvloeding op korte termijn niet in alle landen mogelijk zijn.

22

7. Landenplan Kom over en help richt zich in 2010-2014 met name op professionalisering en (regionale)samenhang van de programma’s binnen de projectlanden. Daarnaast wil Kom over en help komen tot een meer evenwichtige verdeling van bestedingen tussen landen en programma’s onderling binnen de landen. Voor de periode 2010-2014 zijn de volgende richtlijnen opgesteld:

2010 / 2014 (in %)

Programma's per land in % van bestedingen

Land/Totaal in % Veilige

leefomgeving Dagelijkse

levensbehoeften Basis

gezondheidszorg Basis

onderwijs Afbouw oude doelstellingen

2010 2014 2010 2014 2010 2014 2010 2014 2010 2014 2010 2014

Albanië 0% 20% 20% 1% 20% 79% 60% 0% 0% 20% 20%

Armenië 0% 91% 80% 0% 10% 4% 10% 5% 0% 7% 15%

Bulgarije 29% 40% 57% 25% 5% 15% 3% 20% 6% 0% 13% 15%

Georgië 0% 62% 50% 10% 10% 14% 40% 15% 0% 4% 15%

Moldavië 36% 45% 4% 10% 0% 54% 45% 6% 0% 3% 15%

Oekraïne 8% 10% 70% 50% 4% 25% 16% 15% 3% 0% 36% 20%

Roemenië 8% 0% 70% 0% 0% 0% 23% 0% 0% 0% 6% 0%

Servië 0% 0% 59% 0% 20% 0% 15% 0% 6% 0% 11% 0%

Programma/totaal 8% 30% 56% 25% 5% 20% 27% 25% 4% 0% Deze richtlijnen dienen als kader en kunnen worden aangepast gedurende 2010-2014 op basis van ontwikkelingen in de

projectlanden en binnen het partnernetwerk en als gevolg van nieuwe inzichten.

7.1 Albanië

Achtergrond Albanië kent een turbulente geschiedenis en behoort binnen Europa tot de landen met de laagste levensstandaard. Van 1944 tot 1991 was Albanië een communistische volksrepubliek. Jarenlang was het land geheel geïsoleerd van de omliggende landen. In 1967 werd Albanië officieel tot atheïstische staat uitgeroepen en tot 1990 waren alle moskeeën en kerken gesloten. Gelovigen werden tijdens het regime van Enver Hoxha zwaar vervolgd. Direct na de val van het communisme in 1991, toen de grenzen open gingen, is Kom over en help gestart met hulpverlening in met name Zuid Albanië. Het communistische verleden heeft diepe sporen nagelaten in de samenleving. Armoede, werkloosheid, beperkte of geen toegang tot onderwijs en gezondheidszorg zijn algemene problemen in Albanië. Naar schatting heeft ongeveer 25% van de bevolking na de val van het communisme het land verlaten om elders hun geluk te beproeven. In 2010 woonden circa 3.6 miljoen mensen in Albanië, vooral gecentreerd in de grote steden. De Roma bevolking heeft een minderheidspositie. In 2009 heeft Kom over en help Albanië aangemerkt als een van de focuslanden. Partners Per 2010 werkt Kom over en help samen met drie lokale christelijke organisaties in Zuid Albanië:

Partners Organisatie structuur Programma’s Veilige leefomgeving

Dagelijkse levensbehoeften

Gezondheids-zorg

Onderwijs

Good Samaritan Foundation

Kerkelijke NGO

Lidia Foundation Christelijke NGO

Kisha Ungillore e Reformuar, Delvinë

Kerk

Programma’s Gezien de omstandigheden in Albanië richt Kom over en help zich met name op ‘dagelijkse levensbehoeften’ en ‘onderwijs’. Het programma ‘toegang tot gezondheidszorg’ is relatief klein. Waar mogelijk versterken de programma’s elkaar. Speerpunten 2010-2014

Verdieping en verbreding van het partnernetwerk en programma’s

Oriëntatie op Noord Albanië als nieuwe regio;

23

Verdieping van het programma ‘dagelijkse levensbehoeften’ door meer te richten op gezinsversterking, samenhang tussen de activiteiten en zelfstandigheid van ontvangers;

Evaluatie bestaande onderwijsprogramma

Verbreding van het programma ‘onderwijs’ door te richten op (inclusief) onderwijs voor kinderen met een beperking

Uitbreiding of afbouw van het programma ‘gezondheidszorg’

Versterking capaciteit partners op het gebied van interne organisatie, fondsenwerving en beleidsbeïnvloeding

20% van de het totaal van bestedingen t.b.v. buitenlandse projecten wordt in 2014 besteedt in Albanië

De bestedingen in Albanië zijn in 2014 als volgt verdeeld over de verschillende programma’s: 15% dagelijkse levensbehoeften, 20% gezondheidszorg, 60% onderwijs en 5% aan overig.

7.2 Armenië

Achtergrond Armenië is de oudste christelijke staat en één van de oudste landen ter wereld. Geografisch ligt het land in Azië maar vanuit cultureel en historisch perspectief beschouwt men zich behorend tot Europa. Armenië grenst aan Azerbeidzjan, Georgië, Turkije en Iran en heeft zelf geen toegang tot een zee. De grenzen met Turkije en Azerbeidjan zijn gesloten. Sinds 2001 is Armenië lid van de Raad van Europa. De gevolgen van de zware aardbeving (1988) en de oorlog met Azerbeidzjan (1991) over Nagorno-Karabach heeft diepe sporen achtergelaten in de samenleving. Velen zijn door (de nasleep van) deze gebeurtenissen niet in staat geweest een redelijk bestaan op te bouwen. In de jaren ’90 is meer dan een kwart van de totale bevolking uit het land geëmigreerd als gevolg van de economische situatie. Vluchtelingen die alles moesten achterlaten in Azerbeidzjan wonen in de verlaten en kapotgeschoten dorpen van Nagorno-Karabach. Kom over en help richt zich in Armenië met het programma ‘dagelijkse levensbehoeften’ op de allerarmsten in de samenleving. Kom over en help ziet Armenië als oriëntatieland en zoekt naar mogelijke uitbreiding van programma’s.

Partners In Armenië werkt Kom over en help sinds 2007 samen met de Union of Evangelical Christian Baptist Churches of Armenia. De gemeentes zijn goed georganiseerd en zijn zich zeer bewust van hun diaconale taak en hebben een goede relatie met de Armeens-Apostolische kerk.

Partners Organisatie Structuur

Programma’s

Veilige leefomgeving

Dagelijkse levensbehoeften

Gezondheids-zorg

Onderwijs Afbouw oude doelstellingen

Evangelical Christian Baptist Churches of Armenia

Kerkelijke NGO

Programma Vanaf de start in 2007 heeft Kom over en help zich in Armenië met name gericht op ‘dagelijkse levensbehoeften’ en daarbinnen zijn het vooral de verschillende gaarkeukens die gesteund worden. Daarnaast zijn enkel voorgangers ondersteund. Indien mogelijk willen we ook projecten gaan steunen binnen de programma’s ‘gezondheidszorg’ en ‘onderwijs’. Speerpunten 2010-2014

Afbouw oude doelstelling ‘geestelijke toerusting’ per 31-12-2012;

Verdere verdieping van de samenwerking met de huidige partner

Stimuleren dat de programma’s meer ontwikkelingsgericht worden

Evaluatie bestaande programma ‘dagelijkse levensbehoeften’

Nagaan mogelijkheden om het programma ‘gezondheidszorg’ op te starten

Uitbreiding of afbouw van het programma ‘onderwijs’

15% van de het totaal van bestedingen t.b.v. buitenlandse projecten wordt in 2014 besteedt in Armenië

De bestedingen in Armenië zijn in 2014 als volgt verdeeld over de verschillende programma’s: 80% dagelijkse levensbehoeften, 10% gezondheidszorg, 10% onderwijs

