Management Samenvatting - AKK · aanwezig. De Stichting Agro Keten Kennis heeft gezorgd voor een...

28
AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 1 Management Samenvatting Voor het project Lerende Ketens zijn een tweetal maatschappelijke tendensen van belang. Ten eerste kan worden vastgesteld dat het agrarisch bedrijfsleven bezig is een antwoord te vinden op de vraag van de consument naar veilig en smakelijk voedsel milieu- en diervriendelijk geproduceerd, dat bovendien betaalbaar is en een hoge beschikbaarheid heeft. Dat antwoord wordt gegeven in de vorm van samenwerking tussen partners in voortbrengingsketens. Als tweede maatschappelijke ontwikkeling zien we de toename van het belang van kennis. Na de informatiemaatschappij spreekt men nu van de kenniseconomie. Kennis wordt gezien als een belangrijke productie- factor voor bedrijven die succesvol willen blijven concurreren. De Stichting Agro Keten Kennis heeft het belang van kennis voor de vorming van agro-ketens onderkend en een groot aantal pilot-projecten gestart voor het genereren van ketenkennis. Elk pilotproject dient naast het ontwikkelen van kennis ook te zorgen voor verspreiding van de nieuw ontwikkelde kennis. Om kennisverspreiding echter een extra stimulans te geven zijn er ook speciale kennisverspreidingsprojecten gestart. Lerende Ketens is zo’n project waarin agrarische onderwijsinstellingen samenwerken aan het opzetten en uitvoeren van cursussen voor medewerkers in het bedrijfsleven op het gebied van agro-ketenkennis. Omdat de ontwikkeling van het cursusmateriaal samen met vertegenwoordigers van het bedrijfsleven gebeurt ontstaat er tevens een versterking van de relatie onderwijs-bedrijfsleven, wordt het onderwijs meer praktijkgericht en wordt ketenkennis onder de aandacht van een grote groep betrokkenen gebracht. Binnen Lerende Ketens hebben agrarische onderwijsinstellingen deelprojecten uitgevoerd gericht op specifieke agro-ketens. In elk deelproject is door één of meer onderwijsinstellingen samengewerkt met één of meerdere partners uit een keten. Van elk deelproject is een projectplan ter goedkeuring voorgelegd aan de Stuurgroep Lerende Ketens. Bij de beoordeling van de projectaanvragen is gelet op de onderlinge samenwerking tussen onderwijsinstellingen, op de samenwerking met het bedrijfs- leven, op de sector waarin de keten zich bevindt en op het betreffende ketenkennis- gebied. In deelprojecten zijn de volgende kennisgebieden aan de orde gekomen: kwaliteit, marketing, logistiek, ICT en diagnostiek; toegepast in de sectoren varkensvlees, kalfsvlees, sierteelt, voedingstuinbouw en zuivel. Er zijn twaalf deel- projecten uitgevoerd. Er hebben zich tijdens de uitvoering van Lerende Ketens een aantal knelpunten voorgedaan die het nodig maakten om de aanvankelijk gevolgde werkwijze enigszins te wijzigen. Bij de start van het project werd ervan uitgegaan dat kennis uit AKK- pilots verspreid zou gaan worden. Gaandeweg het project is vastgesteld dat ook ketenkennis uit andere bronnen kan dienen als input voor cursusontwikkeling. Toch bleven sommige knelpunten het project parten spelen. Uit theoretische concepten over kenniscreatie is bekend dat ontwikkelaars van kennisoverdracht bij voorkeur betrokken dienen te zijn bij het ontstaan van kennis. Het bleek niet mogelijk om docenten (kennisverspreiders) bij de AKK-pilots te betrekken om zo te zorgen voor een goed fundament voor kennisverspreiding. Voorts wordt het agrarisch onderwijs nog te weinig gezien als overdrager van moderne (keten-)kennis en vaardigheden.

Transcript of Management Samenvatting - AKK · aanwezig. De Stichting Agro Keten Kennis heeft gezorgd voor een...

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 1

    Management Samenvatting

    Voor het project Lerende Ketens zijn een tweetal maatschappelijke tendensen vanbelang. Ten eerste kan worden vastgesteld dat het agrarisch bedrijfsleven bezig is eenantwoord te vinden op de vraag van de consument naar veilig en smakelijk voedselmilieu- en diervriendelijk geproduceerd, dat bovendien betaalbaar is en een hogebeschikbaarheid heeft. Dat antwoord wordt gegeven in de vorm van samenwerkingtussen partners in voortbrengingsketens. Als tweede maatschappelijke ontwikkelingzien we de toename van het belang van kennis. Na de informatiemaatschappij spreektmen nu van de kenniseconomie. Kennis wordt gezien als een belangrijke productie-factor voor bedrijven die succesvol willen blijven concurreren.

    De Stichting Agro Keten Kennis heeft het belang van kennis voor de vorming vanagro-ketens onderkend en een groot aantal pilot-projecten gestart voor het genererenvan ketenkennis. Elk pilotproject dient naast het ontwikkelen van kennis ook tezorgen voor verspreiding van de nieuw ontwikkelde kennis. Om kennisverspreidingechter een extra stimulans te geven zijn er ook speciale kennisverspreidingsprojectengestart. Lerende Ketens is zo’n project waarin agrarische onderwijsinstellingensamenwerken aan het opzetten en uitvoeren van cursussen voor medewerkers in hetbedrijfsleven op het gebied van agro-ketenkennis. Omdat de ontwikkeling van hetcursusmateriaal samen met vertegenwoordigers van het bedrijfsleven gebeurt ontstaater tevens een versterking van de relatie onderwijs-bedrijfsleven, wordt het onderwijsmeer praktijkgericht en wordt ketenkennis onder de aandacht van een grote groepbetrokkenen gebracht.

    Binnen Lerende Ketens hebben agrarische onderwijsinstellingen deelprojectenuitgevoerd gericht op specifieke agro-ketens. In elk deelproject is door één of meeronderwijsinstellingen samengewerkt met één of meerdere partners uit een keten. Vanelk deelproject is een projectplan ter goedkeuring voorgelegd aan de StuurgroepLerende Ketens. Bij de beoordeling van de projectaanvragen is gelet op de onderlingesamenwerking tussen onderwijsinstellingen, op de samenwerking met het bedrijfs-leven, op de sector waarin de keten zich bevindt en op het betreffende ketenkennis-gebied. In deelprojecten zijn de volgende kennisgebieden aan de orde gekomen:kwaliteit, marketing, logistiek, ICT en diagnostiek; toegepast in de sectorenvarkensvlees, kalfsvlees, sierteelt, voedingstuinbouw en zuivel. Er zijn twaalf deel-projecten uitgevoerd.

