Nr. 38 - maart 2015

KLEIN PrOJECt GrOOt VErSCHIL

WILDE GaNZEN

Onderwijs maakt sterk Iedereen verdIent de kans om zIch te ontwIkkelen

Investeren in de toekomst

toen in het jaar 2000 de millenniumdoelen wer-

den opgesteld - afspraken tussen 189 landen over

armoedebestrijding - legden we onder andere vast

dat in 2015 alle kinderen ter wereld basisonderwijs

moeten volgen. Inmiddels gaat 90% van de kinde-

ren in ontwikkelingslanden naar school! een prach-

tig resultaat, waar veel van onze projecten aan

hebben bijgedragen. er zijn niet alleen veel nieuwe scholen gebouwd,

maar we hebben ook geïnvesteerd in kwaliteit: er zijn o.a. schoolmate-

rialen ontwikkeld en docenten opgeleid.

maar hoe zit het dan met die overige 10%? nog steeds gaan er te

veel kinderen níet naar school. nog steeds zijn er te veel kinderen op

de wereld die geen kans krijgen om zich te ontwikkelen. Gek eigenlijk,

in nederland vinden we onderwijs de normaalste zaak van de wereld.

mijn zoontje van vier gaat binnenkort voor het eerst naar school. een

logische stap voor mijn gezin en we gaan er bovendien vanuit dat het

niveau goed is. maar voor veel gezinnen in ontwikkelingslanden is dit

nog niet vanzelfsprekend. laten we blijven strijden voor al die kinderen,

zoals bijvoorbeeld siti in kenia en sera in Gambia, over wie u leest in dit

magazine.

waarom dit allemaal zo belangrijk is? omdat door te investeren in on-

derwijs niet alleen mensen individueel kunnen groeien, maar de gehele

maatschappij daarvan profiteert. daarom is investeren in onderwijs,

investeren in de toekomst. wij gaan dus door met concrete (onderwijs)

projecten waarmee we net dat ene zetje geven, daar waar het nu nog

hard nodig is.

Klaas van mill, directeur Wilde Ganzen

het magazine vanwilde Ganzen verschijnt4 keer per jaar.

redactieanika kerkvliet (hoofdredacteur)linda muskenssam schiltmeijerdorien verbeek

tekstschrijvercarlien van viegen

aan dit nummer werkte meeklaas van mill, liz van ommen

EindredactieGlobal village media, amsterdam

Bladmanagement & Productiearjen duijts/Global village media in opdracht van wilde Ganzen

Fotografiewilde Ganzen, Flickr cc, (cover: rafswawa), leonard Fäustle

BeeldbewerkingFrans rappange, scanvisie

Drukwerkdrukkerij zwaan-wormerveer

Contactgegevensheuvellaan 361217 Jn hilversum035- 625 10 30IBan nl53InGB000 00 40 000info@wildeganzen.nlwww.wildeganzen.nl

COLOFON

achter de mooie wildparken en luxe re-sorts die Kenia rijk is, schuilt een groot aantal weesmeisjes dat weinig te eten heeft - om nog maar te zwijgen over hun onderwijskansen. Op de Kwale Girls' High School in het district Kwale krijgen ruim 800 meisjes wél de moge-lijkheid om aan hun toekomst te wer-ken. maar de daken lekken, er zijn te weinig toiletten en de groentetuin biedt onvoldoende eten. Het renovatieplan is er, nu het geld nog. “Veel meisjes worden wees omdat hun ouders met de noorderzon vertrekken of overlijden aan aids of malaria”, ver-telt Hans Verkaart van Verkaart Deve-lopment Team (VDT), die de school steunt. “Weesmeisjes worden meestal opgevangen door familie en ingezet om op de Shamba’s - koffieplantages - te wer-ken. Traditiegetrouw hebben jongens in Kenia een streepje voor. Het komt vaak voor dat meisjes rond hun vijftiende al moeder worden. In veel gevallen door misbruik of na uithuwelijking.”

EVEN VOOrStELLEN: SItISiti Hajj, 14 jaar, is een van de leerlin-gen op de Kwale school. Ze had een fijne jeugd, totdat haar moeder overleed en haar vader naar Tanzania vertrok om werk te zoeken. Hij kwam nooit meer

de nationale Postcode loterij is partner van wilde Ganzen.

Siti

3

De school heeft uw steun nodig.

Voor € 40.000 kunnen ze alle renovatie-

werkzaamheden doen. Helpt u mee?

Uw bijdrage is belangrijk.

zijn we gefocust op het knokken voor een beter leven. Ik hoop dat ik arts kan worden, dan ben ik een rolmodel voor andere vrouwen en kan ik geld verdienen voor mijn familie. Hopelijk krijgen nog

vele andere meisjes deze kans.” Over tien jaar hoopt VDT de school volledig aan de lokale bevolking over te dragen. Ook zijn ze in gesprek met de overheid en gestart met projecten die geld opleveren, zodat de school zichzelf kan redden. Een posi-tief vooruitzicht! n

ling tot de huidige palmbladdaken. Kla-gen doen de leerlingen niet; schoolban-ken worden naar de droge kant van het lokaal geschoven en ’s nachts kruipen ze bij elkaar in de droog gebleven bedden. Maar van een gezonde situatie is geen sprake. Ook omdat er te weinig toilet-blokken zijn. Daarom willen ze vijf toi-letblokken bijbouwen, zodat de hygiëne verbetert en de leerlingen minder vaak ziek zijn. Tenslotte is de wens om een ondergronds watersysteem aan te leggen bij de groentetuin. “Dan zal de productie stijgen, waardoor de school in hun eigen onderhoud kan voorzien”, zegt Hans.

rOLmODELDeze school is van onschatbare waarde voor de toekomst van meisjes in Kenia. Hans: “De meesten komen schuchter en getraumatiseerd binnen en verlaten de school als volwassen vrouwen met zelf-vertrouwen. Het gros gaat niet terug naar de plek waar ze zijn opgegroeid. Sommi-gen die op de school gestudeerd hebben, zijn er nu docent!” Siti vult aan: “Allemaal

terug. “Mijn oma nam mij en mijn broer-tjes en zusjes in huis en samen probeer-den we een nieuw leven te beginnen. Zij gaf ons dagelijks eten en zorgde dat we naar school gingen, al heeft zij zelf die kans nooit gehad. Ik was een leergierig kind, waardoor ik nu goed mee kom. Op de Kwale school voel ik me begrepen en vergeet ik mijn thuissituatie. En dan is er ook nog het zachte matras en drie maal-tijden per dag - ik kan mijn geluk niet op.”

