8/3/2019 Meer Europa als antwoord op de crisis, Infor VBO 41, 21 december 2011

1/4

>INFORVBO

Het VBO maakte deze week de resultaten van

zijn halfjaarlijkse conjunctuurenqute (*) bij

de sectoren bekend. Deze geeft, jammer

genoeg, geen perspectief op groei van enige

betekenis op korte termijn: geen enkele sector

meent nog dat de economische activiteit in de

komende zes maanden zal toenemen. Een

nieuwe (milde) recessie valt dus niet meer te

vermijden en dit terwijl vele sectoren nog niet

hersteld zijn van de vorige recessie in 2008

en 2009. Bovendien gaan we er in dit scena-

rio vanuit dat de economie niet met een nieu-

we schok zal worden geconfronteerd: geen

evidentie gegeven de recente waarschuwingen

van Christine Lagarde en Mario Draghi en de

onzekerheden rond de Amerikaanse en

Chinese economie.

Dit mag ons echter niet doen verzanden in

pessimisme. Dit land en dit continent

beschikken nog steeds over een enorme reser-

ve aan creatieve ondernemers en gedreven

werknemers, maar we hebben een dclic

nodig die het vertrouwen terugbrengt. Europa

en elk van de 27 lidstaten moeten zich

inschrijven in een triple play van Europese

discipline, doortastend monetair beleid en

dynamiek. Daarbij is meer overdracht van soe-

vereiniteit onvermijdelijk.

De eerste pijler van dit drieluik is discipline.

Dit is zo belangrijk voor het voortbestaan van

de eurozone dat dit niet volledig aan de dis-

cretie van de lidstaten kan worden overgela-

ten. Vandaag zijn er op dit vlak al enkele

belangrijke stappen op Europees niveau gezet,

maar ze geven nog onvoldoende garanties dat

de noodzakelijke saneringen en hervormingen

in de lidstaten daadwerkelijk zullen worden

uitgevoerd. Hiervoor dient er nieuwe soeve-

reiniteit naar Europa te worden getransfereerd.

Concreet betekent dit dat Europa voortaan de

beleidsmarge zou bepalen en opleggen op al

die domeinen die kritisch zijn voor de euro.

Dit moet bovendien geflankeerd worden door

een door Europa genormeerde en gecontroleer-

de zero-tolerance voor fraude en corruptie in

elke lidstaat, zodat alle mistoestanden die de

solidariteit ondergraven worden uitgeroeid.

Indien de Europese regeringsleiders zich hier-

voor engageren, dan ga ik ervan uit

dat de Europese Centrale Bank geen

obstakels meer ziet om datgene te

doen wat de overige centrale banken

vandaag al doen om de vicieuze cirkel

te doorbreken. Dit is de tweede pijler.

De eerste twee pijlers zijn noodzake-

lijk, maar brengen niet echt een ver-

haal waar een mens warm van wordt. Dit is de

doelstelling van de derde pijler. Deze moet een

dynamiek op gang brengen waarbij burgers en

ondernemers vertrouwen putten in een vol-

doende democratisch Europa dat als n blok

een slim gemeenschappelijk beleid voert voor

energie, klimaat, grondstoffen, innovatie en het

aantrekken van toptalent. De markt moet nu

ook onverwijld echt eengemaakt worden.

Zon drievoudige doorbraak zou vertrouwen

scheppen, maar ook inhouden dat overal een

aantal sociale, fiscale en politieke taboes

moeten sneuvelen. Het zal noch de Londense

City plezieren, noch vreugdevuren ontketenen

bij de meer behoudsgezinde vakbonden in

Europa. Het weze zo. 2012 moet het jaar wor-

den waarin we eindelijk dit nieuwe hoofdstuk

in de Europese eenwording schrij-

ven. Het is juist nu doenbaar omdat

we in deze crisis zitten.

RUDI THOMAES,

GEDELEGEERD BESTUURDER

(*) Zie Focus Conjunctuur, die u

als bijlage bij deze Infor vindt.

WWW.VBO.BE

Europa en elk van de 27 lidstatenmoeten zich inschrijven in eentriple play van discipline,doortastend monetair beleid endynamiek.