    Er hebben zich tijdens de uitvoering van Lerende Ketens een aantal knelpuntenvoorgedaan die het nodig maakten om de aanvankelijk gevolgde werkwijze enigszinste wijzigen. Bij de start van het project werd ervan uitgegaan dat kennis uit AKK-pilots verspreid zou gaan worden. Gaandeweg het project is vastgesteld dat ookketenkennis uit andere bronnen kan dienen als input voor cursusontwikkeling. Tochbleven sommige knelpunten het project parten spelen. Uit theoretische concepten overkenniscreatie is bekend dat ontwikkelaars van kennisoverdracht bij voorkeurbetrokken dienen te zijn bij het ontstaan van kennis. Het bleek niet mogelijk omdocenten (kennisverspreiders) bij de AKK-pilots te betrekken om zo te zorgen vooreen goed fundament voor kennisverspreiding. Voorts wordt het agrarisch onderwijsnog te weinig gezien als overdrager van moderne (keten-)kennis en vaardigheden.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 2

    De samenwerking die door Lerende Ketens is gestimuleerd tussen onderwijs-instellingen onderling en tussen onderwijs en bedrijfsleven vormt een basis voorverdere contacten bij het opzetten en uitvoeren van cursussen, trainingen enbegeleiding van scholingstrajecten die met ketenvorming te maken hebben. In eenaantal gevallen zijn er duidelijke aanwijzingen dat samenwerking verduurzaamdwordt.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 3

    Management Summary

    Two phenomena are of importance for the ACC-project “Learning Chains”. Firstly, itis known that agribusiness is trying to find an answer to the challenging consumerrequirements for safe food, produced with care for environment and animal welfareand efficiently distributed. Close co-operation between partners in the supply chain isthe recommended strategy. The second phenomenon is the growing impact ofknowledge on economic developments. Society is changing from an informationsociety to a knowledge economy. Knowledge is considered to be an essential resourcefor successful competition.

    The Agri Chain Competence Foundation (ACC) has recognised the importance of agrichain knowledge. A large number of pilot projects have been set up for creatingknowledge. An other group of projects is started to focus on knowledge transfer.“Learning Chains” is a co-operation between agricultural educational institutes totransfer knowledge by establishing courses for the private sector in agri business. Indeveloping and implementing these courses, educational institutes collaborate withorganisations and enterprises. As a result partnership between education and businessis strengthened on the one hand and on the other hand interest for agrichains isgrowing in the field of education.

    Within the context of Learning Chains subprojects have been carried out directed tospecific chains. After approval by the Steering Committee each subproject wasfinancially and organisationally supported by Learning Chains. Assessment of thesubproject plan was based on the degree of co-operation between educationalinstitutes and agri business, the concerning agricultural sector and the chainknowledge topics involved. Twelve subprojects were carried out on subjects likequality, logistics, marketing and IT; applied in meat, flower, horticulture and dairychains.

    The intention of Learning Chains was to diffuse chain knowledge that was developedin the ACC-pilots. During the project it became obvious that focusing on just thesepilots was too limited so in addition other sources of knowledge were used. From thetheory of knowledge creation it is known that developers of knowledge transferpreferably should be involved in the creation process to optimise the process oftransfer. Because this turned out to be an obstacle other ways of developing courseswere used, always in close co-operation with agri business.

    As a result of Learning Chains agricultural educational institutes have joined theirexpertise to accomplish several business courses. In a number of cases a sustainableco-operation is established between education and agricultural organisations orenterprises.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 4

    Inhoudsopgave

    Voorwoord pag. 5

    Inleiding pag. 6

    Doelstelling pag. 7

    Projectorganisatie pag. 8

    Werkwijze pag. 10

    Resultaten pag. 14

    Verduurzaming pag. 17

    Bijlagen pag. 19

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 5

    Voorwoord

    De ontwikkelingen in de agrosector gaan razend snel. Elke krantenlezer oftelevisiekijker weet dat er allerlei ontwikkelingen gaande zijn. De consument heefteen toenemende interesse in diergezondheid, dierenwelzijn en in milieuvriendelijketeelt. Hij wil veilig voedsel, geteeld met respect voor de waarde van de aarde,smakelijk en betaalbaar, en met een hoge beschikbaarheid.

    Achter de schermen moeten alle schakels in de voortbrengingsketen van agrarischeproducten nauw samenwerken om aan de wensen van de markt te voldoen. Om dezeketensamenwerking te realiseren is veel kennis en ondernemerschap nodig. Denoodzakelijke kennis kan vermeerderen wanneer medewerkers van bedrijfsleven enonderzoeksinstellingen gezamenlijk, naar aanleiding van concrete probleemstellingen,hun inzichten en ervaringen delen. Vaak echter blijft dan de nieuw ontwikkeldekennis hangen in de beperkte kring van de direct betrokkenen.

    Doel van het AKK-project Lerende Ketens is om te komen tot verspreiding van nieuwontwikkelde agro ketenkennis. Verspreiding kan plaatsvinden op verschillendemanieren: via congressen, boeken en tijdschriften, voorlichting en ook via onderwijs.De participanten in Lerende Ketens zijn agrarische onderwijsinstellingen die via deontwikkeling en uitvoering van cursussen hun rol vervullen in de transfer vanketenkennis. Scholing van medewerkers blijkt vaak met succes bij te dragen aan hetverbeteren van de bedrijfsprocessen die een essentiële rol spelen bijketensamenwerking.

    In het kader van Lerende Ketens zijn tal van deelprojecten uitgevoerd, telkens insamenwerking met het bedrijfsleven. Zonder de steun van directies en medewerkerszou het niet mogelijk zijn geweest om Lerende Ketens tot een succes te maken. Devertegenwoordigers van productschappen in de Stuurgroep willen wij in het bijzonderbedanken: de heer Cees van Leeuwen van het Productschap Tuinbouw en de heerGerke Corstiaensen van het Productschap voor Vee en Vlees.

    L. Timmermans, voorzitter Stuurgroep Lerende Ketens

    H. Kupper, projectleider Lerende Ketens

    Deventer, 1 maart 1999

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 6

    0. Inleiding

    Het merendeel van de pilotprojecten die onder auspiciën van AKK zijn uitgevoerdhebben betrekking op ontwikkeling van ketenkennis. Elke pilot heeft als opdrachtmeegekregen om de ontwikkelde kennis te verspreiden. Om echter de diffusie vankennis een extra stimulans te geven zijn er in AKK-verband aparte pilotprojectengestart, specifiek gericht op kennistransfer. Lerende Ketens is zo’n project.

    Het AKK-project Lerende Ketens is een kennisverspreidingsproject waarin agrarischeonderwijsinstellingen samenwerken om cursussen te ontwikkelen en uit te voeren ophet gebied van agro-ketens. Verschillende onderwijssoorten zijn bij het projectbetrokken, universitair, hoger agrarisch onderwijs, middelbaar agrarisch onderwijs enpraktijkscholen.

    Onder de paraplu van Lerende Ketens zijn verschillende deelprojecten uitgevoerd. Bijelk deelproject zijn één of meer onderwijsinstellingen betrokken en één of meerbedrijven of organisaties die schakels in een keten vertegenwoordigen. Telkens gaathet om het opzetten en het verzorgen van een cursus of training samen met en voormedewerkers uit het bedrijfsleven.

    In deze rapportage wordt eerst de doelstelling van het project uiteengezet. Deorganisatie van het project komt daarna aan de orde en in het daarop volgendehoofdstuk wordt summier een theoretisch kader aangegeven dat dient als uitgangspuntvoor de kennisverspreiding. De gehanteerde werkwijze en de knelpunten die daarbijmanifest zijn geworden worden vervolgens besproken. De resultaten van dedeelprojecten worden daarna samengevat. In het laatste hoofdstuk komt deverduurzaming aan de orde.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 7

    1. Doelstelling

    Agrarische ketens zijn een antwoord op de vragen uit de consumentenmarkt naarveilig voedsel, dier- en milieuvriendelijke productiemethoden, acceptabele prijzen enhoge beschikbaarheid. Kennis over het samenwerken in ketens is nog onvoldoendeaanwezig. De Stichting Agro Keten Kennis heeft gezorgd voor een forse stimulans inhet ontwikkelen van kennis voor het verder verbeteren van de afstemming tussen deprocessen in de verschillende schakels van een keten. Wil deze toename van kennisechter effect hebben op de werkwijze in de ondernemingen dan zal de ontwikkeldekennis verspreid moeten worden. In termen van kennismanagement kan men zeggendat naast generatie van kennis ook diffusie moet plaatsvinden. Pas na het verwerkenvan de kennis, de absorptie, kan de nieuw verworven kennis worden toegepast, deexploitatie.