mINDEr ZIEKtES, mEEr EtEN Om meisjes als Siti deze kans te blij-ven geven, moet er flink wat onderhoud worden gedaan aan de school. Het lekt in de klaslokalen en slaapzalen, vooral tijdens de zware regenperioden in april en november. De school wil daarom alle gebouwen voorzien van stalen dakplaten. Die gaan 20 tot 30 jaar mee, in tegenstel-

kenia: van getraumatiseerde weesmeisjes naar powervrouwen

dIrect doneren voor dIt ProJect? vul de antwoordkaart In oF Ga naar www.wildeganzen.nl

“hoPelIJk krIJGen noG vele andere meIsJes deze kans”

“'s nachts kruIPen ze BIJ elkaar In de drooG GeBleven Bedden”

nieuw project

44

met een syllabus of uitgeprinte aante-keningen op je tafeltje in de klas - voor Nederlandse leerlingen heel gewoon. maar op veel Gambiaanse scholen is er nauwelijks lesmateriaal. met steun van Wilde Ganzen is er in 2013 een print-shop geopend in de stad Serrekunda, die inmiddels 90 scholen voorziet van drukwerk.

Serrekunda is de grootste stad in Gam-bia, waar vooral in de arme buitenwij-ken scholen staan. Vanwege het gebrek aan boeken en ander materiaal was de ‘nazegmethode’ tot voor kort de meest gebruikte manier om leerlingen kennis bij te brengen. Emil Kujabi, directeur bij CES (Catholic Education Secretariat), vond het tijd voor verandering. “Ruim 10 jaar geleden hebben we in samenwerking met onze partnerstichting ZOM (Zeve-naar Ontmoet Medemensen) lesmateri-aal gemaakt voor een school in Brikama. We zagen hoeveel impact dit had op het onderwijsniveau. Daaruit ontstond het

90 scholen in Gambia voorzien van lesmateriaal

idee om dit voor meer scholen te doen, en vooral: om het centraal te regelen.”

mEEr ZELFStaNDIGHEID“Dankzij Wilde Ganzen konden we een van onze schoolgebouwen renoveren en inrichten met een computer, printer, kopieerapparaat en snij-, lamineer- en nietmachines. De printshop was gebo-ren! Met de opbrengst van drukwerk voor plaatselijke bedrijven voorzien we

inmiddels 90 scholen geheel kosteloos van lesbrieven, proefwerken en exa-mens.” Tot grote vreugde van leraren, leerlingen en ouders, zoals vader Musa Mballow: “Wij zijn altijd afhankelijk geweest van landbouw. Maar nu krij-gen onze kinderen de kans om op hoog niveau onderwijs te krijgen. Dat veran-

dert onze toekomst volledig. Mijn kin-deren dagelijks naar school zien gaan is voor mij een groot cadeau. En ze heb-ben nu niet alleen goede leerstof, maar kunnen ook meer zelfstandig doen.”

NIEUWSGIErIGSinds kort zijn er ook schriften en pennen te koop in de printshop. Groot ingekocht, zodat het betaalbaarder wordt voor de ouders. Daarmee is onderwijs toeganke-lijker geworden voor veel meer mensen. Wil de Raden van ZOM bezocht diverse scholen in Gambia en werd erg geraakt door hoe het er aan toe ging. “Door elkaar heen roepende kinderen op de grond in een klein lokaal, de docenten nazeggend omdat materiaal ontbrak. Als voormalig rector in het voortgezet onderwijs weet ik hoe belangrijk goed onderwijs is. Het is de eerste stap naar een betere samen-leving. Gelukkig is de overheid betrok-ken, zij zorgt voor gebouwen en leraren.” De printshop in Serrekunda heeft het onderwijs naar een hoger plan getild voor 130.000 leerlingen en leraren, van kleu-ter tot beroepsonderwijs in het hele land! Leerling Sera Gillen geeft aan dat ze naar school gaan nu veel leuker vindt. “De les-stof maakt me nieuwsgierig.” n

z I e v o o r m e e r I n t e r e s s a n t e r e s u ltat e n e n o n l I n e d o n e r e n : w w w. w i l d e g a n z e n . n l

met succesafgerond

"mIJn kInderen naar school zIen Gaan Is een Groot cadeau"

55

Op het Indonesische eiland Flores zijn er helaas veel kinderen die zonder hun ouders opgroeien. Speciaal voor hen is er een aantal opvanghuizen, waar zij liefdevol worden verzorgd totdat er een pleeggezin is gevonden. Hun enige red-ding. maar om deze kwetsbare kinde-ren te kunnen blijven opvangen moet er nog wel veel gebeuren. Vooral jonge moeders treft het: zwanger of met kind(eren) worden zij achterge-laten. Uit wanhoop leggen zij hun baby te vondeling. Want vanwege de arme omstandigheden hebben zij niet de kans gehad om naar school te gaan, waardoor ze moeilijk aan werk komen. Daarnaast overlijden vrouwen regelmatig tijdens de bevalling. Om deze ouderloze kleintjes een toekomst te geven, besloot de Belgi-sche Marie Jeanne Colson zich over hen te ontfermen. Iedereen op het eiland kent haar. “Mijn prioriteit is het geven van liefde en geborgenheid. Vervolgens zoek ik naar een pleeggezin”, aldus Jeanne.

Deze kinderen hopen op uw steun.