Nieuwsbrief voor decision makers

Meer Europa als antwoord op de crisis

[ 21 DECEMBER 2011 Nr. 41 ]

> Hoe 50-plussers langer aan het werk houden?

Belgi moet zijn status van exportnatie opnieuwkunnen opnemen

Concurrentievermogen is verder verslechterd

WEKELIJKS AFGIFTEKANTOOR: SINT-NIKLAAS P409959

BLIKVANGER

FOCUS CONJUNCTUUR

WWW.V

BO.BE

VBO Economisch departement

Bijlage bij Infor VBO nr. 41 21 december 2011

1 | VBO - FOCUS CONJUNCTUUR - DECEMBER 2011

Zes maanden geleden waren we nog relatief optimistisch over het her-

stel van de Belgische economie: de eerste helft van 2011 was nage-

noeg voor alle sectoren goed en voor de tweede helft werd slechts een

lichte vertraging van de economische groei verwacht. Ondertussen is

er veel veranderd. Onzekerheid over het voortbestaan van de eurozo-

ne, de stabiliteit van het financieel systeem en de daadkracht van lan-

den om hun overheidsfinancin terug op orde te krijgen voeden het

wantrouwen bij ondernemingen en gezinnen. In deze Focus

Conjunctuur gaan we ervan uit dat de Belgische economie in een

recessie is beland, ook al zal deze relatief mild blijven en helemaal

niet te vergelijken zijn met de recessie die we hebben gekend in 2008

en 2009 indien alle beleidsactoren op internationaal, Europees en

Belgisch niveau hun verantwoordelijkheid opnemen. Na 540 dagen van

politieke impasse is er met het nieuwe federale regeerakkoord een

belangrijk vertrouwenwekkend signaal gegeven. Wat is beslist, moet nu

zo snel mogelijk worden uitgevoerd. De economische onderbouw vormt

echter de zwakke plek van het regeerakkoord. In de komende maan-

den zullen er dan ook maatregelen ter versterking van ons concurren-

tievermogen moeten worden genomen indien we onze potentile groei

intact willen houden.

In deze rubriek worden de resultaten bespro-

ken van een halfjaarlijkse enqute bij de sec-

toren. Zowel voor de huidige situatie als voor

de komende zes maanden werd hen gevraagd

een beoordeling te geven van de verschillen-

de economische variabelen (economische

activiteit, werkgelegenheid,) gaande van

dalend, stabiel tot stijgend. In de grafieken

1, 2, 3, 4 en 6 zijn er dus telkens negen

plaatsen waar een sector zich kan situeren,

m.n. in het kwadrant rechtsboven indien zowel de huidige (in verge-

lijking met zes maanden terug) als de toekomstige situatie als stijgend

worden beoordeeld; in het kwadrant li nksboven indien de huidige situ-

atie als stijgend wordt beoordeeld, maar de verwachtingen negatief zijn,

enz.

Economische activiteit krimpt

In de conjunctuurenqute van juni stelde nog 84% van de sectoren dat

de economische toestand beter was dan zes maanden voorheen. In de

huidige enqute is dit cijfer teruggevallen tot 33%. Gegeven de snel-

heid waarmee het economisch klimaat in de afgelopen weken is ver-

slechterd, vormt dit mogelijk nog een overschatting.

Sectoren die de economische activiteit vandaag nog beter inschatten

dan zes maanden geleden, zijn onder andere de bouw, ICT en interim.

Voor de komende zes maanden is geen enkele sector meer optimistisch

gestemd: twee derde gaat zelfs uit van een achteruitgang, terwijl in de

enqute van juni nog meer dan de helft meende dat de situatie verder

zou verbeteren (grafiek 1).

