MAART 2019

J A A R G A N G 4 • N U M M E R 0 1 • M A A R T 2 0 1 9

V O O R W I E B E T R O K K E N I S B I J A F S TA N D E N A D O P T I E

Een weekendje GEEN UITZONDERING zijn

COMPOSITIES van een Colombiaanse

Delen is het begin van HELEN

magazine online

IN DIT NUMMER

THEMA

lotgenoten

32

TEKST ANGELA JANS ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1 MAART 2019

REDACTIONEEL

LotgenotenIk ben geen afstandsmoeder, niet geadopteerd en ook geen adoptieouder. Je zou dus kunnen denken dat ik weinig op heb met het thema van dit nummer: Lotgenoten. Maar niets is minder waar. Ik vind het juist des te interes-santer om vanuit alle hoeken van de adoptie-driehoek te horen wat het kan betekenen om contact te hebben met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt, die een vergelijkbare achtergrond delen.

Nou ja, echt vergelijkbaar is het natuurlijk nooit.

Iedere adoptiegeschiedenis is anders, elke ouder,

elke geadopteerde heeft zijn of haar eigen bijzon-

dere verhaal. Eén ding hebben ze echter gemeen:

zonder uitzondering zeggen de mensen die in dit

nummer van het Adoptiemagazine online aan bod

komen, dat zij contact met lotgenoten als zeer

prettig ervaren, dat het soms helend werkt of een

eyeopener kan zijn.

Zo nemen we een kijkje bij de Kenia-groep die een

weekendje in een bungalowpark verblijft en spre-

ken we met Lyda Groot, al ruim twintig jaar een van

de stuwende krachten achter Loga, de Landelijke

Oudervereniging Gezinsproblematiek Adoptie.

Verder vertellen de geadopteerden Mariam en

Natalia over hun afstudeeropdracht, een onderzoek

naar de behoefte aan lotgenotencontact van

geadopteerden tussen de 10 en 25 jaar.

De rubriek Drieluik verschijnt dit nummer in een

speciale variant. Dit keer is de gemeenschappelijke

noemer een boekje dat de stichting

Adoptie-nazorg heeft uitgebracht

met als doel: de nazorg bij adoptie

bij wet regelen.

Daarnaast ook dit keer weer

ruimte voor de vaste rubrieken als

Gelezen/gezien, Wetten en Regels

en Begeleiding Besproken.

Veel leesplezier!

Angela Jans

a.jans@adoptie.nl

2

REDACTIONEEL

INHOUD

Thema

2 Redactioneel

2 Blog Wiwin:

Thuis

6 Een weekendje geen

uitzondering zijn

– Machteld Stilting

12 Loga: ouders helpen ouders

– Angela Jans

18 Onderzoek naar

laagdrempelig lotgenoten-

contact jongeren

– Mariam Tempelman

en Natalia Smit

20 Delen is het begin van helen

– Maarten van Zwieten

24 ‘If you can’t pay it back,

pay it forward’

– Selina van der Meer

Het Drieluik

9 GEBOORTEMOEDER Ik was geen slecht meisje

– Irene Essenberg

15 GEADOPTEERDE

Vaak in gevecht met mezelf

– Puk Poels

23 ADOPTIEOUDERS

Geen enkele ondersteuning

als de kinderen er zijn

– Geke en Ronald Rouffaer

Vaste Rubrieken

4 KORT Ruimte voor

aankondigingen, nieuws,

gadgets en een column

van adoptiemoeder

Sandra Benschop

10 ACTUEEL – Composities

van een Colombiaanse

– Meike Melenhorst

14 GELEZEN/GEZIEN

– Trudy van den Berge

16 WETTEN EN REGELS – Vera Kidjan

26 VRAGENDERWIJS

28 COLOFON

6

24

BLOG

Thuis

Heel lang heb ik me niet afgevraagd waar

ik vandaan kwam, waarom ik een andere

huidskleur had dan mijn adoptiemoeder of

waarom we in een dorpje woonden met

drie straten en een kerk in plaats van een

exotische dessa.

Ondanks dat er in die tijd weinig bekend was

over adoptie deden mijn adoptieouders er

alles aan om het hechtingsproces zo soepel

mogelijk te laten verlopen. De wetenschap

dat er ergens anders een papa en mama

waren die niet voor me hadden kunnen

zorgen was voor mij heel normaal. Voor mijn

leeftijdsgenoten was ik ‘gewoon’ en toevallig

geadopteerd. Ik voelde mij niet anders, ik

hoorde erbij!

Voor mijn ouders was het belangrijk dat ik wist

waar ik vandaan kwam. De zeldzame adoptie-

bijeenkomsten die georganiseerd werden

bezochten we, ik moest naar Indonesische les

en deed mee aan een Indonesische dans-

groep. Voor mij hoefde dat allemaal niet, ik

had geen vragen. Sterker nog: ik wilde er het

liefste niet telkens aan herinnerd worden.

Tijdens mijn tienerjaren kwam wel de be-

hoefte: loopt er ergens een moeder rond

met dezelfde gelaatstrekken? Wiens karakter

heb ik nu het meest? Hoe voelt mijn land van

herkomst? Na een onsuccesvolle ontmoe-

ting kwam ik weer in Nederland; ik voelde

me boos! En vooral heel alleen.

Achteraf bekeken was dat misschien wel het

moment geweest waarop het fijn was ge-

weest hierover te kunnen sparren met die

lotgenoot die het allemaal al meegemaakt

had. Iemand die mijn verdriet en het mach-

teloze gevoel begreep. Had kunnen invoelen,

simpelweg omdat we beiden eenzelfde

verhaal delen; geadopteerd zijn.

Als volwassen geadopteerde heb ik die be-

hoefte niet meer, ik voel mij steeds meer thuis

in mezelf en voor mij is dat het belangrijkste!

Wiwin

10

THEMALotgenoten

54

TEKST ANGELA JANS ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1 MAART 2019

4

AdoptiecaféNa een geslaagde eerste bijeenkomst in

november, wordt op 19 mei in Amsterdam

alweer voor de derde keer een adoptiecafé

gehouden. Initiatiefnemer Stefan-Martin

Regelink wilde graag andere geadopteerden

ontmoeten en heeft daarom de organisatie

op zich genomen. Hij wil zo’n vier keer per

jaar een meeting organiseren, laagdrempelig

en gratis. Ook houdt hij groepsbijeenkom-

sten aan de hand van thema’s.

> MEER INFORMATIE

Kijk op https://adoptiecafe.wixsite.com/

bijeenkomst.

Geadopteerde tieners gezocht voor boek

Hoe is het om op te

groeien bij ouders

die er niet hetzelf-

de uitzien als jij?

Femmie Juffer,

bijzonder hoog-

leraar Adoptie-

studies aan de

Universiteit Leiden,

en Lindy Popma en

Monique Steenstra

zoeken voor hun nieuwe

boek jongeren tussen de 15 en 19 jaar, die

geadopteerd zijn uit diverse landen en nog

thuis wonen bij hun adoptieouders.

Wil je geïnterviewd worden en samen met je

gezin op de foto? Meld je dan aan! Naast

interviews en fotoportretten komt er in het

boek een inhoudelijk hoofdstuk geschreven

door Juffer. Daarin staat de vraag centraal: Is

het belangrijk om aandacht te schenken aan

kleur- en cultuurverschillen in een adoptie-

of pleeggezin? En hoe kun je dat het beste

doen?

> MEER WETEN OF JE OPGEVEN?

Mail naar Femmie Juffer:

juffer@fsw.leidenuniv.nl.

KORT

In de rubriek Kort is ruimte voor aankondigingen,

nieuws en discussie. Heeft u een tip voor een

bijeenkomst, een film of een lezing?

Laat het ons weten: redactie@adoptie.nl.

TEKST Sandra Benschop

LaatjeDe laatste opdracht is gedaan. De Cito-toets, toch ook belangrijk voor het eindoordeel en het uit-stroomadvies, ligt achter hem. Onze oudste is bijna klaar voor de middelbare, voor de voor hem steeds groter wordende wereld.

Op de eerste dag kwam hij wat paniekerig thuis. “Mam,

het is net of ik niets meer weet!” Met een glas Raak en

een koekje erbij keken we wat er gaande kon zijn. Ik

bedacht een metafoor. Vertelde hem dat hij zijn herse-

nen kon beschouwen als een hele grote kast met heel

veel laatjes erin. Dat in al die laatjes al het geleerde zit.

Dat als je gespannen bent, de laatjes dan klemmen,

terwijl ontspanning maakt dat ze zo open floepen.

Weet je een opdracht even niet, dan ga je naar de

volgende en voor je het weet schiet het antwoord je te

binnen. De metafoor ging met koek en al erin.

De volgende dag kwam hij blij thuis van weer een

dagje Cito. “Mam, alle laatjes gingen open!” Het deed

mij plezier dat ik had kunnen helpen en hem een

waardevolle suggestie had gedaan. Maar dat dit beeld

dieper zou doorwerken en het verhaal daarmee een

staartje zou krijgen had ik niet vermoed.

Als bijna-twaalfjarige is hij meer dan ooit bezig met de

vraag ‘wie ben ik?’. Zo hoorde ik hem een tijdje gele-

den tegen een vriend met een migrantenachtergrond

zeggen: “Ik ben geen tata*, ik ben Keniaan.” Hij is eigen

taal aan het vinden om het verhaal op te bouwen

rondom zijn identiteit, zijn oorsprong. Hij verkent de

polen, onderzoekt waar zijn affiniteit ligt, is kind van

meerdere werelden. Voelt zich thuis in meerdere

werelden. En iedere identiteit wordt gedragen

door een fundament, een veilige basis. Van

daaruit ontstaat een hecht verhaal.

Mijn kleine grote man is hard op weg

zijn plek te claimen in de buitenwe-

reld en ik zie hem steviger worden

en wijs: “Mam, adoptie is ook een

laatje in mijn hoofd, het is nog dicht,

maar voor nu is dat goed.”

* ‘Hollander’ in straattaal, afkomstig van

p’tata, wat ‘aardappel’ in het Surinaams

betekent.

ZIE OOK: SANDRABENSCHOPCOACHT.NL

Het Ja-breinKinderen kunnen in woede uitbarsten of zich juist terugtrekken bij uitdagingen of ruzie. Ze reageren dan reactief.

Dat noemen Daniel J. Siegel en Tina Payne Bryson een

nee-brein-reactie. Maar het kan ook anders, je kunt een

kind leren om het leven open tegemoet te treden, ook

als het tegenzit. Daarover schreven Siegel en Payne

Bryson samen het boek: Het Ja-brein. In dit boek geven

ze ouders handige strategieën om negatief gedrag van

kinderen, agressie en angst bij te sturen en het vermo-

gen tot positief gedrag te vergroten. Dit alles voorzien

van speelse illustraties. Het boek is geschikt voor ouders

van kinderen van 4 tot 12 jaar.

> MEER WETEN? Kijk op www.scriptum.nl.