    In dit proces van diffusie en absorptie van kennis spelen onderwijsinstellingen eenbelangrijke rol. Zij rekenen het tot hun kerncompetentie om kennis over te dragen.Daarom is het voor de hand liggend dat bij de start van AKK een groep agrarischeonderwijsinstellingen het project Lerende Ketens heeft ingediend met als primairedoelstelling:

    Het ontwikkelen en uitvoeren van een samenhangend geheel van cursussen op hetterrein van ketenkennis gericht op ketenontwikkeling op het niveau van de agri-business in het algemeen, afzonderlijke sectoren, ketens, bedrijven en groepenmedewerkers in het bedrijfsleven

    Deze hoofddoelstelling is uitgewerkt in de volgende subdoelen:− Versterking van de uitwisselingsrelatie onderwijs-bedrijfsleven.− Vergroten van de praktische agrarische ketenkennis in het onderwijs.− Vergroten van de praktijkgerichtheid van de opleidingen van de

    landbouwonderwijsinstellingen.− Versterken van de samenwerking binnen het agrarisch onderwijs om activiteiten

    op het terrein van de overdracht van ketenkennis te ontwikkelen en uit te voerenten behoeve van het bedrijfsleven.

    − Ontwikkelen van een ketenkennisnetwerk, waarin zowel vraag als aanbodoptimaal zijn vertegenwoordigd.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 8

    2. Projectorganisatie

    Voor de uitvoering van het project is een organisatie gevormd bestaande uit eenProjectteam dat wordt aangestuurd door een Stuurgroep. Daarnaast hebbenvertegenwoordigers van de onderwijsinstellingen zitting in de Klankbordgroep.Uitvoering van deelprojecten gebeurt door Projectgroepen.

    projectorganisatie

    De Stuurgroep zorgt voor de algehele sturing van het project, de relaties met overheid,AKK en het bedrijfsleven. De Stuurgroep accordeert de verdeling van de middelen. Inde Stuurgroep zit een projectregisseur van de Stichting AKK, een vertegenwoordigervan LNV-DWK, een vertegenwoordiger van de Heroriëntatie-koepel en twee ver-tegenwoordigers van het bedrijfsleven (het Productschap Tuinbouw en hetProductschap Vee en Vlees).

    Het Projectteam bestaat uit een projectleider en teamleden. De projectleider heeft deleiding van het project Lerende Ketens. Hij coördineert de activiteiten van deteamleden, maakt voorstellen voor uitvoering van deelprojecten, legt de voorstellenvoor aan de Stuurgroep, laat de deelprojecten volgens de richtlijnen van Stuurgroepuitvoeren en rapporteert daarover periodiek aan de Stuurgroep en aan AKK.De teamleden komen van de in het project participerende onderwijsinstellingen. Zijhebben kennis van de verschillende sectoren en zijn op de hoogte van demogelijkheden van cursussen bij de onderscheiden instellingen. De projectleider en deteamleden acquireren en begeleiden de deelprojecten.

    STUURGROEPSTUURGROEP

    PROJECTTEAMPROJECTTEAM KLANKBORDGROEPKLANKBORDGROEP

    PROJECTGROEPDEELPROJECT

    PROJECTGROEPDEELPROJECT

    STUURGROEPSTUURGROEP

    PROJECTTEAMPROJECTTEAM KLANKBORDGROEPKLANKBORDGROEP

    PROJECTGROEPDEELPROJECT

    PROJECTGROEPDEELPROJECT

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 9

    In de Klankbordgroep zitten de vertegenwoordigers van de participerendeinstellingen. Zij zijn bij hun instelling betrokken bij de zogenoemde contract-activiteiten en dus goed op de hoogte van het opzetten en uitvoeren van cursussenvoor het bedrijfsleven. De leden van Klankbordgroep adviseren de projectleider overcursusactiviteiten en over de verduurzaming van de samenwerking tussen deonderwijsinstellingen op het gebied van ketenkennis.

    De deelprojecten worden uitgevoerd door Projectgroepen, samengesteld uitmedewerkers van de instellingen die bij het deelproject betrokken zijn en mede-werkers van de bedrijven of organisaties waarvoor de betreffende cursus wordtopgezet.

    De lijst met participerende instellingen, de samenstelling van de Stuurgroep, hetProjectteam en de Klankbordgroep zijn in de bijlagen vermeld.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 10

    3. Werkwijze

    Kennis en lerende organisaties

    De naam van het project Lerende Ketens is bewust gekozen om aan te geven datkennisverspreiding en leren met elkaar verbonden zijn. De naam is een verwijzingnaar de concepten van “lerende organisaties”, die met name door Amerikaanse auteurPeter Senge zijn verspreid. In een lerende organisatie spelen leerprocessen een groterol om ervoor te zorgen dat de kennis van individuen toegankelijk wordt gemaaktvoor de gehele organisatie. Zo kan er een soort collectief leervermogen ontstaanwaardoor de organisatie als geheel kan leren en waardoor de kennis in de organisatiekan toenemen. De Japanse auteurs Nonaka en Takeuchi beschrijven de leerprocessendie voor kennisontwikkeling en –verspreiding nodig zijn. Bij hun beschrijving makenzij onderscheid tussen impliciete en expliciete kennis. De expliciete kennis is tevinden in boeken, handleidingen e.d. en de impliciete kennis is intrinsiek verbondenmet de menselijke drager van die kennis. Een uitwisseling van impliciete naarexpliciete kennis en vice versa wordt kennisspiraal genoemd en is wezenlijk voorkenniscreatie.

    Leerprocessen bij kennismanagement

    SOCIALISEREN EXTERNALISEREN

    INTERNALISEREN COMBINEREN

    KENNISSPIRAAL

    Kijk af, doe na;Meester-gezel-leerling;Trial and error.

    Articuleer impliciete concepten;Druk uit in taal wat door socialisatie is geleerd.

    Learning by doing;Integreren van ervaringen in eigen kennis.

    Studeren;Gebruik maken van kennissystemen.

    SOCIALISEREN EXTERNALISEREN

    INTERNALISEREN COMBINEREN

    KENNISSPIRAAL

    Kijk af, doe na;Meester-gezel-leerling;Trial and error.

    Articuleer impliciete concepten;Druk uit in taal wat door socialisatie is geleerd.

    Learning by doing;Integreren van ervaringen in eigen kennis.

    Studeren;Gebruik maken van kennissystemen.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 11

    In AKK-pilotprojecten wordt de kennis over agroketens expliciet gemaakt, hetexternaliseren. Om te zorgen dat de expliciete kennis die is ontwikkeld, terecht komtbij medewerkers van bedrijven die niet direct bij de pilotprojecten betrokken zijn,zullen via een programma van opleiding, training en begeleiding de andereleerprocessen doorlopen dienen te worden. Tijdens het afsluitende AKK-congres inZwolle heeft een van de key-note-speakers, prof. M. Cook, in zijn toespraak nog eenshet belang benadrukt van deze kennisspiraal voor de verspreiding van agro-ketenkennis.