Er is € 29.093 nodig om deze verbete-

ringen te realiseren. Help mee en doneer

vandaag nog!

kinderen in Indonesië verlangen naar veilig thuis

NODIG: WatEr EN ELEKtrICItEIt Haar opvang groeide uit tot de bouw van zes tehuizen en de oprichting van stichting Nativitas, dat ‘geboorte’ bete-kent. Een gedreven team van vrijwil-ligers werkt dag en nacht om kinderen op te vangen. Eén huis is speciaal voor kinderen met een beperking, dat staat in Nangehure. Het probleem daar is dat het elektriciteitsnetwerk volledig is afge-keurd en dat er geen schoon drinkwater is. Ook in het huis in Nebe Blawuk is dat er niet. De wens is om in beide huizen een waterput te slaan en in Nangehure een nieuw kabelnetwerk aan te leggen. VaN SCHrIJNEND Naar SUCCESVOLTheo en Lies Dinnissen helpen Jeanne via hun gelijknamige stichting Nativitas. “Het is schrijnend om te zien hoe verlo-

ren deze kinderen zijn en hoeveel ver-driet de moeders hebben”, vertelt Theo. “Gelukkig zijn er ook veel positieve ver-halen. Zoals dat van Norma. Ruim 20 jaar geleden leerden we haar kennen, ze was toen een jaar of vijf. Ze kon niet lopen. Jeanne nam haar op in het tehuis voor gehandicapte kinderen, waar ze zich op haar gemak voelde, omringd door lotgenootjes. Dankzij therapie en een brace kon Norma steeds beter lopen. Ze bloeide op.” Met steun vanuit de stichting kreeg Norma de kans om Engels te leren en dat wierp zijn vruchten af. Nu is zij secretaris voor de organisatie en kan ze communiceren met partners, zoals Nati-vitas Nederland en Wilde Ganzen. En ze verdient geld voor haar familie, waar ze nog steeds goed contact mee heeft. Norma: “Ik hoop dat we kunnen renove-ren, dan kunnen we andere kinderen ook een mooie toekomst geven!” n

dIrect doneren voor dIt ProJect? vul de antwoordkaart In oF Ga naar www.wildeganzen.nl

nieuw project

“GelukkIG zIJn er ook veel PosItIeve verhalen”

Jeanne (midden), Norma (rechts)

6

De Nakake middelbare school in tanza-nia kookt tegenwoordig op biogas. Wat daar de voordelen van zijn? De bomen uit de omgeving blijven bespaard, de leerlingen hoeven geen brandhout meer te verzamelen, het is goedkoop, veilig en gezond, en bovenal duurzaam. De zogenaamde ‘biogasvergister’ produ-ceert bijna voldoende om dagelijks voor alle 450 leerlingen te koken. Het dorp Nyakatuntu, waar de school staat, ligt in een groen, heuvelachtig gebied in het noordwesten van het land. Zeer afgelegen, zonder verharde wegen, elektriciteit of stromend water. Om te koken waren zij daarom afhankelijk van brandhout uit de omgeving. Dat kostte veel geld en de natuur had er erg onder te lijden. Het was de 73 jaar oude Tan-zaniaanse ingenieur Urban Bashagi die het idee aandroeg om het kookproces op de school duurzamer te maken. Via zijn lokale ontwikkelingsorganisatie Himaya startte hij een samenwerking met Johan-nes Rwazo, die ook uit deze regio komt en de school vanuit Nederland steunt met zijn stichting NedTLink. Dankzij hun technische kennis werden Urban en

slim en besparend koken op tanzaniaanse school

Johannes het al snel eens en samen met een team lokale bouwvakkers bouwden ze vorig jaar de biogasinstallatie. Urban: “Het proces was niet altijd makkelijk. Als het regende lag het proces stil, omdat vrachtwagens vast kwamen te zitten. Tij-dens de droge periode was er een tekort aan water voor de bouw en moesten we dat uit de rivier halen. Maar iedereen hielp mee en het systeem staat nu als een huis!”

HOE WErKt HEt?“Biogas kun je verkrijgen uit afval, etens-resten en mest”, legt Johannes uit. “We vangen de mest van de koeien die de school heeft op in een betonnen bak. Via een pijp wordt dat naar een kleinere bak geleid, waar het met water wordt gemengd. Dit gaat naar een groot vat, waar het biogas wordt opgewekt. De mest die als restproduct over blijft wordt gebruikt voor de groentetuin bij de school. De tuin maakt de school zelfvoor-zienend, dus die is ontzettend belangrijk. Ook omdat de overheid geen bijdrage levert aan de maaltijden. Zij betalen wel de lerarensalarissen en het lesmateriaal.”

LIEFDE VOOr mOEDEr NatUUrDe kok, de kinderen, de docenten; ieder-een is blij over de nieuwe manier van koken. “We zijn van de ongezonde rook af in de keuken”, zegt de kok, “Ik hoef geen hout meer te halen”, zegt leerling Alex en “Mijn leerlingen houden tijd over om te studeren”, zegt docent Leo-nard. Johannes vult aan: “Ook bespaart het veel geld, we waren deels afhankelijk van hulp van buitenaf. En ik ben blij dat we de natuur nu sparen. Er is nog veel te doen in deze regio, we hopen dat we samen met alle partners nóg meer ver-schil kunnen maken.” n

z I e v o o r m e e r I n t e r e s s a n t e r e s u ltat e n e n o n l I n e d o n e r e n : w w w. w i l d e g a n z e n . n l

“mIJn leerlInGenhouden tIJd overom te studeren”

met succesafgerond

Urban (2e van rechts) Johannes (3e van rechts)

7

’s morgens om half zeven begint het ri-tueel: zo’n 100 kinderen in Igaçi nemen plaats rond de ontbijttafel in opvang-huis Educandario. Na schooltijd komen ze er terug voor bijles. Dat is hard no-dig als voorbereiding op de middelbare school. maar het bijlesgebouw is er slecht aan toe.

In Educandario gaat het om dagopvang voor kinderen uit de meest arme gezin-nen in het dorp. Zij hebben een hoop meegemaakt. Meestal zijn de vaders niet meer in beeld en wonen zij alleen met hun moeder op een paar vierkante meter. Werk is moeilijk te vinden voor de vrou-wen, want er zijn geen bedrijven in dit gebied. Ook is er nauwelijks infrastruc-tuur en het is er extreem droog. Volgens Joop van Wijk en Koos Vermeulen van de vereniging Aktie voor Aktie (AvA), die al 35 jaar actief is in Brazilië, kan de armoe-decirkel alleen doorbroken worden met educatie. “Mensen leven hier van dag tot dag”, vertelt Koos. “De lokale non-nen die het huis runnen koken dagelijks, dus de kinderen krijgen in ieder geval te

dIrect doneren voor dIt ProJect? vul de antwoordkaart In oF Ga naar www.wildeganzen.nl

onderwijs voor 100 Braziliaanse meisjes is brug naar verbetering

eten.” Joop voegt toe: “Maar met alleen voedsel kom je er niet. Samen met onze lokale partner Instituto das Apóstolas do Sagrado Coração de Jesus richten wij ons op onderwijs voor de meisjes. Want jon-gens gaan meestal wél naar school.”