Cijfers adoptie historisch laag

In 2018 zijn in totaal 156 kinderen ter adoptie

naar Nederland gekomen. Daarmee is weer

een nieuw historisch laag aantal bereikt. Een

jaar eerder, in 2017, kwamen er nog 210 kin-

deren via interlandelijke adoptie naar Neder-

land. De meeste kinderen die vorig jaar

werden geadopteerd, zijn afkomstig uit

China (28). Dit land van herkomst wordt

tegenwoordig op de voet gevolgd door

Hongarije, waar 24 kinderen vandaan kwa-

men, en de Verenigde Staten, met 23 kinde-

ren. Op de vierde plaats komt Taiwan met 16

kinderen, gevolgd door Zuid-Afrika met 11

adopties in 2018.

Bijeenkomst voor familie en vriendenVoor familieleden en goede vrienden van

mensen die een kind gaan adopteren wordt

op 3 juli een informatieve bijeenkomst

gehouden. Aan de orde komen vragen als:

Onder welke omstandigheden hebben

adoptiekinderen geleefd? Kan een kind zich

nog wel hechten aan nieuwe ouders? Waar

moet je op letten bij de opvoeding en wat

kan ik doen om het gezin straks te helpen?

Familieleden en andere betrokkenen vertel-

len over hun ervaringen. Tot slot is er gele-

genheid om vragen te stellen.

De bijeenkomst is van 13.30 tot 16.30 uur in

de Bilt. Deelname kost 25 euro per persoon.

MEER WETEN OF AANMELDEN?

Ga naar: www.adoptie.nl.

6 7

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1 MAART 2019

H oe gek het ook klinkt: het jaarlijkse ‘Kenia-week-

end’, dat sinds 2011 wordt georganiseerd, is ei-

genlijk ontstaan uit een Yahoo-groep. Om dit uit

te leggen, gaat Andrea terug naar 2007, het jaar voordat

zij met haar man naar Kenia vertrok om hun tweeling-

dochters te adopteren. Van vergunninghouder Stichting

Afrika hadden ze begrepen dat er al een echtpaar uit Ke-

nia had geadopteerd. Die wilden ze wel ontmoeten. Kon

dat? Dat kon. Omdat Andrea vermoedde dat er meer

wachtende stellen geïnteresseerd zouden zijn in die ont-

moeting, nodigde ze via het bestand van Stichting Afrika

meer mensen uit. En omdat het niet de vorm van een

vragenvuur moest krijgen, maakte ze er een uitstapje

naar het Afrika Museum van. Het werd een informatieve

en gezellige dag. Een Yahoo-groep, die het mogelijk

maakte om met elkaar in contact te blijven, was in die tijd

een logische volgende stap. De groep bestaat nog steeds,

al vindt er weinig activiteit op plaats. Op die ene periode

in het jaar dan, wanneer de datum van het Kenia-week-

end bekend wordt gemaakt. “De behoefte om elkaar

jaarlijks fysiek te ontmoeten is bij ons groter dan regel-

matig contact via een online community.”

Lotgenoten

Er zijn behoorlijk wat adoptiegroepen actief op social

media. Dat de Kenia-groep wat dat betreft wat achter-

blijft, kan Andrea wel verklaren. Ten eerste is Kenia als

adoptieland gesloten en komen er dus geen nieuwe

adoptieouders met nieuwe vragen bij. Maar wat mis-

schien nog wel een grotere rol speelt, is dat je destijds

lang in Kenia moest verblijven voordat je je kind mee

naar Nederland kon nemen. Sowieso

drie maanden als foster parent en

vervolgens gedurende de adoptie-

procedure. Die kon maanden duren.

Andrea: “In ons geval was het drie

maanden, maar we kennen mensen

die wel een jaar in Kenia hebben

gewoond.” Ze is geen fan van het

woord ‘lotgenoten’ (“Dat klinkt toch

alsof je iets vreselijks hebt meege-

maakt”), maar voor het verblijf in

Kenia is het volgens Andrea mis-

schien toch wel een geschikte term.

“Je moest je daar echt zelf zien te redden. De mensen

die tegelijkertijd in Kenia woonden, zochten elkaar op,

steunden elkaar.” Daaruit groeiden zeer hechte en

warme vriendschappen, die ook bij terugkomst in

Nederland voortduurden. Zo ontstonden een soort

subgroepjes binnen het grotere geheel van mensen die

uit Kenia hebben geadopteerd. “Als je een klankbord

nodig hebt, bijvoorbeeld als je kind heftig gedrag

vertoont, kun je bij ‘je eigen’ groepje terecht. Die stap is

vaak kleiner dan je vraag in een groep

gooien met mensen die je niet of

minder goed kent.”

Gezamenlijk diner

Ook Andrea en haar man hebben een

hecht Kenia-vriendenclubje. Binnen dat clubje bespre-

ken ze zaken als de puberteit en hechtingsproblema-

tiek. De gesprekken tijdens het Kenia-weekend zijn

vaak van een andere orde, lacht Andrea: “Een van mijn

dochters wil dreadlocks. Daar heb ik afgelopen keer

heel handige tips over gekregen.” Los daarvan is het

gewoon leuk om iedereen ieder jaar weer te zien,

vindt Andrea. Je ziet hoe de kinderen gegroeid zijn

en je hoort hoe ze bijvoorbeeld het teruggaan naar

Eenmaal per jaar komt een groep ouders met hun uit Kenia geadopteerde kinderen een weekend samen in een Landal GreenPark ergens in Nederland. Een ongedwongen samenzijn volgens Andrea Catshoek (51), een van de organisatoren. De ouders wisselen ervaringen uit en kletsen gezellig bij. De kinderen vinden elkaar in het speelbos, de voetbalkooi of het zwembad. Andrea: ‘Ze genieten ervan een weekend lang niets uit te hoeven leggen en geen uitzondering te zijn. Het is leuk om te zien hoe zo’n zwembad helemaal bruin kleurt.’

TEKST MACHTELD STILTING

Een weekendje geen uitzondering zijn

>>

THEMA LOTGENOTEN

‘Het is een bonus

als je met

mensen bent die

het gewoon snappen’

DE KLEUREN VAN HET INDIVIDU

Sandra Benschop (zelfstandig coach/psycholoog en

moeder van twee zonen uit Kenia) vult het verhaal

van Andrea aan: "Vader en moeder worden is een

emotionele en life-changing gebeurtenis, waarin je

jezelf enorm tegenkomt. Vooral in het begin vraag je

je continu af of je het wel goed doet. Combineer dat

met een langdurig verblijf in een vreemde omgeving

en het is niet meer dan logisch dat je elkaar opzoekt

om kennis en ervaring, maar ook onzekerheden te

toetsen en te delen. De saamhorigheid van de groep

geeft je kracht, en dat is mooi. Maar dat neemt niet

weg dat je je eigen klus te klaren hebt. Daarom is het

zo ontzettend belangrijk om binnen een groep altijd

als individu te blijven denken en handelen. Er is

weliswaar die grote gemene deler dat we allemaal

kinderen – in ons geval uit Kenia – hebben geadop-

teerd, maar geen enkel adoptieverhaal lijkt op het

andere. Geen enkel kind heeft exact dezelfde be-

hoeftes als het andere. Weeg daarom de steun en

adviezen die je krijgt van groepen, boeken en thera-

peuten. Leg op het andere schaaltje jullie eigen

behoeftes, ervaringen en gevoelens. Durf autonoom

te blijven en in jezelf te geloven. Breng dat ook over

op je kind. Het wil niet beoordeeld worden op dat

ene aspect: die bruine kleur of het geadopteerd zijn.

Elk kind is een uniek individu met een eigen ‘kleur’.

We moeten zorgen dat de kleuren van het individu

niet verloren gaan. Ze vormen samen met die van

anderen een prachtig geheel.”

8 9

RUBRIEK DRIELUIKTHEMA LOTGENOTEN

LEEFTIJD70 jaar

BEROEPvrijwilliger

WOONPLAATSDen Haag

Ik was geen slecht meisje,

maar een slachtoffer

> GEBOORTEMOEDER

Irene Essenbergdrieluik

RUBRIEK DRIELUIK

Kenia hebben ervaren. (“Een rootsreis is het bij ons niet.

We hebben er gewoond, we gaan gewoon terug.”)

Sommige mensen huren een huisje en zijn er het hele

weekend, andere komen alleen naar het diner op

Stichting Interlandelijk Geadopteerden (SIG)De landelijk netwerk- en belangen-

organisatie voor (volwassen)

geadopteerden uit alle

mogelijke herkomstlanden.

www.geadopteerd.info

United Adoptees InternationalStichting United Adoptees Inter-

national behartigt de belangen

van volwassen geadopteerden op

sociaal, juridisch en politiek gebied.

tel. 06-47022023

e-mail: uai.bestuur@gmail.com

www.facebook.com/uai.nederland

Arierang (Zuid-Korea)e-mail secretariaat@arierang.nl

www.arierang.nl

Bangladesh Geadopteerden Groep(Bangladesh)Dit is een besloten facebookgroep

speciaal voor geadopteerden uit

Bangladesh die met elkaar in

contact willen komen.

www.facebook.com/

groups/556199187765118/

Desta (Ethiopië)Nova Zemblastraat 270,

1013 RP Amsterdam

tel. 020–5012070

Los Hijos (Colombia)Los Hijos helpt geadopteerden uit

Colombia die meer willen weten

over hun achtergrond, roots en

het maken van een rootsreis.

e-mail: wil@loshijos.nl

www.loshijos.nl

Ta Pediá (Griekenland)Reespoor 25 3766 JW Soest

tel: 035-6032880

E-mail: petergeo@xs4all.nl

VOGN (Oostenrijk)Sabine Meijling

Postbus 557, 4870 AN Etten-Leur

tel. 076–526 97 71

Vietnamese Geadopteerden (Vietnam)Oosterhesselenstraat 303

2545 SV Den Haag

E-mail: vietnam108@live.nl

MAART 2019 ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

Wat zou mijn leven er anders uit hebben gezien, als ik na

de bevalling was opgevangen door hulpverleners. Door

meelevende mensen die naar mij geluisterd zouden heb-

ben. Die mij hadden geholpen, mijn leven weer op te bou-

wen. Die een arm om mij heen hadden geslagen. Die mij

zouden vertellen dat ik niet slecht was, maar juist zelf een

slachtoffer.

Het bovenstaande verhaal van Irene is één van de ruim

dertig brieven die Stichting Adoptie-nazorg heeft verza-

meld en gebundeld in een boekje met als titel:

‘Nazorg Adoptie wettelijk regelen’. Een

exemplaar is overhandigd aan minister

Sander Dekker voor Rechtsbescher-

ming. De initiatiefnemers van

Stichting Adoptie-nazorg willen

hiermee een breed draagvlak

creëren voor de problemen

waarmee geadopteerden,

adoptie ouders en afstands-

ouders te maken kunnen krij-

gen. Ze wijzen de minister

erop dat uit onderzoek blijkt

dat adoptiekinderen die na hun

eerste levensjaar worden ge-

adopteerd, zich vaak minder veilig

kunnen hechten. ‘Adoptieouders én

geadopteerden hebben adoptiespecifieke

hulp nodig om hen te helpen het vertrou-

wen in anderen te herstellen. Echter, direct

na plaatsing van het kind in het nieuwe ge-

zin is er nauwelijks zorg/hulp voor de

adoptieouders en het kind, tenzij de ou-

ders hier zelf om vragen. Het zicht op het

welbevinden van de geadopteerde is in

Nederland onvoldoende gewaarborgd.