Een groei van 0,2% in 2012

Deze cijfers geven aan dat het economisch klimaat in de komende zes

maanden verder zal verslechteren. En daar het bruto binnenlands pro-

duct in het derde kwartaal reeds een lichte krimp van 0,1% regis-

treerde, betekent dit dat de Belgische economie niet aan een nieuwe

[1] SAMENVATTING

Maatregelen ter versterking van onsconcurrentievermogen dringen zich op

1 Samenvatting p. 1

2 Resultaten van de

halfjaarlijkse

enqute p. 1 - 3

3 Middellange

termijn p. 3 - 4

INHOUD

Grafiek 1 | Economische activiteit

[2] RESULTATEN VAN DEHALFJAARLIJKSE ENQUTE

>

Het VBO biedt u zijn

beste wensen aanvoor het nieuwe jaar.

DE VOLGENDE INFORVBO

VERSCHIJNT OP 12 JANUARI 2012.

8/3/2019 Meer Europa als antwoord op de crisis, Infor VBO 41, 21 december 2011

2/4

IPA-mislukking, ondanks

historische doorbraakover statuut arbeiders-

bedienden

Op 18 januari 2011 paraferen werkgevers en

vakbonden na zware onderhandelingen het ont-

werp van Interprofessioneel Akkoord (IPA)

2011-2012. Dit historische akkoord met loon-

matiging en een doorbraak rond het dossier

arbeiders-bedienden, wordt nadien verworpen

door het ABVV en het ACLVB. De regering doet

een bemiddelingsvoorstel met daarin de afge-

sproken loonnorm, welvaartsvastheid van de

sociale uitkeringen, klassieke IPA-verlengin-

gen (o.m. rond brugpensioen) en een partile

uitvoering van het akkoord inzake arbeiders en

bedienden. De afgesproken indexstudie neemt

zij niet over. Bij gebrek aan akkoord onder

sociale partners, beslist zij op 18 februari tot

uitvoering. Vanaf maart worden regelgevende

teksten uitgevaardigd.

Bij de sectorale onderhandelingen, die vaak

langer duren dan normaal, geeft de loonnorm

spanningen. Een aantal sectorale caos lopen

bij controle door de FOD Werkgelegenheid

tegen de lamp. Enkele bedrijven overschrijden

de norm onder druk van vakbondsacties met

een grote financile impact. Het ACLVB dient

klacht in tegen de Belgische loonnorm, die

strijdig zou zijn met de beginselen van de

Internationale Arbeidsorganisatie (Genve)

inzake vrije loononderhandelingen. Het opent

een fundamenteel debat dat het VBO wil aan-

gaan, maar dan ook rond de loonindexering.

Het VBO roept op tot verantwoordelijkheidszin

op sectoraal en ondernemingsvlak.

Ondertussen geeft het Grondwettelijk Hof de

wetgever tot 8 juli 2013 de tijd om het onder-

scheid tussen arbeiders en bedienden weg te

werken. En ondanks de vraag van de minister

van Werk en het engagement in het IPA-ont-

werp, slagen de sociale partners er niet in om

het Generatiepact te evalueren en bij te sturen.

Die problematiek krijgt wel zijn beslag in het

regeerakkoord.

Hoe 50-plussers langer

aan het werk houden?

Uitgaande van de vaststelling dat het

Generatiepact een eerste moedige, maar ontoe-

reikende stap was, heeft het VBO in september

2011 een forum georganiseerd met als titel

Experience is our capital (*). Meer dan 1.000

p e rs o ne n n a me n e r aa n d e el . H e t

Generatiepact, dat in 2005 werd ondertekend,

heeft ongetwijfeld de geesten in beweging

gebracht. Maar het was tijd om het te evalu-

eren en er een nieuwe impuls aan te geven. In

Belgi is nog 37% van de 55-plussers aan het

werk. Dit percentage ligt duidelijk hoger bij

onze naaste buren: 54% in Nederland en 58%

in Duitsland. Toch zijn de arbeids- of gezond-

heidsvoorwaarden er zeer vergelijkbaar met die

in Belgi. De doelstelling van dit Forum wasalle actoren van de samenleving uit te nodigen

om de toestand op objectieve wijze te analy-

seren en te zoeken naar operationele en realis-

tische oplossingen.

Daarbij kon worden gesteund op de resultaten

van drie studies die werden gepresenteerd door

specialisten. Het debat werd geleid door o.a.