    Aanpak

    Bij de opzet van Lerende Ketens is het de bedoeling geweest dat de nieuwe kennis dieexpliciet uit de AKK-pilots naar buiten kwam breder verspreid zou worden naar eengrotere groep van bedrijven, waar mogelijk in verschillende sectoren. Via cursussenen trainingen zouden dan groepen van medewerkers van bedrijven uit opeenvolgendeschakels van de keten geschoold en getraind kunnen worden.

    Daarvoor is het noodzakelijk dat ontwikkelaars van cursusmateriaal toegang hebbentot de bronnen van de kennis. Die bronnen zijn voor een deel expliciet en, vaak vooreen groter deel, impliciet. Betrokkenheid van participanten van Lerende Ketens bij hetontstaan van de kennis in de pilot-projecten, is dan ook altijd als een voorwaardegezien om tot succesvolle verspreiding van kennis te komen. De facto bleek hetbijzonder moeilijk om toegang te krijgen tot meer dan alleen de expliciete kennis uitde pilots. De kwestie van kenniseigendom en van niet verspreidbare specifiekebedrijfskennis speelde Lerende Ketens daarbij parten. Daarnaast werd ook vaak dedoelgroep voor kennisverspreiding afgeschermd doordat de kennistransfer doorbetrokkenen bij de pilot werd uitgevoerd.

    Knelpunten

    De gewenste aansluiting bij de leerprocessen in de kennisspiraal met betrekking totkennisverspreiding uit de AKK-pilotprojecten ondervond last van de volgendeknelpunten.− Lerende Ketens startte op een moment dat de AKK-pilots ook nog maar net

    gestart waren. De resultaten uit de pilotprojecten waren in de beginfase nog nietrijp voor verspreiding. Lerende Ketens had achteraf gezien beter wat later kunnenstarten.

    − Voor het ontwikkelen van opleidingen en trainingen dienen onderwijs-ontwikkelaars en docenten nauw betrokken te zijn bij het ontstaan van de kennis.Voor kennisverspreiding uit ketenprojecten is het dus essentieel datscholingsspecialisten van meet af aan meedraaien in een pilotproject. Dat bleekniet te realiseren.

    − In de pilotprojecten zijn medewerkers van onderzoeksinstellingen en consultantsvan commerciële bureaus betrokken. Zij nemen een aanzienlijk gedeelte van dekennisverspreiding voor hun rekening.

    − De voorlopers in het bedrijfsleven zijn zich bewust van het belang vanketensamenwerking en de noodzaak om het personeel daarvoor goed op te leidenen te trainen. Veel bedrijven nemen echter nog een afwachtende houding aan,waardoor de onderwijsvraag eigenlijk niet gearticuleerd kan worden.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 12

    Gewijzigde werkwijze

    Lerende Ketens heeft de werkwijze na verloop van tijd gewijzigd door samen met deagrarische onderwijsinstellingen bedrijven of organisaties te zoeken die geïnteresseerdzijn in ketenkennis, min of meer los van de AKK-pilots. In beperkte mate zijn er ookonderwijsinstellingen ingeschakeld die in eerste instantie niet participeerden inLerende Ketens. Zo is een verzoek van de AOC-Raad om AOC’s meer te betrekkenbij overdracht van ketenkennis gehonoreerd. Projecten op kleinere schaal, met eenmeer regionaal karakter, zijn op die manier door Lerende Ketens ondersteund.

    In overleg met het projectteam zijn LK-deelprojecten geformuleerd dooronderwijsinstellingen en bedrijfsleven. Door de projectleider zijn de voorstellen ineen aantal rondes in de Stuurgroep gebracht en verdedigd. Bij die voorstellen isbekeken welke ketenkennis aan de orde is, of ontwikkeld materiaal op andere plekkente gebruiken is en of de inbreng van het bedrijfsleven voldoende omvang heeft.Sommige projectvoorstellen die in de Stuurgroep zijn besproken en beoordeeld alspotentieel deelproject, zijn om uiteenlopende redenen niet doorgegaan. Goedkeuringdoor de Stuurgroep houdt in dat het deelproject een ondersteunende subsidie vanLerende ketens ontvangt. De uitbetaling geschiedt in delen afhankelijk van deopgeleverde resultaten. Vanuit het projectteam is de voortgang van de deelprojectengecontroleerd.

    Naam LK-deelproject Onderwijsinstellingen Toegezegd bedragDierbehandeling stalmedewerkersslachterij en transporteurs

    IPC-Dier 16.680,-

    Kleinschalige ketens invarkensvleesproductie

    AOC Twente 10.000,-

    Groentebewerking enconditionering

    AOC-Friesland 10.000,-

    Verkoop aan huis en etiketteringstreekeigen producten

    Terra College 10.000,-

    Kwaliteit in de keten vanpotplanten

    Florens College 10.000,-

    Simulatiespel tuinbouw STOAS/Agramanagement 7.500,-Kwaliteitszorg in debloemisterijketen

    STOAS 20.000,-

    IKZ-scholing in de tuinbouw,eerste fase

    Agro Cursus Centrum 16.850,-

    IKZ-scholing in de tuinbouw,tweede fase

    Agro Cursus Centrum,HAS Den Bosch

    108.000,-

    Kalverketen 2000 HAS Den Bosch, STOAS 75.000,-Ketengerichte Melkproductie,eerste fase

    Helicon, IPC-Dier, AOC-Friesland

    70.000,-

    Ketengerichte Melkproductie,tweede fase

    Helicon, IPC-Dier, AOC-Friesland

    75.000,-

    LK-deelprojecten

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 13

    De voorwaarden voor goedkeuring van LK-deelprojecten en een voorbeeld-overeenkomst tussen Lerende Ketens en onderwijsinstellingen staan in de bijlagenvermeld.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 14

    4. Resultaten

    Bij de beoordeling van de bij de Stuurgroep ingediende deelprojecten is onder meergelet op de spreiding over sectoren, kennisgebieden, ketenpartners en doelgroepen bijhet bedrijfsleven. De Stuurgroep heeft mede als uitgangspunt bij de toewijzing vanmiddelen gekeken naar de samenwerking tussen onderwijspartners. Wanneer eendeelproject zich daarvoor leende is gestimuleerd dat meerdere onderwijsinstellingen,bij voorkeur van verschillend type, gezamenlijk de ontwikkeling en de uitvoering terhand gingen nemen. De Stuurgroep acht dit van belang vanuit het oogpunt vanverduurzaming van de relaties tussen onderwijspartners.

    Op de volgende pagina staat een overzicht van de LK-deelprojecten met de sectorenwaarop ze van toepassing zijn, de kennisgebieden die door AKK wordenonderscheiden en de ketenpartners die bij de onderscheiden deelprojecten betrokkenzijn.