Structurele nazorg bij adoptie moet daar-

om bij wet worden geregeld’, stellen de ini-

tiatiefnemers en zij onderbouwen dat met

de persoonlijke, ontroerende brieven van

ervaringsdeskundigen in het boek.

Ik was 16 jaar toen ik ongewild zwanger werd. Toen mijn ouders dit hoorden ben ik als oud vuil in de auto gezet en naar Duitsland afgevoerd naar een tante en oom die (hoe bizar) ongewild kinderloos waren. Ik heb in die tijd geen enkele medische controle of andere zorg gekre-gen. Ik voelde mij eenzaam en niet begrepen.

Ik was net zeventien jaar toen ik werd teruggehaald en

mensen om mij heen, zonder inspraak van mij, besloten

mijn kind te laten adopteren. Geen enkele nazorg heb ik

gekregen, daar leek ik geen aanspraak op te

hebben, ‘ik was immers een slecht meisje’,

zo werd gezegd, want zo werd je be-

schouwd als je ongehuwd zwanger

was. Ook mocht ik er met nie-

mand over praten, want als

mensen in onze omgeving te

weten zouden komen wat mij

was overkomen, zouden ze

niets meer van mij willen we-

ten en geen enkele man zou

ooit nog met mij willen trou-

wen, als hij wist dat ik op mijn

zeventiende al een kind had ge-

kregen. Die negen maanden

moest ik maar uit mijn hoofd zetten,

dan zou ik alles snel vergeten en verder

kunnen gaan met mijn leven. Zo werd

mij verteld. Ik durfde er niets tegenin te

brengen.

Tweeëndertig jaar lang heb ik dat volge-

houden.

Nog steeds praat ik er met niemand over. Ik

heb hier nog altijd heel veel last van. Ik durf

geen vriendschappen aan te gaan, omdat

ik bang ben voor hun reacties en uit angst

die vrienden toch weer kwijt te raken. Ik

voel nog steeds de navelstreng als een ver-

wurgend koord om mijn nek zitten, immers

de navenstreng is fysiek danwel doorge-

knipt, in mijn hoofd zit deze nog altijd vast.

zaterdagavond. Tijdens het laatste weekend in januari

waren er 100 ouders met hun kinderen bij het diner

aanwezig. “Als je weet dat er in totaal zo’n 150 kinderen

uit Kenia zijn geadopteerd, is dat best een aanzienlijk

aantal.”

Kenia-genoten

Het is leuk om te zien hoe ook de kinderen elkaar

tijdens zo’n weekend direct weer vinden, zegt Andrea.

“Alsof er geen jaar tussen heeft gezeten.” De groep is

hecht. Dat merkte ze in het begin vooral aan de biolo-

gisch eigen kinderen die ook meekomen naar het

weekend. Die hadden soms wat meer moeite om

aansluiting te vinden. Toen er laatst een akkefietje was

met anderen kinderen op het park, vormden de Kenia-

kinderen direct een soort blok. “Je kon merken dat ze

zich sterk voelden, omdat ze nu eens een keer in de

meerderheid waren.” Lotgenoten is in deze context

toch nog steeds geen fijne term, concludeert Andrea.

“Kunnen we er misschien iets van Kenia-genoten van

maken of gewoon ‘gelijkgestemden’? Dat dekt volgens

mij meer de lading.”

VERENIGINGEN VOOR GEADOPTEERDEN

Bijeenkomsten voor geadopteerden uit verschillende landen zie:

adoptiecafe.wixsite.com/ bijeenkomst. adoptiecafe.wixsite.com/bijeenkomst

Een groot aantal geadopteerden heeft zich verenigd in organisaties die zowel aandacht hebben voor adoptie als voor de cultuur van het land van herkomst. Zoals onder andere:

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1 MAART 2019

1110

de overeenkomsten tussen deze plekken: overal zie je

dezelfde plastic stoelen, ventilatoren, colakratjes en

flessen zelfgebrouwen drank in het straatbeeld.

ALLEEN ZWARTE MENSENIn de tentoonstelling wordt slechts genoemd dat de

kunstenaar in Colombia is geboren, niet dat ze is ge-

adopteerd. Na het zien van de schilderijen was ik der-

mate gefascineerd dat ik wat speurwerk ben gaan

doen. In een interview dat ze op 21 november 2018 gaf

aan NRC vertelt Van Haver dat ze besloten heeft alleen

nog maar zwarte mensen te schilderen, omdat zij in de

westerse kunstgeschiedenis zo ondervertegenwoor-

digd zijn. Haar schilderijen gaan over de plekken die

aangetast zijn door de geschiedenis van kolonialisme

en migratie. “In de Nederlandse kunst wordt dat soort

onderwerpen bijna vermeden”, vindt ze, “en dat zou

niet moeten. We moeten juist breder kijken.”

Bij Van Haver zelf ontstond dat besef toen ze op haar

twintigste een museum in de Colombiaanse stad

Medellín bezocht. “Je zag daar nauwelijks portretten

van gekleurde mensen en als ze al werden afgebeeld

stonden ze in de schaduw of gingen schuil achter een

balk.” Terug op de kunstacademie in Utrecht keek ze

om zich heen en zag geen representatie van zichzelf.

Toen is ze de schilderijen zelf maar gaan maken.

In de Volkskrant, als onderdeel van een reeks interviews

waarin wordt onderzocht welke rol afkomst in Nederland

speelt, vertelt Raquel van Haver op 3 oktober 2017: “Ik ben

geadopteerd uit Colombia, mijn zusje uit Sri Lanka, mijn

ouders zijn witte Nederlanders en ik groeide op in Hoorn.

De eerste keer dat werd gevraagd of ik het koud vond

hier, of dat iemand zei: wat spreek je goed Nederlands, is

In de eerste zaal hangen collages die prachtig van

compositie zijn, in de overige zalen het woestere werk.

Zelf noemt ze het ‘luide’ schilderkunst. Van Haver maakt

enorme schilderijen, met verf in zulke dikke lagen dat je

er bijna mee kunt boetseren. Ook maakt ze gebruik van

bijzondere materialen als nephaar, sigarettenpeuken,

gips en teer. Het pronkstuk van de tentoonstelling

is We do not sleep as we parade through the night,

een schilderij van 4 bij 9 meter dat op Het Laatste

het niet erg. Bij de tiende keer is het niet fijn meer. Ik kon

er slecht tegen dat door de buitenwereld steeds werd

bevestigd dat ik anders was. In mijn hoofd was ik een

gewoon Nederlands kind. Maar dat was ik niet, op school

werd ik letterlijk achter in de klas gezet, met de andere

allochtone kinderen. We kregen andere boekjes: lezen

jullie dit maar, dat begrijpen jullie tenminste. Als school-

advies kreeg ik van mijn leraar het laagste van het laag-

ste, vmbo kader. Tot mijn moeder naar school kwam. Zijn

hele beeld van mij veranderde. Ik ben naar de mavo

gegaan, na een jaar naar de havo en daarna het hbo.’

GEEN ONWETENDHEIDEen paar jaar geleden vroeg ze haar moeder mee te

gaan naar een lezing die ze gaf in het Tropenmuseum

in Amsterdam. “Een man in het publiek vertelde dat hij

ook leraar was op een basisschool en zei: maar jullie zijn

ook gewoon dommer. Ik had het eerder geprobeerd uit

te leggen aan mijn moeder. Over achtervolgd worden

in winkels omdat ik misschien iets zou stelen, dat er

sneller gedacht werd dat ik iets stouts had gedaan. Dit

was de eerste keer dat ze het zag gebeuren. Na die

avond heeft mijn moeder het opgepakt, dat is zo mooi

om te zien. Ze probeert het te begrijpen. Ik wil het geen

onwetendheid noemen als Nederlanders zeggen dat ze

geen racisme zien. Je kunt lezen, je kunt je inleven.”

In hetzelfde interview vertelt Van Haver dat ze al jaren

een fantasie heeft: dat ze een beroemd kunstenaar

wordt en in Colombia met haar foto in de krant komt,

en dat haar biologische moeder haar ziet en ze elkaar

zo zullen vinden. Of dat gaat gebeuren is uiteraard de

vraag, maar met deze tentoonstelling is ze zeker dich-

ter bij haar streven gekomen om een beroemd kunste-

naar te worden.

Avondmaal van Leonardo da Vinci lijkt en tegelijkertijd

volstrekt hedendaags is.

Van Haver laat in haar schilderijen allerlei gemeen-

schappen zien, uit Nigeria, Cuba, Suriname en ook uit

haar geboorteland Colombia. Ze gaat tijdens haar

reizen naar buurten die een slecht imago hebben, maar

waar veel saamhorigheid is en waar het sociale leven

zich vooral op straat afspeelt. Ze is gefascineerd door

Tot en met 7 april is in het Stedelijk Museum Amsterdam nog de expo-sitie ‘Spirits of the Soil’ te zien van Raquel van Haver (Bogotá, 1989). Het werk van de kunstenaar is verdeeld over zes zalen. Kijken naar haar

schilderijen is – zeker als je er de tijd voor neemt – een overweldigende ervaring.

RUBRIEK ACTUEEL TEKST MEIKE MELENHORST

COMPOSITIES VAN EEN COLOMBIAANSE

12 13

TEKST ANGELA JANSTHEMA LOTGENOTEN ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1 MAART 2019

veer 150. Volgens berekeningen heeft de organisatie in

de loop van haar bestaan alles bij elkaar wel zo’n ze-

venduizend leden gekend. Meer of minder, het maakt

volgens Groot niet uit, de vereniging is gezond en wil er

vooral zijn voor degenen die dat nodig hebben. Niet

zelden bellen ouders die helemaal geen lid zijn voor

een luisterend oor of een goed gesprek. Dat kan ook.

“En als ze een tweede keer bellen, ga ik ook niet zeg-

gen dat ze eerst lid moeten worden, daar laat ik ieder-

een vrij in.”

De vereniging is opgericht om gezinnen waarbij adop-

tieproblematiek speelt te helpen. Dat gebeurt bijvoor-

beeld tijdens huiskamerbijeenkomsten die regelmatig

worden gehouden op zo’n tien verschillende plaatsen

in het land. Tijdens thema-dagen, via individuele (tele-

foon)gesprekken of door middel van informatieve

artikelen op de website. Ook hulpverleners, leerkrach-

ten of anderen die op de een of andere manier te

maken krijgen met geadopteerden, kunnen bij de

vereniging aankloppen. En er zijn vier landelijke con-

tactpersonen met verschillende expertises zoals licht

verstandelijk beperkten, conflicten met hulpverlening

en traumaverwerking. Voor dat laatste is Lyda Groot het

eerste aanspreekpunt.