VErtrOUWENCarleane is nu 25 jaar en was vroeger zelf één van deze kinderen. “Ik weet nog hoe fijn ik het er vond. Ik realiseerde me het destijds niet, maar nu weet ik dat ik anders nooit gekomen was waar ik nu ben. Ik heb er geleerd om vertrouwen te hebben, in mezelf en in mensen om me heen. En door de bijlessen is het gelukt om door te stromen naar de middel-bare school en vervolgens te studeren.” Nu werkt Carleane als vrijwilliger in het opvanghuis én is fysiotherapeut in de regio.

ZONDEr rENOVatIE GEEN INNOVatIEHet niveau van deze kinderen is laag en het toelatingsexamen voor de middelbare school is pittig. Door de leerachterstand wordt het zelden gehaald. De bijlessen in taal, rekenen, wiskunde en muziek bieden soelaas. “Naast het bijbrengen van ken-nis helpt muziekles hen om hun trauma’s te verwerken. Daardoor ontwikkelen zij kracht om zichzelf later te redden”, zegt Koos. Joop: “Positief is dat de gemeente de salarissen van de leraren betaalt. Maar het probleem is dat het bijlesgebouw in slechte staat is. We willen graag een nieuw gebouw neerzetten met twee klas-lokalen en twee toiletten. Zo kunnen we extra lessen blijven garanderen en deze kinderen ondersteunen op hun weg naar een betere toekomst.” n

Lerende kinderen in een vervallen en

onhygiënisch gebouw. Daar willen

wij graag verandering in brengen!

Helpt u mee om de benodigde

€ 23.000 op te halen?

“JonGens Gaan meestal wél naar school”

Carleane (midden)

nieuw project

Sierra Leone BEtEr ONDErWIJS DOOr rENOVatIE 5 BaSISSCHOLEN In Yele, sierra leone, staan vijf basisscholen waar totaal 2.038 kinderen les krijgen. de gebouwen zijn in slechte staat; in sommige lokalen ontbreken ramen en deuren, en op drie scholen is er geen veilig drinkwater en zijn er geen hygiënische toiletten. een hele ongezonde situatie! de lokale orga-nisatie lion heart Foundation heeft het initiatief genomen om samen met de stichting smarter hos-pital de leeromstandigheden te verbeteren. hiervoor is er € 110.850 nodig. Doneer zodat kinderen minder vaak ziek zijn en hun leerprestaties verbeteren.UItZENDData: 29 maart NPO 2 12:20; 29 maart raDIO 5 10.58 + 17.58

SenegaL UItBrEIDING BErOEPSOPLEIDING VOOr 161 LEErLINGEN onderwijscentrum cFP in sindian biedt jongeren een beroepsopleiding zodat ze een zelfstandig bestaan op kunnen bouwen. nu kunnen jongeren les volgen in bouwtechniek, metaaltechniek, agrotechniek, motorvoertuigentechniek en confectie. de lokale organisatie centre de Formation Professionelle de sindian wil samen met hun nederlandse partner sotos twee lokalen bouwen om uit te breiden met de vakken horeca en veeteelt. de bouwactiviteiten zullen door leerlingen uitgevoerd worden, en heeft hiermee ook een educatieve functie. er is € 13.300 nodig. Help dit centrum, de leerlingen zullen erg blij zijn als u een steentje bijdraagt! UItZENDData: 8 maart NPO 2 12:20; 8 maart raDIO 5 10.58

BraziLië 2 KLaSLOKaLEN BIEDEN 100 KINDErEN IN IGaçI BEtEr ONDErWIJS zie ook p. 7Bij een opvanghuis in Igaçi krijgen 100 leerlingen van 10-13 jaar bijles. dat zij onderwijs krijgen is erg positief, maar de leeromstandigheden zijn verre van optimaal. het gebouw is instabiel en het is er onhygiënisch. de lokale initiatiefnemer, Instituto sagrado coraçao de Jesus, wil daarom graag samen met de nederlandse organisatie vereniging aktie voor aktie voor een nieuw schoolgebouw zorgen met twee klaslokalen en twee toiletten. de kinderen kunnen dan veilig les krijgen. hier is € 23.000 voor nodig. Draagt u hier aan bij? Uw gift is hard nodig!UItZENDData: 15 maart NPO 2 12:20; 15 maart raDIO 5 10.58

Kenia VEILIGE SCHOOL EN SLaaPPLEKKEN VOOr 800 WEESmEISJES zie ook p. 2-3de kwale high school in kenia biedt weesmeisjes onderdak en onderwijs. er zijn alleen forse lekkages in de lokalen en slaapzalen, de groentetuin levert te weinig eten op en er moeten nodig meer toilet-ten komen. Gelukkig zijn het allemaal problemen die de school duurzaam op kan lossen! samen met de stichting verkaart development team wil de school zorgen voor stalen daken, een extra toiletge-bouw, en een irrigatiesysteem voor de groentetuin waardoor de school in haar eigen voedselbehoefte kan voorzien. er is € 40.000 nodig. Draag ook bij!UItZENDData: 22 maart NPO 2 12:20; 22 maart raDIO 5 10.58

8

ProJect van de week

gamBia 100 mEEr LEErLINGEN Naar SCHOOL DOOr UItBrEIDING KLaSLOKaLEN

op de basisschool in Jambur neemt het aantal leerlingen flink toe. maar het gebouw is te klein om de kinderen goed les te kunnen geven. vanuit de schoolstaf is het daarom de wens om uit te breiden met klaslokalen. samen met stichting Buganala wil Jambur Basic cycle school 3 klaslokalen bouwen die voorzien worden van schoolmeubilair en -materialen, zoals een krijtbord. ook zal er elektriciteit aan-gelegd worden. lokale aannemers zullen de nieuwe lokalen bouwen. mooie plannen, alleen het geld ontbreekt nog! er is € 50.000 nodig. Help deze 800 leerlingen en geef hen een kansrijke toekomst!UItZENDData: 5 aPrIL NPO 2 12:20; 5 aPrIL raDIO 5 10.58