    Sectoren: voor de volgende sectoren zijn cursussen opgezet: varkensvlees, kalfsvlees,bloemisterij en potplanten, voedingstuinbouw en zuivel.Kennisgebieden: in de ontwikkelde cursussen wordt sterk de nadruk gelegd opkwaliteit in ketens. Ketenmanagement is dus sterk vertegenwoordigd. In beperktemate komen marketing en logistiek aan de orde. Informatietechnologie vormt hethoofdonderwerp van één deelproject. Als onderdeel van één van de projecten isketendiagnostiek uitgewerkt.Ketenpartners en doelgroepen: de Stuurgroep heeft als voorwaarde voordeelprojecten gesteld dat er bij de ontwikkeling van cursusmateriaal meerderepartners uit een keten worden ingeschakeld. De groep bedrijfsmedewerkers waarop decursus is gericht komt bij voorkeur uit verschillende ketenschakels, maar kaneventueel uit één schakel komen. Sommige cursussen richten zich op zelfstandigeondernemers.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 15

    NaamLK-deelproject

    Sector Kennisgebied Ketenschakel

    Dierbehandelingstalmedewerkersslachterij entransporteurs

    Varkensvlees Ketenmanagement:welzijn, milieu,hygiëne. Agro-logistiek:veetransport

    Slachterij,transporteurs

    Kleinschalige ketensin varkens-vleesproductie

    Varkensvlees Ketenmarketing:markt-product.Ketenmanagement:kwaliteit.

    Agrarischeondernemers, slagers

    Groentebewerking enconditionering

    Voedingstuinbouw Ketenmanagement:ketenzorg

    Tuinders, GWB

    Verkoop aan huis enetiketteringstreekeigen producten

    Ketenmarketing:markt-product

    Agrarischeondernemers, GLTO

    Kwaliteit in de ketenvan potplanten

    Sierteelt Ketenmanagement:kwaliteit

    Veiling, telers,bedrijfschap

    Simulatiespeltuinbouw

    Tuinbouw Agro-logistiek:logistieke besturing

    Studieclub tuinbouw

    Kwaliteitszorg in debloemisterijketen

    Sierteelt Ketenmanagement:ketenzorg

    ProductschapTuinbouw, teelt,veiling, handel

    IKZ-scholing in detuinbouw, eerste fase

    Voedingstuinbouw Ketenmanagement:kwaliteit

    ProductschapTuinbouw,certificerend bureau

    IKZ-scholing in detuinbouw, tweede fase

    Voedingstuinbouw Ketenmanagement:kwaliteit.Ketenorganisatie:ketenanalyse

    ProductschapTuinbouw, tuinders,handelaren

    Kalverketen 2000 Kalfsvlees Ketenmanagement:ICT

    Slachterij metmesters, GWB enconsument

    KetengerichteMelkproductie,eerste fase

    Zuivel Ketenmanagement:kwaliteit

    Zuivelindustrie,melkveehouders

    KetengerichteMelkproductie,tweede fase

    Zuivel Ketenmanagement:kwaliteit

    Zuivelindustrie,melkveehouders

    Kennisgebieden en ketenpartners van de LK-deelprojecten

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 16

    De verkregen resultaten zijn in de vorm van cursusmateriaal bij de koepelorganisaties(SHAO, AOC-Raad) aanwezig. In de bijlage staan de gegevens van deonderwijsparticipanten per deelproject weergegeven. Nadere informatie is bij debetreffende instelling te verkrijgen.

    De resultaten zijn moeilijk te meten in bedrijfseconomische termen. De toename vanketenkennis bij de cursusdeelnemers laat zich niet eenvoudig in te kwantificeren batenvastleggen. Op grond van opvattingen over het belang van kennis en over denoodzaak van kennisverspreiding kan evenwel worden geconcludeerd dat de toenamevan ketenkennis bij deelnemers aan de onderscheiden LK-deelprojecten zijn vruchtenzal afwerpen. Dit geldt niet slechts voor de deelnemers uit het bedrijfsleven, maar ookvoor de cursusontwikkelaars uit het onderwijs. Uit een onderzoek dat door hetprojectteam is gehouden onder de projectleiders van de deelprojecten is gebleken datook de kennistoename bij de docent-ontwikkelaar niet onbelangrijk is geweest.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 17

    5. Verduurzaming

    Naast de hoofddoelstelling van het project Lerende Ketens zijn een aantal subdoelengenoemd. Zij hebben betrekking op de verduurzaming van samenwerkingsvormentussen onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven en tussen onderwijsinstellingenonderling.

    De volgende subdoelen zijn genoemd:1. Versterking van de uitwisselingsrelatie onderwijs-bedrijfsleven.2. Vergroten van de praktische agrarische ketenkennis in het onderwijs.3. Vergroten van de praktijkgerichtheid van de opleidingen van de

    landbouwonderwijsinstellingen.4. Versterken van de samenwerking binnen het agrarisch onderwijs om activiteiten

    op het terrein van de overdracht van ketenkennis te ontwikkelen en uit te voerenten behoeve van het bedrijfsleven.

    5. Ontwikkelen van een ketenkennisnetwerk, waarin zowel vraag als aanbodoptimaal zijn vertegenwoordigd.

    Ad 1. Versterking van de uitwisselingsrelatie onderwijs-bedrijfsleven.Onderwijsinstellingen richten hun activiteiten op het reguliere onderwijs en opzogenoemde contractactiviteiten voor het bedrijfsleven. Op het gebied van agrarischeketens bestond nog niet veel ervaring in het reguliere onderwijs en bij decontractactiviteiten. Door de uitvoering van AKK/Lerende Ketens is het belang vanagrarische ketens voor het onderwijs duidelijker onderkend. De PPS-constructie voorAKK is doorgezet naar de LK-deelprojecten. Dat betekent dat uitsluitenddeelprojecten zijn uitgevoerd waarin het bedrijfsleven een substantiële bijdrage heeftgeleverd bij de ontwikkeling, de uitvoering en/of de afname van de cursus.Voor een aantal projecten heeft de samenwerking met het bedrijfsleven geresulteerdin een follow-up. Onderwijs en bedrijfsleven hebben elkaar op het gebied vanketenkennis leren kennen en in een aantal gevallen afgesproken om op projectbasisvervolgopdrachten te gaan uit voeren.In de klankbordgroep is regelmatig aandacht besteed aan het imago van het agrarischonderwijs bij het bedrijfsleven. Geconcludeerd is dat onderwijsinstellingen zichkunnen profileren als betrouwbare partners op het terrein van ketenkennisoverdracht.Het imago zal mede bepaald worden door het succes van de projecten die in het kadervan Lerende Ketens worden uitgevoerd. De leden van de Klankbordgroep hebben ookvanuit deze optiek de projecten binnen hun instelling gevolgd.

    Ad 2. Vergroten van de praktische agrarische ketenkennis in het onderwijs.De cursussen zijn ontwikkeld door docenten die doorgaans naast contractactiviteitenook in het reguliere onderwijs actief zijn. Door de samenwerking met hetbedrijfsleven is praktijkgerichte kennis ingebracht die haar weg ook naar het reguliereonderwijs zal vinden. Bij de aanvang van elk deelproject is de afspraak gemaakt datontwikkelde ketenkennis ook op enigerlei wijze in het curriculum van de opleidingenterecht komt. Verschillende projecten hebben daartoe sessies georganiseerd metgroepen docenten om zo te bereiken dat de aandacht voor ketens vergroot wordt endat de kennis bij een grotere groep onderwijsgevenden terechtkomt.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 18

    Ad 3. Vergroten van de praktijkgerichtheid van de opleidingen van delandbouwonderwijsinstellingenBij verschillende AOC’s zal nadrukkelijker aandacht aan agrarische ketens wordenbesteed. Bij instellingen van Hoger Agrarisch Onderwijs zijn onderwijsmodulenontwikkeld met betrekking tot ketensamenwerking.Een deel van de ervaringen uit de AKK-pilotprojecten wordt in het onderwijsgebruikt. Er is gekeken of de resultaten van het AKK-project CASE-BASE toepasbaarzijn in het (hoger) agrarisch onderwijs. Vooralsnog hebben de producten van ditproject een beperkte toepassingsmogelijkheid buiten het universitaire onderwijs.