PTTS als diagnose voor geadopteerden met problemen

Met de kennis van nu denkt Groot dat heel veel proble-

men van geadopteerden zijn terug te voeren op een

posttraumatische stressstoornis (PTSS). “Vaak krijg je

allerlei andere diagnoses, bijvoorbeeld in de puberteit

of daarna. Ik zeg: ‘Denk bij adoptiekinderen ook aan

PTSS. In basis hebben ze immers allemaal een vroeg-

kinderlijk trauma. Ga niet meteen mee met een diag-

nose van ADHD of een bipolaire stoornis, test eerst op

PTSS.’ Als je uitlegt waarom ze misschien niet naar

school willen, waar de agressie vandaan komt, het

gebrek aan energie, als je dat als ouder of leerkracht

beseft, dan scheelt dat de helft. Ook komt het regel-

matig voor dat kinderen licht verstandelijk beperkt zijn,

terwijl ouders dat nooit hebben geweten.”

Tijdens de groepsgesprekken die op verschillende

plaatsen in de regio worden gehouden, leidt dit soort

informatie vaak snel tot verdieping. Ouders herkennen

veel in elkaars ervaringen. Voelen dat er begrip is, dat

ze niet de enigen zijn. “Adoptieouders hebben soms

ook zelf een trauma, door wat ze allemaal meemaken

met hun kinderen. Erkenning en herkenning kan dan

helend zijn. Ik hoor regelmatig: ‘Ik zat heel diep, bij Loga

trokken ze me weer omhoog. Het was heel fijn te horen

dat ik niet alleen ben. Dat er begrip is. En ook hoop.’

Niet zelden verbreken adoptiekinderen, meestal meis-

jes trouwens, op een gegeven moment het contact

met hun adoptieouders. Maar als je hoort dat er, soms

na jaren, plotseling weer toenadering komt, geeft dat

ook hoop. Hoe dan ook, Loga, het lotgenotencontact,

is voor velen een steuntje in de rug.”

De Landelijke Oudervereniging Gezinsproblematiek Adoptie, Loga, is eind jaren tachtig opgericht ter ondersteuning van adoptiegezinnen

met problemen. Dit volgens het principe: ouders helpen ouders. Dat werkt anno 2019 nog steeds. ‘Wij bieden een luisterend oor, individueel of in groepsverband, en denken bij problemen mee

over een mogelijke oplossing’, zegt Lyda Groot, zelf adoptieouder en al ruim twintig jaar actief voor Loga.

Loga

Ouders helpen oudersWELKE PROBLEMEN KUNNEN ZICH IN EEN ADOPTIEGEZIN VOOR DOEN?

Bij het kind:

- Geen verschil voelen tussen ouders en

vreemden

- Boosheid en agressief gedrag of lusteloos-

heid en depressief gedrag

- Geen gewetensontwikkeling: het liegt en

steelt

- Zwart/wit denken: het ziet mensen vaak als

helemaal goed of helemaal slecht

- Geweld tegen ouders en/of partner

- Psychiatrische ziektes

- Moeilijk op eigen benen kunnen staan

- Eenzaamheid door angst om relaties aan te

gaan

Problemen nemen vaak extreme vormen aan

vanaf de puberteit maar gelukkig zien we ook

dat de problemen afnemen als de kinderen in

de twintig zijn.

Bij de ouders:

- Isolement: niemand begrijpt hen

- Machteloosheid: het opvoeden lukt gewoon

niet

- Relatieproblemen: het kind speelt hen

tegen elkaar uit

- Burn-out: de verantwoordelijkheid blijft

- Gezondheidsproblemen: hoge bloeddruk,

maagklachten, burn-out e.d.

Bij de andere kinderen:

- Komen aandacht tekort: alle aandacht is

voor het probleemkind

- Worden uitgespeeld, krijgen vaak de schuld

- Vertonen angstig of aangepast gedrag,

door de woedeaanvallen of vernielzucht van

hun broer/zus

- Nemen de verantwoordelijkheid over van

hun ouders; die zijn opgebrand

Bron: logadoptie.nl

H aar adoptiekinderen zijn inmiddels al lang

volwassen. “Maar dat wil niet zeggen dat de

problemen dan weg zijn. Sommige dingen

gaan gewoon door, voor sommige ouders zullen de

zorgen altijd blijven, want soms kunnen de geadopteer-

den hun leven niet op de rit krijgen, lopen relaties tel-

kens stuk, verliezen ze keer op keer hun baan. Als ouder

blijf je betrokken”, zegt Groot.

De meeste adoptieouders zijn echter tijdelijk verbon-

den aan de vereniging. Ze komen en gaan. Er was een

periode dat Loga 900 leden telde. Nu zijn dat er onge-

15

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

14

LEEFTIJD31 jaar

Getrouwd

BEROEP sociotherapeutisch

medewerker

WOONPLAATS Venray

> GEADOPTEERDEPuk Poels

14

Mijn vader, Ricardo Rubilar, was een tegenstander van het regime van dictator Pinochet in Chili. Hij heeft daarvoor lang in hechtenis gezeten. Toen hij vrijgelaten werd, was hij een gebroken man die psychisch met veel problemen kampte. In die periode liep hij Rosa Arria-gada tegen het lijf, waarna ik ben verwekt. Ik ben gebo-ren op 6 november 1987. Mijn ouders konden niet voor mij zorgen en brachten mij naar kindertehuis Hogar Esperanza in Chilan. Toen ik acht maanden oud was, ben ik geadopteerd door een lief echtpaar uit het Limburgse Oostrum. Zij konden zelf geen kinderen krijgen, waarop ze besloten te gaan adopteren. Vier jaar later kwam mijn broer Pim erbij, die ook geadopteerd is uit Chili. We konden zeggen dat we een hecht gezin vormden met zijn vieren.

Mijn ouders zijn vanaf het begin

eerlijk geweest dat ik uit een an-

der land kwam en dat zij niet mijn

echte ouders waren. Ik voelde dit van

kinds af aan ook al heel goed aan. Mijn

vriendjes en vriendinnetjes waren wit, ik

was dat niet. In die periode is ook al het ge-

voel ontstaan van ‘je een vreemde eend in

de bijt’ voelen. Ik voelde me anders dan de

meeste mensen om mij heen. Was heel on-

zeker over mijzelf.

Door dit gevoel heb ik me later ontwikkeld

tot een moeilijke puber, die in een ernstige

identiteitscrisis terechtkwam. Ik had liefde-

volle mensen om mij heen, maar ik voelde

me hier niet thuis en ik wist niet of mijn

thuisbasis hier was of in Chili. Dat leidde tot

conflicten thuis. Als 17-jarige heb ik ervoor

gekozen om een half jaar stage te gaan lo-

pen in het kindertehuis waar ik als baby was geweest. Dit

was een mooie maar moeilijke periode waarin ik ook con-

tact heb gezocht met mijn biologische familie. Deze peri-

ode heeft me veel opgeleverd, ook dat ik na een half jaar

wist dat ik niet thuishoorde in Chili. Mijn thuis was toch Ne-

derland, bij mijn familie en vrienden.

De afgelopen jaren zijn vaak een gevecht met mezelf ge-

weest. Ik ben me bewust van wat ik heb, maar ik mis toch

iets. Elke dag ben ik bezig met vragen als: mag ik

er wel zijn, vinden ze me stom, praten ze

over me? Op sommige dagen blijf ik

het liefst binnen, omdat ik het moei-

lijk vind om onder de mensen te

komen.

Ik heb de afgelopen jaren vaak

naar hulp gezocht en gemerkt

dat er weinig nazorg is voor

geadopteerden. Er zijn veel

psychologen en psychiaters,

maar de kennis over adoptie is

te weinig aanwezig. Ik had graag

mensen gehad die echt begrij-

pen wat ik meegemaakt heb. Ik

denk dat als geadopteerden goede

begeleiding krijgen, ze minder worstelen

in het leven en beter in hun vel zitten.

Zelf zou ik heel graag een opleiding willen

volgen tot adoptiecoach. Daarover heb ik

contact gehad met een organisatie. Daar

begreep ik dat het moeilijk is om de oplei-

ding te certificeren. Hier kan de overheid

zeker wat aan doen. Zorg ervoor dat dit ge-

regeld wordt, dat er goede adoptiecoa-

ches komen en dat zij geadopteerden en

hun omgeving kunnen helpen.

Bron: Nazorg adoptie wettelijk regelen.

Brieven van ervaringsdeskundigen aan

de Minister. Stichting Adoptie-nazorg

drieluik

RUBRIEK DRIELUIKRUBRIEK GELEZEN GEZIEN

Leren praten met plezier

Een handboek om de sociale, spraak- en taalontwikkeling van kinderen te bevorderen

Auteurs: Elaine Weitzman en Janice GreenbergUitgeverij SWP

ISBN 978 90 8850 81 34

Het boek Leren praten met ple-

zier is gericht op het bevorderen

van de sociale, spraak- en taal-

ontwikkeling van jonge kinderen.

Beide auteurs zijn verbonden aan

The Hanen Centre, een Canadese

organisatie die wereldwijd be-

kend staat om haar vernieuwen-

de trainingsprogramma’s voor

vroege taalinterventie. In het

boek wordt ingegaan op de

dagelijkse interacties in de kin-

deropvang, peuterspeelzaal en

eerste groepen van de basis-

school. Beschreven wordt hoe je

als opvoeder, begeleider of

leerkracht ieder kind kunt bena-

deren door in te spelen op de

signalen van een kind. Kinderen

kunnen zo beter nieuwe vaardig-

heden oefenen en zichzelf verder

ontwikkelen.

Verschillende communicatiestijlen

komen aan de orde, van zowel het

kind als de volwassene. Met de

observatieformulieren die zijn

opgenomen krijg je zicht op de

manier van communiceren van

een kind en van jezelf als profes-

sional. Dit kan je helpen bij de

manier van communiceren die je

als volwassene inzet bij een kind.

Ook is er aandacht voor kinderen

met een taal- of ontwikkelings-

achterstand. Deze kinderen

worden niet altijd vanzelfspre-

kend opgenomen in een ‘regu-

liere’ groep. Zij hebben specifieke

en consistente steun van de

volwassene nodig om deel te

kunnen nemen aan het groeps-

proces.

De auteurs pleiten voor interactie

met elk kind in de groep door

middel van ZICHT: Zorg voor

kleine groepjes, Introduceer een

geschikte activiteit, Check bij elk

kind de mate van betrokkenheid,

Handel naar de behoefte van elk

kind, Telkens weer, houd het aan

de gang.

Soms heeft een kind nauwelijks

tot geen interactie met leeftijd-

genoten en richt het zich op de

volwassene. De auteurs waar-

schuwen voor te veel leidster-

kindinteracties bij kinderen die

het moeilijk vinden om met

leeftijdgenoten te communice-

ren. Maar in het geval van adop-

tiekinderen ligt dat in mijn ogen

soms anders. Als een adoptiekind

weinig zorg en positieve interac-

ties met vaste volwassenen in de

eerste jaren van zijn leven gehad

heeft, is een band opbouwen

met de leidster of leerkracht van

groot belang om vertrouwen in

zichzelf en volwassenen te krij-

gen. Van daaruit kan het contact

met leeftijdgenoten ontstaan

en groeien.

Het kringgesprek is een onder-

werp dat vaak ter sprake komt in

de schoolconsulten van Stichting

Adoptievoorzieningen. Met

aandacht en rust aanwezig zijn

tijdens een kringgesprek is voor

sommige (adoptie)kinderen veel

gevraagd. De auteurs doen

diverse suggesties hoe je het

voor elk kind leuk kunt houden.

Dan kan het ook goed zijn dat

een kind even niet meedoet en

iets anders mag gaan doen.

Leren praten met plezier is een

veelomvattend boek dat terecht

een handboek wordt genoemd.

Het is overzichtelijk en logisch

ingedeeld, en het bevat naast

uitgebreide informatie veel

praktische handvatten. Je kunt

het raadplegen op onderwerp als

je je als professional bijvoorbeeld

afvraagt waarom je geen contact

met een kind krijgt of wat maakt

dat een kind steeds stoort tijdens

de kring. Een boek dus om in de

kast te hebben voor wie met

jonge kinderen in een groep

werkt.

— Trudy van den Berge

orthopedagoog en VIB’er

Vaak in gevecht met mezelf

MAART 2019

TEKST VERA KIDJAN ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1 MAART 2019

1716

RUBRIEK WETTEN & REGELS

Voor veel Nederlanders die een tijdje in het buitenland willen werken, is Dubai in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) een aantrekkelijke stad. Hoge salarissen en nauwelijks belastingen. Maar als ze daar wonen

en willen adopteren, moeten ze naar het buitenland. De VAE is een islamitisch land

en islamitische landen kennen geen adoptie.

VIJF LANDEN, TWEE KINDEREN, ÉÉN ADOPTIE

landen buiten Nederland wonen, de buitenlandse

adoptie alleen door Nederland kan worden erkend als

ook beide landen (waar de partijen wonen) deze adop-

tie erkennen. De VAE is een islamitisch land en islamiti-

sche landen erkennen adopties niet geeft de

ambtenaar van de burgerlijke stand, de verwerende

partij, aan. Ook om die reden kunnen de Cambodjaan-

se adopties niet worden erkend.

De adoptieouders voeren aan dat op de overheids-

website van de VAE echter het volgende staat: ‘Expatri-

ate couples who are not Muslims can adopt while living

in the UAE as per the laws of their country/ies of citi-

zenship and that of the child's.’ Ook voeren zij aan dat

hun kinderen tijdens hun verblijf in Dubai in het bezit

waren van een verblijfsvergunning op basis van hun

gezinsleven. Kennelijk geldt dit adoptieverbod niet voor

niet-islamitische expats en worden adopties door deze

groep gedoogd. De rechtbank is echter onverbiddelijk.

Zolang niet onmiskenbaar uit de plaatselijke wetgeving

volgt dat adopties kunnen worden erkend, volgt de

rechtbank het standpunt van de ambtenaar van de

burgerlijke stand. Het feit dat de VAE kennelijk adopties

van niet-islamitisch expats gedogen is onvoldoende.

De heer Wien en mevrouw Mouskouri worden uitgeno-

digd ter zitting te verschijnen. Tijdens de zitting worden

zij door drie rechters uitgebreid ondervraagd over het

verloop van de Cambodjaanse adoptieprocedure.

Daaruit blijkt dat de twee steeds te goeder trouw

hebben gehandeld en er alles aan hebben gedaan om

ervoor te zorgen dat de Cambodjaanse adopties op

zorgvuldige wijze hebben plaatsgevonden. De Cam-

bodjaanse adopties en de Griekse rechtbankbeslissing

worden niet erkend. Wel worden adopties naar Neder-

lands recht uitgesproken. De Griekse rechtbankbeslis-

sing wordt wel erkend op het op punt van de toewijzing

van de achternaam van de kinderen. De rechtbank Den

Haag erkent niet de wijziging van de geboorteplaats

van de kinderen maar erkent wel de toewijzing van de

achternaam van de kinderen en neemt deze op grond

van artikel 10:24 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek over.

Eind goed al goed.

NOTEN1 Zie voor meer uitleg over de betekenis van de erkenning

van een adoptie: “Adoptie en de Nederlandse nationaliteit”, adoptiemagazine 2013 nummer 2, pagina 24

INFOVera Kidjan is advocaat bij Everaert Advocaten in

Amsterdam, www.everaert.nl. 020-7523217 of stuur een

e-mail naar: kidjan@everaert.nl

geboorteakten en paspoorten waarop de geboorte-

plaats ‘Thessaloniki’ staat vermeld. Dat komt omdat in

de Griekse wetgeving staat dat geen onderscheid mag

worden gemaakt tussen biologische en geadopteerde

kinderen. Als een buitenlandse geboorteplaats in de

geboorteakte staat vermeld, zou het een aanwijzing

kunnen zijn dat de kinderen zijn geadopteerd en dat

is ongewenst. Ook bepaalt de Griekse rechter dat de

kinderen de achternaam Wien krijgen.

ERKENNING ADOPTIE IN GRIEKENLAND De Cambodjaanse adopties van de kinderen worden

aanvankelijk ook door de Nederlandse autoriteiten

erkend . Zij krijgen in 2012 een Nederlands paspoort van

de Nederlandse ambassade in Kuala Lumpur. Bij de

paspoortverlengingen gaat het mis. De paspoortaan-

vragen worden in behandeling genomen maar de

Nederlandse paspoorten worden niet direct verstrekt

zoals gebeurde bij de eerste aanvragen. Meer dan een

jaar later volgt een beslissing. Daarin staat dat de kin-

deren nooit Nederlander zijn geweest omdat de Cam-

bodjaanse adopties niet kunnen worden erkend. De

Nederlandse paspoorten worden daarom geweigerd.

De heer Wien en mevrouw Mouskouri stappen naar de

rechtbank in Den Haag. Zij vragen allereerst om de

Cambodjaanse adopties te erkennen en, als dit verzoek

niet wordt toegewezen, adopties naar Nederlands recht

uit te spreken. In die procedure stuiten zij op twee

obstakels.

JURIDISCHE OBSTAKELS IN NEDERLAND Ten eerste is in de periode dat de kinderen zijn ge-

adopteerd sprake geweest van een tijdelijk adoptiever-

bod om kinderen afkomstig uit Cambodja te

adopteren. De Nederlandse autoriteiten maakten zich

destijds ernstige zorgen over de zorgvuldigheid van de

Cambodjaanse adoptieprocedure. Op 9 februari 2007

publiceert de minister van Buitenlandse Zaken een

brief waarin staat dat adopties uit Cambodja niet kun-

nen worden erkend en daarom geen Nederlandse

paspoorten aan deze adoptiekinderen kunnen worden

verstrekt. Kennelijk is de Nederlandse ambassade in

Kuala Lumpur in 2012 niet op de hoogte geweest van

deze brief.

Het tweede obstakel is dat de heer Wien en mevrouw

Mouskouri tijdens de Cambodjaanse adoptieprocedure

in 2008 in Dubai woonden. Een buitenlandse adoptie

kan niet in alle gevallen worden erkend. In boek 10 van

het Burgerlijk Wetboek staan in, met name, artikel 108

en 109 regels opgenomen aan welke voorwaarden

moet worden voldaan. Eén daarvan is dat als de adop-

tanten en de adoptiekinderen in twee verschillende

Dat komt omdat de islam adoptie verbiedt. Volgens de

islam moet de biologische identiteit van een kind

duidelijk en herkenbaar blijven. Het gaat zelfs zover dat

als een kind wordt geboren en de biologische vader is

onbekend, op de geboorteakte van het kind een gefin-

geerde naam bij de vadergegevens wordt vermeld.

Omdat in de VAE dus niet kan worden geadopteerd,

zoeken Europese stellen die in Dubai wonen en die

willen adopteren, omwegen via andere landen zoals op

dit moment, Ethiopië, Nigeria of Cambodja.

Zo ook de Nederlandse heer Wien en zijn Griekse

echtgenote, mevrouw Mouskouri. Zij leren elkaar in

Griekenland kennen en gaan eerst in Thessaloniki

samenwonen. Daarna vertrekken zij naar Nederland en

trouwen zij te Eindhoven. In 2006 besluiten zij om hun

geluk te beproeven in Dubai waar Wien bij een groot

ICT-bedrijf kan beginnen.

ADOPTIE IN CAMBODJA, VERHUIZEN NAAR MALEISIË Mouskouri heeft kanker gehad en is onvruchtbaar

geworden door medische ingrepen. Het echtpaar kiest

voor adoptie. In 2008 adopteren zij Myrthe en Alex,

twee kinderen uit Cambodja. Beide kinderen zijn te

vondeling gelegd en in een tehuis opgenomen in

Cambodja. Gedurende zes maanden is gezocht naar

de biologische ouders en een oproep geplaatst aan

de poort van het tehuis, doch niemand heeft in die

periode de kinderen opgeëist. Met de vereiste toe-

stemmingen van de Cambodjaanse autoriteiten vinden

de Cambodjaanse adopties plaats.

In 2010 verhuist het gezin naar Maleisië om zo dicht

mogelijk bij Cambodja te wonen. Aanvankelijk zijn zij

van plan om een poos in Cambodja te verblijven zodat

zij kennis kunnen maken met de cultuur. Het is echter

lastig om werk te vinden in Cambodja en er is beperkte

medische zorg. Om die reden besluiten zij om, als alter-

natief, naar Maleisië te verhuizen.

De heer Wien en mevrouw Mouskouri hebben veel

inspanningen verricht om meer achtergrondinformatie

over de kinderen te krijgen. In Kuala Lumpur hebben zij

contact gezocht met de Cambodjaanse ambassade

maar de ambassade kan niets voor hen doen. Ook

hebben zij zich gewend tot de Amerikaanse vertegen-

woordiging in Kuala Lumpur omdat van hen bekend is

dat zij gespecialiseerd zijn in het, met succes, samen-

brengen van informatie over de biologische afstam-

ming van geadopteerde kinderen. Ook van hen krijgen

zij niet de gewenste informatie. In de zomer van 2013

gaat het gezin voor drie maanden naar Cambodja en

hebben zij onder meer het kindertehuis bezocht waar

Myrthe en Alex vandaan komen. Ook de medewerkers

van het tehuis kunnen hen niet verder helpen. De twee

hebben zelfs lokale ‘investigators’ ingeschakeld maar

ook zij stuiten op een dood spoor.

De Cambodjaanse adopties worden in Griekenland via

de Griekse rechter erkend.1 De kinderen krijgen Griekse

18 19

THEMA LOTGENOTEN ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1 MAART 2019

steden en daar woonden ze geen van tweeën. Andere

gespreksgroepen, bijvoorbeeld onder leiding van een

deskundige, waren geen optie. “Praten met een profes-

sionele coach of hulpverlener was niet onze wens. We

wilden eigenlijk gewoon contact met lot- en leeftijdsge-

noten, om samen te kunnen sparren over ervaringen en

gedachten over adoptie en misschien af en toe met z’n

allen wat leuks te ondernemen”, vertellen de twee.

