Maatwerk vakblad voor maatschappelijk werknummer 1 – februari 2012

Lies schiLder promoveert op LeerprocessenmanteLzorg: kwestie van reLatiewederkerig contact met dakLoze

omstreden Burgers zijn omstreden bij ambtenaren. Een vriend, die werkt bij de gemeente, noemt vragen van ingezetenen steevast ‘een hinderlijke onderbreking van zijn werkzaamheden’. Hij zegt het met een lach, maar toch. Hij gaat het nog druk krijgen, want vanaf 2015 krijgt hij heel wat meer burgers op zijn bordje. Burgers met problemen. En professionals bonzen nu al op de deur van het gemeentehuis. Sociaal werkers zullen de komende tijd vaak met ambtenaren te maken krijgen en zij met ons. Wat angst inboezemt zijn de grote verschillen. Er zijn voortvarende gemeentes waar we veel van kunnen verwachten. Daarnaast zijn er wethouders die het nieuwe beleidsplan nog niet eens gelezen hebben.

De transities in het sociale domein gaan sneller dan menigeen denkt. Voorzichtig zijn inmiddels enkele pilots gestart en de eerste resultaten van de nieuwe werkwijze komen naar buiten. Er staan nieuwe spelers in het veld: sociaal makelaars, coaches en gemeenteambtenaren zijn gesignaleerd op plaatsen waar vroeger maatschappelijk werkers aan de slag waren. Professionals en vrijwilligers trekken naast en met elkaar op. De kwaliteit in het sociale domein moet bevorderd worden en de financiën moeten beteugeld, dat zijn de uitgangspunten.

Voor de gemiddelde professional is het niet interessant of een bepaalde maatregel nu van VWS komt of van Financiën. Maar nieuwe regels moeten wel helder zijn en elkaar niet tegenspreken. Op elk beleidsterrein zijn wel vier ministeries betrokken (Sociale Zaken, EZ, VWS, Justitie en Financiën) en coördinatiefouten lijken dan ook voor de hand te liggen. Vanaf nu gaat iedereen dus extra naar de gemeentes turen, die op-gezadeld zijn met een complexe, nieuwe taak. Ze moeten sturen, kwaliteit bewaken, regie voeren en hulp aanbieden. Voor hen zijn dit nieuwe beleidsterreinen. Krijgt iedereen na de transitie – net zoals bij de Belastingdienst – gegarandeerd dezelfde behandeling? Dezelfde jeugdzorg bijvoorbeeld, of dezelfde begeleiding vanuit de Wmo? Ongeacht waar hij of zij woont? Een competente ambte-naar kan dan het verschil maken.

Professionele sociaal werkers zijn belangrijke partners bij deze nieuwe ontwikkelingen. Het ontbreekt hen gelukkig niet aan visie, zo bleek tijdens de nieuwjaarsreceptie van de NVMW. Die visie moeten we wel actiever uitdragen, samen met de beroepsvereni-ging, aldus Lies Schilder, in de verdediging van haar proefschrift. Zodat niemand om ons heen kan.

marian kremershoofdredacteur

PS: maatwerk gaat de transities te lijf

met een nieuwe vormgeving. deze

opfrissing zorgt er hopelijk voor dat

het vakblad leesbaar blijft voor alle

generaties maatschappelijk werkers:

de letter is wat groter, de kop is wat

vierkanter. ook is maatwerk online

verplaatst naar een ander platform

waardoor het beter toegankelijk is.

Maatwerk, vakblad voor maatschappelijk werk, wordt uitgegeven door bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer media in samenwerking met de nederlandse Vereniging van maatschappelijk Werkers (nVmW). de redactie is onafhankelijk en werkt op basis van een redactiestatuut. de rubriek Van de NVMW wordt geschreven door of in opdracht van het nVmW-bestuur en valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie. Maatwerk verschijnt zes keer per jaar. Leden van de nVmW ontvangen het blad als onderdeel van hun lidmaatschap.

hoofdredactie:marian Kremers marian.kremers@planet.nl

eindredactie:mariette hermans tekst@mariettehermans.nl

redactieleden:ellen dingemans, femke Gijsbers, marc hoijtink, ed de Jonge, anne Jongmans, marianne Lenkhoff, Lisbeth Verharen, maarten Verheij en tineke de Waard.

redactieadres:bohn Stafleu van LoghumPostbus 246, 3990 Ga houten

redactiesecretariaat:ine Koevoet i.koevoet@bsl.nl

redactieadviesraad:rik bovenberg, Liesbeth eerland, hans van ewijk (voorzitter), Will van Genugten en margot Scholte.

aan dit nummer werkten mee:erik bosman, femmianne bredewold, mariëlle cuijpers, bas denters, Lia van doorn, Klaas fleischmann, ben de Graaf, Lennie haarsma, Judith hermans, Jolanda iJkema, nel Jagt, Pieter-Jan Klok, Gerk Kooy, Wilco Kruijswijk, Klazien Kruiswijk, marije van der Linde, christa nieuwboer, mirjan oude Vrielink, Lies Schilder, Liesbeth Simpelaar, mark Slaats, Janny terlouw, ab van de Peppel, marjoleine Vosselman en Sjef de Vries.