    Ad 4. Versterken van de samenwerking binnen het agrarisch onderwijs omactiviteiten op het terrein van de overdracht van ketenkennis te ontwikkelen en uit tevoeren ten behoeve van het bedrijfsleven.De Stuurgroep heeft bij de beoordeling van de subsidie-aanvragen voor de LK-deelprojecten mede gelet op de samenwerking tussen onderwijsinstellingen.Combineren van verschillende onderwijssoorten bij de uitvoering van projecten hadde voorkeur van de Stuurgroep (AOC-HAO, HAO-STOAS, AOC-IPC). De bedoelingdaarbij is dat onderwijsinstellingen ontdekken waar hun eigen sterke punten liggen enwaar aanvullende expertise van andere instellingen welkom kan zijn. Blijkt de samen-werkingsformule goed te werken dan zal ze ook bij vervolgtrajecten gehanteerdkunnen worden.In de Klankbordgroep is gesproken over revolving fund: middelen genereren dieverdere samenwerking zouden kunnen stimuleren. Er bleek te weinig draagvlak tebestaan om dat idee te realiseren.

    Het HAO heeft een eigen aanpak gekozen om samenwerking op het gebied vanketenkennis tussen de instellingen op te zetten: er is een Sectoraal ExpertiseProgramma (SEP-Ketens) gestart. In het kader van SEP-Ketens is door de SHAO eenlector benoemd die ontwikkeling en toepassing van ketenkennis stimuleert. Elkeinstelling voert met partners uit het bedrijfsleven een ketenproject uit. Uitwisselingvan ideeën, schrijven van cases en scholing van de betrokken docenten vindt plaats ineen ketenkring.

    Ad 5. Ontwikkelen van een ketenkennisnetwerk, waarin zowel vraag als aanbodoptimaal zijn vertegenwoordigd.Het projectteam Lerende Ketens heeft een inventarisatie gemaakt van expertise die ereind 1998 bij de participerende onderwijsinstellingen aanwezig was. Door deactiviteiten van AKK , door de deelname aan Lerende Ketens en door overigeontwikkelingen als bijvoorbeeld SEP-Ketens, is kennis en ervaring toegenomen. Deleden van de Klankbordgroep beschikken over de genoemde inventarisatie; hetkennisnetwerk van de aanbodkant is daarmee beschreven.De Klankbordgroep gaat ervan uit dat iedere onderwijsinstelling haar eigen netwerkaan de vraagkant, d.w.z. het bedrijfsleven, onderhoudt. Door de LK-deelprojecten zijncontacten ontstaan met bedrijven en organisaties die ook na afloop van de projectenbestendigd zullen worden. Als voorbeeld kan genoemd worden dat de samenwerkingmet het Productschap Tuinbouw op het terrein van kennisoverdracht versterkt is.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 19

    BIJLAGEN

    Overzicht t.b.v. PROVE:

    Lerende Ketens

    AKK-project KT-95.052

    Rapport:Lerende Ketens heeft cursusmateriaal opgeleverd, ontwikkeld in verschillendedeelprojecten. In het eindrapport staat een lijst met deelprojecten en contactpersonenvan de onderwijsinstellingen. Het cursusmateriaal wordt gedeponeerd bij dekoepelorganisaties en is verkrijgbaar voor de in Lerende Ketens participerendeonderwijsinstellingen.

    Ketenkennisgebieden:Van de kennisgebieden die door de deelprojecten bestreken worden is in heteindrapport een overzicht gegeven.

    Samenvatting:In het project Lerende Ketens hebben agrarische onderwijsinstellingen samengewerktmet partners uit het bedrijfsleven om cursussen voor het bedrijfsleven te ontwikkelenen uit te voeren op het terrein van agro-ketens.Lerende Ketens heeft gediend als een paraplu waaronder verscheidene deelprojectenzijn uitgevoerd. Bij elk deelproject zijn één of meerdere onderwijsinstellingenbetrokken geweest. Samen met medewerkers van bedrijven of organisaties hebben zijin een bepaalde sector cursusmateriaal ontwikkeld dat betrekking heeft aspecten vanketenkennis. Voor de volgende sectoren is materiaal ontwikkeld: vlees (varkens,kalfs), sierteelt, voedingstuinbouw en zuivel. Een belangrijk deel van het ontwikkeldemateriaal handelt over kwaliteitszorg, maar ook logistiek, ict, marketing enketenanalyse komen aan de orde.Agrarische onderwijsinstellingen zijn zich, mede door het project Lerende Ketens,meer bewust geworden van het belang van ketenvorming in de agrarische sector. Inhet reguliere onderwijs en in de kennistransfer naar het bedrijfsleven zal gebruikworden gemaakt van de ketenkennis die men tijdens het project heeft opgedaan. Het isde bedoeling van Lerende Ketens dat de rol van het agrarisch onderwijs, als eenbetrouwbare partner voor kennistransfer naar het bedrijfsleven, is versterkt.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 20

    Naam LK-deelproject Onderwijsinstellingen;contactpersoon

    Rapport, e.d.

    Dierbehandeling stalmedewerkersslachterij en transporteurs

    IPC-DierDhr. A. de BruinPostbus 5013770 AM Barneveld0342-422 835

    Dierbehandeling en hygiëne voor stalmedew(cursus verantwoord veetransport)

    Kleinschalige ketens invarkensvleesproductie

    AOC TwenteDhr. J. NijholtPostbus 19Almelo0546-454 994

    Innovatie TwentseVarkenshouderij.

    Groentebewerking en conditionering AOC-FrieslandDhr. F. BosPostbus 6758901 BL Leeuwarden058-284 65 25

    Groentebewerking en conditionering

    Verkoop aan huis en etiketteringstreekeigen producten

    Terra CollegeDhr. H. de CooPostbus 7029400 AS Assen0592-352 433

    Verwerking, etikettering en verkoop vanstreekeigen producten.

    Kwaliteit in de keten van potplanten Florens CollegeDhr. D. JongkindLinnaeuslaan 21431 JV Aalsmeer0297-324 688

    Kwaliteit in potplanten, kwaliteit, houdbaarhygiëne.

    Simulatiespel tuinbouw STOAS/AgramanagementDhr. P. TitulaerHertog Reinaldlaan 35961 TL Horst077-398 24 46

    Bierspel

    Kwaliteitszorg in debloemisterijketen

    STOASDhr. R. Knust GraichenPostbus 786700 AB Wageningen0317-472 705

    Inventarisatie onderwijsmateriaal kwaliteit bloemisterijketen

    IKZ-scholing in de tuinbouw, eerstefase

    Agro Cursus CentrumDhr. F. JansenJan van Galenstraat 12678 GJ De Lier0174-512 863

    Definitiestudie IKZ-scholing

    IKZ-scholing in de tuinbouw, tweedefase

    Agro Cursus Centrum,HAS Den BoschIdem

    Pilotcursus Intergrale Ketensamenwerking iVoedingstuinbouw

    Kalverketen 2000 HAS Den Bosch, STOASDhr. G.M.G.P. HijlPostbus 901085200MA Den Bosch073-6923637

    Cursus afnemers, kalverketen 2000

    Ketengerichte Melkproductie, eerstefase

    Helicon, IPC-Dier, AOC-FrieslandHelicon, Cursus- en projectbureauDhr. R. JansenPostbus 400686504 AB Nijmegen024-372 53 00

    Van consument tot koe.

