Kenmerk 6: (a) De groei van het Romeinse

imperium, (b) waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich

in Europa verspreidde

Les 2: De Romeinen en hun bestuur en

economie

Maatschappij en sociale verhoudingen

• De patriciërs vormden een gesloten groep (adel)– Waren de bestuurders; de officieren; de grootgrondbezitters

• Het overgrote deel van de Romeinse bevolking werd het plebs (het volk) genoemd– Ook zelfs rijk geworden plebejers mochten zich niet met de patriciërs

mengen• De onderkant van de samenleving werd gevormd door de

proletariërs; zij waren arm en hadden geen invloed• Vrouwen kenden geen formele macht

– Slaven waren bezit• Motor van de (landbouw-) economie• Armen (plebejers & proletariërs) konden tot slaaf vervallen• Meestal een ellendig leven

3000200015001000700

400

200

1

200

400

H2:§ 8:p29

Van Koninkrijk naar Republiek

• Stichting van het koninkrijk (753 VC)• Republiek (510 VC) (S.P.Q.R)

• Senatus Populusque Romanus. (De Romeinse Senaat en het volk)

of (een nuance)• Senatus Populusque Romae (De Senaat en het volk van

Rome)

• In de Republiek vormde de senaat, waarin de elite de baas is, het bestuur

• senatoren waren patriciërs• Het volk had enige invloed op het bestuur via de consuls (2)

gekozen door de volksvergadering; hebben vetorecht (zie sheet)

3000200015001000700

400

200

1

200

400

Invloed van het Plebs • politiek-sociale strijd

– Tussen de patriciërs en het plebs. – De economisch en militaire betekenis van het volk

wordt steeds groter, naarmate Rome groter wordt (lees: het Imperium)• Handel en militairen

– In 366 VC wordt de eerste niet-patriciër tot consul gekozen

3000200015001000700

400

200

1

200

400

Hoe groter het rijk ….• Hoe groter Rome werd

– Hoe minder Romeins Rome werd• Immigratie

– armen van het platteland (proletariers); veelal door verlies van landbouwgrond (lees: land)

– uit alle windstreken (multiculti)– Hoe machtiger de senaat werd

• advies werd veelal beleid, doordat in de senaat veel oud-bestuurders zaten (zie sheet provincies)

– Hoe sterker de Griekse cultuur werd– Hoe rijker de rijken werden– Hoe moeilijker het werd een goed leger op de been te brengen

• Eerst kende men namelijk dienstplichtigheid– Hoe slechter het met de landbouw op het schiereiland ging

• Door diezelfde dienstplicht

3000200015001000700

400

200

1

200

400

De samenleving

Provincies

Consuls

Magistraten/overige

bestuurders

Senaat

Besluiten Wetten

Volkstribunen verdedigen belangen plebejers

Slaven

Volksvergadering

Vrije vrouwen

Kiest

Geeft raad

nemen

Kan tegenhoud

en

Recht van Veto

Stellen voor

Stellen voor