Peter Hartz, de spirituele vader van de hervor-

ming van de Duitse arbeidsmarkt. De rode

draad in alle tussenkomsten was de nood aan

structurele hervormingen en de vaststelling dat

de mentaliteit enkel zal wijzigen wanneer men

de regelgeving wijzigt. Het Forum bood de voor-

zitter van het VBO, Pierre Alain De Smedt, ook

de gelegenheid om een drievoudige oproep te

doen. Aan de ondernemingen, maar ook aan de

Halve studiedag over ont-werp tot herziening WBEM

Op 12 december 2011 organiseerde de

Brussels School of Competition een conferen-

tie over het ontwerp tot herziening van de wet

tot bescherming van de economische mede-

dinging. Het was een waar genoegen Jacques

Steenbergen, directeur-generaal van de

Belgische Mededingingsautoriteit, te ontvan-

gen, die zijn herzieningsontwerp kwam voor-

stellen. Het was ook de gelegenheid voor

mensen die zich beroepshalve bezighouden met

het recht om hun standpunten over deze her-

vorming uiteen te zetten. Deze conferentie werd

op briljante wijze afgesloten door Stefaan Raes,

voorzitter van de Raad voor de Mededinging.

Clment Pirenne cp@vbo-feb.be

Stagiairs-diplomaten ophet VBO

Vorige week brachten meer dan 30 stagiairs-

diplomaten hun traditioneel bezoek aan het

VBO, waarmee ze hun eerste stagejaar afsloten.

Voor het VBO is dit een uitstekende gelegenheid

om zijn boodschappen door te geven aan onze

toekomstige diplomaten in het buitenland, die

een belangrijke rol zullen moeten spelen bij de

internationalisering van de Belgische onderne-

mingen. Er werd ook bijzondere aandacht

besteed aan de uitdagingen voor ons land op

sociaaleconomisch vlak en aan de noodzaak om

nieuwe Belgische competentieclusters in het

buitenland actief te promoten.

Vincent Caulier vc@vbo-feb.be

>

>

VBO-ACTIE

>

In deze laatste Infor van het jaar blikken we terug op enkele al dan niet met het

politieke leven van het land verweven feiten die hun stempel hebben gedrukt op het

leven van het VBO. Geen allesomvattende terugblik dus, maar een selectie van

enkele themas die voor het VBO de aanleiding waren om met krachtige boodschap-

pen uit te pakken.

Peter Harz, voormalig HR Executive bij Volkswagen en

adviseur van bondskan selier Gerhard Schrder, stelde

de grote lijnen voor van de hervormingen op de Duitse

arbeidsmarkt.

2011 in enkele kernboodschappen

8/3/2019 Meer Europa als antwoord op de crisis, Infor VBO 41, 21 december 2011

3/4

sociale partners, en in het bijzonder aan de

vakbonden. De problematiek van het loop-

baaneinde is een uitdaging voor onze samen-

leving en geen stokpaardje van de werkgevers.

En ten slotte aan de overheid, waarbij de VBO-

voorzitter onderstreepte dat het tweede

Generatiepact n van de pijlers van het nieu-

we sociaaleconomische plan van de regering

moet vormen. Het huidige regeerakkoord toontaan dat we erin geslaagd zijn om dit punt op

de politieke agenda te plaatsen en dat onze

boodschappen zijn overgekomen.

(*) www.experienceisourcapital.be

Belgi moet zijn status

van exportnatie opnieuwkunnen opnemen

De internationalisatie van de ondernemingen is

voor onze economie essentieel en is een van de

stokpaardjes van het VBO. In dit kader was de

deelname van het VBO aan de prinselijke eco-

nomische missie in China in oktober ongetwij-

feld de hoeksteen van zijn internationale

strategie 2011. Er is immers niets zo goed als

een reis naar dit fascinerende land in volle

groei om tot het besef te komen dat ons land

opnieuw een trotse exportnatie moet worden...

en dat het daarvoor de middelen heeft.