    Ketengerichte Melkproductie,tweede fase

    Helicon, IPC-Dier, AOC-FrieslandIdem

    Voer en water, zuiver zaak.Gezonde dieren, veilig voedsel.Melkwinning, reiniging en bedrijfshygiëne.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 21

    Projectorganisatie:

    STUURGROEP: L. Timmermans,Voorzitter

    SHAOPostbus 646700 AB Wageningen

    C. van Leeuwen Productschap TuinbouwPostbus 904032509 LK Den Haag

    G. Corstiaensen Productschappen Vee Vlees en EierenPostbus 58052280 HV Rijswijk

    J. A. Cornelese LNV, DWKPostbus 204012500 EK Den Haag

    J. Niewerth, opgevolgd doorE. de Voogd, opgevolgd doorR. le Rütte,

    Stichting AKKPostbus 155240 AA Rosmalen

    PROJECTTEAM: H. KupperProjectleider

    Hogeschool LarensteinPostbus 77400 AA Deventer

    A. de Bruin IPC-DierPostbus 5013770 AM Barneveld

    P. Titulaer Stoas/AgramanagementP/a Hertog Reinaldlaan 35961 TL Horst

    W. van Staveren CAH/ Agro TransferDe Drieslag 308251 JZ Dronten

    B.J. Wulfse HAS Kennis TransferPostbus 901085200MA Den Bosch

    G. Ronnes,(voorheen AOC ’t Vanck)

    Helicon Opleidingen, projectbureauPostbus 400686504 AB Nijmegen

    KLANKBORD-GROEP:

    R. Hutten CAH/ Agro TransferDe Drieslag 308251 JZ Dronten

    B. Schuurman Helicon OpleidingenDodewaardlaan 74006 EA Tiel

    G. Hijl HAS KennistransferPostbus 901085200MA Den Bosch

    A. de Bruin IPC-DierPostbus 5013770 AM Barneveld

    W. Hanssen LUW, vakgroep BedrijfskundeHollandseweg 16706 KN Wageningen

    C. Papenborg Hogeschool LarensteinPostbus 90016880 GB Velp

    M. van Schie STOASPostbus 786700 AB Wageningen

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 22

    AKK/LERENDE KETENSOvereenkomst project in het kader van AKK/Lerende Ketens

    …………………………………………………………………….. (onderwijsinstituut),vertegenwoordigd door de heer/mevr……………………………... (naam),…………………………………………………………………….. (functie),verder te noemen “aanvrager”en AKK/Lerende Ketens,vertegenwoordigd door Ir. L.C.M. Timmermans (naam),voorzitter Stuurgroep (functie),verder te noemen “toekenner”

    A.In aanmerking nemend dat:1.a Aanvrager een projectvoorstel heeft ingediend, dat is besproken door de Stuurgroep

    Lerende Ketens op ………… en getoetst aan de beoordelingscriteria en voorwaardenvoor Projecten Lerende Ketens.

    1.b De Stuurgroep het voorstel positief beoordeeld heeft.

    2. Zodra de Stichting AKK daarvoor de middelen heeft overgemaakt aan LerendeKetens, aan uw instelling subsidie ter beschikking kan worden gesteld zoalsonderstaand is weergegeven.

    Projectnaam:Projectnummer:Omvang project:Subsidie Lerende Ketens:

    3. De subsidie wordt overgemaakt volgens het volgende schema:a. bij bedragen tot en met 10.000,- per project:

    - na ontvangst ondertekende overeenkomst 80%,- bij oplevering eindproduct aan koepelorganisatie 20%;

    b. bij bedragen van 10.001,- tot en met 50.000,- per project:- na ontvangst ondertekende overeenkomst 50%,- bij feitelijke start project 30%,- bij oplevering eindproduct aan koepelorganisatie 20%;

    c. bij bedragen van 50.001,- of meer per project:- na ontvangst ondertekende overeenkomst 20%,- bij feitelijke start project 20%,- bij in projectplan aangegeven tussenrapportages c.q. tussenproducten

    in totaal 40%,- bij oplevering eindproduct aan koepelorganisatie 20%.

    B.Komen overeen dat:

    1. Aanvrager het project als genoemd onder A.2 conform projectvoorstel zal uitvoeren.2. Toekenner de subsidie zal overmaken conform A.3.3.a Aanvrager op zich neemt om de inhoudelijke en financiële verantwoording aan

    toekenner correct en tijdig te doen plaats vinden.3.b Aanvrager desgevraagd toekenner op de hoogte houdt van de voortgang van het

    project.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 23

    4. Het project zal worden afgesloten met de levering van het eindproduct en deeindrapportage aan toekenner en dat toekenner ervoor zorgt dat de koepelorganisatiehet eindproduct ontvangt.

    5. Wanneer het project niet op de overeengekomen wijze wordt uitgevoerd, de toekennerde verleende subsidie volledig van de aanvrager terug ontvangt.

    C.Van toepassing zijn:a. Beoordelingscriteria en voorwaarden projecten AKK/Lerende Ketens.b. Aandachtspunten tussen- c.q. eindrapportage projecten AKK/Lerende Ketens.

    Aanvrager: Toekenner:

    Instelling:

    Naam: Naam: L.C.M.Timmermans

    Functie: Functie: voorzitterStuurgroep

    Datum: Datum:

    Handtekening: Handtekening:

    (in te vullen door de aanvrager)Overmaken op rekeningnummer:van de bank/girote:ten name van:o.v.v.:

    Bijlagen:1. Projectvoorstel dd.2. beoordelingsprocedure, citeria en voorwaarden projecten AKK/Lerende Ketens3. aandachtspunten tussen- c.q. eindrapportage projecten AKK/Lerende ketens.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 24

    BEOORDELINGSPROCEDURE, CRITERIA EN VOORWAARDENPROJECTEN AKK/LERENDE KETENS

    Beoordelingsprocedurevoor projectvoorstellen die via participerende en overige onderwijsinstellingen wordeningebracht.

    − De projectvoorstellen worden door de onderwijsinstellingen samen met partners uit hetbedrijfsleven ontwikkeld.

    − Vervolgens worden ze ingediend bij de projectleider van Lerende Ketens.− De projectleider bespreekt samen met de projectregisseur van AKK en de voorzitter van de

    Stuurgroep de voorstellen. Zij geven advies aan de Stuurgroep op basis van debeoordelingscriteria. De Stuurgroep beslist of een projectaanvraag wordt goedgekeurd;hierbij wordt met name gelet op de omvang van het project en de samenhang met andereprojecten.

    − De indiener van het project wordt door de projectleider van de beslissing op de hoogtegesteld.

    − De projectleider wijst aan een goedgekeurd project een lid van het projectteam toe, diezorg draagt voor begeleiding en evaluatie.

    Beoordelingscriteriavoor projectvoorstellen die via participerende en overige onderwijsinstellingen wordeningebracht.

    − Project voorziet in behoefte aan verspreiding van ketenkennis van één of meerderebedrijven in een agrarische keten.