24

7.3 Bulgarije

Achtergrond Bulgarije is sinds 1 januari 2007 lid van de Europese Unie. In 1989 werd het land na een jarenlang communistische regime een democratische meer partijenstaat. Het land is nog volop in transitie, met name op het gebied van Kindzorg. De benadering dat kinderen ook rechten hebben staat in scherp contrast met de communistische opvatting dat kinderen door de staat ‘beschermd’ moeten worden. In 2009 is de ‘hervorming van de Kindzorg’ aangemerkt als een één van de prioriteiten van de Bulgaarse overheid. In februari 2010 heeft de ministerraad een hervormingsstrategie geaccepteerd met als doel alle kindertehuizen binnen 15 jaar te sluiten. Er is in Bulgarije duidelijk een proces gaande van allerlei wetsvernieuwingen op het gebied van Kindzorg, maar tot op heden ontbreekt veelal het mechanisme van implementatie. Naar schatting leven er 8 – 10% Roma in Bulgarije. Bulgarije is in Europe het land met het hoogste percentage Roma. Uitsluiting en discriminatie van de Roma is echter een groot probleem in Bulgarije. De Roma’s in de Roma wijken hebben veelal geen toegang tot basisvoorzieningen als gezondheidszorg, kwaliteitsonderwijs en openbaar vervoer. Naar schatting zijn ongeveer 60%-70% van de kinderen in tehuizen van Roma afkomst. In 2009 heeft Kom over en help Bulgarije aangemerkt als een van de focuslanden. Partners In Bulgarije werkt Kom over en help samen met drie lokale partners. De contacten met de Bulgarian Baptist Union dateren al van de communistische tijd. Zij waren het die Kom over en help na de val van het communisme meenamen naar de kindertehuizen in Bulgarije om de nood te laten zien van deze verwaarloosde en achtergelaten kinderen naast alle andere noden van het land op dat moment.

Partners Organisatie Structuur

Programma’s

Veilige leefomgeving

Dagelijkse levensbehoeften

Gezondheids-zorg

Onderwijs Afbouw oude doelstellingen

Baptist Union of Bulgaria

Kerkverband

Bulgarian Child Inc.

Christelijke NGO

New Hope for the Balkans

Christelijke NGO

Programma’s Gezien de complexe Child care problematiek in Bulgarije richt Kom over en help zich samen met haar partners voornamelijk op ‘veilige leefomgeving’ en op ‘dagelijkse levensbehoeften’. De programma’s ‘toegang tot gezondheidszorg’ en ‘toegang tot onderwijs’ zijn in ontwikkeling. Speerpunten 2010-2014

Afbouw oude doelstelling ‘geestelijke toerusting’ per 31-12-2011;

Uitbreiding en verdieping van het programma ‘veilige leefomgeving’ met focus op gezinsversterking, pleegzorg en integratie;

Verdieping van het programma ‘dagelijkse levensbehoeften’ door middel van kwaliteitsverbetering van programma

waarbij in toenemende mate zelfstandigheid van ontvangers wordt bevorderd;

Oriëntatie op uitbreiding van het programma ‘gezondheidszorg’;

Toevoegen van programma ‘toegang tot onderwijs’ met name gericht op (inclusief) onderwijs voor kinderen met een Roma achtergrond;

Versterking van projecten gericht op maatschappij opbouw en beleidsbeïnvloeding binnen het thema ‘Kind en gezin’;

Versterking capaciteit partners op het gebied van interne organisatie, fondsenwerving en beleidsbeïnvloeding; 15% van de het totaal van bestedingen t.b.v. buitenlandse projecten wordt in 2014 besteed in Bulgarije;

De bestedingen in Bulgarije zijn in 2014 als volgt verdeeld over de verschillende programma’s: 40% veilige leefomgeving, 25% dagelijkse levensbehoeften, 10% gezondheidszorg, 15% onderwijs en 10% aan overig.

25

7.4 Georgië

Achtergrond Georgië is een transcontinentale staat en ligt voor een zeer klein deel in Europa en voor het overige deel in Azië. Georgië is sinds 27 april 1999 lid van de Raad van Europa en beschouwt zichzelf als een Europees land. Het land grenst aan Rusland, Azerbeidzjan, Armenië, Turkije en de Zwarte Zee. In de praktijk zijn de autonome regio's Abchazië en Zuid-Ossetië sinds 1991 onafhankelijk, zodat de Georgische overheid hier in de praktijk geen gezag meer over heeft. Deze onafhankelijkheid is een bron van terugkerende gewapende conflicten, waarbij buurland Rusland regelmatig een grote rol speelt. Voornamelijk om die reden is de relatie tussen beide landen slecht. In augustus 2008 heeft tegen deze achtergrond een oorlog gewoed in Zuid-Ossetië en Georgië tussen Georgië en Rusland. Sinds die tijd hebben zowel Rusland als Georgië melding gedaan van schendingen van het vredesbestand. Er zijn ook nog steeds groepen vluchtelingen die erbarmelijk gehuisvest zijn en die niet weten wat ze de volgende dag moeten eten. In 2009 heeft Kom over en help Georgië als oriëntatie land aangemerkt.

Partners Sinds 2006 werkt Kom over en help in Georgië samen met Evangelical Baptist Church of Georgia. Zij hebben hun ontwikkelingsgerichte activiteiten ondergebracht in ‘International Charity Humanitarian Association “Beteli”. Georgische baptisten proberen aansluiting te zoeken bij de oude christelijke cultuur van hun land en onderscheiden zich daarmee van Baptistengroeperingen in het buurland Armenië.

Partners Organisatie Structuur

Programma’s

Veilige leefomgeving

Dagelijkse levensbehoeften

Gezondheids-zorg

Onderwijs Afbouw oude doelstellingen

Evangelical Baptist Church Georgia

Kerkelijke NGO

Programma’s Vanaf de start in 2007 heeft Kom over en help zich in Georgië met name gericht op ‘dagelijkse levensbehoeften’, ‘gezondheidszorg’ via medicijnen voor een thuiszorgproject en ondersteuning van een aantal voorgangers. Speerpunten 2010-2014

Afbouw oude doelstelling ‘geestelijke toerusting’ per 31-12-2011;

Verdere verdieping van de samenwerking met de huidige partner

Evaluatie bestaande programma dagelijkse levensbehoeften mbt vluchtelingen.

Uitbreiding van de programma’s ‘dagelijkse levensbehoeften’, ’gezondheidszorg’ en ‘onderwijs’

15% van de het totaal van bestedingen t.b.v. buitenlandse projecten wordt in 2014 besteedt in Georgië

De bestedingen in Georgië zijn in 2014 als volgt verdeeld over de verschillende programma’s: 50% dagelijkse levensbehoeften, 10% gezondheidszorg, 40% onderwijs

7.5 Moldavië

Achtergrond Moldavië ligt tussen Oekraïne en Roemenië en is een smeltkroes die de Roemeense cultuur met de Russische cultuur verbindt. Moldavië is een van de armste landen in Europa en kent een hoge buitenlandse staatschuld. De eens zeer bloeiende wijn handel is tanende en is sterk afhankelijk van de Russische energie voorziening. Economische hervormingen zijn hard nodig in Moldavië maar gezien de politieke impasse waarin het land zich bevind, worden deze niet ingezet. Sinds de zomer van 2009 heeft Moldavië geen president. Door de hoge werkloosheid vertrekken velen naar omliggende landen om daar werk te zoeken. Meer dan 30.000 kinderen groeien op zonder hun ouders. De zorg voor deze kinderen wordt veelal aan de grootouders overgedragen of kinderen worden opgenomen in kindertehuizen. Door hun achtergrond van armoede en sociale problemen kunnen veel kinderen niet goed meekomen op school. In 2009 heeft Kom over en help Moldavië aangemerkt als een van de oriëntatie landen.

Partners Per 1 januari 2010 werkt Kom over en help samen met drie lokale christelijke partners. De samenwerking met Betesda, het kindertehuis in Kishinev is eind 2008 afgebouwd. Na verkoop van het gebouw zullen de vrijkomende financiële middelen geherinvesteerd worden in projecten in Moldavië.

26

Partners Organisatie Structuur

Programma’s

Veilige leefomgeving

Dagelijkse levensbehoeften

Gezondheids-zorg

Onderwijs Afbouw oude doelstellingen

Bethania Foundation

Christelijke NGO

Spring of Life Church

Kerk

Programma’s Kom over en help richt zich in Moldavië op ‘veilige leefomgeving’ en ‘onderwijs’. Deze programma’s richten zich met name op directe armoede bestrijding. Een incidentele bestemmingsgift binnen de doelstelling ‘dagelijkse levensbehoeften’ wordt overgemaakt. Er is echter per 1-1-2010 geen programma gericht op ‘dagelijkse levensbehoeften’. Speerpunten 2010-2014

Verdieping en verbreding van het partnernetwerk;

Oriëntatie op Zuid Moldavië als nieuwe regio;

Afbouw programma ‘geestelijke toerusting’ per 31-12-2012

Verdieping van het programma ‘veilige leefomgeving’ met focus op pleegzorg;

Oriëntatie op mogelijkheden om het programma ‘dagelijkse levensbehoeften’ verder uit te bouwen;

Verbreding van het programma ‘onderwijs’ door te richten op (inclusief) onderwijs voor kinderen met een beperking en evaluatie van het bestaande onderwijsprogramma;

Afronding verkoop Bethesda kindertehuis en herinvesteren van vrijgekomen gelden;

15% van de het totaal van bestedingen t.b.v. buitenlandse projecten wordt in 2014 besteed in Moldavië;

De bestedingen in Moldavië zijn in 2014 als volgt verdeeld over de verschillende programma’s: 45% veilige leefomgeving, 10% dagelijkse levensbehoeften, 45% onderwijs.

7.6 Oekraïne Achtergrond

Oekraïne is het grootste land dat geheel in Europa ligt en is sinds 1991 een onafhankelijke staat. In West Oekraïne spreekt men hoofdzakelijk Oekraïens en is men in het algemeen pro-Europa. Het Oosten ven Oekraïne is sterk Russisch georiënteerd en er wordt veelal Russisch gesproken. Door deze politieke verscheidenheid en het taalprobleem ontbreekt eenheid in het land. De wereldwijde economische recessie heeft hard toegeslagen in het land en de economische groei stagneert omdat bedrijven minder willen investeren. Onder de bevolking zijn grote welvaartstegenstellingen. Corruptie, verslavingsproblematiek, arbeidsmigratie en straatkinderen zijn algemene problemen waarmee men in het gehele land mee kampt. Partners Kom over en help werkt in Oekraïne samen met 7 partners. De jarenlange samenwerking met de twee broederraden is gezien de nieuwe focus op Kind en gezin en de toenemende eisen aan partnerschap in een nieuwe fase gekomen.

Partners Organisatie Structuur

Programma’s

Veilige leefomgeving

Dagelijkse levensbehoeften

Gezondheids-zorg

Onderwijs Afbouw oude doelstellingen

Evangelical Christian Baptist Churches Ukraine

Kerkverband

Union of Evangelical Baptist Churches Ukraine

Kerkverband

Ray of Hope Christelijke NGO

Good Shepherd Christelijke NGO

Living Word Christelijke NGO

New Life Christelijke NGO

House of the Gospel Kerk

27

Programma’s Kom over en help richt zich in Oekraïne op alle programma’s. Door de omvang van de Winterhulp en het feit dat de meeste hulptransporten naar Oekraïne gaan ligt de nadruk in dit land vooral op het programma ‘dagelijkse levensbehoeften’. Dit is echter onevenredig hoog. Speerpunten 2010-2014

Afbouw oude doelstelling ‘geestelijke toerusting’ per 31-12-2011;

Evaluatie van de samenwerking met bestaande partners (kerkverbanden) en hun programma’s

Evaluatie van het programma ‘dagelijkse levensbehoeften’

Mogelijke uitbreiding en versterking van het partnernetwerk;

Onderzoeken mogelijke afbouw van de humanitaire hulptransporten

Evalueren samenwerking met partner Ray of Hope

Verder ontwikkelen van de samenwerking met The Good Shepherd

20% van de het totaal van bestedingen t.b.v. buitenlandse projecten wordt in 2014 besteed in Oekraïne;

De bestedingen in Oekraïne zijn in 2014 als volgt verdeeld over de verschillende programma’s: 10% veilige leefomgeving, 50% dagelijkse levensbehoeften, 25% basis gezondheidszorg en 15% onderwijs.

7.7 Roemenië

Achtergrond In verzet tegen de onderdrukking van communistische dictator Ceauşescu kwam het Roemeense volk in 1989 in opstand. Ceauşescu werd samen met zijn vrouw Elena afgezet en na een kort proces geëxecuteerd. Ceauşescu liet een sterk verarmd volk achter. Na het eind van de Koude Oorlog ontwikkelde Roemenië betere banden met het Westen van Europa. De Hongaarstalige en Roemeens talige bevolking is weinig geïntegreerd. De Roma bevolking wordt in het algemeen door beide bevolkingsgroepen gediscrimineerd. Roemenië is sinds 1 januari 2007 lid van de Europese Unie. De krediet crisis heeft echter het land in opbouw een geduchte terugslag gegeven.

Kom over en help ondersteunt al meer dan 35 jaar projecten in Roemenië. In 2009 heeft Kom over en help Roemenië aangemerkt als een van de afbouw landen .

Partners In Roemenië werkt Kom over en help samen met vier lokale partners. Deze partners hebben een breed donoren bestand en zijn als organisatie niet financieel afhankelijk van Kom over en help.

Partners Organisatie Structuur

Programma’s

Veilige leefomgeving

Dagelijkse levensbehoeften

Gezondheids-zorg

Onderwijs Afbouw oude doelstellingen

CE Oradea Christelijke NGO

Lazarenum Foundation

Christelijke NGO

Eszter Molnar Christelijke NGO

Csaba Koroid Kerk

Programma’s Kom over en help richt zich samen met haar partners in Roemenië op ‘veilige leefomgeving’ , ‘dagelijkse levensbehoeften’ en ‘onderwijs’. Binnen deze programma’s wordt met name ‘directe armoede bestrijding’ als strategie gebruikt. Speerpunten 2010-2014

Afbouw van financiering van projecten per 31-12-2011 Afscheid nemen van partners per 31-12-2011

28

7.8 Servië

Achtergrond Servië ligt in Zuidoost Europa en is sinds 2006 een onafhankelijke staat nadat het 85 jaar lang onderdeel was van Joegoslavië en tussen 2003 en 2006 van de confederatie Servië en Montenegro. Servië kent een turbulente geschiedenis met Balkan oorlogen en de Joegoslavische oorlogen (waaronder de Kosovo crisis - 1999). Na de val van voormalig president Milosevic in 2000 ving in Servië een proces aan van democratisering en economische wederopbouw, dat aangedreven wordt door de wens om op termijn deel uit te maken van de Europese Unie. Het punt van de samenwerking door Servië met het Joegoslavië Tribunaal is momenteel een belangrijk onderwerp in het toenaderingsproces van het land tot de Europese Unie. De wereldwijde economische crisis heeft geleidt tot stagnatie van de economische groei. Vooral onder de Roma bevolking is veel armoede. De belangrijkste religie in Servië is de Servisch-Orthodoxe Kerk. Verspreid over het land zijn er vele orthodoxe kloosters. In het zuidwesten van Servië hangt de meerderheid van de inwoners de islam aan. De Baptistische gemeenten vormen een zeer kleine minderheid in Servië. In 2009 heeft Kom over en help Servië aangemerkt als een van de afbouw landen. Partners Kom over en help werkt in Servië samen met de Baptistenorganisatie Love Your Neighbour. Deze organisatie richt zich met name op evangelisatie en kerkplanting. Vanwege het nieuwe focusbeleid van Kom over en help zal de samenwerking per 2012 worden beëindigd. Partners Organisatie

Structuur Programma’s

Veilige leefomgeving

Dagelijkse levensbehoeften

Gezondheids-zorg

Onderwijs Afbouw oude doelstellingen

Love Your Neighbour Kerkelijke NGO

Programma’s Kom over en help richt zich samen met haar partner in Servië op ‘dagelijkse levensbehoeften’, ‘gezondheidszorg’ en ‘onderwijs’. Binnen deze programma’s wordt met name ‘directe armoede bestrijding’ als strategie gebruikt. Speerpunten 2010-2014

Afbouw van financiering van projecten per 31-12-2011 Waar mogelijk lokale partner linken aan andere donor organisaties

Afscheid nemen van lokale partner per 31-12-2011 Indien geen andere donoren gevonden worden dan overwegen of project in Sainovac nog langer gesteund kan

worden

29

8. Programma Bewustwording en Draagvlakversterking in Nederland Doelstelling: Achterban in Nederland is bewuster van de problematiek in Oost-Europa en Eurazië en er is draagvlak gecreëerd voor die problematiek en de mogelijke oplossing daarvan. Achterban in Nederland ervaart de problematiek in Oost-Europa en Eurazië door bezoeken aan deze landen.