Tijdens deze missie

h eb ben v elen een

extra inspanning gele-

verd. Het VBO heeft

ingezet op een grote

p r o m o ti e a c t ie v a n

onze knowhow in het

cleantech-domein n

het bekendmaken van

Belgi bij jong belof-

tevol Chinees talent.

Via een opvallende

b i jl a ge g e wi k ke l d

o m h e e n d e c o v e r

v a n T h e E c o n o m i c

Observer, de grootste

Chinese zakenkrant,

lieten een honderdtal Belgische bedrijven aan

ruim 2 miljoen lezers weten welke groene

oplossingen zij in petto hebben voor een land

dat door zijn forse groei voor heel wat milieu-

uitdagingen staat (recycling, hernieuwbare

energie, bodemsanering en water- en luchtzui-

vering).

Om ons land bij Chinese studenten en onder-

zoekers als uitgelezen gastland te promoten,

organiseerde het VBO in nauwe samenwerking

met 18 Belgische academische instellingen

ook het allereerste Belgisch-Chinese forum.

Het succesvolle topevent bracht meer dan 400

Chinese rectoren, hoogleraren, studenten en

alumni samen en zal onze ambassadeurs van

morgen helpen aantrekken!

Institutionelehervormingen

De regeringsonderhandelaars bereikten op 11

oktober 2011 een akkoord rond een zesde

staatshervorming. Dit moet de bevoegdheids-

verdeling beter bij de regionale realiteit doen

aansluiten en de regios meer responsabiliseren

voor het beleid dat zij voeren.

Wat de arbeidsmarkt betreft, worden de deel-

staten bevoegd voor o.m. de opvolging, controle

en sanctionering van werklozen, de arbeids-

marktbegeleiding van leefloners, de RSZ-kor-

tingen en loonsubsidies voor specifieke

doelgroepen en sociale economie. Zij worden

tevens bevoegd voor bepaalde aspecten van

betaald educatief verlof, het leerlingenwezen,

outplacement, uitzendarbeid, dienstenche-

ques. Ze krijgen meer autonomie inzake eco-

nomische migratie (arbeidskaarten en

beroepskaarten), maar n minister zal ditnationaal cordineren. Arbeidsrecht, sociale

zekerheid, sociaal overleg en loonbeleid blijven

federaal.

Inzake gezondheidszorg worden de deelstaten

o.m. bevoegd voor de hulp en verzorging van

bejaarden en gehandicapte personen, de

(erkennings)normen voor ziekenhuizen, het

beleid inzake mentale gezondheid en gezond-

heidspreventie. Overleg en samenwerking moe-

ten leiden tot een gezamenlijke toekomstvisie

en een duurzaam gezondheidsbeleid.

Voorts worden de deelstaten bevoegd voor kin-

derbijslag. Vr de overheveling wordt het ver-

schil tussen loontrekkenden en zelfstandigen

weggewerkt.

De bevoegdheidsoverdracht leidt tot een gron-

dige herziening van de Financieringswet, met

een overheveling van middelen naar de regios,

meer fiscale autonomie, het behoud van een

zeker solidariteitsmechanisme en een respon-

sabilisering van de regios voor de kosten van

pensioenen en loopbaanonderbreking van hun

personeelsleden.

De concretisering van dit akkoord zal nog enke-

le jaren vergen.

Concurrentievermogen is

verder verslechterd

In de tweede helft van dit jaar is de Belgische

economie opnieuw in een recessie beland.

Indien we onze potentile groei en de creatie

van jobs intact willen houden, dan moeten we

ons concurrentievermogen versterken. Helaas,

2011 bracht op dit vlak geen goed nieuws.

Volgens het jaarlijks rapport van de Centrale

Raad voor het Bedrijfsleven zullen de

Belgische loonkosten voor de vierde keer op rij

sneller evolueren dan in onze buurlanden. Dit

is onder andere een gevolg van de olieprijs-

schok in de eerste helft van 2011. Ons index-

systeem zorgt er immers voor dat deze externe

prijsschok zich bij ons in tegenstelling tot in

andere landen direct vertaalt in hogere loon-

kosten. Een neveneffect hiervan is ook dat het

belangrijke tweede ronde-effecten genereertop het vlak van de inflatie. Dit jaar had dus ht

jaar moeten worden waarin ons indexsysteem

zoals gevraagd door verschillende internatio-

nale instellingen zou worden hervormd.