    − Het voorstel is onderbouwd met budget en plan van aanpak.− Het voorstel is gericht op vernieuwing en/of versterking van de keten.− De aanvrager stelt het ontwikkelde cursusmateriaal ter beschikking aan centrale

    organisatie (koepelorganisatie) waar betreffende onderwijsinstelling deel van uit maakt(bijv. AOC-Raad, IPC’s, SHAO). Het ontwikkelde materiaal kan als basis dienen voorleerstofontwikkeling voor het regulier onderwijs.

    − Het bedrijfsleven is bereid om in geld of in natura bij te dragen aan ontwikkeling enuitvoering van activiteiten in het kader van het project.

    Voorwaarden die Lerende Ketens verbindt aan stimuleren kennisverspreiding.

    − Onderwijsinstelling moet kwaliteitsbewaking door Lerende Ketens toelaten.− Instelling zal, na overleg met Lerende Ketens, evaluatie voor opdrachtgever maken.− Afhankelijk van de grootte van de bijdrage uit Lerende Ketens wordt het ontwikkelde

    materiaal geregistreerd bij koepelorganisatie of komt het ontwikkelde materiaal, viakoepelorganisatie, voor verdere verspreiding beschikbaar voor andere instellingen.

    − Bij cursusmateriaal wordt vermeld dat het “mede tot stand is gekomen met inbreng van deStichting Agro Keten Kennis”, vergezeld door het gedeponeerde AKK-logo.

    − Er zijn waarborgen dat betreffende ketenkennis in regulier onderwijs terecht komt.

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 25

    Aandachtspunten tussen- c.q. eindrapportage projecten AKK/Lerende Ketens

    Project:− Projectnaam− Deelnemende instellingen− Naam, adres, telefoon projectleider

    Inhoud:− Doel en beoogde resultaten in aanvraag− Bereikt doel, resultaten en producten− Relatie met regulier onderwijs− Samenwerking met andere onderwijsinstellingen

    Exploitatie in de tijd:− Welke resultaten zijn op welk moment geboekt− Hoe zijn mensen en middelen van onderwijsinstellingen in de tijd ingezet

    Inzet bedrijfsleven:− Geraamde inzet in projectaanvraag− Hoe is de inzet van het bedrijfsleven in mensen c.q. middelen ( voor inzet van het

    bedrijfsleven dient als bijlage het AKK-formulier AKK244 gebruikt te worden,voor de berekening in natura dient tarievenmatrix AKK392 gehanteerd te worden)

    Exploitatie financieel:− Vloeit voort uit inzet van mensen en middelen van ondwerwijsinstellingen en

    bedrijfsleven

    Algemeen:− De rapportage dient gedateerd te zijn en mede-ondertekend te worden door een van

    de directieleden van de instelling

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 26

    Enquete formulier deelprojecten:

    AKK/LERENDE KETENS

    Eind-evaluatie, januari 1999

    ALGEMENE PROJECTGEGEVENS:

    Naam project

    Uitvoerende instelling

    Onderwijspartners

    Partners bedrijfsleven

    Projectleider

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 27

    GEGEVENS NODIG VOOR FINANCIELE VERANTWOORDING:

    Onderwijspartners:Wat was de inzet in mensuren van elk van de onderwijspartners?Bedrijfsleven:Wat was de inzet in mensuren van elk van de bedrijfspartners: (datum, activiteit,persoon, instantie, uren)− Bij de projectvoorbereiding (overleg, vergadering stuurgroep e.d.).− Bij de cursusontwikkeling (deskundigen bedrijfsleven, deelnemers in

    pilotproject e.d.)− Bij de cursusuitvoering (docenten bedrijfsleven, cursisten)Maak hier onderscheid tussen bijdrage in geld en bijdrage in natura. Voor bijdragein natura gebruik maken van AKK-tarievenmatrix, formulier AKK392.Voor de urenregistratie kan gebruik gemaakt worden van de AKK formulierenAKK244 en AKK 395 of een vergelijkbaar eigen ontwerp.N.B.Als een cursus of een deel van een cursus nog niet gegeven is, maar voor heteerste kwartaal ’99 zijn concrete afspraken gemaakt, dan tijdstip cursus engeschatte inbreng bedrijfsleven vermelden.Resultaat:Het tastbare resultaat in de vorm van cursusmap, docentenhandleiding, video, CD-Rom, simulatiespel e.d. hier vermelden.Dit tastbare resultaat opsturen naar projectleider Lerende Ketens. Lerende Ketenszorgt dat resultaat bij de betreffende koepelinstantie terecht komt.Niet tastbare resultaat:De cursussen die gegeven zijn, de trainingen voor trainers, inbreng in andereAKK-projecten (Ketenkennis=Ketenkracht)

    Ondertekening:

    Naam:

    Functie:

    Plaats:

    Datum:

  • AKK/Lerende Ketens, eindrapportage 28

    GEGEVENS NODIG VOOR HET EVALUATIERAPPORT VAN LERENDEKETENS:

    Welke doelgroep is bereikt door de cursus of training.Sector, soort bedrijf c.q. bedrijven, functie medewerkers.AKK deelt ketenkennis in vier gebieden in: ketenstrategie, ketenmanagement,ketenlogistiek en ketenmarketing. In welk gebied(en) is het project te plaatsen?De verspreiding van kennis is een van de speerpunten van AKK. Op welke wijzeis informatie c.q. kennis over het project verspreid bestemd voor de directedoelgroep?Folders, brochures, direct mail, artikel in tijdschrift, advertenties e.d.Hoe is de kennisverspreiding geweest naar anderen, zoals medewerkers binneneigen instituut, collega onderwijsinstituten

    Lerende Ketens is onder meer bedoeld om kennis vanuit AKK-projecten teverspreiden.Welke bronnen van ketenkennis zijn gebruikt? AKK, onderzoeksinstellingenzoals TNO, DLO, LUW, consultancybureaus, voorlichting DLV,productschappen, branche-organisaties, bedrijven e.d.Projecten die binnen AKK uitgevoerd worden dienen bij te dragen aanverduurzaming van ketenkennis en de kennisinfrastructuur.Hoe zijn de resultaten van het project verduurzaamd?Opgenomen in curriculum reguliere programma, in cursussen en trainingen?Is de infrastructuur verduurzaamd door blijvende contacten met bijv. andereonderwijsinstituten of onderzoeksinstellingen of bedrijfsleven e.d.?Krijgt het project nog een vervolg, zo ja in welke vorm?Is de aandacht voor en interesse in agro keten kennis bij uw onderwijsinstituuttoegenomen? Waardoor?Bent u van plan om ook in de toekomst ketenprojecten bij het bedrijfsleven tegaan uitvoeren? Verwacht u dat er veel mogelijkheden voor dergelijke projectenzullen zijn?Is er inmiddels voldoende keten-expertise op uw instituut aanwezig?

    Management SamenvattingInhoudsopgave2. ProjectorganisatieKennis en lerende organisatiesLeerprocessen bij kennismanagementKnelpunten

    OnderwijsinstellingenToegezegd bedrag

    LK-deelprojecten

    4. ResultatenSectorKetenschakel

    Kennisgebieden en ketenpartners van de LK-deelprojecten

    Aandachtspunten tussen- c.q. eindrapportage projecten AKK/Lerende KetensEind-evaluatie, januari 1999GEGEVENS NODIG VOOR FINANCIELE VERANTWOORDING: