Martien Swerts Departement LNE, dienst Land en ...€¦ · 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen...
Transcript of Martien Swerts Departement LNE, dienst Land en ...€¦ · 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen...
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Martien Swerts
Departement LNE, dienst Land en Bodembescherming
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Opmaak milieubeleidsplan 2003-2007
• Erosiebestrijding als belangrijk onderdeel van
bodembescherming (Vlaanderen – Europa)
• Aanpak gebaseerd op 2 doelgroepen
Landbouwers
Lokale besturen
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Landbouwers
Waarom?
• Meest brongerichte maatregelen
• Win-Win
Bodem is zeer belangrijke hulpbron
Economische schade (opbrengst, arbeid, input, …)
• Grote oppervlakte en kwetsbaar
Hoe?
• Demonstreren, ervaring opdoen, communiceren
• Voorkeur : stimuleren, motiveren
• Indien nodig : verplichten
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Lokale besturen
Waarom?
• Dichtst bij de problematiek
• Lokale kennis en contacten
• Lokaal gedragen, onderhoud en controle
Hoe?
• Ondersteunen door opbouw van knowhow
• Financieel ondersteunen
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Landbouwers/uitvoering: knowhow,
demonstratie, communicatie, …
Maatregelen:
• Bodembewerking (bodemstructuur, infiltratie,
bodembedekking ; niet-kerende bodembewerking, directe
inzaai, …)
• Bodembedekking/teeltkeuze
• Grasbufferstroken/grasgangen
• Kleine landschapselementen
Onderzoek:
• 10 TWOL-projecten (o.a. modellering, efficiëntie van
maatregelen, erosiekaart, sedimentkwaliteit, ‘attitude’, …)
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Landbouwers/uitvoering: knowhow,
demonstratie, communicatie, …
Interreg-projecten:
• 2003-2006: ‘Erosie’ en ‘MESAM’
• 2008-2012: ‘BodemBreed’ en ‘Prosensols’
Publicaties:
• Brochure ‘Werk maken van erosiebestrijding’ 2001
• Brochure ‘Erosie in Vlaanderen’ 2011
• Infokrant ‘Werk maken van erosiebestrijding’ 2002-2009
• Richtlijnenboek
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Landbouwers/uitvoering: stimuleren
Beheerovereenkomst ‘Erosie’ (vrijwillige overeenkomst voor
5 jaar tussen landbouwer en Vlaamse Overheid met
jaarlijkse vergoeding, sinds 2005, ondersteuning door
bedrijfsplanners), 5 pakketten :
• Niet-kerende bodembewerking (erosie -80%)
• ‘Directe inzaai’ (>3.000 ha NK+DI eind 2011)
• Grasbufferstrook (3-21m)
• Grasgang (9-30m) (626 ha GB+GG eind 2011)
• Dammetje met erosiepoel
Andere beheersovereenkomsten, nuttig voor erosiebestrijding :
• Kleine landschapselementen
• Bufferstroken natuur en milieu
• …
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Landbouwers/uitvoering: verplichten
Sinds 2005 (MTR van het GLB): randvoorwaarde voor het
ontvangen van steun: goede landbouw- en milieuconditie
(erosie, koolstof, structuur, …)
Op sterk erosiegevoelige percelen (‘paarse’ percelen =
1,3%) verplichte maatregelen. Keuze uit :
• Perceel permanent bedekt houden (nu 76% opp.)
• Wintergranen: niet langer dan 3 maanden onbedekt en
volgens de hoogtelijnen
• Zomergranen en vlas: niet langer dan 2 weken onbedekt
en volgens de hoogtelijnen
• Andere gewassen: niet langer dan 2 maanden onbedekt +
de bodem niet-kerend bewerken of in buffering voorzien
(of weiland van min. 10m of BO)
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Lokale besturen/uitvoering: knowhow,
demonstratie, communicatie, …
Kleine infrastructurele maatregelen (dammen met erosiepoel,
buffergrachten, bufferbekkentjes, …)
• Onderzoeksprojecten
• Infomomenten, excursies, erosiekrant, veldbezoeken, …
Specifieke brochures (naast erosiekrant en algemene brochures)
• Wegwijzer doorheen het Erosiebesluit (laatste versie 2010)
• Erosiebestrijdingswerken - Code van goede praktijk (2010)
• Kleinschalige erosiebestrijdingswerken – een
praktijkvoorbeeld (2002)
• Code van goede praktijk voor de opmaak van een
erosiebestrijdingsplan (2001)
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Lokale besturen/uitvoering: financieel
ondersteunen
Erosiebesluit (sinds 2002, 5x aangepast (eenvoudiger,
sneller, meer mogelijkheden), laatste versie 26/2/2010)
• Opmaak gemeentelijk erosiebestrijdingsplan (GEBP)
(96+10 gemeenten, +/- 4,4 milj. euro)
• Uitvoeren erosiebestrijdingsmaatregelen (37 gemeenten,
104 projecten, +/- 8,3 milj. euro, rangschikking in
subsidieprogramma: 8 criteria oa brongerichtheid,
kosteneffectiviteit, acute problemen, sedimentaanvoer
naar waterlopen, NTMB, erosiegevoeligheid gebied, … )
• Begeleiding van de uitvoering van een GEBP door een
erosiecoördinator (sinds 2011, 58 gemeenten, +/- 2,3
milj. euro)
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Landbouwers + Lokale besturen / uitvoering
Erosiebeleidsindicator : doel 14% in 2014
0
2
4
6
8
10
12
14
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Ero
sie
-in
dic
ato
r (%
)
Jaar
Evolutie erosie-indicator
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Landbouwers + Lokale besturen / uitvoering
0
2
4
6
8
10
12
14
2001 2003 2005 2007 2009 2011
Jaar
Evolutie werken
0
2
4
6
8
10
12
14
2001 2003 2005 2007 2009 2011Jaar
Evolutie NKB DI
0
2
4
6
8
10
12
14
2001 2003 2005 2007 2009 2011Jaar
Evolutie GG GB
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Actoren
Vlaamse overheid
Landbouwers
Provincie
Gemeenten
Sensibiliseren en stimuleren Beheersovereenkomsten (VLM) VLIF-steun MTR-verplichtingen (ALV)
Sensibiliseren en stimuleren Erosiebesluit (ALBON) Samenwerkingsovereenkomst (LNE)
Sensibiliseren en stimuleren
Overeenkomsten grondinname erosiebestrijdingsmaatregelen
Sensibiliseren en stimuleren
Inhoudelijk en financieel ondersteunen
Stimulerend beleid Verplichtingen
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Kruisverbanden, coördinatie en regie
ALBON organiseert o.a.
• Opleiding voor en overleg tussen erosiecoördinatoren
• Overleg tussen erosiecoördinatoren en bedrijfsplanners
• Overleg provincies – ALBON
• Overleg provincies – erosiecoördinatoren - anderen
ALBON verzorgt de coördinatie met
• CIW (integraal waterbeleid)
• PDPO (uitvoering, afstemming, voorbereiding) en GLB
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Ondersteuning
Kaartmateriaal via DOV (www.DOV.vlaanderen.be -> bodemloketten)
• Jaarlijkse opmaak erosiegevoeligheidskaart
• Gemeentelijke erosiebestrijdingsplannen
• Uitgevoerde erosiebestrijdingswerken (in aanmaak)
• Lopende BO’s (in aanmaak)
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Meer info
Website : http://www.lne.be/themas/bodem/erosie
10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen
Studienamiddag: 10 jaar erosiebeleid in Vlaanderen – tijd voor een evaluatie
Brussel, 15 maart 2012
Martien Swerts
Toekomst
Discussie tijdens debat
Enkele aandachtspunten
• Stimuleren – verplichten
• Financiering
• Inspannings- of resultaatsverbintenis (reguleren-
dereguleren)
Context
• GLB na 2013 (vergroening, budget)
• besparingen