Jammer genoeg heeft de nieuwe federale rege-

ring beslist om het systeem onaangeroerd te

laten. De Nationale Bank is echter vandaag

wel bezig met een studie. Benieuwd wat de

conclusies zullen zijn. Hetzelfde verhaal op

het vlak van energie. De regering had heel

2011 om de welbekende problematiek van de

federale bijdrage en de toeslagen voor de off-

shorewindmolens op te lossen. Niets daarvan.

Wat de bevoorradingszekerheid en het investe-

ringsklimaat in ons land betreft, zijn de zaken

alleen maar verergerd, onder meer door het

vele getalm en de oeverloze discussies van

onze politici. Hopelijk wordt 2012 het jaar

waarin er een duidelijke visie op het energie-

systeem van morgen komt en wordt deze niet

meteen opnieuw ter discussie gesteld.

In november publiceerde het VBO zijn eerste

Zakboekje Concurrentiekracht, dat aan de hand

van cijfers en feiten wil aantonen wat de sociaal-

economische impact is van onze sterker stijgende

loonkosten.

[

INF

OR

VBO

41

21DECEMBER

2011]

PhotoNews

8/3/2019 Meer Europa als antwoord op de crisis, Infor VBO 41, 21 december 2011

4/4

Grafischeproductie:The

Mailshoptel.037711230mail@themailshop.be

De toekomst is aan de

kmos

In Belgi vertegenwoordigen de kmos 99,8%

van het totale aantal ondernemingen, 58,2%

van de toegevoegde waarde en 65,7% van de

tewerkstelling in de privsector. Bovendien

hangt de flexibiliteit van de grote bedrijven in

ruime mate af van die van hun kmo-partners.

Omgekeerd hebben meerdere kmos het ver-

mogen en de ambitie om op hun beurt een

grote werkgever te worden die een stuwende

rol speelt bij de ontwikkeling van zijn regio.

Het is om de aandacht te vestigen op deze

kmos en hun groei dat het VBO, in samen-

werking met de UWE, BECI, de UCM en de

Kamers van koophandel, en in partnerschap

met Ernst & Young, op 23 november een eer-

ste forum heeft georganiseerd over de

Franstalige kmos van het land (*). Zo moeten

er volgens de respondenten verscheidene

tekortkomingen op de arbeidsmarkt worden

verholpen, onder meer door het wegwerken

van onze loonkostenhandicap ten opzichte van

de buurlanden of door meer flexibiliteit op de

arbeidsmarkt. Om zich te ontwikkelen, hebbende kmos ook behoefte aan geschoold perso-

neel en eisen ze een vereenvoudiging van de

administratieve taken. Op fiscaal vlak verkla-

ren ze dat diegenen die de economische

machine laten draaien en diegenen die werken

niet nog meer mogen belast worden. Toegang

tot financiering tegen een concurrerende prijs,

een daling van de energiefactuur, meer steun

voor niet technologische innovaties, meer

kmos op internationaal niveau en een geslaag-

de opvolging in de kmos zouden eveneenswenselijk zijn. Deze reflectienamiddag zal

echter voor de kmos vooral de gelegenheid

geweest zijn om hun 10 grote prioriteiten mee

te delen aan de aanwezige ministers.

(*) www.focuspme.be

Naar een echte economic

governance in Europa

Op Europees vlak zal de soevereineschulden-

crisis onbetwistbaar het voornaamste kenmerk

van 2011 zijn. Gezien de collateral damage

die deze kritieke nationale situaties de hele

zone toebrengen, heeft de EU geprobeerd om

van Top tot Top, structurele oplos-

singen te vinden om Staten in

moeilijkheden te hulp te komen,

het vertrouwen van de markten teherstellen en de economic gover-

nance te versterken.

Het VBO heeft deze ontwikkelingen

zeer aandachtig gevolgd en is bij

de Belgische overheid en bij de

voorzitter van de Europese Raad, Herman Van

Rompuy, tussenbeide gekomen vr de grote

rendez-vous die de richting van 2011 hebben

bepaald. Het VBO is al verscheidene jaren van

mening dat het monetaire luik van de EMU

dringend moet worden aangevuld met eenecht gemeenschappelijk economisch en bud-

gettair beleid en met een verhoogde Europese

druk op de Staten. Het is dan ook ingenomen

met de op Europees niveau genomen beslis-

singen om de economic governance te ver-

sterken en dringt erop aan dat de Commissie

daarin een sleutelrol zou blijven spelen. De EU

moet verder kunnen gaan dan het gewone toe-

zicht op de economische en budgettaire pres-

taties van de lidstaten. Ze moet sneller de

risicos van ontsporingen en van macro-eco-

nomische onevenwichten kunnen identifice-

ren en passende druk op de lidstaten

uitoefenen en ze desnoods zelfs bestraffen,

om de begrotingsdiscipline en de effectieve

tenuitvoerlegging van de noodzakelijke struc-

turele hervormingen te garanderen. Kortom,

geen woorden, maar daden! Alleen zo zullen

de gunstige voorwaarden worden gecreerd

voor het vergroten van het concurrentiever-

mogen en van de attractiviteit van de EU ten

aanzien van de rest van de wereld. Het VBO is

overigens van mening dat uit de huidige cri-

sis binnen de eurozone de schrijnende behoef-

te aan meer Europa, en niet het omgekeerde,

blijkt. Het zal dit pleidooi in 2012 nog verder

uitwerken.

VBO Verbond van Belgische Ondernemingen vzw

Ravensteinstraat 4 1000 Brussel tel. 02 515 08 11 fax 02 515 09 15

REDACTIE: Bart Buysse, Isabelle Callens, Vincent Caulier, Elin De Vits, Linda Janssens,

Olivier Joris, Anne Michiels, Sbastien Procureur, Geert Vancronenburg,

Olivier Van der Maren

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Charles Gheur Ravensteinstraat 4 1000 Brussel

PUBLICATION MANAGER: Stefan Maes tel. 02 515 08 43 sm@vbo-feb.be

ADVERTENTIEBIJLAGEN : ADeMar bvba tel. 03 448 07 57 nele.brauers@ademaronline.com

ADRESWIJZIGING: VBO Dienst Mailing tel. 02 515 09 06 fax 02 515 09 55 mailing@vbo-feb.be

COPYRIGHT: overname met bronvermelding is toegestaan

Voor het drukken van Infor maken we gebruik van papier afkomstig uit duurzaam bosbeheer. Duurzaam bosbeheer houdt

rekening met het bosecosysteem, heeft respect voor sociale aspecten (zoals inheemse bevolkingsgroepen of rechten van

bosarbeiders) en is economisch leefbaar.

DATE: 6, 13 JANUARY

DATUM EN THEMA:

12 JANUARI

SPRAAKMAKENDE

RECHTSPRAAK

Brussels School of CompetitionThe Law and Economics of Vertical Restraints

Exclusive distribution, resale price maintenance, online distribution, franchising,

active and passive sales,... All these topics are very important for companies. The

Brussels School of Competition offers you to get familiar with these topics during a

15 hours course spread on three Friday afternoons.

VBO Social AcademyDe VBO Social Academy is een vormingsprogramma in zeven namiddagen,gespreid over tien maanden en op maat van CEOs, HR-managers en onderhande-

laars. Een uniek opleidingsconcept waarin we alle aspecten van het sociaal

overleg aankaarten.

Zie ook www.vbo.be > Events

VENUE: FEB, Brussels

REGISTRATION:

T + 32 0(2) 515 07 78

info@brusselsschoolofcompetition.eu

INFORMATION:

www.brusselsschoolofcompetition.eu

PLAATS: VBO, Brussel

INFO: www.socialacademy.be

AGENDA

Het event KMO Focus, georganiseerd in samenwerking met

Ernst&Young, BECI, UWE en de Kamers van koophandel,

bracht zowat 200 deelnemers op de been.