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Aantal keer publiciteit voor Kom over en help 5 8 9 10 11

Informatievoorziening pm pm pm pm pm

Aanwezigen tijdens een (mini)tournee 1.785 500 500 500 500

Aantal deelnemers aan Xperience 14 30 30 30 30

Aantal deelnemers aan reizen met achterban 25 15 25 15 25

Aantal bedrijven dat een partnership heeft met een project 1 5 8 10 12

Aantal kerkelijke partnergemeenten 9 3 4 4 5

Aantal particuliere initiatieven 10 12 14 16 18

voorlichtingen 16 20 22 25 25

Publicaties Kom over en help wil de achterban informeren over de problematiek in Oost-Europa en Eurazië. Daarbij wordt verbinding gezocht met de specifieke thema’s uithet meerjarenbeleidplan 2010 t/m 2014. Dit gebeurt door het publiceren van achtergrondinformatie over deze problematiek in de eigen nieuwsbrieven, maar ook door het zoeken van publiciteit hierover in de (digitale) media. Informatievoorziening De afdeling PR/FW werkt de komende jaren aan een verzameling mooi materiaal (folders, presentaties e.d.). Tournee Kom over en help wil eenmaal per jaar een (mini)tournee organiseren om de achterban in contact te brengen met onze partners. Indien mogelijk kunnen er activiteiten rondom een partnerbezoek georganiseerd worden, al dan niet in samenwerking met de Plaatselijke Comités. Xperience Kom over en help wil jongeren de mogelijkheid bieden tot directe ervaring van de problematiek in Oost-Europa en Eurazië door het bezoeken van de projectlanden. Dit gebeurd door middel van Xperiencereizen. De jongeren die hier aan deelnemen, worden door deze ervaring betrokken bij het werk van Kom over en help, en zullen na de reis functioneren als ambassadeurs van de stichting. Reizen Regelmatig reizen betrokkenen naar een bepaald land of project. Te denken valt aan een (deel van) een Plaatselijk Comité of partnergemeente of een door Kom over en help georganiseerde reis zoals de vrouwenreis. Bedrijven Er wordt gestreefd naar het koppelen van bedrijven aan projecten in Oost-Europa en Eurazië. Door deze partnership zal de betrokkenheid verhoogt worden en de relatie duurzaam zijn. Bovendien kan op deze manier de cyclus van bedanken en vragen gevoed worden met nieuwe verhalen en foto’s. Kerken Kom over en help nodigt kerkelijke gemeenten in Nederland uit om partnergemeente te worden van een kerkelijke gemeente in Oost-Europa of om een concreet project te steunen. Particulieren De achterban wordt steeds gestimuleerd om in groepsverband in actie te komen voor onze stichting. Per aanvraag bekijken we hoe we omgaan met de behoefte van mensen of groepen om zelf iets te doen in Oost-Europa. Men komt in aanmerking voor een begeleide reis indien bereid de door Kom over en help gestelde kaders en voorwaarden te houden.

30

9. PR & Fondsenwerving Doelstelling: Het proactief sturen van de beeldvorming over de organisatie binnen het donateursbestand en daarbuiten en het werven van financiële middelen voor de uitvoering van de hulpverlening.

Indicatoren 2010 2011 2012 2013 2014

Rapportcijfer gegeven door donateurs 7,9 8,5

Gemiddelde opbrengst per mailing € 57.807 € 58.500 € 59.000 € 59.500 € 60.000

Inkomsten uit kerken € 123.641 € 124.000 € 124.000 € 124.500 € 125.000

Inkomsten uit scholen € 53.500 € 54.000 € 54.500 € 55.000 € 56.000

Inkomsten uit bedrijven € 57.700 € 59.000 € 59.500 € 60.500 € 70.000

Inkomsten uit Xperience € 19.831 € 20.000 € 20.000 € 20.000 € 20.000

Inkomsten uit vermogensfondsen € 20.700 € 20.000 €20.000 €20.500 € 30.000

Inkomsten uit PC’s € 34.966 € 35.000 € 35.000 € 35.000 € 35.000

Inkomsten uit de Winterhulpcampagne € 496.446 € 497.000 € 498.000 € 499.000 € 500.000

Inkomsten uit telemarketing € 26.119 € 27.000 € 27.500

Inkomsten uit online fondsenwerving per jaar € 6.012 € 7.000 € 7.500 € 8.000 € 8.500

Mailingen Jaarlijks worden zes mailingen verzonden naar een deel van het donateursbestand. Dit zijn drie magazines, twee fondsenwervende brieven en een wikkelfolder. Daarnaast wordt tijdens de Winterhulpcampagne een Winterhulp Special verzonden. In 2011 zijn deze mailingen opnieuw vormgegeven, waardoor nieuwe doelgroepen aangesproken worden. Kerken De mailingen worden ook verstuurd naar diaconieën en predikanten. Daarnaast wordt een brief naar de kerken in het eigen donateursbestand gestuurd om een dankdaggift te vragen. Ook tijdens de Winterhulpcampagne worden kerken benaderd voor een gift. Scholen In 2010 zijn nieuwe lesbrieven ontwikkelt. Gedurende de planperiode wordt het lesmateriaal verder uitgebreid met film, presentaties en ander materiaal. De scholen worden vanaf 2011 benaderd per e-mail. Daarnaast wordt door middel van scholen-coördinatoren in verschillende regio’s geprobeerd scholen te benaderen. Bedrijven Er zullen jaarlijks bedrijven worden benaderd met de vraag of zij ons werk willen steuen. Hiervoor zijn goede contacten met het bedrijfsleven vereist. Aan het einde van de planperiode is het plan ‘bedrijvensponsoring’ in werking. Xperience Na een Xperiencereis worden de jongeren gestimuleerd actie te voeren voor Kom over en help. Via de jongeren worden ook kerken, scholen en bedrijven bereikt. Elke deelnemer moet een minimumbedrag werven. Vermogensfondsen In 2010 is een begin gemaakt met het aanschrijven van vermogensfondsen. In de komende jaren zal deze database van beschikbare fondsen zich uit moeten breiden en is er meer ervaring op het gebied van het aanvragen van fondsen. Winterhulp Rondom Winterhulp wordt jaarlijks een campagne opgezet, bestaande uit een Winterhulp Special, een website en advertenties. Ook wordt publiciteit gezocht door middel van persberichten en eventueel de komst van een partner uit één van de projectlanden naar Nederland. Ook wordt de achterban gestimuleerd om acties te voeren t.b.v. Winterhulp. Telemarketing Er wordt continu geprobeerd het adressenbestand aan te vullen met nieuwe donateurs en bestaande donateurs te upgraden. Dit gebeurd onder andere door telemarketing. Hierdoor blijft de giftenstroom op peil. Online fondsenwerving Kom over en help wil ook online fondsen werven. In 2010 vond hiervoor oriëntatie plaats, mede door het bezoeken van

31

workshops over digitale media en door vergelijking met andere stichtingen. Aan het eind van de planperiode wordt een deel van de fondsen online geworven. Overig Vier keer per jaar wordt een e-mailnieuwsbrief naar jongeren verstuurd. Hierin wordt het Youngiver-project en de Xperiencereizen onder de aandacht gebracht. Vier keer per jaar wordt een e-mailnieuwsbrief naar een groep donateurs verstuurd. Hierin wordt alvast een voorproefje gegeven op de nieuwsbrief. Er wordt gestreefd naar het binnenhalen van nieuwe donateurs, het verjongen van het donateursbestand en het verzamelen van e-mailadressen van de donateurs. Om contact te onderhouden met de vrijwilligers wordt InterKom uitgegeven en verspreid. Er worden regelmatig persberichten verstuurd (minimaal eens per drie maanden). De pers wordt uitgenodigd bij tourneebijeenkomsten. Projectbeschrijvingen worden opgesteld en steeds geactualiseerd met als doel de fondsenwerving voor deze projecten te stimuleren. De contacten met de Plaatselijke Comités worden goed onderhouden. Dat betekent in de praktijk de PC’s regelmatig informeren en enthousiasmeren en de leden in principe eenmaal per twee jaar te ontmoeten. Er wordt gestreefd naar het opstarten van nieuwe comités. De aansturing van de voorlichters en de administratieve ondersteuning ten behoeve van voorlichting ligt bij de afdeling PR/Fondsenwerving. Iedere drie jaar vindt er een voorlichtersreis plaats. Kom over en help adverteert in diverse christelijke kranten en bladen. Doel van de advertenties is vooral naamsbekendheid verwerven en behouden bij de bestaande achterban en het aantrekken van potentiële nieuwe gevers.

32

BIJLAGEN

33

Bijlage 1 Meerjarenbegroting 2010 t/m 2014

Bijlage 2 Probleemboom Kom over en help

NB: Het communistische verleden is (nog steeds) van grote invloed in Oost-Europa en is mede een oorzaak van bovenstaande problematiek

Kinderen & families missen een mens- en

volwaardig leven

Tekort aan

materiële middelen

Fragiele econo-

mische & politieke situatie

Onvol-doende

toegang tot arbeids-markt

Afwezigheid van ‘back-

up’

Onvol-doende sociaal en/of

kerkelijk vangnet

Onvol-doende

toegang tot sociaal

zorgstelsel

Afbrokke-lende

familie & gezins

structuur

Gebrek aan invloed

(On)

bewuste uitsluiting

door maat-schappij

Gebrek aan kennis van

eigen rechten

Ontbreken van

geestelijk welzijn

Gebroken relatie met God, mens

en schepping

Fatalistisch mens- en wereld-beeld

Gebrek aan kennis &

vaardigheden

Onvol-doende

toegang tot onderwijs

Onvol-doende

toerusting door

opvoeding

Ontbreken van

lichamelijk welzijn

Verslaving

Onvol-doende

toegang tot medische

voorzieningen

Ongezonde en

risicovolle levensstijl

(Aange-boren)

fysieke / verstand. berperking

35

Bijlage 3 Overzicht interventie strategieën – projecten

1. Veilige leefomgeving 2. Dagelijkse

levensbehoeften

3 Basis

gezondheidszorg 4 Basis onderwijs

Directe Armoede

Bestrijding

1.1 Gezinsbegeleiding Xxxxx Gezinsbegeleiding 50550 Thuiszorg gehandicapten Dubnitsa 80266 Roma vrouwen 1.2 Pleegzorg 50096 Pleegzorg Bethania 1.3 Verbetering van zorg in tehuizen 50480 Burzitsa 50520 Lom 50390 Vidrare 50370 Training voor verzorgers 50030 Lidia Home 50170 Julia Home 50060 Good Shepherd 1.4. Integratie 53029 Zomerkampen tehuiskinderen 53090 Jeugdteams 50380 18+ begeleidingstraject Borovtsi 50800 Zorg voor blinden 50801 Vervoer gehandicapten 51100 Zomerkamp gehandicapte kinderen

2.1 Materiële hulp a. winter hulp Armenië, Bulgarije, Georgië, Moldavië, Oekraïne, Roemenië, Servië, b. voedsel(bonnen) 50120 Voedselbonnen gezinnen 68013 Voedselbonnen ouderen 60130 Noodhulp Shköder 60131 Noodhulp aardbeving 60495 Noodhulp vluchtelingen c. gaarkeuken 61002/3/6 Armavir, Hrazdan, Ararat 61001 Varna 2.2 Inkomensondersteuning 50700 Poor Family 50430 Poor Family 50440 Poor Family 50300 Poor Family 50460/50465/50567/50490 Poor Family Oek.West, Zuid, Oost, Dnepr. 2.3 Zelfstandig inkomen verwerven 61004 Lavash Bakkerijen 80265 Koeien voor Roma 80700 Watermeloenen 68050 Mercy seeds

3.1 Preventie & voorlichting 50400 Immunisatie & vitaminen 80560 More than health 80310 Preventie lessen Ray of Hope 80322 Preventie lessen New Life 10874 Boek New Life 3.2 Rehabilitatie 50130 Onderzoek gehandicapte kinderen 80320 Afkickcentrum Rovno 68025 Noodfonds Delvine 68026 Noodfonds Sarandë 60302 Medicijnen Georgië

4.1 Toegang & participatie 80410 Kwaliteits (vak) onderwijs 80420 Huiswerkproject Delvinë 80267 Baseline onderzoek Rakovitsa 80710 Huiswerkproject Tblisi 80720 Onderwijs centrum vluchtelingen 50093 Huiswerkproject Bulboaca 50097 Huiswerkproject Zuid Moldavië 50431 Huiswerkproject 80562 Computer lessen voor Roma 54010 School fonds Kiev 80321 Engelse lessen Volodymyrets Xxxxx Inclusief Onderwijs Perspectif 4.2 Life skills 52080 Zomerkamp kinderen 80410 Zomerkamp studenten 53110 Zomerkamp vluchtelingen 53020 Zomerkamp kinderen 50180 Bijbelclub 52010 Zomerkamp kinderen 52020 Zomerkamp kinderen Oradea 52040 Zomerkamp kinderen T. Mures 52060 Zomerkamp kinderen Bogata 53040 Zomerkamp kinderen 53010 Zomerkamp kinderen ECHB 53070 Zomerkamp kinderen Zuid 10875 Tijdschrift ‘Ark van Noach’

Maatschappij

Opbouw

5.1 Visie/beleidsontwikkeling 80060 Conferentie “Positie van kind in kerk en samenleving” 5.2 Capaciteitsversterking

80061 Partner consultatie 80200 Consultancy & evaluatie 80440 Consultancy & evaluatie 5.3 Linking and learning Partnerbezoek aan Nederland Partner consultatie

Beleidsbeïnvloeding EU Lobby positie en rechten van kwetsbare kinderen in de samenleving CU lobby positie en rechten Roma

Albanië – Armenië– Bulgarije – Georgië – Moldavië – Oekraïne – Roemenië – Servië

Bijlage 4 Mission statement Kom over en help Kom over en help considers life as a valuable gift of God. He is the Source, Giver and Sustainer of life. Because God gives and

sustains life, life is worth to be protected and nurtured.

The mission of Kom over en help is to serve her vulnerable neighbour in Eastern Europe and Eurasia in obedience to the

Christian calling of compassion and justice, in partnership with churches and Christian organisations.

Kom over en help believes in the Bible as the unfailing Word of God and therefore source of inspiration and norm to all the

organisation’s actions. In obedience to the Gospel, we want to search for Biblical answers to actual questions and needs of

mankind and society.

The Biblical order – creation, the fall, redemption and restoration- is the basis and framework of our thinking and activities.

Creation

Mankind, as male and female, is created in God’s image. When man and woman were created, they lived in full harmony

with God, each other and creation. God created male and female so that they would have children. God has in mind the

welfare of mankind and children. God uses the dust of the earth and blew His breath into the being He made. In this way man

shares both the material world and the spiritual world and hence is equipped to intermediate between them.

Fall

Because of unbelief and disobedience man destroyed the harmonious relationship with God, with each other and with

nature. The fundamental root of evil and suffering is the loss of this relationship with God. Mankind in its roots is corrupted

in a way that is irreparable for mankind itself. This corruption is primarily spiritual, but manifests itself in all other aspects of

life resulting in all suffering on earth during the life of mankind.

Redemption

The Son of God has given Himself to overcome the human enmity and alienation and to open the way to salvation. The

sacrifice of Jesus Christ on behalf of the salvation of the world underlines the immense value God attaches to His creation,

not at least to human beings. In His work Jesus Christ demonstrated that He had come to overcome sin and evil and to

restore wholeness and shalom.

Restoration

History is His story in which everything will be justified and put aright, even though to us that is beyond imagination. So, this

perspective teaches us that sin and suffering, death and doom do not have the last word. This perspective is a source of hope

and motivation to take responsibilities to help the (vulnerable) neighbour in giving a helping hand and to try to offer already

signs of Gods justice and mercy in this world.

Based on this Mission Statement in which Kom over en help formulates her world vision, seven core values are formulated.

Two different types of core values can be noticed: motivating values (why) and quality values (how).

37

Involvement based on solidarity

Because of its history, Kom over en help has strong spiritual ties with Christians and churches which suffered from

communism and which still suffer of the consequences of communism after its fall. This solidarity leads to long lasting

involvement with them and their societies.

Holistic view of man

Kom over en help views human welfare from a holistic perspective, i.e., man lives in harmony with God, his neighbour, the

creation and himself.

Eye for the vulnerable neighbour

Kom over and help primarily aims at vulnerable groups within the society. The organisation focuses on children and family.

Because of poverty and dislocation, many children cannot grow up and develop in the safety of a stable family with Christian

norms and values.

Compassion

Kom over en help sees it as her calling to serve her vulnerable neighbour in Eastern Europe and Eurasia, following the

example of Christ Who was moved with compassion and cared for the spiritual and physical need of the people.

Justice

Like the Bible gives in the Old Testament guidelines for the structure of the society in which the poor have rights and like

Christ advocated for the poor and oppressed, Kom over en help wants to give a voice to those who are not heard and who

have no helper.

Partnership

To Kom over en help partnership means combating poverty in co-operation with local partners, based on a shared Christian

vision and equality and reciprocity.

Reliable and professional

Kom over en help desires to be a reliable and professional organisation. Therefore it can be held accountable on allocation of

funds, transparency in planning and implementation, as well its willingness to learn from experiences.

38

Bijlage 5 Strategie & strategische doelen Strategie De strategie van Kom over en help is er op gericht de projecten van lokale partners, te versterken. Kom over en help zoekt

aansluiting bij bestaande kerkelijke structuren en christelijke organisaties om in goed overleg op strategisch, tactisch en

operationeel niveau samen te werken. Dat impliceert dat Kom over en help geen projecten in eigen beheer uitvoert.

Het werkgebied omvat de volgende landen in Oost-Europa en Eurazië: Albanië, Armenië, Bulgarije, Georgië, Moldavië,

Oekraïne, Roemenië en Servië

Strategische doelen Kom over en help ziet vier terreinen van interventie die gericht zijn op de algemene doelstelling: “Kinderen in hun omgeving zijn ondersteund om een meer menswaardig en waarde(n)vol bestaan op te bouwen.” 1. veilige leefomgeving 2. dagelijkse levensbehoefte 3. basis gezondheidszorg 4. basis (vak)onderwijs Binnen deze thema’s heeft Kom over en help de volgende strategische doelstellingen:

a. armoede bestrijding b. ontwikkeling middenveld c. lobby en advocacy

Tegelijkertijd richt Kom over en help zich ook op bewustwording en draagvlakversterking in Nederland. Hieronder wordt

verstaan het informeren van de achterban over de armoedeproblematiek in Oost-Europa en Eurazië en hen actief hierbij

betrekken. Evenals informatieverstrekking over het kerkelijk en maatschappelijk leven in Oost-Europa en Eurazië.

39

Bijlage 6 Partner policy Kom over en help

1. Principles Shared Christian Vision Kom over en help co-operates with local churches and Christian organisations in Eastern Europe and Eurasia which serve their vulnerable neighbour (in particular children and families) in church and society. Co-operation is based on a shared values like Christian vision (Bible as God’s infallible Word), equality and mutuality and is aimed at combating poverty. (see mission statement Kom over en help in attachment) Respect for cultural setting Kom over en help recognizes the cultural setting in which its partners work. Kom over en help acknowledges both the positive and negative influence of culture on vulnerability of children. Kom over en help wants to strengthen partners in integrating authentic biblical values into the cultural settings and encourage biblical values to play part in addressing the possible negative cultural influences. Responsible and informed choices Kom over en help seeks to enable partners to make responsible and informed choices regarding family life, relationships, risk taking/-avoiding behaviour.

2. Partnership Criteria (new) partners Kom over en help uses the following criteria to assess new and existing partners:

1. A mission statement and policy document in place showing what the organisations wants to achieve and on what basis;

2. Sufficient and clear junction with mission statement of Kom over en help; 3. Strategic and operational transparency; 4. Expertise & experience showing a track record of past interventions; 5. Clear organisational structure and official legal registration; 6. Good and constructive relation with local churches; 7. (financial) Monitoring and reporting system in place.

Procedure admission new partners Kom over en help recognizes the value of longevity in partnerships. Kom over en help uses the following procedure in admission of new partners:

1. An application to become a partner should give information about all the assessment criteria; 2. Applying organisation will be visited at least once by one of the staff members of Kom over en help; 3. Board of Kom over en help will decide on admission as a new partner; of the applying organisation; 4. Kom over en help and the new partner will jointly make an co-operation agreement; 5. Partnership with new organisations will be evaluated one year;

Communication 1. The partner and Kom over en help appoint one contact person for all contacts regarding co-operation in general and

specific projects; 2. All correspondence will be in English; 3. Kom over en help strives to visit each partner at least once a year. In consultation with the partner the format and

timing of the visit will be planned; 4. Kom over en help stimulates exchange of information through linking and learning within her partner network; 5. Partner consultations are held on regular basis; 6. Project agreements are made every year in December;

Evaluation

1. Partnership will be evaluated once in three years.

40

3. Programme area Kom over en help as a supporting partner assists the implementing partner in programmes aimed at serving vulnerable children and families in church and society in the name of Christ. Kom over en help wants to be a supporting partner in the following programme area:

1. Safe environment 2. Daily needs 3. Basic Health 4. Basic Education

Within these programme area Kom over en help promotes direct poverty reduction, development of civil society and lobby and advocacy. Kom over en help supports organisational development through training and consultancy, based on the needs of the partner organisation. Whenever possible, training and consultancy will be done by a professional from within the region of the partner who is sensitive to the local situation and culture.

4. Projects Funding Kom over en help incorporates as much as possible the projects which will be supported in her annual budget and has a (limited) budget for projects which are developed and submitted in the course of the year. Kom over en help uses the following procedure in considering funding of projects:

1. A project proposal (format Kom over en help) has to be yearly summited for each project before 15

th September of

the preceding year; 2. Partners are encouraged to examine the Kom over en help assessment criteria carefully; (see attachment) 3. Project proposals are assessed according to the criteria by project staff of Kom over en help; 4. Project proposals which pass the criteria will be included in the proposal of the annual budget; 5. Annual budget will be approved by the Board of Kom over en help; 6. Decision of Kom over en help will be communicated during the first week of December; 7. A project agreement in which the total support, flow of funds, evaluation and other stipulations are stated will be

drafted and sent to the partner during December; 8. Signing of the agreement by the partner is a condition for first transfer of funds; 9. Kom over en help transfers funds on quarterly basis. Payments are based on funding schedule stated in the budget

proposal of the partner. Monitoring Partner organisation is responsible for monitoring programme and must have a monitoring system developed and in place. Kom over en help supervises the execution of projects through:

1. Progress reports submitted by partner; a. Reporting format Kom over en help to be used b. Half year report to be summited before 15

th of August

c. Submission of half year report condition for transfer Q4 2. Annual reports submitted by partner;

a. annual report to be summited before 31st

of January 3. External auditor’s report if available; 4. Local meetings; 5. Consultancy visits; 6. Random checks.

Evaluation Kom over en help encourages self-evaluation of the programmes and organisation by the partner. Evaluation of projects will be done according the agreements made with the partner as stated in the project agreement. External consultants can be involved as well as project staff of Kom over en help. Partners will be fully involved in the design of the Terms of Reference.

41

Bijlage 7 Partners in Oost-Europa

Land Partner Albanië Good Samaritan Foundation, Sarandë

Kisha Ungillore e Reformuar, Delvinë

Lidia Foundation, Sarandë

Armenië The Union of Evangelical Christian Baptist Churches of Armenia

Bulgarije Baptist Union of Bulgaria

‘New Hope for the Balkans’, Sofia

Bulgarian Child Inc.