Vijf geadopteerden in één klas

Mariam en Natalia hebben elkaar op de hbo-opleiding

in Ede leren kennen. Daar waren ze niet de enige ge-

adopteerden onder de studenten. Mariam: “In ons

eerste jaar bleken er maar liefst vijf geadopteerden in

dezelfde klas te zitten. Dat was voor ons allemaal een

hele nieuwe ervaring. Overigens hadden we dat na-

tuurlijk niet meteen door. Maar op deze opleiding moet

je al snel een en ander over jezelf vertellen en daarbij

kwam het onderwerp natuurlijk op tafel. Vervolgens

konden we met elkaar lachen en herkenning en erken-

ning bij elkaar vinden als het om adoptie ging. Dat was

prettig. Met dat groepje kwamen we ook op het idee

om iets te organiseren voor jonge geadopteerden. Dat

plan kwam echter nooit echt van de grond. Drie van de

vijf zijn inmiddels met de studie gestopt en nu zitten wij

met z’n tweetjes in het laatste jaar en hebben we be-

sloten alsnog met het onderwerp aan de slag te gaan,

maar nu als afstudeeronderzoek”.

Natalia vult aan: “Samen met Stichting Adoptievoorzie-

ningen hebben we een onderzoek opgezet waarmee

we willen kijken naar de behoeften van geadopteerde

jongeren. Hebben geadopteerde jongeren behoefte

aan laagdrempelig lotgenotencontact? Zo ja, hoe ziet

dat laagdrempelig lotgenotencontact er dan uit? Die

vragen willen we voorleggen aan jongeren in de leeftijd

van 10 tot 25 jaar die vanuit het buitenland naar Neder-

land geadopteerd zijn.”

Uitgangspunten zijn laagdrempeligheid en de jongere

zelf. Vanaf week 16 (half april) wordt een enquête ver-

spreid waarin geadopteerde jongeren kunnen aange-

ven of zij behoefte hebben aan laagdrempelige nazorg

en zo ja, in welke vorm ze dat zouden willen. De doel-

groep is volgens de twee het beste te vinden via social

media, vandaar dat ze willen proberen de enquête

vooral op Instagram onder de aandacht te brengen.

“Door naar de geadopteerde jongeren te luisteren en

met hen samen te werken, hopen wij echt te kunnen

aansluiten bij hun behoefte. Willen ze periodieke eve-

nementen, een podcast, een online chatgroep, een

website of juist een videoblog? Er zijn ontzettend veel

laagdrempelige vormen die wellicht op dit moment

raken aan de behoefte van deze jongeren. Wat het

uiteindelijk wordt, moet blijken uit ons praktijkonder-

zoek. Daarbij is de enquête van groot belang”, aldus

Mariam en Natalia.

Veel enthousiasme

De afstudeerperiode duurt van februari tot juni. In die

tijd moeten de vragen zijn verwerkt tot een concreet

resultaat. Het is mogelijk dat dat een aanbeveling voor

Stichting Adoptievoorzieningen wordt. Een voorbeeld

van een aanbeveling zou een website kunnen zijn.

Natalia en Mariam: “Hierbij kunnen wij een aantal rand-

voorwaarden benoemen. Zoals: waar moet de website

aan voldoen, wie zou het moeten ontwerpen, voor wie

is de site, enzovoort. Wanneer we voldoende tijd heb-

ben, zouden we het resultaat van ons onderzoek al

meer vorm kunnen geven. Om hetzelfde voorbeeld te

gebruiken: we zouden in dat geval een duidelijk ont-

werp van de website af kunnen leveren aan onze op-

drachtgever, waarbij we al hebben nagedacht over

thema’s en het totaalplaatje. Het is ook mogelijk dat we

het resultaat van ons onderzoek zelf gaan uitvoeren. Bij

ons voorbeeld zouden wij de daadwerkelijke website

zelf kunnen lanceren.”

Een digitale ontmoetingsplek, een site om elkaar te

vinden: wat het wordt, is nog de vraag, en ook wie het

uiteindelijk draaiende zal gaan houden. Stichting Adop-

tievoorzieningen, jongeren zelf of andere studenten?

Natalia en Mariam in ieder geval niet. Natalia is van plan

na haar afstuderen zo snel mogelijk voor een jaar naar

het buitenland te gaan, Mariam heeft nog geen con-

crete plannen, maar: “Als Stichting Adoptievoorzienin-

gen zelf niet iets met het resultaat van ons onderzoek

kan, gaan we verder kijken naar wat er wel kan. Hierbij

denken we aan een nieuwe lichting afstudeerders.

Afstudeerders communicatie zouden dit bijvoorbeeld

over kunnen nemen en verder kunnen uitwerken. Maar

dat zien we nog wel, zover is het nog niet. Tot die tijd

werken we zelf met veel enthousiasme aan dit onder-

zoek. Vanuit eigen ervaring, vanuit ons netwerk én ons

eigen vooronderzoek, weten we zeker dat dit onder-

zoek bij kan dragen aan inzichten in de wensen van

geadopteerde jongeren. We zijn benieuwd naar de

stem van geadopteerde jongeren horen en willen hier

graag iets mee doen.”

De enquête, belangrijke basis voor het onderzoek, zal

te vinden zijn op Instagram. Dus voor geadopteerden

van 10-25 jaar die geïnteresseerd zijn en graag hun

mening geven, volg de twee op Instagram: https://

instagram.com/so_adopteddutch?r=nametag.

Mariam Tempelman (21) en Natalia Smit (21), twee studenten Social Work aan de Christelijke Hogeschool Ede, zijn bij Stichting Adoptievoorzieningen begonnen aan een afstudeeropdracht met als onderwerp ‘Laagdrempelig lotgenotencontact voor geadopteerde jongeren die hier behoefte aan hebben’. Waarom? Nou, niet toevallig zijn beide dames zelf geadopteerd.

TEKST MARIAM TEMPELMAN EN NATALIA SMIT

Studenten doen onderzoek naar behoefte lotgenotencontact

N atalia is geboren in Colombia, Mariam in Ethio-

pië. Op 9-jarige leeftijd ging Natalia voor het

eerst op zoek naar een website waar ze in

contact met andere geadopteerden kon komen. Mariam

deed dit toen ze veertien jaar oud was. Beiden boekten

destijds weinig succes, ze vonden niet wat ze zochten.

Praatgroepen en evenementen voor geadopteerde

jongeren waren er wel, maar met name in de grotere

20 21

THEMA LOTGENOTEN ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1 MAART 2019

Eva geeft tijdens de eerste bijeen-

komst aan dat ze het heel moeilijk

vindt om zich kwetsbaar op te

stellen. De andere deelnemers

vinden dat helemaal okay, want ze

weten precies hoe dat voelt.

Wanneer Eva een tijd later iets

heel persoonlijks vertelt, wordt ze

uitvoerig geprezen. De hele groep

is trots op haar en tegelijkertijd vormt ze een voor-

beeld voor de rest.Palika Vlasblom en ik, beiden adoptiecoach, zijn vorig jaar begonnen met thema-bijeenkomsten voor geadopteerden. Deze bijeenkomsten waren zo’n succes, dat de groep van vorig jaar in 2019 doorgaat met verdiepende sessies. Tegelijkertijd start dit jaar een nieuwe groep waarin, weer in zes bijeenkomsten, de belangrijk-ste thema’s die adoptie met zich meebrengt gezamenlijk worden onderzocht.

TEKST MAARTEN VAN ZWIETEN

Bijeenzijn wil veilig thuis bieden

Delen is het begin van helen

D e kracht van lotgenotenwerk is niet te onder-

schatten. Een groep geadopteerden kan, bege-

leid door ervaringsdeskundige professionals,

een veilige plek vormen waarin verbondenheid de basis

vormt voor zelfinzicht en leren van elkaar. “Ik heb geleerd

dat ik meer ben dan alleen adoptie”, zei een van de

deelnemers vorig jaar. “Ik kan nu leven in plaats van het

gevoel te hebben dat ik moet overleven.”

Er zijn weinig lotgenotengroepen voor geadopteerden

in Nederland, laat staan groepen waarin therapeutisch

werk wordt gedaan. Om die reden

hebben Palika en ik de handen

ineengeslagen en zijn we in 2018

begonnen met groepswerk voor

geadopteerden. Vorig jaar vonden

zes bijeenkomsten plaats, waarbij

telkens een thema centraal stond dat

gelieerd is aan adoptie. De thema’s

zijn nauw met elkaar verbonden,

waardoor inzichten die bij het ene

thema worden opgedaan ook een

basis bieden voor het onderzoeken

van andere thema’s. Vorig jaar ont-

stond al snel een groeiende kern-

groep van deelnemers die aan (bijna)

elke bijeenkomst deelnam. Daardoor

kwam ook de kracht van het groeps-

proces goed tot uiting. Bij elke sessie

leerden de deelnemers elkaar beter

kennen en ontstond er al gauw een

groepssfeer van veiligheid en ver-

bondenheid. Dat bleek een prachtige

basis voor mooi groepswerk, ontroe-

rende momenten en inzichten.

De kracht van herkenning

Hoe leg je aan iemand uit wat het betekent om ge-

adopteerd te zijn? Veel geadopteerden vinden dat

moeilijk. Niet alleen is het voor henzelf best ingewikkeld

om woorden te geven aan wat hen bezighoudt en waar

ze mee worstelen. Innerlijk voelt het vaak al als bijzon-

der complex en verwarrend. Maar het wordt nog moei-

lijker als ze iemand tegenover zich hebben die zich niet

echt kan verplaatsen in het onderwerp. Daardoor

voelen geadopteerden zich vaak onbegrepen en te-

kortgedaan. Het voelt voor hen dan als onveilig om

erover te praten en veel geadopteerden trekken zich

om die reden terug uit contact, want de ander begrijpt

er toch niets van, of kwetst je met een ongevoelige

opmerking. Hoeveel geadopteerden hebben wel niet

gehoord dat ze niet te veel in het verleden moeten

blijven hangen en dankbaar moeten zijn voor wat ze

wél hebben?

Door bij elke bijeenkomst theorie af te wisselen met

opdrachten en deelmomenten wordt elk thema zowel

op groepsniveau als individueel nader onderzocht en

blijkt er onderling veel herkenning gevonden te worden

en daarmee meer erkenning van zichzelf. Want opeens

blijken er gelijkgestemden te zijn voor wie een half

woord genoeg is om je te begrijpen. Opeens blijken

anderen ook met hun achtergrond te worstelen. Bij elke

bijeenkomst waren er dan ook meerdere momenten

dat deelnemers vertelden over zichzelf en anderen

daarna aangaven: “Hé, dat heb ik ook! Nu snap ik mij-

zelf weer een beetje beter.”

Verschillend en toch verwant

“Sinds de bijeenkomsten heb ik niet meer het gevoel

alleen op de wereld te zijn”, zei een deelnemer achteraf.

“En het helpt enorm dat Maarten en Palika zelf ook zijn

geadopteerd. Ze weten waar we het over hebben.” In de

groep van vorig jaar is gebleken dat geadopteerd-zijn

een soort wij-gevoel geeft. Dit terwijl de deelnemers aan

de themabijeenkomsten van vorig jaar op het oog heel

verschillend waren. De leeftijd varieerde tussen begin

twintig en eind vijftig en de geboortelanden lagen

verspreid over vier continenten. En toch bleken de

deelnemers zich al snel nauw verwant te voelen, waarbij

de thema’s dienden als de verbindende factor. Want

Wanneer Mike dit onderwerp aansnijdt, blijkt er

enorm veel herkenning te zijn in de groep. Ieder-

een voelt zich enigszins onbegrepen in zijn of haar

directe omgeving. Zowel bij ouders als bij partners

of vrienden blijkt het moeilijk te zijn om de inner-

lijke worstelingen te delen. Er gaat een zucht van

opluchting door de groep. “Ik heb altijd gedacht

dat het aan mij lag”, zegt een deelnemer.

>>

2322

THEMA LOTGENOTEN ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1

> ADOPTIEOUDERS

Geke en Ronald Rouffaer

22

LEEFTIJD49 en 57 jaar

Ouders van Marckus (16) en Julie (12)

BEROEP beleidsaviseur jeugd

en taxichauffeur

WOONPLAATSAssen

derzoek ondergaat voordat je mag adopteren (en begrijp

ons goed, dat vinden we terecht) maar er is geen enkele

proactieve ondersteuning als de kinderen er eenmaal

zijn.

Hadden we, toen de problemen in ons gezin begonnen,

maar geweten wat we nu weten. Dan hadden we veel

eerder professionele hulp gezocht en was de situatie niet

zo geëscaleerd. Was er maar een ‘consultatiebureau’ voor

adoptieouders waar je – net als met een biolo-

gisch kind – bijvoorbeeld tijdens de eerste

twee jaar na aankomst als ouders eens

in de zoveel tijd naartoe gaat.

Wij pleiten er sterk voor om pro-

actief deskundige nazorg te

verlenen aan adoptieouders.

Voorbereiding op adoptie is

belangrijk, maar ondersteuning

in de eerste jaren van de (eer-

ste) adoptie vinden wij nog veel

belangrijker. Dat kost natuurlijk

geld, dat beseffen wij. Maar deze

preventieve ondersteuning kan

ook geld besparen, doordat proble-

men eerder erkend worden en dan met

minder intensieve ondersteuning kunnen

worden opgelost. En met moderne mid-

delen als bijvoorbeeld videobellen, kan

dat ook prima op afstand.

Met proactieve en preventieve nazorg

krijgen adoptiekinderen en -ouders een

goede start in het nieuwe gezin dat zij

vormen. Dat is heel normaal als ouders

een ‘gewoon’ kind krijgen en dat zou het

naar onze mening ook moeten zijn als het

gaat om adoptiekinderen.

Bron: Nazorg adoptie wettelijk regelen.

Brieven van ervaringsdeskundigen aan de

Minister. Stichting Adoptie-nazorg

drieluikGeen enkele

ondersteuning

als de kinderen er zijn

In 2002 hebben wij, nadat wij ongewild kinderloos bleven, besloten te gaan adopteren. Gelukkig gaat dat niet zomaar in Nederland. We volgden de voor-lichtingscursus en hebben deze als informatief en waardevol ervaren. In 2004 kregen wij onze beginsel-toestemming, in januari 2010 werden wij de ouders van Marckus en Julie. Vanwege de aardbeving op Haïti konden wij hen niet op gaan halen. De overdracht was in Brussel, waar zij met een Belgische hulpvlucht naartoe waren gebracht.

En toen waren we ineens ouders van

twee kinderen. Marckus was zeven,

Julie drieënhalf jaar oud. De eer-

ste tijd verliep probleemloos. Na

anderhalf jaar kwamen de eer-

ste moeilijkheden. De kinderen

begonnen probleemgedrag te

vertonen, de school trok aan de

bel. Geleidelijk ging het van

kwaad tot erger. We dachten niet

meteen: we moeten hulp inscha-

kelen. We waren immers voorbereid

dat het niet vlekkeloos zou verlopen. We

zochten pas hulp toen de situatie was

geëscaleerd. Waarbij er in ons gezin din-

gen zijn gebeurd waar we echt niet trots

op zijn.

We trokken aan de bel bij Stichting Adop-

tievoorzieningen en kregen Video-interac-

tiebegeleiding (VIB). Degene die dat deed,

raadde ons aan meer professionele hulp te

zoeken. Gelukkig hebben wij goede hulp

gevonden. We zijn daarbij door een diep

dal gegaan en het heeft veel moeite en tijd

gekost. Onze kinderen hebben heel wat

meegemaakt en wij hebben echt moeten

leren om hiermee om te gaan.

Het rare is dat je een heel proces en on-

RUBRIEK DRIELUIK

elke deelnemer was vroeg in het leven gescheiden van

de geboortemoeder en opgegroeid in een andere

omgeving dan het geboorteland. Elke deelnemer her-

kende het verwarrende gevoel van je nergens echt thuis

te voelen. En elke deelnemer worstelde op de een of

andere manier met de gevolgen van deze gegevens,

bijvoorbeeld in zijn of haar denk- en gedragspatronen,

of in de mate van verbinding met een geliefde.

Soulmates noemde een van de deelnemers het.

“Mensen die me begrijpen zonder al te veel uitleg.

Mensen die een steun voor mij zijn omdat ik nu weet

dat ik er niet alleen voor sta.” Het feit dat alle deelne-

mers in hun eigen fase zaten van hun proces van per-

soonlijke groei bleek totaal niet belemmerend te zijn

voor het groepsproces. Integendeel, daardoor bleken

de deelnemers elkaar juist te kunnen versterken. Vaak

gaf de ene deelnemer woorden aan iets wat de ander

tot op dat moment nog niet kon verwoorden. Ook

vonden deelnemers inspiratie bij elkaar door net vanuit

een ander perspectief naar iets te kijken.

Van een tijdelijk huis naar eindelijk thuis

Ook in 2019 worden er weer zes themabijeenkomsten

voor geadopteerden georganiseerd, begeleid door

Palika en mij. Thema van de eerste bijeenkomst is

‘Afstand & Adoptie’. Tijdens deze sessie wordt inge-

zoomd op het deel van het leven voorafgaande aan de

adoptie. Een vaak vergeten deel, maar wel van grote

invloed op het latere leven. Bijzonder is dat alle bijeen-

komsten deze keer in een luxe yurt (spreek uit als joert)

plaatsvinden. Een yurt is oorspronkelijk een Mongoolse

nomadentent die bewoond werd door rondtrekkende

veehouders. ‘Een tijdelijk huis’ is de betekenis van het

woord, en dat past goed bij wat Palika en ik de deel-

nemers graag bieden. Een veilige plek waarin je door

te delen weer een stukje verder kan helen.

De yurt zal dit jaar ook fungeren als tijdelijk huis voor

aparte groepssessies met adoptieouders en met

partners van geadopteerden. Deze twee ‘lotgenoten-

groepen’ zijn gericht op het vergroten van het bewust-

zijn van wat geadopteerd zijn betekent en hoe je vanuit

dat vergroot begrip de verbinding met je kind of lief-

despartner kunt versterken.

Meer informatie over de lotgenotenbijeenkomsten is

te vinden op www.bijeenzijn.nl. Hier kunnen geïnteres-

seerden zich ook inschrijven. Het maximale aantal

deelnemers is 12. De bijeenkomst voor adoptieouders

vindt plaats op 1 juni en die voor partners van geadop-

teerden op 29 juni. Eventuele vragen aan Maarten

kunnen gesteld worden via adoptieatelier@gmail.com

of 06-47246518.

Om privacyredenen zijn in dit artikel niet de werkelijke

namen van de deelnemers aan de bijeenkomsten

vermeld.

Palika Vlasblom werkt als gezinscoach en traumatherapeut

(www.palika.nl). Maarten van Zwieten coacht zowel geadop-

teerden als adoptieouders in zijn praktijk ‘Het Adoptie Atelier’

(www.adoptieatelier.nl).

Bij het thema ‘Nature & Nurture’ vertelt Jamilla over

haar rootsreis en hoe ze met al haar zintuigen

merkte dat ze weer thuis was. Dat maakt dat een

andere deelnemer opeens beter contact kan

maken met haar nature-kant. Ze beseft dat ze deze

kant van haar lang heeft weggedrukt en ontkend.

MAART 2019

25

ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1 MAART 2019

24

THEMA LOTGENOTEN

Opinie geadopteerde Selina

Waarom zou ik anderen niet helpen als ik dat kan?

I k ben in de gezegende positie dat ik een gelukkig

leven leid en ik heb daar zeker hard voor gewerkt,

maar een beetje liefde en steun krijgen in het leven

is zeker net zo belangrijk. De meesten die mij door de

jaren heen hebben geholpen vragen er niets voor terug,

dus waarom zou ik dan anderen niet helpen als ik dat

kan? Zoals de Amerikaanse auteur Catherine Ryan Hyde

in haar roman Pay It Forward schrijft over goede daden

(favors): ‘If you can’t pay it back, pay it forward.’

Frustraties en pijn

De afgelopen jaren heb ik meerdere geadopteerden

leren kennen. Dit heeft mijn beeld over adoptie ver-

breed. Zelf ben ik heel nuchter en zie ik mijn adoptie als

een verrijking, misschien zelfs wel als een voorrecht. Ik

heb nu het enorme geluk om twee families te hebben

en daarmee warme banden te onderhouden. Veel

‘lotgenoten’ die ik ken onderhouden positieve contacten

in het land van herkomst. Maar ik weet dat dit niet voor

iedereen zo is en dat er geadopteerden zijn die worste-

len met de eigen adoptie, identiteit of afkomst. Dit is

heel verdrietig uiteraard.

Als adoptie in het mainstream-nieuws komt, gaat het

vrijwel altijd over zaken uit de jaren 70 en 80 waarbij het

niet goed is gegaan. Vaak spreken geadopteerden die

dit is overkomen zich uit in de

media en melden dat zij onjuist zijn

behandeld. Misstanden bij adopties

moeten zeker aangekaart worden

en ik vind dat de Nederlandse staat

hierin zijn verantwoordelijkheid

moet nemen. In deze negatieve

ervaringen vinden lotgenoten

elkaar ook. Ik heb een enkeling

ontmoet en vind het ontzettend

verdrietig als iemands hele leven in

beslag wordt genomen door frus-

traties en pijn rondom adoptie. Ikzelf beschouw

mij als een Nederlander met sterke Taiwanese roots en

draag dit ook zo uit. Met regelmaat krijg ik in persoon-

lijke of werksfeer vragen over mijn adoptie en ik ben

hierin heel open.

Als ik van een afstand aan lotgenoten en adoptie denk,

associeer ik het vooral met lotgenoten die ontevreden

zijn met hun adoptie. Ik heb hier een aantal keer met

een andere geadopteerde over gesproken. Hij claimt

dat elke geadopteerde per definitie met trauma te

maken krijgt door adoptie. Dat kan op allerlei manieren

wel of niet tot uiting komen, maar het trauma is een feit

volgens hem. Hij staat hier niet alleen in, er is weten-

schappelijk onderzoek naar gedaan, maar toch deel ik

deze visie niet.