BurKina FaSo 87 VrOUWEN WILLEN DE KaNS Om tE WErKEN een groep van 240 verenigde vrouwen in Burkina Faso zou graag in de avonduren willen werken om hun gezin te kunnen onderhouden. maar dat gaat moeilijk bij een olielamp. als zij zonne-energie zouden hebben, kunnen zij beter werken. en hun kinderen kunnen dan huiswerk maken. de association Femmes zéna wil samen met stichting aFos bij 87 woningen zonnepanelen op de woningen installeren. hier is € 43.500 voor nodig. In totaal worden dan 522 personen van energie voorzien! Stimuleer deze strijdlustige vrouwen en steun hen. Uw bijdrage is belangrijk.UItZENDData: 12 aPrIL NPO 2 12:20; 12 aPrIL raDIO 5 10.58

Kenia 800 BOErEN HEBBEN DrINGEND WatEr NODIGlamu county in zuidoost-kenia kampt met hevige droogte. sommige boeren moeten dagelijks uren lopen om water te vinden. zonder water groeit hun oogst niet en hebben ze geen eten. de stichting ontwikkelingswerk wim van den Burg en de stichting cees kant willen rond de plaats mpeketoni 7 waterputten met pompen installeren. hiermee worden levens gered en de vicieuze cirkel van mislukte oogsten doorbroken. 800 inwoners hebben dan schoon drinkwater! Benodigd budget: € 42.000. Uw steun is van grote waarde voor deze 800 boeren. Help mee en doneer vandaag nog.UItZENDData: 19 aPrIL NPO 2 12:20; 19 aPrIL raDIO 5 10.58

gamBia KraamaFDELING VErBEtErt tOEGaNG tOt mOEDEr- EN KINDZOrGIn het dorp Banyaka, Gambia, staat een kliniek waar de bewoners terecht kunnen voor algemene medische zorg. de staf wil graag uitbreiden, zodat ook moeders en kinderen de juiste zorg krijgen. samen met stichting elburg helpt Gambia willen zij een kraamafdeling bouwen met een labora-torium en wasserij. en om ook ’s avonds zorg te kunnen verlenen, is er elektra nodig, die ze met zonne-energie willen opwekken. een duurzame oplossing. totale kosten: € 22.236. Help deze vrouwen en hun pasgeborenen. Doneer vandaag nog!UItZENDData: 10 mEI NPO 2 12:20; 10 mEI raDIO 5 10.58

9

ProJect van de week

ghana VEILIG BEVaLLEN VOOr 80 VrOUWEN PEr Jaarde st. theresa kliniek in akim akroso, Ghana, biedt al sinds 1989 medische zorg. het aantal patiën-ten is fors gegroeid en de wens van de staf is om uit te breiden met een afdeling voor moeder- en kindzorg. In de huidige kliniek kunnen maar 20 vrouwen per maand bevallen en de moeder- en kindsterfte is hoog. na uitbreiding zijn er maandelijks 80 bevallingen mogelijk. ze willen o.a. twee spreekkamers, twee verlos-kamers, een gedeelte voor vroeggeboren baby’s en sanitaire voorzienin-gen maken. totale kosten: € 77.000. Deze mama’s en hun pasgeborenen hopen op uw steun!UItZENDData: 3 mEI NPO 2 12:20; 3 mEI raDIO 5 10.58

nepaL UItBrEIDING KLINIEK BIEDt BEtErE ZOrG aaN 1.800 PatIëNtEN wat startte als kraamkliniek in de regio dokhara, is op initiatief van de lokale gemeenschap uitgebreid naar een algemeen ziekenhuis. nu kunnen meer mensen gebruik maken van brede medische zorg. Jaarlijks worden er zo’n 1.800 patiënten behandeld. om nog betere medische zorg aan te bieden hebben het ziekenhuis en stichting hymalayan care hands de handen ineen geslagen om een eerste etage te bouwen. ook is er behoefte aan een nieuwe ambulance om patiënten veilig te vervoeren. Benodigd budget: € 50.000. Geef aan dit project zodat patiënten betere medische zorg krijgen.UItZENDData: 26 aPrIL NPO 2 12:20; 26 aPrIL raDIO 5 10.58 + 17.58

indoneSië 70 KINDErEN VErLaNGEN Naar VEILIG tHUIS zie ook p. 5op het eiland Flores staan in o.a. nangehure en in nebe Blawuk kleinschalige opvanghuizen waar kinderen - deels met een beperking - tijdelijk verblijven. ze worden daar verzorgd en begeleid totdat zij door familieleden of in pleeggezinnen kunnen worden opgevangen. helaas hebben ze geen schoon drinkwater en is het elektriciteitsnetwerk erg verouderd. ongezond en onveilig! de Indonesisch-nederlandse stichting nativitas wil de elektra vernieuwen en twee waterputten instal-leren. deze kinderen hebben uw steun nodig. voor € 29.093 kunnen deze verbeteringen worden gerealiseerd. Helpt u mee? UItZENDData: 17 mEI NPO 2 12:20; 17 mEI raDIO 5 10.58

SomaLië OPKNaPPEN SCHOOLGEBOUW VErBEtErt LEErOmStaNDIGHEDENde mujtamac Primary & secondary school is tijdens de burgeroorlog ernstig beschadigd. sinds 2012 is het stabieler in de regio en kunnen kinderen gelukkig weer naar school. het gebouw is alleen in zeer slechte staat. de directeur wil de school opknappen en zocht contact met de nederlandse stich-ting save a life. ze willen de vloeren, dak en muren herstellen, en de elektra en toiletten repareren. een mooi plan waar € 48.000 voor nodig is. Draag bij zodat de leraren en leerlingen in een gezonde situatie les kunnen geven en krijgen!UItZENDData: 24 mEI NPO 2 12:20; 24 mEI raDIO 5 10.58

nepaL rENOVatIE 3 SCHOLEN: 1.300 KINDErEN Naar SCHOOL drie scholen in de Ghorka regio willen graag renoveren en uitbreiden. de akala basisschool, de Pandrung lagere- en middelbare school en de surya Jyoti middelbare school zijn in slechte staat. de gebouwen zijn oud en vervallen en sommigen staan op instorten. de staf heeft de wens om met de stichting studenten nepal musaharproject nieuwe klaslokalen en een bibliotheek te bouwen en drinkwatervoorzieningen aan te leggen. voor € 14.531 kunnen jaarlijks 1.300 kinderen toegang krijgen tot betere faciliteiten en daarmee beter onderwijs. Uw bijdrage is van grote waarde.UItZENDData: 31 mEI NPO 2 12:20; 31 mEI raDIO 5 10.58 + 17.58

10

ProJect van de week

Iedere week zet wilde Ganzen op radio en tv één

project in de schijnwerpers waar geld voor wordt

ingezameld. hier leest u de informatie over onze

Projecten van de week terug. wilt u een project

steunen, gebruik dan de uitneembare machtigings-

kaart. u kunt natuurlijk ook direct geld overmaken

op rekening nl53ingB000 00 40 000, wilde

Ganzen te hilversum. al deze informatie vindt u ook

op www.wildeganzen.nl, waar u tevens online

kunt doneren. hartelijk dank!

Per 1 januari 2015 zullen onze tv uitzendingen wekelijks op zondag te zien zijn en niet meer op zaterdag.

11

ProJect van de week

In een vluchtelingenkamp leven, en niet weten wanneer je terug kunt naar je thuisland. Dat was jaren lang het perspectief van vele Liberianen tijdens de burgeroorlog. Nu is de wederop-bouw in volle gang. maar vooral bij jongeren is te zien dat hun persoonlijke ontwikkeling verstoord is geraakt. met onze steun is er onlangs een centrum geopend in monrovia waar zij kunnen werken aan hun toekomst.

Nu de inwoners van Liberia weer zijn teruggekeerd naar hun verwoeste land willen ze niets liever dan vooruit kij-ken. Focussen op hun toekomst. Positief zijn. Zo ook de 21-jarige Kpannie Blarr, die tijdens de oorlog als kind van plek naar plek werd gesleept. Een heftige tijd. “Direct nadat ik terug was, met inmid-dels drie kinderen, ben ik gaan leren lezen en schrijven. Dat kon dankzij de stichting SHIFSD (Self-Help Initiative For Sustainable Development), opgericht door een groep Liberiaanse vluchtelin-gen. Zij trekken de rurale gebieden in om de dorpsbewoners allerlei vaardigheden

onderwijscentrum in liberia: nieuw toekomstperspectief na oorlog

bij te brengen, zoals lezen en schrijven. Maar het liefst wilde SHIFSD een plek waar mensen samen kunnen komen. Die is er nu! Het centrum heeft zeven klas-lokalen, een kantoorruimte, zes toiletten en een waterput.

POOrt Naar DE tOEKOmStJudith Kinds, van de Nederlandse part-nerstichting Initiat, reisde in 2011 naar Liberia. “Dit maakte veel indruk op mij: witte gebouwen met kogelgaten er in, VN vlaggen, helikopters. Maar de wil van mensen om er iets van te maken was merkbaar. Dat was erg positief om te ervaren.” Jeremiah Burgess van SHIFSD voegt toe: “Daar is het onderwijscentrum exact voor bedoeld, om de jeugd sterker te maken. Het fungeert als poort naar de toekomst. Het is hun hoop op een beter bestaan.”

VaarDIGHEDEN éN EEN VaK LErEN“Als de ebola-epidemie onder controle is, zullen we starten met twee praktische opleidingen: bouwkunde en elektrotech-niek”, vertelt Jeremiah. “Daarnaast gaan we een cursus ‘Start your own business’ geven. We verwachten jaarlijks aan 1.500 jongeren een plek te kunnen bieden.” Vanuit de overheid wordt het centrum toegejuicht, maar financiële ondersteu-ning geven ze (nog) niet. Studenten gaan een kleine bijdrage betalen. “ Dat vergoot het commitment. Belangrijk is dat er een innerlijke motivatie is om iets te leren, want het ligt altijd op de loer om voor de makkelijkste weg te kiezen: waarom zou je geld betálen voor een opleiding als je direct geld kunt verdíenen door te werken? Daarom houden we het aan-bod laagdrempelig en doen we ons best om jongeren ervan te overtuigen dat het een belangrijke investering is in hun toekomst.” Dat kan Kpannie bevestigen. “Doordat ik kan lezen en schrijven heb ik nu werk. Ik heb intussen ook een naai-cursus gedaan. Mijn droom voor de toe-komst is mijn eigen naaiwinkel.” n

z I e v o o r m e e r I n t e r e s s a n t e r e s u ltat e n e n o n l I n e d o n e r e n : w w w. w i l d e g a n z e n . n l

met succes

afgerond

“het onderwIJs-centrum FunGeert als Poort naar de toekomst”

12

Sinds het ontstaan van Wilde Ganzen in 1957 hebben we ruim 11.000 projec-ten gesteund. In meer dan 150 landen. Prachtige aantallen! Omdat wij kritisch én nieuwsgierig zijn naar het effect van ons werk en willen blijven leren hebben wij onderzoek laten doen. Hoe staan onze projecten er 10 jaar na dato voor? In Kenia, India, Zuid-afrika en Ghana zijn 93 projecten bezocht en onder de loep genomen. De uitkomst: een beves-tiging dat onze methode werkt.

Dr. Sara Kinsbergen van het Centre for International Development Issues in Nij-megen (CIDIN) van de Radboud Univer-siteit voerde het onderzoek samen met twee collega’s uit. “We hebben Wilde Ganzen leren kennen als een organisatie die het belangrijk vindt om haar werk-

Hoe duurzaam is ons werk? 8 van de 10 projecten bestaan nog steeds na tien jaar

onderzoek

zaamheden tegen het licht te houden en continu zoekt naar mogelijkheden om te verbeteren”, vertelt Sara. “Transparant en eerlijk zijn vereist lef. Ze legden de lat hoog bij dit onderzoek en de resultaten zijn positief: bijna acht van de tien pro-jecten (78%) staan tien jaar later nog!

GESPrEKKEN LOKaLE BEVOLKINGEr zijn twee onderdelen gemeten: of het project er nog is en of het nog goed func-tioneert. Bijvoorbeeld in het geval van

een kliniek: staat de kliniek er nog en wordt er nog steeds zorg van voldoende kwaliteit gegeven? Sara: “We hebben inspirerende gesprekken gehad met de lokale organisaties die het project uit-voeren. Met schooldirecteuren, docen-ten, artsen, verpleegkundigen, waterdes-kundigen, en tevens met de ‘doelgroep’: de bewoners van gemeenschappen, onder wie leerlingen, vaders, moeders en patiënten.”

mOOIE rESULtatENHet onderzoek toont aan dat de projec-ten de kwaliteit van leven van een groot aantal mensen dat in armoede leeft écht verbetert - soms zelfs meer dan ver-wacht. Want van die 78% die er nog staat, functioneert 86,5% nog steeds goed of zelfs beter dan gepland. “Zoals een mid-

"we heBBen InsPIrerende GesPrekken Gevoerd met de lokale orGanIsatIe"

delbare school met slaapgelegenheid voor de leerlingen in Kenia. Het doel was om 300 studenten onderwijs te bieden, maar nu, 10 jaar later, heeft de school een belangrijke regionale functie en gaan er 600 leerlingen naar school.” Het gemid-delde budget van de onderzochte 93 projecten was € 39.500. Erg weinig als je kijkt naar de grote effecten ervan. Er is zelfs een project in Ghana waar 10 jaar geleden slechts € 2.300 is geïnvesteerd en vandaag de dag een groep van acht vrouwen en hun families nog steeds een inkomen verdient dankzij één landbouw-machine. “Een typisch Wilde Ganzen project.”

WaarOm HEt SOmS NíEt LUKtEWij zijn er trots op dat bijna 80% van de projecten nog draait. Maar ook zijn we kritisch. Hoe zit het met die overige 20%? “Het zou nogal wonderlijk zijn als 100% zou slagen. Ik vind het een realisti-sche uitkomst. Natuurlijk streef je ernaar dat alles goed verloopt, maar succes is niet alleen een geval van goed manage-

ontwikkeld dat mensen helpt om ter plekke financiële middelen te vinden. Want alleen dan is het effect duurzaam.

StrUCtUrELE VErBEtErING“Met dit bovenstaande programma wordt de armoedebestrijding structureler en dat vind ik erg goed. En met de projecten van Wilde Ganzen worden jaarlijks tiendui-zenden mensen vooruit geholpen! Wel is er nog veel te winnen op het gebied van 'lokaal eigenaarschap'. En waar ik vooral de uitdaging zie is in het beïnvloeden van de onderliggende oorzaken van armoede. Dus niet alleen een oplossing bieden voor de gevolgen ervan, maar ook proberen de redenen aan te pakken. Bijvoorbeeld als kinderen met een beperking niet geac-cepteerd worden, kun je een opvang-centrum voor ze bouwen, maar je kunt daarnaast ook strijden voor een andere houding ten aanzien van mensen met een beperking. Mijn aanbevelingen zijn dan ook: het verder vergroten van lokaal eigenaarschap en het nog meer aanpak-ken van de problemen bij de bron.”

WE maKEN HEt VErSCHIL Aan de hand van deze aanbevelingen zullen we met passie en overtuiging blij-ven werken aan het verbeteren van onze methode om mensen nóg beter te kun-nen helpen. Dit onderzoek geeft helder-heid over ons werk en laat zien dat de kleinschalige manier van projecten steu-nen grote verschillen maakt. En dat is waar we het voor doen. n

ment. En niet alles is voorspelbaar. Er zijn enorm veel factoren die meespelen waar je geen invloed op hebt. Wat dacht je van natuurrampen? Een overheid die gemaakte beloftes niet nakomt? Bij de projecten die niet meer operationeel zijn, heb ik gekeken naar mogelijke redenen. We hebben onderzocht of dit te maken had met de bestaansduur, het budget, het thema en het type project. We kon-den hierin geen patronen ontdekken. Dit laat de complexiteit van internationale samenwerking zien.” Redenen voor het niet slagen van een project bleken bij-voorbeeld:• De lokale projecteigenaar is niet meer werkzaam bij de organisatie en de nieuwe eigenaar heeft de plannen gewijzigd. De overheid heeft zich teruggetrokken of heeft de regels veranderd en het project kan daar niet aan voldoen. • De relatie met de Nederlandse partner bestaat niet meer en het is de projectei-genaar niet gelukt om op eigen kracht verder te gaan. • En dat is nu precies waar Wilde Ganzen de laatste jaren op gefocust is: niet meer alleen financiële steun bieden, maar ook stimuleren dat de mensen aldaar worden getraind zodat zij zelf verder kunnen. Daarnaast hebben we een programma

13

Sara Kinsbergen"succes Is nIet alleen een Geval van Goed manaGement"

14

al sinds 1994 werken ze samen: de as-sociation Femmes Zéna uit Burkina Faso en de Nederlandse stichting aFOS. Ze hebben mooie stappen gemaakt, vooral op het gebied van onderwijs. Voorzitter Georges Nongkouni van Zéna en Dian-ne Nicolai van aFOS vertellen enthou-siast over hun bijzondere partnerschap.

20 jaar samenwerking, gefeliciteerd! Dianne: “De wortels van onze samenwer-king liggen bij de bewoners van de dor-pen rondom de hoofdstad Ouagadougou. Zij namen het initiatief om zich te vereni-gen vanuit de wens om de leefsituatie van hun gemeenschap te verbeteren. Georges was - en is - coördinator van deze groe-

pen. Mijn moeder ontmoette hem via vrienden en was erg geraakt door de leef-omstandigheden daar. Via AFOS startte zij met het steunen van Georges’ activi-teiten. Ik kwam er een paar jaar later bij toen ik als eindopdracht voor mijn studie antropologie besloot om in Burkina Faso te onderzoeken wat het effect was van de microkredieten die AFOS had verstrekt. Ik heb vier maanden in Ouagadougou samengewerkt met Georges. Een prach-tige ervaring.”Georges: “Dat was het begin van de bij-zondere band die we nu hebben.”

Wat maakt jullie samenwerking bijzonder?Dianne: “Toen we elkaar voor het eerst ontmoetten voelde het alsof we elkaar al eerder hadden gezien. Dat merk ik ook als we elkaar spreken. Zelfs als de telefoonlijn slecht is en ik maar enkele woorden hoor, weet ik genoeg. Ik vind het heel verrijkend om intensief in een andere cultuur te duiken. En de gastvrij-heid van Georges en alle andere mensen daar is hartverwarmend.”Georges: “Samen slaan wij de brug tussen Burkina Faso en Nederland. Dat Dianne Frans spreekt en jaarlijks de projecten bezoekt, is heel belangrijk. Het versterkt ons werk en motiveert de mensen in de dorpen. Zij zien daardoor dat het een duurzame samenwerking is. En we heb-ben nauwelijks meningsverschillen!”

Hoe gaat jullie samenwerking in zijn werk?Georges: “Dianne en ik zijn echt col-lega’s. We doen het samen. We bellen elkaar gemiddeld één keer per week. Dan bespreken we de voortgang van de projecten en bekijken we nieuwe ideeën die zijn ontstaan in de dorpsgroepen. De projectvoorstellen die ik uit de groepen ontvangen heb, stuur ik naar Dianne. Vervolgens vertaalt zij dat.”Dianne: “Naast de letterlijke vertaling zorg ik tevens dat de context duidelijk is. Daarna stuur ik het voorstel naar Wilde Ganzen. Als zij ons willen steunen starten we met geldinzamelingsacties op scholen, braderieën, kerken en der-gelijke. Zo vormen we gezamenlijk een keten. Het is prettig dat Wilde Ganzen duidelijke voorwaarden stelt, dat houdt

solidariteit in Burkina Faso

de samenwerking

15

ons scherp. Het enige dat wel eens las-tig is, is de planning. Georges en zijn team komen hun afspraken altijd na, maar ik moet er wel eens achteraan zit-ten. Ze zijn daar minder gewend aan het werken met strakke tijdschema’s.”

Welke resultaten hebben jullie geboekt?Georges: “We hebben scholen en lera-renwoningen gebouwd, zoals bijvoor-

beeld in Mogtédo. De realisatie van drie lokalen deed de overheid besluiten om er nog eens drie bij te bouwen. Zo ontstond er een complete basisschool! Ook op het gebied van herbebossing zijn er mooie resultaten: boeren hebben nu eigen stuk-ken land waar ze jaarlijks opbrengst uit halen. Daarnaast hebben we op vele woning- en schooldaken zonnepane-

len geïnstalleerd waardoor vrouwen nu ’s avonds kunnen werken én er avondonderwijs mogelijk is.” Dianne: “Afgelopen zomer heb ik de huizen bezocht waar zonnepanelen geïnstalleerd zijn. De vrouwen trokken me trots mee naar binnen om laten zien dat ze dankzij het licht ‘s avonds kunnen wer-ken. Dan zie je met eigen ogen waar je het allemaal voor doet.” n

Schuift u het nog voor u uit, het na-denken over uw afscheid? Of heeft u al bepaald wat u nog wilt beteke-nen voor anderen wanneer u er niet meer bent? Wellicht overweegt u om Wilde Ganzen op te nemen in uw testament, zodat u waardevolle projecten kunt blijven steunen.

zoals u weet maakt wilde Ganzen het verschil in de levens van tiendui-zenden mensen in arme gebieden die graag willen werken aan hun ontwik-keling. u als donateur stelt ons daar-toe in staat. door scholen, klinieken, opvangcentra en waterputten te rea-liseren, laten we samen iets concreets na voor vele generaties.

staat u eens stil bij wilde Ganzen als ontvanger en doorgever van uw nalatenschap. zo maakt u van uw afscheid een nieuw begin.

NIEUWE BrOCHUrEvraag onze brochure over nalaten aan via de antwoordkaart of neem vrijblijvend contact op met onze adviseur carolien wijnia via carolien@wildeganzen.nl of 035- 625 61 09. meer informatie vindt u ook op onze website.

maak van uw afscheid een nieuw begin

geeF!

1

Maak van uw afscheid een nieuw begin

NALATEN

Bij trouwen horen cadeaus. maar wat doe je als je alles al hebt wat je hart be-geert? De liefde van je leven, een baan, een ingericht huis. marloes van Luijk en Paul Dijkstra besloten hun gasten te vragen om ‘een envelop’ voor maasai-meisjes in tanzania. Feest voor het lief-despaar, feest voor de meisjes!

Een inspirerend en kersvers getrouwd stel dat bruist van de originele plannen en sociale ideeën - dat zijn Marloes en Paul. Een van die ideeën was om hun bruiloftscadeau aan een meisjesschool in Tanzania te geven. Een mooi initiatief! “Toen Paul en ik rond de tafel zaten om

trouwfeest in teken van maasai-meisjes in tanzania

via onze blog ‘De wereld is mooier met jou’, vertelden we onze gasten dat we hun bijdrage deels wilden doneren aan een Wilde Ganzen-project.” Paul vult aan: “Sommigen waren verrast, want ze wil-den óns iets geven. Maar nadat ze ons enthousiasme zagen tijdens het feest, was eigenlijk iedereen om.”

ZO VaDEr, ZO DOCHtErZowel professioneel als privé zetten Marloes en Paul zich graag in voor mens en milieu. Marloes werkt voor een chari-tatieve organisatie en Paul (tot voor kort) voor een organisatie voor stadsontwikke-ling. Iets voor een ander betekenen heb-ben zij niet van een vreemde, want het was Marloes’ vader Hans die hen inspi-reerde om dit project te steunen. Hij is er persoonlijk bij betrokken. Het project gaat over meisjes die tijdens hun lange route naar school regelmatig gewond raakten door wilde dieren of slachtoffer werden van seksueel geweld (zie vorige magazine pagina 7, red.). Maar nu er dankzij dit project slaapplekken bij de scholen zijn, is dit verleden tijd. Marloes: “Met de bijdragen van onze bruiloft kun-nen meer bedden worden aangeschaft zodat nóg meer meisjes de kans krijgen om onderwijs te volgen. En ze zijn daar nu veilig. In 2007 zijn we zelf in Tanzania geweest en hebben we Fridah ontmoet, de vrouw die aan het roer staat van de school. Zij maakte diepe indruk op ons, wat een warme en wijze vrouw! Ze gaf ons het vertrouwen dat alle bijdragen goed terecht komen.”

VrIJWILLIGErSWErK OP HUWELIJKSrEISOnlangs is het echtpaar voor een half jaar naar Indonesië vertrokken, waar ze na hun huwelijksreis vrijwilligerswerk gaan doen. Nieuwsgierig? Volg hen op: paulenmarloes.reis-blogs.nl n

o o k G e v e n a a n w I l d e G a n z e n ? k I J k v o o r d e m o G e l I J k h e d e n o P w w w. w i l d e g a n z e n . n l

de geVer

onze trouwwensen te bespreken, wisten we direct dat we geen ‘klassieke bruiloft’ wilden”, vertelt Marloes. “Wij proberen duurzaam te leven, dus zochten daar passende elementen bij. We vonden een oude molen om in te trouwen, waar we zelf konden kiezen voor biologische hap-jes en drankjes. Ik liet van een gebruikte Sarong een jurk maken in een klein Arn-hems winkeltje. We vroegen een aantal vrienden om een zelfgemaakte taart. En

“sommIGen waren verrast, want ze wIlden óns Iets Geven”