cover: Vader voert dochter marlotte (19).foto: ad nuis / hollandse hoogte

vormgeving:akimoto, Grafisch ontwerpers, amersfoort

Uitgever:bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer mediaGabriëlle delhaesPostbus 246, 3990 Ga houtentelefoon: (030) 638 38 38fax: (030) 638 38 39www.bsl.nl

advertenties:bohn Stafleu van Loghum, Peter de JongPostbus 246, 3990 Ga houtentelefoon: (030) 638 38 88fax: (030) 638 39 96

abonnementenadministratie:bohn Stafleu van Loghumafdeling KlantenservicePostbus 246, 3990 Ga houtentelefoon (030) 638 37 36fax (030) 638 39 99e-mail: klantenservice@bsl.nl

Nieuwe abonnementen:abonnementen kunnen op ieder gewenst moment worden aangegaan en worden stilzwijgend met telkens een jaar verlengd tot wederopzegging. een abonnement wordt eenmaal per jaar bij voorfacturering voor het aankomende jaar berekend.

adreswijziging:bij wijziging van de tenaamstelling en/of het adres verzoeken wij u de adreswikkel met de gewijzigde gegevens op te sturen naar bohn Stafleu van Loghum.

beëindiging abonnement:beëindiging van het abonnement kan uitsluitend schriftelijk en dient uiterlijk twee maanden voor afloop van het lopende abonnementsjaar te zijn ontvangen.

abonnementsprijzen:de reguliere abonnementsprijs (print + online toegang): € 73 inclusief btw en verzendkosten. Prijs online abonnement (enkel online toegang): € 44 inclusief btw. Studenten ontvangen 50% korting. meer abonnementsvormen? Kijk op www.bsl.nl nVmW-leden ontvangen het blad inclusief online toegang gratis. een studentenabonnement loopt gelijk met het studiejaar, van 1 september t/m 31 augustus, en wordt stilzwijgend met telkens een jaar verlengd tot wederopzegging. een studentenabonnement heeft een maximale looptijd van twee jaar en wordt dan automatisch omgezet in een regulier abonnement. Prijzen worden per kalenderjaar aangepast. Voor instellingen gelden andere voorwaarden en prijzen. hiervoor kunt u contact opnemen met de afdeling Klantenservice.

bohn Stafleu van Loghum legt de gegevens van abonnees vast voor de uitvoering van de abonnements) overeenkomst. de gegevens kunnen door de uitgeverij worden gebruikt om u te informeren over de relevante producten en diensten, tenzij u te kennen heeft gegeven hier bezwaar tegen te hebben. Levering en diensten geschieden volgens de voorwaarden van Springer media, gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te utrecht onder dossiernummer 30073597 op 17 juli 2010. de voorwaarden zijn te zien op www.bsl.nl of worden de koper op diens verzoek toegezonden.

auteursrecht: behoudens de door de wet gestelde uitzonderingen mag niets van deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. het verlenen van toestemming tot publicatie in deze uitgave houdt in dat de Standaardpublicatievoorwaarden van bohn Stafleu van Loghum bV, gedeponeerd ter griffie van de rechtbank utrecht onder nummer 281/2003 van toepassing zijn, tenzij schriftelijk anders is overeengekomen.de Standaardpublicatievoorwaarden zijn in te zien op www.bsl.nl onder ‘auteurs’, of kunnen bij de uitgever worden opgevraagd. © bohn Stafleu van Loghum.

sluitingsdatum maatwerk 2013-02: 1 maart 2013

iSSn 1567-6587

colo

fon

redactio

neel

leerprocesJanny terLouW >> Lies Schilder promo-veerde in januari op de leerprocessen van de maatschappelijk werker. Hoe kun je je identi-teit versterken terwijl er allerlei tegenstrijdige zaken van je verwacht worden? Lerende professionals op de werkvloer.

6 WerK in uitVoerinG

9 WiSSeLcoLumn

14 internet huLP

21 het VeLd

24 oP onderzoeK

29 boeKWerK

32 marie KamPhuiS archief

33 Wetten en reGeLS

35 aGenda

36 Van de nVmW

wederkerigfemmianne bredeWoLd & KLazien KruiSWiJK >> Dak- en thuislozen die vaak geïsoleerd leven, hebben baat bij contact met vrijwilligers omdat ze als mens behandeld worden en ‘gewone’ gesprekken hebben met ‘gewone’ mensen. Maar andersom verbreedt contact ook de wereld van de vrijwilligers.

Zin WiLco KruiJSWiJK & mariëLLe cuiJPerS >> Mantelzorg is de zorg voor een naaste: iemand van wie je houdt, met wie je herinneringen deelt. Zorgen kost daarom vaak geen moeite. Sterker nog: het geeft zin, omdat je iets goeds doet en je er bijvoorbeeld iets belangrijks van leert, over het leven, over de zorg voor een ander. Zingeving aan mantelzorg helpt.

sociale mediamarK SLaatS >> Jongeren met psychiatri-sche en gedragsproblemen in een gesloten, klinische omgeving leren werken met sociale media: die uitdaging nam Mark Slaats aan voor zijn Master Social Work. Sociale media zijn onmisbaar bij het versterken van hun sociale netwerk, maar de jongeren moeten er wel effectief mee omgaan.

schuld GerK Kooy >> Ontslag van een van de part-ners, of een onverkoopbaar huis: een financiële schuld heeft invloed op iemands gezondheid en werk. Tijdig signaleren en een adequate aanpak kunnen tijd, geld en leed besparen, vindt bedrijfsmaatschappelijk werker Gerk Kooy.

maatwerk VaKbLad Voor maatSchaPPeLiJK WerK nummer 1, februari 2013 1

2

10

18

27

16

inh

ou

d