Georgië Evangelical Baptist Church of Georgia

Moldavie Spring of Life Church, Chisinau

Bethania Foundation, Tintareni

Oekraïne Evangelical Christian Baptist (EChB) Churches of Ukraine*

Committee EChB Ukraine-West*

Committee EChB Ukraine-East*

Committee EChB Ukraine-South*

The Union of Evangelical Baptist Churches of Ukraine (South)

Ray of Hope, Ukraine South

The Living Word Christian Mission, Rovno

House of the Gospel

New Life, Rovno

Charitable Fund ‘The Good Shepherd Shelter’, Makeevka

Roemenië Christian Endeavour Oradea, Oradea

Eszter Molnar, Bogata

Korodi Csaba, Tirgu Mures

Lazarenum Foundation, Tirgu Mures

Servië Humanitarian Organisation ‘Love Your Neighbour’, Vrnjacka Banja * De praktische uitvoering van de hulpverlening in Oekraïne via de EChB is gedelegeerd aan de comités West, Oost en Zuid.

42

Bijlage 8 Partner Analyse 2010 La

nd

Par

tne

r

Typ

e o

rgan

isat

ie

1. V

eili

ge le

efo

mge

vin

g

2. D

age

lijks

e le

ven

sbe

ho

eft

en

3. B

asis

ge

zon

dh

eid

szo

rg

4. B

asis

on

de

rwijs

uit

gew

erk

te v

isie

& b

ele

idsd

ocu

me

nt

vraa

gt m

aats

chap

pe

lijke

en

ke

rke

lijke

aan

dac

ht

voo

r p

rob

lem

atie

k

he

lde

re o

rgan

isat

ie s

tru

ctu

ur

& in

tern

e/e

xte

rne

ver

slag

gevi

ng

gelij

kwaa

rdig

e g

esp

reks

par

tner

du

ide

lijke

PM

E *

hu

lp v

olg

en

s h

eld

ere

cri

teri

a e

n o

p le

gale

wijz

e

de

eln

ame

aan

(lo

kale

) n

etw

erk

en

con

tact

en

op

ove

rhe

idsn

ive

au /

lob

by

acti

vite

ite

n

# ke

er

gesl

aagd

om

aan

dac

ht

te v

rage

n v

oo

r p

rob

lem

atie

k

Albanië

Lidia Foundation Christ. NGO

x x x x x x x x x x x ?

Kisha Ungillore e Reformuar Kerk

x

x x x x ? x ? ? ?

Good Samaritan Foundation Kerkelijke NGO x x x x ? ? ? ? ? x ? - -

Armenië UECBC Kerkelijke NGO

x

x ? ? ? x ? x x ? ?

Bulgarije

Bulgarian Baptist Union Kerkverband x x

? x x x ? x ? ? ?

New Hope for the Balkans Christ. NGO x x

? ? x x x x ? ? ?

Bulgarian Child Inc. Christ. NGO x

x

x x x x ? x x x ?

Georgië Evangelical Baptist Church Kerkelijke NGO

x x x ? x x x ? x x x ?

Moldavië Bethania Foundation Christ. NGO x

x ? x x x ? x x ? ?

Spring of Life Kerk

x - - - - ? x ? - -

Oekraïne

Broederraad Kerkverband

x

x ? ? x/? - - ? ? ? ?

Unie Zuid Kerkverband

x

x ? ? - x - x/- ? ? ?

Ray of Hope Christ. NGO

x

x x x x - x x ? ?

Good Shepherd Christ. NGO x

x x x x ? x x ? ?

House of the Gospel Kerk x

x ? x ? ? ? ?/x ? ? ?

New Life Christ. NGO

x

x x x ? ? x x ? ?

Living Word Christ. NGO

x x ? ? ?/x x ? x x ? ?

Roemenië

CE Oradea Christ.NGO x x

x ? x x x ? x x ? ?

Lazarenum Foundation Christ. NGO x x

x ? x x x ? x x ? ?

Korodi Csaba Kerk

x ? ? ? ? ? x ? ? ?

Eszter Molnar Kerk

x ? ? ? ? ? x ? ? ?

Servië Love Your Neighbour Kerkelijke NGO

x x x ? x x x ? x ? ? ?

Toelichting:

x = in min of meerdere mate aanwezig tot goed

? = onbekend

- = afwezig

Bijlage 9 Nulmeting 2010 – Bestedingen aan Programma’s

2010 (o.b.v. jaarverslag) Veilige leefomgeving Dagelijkse

levensbehoeften (incl transporten)

Basis gezondheidszorg Basis onderwijs (incl.

lectuur) Afbouw oude doelstellingen

Totaal Aanname

2014

Albanië € 55,863 € 2,100 € 219,198 € 277,161 € 281,356

Armenië € 87,110 € 4,168 € 4,800 € 96,078 € 211,017

Bulgarije € 54,352 € 105,696 € 8,818 € 6,068 € 11,706 € 186,640 € 211,017

Georgië € 31,500 € 5,000 € 7,168 € 7,456 € 51,124 € 211,017

Moldavië € 17,255 € 2,000 € 26,139 € 2,700 € 48,094 € 211,017

Oekraïne € 38,500 € 356,204 € 18,600 € 82,180 € 16,390 € 511,875 € 281,356

Roemenië € 5,940 € 55,147 € 17,933 € 79,020 € 0

Servië € 92,682 € 31,992 € 23,285 € 8,828 € 156,787 € 0

Totaal Programma € 116,047 € 786,203 € 66,510 € 386,138 € 51,880 € 1,406,778 € 1,406,778

2010 ( in %) o.b.v. jaarverslag

Programma's per land in %

Land/Totaal in % Veilige leefomgeving

Dagelijkse levensbehoeften

Basis gezondheidszorg Basis onderwijs Afbouw oude doelstellingen

Totaal

Albanië 20.2% 0.8% 79.1% 100.0% 19.7%

Armenië 90.7% 4.3% 5.0% 100.0% 6.8%

Bulgarije 29.1% 56.6% 4.7% 3.3% 6.3% 100.0% 13.3%

Georgië 61.6% 9.8% 14.0% 14.6% 100.0% 3.6%

Moldavië 35.9% 4.2% 54.3% 5.6% 100.0% 3.4%

Oekraïne 7.5% 69.6% 3.6% 16.1% 3.2% 100.0% 36.4%

Roemenië 7.5% 69.8% 22.7% 100.0% 5.6%

Servië 59.1% 20.4% 14.9% 5.6% 100.0% 11.1%

Programma/Total 8.2% 55.9% 4.7% 27.4% 3.7% 100.0% 100.0%

44

2010 / 2014 (in %)