Een ander perspectief

Zoals ik al eerder zei, heeft lotgenoten wat mij betreft

een negatieve weerklank, bij deze bepleit ik een ander

perspectief op lotgenoten- een positief perspectief.

Ik vind het super dat ik iemand met mijn positieve

ervaringen met mijn roots een stapje verder kan hel-

pen. Het komt neer op ervaringen delen en daarmee

anderen kunnen helpen het ‘juiste’ pad te vinden en

verder te komen in wat hij of zij nu daadwerkelijk wil.

Via mijn passie, de sport Braziliaans jiujitsu, ken ik Ben.

Hij is geadopteerd uit Korea en vroeg een tijdje gele-

den of we hier eens over konden praten. Hij was op een

punt in zijn leven dat hij antwoord zocht op de vraag of

hij nog iets met zijn roots zou willen doen, maar hij

kwam niet verder dan dat. Misschien zouden mijn

ervaringen nieuw licht op de zaak kunnen werpen. En

wonderlijk genoeg deed dat het ook, Ben gaf aan dat

mijn perspectief van verrijking een andere insteek voor

hem was waar hij zelf totaal niet bij had stilgestaan. Dit

vind ik ook lotgenotencontact, op een hele positieve

manier, die ook iemand verder helpt. ‘I don’t need

to pay it back, so I like to pay it forward’, is mijn

versie dan van de quote van

Catherine Ryan Hyde.

Ik heb een vriendin die ook ge-

adopteerd is uit Taiwan, we kennen

elkaar al sinds we in de luiers zaten.

We hebben het regelmatig over

Taiwan gehad en vooral over onze

ervaringen met de families daar. Na

bezoekjes constateren we cultuur-

verschillen en omgangsnormen

die voor ons vreemd zijn. Hoe ga

je daarmee om? Wat vind je ervan? Lotgenotencontact

dus, maar niet zoals lotgenoten vaak gezien worden

– als mensen die elkaar vinden in negatieve ervaringen.

Ik hoop dat lotgenoten elkaar vooral vinden in het

ervaringen delen en elkaar verder helpen bij eventuele

vragen rondom adoptie of het geboorteland of wat

dan ook. Ik hoop dat adoptie een onderdeel is van

iemands identiteit en als een verrijking wordt ervaren in

plaats van als een obstakel of donkere plek waar ie-

mand mee worstelt. Ik ben in ieder geval dankbaar voor

het contact met mijn lotgenoten en dat wij ervaringen

kunnen delen en vaak ook kunnen lachen om de ver-

schillen in culturen.

‘If you can’t pay it back, pay it

forward’

– CATHERINE RYAN HYDE

TEKST SELINA VAN DER MEER

Voor mij betekent lotgenoten dat mensen soortgelijke ervaringen hebben gehad en daar mogelijk iets mee willen. In mijn jeugd heb ik een paar keer deelgenomen aan weekenden en activiteiten die speciaal waren geor-ganiseerd voor Taiwanese kinderen en jongeren, en in mijn vrienden- en kennissenkring heb ik een aantal geadopteerden, vooral uit Taiwan. Het lijkt me duidelijk waar ik vandaan kom…

Foto: Rinu Photography

2726

TEKST ANGELA JANS ADOPTIE MAGAZINE ONLINE #1THEMA LOTGENOTEN MAART 2019

26

RUBRIEK VRAGENDERWIJS

‘Onze zoon heeft slaapproblemen.’ ‘Mijn puberdochter vliegt uit de bocht.’ Adoptieouders die vragen of twijfels hebben over de ontwikkeling of opvoeding van hun kinderen kunnen terecht bij de advieslijn van de Stichting Adoptie­voorzieningen. Ook geadopteerden, leerkrachten of andere betrokkenen kunnen daar terecht. In deze rubriek komen zaken voorbij die daar aan de orde komen. SAMENSTELLING: Ria Heek, Chris Thie en Yvonne Geelen.

Ik zoek iemand die het snapt!Ze belt en kan het eerste kwartier alleen maar huilen. Maya, een jonge vrouw van 24, voelt zich moegestreden. Langzaam en heel zachtjes vertelt ze dat ze hulp zoekt. Ze is op vijfjarige leeftijd vanuit Mexico naar Nederland geko-men en opgevoed in een liefdevol gezin. Haar ouders namen de tijd voor haar en heel langzaam opende zij zich voor haar nieuwe familie. Toch bleef er altijd wat knagen. Het gevoel er nooit helemaal bij te horen, niet het gezel-lige gevoel ervaren op feestjes en ook niet goed kunnen aarden in de Nederlandse cultuur. De relaties die geen stand hielden en paniek als haar ouders vertelden op vakantie te gaan.

Om het knagende gevoel van zich af te schudden had Maya

na haar afstuderen een ticket geboekt naar Mexico en

rondgereisd in de omgeving waar ze geboren was. Omdat

ze weinig informatie had en de taal niet sprak, was bij thuis-

komst een somber gevoel opgekomen. Vragen waren niet

beantwoord en verwachtingen niet uitgekomen. Professio-

nele hulp sloot niet aan. Maya: “Het lag niet aan de psycho-

loog maar aan mij. Zij kon me gedeeltelijk goed helpen

maar er ontbrak iets!” De laatste tijd is ze zo somber dat ze

het niet meer aankan. Waar het vandaan komt, weet ze niet.

“Zou het misschien komen door mijn adoptie?”

De nazorgmedewerker vraagt of zij wel eens gedacht heeft

aan het praten met lotgenoten. Maya zegt dat ze bang is

dat het dan een klaaguurtje wordt over wat er allemaal niet

goed gegaan is in het adoptieproces. “Ik heb fijne ouders

die altijd open zijn geweest over mijn adoptie. Voor mij is

dat geen issue. Ik zoek iemand die snapt hoe ik me voel!”

Op de vraag waar zij behoefte aan zou hebben, vraagt Maya

of er hulpverleners zijn die zelf geadopteerd zijn. Zelf denkt

ze dat die mensen beter snappen waar ze mee worstelt

omdat ze in eenzelfde soort situatie zijn begonnen. Iemand

die zonder te vragen aanvoelt waar ze mee zit.

De adoptiemedewerker spreekt af een

overzicht te sturen van adoptie-

ervaringsdeskundigen en lotge-

notencontacten. Als het

gesprek wordt afgerond

vraagt de nazorgmedewerker

of zij nog wat kwijt wil. Maya:

“Ik heb het idee dat jullie het

snappen!”

Ik ben niet de enige

Vaak horen we een zucht van verlichting als adoptieouders bellen over iets waar ze zich zorgen over maken en wij dan zeggen dat het vaker voorkomt, dat we regel-matig ouders spreken die dezelfde zorgen of gevoelens hebben. Herkenning, opluchting dat je niet de enige bent die twijfelt, onzeker is, zich af en toe zelfs compleet machteloos voelt… Echt geloof-waardig wordt het echter pas als je die woorden hoort of leest van iemand die echt kan weten hoe het voelt, iemand die in dezelfde situatie zit, vergelijkbare erva-ringen heeft: een lotgenoot.

Dat geldt voor adoptieouders,

maar natuurlijk net zo goed voor

adoptie kinderen, voor pubers, voor

adolescenten, voor volwassen

geadopteerden…. Jezelf gespiegeld

zien in de ervaringen van een ander

is vaak prettig, steunend, rustge-

vend. Het relativeert en brengt je

soms op ideeën die je zelf niet

bedacht had. Het forum van Adop-

tieoudersonline.nl is een uitwisse-

lingsplatform voor adoptieouders,

waar ze elkaar antwoord kunnen

geven op de vraag: waar vinden

geadopteerden hun spiegels?

Nazorglijn ook voor leraren, leidsters en IB’ers

Leerkrachten, leidsters of intern

begeleiders hebben regelmatig

vragen over een adoptiekind bij

hen in de groep. Er wordt niet altijd

aan gedacht, maar de nazorglijn

is er ook voor hen! Wat heeft een

kind nodig om beter te kunnen

functioneren in de groep? U kunt

de leerkracht of leidster helpen

door hen te wijzen op de mogelijk-

heid om te bellen met de afdeling

Nazorg. Wij kunnen dan mee-

denken, informatie verstrekken

en concrete handvatten geven.

SAV bij WK Adoptiekids

Natuurlijk is de afdeling Nazorg van Stichting Adoptievoorzieningen ook dit jaar weer aanwezig bij het WK Adoptiekids op

22 juni Blankensteijn in Vianen.

Op het WK Adoptiekids, dat dit jaar voor de tiende keer wordt

gehouden, wordt niet alleen gevoetbald. Er is ook altijd een infor-

matieve markt waar onder andere medewerkers van Stichting

Adoptievoorzieningen jaarlijks een kraampje inrichten. Zij hebben

informatie over cursussen, thema-bijeenkomsten en zijn bereid

vragen te beantwoorden. Ook zullen ze dit keer weer gratis een

prijsvraag houden in de stand, waarmee kinderen een leuke prijs

kunnen winnen. Ria Heek en Chris Thie (foto): ‘Kom vooral bij ons

langs. We verheugen ons erop om jullie weer te zien en spreken.’

Op zoek naar lotgenotencontact?

Ben je geadopteerd en op zoek

naar contact met andere geadop-

teerden? Bel de nazorglijn:

030 – 233 03 40, optie 3

(maandag t/m donderdag 9.30 tot

12.30 uur). Wij kunnen in onze

sociale kaart voor je op zoek naar

mogelijkheden. Mailen mag

natuurlijk ook: nazorg@adoptie.nl.

28

TEKST ANGELA JANSTHEMA LOTGENOTEN

COLOFON

ADOPTIE MAGAZINE ONLINEOnafhankelijk, informerend, signalerend en opiniërend.

Voor aspirant-adoptieouders, adoptieouders, geadopteerden,

professionals op het gebied van adoptie en alle anderen

die zich betrokken voelen bij afstand en adoptie.

Adoptiemagazine online is een uitgave van

Stichting Adoptievoorzieningen.

Het magazine verschijnt vier keer per jaar.

RedactieHoofdredacteur Angela Jans

Aan dit nummer werkten mee: Erik Draaijer (eindredactie),

Sandra Benschop, Ria Heek, Vera Kidjan, Selina van der Meer,

Meike Melenhorst, Natalia Smit, Machteld Stilting,

Mariam Tempelman, Chris Thie en Maarten van Zwieten.

Foto coverThinkstock

Foto backcoverThinkstock

Vormgeving

Studio Jorrit van Rijt

RedactieadresPostbus 290

3500 AG Utrecht

Telefoon: 030 2330344

e-mail: redactie@adoptie.nl

AbonnerenEen abonnement is gratis. Aanmelden kan via www.adoptie.nl of

kijk op www.adoptieoudersonline.nl

KopijBijdragen, ingezonden brieven of tips zijn van harte welkom.

Neem daarvoor contact op met bovenstaand telefoonnummer

of e-mailadres.

Overname van artikelen is alleen toegestaan na voorafgaande

toestemming van de redactie en desbetreffende auteur. Verzoeken

tot overname dienen gericht te worden aan de hoofdredacteur.