Programma's per land in %

Land/Totaal in % Veilige leefomgeving

Dagelijkse levensbehoeften

Basis gezondheidszorg Basis onderwijs Afbouw oude doelstellingen

Totaal

2010 2014 2010 2014 2010 2014 2010 2014 2010 2014 2010 2014 2010 2014

Albanië 0% 20% 20% 1% 20% 79% 60% 0% 0% 100% 100% 20% 20%

Armenië 0% 91% 80% 0% 10% 4% 10% 5% 0% 100% 100% 7% 15%

Bulgarije 29% 40% 57% 25% 5% 15% 3% 20% 6% 0% 100% 100% 13% 15%

Georgië 0% 62% 50% 10% 10% 14% 40% 15% 0% 100% 100% 4% 15%

Moldavië 36% 45% 4% 10% 0% 54% 45% 6% 0% 100% 100% 3% 15%

Oekraïne 8% 10% 70% 50% 4% 25% 16% 15% 3% 0% 100% 100% 36% 20%

Roemenië 8% 0% 70% 0% 0% 0% 23% 0% 0% 0% 100% 0% 6% 0%

Servië 0% 0% 59% 0% 20% 0% 15% 0% 6% 0% 100% 0% 11% 0%

Programma/totaal 8% 30% 56% 25% 5% 20% 27% 25% 4% 0% 100% 100%

2010-2014

Programma's per land

Veilige leefomgeving Dagelijkse

levensbehoeften Basis gezondheidszorg Basis onderwijs

Afbouw oude doelstellingen

Totaal

2010 2014 2010 2014 2010 2014 2010 2014 2010 2014 2010 2014

Albanië € - € - € 55,863 € 56,271 € 2,100 € 56,271 € 219,198 € 168,813 € 0 € - € 277,161 € 281,356 Armenië € - € - € 87,110 € 168,813 € 0 € 21,102 € 4,168 € 21,102 € 4,800 € - € 96,078 € 211,017 Bulgarije € 54,352 € 84,407 € 105,696 € 52,754 € 8,818 € 31,653 € 6,068 € 42,203 € 11,706 € - € 186,640 € 211,017 Georgië € - € - € 31,500 € 105,508 € 5,000 € 21,102 € 7,168 € 84,407 € 7,456 € - € 51,124 € 211,017 Moldavië € 17,255 € 94,958 € 2,000 € 21,102 € 0 € - € 26,139 € 94,958 € 2,700 € - € 48,094 € 211,017 Oekraïne € 38,500 € 28,136 € 356,204 € 140,678 € 18,600 € 70,339 € 82,180 € 42,203 € 16,390 € - € 511,875 € 281,356 Roemenië € 5,940 € - € 55,147 € - € 0 € - € 17,933 € - € 0 € - € 79,020 € - Servië € - € - € 92,682 € - € 31,992 € - € 23,285 € - € 8,828 € - € 156,787 € - Programma/totaal € 116,047 € 207,500 € 786,203 € 545,126 € 66,510 € 200,466 € 386,138 € 453,686 € 51,880 € - € 1,406,778 € 1,406,778

Geel gearceerd is aanname voor 2014

Bijlage 10 Kantoorstaf, Bestuur & Bestuurscommissies, Vrijwilligers, PC’s en Comité van

Aanbeveling a. Kantoorstaf De personeelsformatie (betaalde krachten) is per 1 september 2010 als volgt:

Werkveld Naam Taak Uren/week*

Directie Dhr. K.H. de Vries Directeur 36

Secretariaat Mevr. H.C. van Walderveen-de Groot

Secretaresse 24

(Financiële) administratie

Dhr. E. Heger (Financieel) administrateur 32

Mevr. W. van Maanen-Versteeg Telefoniste/administratief medewerker

20

PR en fondsenwerving Mevr. J. Pekaar Coördinator PR en fondsenwerving 32

Mevr. J. Groeneveld-Bakker Medewerker PR en fondsenwerving

16

Mevr. W. van Maanen-Versteeg Ondersteuning PR en fondsenwerving

4

Projecten Dhr. M. Goudzwaard Coördinator projecten 28

Mevr. G.E. Brouwer - van Holst Medewerker projecten 36

TOTAAL 228

* Een werkweek bestaat uit 36 uur.

Directie Secretariaat (Fin.) admin.

PR Projecten TOTAAL

Uren/week 36 24 52 52 64 228

% 15,8 10,5 22,8 22,8 28,1 100

b. Bestuur De samenstelling van het bestuur is per 1 september 2010 als volgt: Dr. M.A. van den Berg Dhr. G.J. Heldoorn (voorzitter) Ds. A. van Heteren Dhr. A.P. de Jong (penningmeester) Mevr. C.H. de Jong

Dhr. Th. van de Kamp (algemeen adjunct) Ds. J.P. Ouwehand Dhr. mr. A. van Stuijvenberg (secretaris) Dhr. ir. R.H. Warnaar Binnen de stichting functioneren de volgende bestuurlijke adviescommissies:

Beleidscommissie Dhr. G.J. Heldoorn bestuurslid Mevr. C.H. de Jong bestuurslid Ds. J.P. Ouwehand bestuurslid Dhr. ir. R.H. Warnaar bestuurslid Dhr. K.H. de Vries directeur

Financiële commissie Dhr. A.P. de Jong penningmeester Mevr. C.H. de Jong bestuurslid Dhr. Th. van de Kamp bestuurslid Dhr. E. Heger administrateur Dhr. K.H. de Vries directeur

Personeelscommissie Dhr. G.J. Heldoorn bestuurslid Dr. M.A. van den Berg bestuurslid Ds. A. van Heteren bestuurslid (reserve) Dhr. Th. van de Kamp bestuurslid Dhr. mr. A. van Stuijvenberg bestuurslid Dhr. K.H. de Vries directeur

Commissie voor samenwerking met andere organisaties Dr. M.A. van den Berg bestuurslid Dhr. Th. van de Kamp bestuurslid Dhr. mr. A. van Stuijvenberg bestuurslid Dhr. ir. R.H. Warnaar bestuurslid Dhr. K.H. de Vries directeur

46

c. Vrijwilligers Het beleid blijft erop gericht waar mogelijk te werken met vaste vrijwilligers met een eigen takenpakket. Met de vaste kantoorvrijwilligers wordt bij indiensttreding meestal een vrijwilligerscontract afgesloten. De inzet van vrijwilligers wordt regelmatig geëvalueerd, ook met henzelf. Per 1 januari 2010 wordt ca. 18 uur per week op kantoor ingevuld door de volgende vaste vrijwilligers:

Naam Taken Uren per week

Mevr. G. Keurhorst toezeggingen invoeren, controleren datakwaliteit relatiebeheerpakket

4

Mevr. A.L. Oudijn ondersteuning projectmedewerkers 6

Dhr. A. Schipper adresmutaties verwerken 8

Verder zijn er vrijwilligers die diverse algemene kantoorwerkzaamheden uitvoeren, zoals mailings inpakken, etc. Hun inzet varieert afhankelijk van de beschikbare werkzaamheden van 4 tot 16 uur per week. Sommigen van hen komen in principe op een vaste dag in de week, anderen zijn op afroep beschikbaar. Het betreft onder andere de volgende personen: mevr. J. Veldman, mevr. D. Deetman, dhr. C. Spee, dhr. W. Bast, mevr. A. Dijkhuizen. Overige vrijwilligers die centraal aangestuurd worden door of namens het kantoor in Nijkerk: T.b.v. materiële hulpverlening: Laadploeg: ca. 20 personen; Binnenlands transport: ca. 15 personen, coördinatie door dhr. A.L. Janse; Werkzaamheden in loods: 2 personen; Kledingdepots in verschillende regio's: op ca. 45 adressen; T.b.v. PR, fondsenwerving en voorlichting: Voorlichters: de heren A. de Jong, L. Verduijn en A. Stam. Leden plaatselijke comités: ca. 45 personen. Verkoop- en informatiepunt Goudswaard: fam. Van der Perk. Tenslotte is binnen de comités van partnergemeenten en plaatselijke werkgroepen een niet exact aan te geven aantal mensen actief. d. Plaatselijke comité’s In de volgende plaatsen zijn PC’s (Plaatselijke Comités) actief:

Alblasserdam

Apeldoorn

Hardinxveld-Giessendam/Sliedrecht

Kampen

Moerkapelle

Noordoostpolder

Nunspeet

Woudenberg

Deze comités hebben in totaal ongeveer 42 leden die actief zijn als ‘plaatselijke ambassadeurs’ van Kom over en help. Daarbuiten is ook de werkgroep Bunschoten-Spakenburg-Eemdijk actief voor Kom over en help. Deze groep bestaat in totaal uit 14 personen. e. Comité van Aanbeveling Per 1 januari 2010 bestaat het Comité van Aanbeveling uit de volgende personen: Ds. C. Bos, Urk Christelijke Gereformeerde Kerk Ds. J. Brons, Urk Christelijke Gereformeerde Kerk Ds. J.J. van Eckeveld, Zeist Gereformeerde Gemeenten Ds. A.A. Floor, Barendrecht Nederlands Hervormd binnen de PKN Ds. G. Gerritsen, Salfort, Canada Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland Ds. W.J. Op ’t Hof, Urk Hersteld Hervormde Kerk Ds. R. Kattenberg, Lelystad Gereformeerde Gemeenten Ds. R. Kok, Noordeloos Christelijke Gereformeerde Kerk Ds. C.J. Meeuse, Goes Gereformeerde Gemeenten Ds. A. Moerkerken, Capelle a/d IJssel Gereformeerde Gemeenten Ds. J. Oosterbroek, Havelterberg Christelijke Gereformeerde Kerk Ds. M.C. Tanis, Werkendam Christelijke Gereformeerde Kerk Ds. P. de Vries, Driebruggen Hersteld Hervormde Kerk